Mais conteúdo relacionado
Semelhante a NDEBELE POEMS - Inkondlo zikasibeko (20)
NDEBELE POEMS - Inkondlo zikasibeko
- 1. EZIKAMAZIYAMCOLO
NGIZOMA LAPHAKADE
Lintonga yami ngizoyisebenisa
Linkemba yami ngizohlaba ngayo
Lindaba yami ngizoyiqhubela phambili
Ngisizeni bo ngime lanini!
Bazile ngobusuku
Bangithuka, ngabaleka kwehl’ izithuku
Batsho bengidlel’ amandla sankukhu
Badl’ elam’ ifa ngabayisithutha
Ngisizeni bakwethu ngingaweli kulowaya mkhukhu
Ngizolwa mihla yonke
Ngizosebenza laphakade
Ngemfundo zizovuleka ingqondo
Ngokuzimisela ngizokweq’ imigoqo
Ngempela ngizoma laphakade
Lithe litshisa bhe elikaMlimu
Batsho sebethelekile abanganakimlamu
Bangidonsa ngenwele
- 2. Phela ngomile
Ngingela mandla, ngifelwe
Bathath’ impahla yami bayabelana
Baqeda bafulathela, kwangathi angisiyemuntu
Ngisizeni bo nginqobe lez’ izitha zami
Njengoba ngithi ngizoma laphakade
Angazi ngoma ngaziph’ inyawo
Bhek’ umhlab’ usungigec’ okuyimdozwana kwami
Ngizothetha ngaziph’ indebe
Nanko phela senginqondwa ngamatshe
Ngisizeni bo nang’ omunye sengithathela okuvimb’ indlal’ ekhaya
Balitheth’ ilifa lami
Bebethi liphelil’ ithemba lami
Kanti qha, akunjalo
Ngokholo ngiyazi uMdali umi lami
Ngaye ngiyazi ukuthi ngempela
Ngizoma laphakade.
NGOMLOMO
Ngomlomo wami, ngingakwenza konke
Ngingawakha amadolobho –ngomlomo
Ngingazidiliz’ izintaba –ngomlomo
- 3. Ngingakudala okuhle kulomuntu –ngomlomo
Ngingaxabana labantu –ngomlomo
Ngingathandana labantu –ngomlomo
Awu bakithi ngiyinkosi –ngalomlomo!
Ngithe ngiding’uthando bengithemb’umlomo
Kude le, ngalufumana –ngomlomo
Bengilamba ensukwini ezedlule
Namhla ngisuth’ okonanana –ngenxa yalomlomo
Bengibala, ngifunda kodwa ngisemnyameni
Namhla sekuthe dlwe engqondweni –ngenxa yomlomo
Awu bakithi ngizengakuthola lokukhulu kahulu, okungelamkhulu
Okwezwe elihle kakhulu, lona elibuswa nguNkululunkulu
Yebo! Insindiso ngayithola ngowami lo, umlomo
Ngempela ngiqinisile, olomlomo ulakonke
Olomlomo akalahleki
Olomlomo akahlupheki
Olomlomo akalambi –uyasutha
Olomlomo ulabantu
Ngitsh’ izitha konke labangane
Olomlomo ulenoth’ emhlabeni
Phel’ umlomo ungagcwalelw’mfula
Yebo! Umlomo ulamandl’ impela
- 4. Um’ usetshenziswa kuhle, kuphela
Ngalomlomo ngiyinkosi
Ngob’ umlomo wakh’ ababusi
Ubuye ubalahl’ abanye phansi
Umlomo uyasivez’ isimilo somuntu
Ngob’ odl’ esulela phansi sankukhu
Uvele athiwe kabongi
Ngob’ ekwenza ngomlomo
Konke lokhu kwenziwa yiNkosi
Layo eyathemb’ umlomo kusukel’ endulo
Phela nank’ umhlab’ ungaka
Konke kukhona ngenxa yomlomo
Oh! Bakithi ngalomlomo!
HLEKA PHELA
Sengiyakuzame, kawuzameki
Sengiyakusize, kawusizeki
Kanti unjani vele wena
Kuthab’ uzulu
Wena kawutshwaphuluki,
Uhlezi, uthule uthe zwi.
Asazi mhlawumbe uyisimungulu
- 5. Esikufisayo yikulibon’ ezakh’ insini
Ngikuthengel’ impahl’ entsha
Qha ukubonga
Ngikugadis’ indizamshina
Qha ukuvez’ isikhewu
Ngikwenzele lokhu lalokhuya
Qha ukubobotheka
Oh! Bakithi, pho ngumuntu bani lo?
Hlekelela mfokababa!
