Araling Panlipunan 8 - Hand-out

1. ANG PAGHAHANAPNG SPICES
Spices – ginagamit nila bilang pamapalasa sa kanilang
mga pagkain at upang mapreserba ang mga karne.
Ginagamit din nila ito para sa kanilang mga pabango,
kosmetiks, at medisina.
Malaking demand ng spices sa mga Europeo: paminta,
cinnamon, at nutmeg.
Tanong:
1. Bakit ibig ng mga Europeo ang mga spices?
2. Maliban sa mga spices, mayroon pa bang ibang
nakukuha ang mga Europeo sa kanilang
ekplorasyon?
PINANGUNAHANNG PORTUGALANG
PAGGAGALUGAD
Portugal – ang kauna-unahang bansang Europeo na
ngkaroon ng interes sa paggagalugad sa Karagatan ng
Atlantic upang makahanap ng mga spices at ginto.
Prinsipe Henry – anak ni Haring Juan ng Portugal, ang
naging pangunahing tagapagtaguyod ng mga paglalayag
sa pamamgitan ng pag-aanyaya ng mga mandaragat,
tagagawa ng mapa, matematisyan at astrologo na mag-
aaral ng siyensiya ng nabigasyon sa bansa.
Siyaangnagingpatronng mgamanlalakbaykayaikinabit
sa kaniyang pangalan ang katawagang Ang Nabigador.
Bansang narating:Azores,Isla ng Madeira, at sa mga Isa
ng Cape Verde.
1420-1528 – nakapaglayag ang mga mandaragat na
Portugeshanggangsa Kanlurangbahagi ng Africaupang
hanapin ang rutang Katubigan patungo sa Asya.
Agosto 1488 – natagapuan ni Bartholomeu Dias ang
pinakatimog na bahagi ng Africa na naging kilala sa
katawagang Cape of Good Hope.
 Ang paglalakbay ni Dias ay nagpakilala sa maaaring
makarating sa pamamagitan ng pag-ikot sa Africa.
1497 – 4 na sasakyang pandagat ang naglakbay na
pinamunuan ni Vasco da Gama mula Portugal hanggang
sa India.
 ItoaynakaratingsaCape of GoodHope,tumigilsailang
mga trade post sa Africa upang makipagkalakalan at
nakarating matapos ang 10 buwan sa Calicut, India.
 Dito natagpuanni Da Gama ang mga Hinduat Muslim
na nakikipagkalakalan ng mahuhusay na seda,
porselana at panlasa.
Mga Tanong:
1. Bakitang Portugal ang nangunasa paghahanapng
spices at ginto?
2. Sino-sinoangmgaPortuguese nanaglayagat ano-
ano ang lugar na kanilang narating?
ANG PAGHAHANGAD NG ESPANYA SA KAYAMANAN
MULA SA SILANGAN
 Ang pagpapakasal nina Haring Ferdinand V ng
Aragonat Reyna IsabellaI ng Castille noong1469 ay
naging daan upang ang Espanya ay maghangad din
ng mga kayamanan sa Silangan.
Christopher Columbus – isang Italyanong
manlalayag, unang namuno sa ekspedisyon pa
Silangan.
Siya ay tinulungan ni Reyna Isabella na ilunsad ang
kanyang unang ekspedisyon na adhikaing
makarating sa India na ang gagamiting daan ay
pakanluran ng Atlantiko.
Karanasan sa paglalakbay:
1. Walang kasiguraduhan na mararating nila ang
Silangan
2. Pagod at gutom sa kanilang paglalakbay
3. Haba ngpanahonnakanilanginilagisakatubigan
Ngunit naabot niya ang isla ng Bahamas na sa kanyang
pag-aakala ay ang India dahil ang kulay ng mga taong
naninirahanaygayangmga taga-Indiakayatinawagniya
ang mga tao dito na Indians.
Tatlong buwan pa ang inabot nila sa paglalakbay
hanggangmaabotnilaang Hispaniola (sakasalukuyanay
ang mga bansa ng Haiti at Dominican Republic) at ang
Cuba.
