So 12

xây dựng thương hiệu doanh nghiệp
bằng giải pháp

truyền thông văn hóa
Thiết kế ấn phẩm truyền thông: sách báo, tạp
chí: tờ rơi, áp phích name card, banner...

Liên hệ: Phòng Thiết kế và Truyền thông, Tòa soạn Tạp chí Truyền thống & Phát triển:
Số nhà C18-TT6 - Khu đô thị mới Văn Quán, Hà Đông, Hà Nội
ĐT: 04. 33541644 - 04.33540254
Đường dây nóng: 0985.79.18.48 - 0912.089.876

ISSN 1859 - 4913

Hội đồng biên tập

Chủ nhiệm
Tổng biên tập
Phó tổng biên tập
Ban thư ký

Biên tập

Thiết kế mỹ thuật

GS. Vũ Khiêu
GS.TS Tạ Ngọc Tấn
NB. Hữu Thọ
Đ/C Phạm Gia Túc
PGS.TS Đặng Văn Bài
TS. Trần Hiệp
GS.TSKH Hoàng Xuân Sính
GS.TS Đặng Cảnh Khanh
NB. Hà Phương Thiện
NB. Hàn Vũ Linh
NB. Nguyễn Anh Tuấn
TS. Đỗ Thị Hằng
CN. TRần Hạnh
Th.s Thân trung dũng
NB. Nguyễn Văn Sơn
NB. Lê thùy dương
HS. Nguyễn Cường

Tòa soạn
Số nhà C18 - TT6, khu đô thị mới Văn Quán, Hà Đông , Hà Nội
ĐT: 04. 33541644 - 04.33540254
Fax: (844) 35132809 * Website: www.tadri.org
Liên hệ bài vở và nội dung: Email: tadri.vn@gmail.com
Giấy phép xuất bản số:
105/GP-BTTTT do Bộ Thông tin và Truyền thông cấp ngày 16/01/2012.
In tại công ty in MTV thông tấn xã (Vinadataxa), Hà Nội
Bìa 1: Sand art- Nguyễn Cường

Giá: 32.500đ

LỜI TÒA SOẠN

Chúng tôi xin chào đón năm mới bằng một số tạp chí có chuyên đề về “lối sống
thanh đạm”. Điều này dễ tạo cảm giác về một lời khuyên nhủ rằng hãy chuẩn bị
nhiều “dưa cà, mắm muối” để chào đón ngày tết vậy. Đã thế, cứ nói mãi về thanh
đạm trong dòng hàng hóa luân chuyển liên hồi của kinh tế thị trường, không khéo
còn bị trách là làm tắc nghẽn cả sản xuất…
Thế nhưng liệu có phải cứ chạy theo của cải vật chất là sẽ có mọi hạnh phúc?
Lão Tử ngày xưa bảo: “Tai họa không gì lớn bằng mình không biết thế nào là đủ. Hại
không gì hại bằng lúc nào mình cũng tham muốn có được thật nhiều. Vậy nên, biết
thế nào là đủ và thỏa mãn về cái đủ thì lúc nào mình cũng là người đầy đủ”. Câu nói
thật đáng suy nghĩ. Sau này Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm, trong một bài thất
ngôn cũng có hai câu:
Trăng thanh gió mát là tương thức
Nước biếc non xanh ấy cố tri
Lời các cụ xưa có thể bị thế hệ trẻ ngày nay xem là cổ hủ, bảo thủ, nhưng những
người thông minh, năng động và giàu có nhất thế giới như Bill Gate, Warren Buffett,
Carlos Slim… cũng là cổ hủ sao, khi hàng ngày các ông cũng sống thanh đạm chẳng
khác gì những người bình thường ? Vấn đề là ở chỗ ngày nay, liệu sự đề cao những
tiêu dùng cá nhân, đề cao các giá trị vật chất, chạy theo những ham muốn vô độ…sẽ
đưa nhân loại đi tới đâu.
Nhân loại văn minh đang chiêm nghiệm lại các giá trị đích thực về niềm vui và
hạnh phúc, gắn liền với lòng nhân ái giữa con người với con người. Trong bối cảnh
đó, nếu có đưa món “dưa cà” vào khẩu vị ngày Tết thì xin độc giả cũng suy nghĩ thêm
và độ lượng cho.
Nhân nhịp năm mới, Tòa soạn “Truyền thống và phát triển” xin kính chúc độc
giả an khang, thịnh vượng, năm mới thắng lợi mới.
Chủ nhiệm Đặng Cảnh Khanh

