Recomendados
Mais conteúdo relacionado
Mais procurados
Mais procurados (20)
Semelhante a Γιάννης Τσαρούχης
Semelhante a Γιάννης Τσαρούχης (20)
Mais de mariastamou2013
Mais de mariastamou2013 (20)
Γιάννης Τσαρούχης
- 1. ΓΙΑΝΝΗΣ ΤΣΑΡΟΥΧΗΣ (1910-1989) ΕΛΛΗΝΕΣ ΖΩΓΡΑΦΟΙ ΤΗΣ ΓΕΝΙΑΣ ΤΟΥ ‘30 ΣΕ ΡΟΛΟ ΣΚΗΝΟΓΡΑΦΟΥ
- 2. ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΣΚΗΝΟΓΡΑΦΙΑΣ ΤΗΣ ΓΕΝΙΑΣ ΤΟΥ ‘30 Τα σκηνικά που δημιουργούνται αυτή την εποχή χαρακτηρίζονται από - την έμφαση στη χρήση του χρώματος ως πρωταρχικού εκφραστικού μέσου - την αποστασιοποίηση από το συντηρητισμό και τον ακαδημαϊσμό - το συνδυασμό νεωτερικών στοιχείων προερχόμενων από μοντέρνα ευρωπαϊκά κινήματα - τη λιτότητα, τη λειτουργικότητα, την αμεσότητα, τον αυτοσχεδιασμό - τη χρήση στοιχείων από την ελληνική τέχνη τόσο αρχαίων και βυζαντινών όσο και λαϊκών
- 3. Πώς συνέβαλλε η γενιά του ‘30 στα θεατρικά πράγματα του μεσοπολέμου; • Συνέβαλλε στη σταδιακή απεξάρτηση της ελληνικής σκηνής από τα σκηνικά και τα κοστούμια εισαγωγής • Συνέβαλλε στην αναβάθμιση της σκηνογραφικής και ενδυματολογικής εργασίας στο επίπεδο της καλλιτεχνικής δημιουργίας • Συνέβαλλε στον απογαλακτισμό του κοινού από την αισθητική προσδοκία της ρεαλιστικής αναπαράστασης • Συνέβαλλε στη στοιχειοθέτηση ενός σκηνογραφικού λεξιλογίου που ικανοποιούσε το αίτημα της ελληνικότητας με παράλληλες μοντερνιστικές αναφορές
- 4. Γιάννης Τσαρούχης, Πριγκίπισσα Μαλένα, Μακέτα σκηνικού, 1927 Ο Τσαρούχης ανέλαβε την πρώτη του επαγγελματική σκηνογραφική εργασία το 1927, κατασκευάζοντας τα σκηνικά για την παράσταση Πριγκίπισσα Μαλένα του M. Maeterlinck, σε σκηνοθεσία του Φ. Πολίτη. Προτίμησε τα λιτά και σχεδόν υπαινικτικά σκηνικά στα πρότυπα του A. Appia, ωστόσο αυτό το σκηνικό δεν αποτελεί οδηγό για τη μετέπειτα πορεία του. Το 1932 ο Πολίτης απέρριψε την πρόταση του Τσαρούχη για το σκηνικό του Αγαμέμνονα στην εναρκτήρια παράσταση του «Εθνικού Θεάτρου», η οποία ήταν πιο κοντά στο πνεύμα της λαϊκής παράδοσης, λέγοντας: «Αυτή είναι αντίληψη που ταιριάζει σε παραμύθια. Πρέπει να κάνεις ευρωπαϊκό θέατρο για να σταθείς»
- 5. • Δια βίου (και όχι περιστασιακή) ενασχόληση με το θέατρο • Καταπιάστηκε με όλες τις πτυχές της θεατρικής παράστασης: τη σκηνογραφία, την ενδυματολογία, την ηθοποιία, την παραγωγή, τη μετάφραση και τέλος τη σκηνοθεσία • Επιρροές από τον Φώτη Κόντογλου, τον Κωσταντίνο Παρθένη, την Αγγελική Χατζημιχάλη, τον Δημήτρη Πικιώνη, την Εύα Πάλμερ Σικελιανού,το Θεόφιλο, αλλά και τον Γάλλο εικαστικό Henri Matisse. • 3 από τις δουλειές του ως σκηνογράφου-ενδυματολόγου σε παραστάσεις αρχαίου δράματος αποτελούν σημαντικούς σταθμούς στην αναβίωση του αρχαίου δράματος μεταπολεμικά (Όρνιθες – Θέατρο Τέχνης, 1959, Μήδεια με τη Μαρία Κάλλας, 1961 & Τρωάδες, 1977)
- 6. Όρνιθες – Θέατρο Τέχνης, 1959
- 7. Γιάννης Τσαρούχης, Όρνιθες, Μακέτα σκηνικού, 1962, Gouache σε χαρτί, 22x30, Ίδρυμα Γιάννη Τσαρούχη.
