1. GEAR
M 01 – MEKANIKAL
VIS MECHATRONIC
© Hanif Ammran

2. © Hanif Ammran
Objektif / tujuan
pengenalan
Jenis-jenis gear
Penyelenggaraan dan pemasangan

3. pengenalan
• Gear merupakan satu unsur yang penting
dalam sesebuah mesin.
• Gear mempunyai gigi supaya membolehkan ia
bersirat (mesh) dengan pasangannya maka
putaran yang dibuat lebih aktif kerana tidak
tergelincir.
© Hanif Ammran

4. • Kebanyakan gear mempunyai susuk gigi
melengkung yang disebut lengkung involut.
• Gear merupakan satu daripada medium
pemindahan kuasa.
© Hanif Ammran

5. Jenis-jenis gear
• Terdapat pelbagai jenis gear bergantung pada
penggunaan mesin.
• Ada 6 jenis gear yang sering di gunakan iaitu:
1. Gear Taji 4. Gear Belitan
2. Gear Heliks 5. Gear Rak dan Pinan
3. Gear Serong 6. Gear Dalam
© Hanif Ammran

6. Gear Taji
 Ciri – ciri gear : -
• Gigi yang lurus selari dengan paksinya.
• Apabila gear taji bersirat(mesh) dengan
sendirinya, kedudukan aci bagi kedua-dua gear
adalah selari.
• Gear ini merupakan dari jenis yang lazim
digunakan dalam sesebuah mesin.
© Hanif Ammran

7. © Hanif Ammran

8. Gear Heliks
• Berbeza dengan gear taji dari segi giginya iaitu
dibuat berpintal-pintal mengikut sudut heliks
tertentu.
© Hanif Ammran

9. • Gear ini mempunyai beberapa kelebihan
berbanding gear taji iaitu:-
a) Lebih kuat kerana sentuhan gigi yang banyak.
b) Putaran lebih licin terutamanya pada kelajuan
yang tinggi.
c) Pelanggaran gigi hanya pada tahap yang paling
rendah, maka bunyi bising dan gegaran dapat
dikurangkan.
© Hanif Ammran

10. Gear Serong
• Gear serong berbentuk kon.
• Giginya pula berbentuk lurus atau pilin (spiral)
dengan giginya dibuat melengkung kedalam.
• Gear jenis ini sangat sesuai digunakan untuk
penghantaran kuasa pada bahagian
pepenjuru.
© Hanif Ammran

11. © Hanif Ammran

12. Gear Belitan
• Gear belitan hanya digunakan berpasangan
dengan ulir belitan.
• Giginya berbentuk heliks mengikut sudut
heliks ulir belitan.
• Seperti ulir skru, ulir belitan juga mempunyai
berbagai-bagai panca iaitu tunggal atau
berbilang.
© Hanif Ammran

13. © Hanif Ammran

14. Gear Rak dan Pinan
• Pasangan gear ini terdiri daripada rak yang
diperbuat pada sebatang bar lurus dan pinan
pula sama seperti gear taji.
• Gear ini lazim digunakan dalam mekanisma
stereng kereta
© Hanif Ammran

15. © Hanif Ammran

16. Gear Dalam
• Pasangan gear ini pula terdiri daripada gear
biasa dan gear yang giginya disebelah dalam.
• Disebabkan gear tersebut bersirat pada
sebelah dalam, salah satu daripadanya dibuat
lebih besar.
• Kedudukan paksi selari dan putaran gearnya
mengikut arah yang sama.
© Hanif Ammran

17. © Hanif Ammran

18. Penyelenggaraan dan pemasangan
• Terdapat dua perkara penting yang perlu di
ambil perhatian semasa memeriksa gear.
1. Backlash : jumlah dimana lebar pada ruangan
gigi gear X termasuk ketebalan pada
bahagian gigi Y pada pitch circle.
2. Persentuhan antara gear.
© Hanif Ammran

19. © Hanif Ammran

20. Backlash
• Backlash yang besar digunakan apabila
memerlukan gear yang berpusing secara
bebas dan lambat haus.
Contoh : Mesin pengisar.
• Manakala nilai backlash yang rendah pula
digunakan apabila gear memerlukan
pergerakan pemindahan yang tepat.
© Hanif Ammran

21. • Backlash dikira oleh jarak ditengah aci gear.
Jika jarak tersebut boleh dilaraskan maka
backlash boleh dilaraskan.
• 3 cara untuk menguji backlash : -
1. Menggunakan Tolok Perasa
2. Menggunakan Bahan Kepingan Nipis
3. Menggunakan D.T.I (Dail Test Indicator)
© Hanif Ammran

22. Persentuhan Antara Gear
• Persentuhan antara gear penting untuk
mengelakkan gear haus tidak sekata.
• Terdapat 2 cara untuk menguji persentuhan
antara gear : -
1. Menggunakan Bahan Menanda
2. Menggunakan Tolok Perasa
© Hanif Ammran

23. Pemasangan Gear
• Semasa pemasangan gear, gear mestilah
dipasang dengan :-
1. Backlash yang betul.
2. Persentuhan yang maksima antara gigi gear yang
bersilang dengan lebarnya.
3. Dalam lurah yang betul pada penggunaan
© Hanif Ammran

24. © Hanif Ammran