Pagbalik ni Columbus sa Espanya ay ipinagbunyi siya sa
resulta ng kaniyang ekspedisyon at binigyan ng titulong
Admiral of the Ocean Sea, Viceroy at Gobernador ng
mga islang kaniyang natagpuan sa Indies.

2. 1506 – bago mamamatay si Columbus tatlong
ekspedisyon pa ang kanyang pinamunuan at narating
niya ang mga isla sa Caribbean at sa South America
ngunitdi pa rinsiyatagumpaysa paghahanapngbagong
ruta patungo sa Silangan.
1507 – isang Italyanong nabigador, si Amerigo Vespucci
ang nagpaliwanag na si Columbus ay nakatagpo ng
Bagong Mundo. Ang lugar na ito nang lumaon ay
isinunodsapangalan niyana nakilalaitobilang America
at naitala sa mapa ng Europe kasama ang iba pang mga
bagong diskubre na mga isla.
Tanong:
1. Bakithinangadng Spainangyaman ngSilangan?
Paghahati ng Mundo
1493 – gumuhit ng line of demarcation – ito ay isang di
nakikitang linya mula sa gitna ng Atlantiko tungo sa
Hilagang Pola hanggang sa Timugang Pola.
Ipinaliliwanag nito na ang lahat ng mga matatagpuang
kalupaan at katubigan sa Kanlurang bahagi ng linya ay
para sa Spain at sa Silangang bahagi ng linya ay para
naman sa Portugal.
1494 – Kasunduansa Tordesillas – nagpetisyonangmga
Portuguese nabaguhinangline of demarcationnaitoay
ilayopakanluransasadahilannabaka maslumawakang
paggagaligad ng Espanya.
Ipinakikita dito na noong panahong iyon ay pinaghatian
ng lubusanng Portugal at Spainang bahagi ng mundi na
di pa narrating ng mga taga-Europe.
Tanong:
1. Bakit hinati ni Pope Alexander VI ang mundo sa
Portugal at Spain?
FERDINAND MAGELLAN
1480 – isinilang si Magellan sa Sabrosa, Portugal.
Rui de Magalhaes – ama ni Ferdinand
Alda de Mesquita – ina ni Ferdinand
Tanong:
1. Ano ang mahahalagang bunga ng paglalayag ni
Magellan?
2. Paano narating ni Magellan ang Pilipinas?
ANG MGA DUTCH (OLANDES)
17th
century – napalitan ng mga Dutch ang mga
Portuguese bilang pangunahing bansang kolonyal sa
Asya.
 Inagaw nilaangMoluccas mulasaPortugal at nagtatag
ng bagong sistemang plantsyon kung saan ang mga
lupain ay pinatamnan ng mga tanim na mabili sa
pimilihan.
 Ang naging epekto nito ay sapilitang paggawa na
naging patakaran din ng mga Espanyol sa Pilipinas.
Henry Hudson – nangunasa paglalayagngmga Dutch,
napasok niya ang New York Bay noong 1609 at
pinangalanan itong New Netherlands.
 Sa kanya ipinangalan ang Ilog Hudson sa Manhattan,
USA
 NagkaroondinngkolonyaangDutchsa NorthAmerica
1624 – isang trade outposto himpilangpangkalakalan
ang itinatag sa rehiyon na pinangalanang New
Amsterdam. Ito ngayon ay kilala bilang New York.
 Kung ihahambing sa pananakop ng mga Dutch sa
America, mas nagtagal ang kanilang kapangyarihansa
Asyadahil sa pagkatatag ng Dutch East IndiaCompany
noong 1602.

3. Tanong:
1. PaanopinalitanngmgaDutchangmgaPortuguese
bilang pangunahing bansang kolonyal sa Asya?
Kahalagahan ng mga Paglalayag at Pagtuklas ng mga
Lupain
1. Naging sentro ng kalakalan ang mga pantalan sa
baybay dagat ng Atlantic mula sa Spain, Portugal,
France, Flanders, Netherlands, at England.
