1. Ο πόλεμος, η Μαρία
και το αδέσποτο
Ζωρζ Σαρή
Καραβίδα Βίκυ
Κολοβός Μίλτος
Κωσταδήμα Ναταλία
Μπαϊμάκα Ελπίδα
Παγούνη Έλλη
2. Ζωρζ Σαρή
• Εποχή:
Γεννήθηκε στις 23 Μαΐου 1925 στην Αθήνα, όπου και απε-
βίωσε στις 9 Ιουνίου 2012. Ξεκίνησε να γράφει βιβλία το
1967.
• Είδος βιβλίων:
Έγραψε κυρίως παιδικά και νεανικά μυθιστορήματα.
• Κύρια έργα:
Ο θησαυρός της Βαγίας (1969), Το ψέμα (1970), Νινέτ
(1993), Ε.Π. (1995), Τα γενέθλια (1977) κλπ.
3. Βασικά στοιχεία της αφήγησης
• Χώρος: Αθήνα
• Χρόνος: 2003 - Αρχές του πολέμου στο Ιράκ
• Πρόσωπα, κύρια: Μαρία, Ναταλί
• Πρόσωπα, δευτερεύοντα: Στάθης, Ειρήνη, Περικλής
• Θέμα: Η προσαρμογή της Μαρίας στην ανάδοχη
οικογένειά της και η αποδοχή της από την αδερφή της
4. Βασικά στοιχεία της αφήγησης
Εξέλιξη-πλοκή:
Η Μαρία είναι θύμα του πολέμου στο Ιράκ. Οι γονείς της
πεθαίνουν και ο Στάθης - δημοσιογράφος - την παίρνει μαζί
του στην Ελλάδα. Εκεί την υιοθετεί η οικογένεια Καράλη. Η
Μαρία αγαπάει τη Ναταλί, τη βιολογική κόρη της
οικογένειας Καράλη και θετή της αδερφή. Η Ναταλί όμως
αδυνατεί να νιώσει το ίδιο, επειδή την κατέχει η ζήλια για
τη Μαρία. Κάποια στιγμή η Μαρία αποφασίζει να μοιραστεί
μαζί της τις αναμνήσεις της από τον πόλεμο και τα όσα
πέρασε. Από τότε η Ναταλί δένεται και αρχίζει να αγαπά τη
Μαρία και να την αποδέχεται ως αληθινή αδερφή της.
5. Βασικά στοιχεία της αφήγησης
Ατμόσφαιρα-κλίμα:
Η Ειρήνη και ο Περικλής (ανάδοχοι γονείς της Μαρίας
και βιολογικοί γονείς της Ναταλί) στο παρελθόν έχουν
χάσει το αγέννητο ακόμη δεύτερό τους παιδί, συνεπώς
αντιμετωπίζουν την Μαρία με ιδιαίτερη αγάπη και προ-
σπαθούν να εξισορροπήσουν τις σχέσεις της με την
αδερφή της.
6. Αφηγηματική τεχνική
Αφηγηματικοί τρόποι:
Στο βιβλίο κυριαρχεί η αφήγηση. Σε αρκετά όμως σημεία
του συναντάται επίσης ο διάλογος, και σε ακόμη λιγότερα
η περιγραφή.
Οπτική γωνία/εστίαση αφήγησης:
Ο αφηγητής, ο οποίος δεν είναι ο κεντρικός ήρωας, δεν
αλλάζει καθ’ όλη τη διάρκεια της πλοκής του βιβλίου και
είναι ετεροδιηγητικός και παντογνώστης.
7. Αφηγηματική τεχνική
Πρόσωπο αφήγησης:
• Η αφήγηση γίνεται σε γ’ πρόσωπο εκτός από τα σημεία στα
οποία συναντάμε διάλογο
Χρόνος γεγονότων:
• Τα γεγονότα παρουσιάζονται με χρονολογική σειρά, εκτός
από κάποια σημεία όπου υπάρχει αναδρομή στο παρελθόν:
α) Η Ειρήνη δεν είχε μείνει μόνο μία φορά έγκυος. Πριν
γεννήσει τη Ναταλί είχε αποβάλει και αυτή η σκέψη της
έρχεται στο μυαλό κάποιες φορές και ιδιαίτερα όταν είναι
στο στάδιο της υιοθεσίας, επειδή σκέφτεται να χαρίσει στη
Ναταλί το αδερφάκι που ποτέ δεν κατάφερε να της δώσει.
8. Αφηγηματική τεχνική
Χρόνος γεγονότων: αναδρομή στο παρελθόν
β) Ο Στάθης διηγείται στην Ειρήνη το παρελθόν της μι-
κρής Μαρίας από όσα κατάλαβε ο ίδιος και από όσα του
είπε ο γέρος που τον παρακάλεσε να πάρει τη Μαρία
μαζί του στην Ελλάδα.
Δηλαδή ότι από τους βομβαρδισμούς είχαν σκοτωθεί οι
γονείς της Μαρίας όπως και ο σκύλος και το σπίτι τους
είχε καταστραφεί. Έτσι, μετά από μια κουραστική επι-
στροφή ο Στάθης κατάφερε να την φέρει μαζί του στην
Αθήνα.
9. Εξωκειμενικά στοιχεία
• Ο τίτλος του βιβλίου (Ο πόλεμος, η Μαρία και το
αδέσποτο) δεν είναι τυχαίος.
• Η λέξη πόλεμος οφείλεται στον πόλεμο στο Ιράκ.
• Μαρία είναι το όνομα του μικρού κοριτσιού το οποίο
επέζησε από τους βομβαρδισμούς στο Ιράκ και ο
Στάθης την πήρε και την έφερε μαζί του στην Αθήνα
για να τη φροντίσει και να τη δώσει για υιοθεσία.