- 8. • Το 1959 το Θέατρο Τέχνης ανεβάζει στο Ωδείο Ηρώδου Αττικού τους Όρνιθες του Αριστοφάνη, σε σκηνοθεσία του Κάρολου Κουν. Τα σκηνικά και τα κοστούμια επιμελείται ο Γιάννης Τσαρούχης, τη μουσική ο Μάνος Χατζιδάκις, τις χορογραφίες η Ραλλού Μάνου και τη μετάφραση ο Βασίλης Ρώτας. • Η παράσταση καινοτομεί καθώς ζωντανεύει την αττική κωμωδία τονίζοντας τα διαχρονικά στοιχεία και αναζητώντας τις αντιστοιχίες με τη σύγχρονη εποχή. • Με Προεδρικό Διάταγμα οι παραστάσεις σταματούν μετά το «σκάνδαλο» της παρουσίασης του αρχαίου ιερέα ντυμένου ως ορθόδοξου παπά που απαγγέλλει με εκκλησιαστικό ύφος. Τις επόμενες δεκαετίες η παράσταση, με χορογραφίες της Ζουζούς Νικολούδη, επαναλαμβάνεται πολλές φορές στην Ελλάδα και το εξωτερικό αποσπώντας διεθνείς διακρίσεις. • Το 1975 ανεβαίνει στην Επίδαυρο, σπάζοντας το μονοπώλιο του κρατικού θιάσου.
- 9. ΤΑ ΣΚΗΝΙΚΑ ΚΑΙ ΤΑ ΚΟΣΤΟΥΜΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΜΗΔΕΙΑ ΜΕ ΤΗ ΜΑΡΙΑ ΚΑΛΛΑΣ, 1961
- 10. Η παράσταση της Μήδειας του Luigi Cherubini το 1961 αποτελεί την πρώτη παρουσίαση όπερας στην Επίδαυρο. Το λυρικό θέατρο, η όπερα, αντλεί συχνά τα θέματά του από το αρχαίο δράμα. Ο Cherubini το 1797 αξιοποιεί το μύθο της Μήδειας του Ευριπίδη, δίνοντας έμφαση στο ψυχολογικό υπόβαθρο της ηρωίδας. Τον πρωταγωνιστικό ρόλο ερμηνεύει με μεγάλη επιτυχία H Eλληνίδα υψίφωνος Μαρία Κάλλας. Σκηνοθέτης της παράστασης είναι ο Αλέξης Μινωτής. Τα σκηνικά και τα κοστούμια υπογράφει ο Γιάννης Τσαρούχης. Μαρία Κάλλας και Αλέξης Μινωτής, Μήδεια του Cherubini. Ντάλλας, 1958.
- 11. Τρωάδες, 1977 Το 1977 ο ζωγράφος Γιάννης Τσαρούχης παρουσιάζει τις Τρωάδες του Ευριπίδη σε ένα πάρκινγκ στην οδό Καπλανών, στο κέντρο της Αθήνας. Αναλαμβάνει την επιμέλεια του σκηνικού και των κοστουμιών, τη μετάφραση και τη σκηνοθεσία. Η παράσταση αναθεωρεί τη σχέση του αρχαίου δράματος με το χώρο του αρχαίου θεάτρου. Ο Τσαρούχης επιλέγει το ερειπωμένο κτήριο για να αναδείξει το θέμα του έργου, δηλαδή τον πόνο που φέρνει ο πόλεμος στους ανθρώπους. Οι αιχμάλωτες Τρωαδίτισσες φορούν ρούχα σύγχρονα, σαν Mικρασιάτισσες πρόσφυγες ή γυναίκες της Κύπρου. Με αφορμή τον αρχαίο μύθο ο Τσαρούχης σχολιάζει τη σύγχρονη ελληνική ιστορία. Και ο ίδιος συμπληρώνει: «Δεν θέλησα να φέρω κοντά μας το έργο, αλλά να δείξω πόσο είναι κοντά μας…».