2. Higit na dumagsa ang mga kalakal at spices na
nagmulasa Asia.Sa NorthAmerica,kape,ginto,at
pilak; sa South America, asukal at molasses at sa
Kanlurang Indies, indigo.
3. Napalaganap ang salaping ginto at pilak na galing
Mexico, Peru at Chile. Ito ang nagpasimula ng
pagtatatag ng mga bangko.
Tanong:
1. Paano nakatulong sa paglawak ng
kapangyarihan ng Europe ang paglalayag at
pagtuklas ng mga lupain?
Epekto ng Unang Yugto ng Kolonisasyon
1. Ang mga eksplorasyonnapinangunahanngmga
Espanyol at Portuguese ang nagbigay-daan sa
malawakangpagkakatuklassamgalupainghindi
pa nagagalugad at mga lupaing hindi pa
nagagalugad at mga sibilisasyong hindi pa
natutuklasan.Itorinang nagpalakasngugnayan
ng Silangan at Kanluran.
2. Napukawang interessabagong pamamaraanat
teknolohiyasaheograpiyaatpaglalayagangmga
eksplorasyon.
3. Sumigla ang paglaganap ng sibilisasyong
Kanluranin sa Silangan dahil sa kolonisasyon.
Activity 1: Talahanayan ng Manlalayag
Panuto: Batay sa binasa mong teksto punan ang
talahanayannghinihingingmgaimpormasyontungkol sa
mga nanguna sa eksplorasyon.
MGA NANGUNA SA EKSPLORASYON
PERSONALIDAD BANSANG
PINAGMULAN
TAON LUGAR NA
NARATING/
KONTRIBUSYON
HAL.
Vasco da Gama
Portugal 1498 India
Tanong:
1. Sino-sino ang personalidad na nanguna sa
paglalayag? Saang bansa sila nagmula? Anong
lugar ang kanilang narating?
2. Bakit mahalaga ang pagkakatuklas nila sa mga
bagong lupain?
3. Ano-anong katangian ang ipinamalas ng mga
manlalayag na nanguna sa paggagalugad sa
daigdig?
4. Paano nakatulongangmga manlalayagna itosa
paglawak ng kapangyarihan ng Europe?
5. Kung ikaw ang naatasang maglakbay sa isang
lugar na wala pang nakararating, papaya k aba?
Bakit?
Tanong:
1. Mabuti ba o masama ang naging epekto ng
unang yugto ng kolonisasyonat imperyalismo?
Patunayan.
2. Ano-anong bansa ang nanguna sa Unang Yugto
ng Kolonisasyon?Ano-anongbansaangkanilang
nasakop?
3. Bakit nanakop ang mga bansang Kanluranin?
4. Paano nabago ang buhay ng mga mamamayang
nasakop ng mga Kanluranin?
5. Sa kasalukuyang panahon, katanggap-tanggap
bang manakop pa rin ang mga
makapangyarihang bansa? Bakit?
6. Sakaling may bansang makapangyarihan na
nagnais sumakop sa iyon bansa, ano ang iyong
gagawin?

4. Gawain: Mabuti O Masama ?
Matapos ang pagtatalakay sa mga pangyayari sa unang
yugto ng Imperyalismo at Kolonisasyon, tatayain ng
gawaing ito na naunawaan mo ang mahahalagang
konseptong tinalakay. Lagyan ng tsek ang kolumn na
iyong sagot.
EPEKTONG UNANG
YUGTO NG
IMPERYALISMO AT
KOLONYALISMO
NAKABU
TI
NAKASAM
A
DAHILA
N
1.Paglakas ng
ugnayan ng
Silangan at
Kanluran.
2.Paglaganap ng
sibilisasyong
Kanluranin sa
Silangan.
3.Pagbabago ng
ecosystem ng
daigdig bunga ng
pagpapalitan ng
hayop, halaman
at sakit.