Vez’ izinyo lawe, uyek’ ukubaba
Mhlawumbe ungezwa ngcono
Mhlawumbe bengahleka abakwenu
Hlekelela phela!
Ngitsho lalosane lwakho solukhathazekile
Ngitsho lesithandwa sakho sithithibele
Yek’ ukuba duma
Ngithemba mhla wovez’izinyo lezulu lizaduma!
Pho ufunani mzala wami?
Uthandani mtshana wami?
Wamthatha umaDube –wehlukeka
Njengekhasi lebhanana, wamphosa le
- 6. Weza lowakoGumede
Watsho laye elandela okwephetshana lesinkwa
Ngitsho levithikazi lakoNcube
Obekade ezothile, ethokozisa, wehlulekile
Pho uhlezwi yini?
Ulani mntaka baba?
Ake ujabula lathi bo!
Wenziwa yini kambe?. Ngitshela.
Umlomo usuze wahloba
Amehlo ahlez’ ebomvu gebhu
Kungaba zimbanje na, phela bakuthi uyis’ bhevu?
Ngitsho amazinyo lithanga
Aloqweqwe olwembes’ iphunga
Lokudla kufik’ emphinjeni sokukhuntile
Siz’ ungazise,bheka ngikhathazekile
Wenziwa ngumhawu na?
Wenziwa yimimoya na?
Ngitsho lanxa owangwakho enqobile
Ukhala ngokuthi yin indaba wehlulekile
Awu! Mntaka mama – zinuk’ amakhwapha!
Uvuke sokusile
Sebenza nzima uzaz’ unqobe
Thina sifun’ uthabe
- 7. Sizolindela ukulibon’ elakh’ elomhlathi!
LEZONSUKU
Kanje lamuhla ngolunye usuku
Lakusasa ngolunye usuku
Kodw’ olwayizolo belulukhulu
Yikho nje ngisithi
Ngiyazikhumbula lezonsuku
Ngihlezi phansi
Ngaphansi komthunz’ omganu
Ngithule nje ngiyanakana
Lezonsuku sisathand’ ukulala
Sisahlala ndawonye singafana
Kulawaya maxhiba, angemakhulu okuyizindlwana nje
Ezosivus’emathathakus’ umadala
Esibhul’ okonanana
Ngobukhwele zivele sikhalakhale
Asitshel’ ukuthi umntwan’ ukhula ngokukhala
Beq’abanye beyedlala lamanzi
Thin’ esaxabana lengwenya
Sihlikihl’ ubuso lenyawo
Siqond’ emkulwini
Sibeludwende sifun’ ipoyoyo
- 8. Sisuke lapho siye esikolo
Ikhale njalo eyohololo
Siqonde kulowaya mkulu njalo
Senz’ oluny’ udwendwe
Sesifuna amadombolo
Sixokozele siding’ ukuphind’ umphehlo
Phel’ imtha ngokuphindwa
Nxa sezithe khamfu
Sibuyel’ emaklasini njalo
Abuy’ umbalisi lenombolo
Ziphele lazo kukhal’enye njalo
Efana leyayizolo
Sifike eDani, likhuleke iporo
Sisaginy’ esilendumba,
Sizwe esemphind’ uAmeni, ukoporo
Manje sekwaphela konke lokho
Sikhula njalo nje sikhal’ umkhosi munye:
Awu! Bakithi sezayaphi lezonsuku!
FUNDNINI IZINDABA
Fundani we bafundi
Lilob’ indaba bafundi
Libalisise, libuzisise lez’ izindaba
- 9. Lingabi ngomamgobhoz’ abatheth’ izindaba
Lihambe liyefunda khonale eZulukandaba
Limthand’ umbalis’ uNdaba
Ongakhathaliyo ohlal’ ePhelandaba
Kulokuthi lithand’ ezabant’ indaba
Zon’ ezizalisa emthethwandaba
Lapho elizamfic’ edwadlil’ umfokaNdaba
Ololuny’ okukaZwangendaba
Kungabakuhle bathethi, lizilobe lezondaba
Lizinik’ intathel’indaba
Ezizazisa kumaphephandaba
Lapho ezizabalwa ngabathand’ izindaba
Fundanini indaba lezi mahlabezulu
Phela limnandi liyahlabusa iphepha likazulu
Livez’ iqiniso yikho lilenteng’ephezulu
Lasemakhaya bayalithand’ amahlabezulu
Ikakhulu abalimisi ngoba liyatsho langezulu
Labebhola bayalazi ngoba liez’ indaba yeAmazulu
Awu! Bakithi laze langilibazis’ elikazulu
Yilo leli eselithengwa ngamaZulu
Ngikhuluma nje othathel’ izindaba ngumfokaZulu,
UMgomezulu
Ngakho-ke fundanini lezindaba bantu bakazulu!