Chúc mừng năm mới

An khang - Thịnh Vượng

Sống thanh đạm

trong số này

truyền

7-17

truyền thống và phát triển

* Võ Nguyên Giáp - Ông là tất cả chúng ta
* Phan Bộ Châu - Luân lý vấn đáp
* Chuyện họ Hồng Bàng

18-20

giải mã truyền thống

* Yếm đào - mẫu thiết kế đẹp nhất mọi thời đại

21-30

Chuyên đề Sống thanh đạm
* Sống thanh đạm là một giá trị
* Warren Buffett nếu cứ mua những thứ không
cần, sớm muộn bạn cũng phải bán những thứ
mình cần.

32-35

giá trị sống

* Suy nghẫm về giá trị - Theo UNESCO
* Giàu và Nghèo

36-39

Khoa học bình luận

* Xã hội học tri thức của Karl Mannheim

40- 41

người xưa dạy chúng ta
* Về phép ứng xử của người lãnh đạo
* Câu đối dành cho người hót phân

48-52

nghệ thuật

*Xem tranh của Miu
* Nhạc sỹ Hàn Vũ Linh
* Danh ngôn tình yêu

53-59

văn uyển

* Linh hồn hoa cúc
* Paul Eluard cái chết tình yêu cuộc sống

60-61

văn hóa tâm linh
*Đi chùa

62-68

dọc miền đất nước

* Cầu Ngói chợ Thượng - Cô gái
chân quê tuyệt mỹ
* Quần thể danh thắng Tràng An
hội tụ tỏa sáng

68-71

42-47

Vui buồn thế giới năm 2013

*Học nghề xã hội học
* Chuyện hôi của - sự sai lệch giá trị sống

truyền thống 3600

dọc con đường phát triển

th ng

72-74

Lăng kính chuyên gia về văn hóa Việt Nam
trong thời đại phát triển mới

truyền thống & Phát triển Tradition and Development

nhân vật của năm 2013
Ông mất đã hơn hai
tháng nay rồi. Bên
ngoài nhà ông vẫn
thật đông người. Họ
đến, đứng lặng lẽ
trước cổng nhìn vào
khu vườn tĩnh mịch,
mắt đỏ hoe rồi lại dạo
bước đi…Đêm thật
khuya, tôi cũng đến
đấy, một mình, cài lại
bên rào sắt của khu
vườn một bông cúc
nhỏ…

N

gười xưa bảo
phải tu nhân
tích đức chín
đời mới có thể
trở thành thánh
nhân, bảy đời
mới trở thành
hiền nhân, năm đời mới trở thành
tài nhân. Một quốc gia cũng vậy, để
có được một thiên tài “kinh bang tế
thế” cũng phải chịu dồn nén ngần
ấy thời gian. Bởi lẽ, không phải khi
nào đời cũng cho ta thánh nhân.
Phải có thiên thời, thời thế, thời
cuộc, phải có địa lợi, những cội gốc,
nguồn mạch vật chất, tinh thần,
phải có nhân hòa, lòng người…
Ông là thánh nhân. Nhân gian
đồn thổi rằng lúc ông nằm xuống
bên bờ biển Quảng Bình, cơn bão
hung bạo nhất thế kỷ Haiyan sau
khi phá tang tóc nước Phi-LuậtTân và đang hăm hở tiến vào miền
Trung nước ta, bỗng sợ hãi quay
ngược lên biển bắc. Mới nằm xuống
đó, ông đã thành huyền thoại.
Không là thánh nhân sao được
khi bất cứ ai gặp ông đều nhìn thấy
ở ánh mắt ông cái vẻ huyền bí mà
không phải người thường nào cũng