4.Paglinang ng mga
Kanluranin sa
likasna yaman ng
mga bansang
nasakop.
5.Interes sa mga
bagong
pamaraan at
teknolohiya sa
heograpiya at
paglalayag.
Tanong:
1. Ano-ano ang mabuting epekto ng Unang Yugto
ng Imperyalismo at Kolonisasyon? Ano-ano ang
masamang epekto?
2. Sinoang higitna nakinabang sa Unang Yugto ng
Imperyalismo at Kolonisasyon: Ang mga
Kanluranin ba o ang mga sinakop na bansa?
Bakit?
3. Pabor ka ba na muling mapasailalim sa mga
mananakop ang ating bansa? Bakit?
ANG IMPERYONG KOLONYAL NG MGA
BRITISH
 Ang imperyong British ang kinikilalang
pinakamalaking imperyong naitatag sa kasaysayan
ng daigdig.
 Tulad ng mga Olandes, ang mga British ay
nagtalaga rin ng kompanya na siyang
mangangalaga sa himpilang pangkalakalan sa
Asya sa pamamagitan ng British East India
Company.
Layunin:
1. Sa simula ang gusto lamang nila ay
makipagkalakalan, ngunit nauwi ito sa
pagtatayo ng imperyo.
 Nang bumagsak ang Imperyong Munghal,
nagkaroon ng labanan sa pagitan ng British at
Prances sa pamumuno ni Sir Robert Clive.
 350 years naging kolonya ng Britain ang India
 Nakapgtatag na ng himpilang pangkalakalan ang
mga British sa mga lungsod ng Madras India,
Bombay India, at Calcutta India, Laos, Vietnam,
Cambodia at Indonesia.
ANG IMPERYONG KOLONYAL NG MGA
PRANSES
1664 – noong dumayo ang mga French sa Asya
 Tulad ng Netherlands at Britanya ang pamamahala
sa komersiyo ay itinalaga ng mga Pranses sa isang
komersiyo.
French East India Company sa Pondicherry,
India (1674) – ang kauna-unahang himpilang
pangkalakan ng mga Pranses
Francois Dupleix – ang tagapangasiwa ng Freanch
East India Company
Hunyo 23, 1757 – nagsimula ang labanan ng
dalawang hukbo sa pagitan nina Sir Robert Clive
(Briton) at Francois Dupleix (Pranses) ito ang
Labanan sa Plassey.
 Natalo ang mga Pranses, bunga ng pagkakapanalo
ng mga Briton pinaghawakan nila ang
kapangyarihan sa India.

5.  Pinalawak naman ng Pranses ang kanilang
kapangyarihan pasilangan at sinakop ang bahagi ng
Vietnam ng Indochina.
PAGBUBUKAS NG JAPANSA KANLURANIN
Shogunato Tokugawa – napasailalim niya ang buong
kapuluan ng Japan sa sistemang piyudalismo.
Ang mga lupain ay hinati hati ng shogun sa mga
aristokratang may-ari ng lupain na pinaglilingkuran ng
mga magbubukid, sa ilalim ng proteksiyon ng kanilang
daimyo at samurai.
19th
century sinubukang kumbinsihin ng mga Kanlurain
ang mga Hapones na magbukas ng kanilang mga
hinpilang pangkalakalan sa pandaigdigang kalakalan.
Subalit tulad ng Tsina, ilang ulit ding tinanggihan ng
Japan ang bagay na ito.
1853 – 4 na bapor ang duamong sa baybayin ng Edo,
Tokyo sa pamumuno ni Commodore Matthew Perry
Dala ang isang mensahe, ginulat ni Perry ang mga
Hapones na noon lamang nakakita ng ganoong kalaking
bapor, na may kargang kanyon at riple.
Nagmula sa pangulo ng Estados Unidos ang sulat, mula
kay Pang. Millard Fillmore.
Walang nagawa ang shogun kundi tanggapin ito, sila ay
nangambang kayang lipunin ang kanilang matatapang na
samurai ng mga sandatang dala ng barko.
