1. AKUT BATIN
SENDROMU
Doç. Dr. Cemalettin CAMCI
Genel Cerrahi AD
ccamci@yahoo.com

2. Akut karın tablosu bir klinisyenin meslek
hayatında en sık karşılaştığı ve
tanınmadığı takdirde hastanın hayatına
mâl olan bir tablodur.

3. Amaç
İster birinci basamak sağlık merkezi
doktoru olsun isterse daha sonraki
basamaklarda görev yapan doktor olsun
akut karınlı hasta ile karşılaşan hekimin
amacı;
En kısa zamanda tanıyı doğru koyarak
uygun tedavi planını uygulaması
OLMALIDIR

4. Yapılması gerekenler:
 Dikkatli bir anamnez
 İyi bir fizik muayene
 Tanıya yardımcı laboratuvar tetkiklerinin
istenmesi
• Bu esnada zaman dikkate alınmalı
• Gereksiz sadece “rutinde isteniyor” şeklinde
tetkiklerden kaçınılması

5. KLİNİK ÖZELLİKLER
 Anamnez
• Ağrı
 İlk ortaya çıkar, 6 saatten fazladır devam
eder
• Lokalizasyon

7. KLİNİK ÖZELLİKLER
 Ağrı
• Ağrının başlangıcı ve gelişimi
• Ağrının yayılımı

8. KLİNİK ÖZELLİKLER
 Ağrı
• Ağrının karakteri
 İnflamasyon ağrısı (sürekli,
azalmaz,kreşendo)
 Kolik tarzı ağrı (aralıklı, kıvrandırıcı)
intermittent ağrı da denir, ağrılar arası
normal dönem var
 İskemik ağrı (Lerische send,
Mezenterovask.ok)
 Perforasyon ağrısı (önce spazm sonra
şiddetli) iyi lokalize edilir.
 Birleşik ağrı

9. KLİNİK ÖZELLİKLER
 Bulantı-Kusma
• Safrasızsa pilor obstr.
• Fekaloidse intestinal tip obstruk.
• Kolonik seviyedeki kusma geç ortaya
çıkar
• Kusmadan sonra rahatlıyorsa duo. ülser
aktiv. veya pankreatit akla gelmeli

10. KLİNİK ÖZELLİKLER
 Kabızlık
• Peritoneal reflekstir
• Obstrüksiyon belirtisi olabilir
• 24 saatlik periyottaki gaz gaita çıkarıp
çıkaramadığı sorulmalı

11. KLİNİK ÖZELLİKLER
 Diare
• Gastroenteritlerde görülebilir
• Peritonit hallerinde açık sarı renkli
peritonit ishali dediğimiz tablo oluşabilir
• Bir kişiye diaresi var demeden önce
mutlaka mevcut tuvalet alışkanlığı
sorulmalıdır

12. KLİNİK ÖZELLİKLER
 Yaş
 İlaç Kullanımı
• Ağrı nedeniyle analjezik alınıp alınmadığı
• NSAID veya steroid türü ilaç kullanımı
içi boş organ perforasyonunda değerlidir
• Potasyum tabletleri de intestinal stenoz,
nekroz ve perforasyona sebep olabilir

13. Ağrı Fizyopatolojisi

14. AĞRI
Özofagus üst ve orta duysal n.vagus
Özofagus alt splanknik alan p.vert.
İnce barsaklar “ “ “
Kalın barsaklar sakral sinirler yoluyla
İletilir

15. AĞRI
Ana safra kanalı sistik kanal maj.spln.sin 7.-9. Arka kök
Safra kesesi KC kapsülü
Pankreas Başı sağ spln sinir çöliak gangl
Pankreas kuyr sol spln sinir
Böbrek proks ureter aortarenal vaskuler 10.Th-1.L
pedikul ve çöliak ggl
Mesane Mesane boynu
Prostat 2.3.4. Sakral sinirler para- 12.Th
Uterus Sup.Hipogastrik plx. Vertebr 1.L
preaortik sinirler ggl M.sp.seg
Servix 2.3.4. Sakral segmentler

16. AĞ RI
V İS S E R A L P A R İE T A L

17. VİSSERAL AĞRI
 Derin ağrıdır
 Lokalize edilemez
 Bulantı terleme ve kan basıncında
düşme ile sıklıkla beraberdir
• Parasempatik
• Sempatik
• Karın ön duvarı somatik yolla THALAMUS a
iletilir (o nedenle lokalize edilemez)
 Visseral peritonun irritasyonu ile
oluşurlar

18. PARİETAL AĞRI
 Ağrı parietal peritondan kaynaklanır
 Çevrel sinirlerle Santral sinir sistemine
ulaştırılır ve sonlanım KORTEKS’tedir. O
nedenle iyi lokalize edilir.
 Parietal periton anatomisi önemlidir