có. Một nữ ký giả nước ngoài, bà
Orian Fallaci đã thốt lên “ Trong
cuộc đời làm báo của mình, tôi
chưa bao giờ nhìn thấy một ánh
mắt thông minh đến như vậy”.
Một lần, khi nước nhà còn
non yếu, quân Pháp hùng mạnh
trở lại gây hấn, ngay trong phiên
đàm phán đầu tiên với ông, một
viên tướng Pháp đã lên mặt: “Tôi là
người yêu nước Pháp, tôi muốn ở
bất kỳ nơi đâu, đặc quyền của nước
Pháp cũng phải được tuân thủ…”.
Ông nhìn vào đôi mắt ngạo mạn
của viên tướng Pháp và mỉm cười:
“Tôi nghĩ rằng, những người yêu
nước chân chính bao giờ cũng biết
tôn trọng lòng yêu nước của những
người khác”. Viên tướng Pháp giật
mình và lùi lại phía sau. Anh ta
đã gặp ánh mắt của thánh nhân.
Thánh nhân đó đã dạy cho anh ta
một bài luân lý vỡ lòng về lòng yêu
nước.
Không là thánh nhân sao được,
khi trong mọi bước gian khó của
cuộc đời, lúc nào ông cũng tìm thấy
được những phương sách sáng
suốt nhất. Không một vị tướng đời
thường nào lại có những quyết định

VÕ
NGUYÊN
GIÁP
ÔNG LÀ TẤT CẢ CHÚNG TA
Đặng Cảnh Khanh

GS . AHLĐ Vũ Khiêu và 10 chữ “Võ công truyền
quốc sử, Văn điếu quán nhân tâm” tặng cố Đại
tướng Võ Nguyên Giáp tại tư gia.
8

11 + 12/2014

TRUYỀN THỐNG & PHÁT TRIỂN

phi thường đến vậy, như ở thời kỳ
diễn ra trận Điện Biên Phủ. Trận
đánh đã được chuẩn bị công phu,
kỹ lưỡng hàng năm, hàng tháng với
bao hy sinh gian khổ, nhưng đúng
đến giờ phút cuối cùng lại được
ông quyết định dừng lại, rút quân
ra để suy tính kỹ hơn, đánh chắc
thắng hơn, đỡ hy sinh xương máu
của chiến sĩ hơn.
Không có trí tuệ và bản lĩnh
thánh nhân sao làm được điều đó.
Từ một chỉ huy quân sự thiên
tài, ông bỗng được phân công và
trở thành một một thủ lĩnh chỉ
huy các hoạt động nghiên cứu và
triển khai khoa học. Thật không
thể tưởng tượng được rằng vị tướng
năm nào, với mái tóc gọn gàng,
dáng đi nhanh nhẹn, lại xuất hiện
thường xuyên trong các cơ quan
nghiên cứu, mặc áo trắng xuống
các phòng thí nghiệm, cầm ô che
mưa, sắn quần lăn lộn ngoài ruộng
lúa, vườn cà, luống rau. Với những
quyết định sáng suốt của mình, ông
đã là người định hướng khoa học và
đặt nền móng cho hầu hết các cơ
quan đơn vị nghiên cứu khoa học ở
nước ta hiện nay.
Cũng từ những thành công
trong điều hành hoạt động khoa
học, ông được phân công trực tiếp
làm Chủ tịch Ủy ban Quốc gia về
dân số và kế hoạch hóa gia đình.
Một lĩnh vực thật hóc búa, nhưng
với mọi người thì có vẻ như tầm
thường so với cương vị ông lúc đó.
Người được phân công làm Phó chủ
tịch cho ông lúc đó không phải là ai
xa lạ mà chính là giáo sư Vũ Khiêu,
một danh tài văn hóa sau được nhà
nước phong là anh hùng lao động.
Hai ông già, một võ, một văn,
gặp nhau, mỉm cười và hăm hở lao
vào công việc dân số, đọc sách, đi
cơ sở, trực tiếp chỉ đạo xây dựng
các quy trình nghiên cứu, thiết kế
các chương trình truyền thông, vận
động…Và thật ngạc nhiên là họ đã
làm được biết bao nhiêu công việc
to lớn. Với họ, dân số không phải
là vấn đề tầm thường, không chỉ là
vận động tuyên truyền, là hạn chế
sinh đẻ…