• Η λέξη αδέσποτο οφείλεται σε ένα αδέσποτο σκυλάκι,
το οποίο συνάντησε ο Στάθης στον Λυκαβηττό και το
έδωσε ως δώρο στη Μαρία και στη Ναταλί.
10. Σχολιασμός εξώφυλλου
Το εξώφυλλο δείχνει ένα κορίτσι
που πιθανότατα είναι η Μαρία. Το
κορίτσι απεικονίζεται τρομαγμένο
πιθανότατα από όσα πέρασε στις
τραυματικές για ένα παιδί σκηνές
του πολέμου. Επίσης το βλέμμα της
εκφράζει ελπίδα η οποία απευθύ-
νεται στον στόχο της, να βρει μία
πραγματική οικογένεια που να την
αγαπάει και να συνεχίσει τη ρημαγ-
μένη από τον πόλεμο ζωή της.
11. Σχολιασμός εξώφυλλου
Στο εξώφυλλο φαίνεται η
μορφή ενός κοριτσιού που
πιθανώς είναι η Μαρία.
Παρουσιάζεται να στρέφει το
βλέμμα της προς τον ουρανό,
κάτι που μας δείχνει την
ονειροπόλα πλευρά του
χαρακτήρα της.
12. Χαρακτηρισμός προσώπων
Μαρία:
Ο πόλεμος και ο θάνατος
της οικογένειάς της έχουν
αφήσει ψυχικά τραύματα
στη Μαρία. Φτάνει στην
Ελλάδα φοβισμένη, αλλά
προσπαθεί να προσαρμο-
στεί στη νέα της οικογέ-
νεια. Αγαπάει τη Ναταλί
και θέλει να της το δείξει.
Ναταλί:
Για πολύ καιρό η Ναταλί
ήταν η μοναχοκόρη της
οικογένειας Καράλη. Είναι
καλοσυνάτη, όμως θέλει να
μη διαφέρει από τις φίλες
της κάνοντας ό,τι κι αυτές.
Μόλις η Μαρία έρχεται στο
σπίτι, η Ναταλί τη μισεί και
τη ζηλεύει, τελικά όμως την
αποδέχεται και την αγαπά.
13. Το προφίλ της ετερότητας
• Ποια μορφή διαφορετικότητας διακρίνει τον ήρωα;
Η Μαρία έχει επιβιώσει από τον πόλεμο στο Ιράκ και εί-
ναι πρόσφυγας. Επίσης είναι ορφανή και δεν έχει κανέ-
ναν άλλο στον κόσμο.
• Πώς τον αντιμετωπίζουν οι άλλοι; Τι είδους στερεό-
τυπα αναπαράγουν;
Οι ανάδοχοι γονείς της Μαρίας την αντιμετωπίζουν ως
βιολογικό τους παιδί. Η Ναταλί όμως στην αρχή τη μισεί,
γιατί πιστεύει ότι μία ξένη της πήρε τη ζωή που είχε όλη
δική της.
14. Το προφίλ της ετερότητας
• Ποια προβλήματα αντιμετωπίζει ο ήρωας εξαιτίας
της ετερότητάς του;
Η Μαρία αρχικά έχει να αντιμετωπίσει το γεγονός ότι,
αφού χάνει βίαια τους γονείς της, βρίσκεται σε μια άλλη
χώρα στην οποία δεν ξέρει πώς θα της συμπεριφερθούν.
Η καινούργια αδερφή της η Ναταλί (βιολογική κόρη της
οικογένειας Καράλη) φαίνεται να την αντιμετωπίζει με
μίσος και ζήλια, κάτι που προβληματίζει τη Μαρία, κα-
θώς εκείνη την αγαπά.
15. Το προφίλ της ετερότητας
• Ποια πρόσωπα, πράγματα, καταστάσεις τον βοη-
θούν να αποδεχτεί τη διαφορετικότητά του;
Η στιγμή που η Μαρία φαίνεται να έχει ξεπεράσει την
ετερότητά της είναι προς το τέλος του βιβλίου, όταν έ-
χουν καλύτερες σχέσεις με τη Ναταλί, καθώς εκείνη δεν
τη ζηλεύει πλέον και τη βλέπει σαν πραγματική της
αδερφή. Αυτό που τις ενώνει πιο πολύ είναι η μουσική,
αφού η Ναταλί αποφασίζει να τη βοηθάει με το πιάνο
όταν αγοράσουν (ανταπόκριση στις προσπάθειες της
Μαρίας ώστε να βελτιωθεί η σχέση τους). Και έτσι η
Μαρία σαν να έχει ενταχθεί σε αυτή την οικογένεια.
16. Το προφίλ της ετερότητας
• Ποια πρόσωπα, πράγματα, καταστάσεις τον βοηθούν
να αποδεχτεί τη διαφορετικότητά του;
Επίσης, η Ειρήνη και ο Στάθης της συμπεριφέρονται με
πολλή αγάπη και φροντίδα εξαρχής κάνοντας την να νιώ-
θει πιο βολικά και δεν της θυμίζουν αυτό που την πληγώ-
νει, ότι ήρθε σαν πρόσφυγας από το Ιράκ.
• Γεφυρώνονται οι διαφορετικές οπτικές γωνίες (του
ήρωα και των άλλων) στο τέλος του βιβλίου;
Στο τέλος του βιβλίου η Μαρία καταφέρνει να κάνει τη
Ναταλί να την αποδεχτεί και να την αγαπήσει συγκινώ-
ντας την με τις ιστορίες και τις προσωπικές της εμπειρίες.