- 12. Τα στοιχεία-κλειδιά της Τέχνης του Τσαρούχη • Ο βιωμένος χώρος …….«το εξαίσιο φως του Πειραιώς» το «αργυρό και χρυσό», «τα σαλόνια του Τσίλλερ, όπου δεσποινίδες έπαιζαν στο πιάνο τον Όφενμπαχ»….. • Θέατρο μέσω της πραγματικότητας • Μεταξύ Ανατολής & Δύσης • Θεάματα ως παιδί (επιθεώρηση, παντομίμα, Καραγκιόζης) • Η Βυζαντινή Τέχνη • Το χρώμα σαν πρωταρχικό εκφραστικό μέσο • Θέατρο και ζωγραφική. Ζωγραφική και θέατρο (η θεατρικότητα στα ζωγραφικά του έργα ως δομικό στοιχείο αυτών & το εικαστικό στοιχείο που προσδιορίζει τη σκηνογραφική του τέχνη) • Ο Τσαρούχης κινήθηκε ως επί το πλείστον σ’ ένα πεδίο εξωθεσμικό, μ’ ένα ύφος που κραύγαζε την αντίθεσή του στη θεσμοθετημένη σκηνογραφία. • Διαρκής πειραματισμός
- 13. Γιάννης Τσαρούχης, Φοίνισσες, Μακέτα σκηνικού, 1928, Σε αυτή τη μακέτα ο Τσαρούχης τοποθετεί τις Φοίνισσες μέσα σε κλειστή σκηνή, απεικονίζοντας με σχηματοποιημένο τρόπο την πρόσοψη ενός αρχαίου κτηρίου, που αποδίδεται με ελαφρά ζωγραφικά φόντα. Συνεπώς, από αυτή την εποχή εμφανίζεται στους θεατρικούς κύκλους με αποκρυσταλλωμένη άποψη για τη σκηνογραφία, ωστόσο η πρότασή του απέχει πολύ από την κοινώς αποδεκτή αντίληψη για το σκηνικό της αρχαίας τραγωδίας, η οποία αυτή την εποχή ευθυγραμμίζεται με τη Δύση.
- 14. Γιάννης Τσαρούχης, Ο διάδρομος του σπιτιού της θείας του καλλιτέχνη ως σκηνικό για την Αντιγόνη του Σοφοκλή Το σπίτι της θείας του καλλιτέχνη την ημέρα της κηδείας της, 1971, Νερομπογιά σε χαρτί, 11x16, Ίδρυμα Γιάννη Τσαρούχη. , 1971 Στη μακέτα για την προσαγωγή της Αντιγόνης στον Κρέοντα απεικονίζει το εντυπωσιακό νεοκλασικό της θείας του, όπως ήταν διαμορφωμένο την ημέρα της κηδείας της. «Αυτά τα νεοκλασικά σπίτια των πινάκων και των σχεδίων ενώνονταν με τη δική μου ασήμαντη και σημαντική ζωή στον Πειραιά». Έτσι ο καλλιτέχνης “δένει” την προσωπική του μνήμη με την συλλογική μνήμη των κατεδαφισμένων νεοκλασικών.
- 15. Γιάννης Τσαρούχης, Τρωάδες, το Θέατρο, 1977, Νερομπογιά σε χαρτί, 15x38, Ίδρυμα Γιάννη Τσαρούχη.
- 16. • Διαχρονική αντιμετώπιση του αρχαίου δράματος (βλ. Τρωάδες) …. «η αρχαία τραγωδία είναι πολύ επίκαιρη» • Πιστεύει ακράδαντα στην «παράσταση σα σύνολο»
- 17. • Στους Πέρσες (1964) η σκηνογραφία του ξεκινά σε ύφος ρεαλιστικό. Στην πορεία, όμως, κρίθηκε από κοινού με τον Κουν πως «ο μεγάλος ….. ρεαλισμός» «δεν ταίριαζε με το έργο» και αποφασίστηκε η επιλογή του αναχρονισμού σε σκηνικά και κοστούμια. «Πέρσες» Τραγωδία του Αισχύλου, σκηνοθεσία Κάρολος Κουν, σκηνικά-κοστούμια Γιάννης Τσαρούχης.
