Araling Panlipunan -Grade Five Unit Plan III S.Y 2014 - 2015

1. Unit Plan III: PATULOY NA PAGPUPUNYAGI TUNGO SA KALAYAAN
Second Quarter: Aralin 10 – Pagdating ng mga Amerikano
Aralin 11 – Pamahalaang Itinatag ng mga Amerikano
Aralin 12 – Pagbabago sa Lipunan at sa Kabuhayan sa Panahon ng mga Amerikano
Aralin 13 – Pamahalaang Komonwelt
Time Frame: 15-20 na mga araw
STAGE 1 – DESIRED RESULTS
STANDARDS TRANSFER
Content Standard / Pamantayang
Pangnilalaman:
Nagpapakita ng pagmamahal sa
Diyos at sa kapwa; may
pagmamalaki sa mga pambansang
pagkakakilanlan; nagtatamasa ng
mga karapatan at gumaganap ng
mga tungkulin bilang Pilipino; may
positibong saloobin tungo sa
paggawa; may kakayahan sa
pangangalaga sa kapaligiran; at may
kasanayang makatugon sa mga
hamon ng pagbabago sa daigdig.
Perforamnce Standard /
Pamantayang Pagganap:
Paglatapos ng IKALIMANG
BAITANG, makapagpapakita ng
pagpapahalaga sa mga
pangyayaring naganap at nagaganap
sa pamumuhay ng mga Pilipino sa
iba’t ibang panahon na nakatutulong
sa pagbuo ng bayan, nasyon at
estado.
Formation Standard:
Magigising ang damdaming
makabansa. Mahalaang ang
damdaming ito ay maipapakitang
kilos tungo sa pagkakaroon at
Transfer Goal / Inaasahang Pagganap:
Mailalahad ang mahahalagang tala tungkol sa pagdating ng gma
Amerikano sa bansa.
Babalikan ang mga karanasan ng mga Pilipino sa kamay ng gma dayuhang
Amerikano.
Iisa-isahin ang mga hakbang na ginawa ng pamahalaan para sa unti-unting
paglipat sa mga Pilipino ng kapangyarihang mamahala.
Tatalakayin ang panahong itinatag ang pamahalaang Komonwelt.
MEANING – MAKING
Essential Questions (EQ) /
Mahahalagang Tanong
 Ano ang kahalagahan ng
labanan sa Manila Bay sa mga
Pilipino?
 Bakit nasangkot ang Pilipinas sa
labanang ito?
 May basehan ba ang
paghihinala ng mga Pilipino na
talagang hangarin ng mga
Amerikano ay hindi upang
makatulong kundi manakop?
 Bakit kailangang pamahalaang
militar ang unang itinatag sa
isang bayang nasasakop?
 Sino-sino ang mga taong
namuno sa pamahalaang
militar?
Enduring Understanding (EU) /
Kakailanganing Pag-unawa
 Ang labanan sa Maynila ang
nagwakas sa mahigit 300 taong
pananakop ng mga Espanyol sa
Pilipinas. Naging simula ito ng
pakikibaka ng mga Pilipino sa
isang panibagong dayuang
mananakop, ang Estados
Unidos.
 Dalawa ang layuni ng
pamahlaang rebolusyonaryo:
una, ipagpatuloy ang
pakikipaglaban ng Pilipians sa
kalayaan hanggang ang lahat
ng malalayang bansa sa dagidig
ay kilalanin ng bansa; ikalawa,
ang paghanhanda sa bansa

