1. PWSZ w Koszalinie
Studia Podyplomowe z Zakresu
Przygotowania Pedagogicznego
PSYCHOLOGIA SPOŁECZNA
Prowadząca: dr Urszula Sokal
2. W prezentacji będziemy omawiać role
oraz procesy jakie możemy zauważyć
podczas funkcjonowania grupy.
3. CZYM JEST GRUPA?
Grupa - dwie osoby lub więcej osób, między którymi dłużej niż przez kilka
chwil zachodzi interakcja, które wzajemnie na siebie oddziałują oraz spostrzegają
siebie w kategorii „my”.
(Myers, 2003)
Grupa społeczna - to dwie lub więcej osób, które:
- komunikują się,
- mają poczucie przynależenia nawzajem do siebie (myślą MY),
- mają wspólny cel
(Wojciszke, 2004)
Aby o dwóch lub więcej osobach można było powiedzieć, że stanowią grupę,
muszą być spełnione przynajmniej 4 warunki:
- między tymi osobami musi istnieć bezpośrednia interakcja,
- osoby te musza mieć wspólny cel,
- musza istnieć wspólne normy,
- musi istnieć struktura.
(Hare, za Mika, 1981)
4. DYNAMIKA GRUPOWA I ROZWÓJ GRUPY
Grupy stanowią pewne odrębne byty, żyjące własnym życiem, nie będące prostą
sumą tworzących je jednostek
(Jedliński i in., 1997)
„Grupy zmieniają się w miarę upływu czasu.”
(Oyster, 2002)
Życie grup, podobnie jak życie ludzi, „(...) jest procesem ciągłych zmian mających
swój początek i koniec.”
(Szmagalski, 1998)
Proces uczenia warsztatowego jest ściśle powiązany z dynamiką grupową,
zależny od fazy rozwoju grupy
(Bradford, 1964; Doroszewicz i Zwoliński, 1980)
5. PROCES GRUPOWY – DYNAMIKA GRUPY
Proces grupowy to nic innego jak rozwój grupy jako całości.
Dzieje się w czasie. Obejmuje określone fazy, zjawiska.
Nieświadomy proces dotyczący wzajemnych relacji poznawczych
i emocjonalnych w grupie.
Proces wpływający na sposób przeżywania przez członków siebie
samych, grupy i lidera.
Proces zmienny w czasie i jednocześnie powtarzalny.
Silniejszy niż działania pojedynczych jednostek.
7. PROCES GRUPOWY WEDŁUG TUCKMANA
Forming (tworzenie) - niepewność członków grupy co do celu, norm, struktury
i przywództwa. Badanie jakie zachowania mogą zostać zaakceptowane
przez grupę.
Storming (atakowanie) - konflikt wewnętrzny grupy. Opór wobec narzucanej
przez grupę kontroli indywidualnych zachowań. Konflikt dotyczący przywództwa.
Ustalenie struktury władzy w grupie.
Norming (stabilizacja norm) - rozwój względnie stałych interakcji między
członkami. Wytworzenie się spoistości grupy. Utrwalenie struktury grupy.
Powstanie norm.
Performing (skuteczne działanie) - Możliwa sprawna realizacja wspólnego celu.
8. Fazy procesu grupowego
Każda grupa przechodzi zawsze przez te same fazy rozwoju. Ma swoja dynamikę,
w której od chaosu dochodzi sie do współpracy. Niestety, grupa może sie rozpaść
lub pozostać w chaosie, jeśli nikt nie będzie pilnować dynamiki procesu,
czyli czegoś czego nie widać a silnie oddziaływuje na to, jak działa grupa.
Na szczęście wiadomo, co składa sie na ten proces. Są to: odczucia i postawy,
relacje interpersonalne, emocje, nastawienia, niezgodności.
I - Faza orientacji i zależności.
celem całej grupy i wszystkich jej członków jest przynależność do grupy. Członkowie grupy
przyglądają się sobie, orientują się, kto jest w grupie. Dominuje wtedy lęk, niepokój, napięcie,
wahanie, ciekawość, obawa, niechęć do wyrażania własnych opinii. - członkowie grupy
często nie wiedzą o tych uczuciach i stanach, nie mają takiej świadomości.