11 + 12/2013

9


Môn dân số học nhờ đó đã
được hình thành ở nước ta, cùng với
những cơ sở nghiên cứu và giảng
dạy tại rất nhiều trường đại học.
Việc nghiên cứu, lên kế hoạch, xây
dựng chính sách, cơ chế cho việc
phát triển dân số được đẩy mạnh.
Điều đó đã trở thành những định
hướng cơ bản cho việc phát triển
một sức mạnh của tương lai mà
tới giờ chúng ta vẫn gọi là nguồn
lực con người…Những thành công
trong công tác dân số kế hoạch hóa
gia đình hiện nay có vai trò thật căn
bản từ chính các ông. Tài năng về
khoa học và văn hóa của ông, đức
độ của ông, đã tạo ra sự cảm phục
sâu sắc từ giáo sư Vũ Khiêu. Giáo sư
tặng ông câu đối:
Võ công truyền Quốc sử
Văn đức quán nhân tâm
Cũng từ những hoạt động khoa
học, với một thiên tài văn hóa bẩm
sinh, Võ Nguyên Giáp đã dành
nhiều thời gian đọc và nghiên cứu
sâu sắc về văn hóa và con người
Việt Nam. Là tổng chỉ huy việc tổ
chức kỷ niệm 500 năm ngày sinh
của cụ Nguyễn Trãi, ông đã có
dịp nghiền ngẫm kỹ lưỡng hơn tư
tưởng nhân văn vĩ đại của Nguyễn
Trãi. Ông cũng thấm nhuần được
câu nói như một định mệnh của
cụ Nguyễn “cổ lai thức tự đa ưu
hoạn” ( Xưa nay người nhiều kiến

10 11 + 12/2014


thức thì cũng nhiều ưu hoạn). Tuy
vậy, dù có “Đa ưu hoạn”, thậm chí
đổi cả tính mạng của mình và của
những người thân như trường hợp
cụ Nguyễn, thì các bậc thánh nhân
cũng vẫn hết lòng vì dân, bởi “việc
nhân nghĩa cốt ở yên dân”. Cụ
Nguyễn Trãi vì vậy đã là một thánh
nhân, một “Ngôi sao Khuê” trong
lòng dân tộc. Ông cũng như vậy.
Là một thiên tài, Võ Nguyên
Giáp cũng cảm nhận thiên tài
một cách đặc biệt. Nhìn trên vô
tuyến, thấy ông chơi dương cầm
bản “Elise” của Beethoven, cháu
Bảo Linh mới 9 tuổi trách:“Ông
chơi chậm thế, không bằng cháu”.
Đúng vậy, dáng ông chắc nặng trên
ghế, những ngón tay quen trận mạc
rung chậm chạp từng tiếng, từng
tiếng trên phím. Ít ai hiểu rằng ông
không chỉ chơi đàn mà đang cảm
nhận. Tại sao một chiến binh can
đảm và quyết liệt như ông lại chọn
chơi một trong những bản nhạc
yêu đương tha thiết và lãng mạn
nhất thế giới nhỉ? Đầu ngón tay
ông, nơi cảm xúc đang ùa ra, chạm
vào những âm thanh mà Beethoven
đã chạm. Những đầu ngón tay của
các thiên tài gặp gỡ nhau. Các ông
đã nói gì, truyền cho nhau những
gì trên phím. Chỉ có ông mới biết
được…
Võ Nguyên Giáp là thánh nhân