LAYUNIN NG MGA AMERIKANO SA
PAGBUBUKAS NG JAPAN
PAGHARAP SA IMPERYALISMO
 20th century nagsimulang makilala ang Estados
Unidos bilang panibagong puwersang military at
pampolitika sa daigdig. Dala ng makabagong
teknolohiya at pag-unlad ng kanilang ekonomiya,
hinangad ng mga Amerikano na mapabilang sa
mga tanyag na imperyong Kanluranin.
2 pangunahing kaisipan na nakaimpluwensiya sa
pamamayagpag ng Estados Unidos:
Manifest Destiny – isang kaisipang laganap sa
nakararaming Amerikano na sila ay itinadhanang
magpalawak ng kapangyarihan at impluwensiya sa
iba’t ibang panig ng mundo.
Frontier Thesis – tumutukoy sa paniniwala na ang
paglulunsad ng demokrasyang Amerikano ay
naaayon sa paglawak ng teritoryo ng Estados
Unidos. Sa pamamagitan ng patuloy na pagsulong
ng hangganan ng teritoryo ng Estados Unidos,
mapapalaganap ng mga Amerikano ang kanilang
kultura at demokrasya sa iba’t ibang lupaing
mapapasailalim sa kanilang kapangyarihan.
“It was man’s burden to conquer and Christianize the
land” ayon sa mga Amerikano.
KASUNDUAN SA KANAGAWA
1854 – nilagdaan ang kasunduan sa Kanagawa
Nilalaman:
1. Nabuksan ang 2 himpilang pangkalakalan ng Japan
para sa mga bapor ng mga Amerikano.
2. Pagtatayo ng Estados Unidos ng embahada sa Japan.
3. Lumaki ang bilang ng mga produktong iniangkat
papasok ng Japan dulotng pinababa at pirmihang
taripa na nakapataw dito.
4. Pumasok sa bansa ang marami atmurang produkto na
tulad ng tela at mga handicraft, na nagpalugi sa mga
tulad nitong produktong Hapones.
Ang mga dayuhan ay namili rin ng maraming ginto sa
bansa bunga ng malaking kamurahan nito, kumpara sa
mga bansang Kanluranin, ang mabilis na paglabas ng
ginto, kasabay nang pagpasok ng mga produktong
dayuhan ay labis na nagpahirap sa mga Hapones.
WESTERNISASYON AT MODERNISASYON SA
ILALIM NG PANAHONG MEIJI
Sa panahong ito naging popular sa mga Hapones ang
sawikaing: “ipagbunyi ang emperador” at “paalisin ang
mga barbaro”
Buo ang kanilang paniniwalang malaking pinsala lamang
ang idudulot ng mga Kanluraning bansa sa kanila.
MODERNISASYON – tumutukoy sa transpormasyon
ng tradisyonal na sistemang lipunang piyudal sa higit na
maunlad at makabagong lipunan.

6. Sinisimulan ng Hapones nag awing modelo ang kanilang
pagbabagong anyo ang mga Kanluranin sa ilalim ng
pinanaligan na sawikain.
1869 – itinatag ni Emperador Mutsuhito ang panibagong
pamahalaan at pinili ang pangalang Meiji sa kanyang
pamamahala.
Meiji – ibig sabihin ay “naliwanagang pamamahala”
(enlightened rule)
Sa kanyang pagsisimula, ipinadala ni Mutsuhito ang ilang
iskolar na Hapones sa mga bansang Kanluranin upang
pag-aralan ang mga gawing Kanluraning inaakala nilang
maaaring maibagay sa kulturang Hapones.
Mga nagawa ni Mutsuhito:
1. Iniayon ni Mutsuhito ang konstitusyon ng Japan
sa Germany.
2. Pinalakas din niya ang sandatahang lakas ng
Japan gamit ang sandatahang lakas ng Germany
bilang modelo.
3. Ang hukbong pandagat ay ipinares niya sa
British.
4. Iniayon niya ang sistema ng edukasyon ng Japan
katulad ng sistemang edukasyong pampubliko ng
mga Amerikano.