- 18. «Αποφάσισα να γίνει νεοκλασική, όπως είναι και ως μουσική και ως έργο και εμπνεύστηκα πολύ αρχαιολογικά τις κολώνες τις ιωνικές. Η δεύτερη πράξη ήταν αντιγραμμένη από το Ερέχθειο με το χιλιοστό. Για την πρώτη πράξη εμπνεύστηκα τις κολώνες τις ελληνιστικές του δωρικού ρυθμού, έμαθα πολλά για τις κολώνες και για τους ναούς, για όλα». Όσο για τα κοστούμια της Κάλλας, ο Τσαρούχης θυμάται: «της έδειξα κάτι βιβλία της Πομπηίας για να της πω σε τι χρώμα θα είναι».
- 19. • Στη συνεργασία του με την Άννα Συνοδινού στην Ηλέκτρα του Σοφοκλή (1967). Αποζητώντας την έμπνευση στα αρχαία αγγεία διαλέγει λευκές λυκήθους «που είχαν πέντε ή δέκα έτη διαφορά από την παράσταση του έργου στην αρχαιότητα». Τριάντα έξι κολώνες που στηρίζουν το αέτωμα του ανακτόρου αποτελούν το σκηνικό, το οποίο ήταν τόσο «εναρμονισμένο με το περιβάλλον (το Ωδείο Ηρώδου του Αττικού) που νόμιζες πως αποτελεί σωσμένο κτίσμα από τα παλιά χρόνια».
- 20. • Στο ίδιο ύφος κινήθηκε και τους Επτά επί Θήβας του Αισχύλου (1982), όπου προτίμησε να αναδείξει την εποχή της τραγωδίας νιώθοντας ότι έτσι προβάλλεται καλύτερα το περιεχόμενό της. Τα κοστούμια που σχεδιάζει είναι αρχαία ελληνικά, «περισσότερο αρχαιολογικώς πιστά … παρά διαχρονικά». • Η επιλογή του να μην το ανεβάσει με σύγχρονα κοστούμια είναι γιατί έκρινε πως «τα αρχαία στοιχεία ιδίως τα θρησκευτικά ήταν πάρα πολλά ώστε δεν μπορούσε να τα αγνοήσει κανείς» και εξάλλου ο στόχος του στο συγκεκριμένο ανέβασμα ήταν να αναδείξει «τα παντοτινά νοήματα του έργου».
- 21. Όταν τα οικονομικά της παραγωγής το επιτρέπουν εγκαταλείπει τη λιτότητα και την αφαίρεση και σχεδιάζει σκηνικά ακριβά και περίτεχνα, όπως έγινε στην παράσταση της Ελένης του Ευριπίδη (1966) στη συνεργασία του με την Ελληνική Σκηνή. Θεοκλύμενος – Mενέλαος – Eλένη, (Λ. Kαλλέργης – Θ. Kωτσόπουλος – Ά. Συνοδινού, Eλληνική Σκηνή Άννας Συνοδινού, 1966, σκην. Γ. Θεοδοσιάδης)
- 22. Ο Τσαρούχης & ο Shakespeare • Ριζοσπαστική πρόταση, η πλήρης κατάργηση του σκηνικού • Απορρίπτει τη νατουραλιστική απόδοση – αντίθετη με το πνεύμα των Σαιξπηρικών έργων • Απορρίπτει το ύφος Craig • Καλύτερη σκηνογραφία είναι η χρήση όσο το δυνατόν λιγότερων στοιχείων – λίγα λιτά σκηνικά αντικείμενα • Τα κοστούμια δεν είναι άτοπο να είναι σύγχρονα
- 23. Η παρουσίαση αυτή έγινε για να συνοδεύσει τη μελέτη του βιβλίου Σταθμοί της Σκηνογραφίας του Δυτικού Θεάτρου της Anne Surgers σε εισαγωγή- Μετάφραση- Επίμετρο Ίλια Λακίδου, Αιγόκερος, 2014 & για να διευκολύνει την κατανόηση του μαθήματος Αρχιτεκτονική Θεάτρου και Σκηνογραφία Β’ του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του Καποδιστριακού Παν/ μίου Αθηνών Την παρουσίαση επιμελήθηκε η Στάμου Μαρία με εξειδίκευση στην Ιστορία & Θεωρία του Θεάτρου & του Κινηματογράφου με κατεύθυνση το Θέατρο, Παν/μιο Κρήτης