ư? Tất cả những người yêu quý ông,
trong đó có chúng tôi đều tin như
vậy. Nhưng rồi không phải, ông
cũng chỉ là một con người, như
chúng ta, sinh ra rồi mất đi, cũng
chất chứa bao nhiêu buồn vui,
hạnh phúc, khổ đau, trăn trở. Ông
cũng thức trắng đêm vì những nghĩ
suy cho những cái thật bình dị của
nhân tình thế thái.
Võ Nguyên Giáp không ngồi
trên đỉnh cao với vòng nguyệt quế
vinh quang cuốn quanh đầu. Ông
gần gũi với chúng ta. Chiếc áo
chiến binh cũ không màu mè, với
quân hàm đại tướng được phong từ
hồi lập quốc. Những bữa cơm đạm
bạc, có buổi chỉ có đĩa rau và quả
trứng luộc được chia ra cùng với
bà. Mọi người đều thấy ông thật vĩ
đại nhưng sao cũng lại thật giống
mình. Con người ông là sự kết tinh
từ tất cả chúng ta, những trái tim
khối óc của muôn người. Tất cả
chúng ta, liên kết với nhau, truyền
cho ông sức mạnh. Từ sức mạnh ấy
ông lại chia sẻ nó cho mỗi người,
mỗi nhà…
Đưa tiễn ông đi, muôn người
như một, đều mong muốn được
nhìn thấy ông, nói với ông, thầm
chia sẻ với ông một tâm nguyện
gì đó. Ông là thánh nhân cũng bởi
như vậy, bởi ông chính là tất cả
những người Việt Nam.

NHỮNG
CÂU NÓI
ĐÃ THÀNH
HUYỀN
THOẠI CỦA
ĐẠI TƯỚNG
VÕ NGUYÊN GIÁP

N
N
N

ói với nhà báo, đạo diễn người Pháp Daniel
Roussel về Navarre, viên tướng đã thua mình:
“Navarre là một tướng có tài, thua trận
không phải là lỗi của ông ta, mà là lỗi của
những người bắt đầu cuộc chiến”.
ói với cựu Bộ trưởng Quốc phòng McNamara, đối
thủ người Mỹ của mình, khi gặp gỡ vào năm 1995:
‘‘Chúng tôi biết là chúng tôi sẽ thắng ngay
từ ngày đầu tiên... Từ “lo sợ” không có
trong tư duy quân sự của chúng tôi”.
ói với báo chí phương Tây, khi họ ca ngợi mình:
“Vị tướng dù có công lao to lớn đến đâu
cũng chỉ là giọt nước trong biển cả. Chỉ có
nhân dân Việt Nam là người đánh thắng Mỹ.
Các ngài gọi tôi là vị tướng thần thoại, nhưng tôi
tự nghĩ tôi bình đẳng với những người lính của
mình”.


11 + 12/2013

11


PHAN
BỘI
CHÂU

LUÂN LÝ VẤN ĐÁP
LTS: Phan Bội Châu, hiệu là Sào Nam, sinh ngày
26/12/1867 ở làng Đan Nhiệm xã Xuân Hoà, huyện
Nam Đàn, tỉnh Nghệ An. Cụ là nhà yêu nước, nhà
cách mạng lớn của thế kỷ XX, người khởi xướng
phong trào Đông Du. hãy đọc dưới đây những
lời cụ giảng giải cho thanh niên, dưới hình thức
hỏi và đáp của cụ về tổ quốc, dân tộc và lòng yêu
nước. Lời văn của cụ thật bình dị, dễ hiểu mà sâu
sắc, đầy cảm xúc của phan bộ châu, đến nay vẫn
còn nguyên giá trị.

Hình ảnh Phan Bội Châu chụp năm 1926, tại Việt Nam, lúc cụ trở
thành tài tử điện ảnh đóng phim về chính mình:
12 11 + 12/2014



BÀI THỨ NHẤT

Loài người sắc vàng, 3. Loài người sắc hồng, 5. Loài
người sắc mun.
I - Người Việt Nam ta thuộc về loài gì?
II – Thưa, nòi giống ta thuộc về loài sắc vàng.
I – Nòi giống ta có thể thành ra một dân tộc không?
II – Thưa vẫn thành được một dân tộc.
I – Có lấy gì làm chứng cớ không?
II – Thưa có, chứng cớ là vào trong lịch sử: Từ đời
Hồng Bàng Thị, Lạc Long Quân thì đã có nòi giống ta.
Trải hơn hai ngàn năm đến đời Đinh, Lý, Trần, Lê thời
nòi giống ta ngày càng đông đúc. Khi đầu ở Bắc Kì mà
sau tràn vào đến Trung Kì, lại tràn vào Nam Kì nữa.
Trót bốn ngàn năm vẫn không bao giờ nòi giống khác
lấn ép được, mà lại có sức đủ chinh phục nòi giống
khác nữa... coi đó thì nòi giống Việt Nam ta chẳng phải
là một dân tộc hay sao? Chẳng phải là một dân tộc to
lớn hay sao?