5. Pinag-aral niya ang mga gurong Hapones sa
ibang bansa.
6. Sinuportahan niya ang pagsunod sa
industriyalisasyong Kanluranin.
7. Ipinagada niya ang daang bakal sa bansa noong
1875 na nagdurugtong sa himpilang
pangkalakalan ng Yokohama sa Edo.
PAG-USBONG NG IMPERYALISMONG
HAPONES
1890 – ang Japan ay marami nang bapor pandigma at
mayroon ng 500,000 na nagsasanay at armadong mga
kawal.
Ang bansa ay kinilala na bilang pinakamalakas na bansa
sa Asya.
Tulad ng mga bansang Europeo, nakita rin ang Japan ang
kahalagahan ng imperyalismo sa pagpapaunlad ng
ekonomiya at bilang pangangalaga sa seguridad ng bansa.
“Ang Asya ay para lamang sa mga Asyano” – ito ang
naging simula ng awayang Hapones-Amerikano.
DIGMAANG SINO-HAPONES
1885 – ang Japan at Tsina ay lumagda ng isang
kasunduang nagsasaad na alinman sa kanila ay hindi
magpapadala ng hukbo sa Korea.
Nang magkaroon ng rebelyon sa Korea laban sa mga
Koguryo, ang Korea ay humingi ng tulong sa Tsina, na
kaagad namang nagpadala ng hukbo sa bansa.
Hunyo 1884 – sinira ng Tsina ang kasunduan na ito.
Ang aksiyong ito ng Tsina ay tinutulan ng Japanat kaagad
din itong nagpadala ng hukbo sa Korea upang harapin ang
hukbong Tsino.
Sa loob lamang ng ilang buwan, tinalo ng hukbong
Hapones ang hukbong Tsino at sinimulang sakupin ng
Hapones ang Manchuria.
Kasunduan sa Shimonoseki – ito ang nagwakas sa
digmaang Hapones at Tsino. Natamo ng Japan ang
Taiwan at mga pulo ng Pescadores bilang kauna-unahan
nitong kolonya.
Ginulat ng Japan ang mga Europeo dahil nag-akala ang
mga ito na ang Tsina ang mananalo digmaang Tsino-
Hapones. Dahil dito nagbago ang balance of power.
BALANCE OF POWER – tumutukoy sa pagkakaroon
ng balance sa pagitan ng dalawa o higit pang mga bansa
o puwersa upang di makapangibabaw o
makimpluwensiya ang isa sa nakararami.
DIGMAANG RUSSO – HAPONES
Ang Russia at Japan ay nakilala bilang pangunahing
kapangyarihan at magkaaway na bansa sa Silangang
Asya. Ang di pagkakasundo ng dalawang bansa ay dulot
ng magkatulad nilang interes sa Manchuria at Korea.
Ang Japan at Russia ay nagdigmaan laban sa Manchuria.
MANCHURIA – ito ay isang rehiyon sa hilaga ng Korea
na nasa ilalim ng pamamahala ng Tsina.
Nang kinailangan ng umalis ng mga dayuhang Tsina
pagtapos ng REbelyong Boxer, ang Russia ay nanatili at
nagtagal pa sa Manchuria. Ang pangyayaring ito ay hindi
naibigan ng Japan dahilan sa layunin niyang gawing
saklaw ng impluwensiya ang lupain.
1901 – ipinag-utos ng Japan sa Russo na alisin ang hukbo
nito sa Manchuria, ngunit hindi ito pinansin ng Russia.

7. Kaagad na nilusob ng Japan ang hukbong Russian sa Port
Arthur at pinalubog ang ilang bapor ng mga Russian na
tuluyang ikinatalo ng mga ito.
1905 – nagwakas ang digmaan sa pamamagitan ng
KASUNDUAN SA PORTSMOUTH (sa isang bapor sa
Portsmouth, New Hampshire sa Estados Unidos).
Naganap sa tulong ni Theodore Roosevelt.