Co się wtedy dzieje? Członkowie grupy dobierają się w mniejsze grupy na zasadach
podobieństw i przeciwieństw, szukają kogoś, kto jest do nich podobny, kto jest dla nich
atrakcyjny. W tej fazie bardzo ważną osobą jest prowadzący
9. Fazy procesu grupowego
II - Faza buntu, różnicowania się i konfliktu.
celem grupy jest wyodrębnienie się i zróżnicowanie.
Co się wtedy dzieje? Uczestnicy odczuwają złość, występują spory, kłótnie, wyznaczanie
własnego terytorium, dominuje złośliwość, uwagi, krytyczne oceny, pojawiają się koalicje,
podgrupy, sojusze. Ujawniają się walki i rywalizacja, okazywanie wrogości. Jest to moment,
kiedy grupie przestaje się podobać, jest to faza konfliktu i buntu grupy przeciwko
prowadzącemu.
Dlaczego tak się dzieje? Uczestnicy mają krytyczne podejście, jednakże w końcu dochodzą
do wniosku, że chodzą na spotkania, bo chcą. To bardzo ważna faza: grupa staje się bardziej
odpowiedzialna za swój udział, zaczynają się wyłaniać prawdziwe role grupowe
10. Fazy procesu grupowego
III - Faza spójności i konstruktywnej współpracy
uczestnicy myślą, mają wrażenie, że ich grupa jest świetna, najlepsza, zmniejsza się
krytycyzm, ale jednocześnie wzrasta tez chęć do współpracy dla dobra wspólnego.
Pojawiają się różne normy grupowe, więcej kompromisów, przejaskrawienie miłych uczuć.
Co się wtedy dzieje? Celem grupy jest integracja na wyższym poziomie i identyfikacja
z grupą. Dominują uczucia zachwytu, siły grupy, chęć: bycia razem, wzajemny szacunek
IV – Faza celowej i świadomej aktywności grupy
grupa współpracuje i nastawiona jest na wypracowywanie wyników. Funkcjonuje podział ról
i zadań.
V – Faza końcowa
Co się wtedy dzieje? rozpad wspólnoty, zakończenie pracy. Następuje bez względu
na to jak pracuje dana grupa. Ma pokazać członkom grupy, jak zdobyte umiejętności,
sprawności mogą przydać się w życiu i sprawdzić z czym uczestnicy grupy kończą.
11. Procesy grupowe w grupie pierwotnej, małej, nieformalnej
-- OŁENKA – TY BĘDZIESZ NAWIJAĆ
rodzina – grupa oparta na stosunkach pokrewieństwa,
grupa zabawowa (grupa rówieśnicza) – grupa oparta na stosunkach przyjaźni
grupa sąsiedzka – grupa oparta na stosunkach sąsiedzkich
Ze względu na to, że nie każda mała grupa społeczna może być określana jako pierwotna,
Cooley opisał 5 cech cech tego typu grup:
1. relacje między członkami grupy muszą przebiegać "twarzą w twarz", co powoduje,
że wszyscy muszą się znać osobiście i nie mogą istnieć żadne bariery dla takiej
komunikacji;
2. charakter kontaktów nie może być wyspecjalizowany - grupy angażują członków totalnie
i nie są to celowe grupy zadaniowe;
3. względna trwałość, co oznacza, że ich struktura nie jest tymczasowa, jak w przypadku
grup celowych, które rozwiązują się po wykonaniu zadania;
4. mała liczebność - mogą one liczyć do kilkudziesięciu członków;
5. dominacja intymnych stosunków społecznych, która jest silniejsza w mniejszych grupach
12. Procesy grupowe w grupie małej, formalnej
Grupami formalnymi "nazywa się takie grupy, które są odgórnie i planowo organizowane,
spełniają określone zadania i cele, mają stałą strukturę organizacyjną i są kontrolowane
przez jednostki nadrzędne.”
Takimi grupami są klasy szkolne, organizacje młodzieżowe, organizacje samorządowe
---? Tutaj opiszę klasę i będę nawijać
13. Procesy grupowe w grupie ???????
I tak sobie myślę co jeszcze ?????
Mała- przyjaciele, rodzina
duża-parlament, chrześcijanie
wtórna-znajomi, subkultury
pierwotna-szkoła, rodzina
formalna-szkoła, wojsko
nieformalna- gr. przyjaciół, rodzina