2. ~ 2 ~
pagtataguyod ng kabutihan ng
nakararaming Pilipino.
Napaninindigan ang pagpapatuloy
ng mabubuting impluwensiya ng
mga dayuhan.
Napaninindigan ang paraang
nagpapakita ng nasyonalismo.
Pahalagahan ang sariling wika at
karapatang bumoto.
 Bakit mayroong pamahalaang
sibil? Para saan ito?
 Ano ang naging epekto sa mga
kabataan sa pagdating ng mga
Amerikano sa bansa?
 Bakit tinaguriang summer
capital ang Baguio?
 Paano nakatulong sa pagpapalai
ng ani ang mga magsasaka ang
mga patubig sa sakahan?
 Bakit ninais ng mga Pilipino na
magkaroon ng sariling
pamahalaan?
 Paano pinatakbo ng mga
namamahala ang Komonwelt?
hanggang maitatag ditto ang
isang republikong pamahalaan.
 Ang Kongreso ng Malolos ang
nagtatdhana ng paghahalal ng
mga kinatawan sa bawat
lalawigan na dadalo at
makikisali sa Kongresong
bubuuin.
 Sa ilalim ng Unang epublika
itinatag ng pamahalaan ang
pahayagang El Heraldo dela
Revolucion.
 Pinangunahan ni Aguinaldo
ang pakikipaglaban sa mga
Amerikano. Lumutang ang
kagitingan nina Miguel Malver,
Macario Sakay, Manuel tinio,
Vicente Lukban, Simeon Ola,
Pio del Pilar, Artemio Ricarte,
Felipe Buencamino, at iba pa.
 Naging mabagsik ang
puwersang Amerikano sa
pagsupil sa mga
rebolusyonaryong Pilipino.
Upang mapasuko ang mga
Pilipino ay gumamit sila ng
iba’t ibang pamamaraan.
Panununog, tortyur, pagharang
sa suplay na pagkain at
masaker.
 Ang tatlong kampana ng
simbahan ng Balagiga na
ginamit ng mga katutubong
panghudyat sa pagsalakay ay
kinuha ng mga Amerikano. Sa
kabila ng pakikiusap ng
pamahalaan ng Pilipinas na
isauli na ang mga kampana
nanatili pa rin ito sa
pangangalaga ng Estados
Unidos.
 Si Hen. Gregorio del Pilar ang
pinakabatang heneral ng
Hukbong Mapanghimagsik.
 Sa patuloy na pagsakop ng mga
Amerikano, si Aguinaldo ay

3. ~ 3 ~
tumakas patungo sa San Isidro,
Nueva Ecija kung saan nilipat
ang kanyang pamahalaan.
 May ilang matagumpay ana
paghihimagsik ngunit mas
marami ang hindi lubusang
tagumpay. Bagamat hindi
nagtagumpay, naipakita naman
ng mga Pilipino na handa
silang magbuwis ng buhay
alang-alang sa bayan.
 Nawala sa gobernador-militar
ang kapangyarihang pambatas
at pangkatarungan. Naging
pananagutan na lamang niya
ang pagpapanatili ng
kapayapaan at katiwasayan ng
bansa.
 Si Cayetano Arellano ang
kauna-unahang Punong
Mahistrado ng korte suprema
sa ilalim ng pamumuno ng mga
Amerikano.
 Naging maunlad ang patakaran
ng mga Amerikano sa larangan
ng eduksyon. Binayaan ang
patuloy na pamamlakad ng mga
ordeng panrelihiyon. Binigyang
pahintulot ang pagtatayo ng
mga paaralang pribado.
 Bunga ng kalayaan sa
pagsamba, isang pangkat ng
mga Pilipino ang tumiwalag sa
simbahang Romano Katoliko.
Nagtatag sila ng sarilign
simbahan dahgil nais nilang
matamo ang tunay na kaalyaan
sa pagsamba. (Aglipayano)
 Ang pagtatag ng Pamahalang
Komonwelt ay isa sa mga
itinadhana ng Batas Tydings
McDuffie.
 Isa sa mahalagang nagawa ng
Pamahalang Komonwelt ay ang
pagbibigay sa mga babae ng

4. ~ 4 ~
karapatan ng tulad sa
kababaihan.
ACQUISITION
Knowledge (K)
Nauunawaan ng mag-aaral ang…
 Panandalian lamang ang
nakamit na kalayaan ng mga
Pilipino nang maghimagsik sila
laban sa Espanya.
 Napaalis ang mga Espanyol sa
Pilipinas ngunit humalili ang
mga Amerikano bilang bagong
mananakop.
 Ang pamahalaang militar ng
mga Amerikano sa Pilipinas ay
itinatag upang sanayin at ihanda
ang mga Pilipino sa
pagkakaroon ng isang
pamahalaang sibil na unti-
unting magsasalin sa mga
Pilipino ng kapangyarihang
pamahalaan ang sarili.
 Maraming nagbago sa paraan
ng pamumuhay ng gma Pilipino
sa pagdating ng mga Amerikano
sa bansa.
 Ang pagkatatag ng
Pamahalaang Komonwelt ay
isang malaking pagkakataon
para sa pagsasariling
pamamahala ng gma Pilipino.
Technical Skills (S)
Ang mag-aaral ay…
 Nakatutukoy ng mga
pagkakatulad at pagkakaiba ng
mga posisyon tungkol sa
pananakop sa Pilipinas.
 Nailalarawan ang pagsupil sa
nasyonalismong Pilipino ng
mga Amerikano.
 Nagakakagawa ng
interpretasyon sa mga
pangyayari sa nakaraan.
 Nailalahad at naipaliliwanag
ang posisyon ng iba’t ibang
panig tungkol sa Pilipinas para
sa kalayaan: ang pamahalaang
amerikano.
 Nakatutukoy ang mga
pagkakatulad at pagkakaiba ng
mga posisyon tungkol sa
pananakop sa Pilipinas.
 Nakagagawa ng buod na
graphic organizer ng ng
pamahalaang itinatag ng mga
Amerikano.
 Nabibigyan ng historikal na
konteksto ang mga patakaran ng
administrasyong kolonyal ng
Estados Unidos sa Pilipinas.
 Naihahayag ang personal na
saloobin patungkol sa nilalaman
ng mga patakaran.
 Naipaliliwanag ang epekto ng
patakarang pinairal ng mga
Amerikano sa mga pampolitaka
na aspeto: panlipunan,
pangkabuhayan, at pangkultura.
 Nailalarawan ang mga
pagbabago sa edukasyon,