I – Trò là người nước nào?
II – Thưa, tôi là người nước Nam.
I – Tên nước Nam kêu bằng gì?
II – Thưa, kêu bằng nước Việt Nam.
I – Vì sao mà kêu rằng Việt Nam?
II – Thưa, vì tên nước ta thuở xưa kêu rằng Việt
Thường, sau lại kêu An Nam; bây giờ mới góp hết
hai tên cũ mà kêu rằng Việt Nam.
I – Trò đã là người Việt Nam thì nước Việt Nam
là chi của trò?
II – Thưa, là bào thai mẹ tôi đẻ ra tôi.
I - Vậy thời, trò đặng kêu nước Việt Nam bằng
chi?
II – Thưa, kêu bằng “ Nước mẹ”.

BÀI THỨ HAI

tôi.

I – Trò ở trong nhà, thương yêu kính trọng ai?
II – Thưa, thương yêu kính trọng cha tôi, mẹ

I – Còn ai nữa?
II – Thưa, anh em tôi, chị em tôi.
I – Trò tới nhà trường thương yêu kính trọng ai?
II – Thưa, thương yêu kính trọng thầy dạy với
bạn học.
I - Vậy thời có ai đáng thương yêu kính trọng
hơn cha mẹ, anh em, thầy bạn nữa không?
II – Thưa có, thứ nhất đáng thương yêu kính
trọng hơn là nước Việt Nam.
I – Vì sao mà nước Việt Nam đáng thương yêu
kính trọng thứ nhất?
II – Thưa, bởi vì có nước Việt Nam mới có cha
mẹ, anh em, chị em, thầy và bạn tôi. Nếu không có
nước Việt Nam thời cha mẹ tôi, anh em tôi, chị em
tôi, thầy bạn tôi tất là không có cả.

BÀI THỨ BA
trò?
gì?

I - Những người dân nước Việt Nam là chi của
II – Thưa, hết thảy là anh em, chị em tôi.
I - Vậy thời trò nên kêu người Việt Nam bằng

II – Thưa, đáng kêu bằng đồng bào.
I - Đồng bào là nghĩa làm sao?
II – Thưa, là chung ở trong một bào thai mẹ.
I - Cớ sao những người Việt Nam mà lại kêu là
đồng bào của trò được?
II – Thưa, là vì nước Việt Nam là một bào thai
mẹ rất lớn, mà những người Việt Nam rặt là ở trong
bào thai mẹ đó đẻ ra; vậy thời những người Việt

14 11 + 12/2014


BÀI THỨ MƯỜI HAI

Phan Bội Châu và Cường Để

Nam chẳng phải là đồng bào tôi hay sao?
I - Vậy thì đồng bào trò có bao nhiêu người?
II – Thưa, có hai mươi lăm triệu người.
I – Sao nhiều vậy?
II – Thưa, là vì những người nước Việt Nam hết thảy
trai gái già trẻ có hai mươi lăm triệu.

BÀI THỨ TƯ

I – Trò ở với đồng bào trò nên làm sao?
II – Thưa, nên thương yêu nhau hết sức.
I – Thương yêu đồng bào trò thì nên làm sao?
II – Thưa, nên bênh vực nhau hết sức, hễ đồng bào tôi
sung sướng thì tôi lấy làm vui vẻ, hễ đồng bào tôi khổ cực
thì tôi lấy làm đau đớn.
I - Nếu trò không thương đồng bào có thiệt hại gì đến
trò không?
II – Thưa có, thiệt hại lắm. Chẳng những thiệt hại mà