22. FİZİK MUAYENE

23. FİZİK MUAYENE
 Sistemik muayene yapılmalı
 Genel görünüm:
• Solukluk
• Terleme
• Huzursuzluk
• Somnolans

24. FİZİK MUAYENE
 İnspeksiyon
 Oskültasyon
 Palpasyon
 Perküsyon

25. FİZİK MUAYENE
 İnspeksiyon
• Solunumla hareket
• Kayık karın (kurbağa karnı)
• Barsak peristaltizminin görülmesi

26. FİZİK MUAYENE
 Oskültasyon
• Hiperaktif barsak sesi varlığı
• Metalik barsak sesi varlığı
• Mezar sessizliği

27. FİZİK MUAYENE
FİZİK MUAYENEDE AMAÇ PERİTON
İRRİTASYON BULGULARININ OLUP
OLMAMASININ SAPTANMASIDIR

28. FİZİK MUAYENE
 Palpasyon
• Ağrılı bölgenin aksi tarafından palpasyona
başlanır
• Öncelikle yüzeyel palpasyon yapılarak
hassas bölge tesbit edilir
• Sonra derin palpasyona geçilir
• Direkt hassasiyet
• Rebound hassasiyet
İNFLAMASYON İŞARETİDİR

29. FİZİK MUAYENE
 Defans Muskuler
• İstemli
 Konuşularak ya da hastanın ilgisi başka
tarafa çekilerek yenilebilir
• İstemsiz
 Zona Zoster
 Kot kırığı
 Metal zehirlenmelerinde

30. FİZİK MUAYENE
 Her iki cinste de inguinal bölgeler
mutlaka kontrol edilmelidir
• Parsiyel obstruksiyona sebep olması
bakımından Richter fıtığı kontrol
edilmelidir
 Rektal muayene mutlaka yapılmalıdır
• Rektovesikal boşluk mutlaka
yorumlanmalıdır (hassasiyet, dolgunluk,
sıvı açısından)

31. FİZİK MUAYENE
 Özellikle yaşlı hastalarda nabız
mutlaka kontrol edilmelidir.
Nabızdaki düzensizlik, atrial
fibrilasyon sebebiyle olabileceğinden
buna bağlı atriumda oluşan pıhtının
mezenterik vasküler yapıyı tıkayarak
barsaklarda infarkta sebep olabilmesi
nedeniyle önemlidir.

32. KARIN AĞRISI İLE BAŞVURAN BİR
HASTADA MUAYENE BULGUSU
OLARAK REBOUND VE DEFANSIN
VARLIĞI HASTANIN CERRAHİ
BİR MERKEZE GÖNDERİLMESİNİ
GEREKLİ KILAR

33. BU ŞEKİLDE BAŞVURAN BİR
HASTAYA
ANALJEZİK VERİLMESİ
KONTRENDİKEDİR
VE
TIBBİ HATADIR

34. 15 dakika ARA

35. YARDIMCI TANI YÖNTEMLERİ
 Kan Testleri
 İdrar Analizleri
 Radyolojik incelemeler

36. Kan Testleri
 Tam Kan Sayımı
 Periferik Yayma
 Kan biyokimyası
• KŞ
• KCFT
• BFT
• Amilaz (kan ve idrarda)

37. Hiperamilazemi sebepleri
 Strangulasyon
 Over kist torsiyonu
 Peptik ülser perforasyonu
 Mezenterovasküler iskemi

38. İdrar Analizleri
 İdrar sedimentinin incelenmesi
• Olayın renal kaynaklı olup olmadığı hakkında
bilgi verir
• Deneyimli bir biyolog gereksinimi vardır
• Ancak idrar analizi enf lehine dahi gelse hekim
muayenesine daha fazla güvenmelidir.
 İdrarda profobilinojen ve kanda fibrinojen
yüksekliği FMF lehinedir
 Gebelik şüphesi olanlara Gebelik Testi
yapılmalı

39. Radyolojik İncelemeler
 PA AKC grafisi
• Özellikle ayakta çekilmelidir
• Bazal lob pnömonisi
• Plevral efuzyon
• İçi boş organ perforasyonu
• Mutlaka diyafragmaların altı görülecek
şekilde çeklimelidir

40. Radyolojik İncelemeler
 DİREKT Grafiler
• ADBG
• Yatarak direkt batın grafisi
• Sol dekubitus grafisi

41. Radyolojik İncelemeler
 ULTRASONOGRAFİ
• Akut kolesistit
• Akut pankreatit
• KC ve batın içi abseleri
• Pelvik kitle varlığının gösterilmesi
Dezavantajı kullanıcıya bağlıdır. Apandisit
düşünülen hastada USG nin normal
olması tanıyı ekarte ettirmez.

