bhj

1. Նյութի ագրեգատային վիճակներ
Մարինե Իշխանյան
8-4 դասարան

2. Ցանկացած նյութ ունի տարբեր ագրեգատային վիճակներ: Այդ վիճակներն իրարից
տարբերվում են ոչ թե մոլեկուլներով, այլ նրանով, թե ինչ դասավորություն ունեն
այդ մոլեկուլները և ինչպես են շարժվում:
Որոշակի պայմանների առկայության դեպքում նյութերը կարող են մի վիճակից
անցնել մեկ այլ վիճակի:

3. Պինդ (բյուրեղային) վիճակից նյութի անցումը հեղուկ վիճակի կոչվում է հալում, իսկ
հակառակ պրոցեսը՝ բյուրեղացում կամ պնդացում։
Հալման օրինակ է սառույցի հալումը, հակառակ պրոցեսը տեղի է ունենում ջրի
սառցակալման ժամանակ:
Շոգեգոյացման օրինակ է ջրի գոլորշացումը, խտացման՝ ցողի առաջացումը:

4. Այն ջերմաստիճանը, որի դեպքում նյութը հալչում է, կոչվում է հալման ջերմաստիճան։
Այն ջերմաստիճանը, որի դեպքում նյութը պնդանում է (բյուրեղանում է), կոչվում է այդ նյութի բյուրեղացման
ջերմաստիճան։
Հալվելիս նյութը էներգիա է ստանում: Բյուրեղացման ընթացքում այն, ընդհակառակը, էներգիա է տալիս
շրջապատող միջավայրին: Բյուրեղացման ժամանակ անջատվող էներգիան ստանալով՝ միջավայրը
տաքանում է: Սա շատ լավ հայտնի է բազմաթիվ թռչունների: Դրա համար էլ ձմռան սառնամանիքին
նրանց կարելի է տեսնել գետերի և լճերի սառցակալած մակերևույթին նստած: Բանն այն է, որ սառույցի
առաջացման ժամանակ անջատվող էներգիայի շնորհիվ սառույցի վրայի օդը մի քանի աստիճանով ավելի
տաք է լինում, քան անտառում՝ ծառերի վրա, և թռչունները դրանից օգտվում են:
Մարմնի հալման համար անհրաժեշտ և բյուրեղացման ընթացքում նրանցից անջատվող ջերմաքանակը։
Հալման ընթացքում մարմնի ջերմաստիճանը չի փոփոխվում: Այդ դեպքում նրա ստացած ամբողջ էներգիան
ծախսվում է բյուրեղային ցանցը քայքայելու և մարմնի մոլեկուլների պոտենցիալ էներգիան մեծացնելու վրա