5. ~ 5 ~
kalusugan, lipunan, at
impraestruktura.
 Naipaliliwanag ang epekto ng
patakarang pinairal ng mga
pampolitika na aspeto:
panlipunan, pangkabuhayan, at
pngkultura.
 Nailalahad ang sariling
pagtingin sa mga nilalaman ng
sipi.
 Nabibigyang kahulugan ang
Pamahalaang Komonwelt.
 Nakapagtutukoy ng mga batas
at paraang ginamit ng Estados
Unidos sa Pilipinas.
 Nakatutukoy ng mga
nakinabang sa Pamahlaang
Komonwelt.
 Nakapagbibigay opinyon
tungkol sa Kodigo ng
Kagitingan at Kagandahang
Asal ni Manuel L. Quezon.
STAGE II – EVIDENCES OF LEARNING
EVALUATIVE CRITERIA ASSSESSMENT EVIDENCES
Evidence at the Level of
Performance / Sa Antas ng
Pagganap
Dramatization
Graphic organizer
Positive & Negative chart
Comic strip
Timeline organizer
Transfer of Performance Task (T) / Inaasahang Pagganap
Pagsulat ng talata patungkol sa mga hinahangaang bayani ng Pilipinas.
Pagtatanghal ng mga pangyayari, katulad ng pagpaphayag sa kasarinlan ng
Pilipinas.
Pagbibigay buod sa bawat aralin gamit ang graphic organizer.
Pagsulat ng talumpati ssa isang sitwasyon na sila ay haharap sa Senado
upang tanggihan ang pananatili ng puwersang Amerikano sa ating bansa.
Masuri ang mga mabubuti at di mabubuting impluwensiya nakuha natin sa
mga Amerikano.
Pagguhit ng comic strip para sa pagpapkita ng damdaming Pilipino sa mga
pagbabagong panlipunan ng mga Amerikano.
Paggawa ng timeline upang ipakita ang mga pangyayaring nagbigay daan
sa kasaysayan ng paghalal sa bansa.

6. ~ 6 ~
n
Evidence at the Level of
Understanding / Sa Antas ng Pag-
unawa
Pagpapaliwanag
Sandali lamang ang naranasang
kalayaan ng mga Pilipino nang
maghimagsik sila laban sa mga
Espanyol.
Binigyan ang mga Pilipino ng
pagkakataong maghanda ng mga
saligan ng pamahalaang magbibigay
daan sa kalayaan ng bansa matapos
ang ibang kolonya ng Estados
Unidos.
Interpretasyon
Mahalagang tala sa pagdating ng
mga Amerikano sa bansa.
Paglalapat
Magigising ang damadaming
makabansa.
Perspektibo
Nagpatuloy nag pakikiapglaban ng
mga Pilipino para sa kalayaan.
Bigyang halaga ang pangkabuhayan
at panlipunang pagbabago sa
pamumuhay ng mga Pilipino sa
pagdating ng mga Amerikano.
Pagsasaalang-alang sa damdamin
ng iba
Naipapakita ang pagiging
makabayan sa iba’t ibang paraan.
Other Evidences of Learning (OE)
 Illustration board test (IBT)
 Quizzes
 Question and Answer
 Exit Card
 Seatwork
 Assignment
 Portfolio
Summative Assessment Tools and Strategies
 Unit Test
 Periodical Test
Caterina and Giuditta Cittadini School
Maria Victoria O. De Leon Unit Plan Araling Panlipunan 5 S.Y 2014 – 2015