Phan Bội Châu bên tấm mộ bia kỷ niệm người bạn thân
thiết của ông là Bác sĩ Asaba Sakitaro, năm 1918.

thôi, mà còn đến nỗi nòi giống tôi tuyệt hết.
I - Cớ sao vậy? Nòi giống dân trong một nước có lẽ
nào tuyệt được? E trò nói vơ chăng?
II – Thưa, nói vậy là không phải nói vơ đâu; bởi
vì đồng bào ta không thương yêu nhau thời tất nghi
ngờ nhau, ghét bỏ nhau rồi tất có một hạng người nòi
giống khác nó nhân đó mà ăn hiếp đồng bào ta; vả lại
có khi nó mượn dao đồng bào ta để giết đồng bào ta.
Nòi giống khác ngày càng mạnh thêm, thời nòi giống
ta ngày càng hèn yếu, cuối cùng chắc là nòi giống ta
tuyệt hết.

BÀI THỨ NĂM

I - Tất cả người trong thế giới này có mấy loài?
II – Thưa, có năm loài: 1. Loài người sắc trắng, 2.

I – Nghĩa vụ chung của các trò nên làm sao?
II – Thưa, nên làm sao cho xứng đáng một người
dân nước Nam, là bởi vì nghĩa vụ quốc dân là nghĩa vụ
chung của chúng tôi.
I - Muốn cho xứng đáng một người dân nước Nam
thì nên làm sao?
II – Thưa, nên hết sức trung thành với việc nước.
I – Trung thành với việc nước có lẽ một hai người
làm được không?
II – Thưa, việc nước là việc chung không thể một
hai người làm nên được.
I - Cứ như trò nói thì việc nước tất phải hết thảy
mọi người làm mới nên được sao? Nhưng có người tài
hèn sức mọn không đủ làm việc lớn, thì phải làm sao?
II – Thưa, việc đó không lo gì, miễn có lòng trung
thành với việc nước, tuỳ tài tuỳ sức, ai nấy cũng là gánh
được một phần.
I – Tài sức mỗi người khác nhau, thì có cách gì mà
chung nhau làm việc nước được.
II – Thưa có, tài sức khác nhau mặc lòng, cốt ở
đồng tâm, muôn ngàn người đồng lòng, thì việc khó
mấy cũng làm nên.
I – Cái dây đồng tâm đó có phép gì mà thắt chặt lại
được không?
II – Thưa có hai lẽ, một là người nào người nấy ai
cũng biết rằng chung một nòi giống thời hoạ phước
chung với nhau, hai là người nào người nấy ai cũng
biết rằng chung một địa vị thì vinh nhục chung với
nhau. Đã biết rõ ràng như vậy, thì đồng tâm cũng dễ
lắm.


11 + 12/2013

15

ĐẦU NĂM ĐỌC SÁCH “LĨNH NAM CHÍCH QUÁI”
NHỚ VỀ TỔ TIÊN XƯA

Truyện

HỌHỒNG

BÀNG

K

inh Dương Vương có tài đi dưới
Thủy phủ, lấy con gái Long
Vương ở Hồ Động Đình, sinh
ra Sùng Lãm hiệu là Lạc Long
Quân, cho nối ngôi trị nước.
Kinh Dương Vương không biết
đi đâu mất. Lạc Long Quân dạy
dân việc cày cấy nông tang, đặt
ra các đẳng quân, thần, tôn, ti,
các đạo cha con, vợ chồng, đôi
khi trở về Thủy phủ mà trăm họ vẫn yên vui vô sự, không
biết do đâu được thế. Hễ dân có việc lại lớn tiếng gọi
Long Quân rằng: “Bố ơi! Sao không lại cứu chúng tôi”.
Long quân tới ngay, sự linh hiển cảm ứng của Long
Quân, người đời không ai lường nổi.
...Dân phương Nam khổ vì bị người Bắc phương
quấy nhiễu, không được yên sống như xưa mới cùng