Sa pamamagitan ng kasunduang ito, ang lahat ng
teritoryong nasakop ng Japan ay ipinagkaloob na muli sa
Japan at sapilitan ding pinaatras ang Russia mula sa
Manchuria at Korea.
ANG PAGSAKOP NG JAPAN SA KOREA
1910 – isinanib ng Japan sa kanyang teritoryo ang Korea
bilang isang protectorate.
PROTECTORATE – tumutukoy sa isang bansang nasa
ilaim ng pamamahala at proteksiyon ng isang malakas na
bansa.
Naging marahas ang Japan sa pananakop nito sa Korea.
1. Sapilitan nitong ipinasara ang lahat ng mga
babasahing Korean
2. Pinasimulan ang pamamalakad ng mga paaralang
Koreano.
3. Ipinagpilitan ding ipaturo ang wika at
kasaysayang Hapones sa mga Koreano kapalit ng
wika at kasaysayang Koreano.
4. Sinamsam ang lahat ng lupain ng mga
magbubukid na Koreano at ipinamahagi ito sa
mga Hapones na pirmihan ng naninirahan sa
bansa.
5. Nagtayo ng negosyong Hapones ngunit
ipinagbawal ang pakikipagnegosyo ng mga
Koreano sa mga Hapones.
Bagama’tgalit, ang mga Koreanoay hindi nagsagawa
ng anumang marahas na pag-aalsa laban sa mga
Hapones. Ngunit ang pananakop na ito ang
nagpasimula ng paglinang ng nasyonalismong
Koreano.
DIGMAANG ESPANYOL AT AMERIKANO
Enero 1898 – ipinadala ng Estados Unidos ang
barkong pandigmang USS Maine sa daungan ng
Havana, Cuba upang pangalagaan ang mga
mamamayang Amerikano at mga interes ng
Amerika sa nasabing bansa. Kasalukuyan noong
ipinaglalaban ng mga taga Cuba ang kanilang
kasarinlan mula sa Espanya.
Pebrero 15, 1898 – nagkaroon ng pagsabog sa USS
Maine na naging sanhi ng paglubog nito at
pagkamatay ng mahigit 200 tripulante at marino.
 Dahil dito ay napilitan ang Estados Unidos na
sumali sa digmaan sa Cuba at pumanig sa mga
rebolusyonaryong Cubano.
 Nagdeklara ng digmaan laban sa Espanya at
nagpadala ng puwersang pandigma upang kunin
ang ilan sa mga kolonya ng Espanya, kabilang na
ang Pilipinas.
Admiral George Dewey – nakipag-ugnayan ang
puwersang pandigma ng Estados Unidos sa mga
rebolusyonaryong Pilipino na noon ay
nakahimpil sa Hong Kong bunga ng kasunduang
pangkapayapaan na kanilang nilagdaan sa Biak-
na-Bato.

8. Hen. Emilio Aguinaldo – nakipagpulong sa ilang
kinatawan ng Estados Unidos hinggil sa planong
pagsalakay sa mga Espanyol sa Pilipinas.
 Sa pagpupulong na ito, napagkasunduan ng
dalawang panig na makipagtulungan upang
talunin ang mga Espanyol.
 Ayon akay Aguinaldo, nangako rin ng kasarinlan
ng Pilipinas, kapalit ng kooperasyon ng mga
rebolusyonaryo.
May 1, 1898 – dumating sa Maynila ang puwersa ng
mga Amerikano. Muling nabuhay ang Himagsikan at
muling lumaban ang rebolusyonaryo sa mga
Espanyol. Naging matagumpay ang mga Pilipino sa
kanilang pagpapalaya sa mga probinsiya sa
Katagalugan. Ang iba pang bahagi ng kapuluan ay
nag-alsa rin laban sa pamahalaang kolonyal.
Hunyo 1898 – napaligiran na ng puwersang
rebolusyonaryo ang Maynila at hiningi ni Aguinaldo
ang pagsuko ng mga Espanyol.