42. Radyolojik İncelemeler
 BİLGİSAYARLI TOMOGRAFİ
• Özellikle pankreatik ve retroperitoneal
hastalıkların varlığını ortaya koymada
durumu stabil hastada değerlidir.
• Solid organ ya da karın içinde yer
kaplayan solid-kistik lezyonların
gösterilmesinde etkilidir.

43. Radyolojik İncelemeler
 ANJİOGRAFİ
• Ekipmana ihtiyaç duyar
• İntestinal iskemi ve kanama düşünülen
hastada faydalı olabilir
• Selektif arteriel embolizasyonda
kullanılabilir.
• Ancak acil şartlarda değeri tartışmalıdır

44. DİAGNOSTİK ABDOMİNAL PARASENTEZ
 Negatif olması bir anlam ifade etmez
 Pozitifse anlamı büyüktür.
 İşlemden önce hasta 5 dakika kadar sol
yanına yatırılır.
 Sol tarafta negatifse sağdan yapılır.

46. Parasentez yapılırken iğnenin
trasesine dikkat edilmelidir.
Aksi halde inf. epigastrik
damarlara girilerek yalancı
pozitiflik elde edilebilir

48. DİAGNOSTİK PERİTONEAL LAVAJ
(DPL)
 Parasentez negatif olan hastalarda
karın bulgularını açıklamakta zorluk
çekiliyorsa yapılır
 Kateterden bol miktarda
pıhtılaşmayan kan gelmesi halinde
pozitifdir
 Hastanın durumuna göre operasyona
karar verilir

49. DİĞER İNCELEMELER
 Radyonuklid incelemeler
 Endoskopik İncelemeler
 LAPAROSKOPİ
• Künt karın travmalarında intraabdominal
patolojilerin gösterilmesi ve
onarılmasında yüz güldürücü
• Retroperitoneal bölgede yararı sınırlı

50. YAŞLI VE ÇOCUKLARDA AKUT KARIN
TANISI KOYMAK ZORDUR.
ANERJİK HASTALARDA DA BEKLENEN
PERİTON İRRİTASYON BULGULARI
GÖZLENMEYEBİLİR
BU NEDENLE BU TÜR HASTALAR
HASTANEYE KABUL EDİLİP TAKİP
EDİLMELİDİR

51. KARIN AĞRISI İLE GELEN HASTADA
ALGORİTM
Karın Ağrısı
Anamnez Fizik Muayene
Tanı (+) Tanı ?
PID
FMF Operasyon Yardımcı
Yöntemler
Uriner pat.
Cerrahi Ted
Medikal ted Tanı ?
Tanı(+)
Düzeldi Düzelmedi DAP
Tanıyı gözden geçir DPL
LAPAROSKOPİ

52. YAPILAN TÜM TETKİKLERE RAĞMEN
TANI KONULAMAYAN HASTALAR
MUTLAKA HEKİM GÖZETİMİNDE
HASTANEYE YATIRILARAK
EN AZ 24 SAAT,
TERCİHEN AĞRISI GEÇENE KADAR
GÖZLENMELİDİR

53. AKUT BATIN SENDROMUNA YOL
AÇAN HASTALIKLAR
 ORGAN RÜPTÜRLERİ
 GENERALİZE PERİTONİTLER
 LOKAL PERİTONİTLER
 KOLİK TARZI AĞRILAR
 TIKANMALAR
 MEDİKAL SEBEPLER

54. ORGAN RÜPTÜRLERİ
 Dalak rüptürü
• Travmatik
• Spontan
 Aorta rüptürleri
• Anevrizma
• Travmatik
 Dış gebelik rüptürü

55. Generalize Peritonitler
 Peptik ülser perforasyonu
 Divertiküler hastalık
 Apendisit perforasyonu
 Barsak perforasyonları
 Safra kesesi perforasyonu

56. Lokalize Peritonit
 Akut Divertikülit
 Akut Kolesistit
 Akut Salpenjit
 Akut Apandisit

57. Kolik Tarzı Ağrı Yapan sebepler
 Safra koliği
 Barsak Koliği
 Üreter koliği
 Uterus koliği

58. Obstrüksiyon
 Mekanik  Paralitik
obstrüksiyonlar obstrüksiyonlar
• Tümör • Renal kolik
• Strangülasyon
• Elektrolit
• İnternal herniasyon dengesizlikleri
• Brid
• Crohn Hast
• Yabancı cisim
• Volvulus
• Divertikülit

59. Medikal Sebepler
 Miyokard İnfarktüsü (MI)
 Diyafragmatik Plörit
 Gastroenterit
 Diabetik ketoasidoz (özellikle
çocuklarda)
 Sickle cell krizi
 Akut Hepatitler
 Crohn hastalığı ve Ülseratif kolit