1. მემბრანული ტრანსპორტი
მცირე ზომის მოლეკულები დიდი ზომის მოლეკულები
აქტიური
პასიური (ტრანსპორტერებით) აქტიური
ენდოციტოზი ეგზოციტოზი
პინოციტოზი ფაგოციტოზი
2. მცირე ზომის მოლეკულები
აქტიური
პასუირი
(ტრანსპორტერებით)
Na+-K+ -ატფ-აზა
ფილტრაცია ოსმოსი დიფუზია
მარტივი გაადვილებული||გაიოლებული||
კატალიზური
ლიპიდების (ტრანსლოკაზებით ||
ფორების ცილა-გადამტანებით)
გავლით
გავლით
(ლიპიდები, (ცილა) (ამინომჟავები,
ცოტა H2O, (H2O, იონები) გლუკოზა,
O2, CO2). იშვიათად H2O )
3.
4. უჯრედში შესასვლელად და
გამოსასვლელად პატარა
მეტაბოლიტები კვეთენ
პლაზმურ მემბრანას. მათ
შეუძლიათ უჯრედში
შესვლა/უჯრედიდან გამოსვლა
როგორც კონცენტრაციული
გრადიენტის, ასევე მისი
საწინააღმდეგო
მიმართულებითაც.
5. უკანასკნელის
განსახორციელებლად (
იმისათვის რომ უჯრედმა
წინააღმდეგობა გაუწიოს
დიფუზიის ძალას) უჯრედს
უხდება ენერგიის დახარჯვა.
ეს პროცესი ცნობილია
აქტიური ტრანსპორტის
სახელწოდებით.
გვ. 75
6. აქტიური ტრასნპოტრი
ეწოდება პატარა
მეტაბოლიტების ტრანსპორტს
მემბრანის გავლით
გრადიენტის საპირისპირო
მიმართულებით, რომელსაც
სჭირდება ენერგია.
7. ექსტრაცელულარული სითხე
ატფ
ცილა ტუმბო
ციტოპლაზმა
pH არის დაბალი
pH არის მაღალი
[H+] არის მაღალი
[H+] არის დაბალი
8. აქტიური ტრანსპორტისთვის
საჭირო ენერგიას უჯრედი
იღებს ატფ-დან
(ადენოზინტრიფოსფორმჟავა),
რომელიც სინთეზდება
ორგანელა მიტოქონდრიაში.
9. აქტიური ტრასპორტის
წარმართვის 3 გზა არსებობს:
შეწყვილებული ტრანსპორტი
ატფ-დამოკიდებული ტუმბო
სინათლის ენერგიაზე
დამოკიდებული ტუმბო.
სინათლის ენერგიაზე
შეწყვილებული
დამოკიდებული ტუმბო
გადამტანი
ატფ-დამოკიდებული
ტუმბო
გვ. 74
10. ზემოხსნებული პროცესი
მოითხოვს სპეციალურ
გადამტან ცილებს-
ცილა ტრანსპორტერებს. მათ
გადააქვთ გადასატანი
მოლეკულა ორმაგი ლიპიდური
შრის გასწვრივ.
11. სინათლე
ელექტრო-
ქიმიური
გრადიენტი
სინათლის ენერგიაზე
შეწყვილებული
დამოკიდებული ტუმბო
გადამტანი
ატფ-დამოკიდებული
ტუმბო
12. ეს პროცესი ემსგავსება ფერმენტ-
სუბსტრატულ რეაქციას, თუმცა,
მისგან განსხვავებით,
ტრანსპორტული ნივთიერება
კოვალენტურად არ
მოდიფიცირდება გადამტანი
ცილის მიერ, არამედ
უცვლელად გადაიტანება
მემბრანის მეორე მხარეს.