16 11 + 12/2014


gọi Long Quân rằng: “Bố ơi ở đâu mà để cho dân Bắc
xâm nhiễu phương dân”. Long Quân đột nhiên trở
về, thấy Âu Cơ có dung mạo đẹp đẽ kỳ lạ, trong lòng
vui mừng, bèn hóa thành một trang thiếu niên phong
tư tú lệ, tả hữu kẻ hầu người hạ đông đúc vừa đi vừa
ca hát đánh trống. Cung điện tự nhiên dựng lên. Âu
cơ vui lòng theo Long Quân. Long Quân giấu Âu Cơ ở
Long đài nham. Đế Lai trở về, không thấy Âu Cơ, sai
quần thần đi tìm khắp thiên hạ, Long Quân có phép
thần thông biến hóa thành trăm hình vạn trạng, yêu
tinh, quỷ sứ, rồng, rắn, hổ, voi…làm cho bọn đi tìm
đều sợ hãi không dám sục sạo, Đế Lai bèn phải trở về.
...Long Quân lấy Âu Cơ rồi đẻ ra một bọc, cho
là điềm bất thường, vứt ra cánh đồng; qua sáu bảy
ngày, bọc vỡ ra một trăm quả trứng, mỗi trứng nở ra
một con trai, mới đem về nhà nuôi. Không phải bú
mớm, các con tự lớn lên, trông đẹp đẽ kỳ dị, người

nào cũng trí dũng song toàn, người người đều
kính trọng cho là chuyện phi thường. Long Quân
ở lâu dưới Thủy quốc, vợ con thường muốn
về đất Bắc. Về tới biên giới, Hoàng đế nghe nói
rất sợ hãi cho binh ra giữ cửa ải, mẹ con Âu Cơ
không thể về được bèn quay về nước Nam mà
gọi Long Quân rằng: “Bố ở nơi nào để mẹ con tôi
cô độc, ngày đêm buồn khổ thế này”. Long Quân
bỗng trở về, gặp nhau ở đất Tương, Âu Cơ nói:
“Thiếp vốn là người phương Bắc, ở với vua, sinh
hạ được trăm con trai, vua bỏ thiếp mà đi, không
cùng thiếp nuôi con, làm người vô phu vô phụ,
chỉ biết thương mình. “Long Quân nói: “Ta là nòi
rồng, đứng đầu thủy tộc, nàng là giống tiên, sống
ở trên đất, tuy khí âm dương hợp lại mà sinh ra
con, nhưng thủy hỏa tương khắc, dòng giống bất
đồng, khó ở lâu với nhau được, nay phải chia ly.
Ta đem năm mươi con về thủy phủ chia trị các
xứ, năm mươi con theo nàng về trên đất, chia
nước mà trị. Lên núi, xuống bể, hữu sự báo cho
nhau biết, đừng quên”. Trăm con vâng theo, sau
đó từ biệt mà đi.
Âu Cơ và năm mươi con lên ở đất Phong
Châu suy phục lẫn nhau, cùng tôn người con cả
lên làm vua, hiện là Hùng Vương, lấy tên nước là
Văn Lang, đông giáp Nam Hải, tây tới Ba Thục,
bắc tới Động Đình hồ, nam tới nước Hồ Tôn (nay
là Chiêm Thành). Chia nước làm 15 bộ (còn gọi
là quận) là Việt Thường, Giao Chỉ, Chu Diên, Vũ
Ninh, Phúc Lôc, Ninh Hải, Dương Tuyền, Lục
Hải, Hoài Hoan, Cửu Chân, Nhật Nam, Chân

Định, Văn Lang, Quế Lâm, Tượng Quận. Chia các
em ra cai trị, lại đặt các em làm tướng văn tướng
võ, văn là lạc hầu, võ là lạc tướng. Con trai vua
gọi là quan lang, con gái vua gọi là Mỵ nương,
trăm quan gọi là bồ chính, thần bộc, nữ gọi là
xảo xứng (còn gọi là nô tỳ). Bề tôi gọi là hồn, đời
đời cha truyền con nối gọi là phụ đạo. Vua đời
đời thế tập gọi là Hùng Vương, không hề thay đổi.
Lúc ấy, dân sống ở ven rừng, xuống nước đánh
cá thường bị giống giao long làm hại, bèn nói với
vua. Đáp: “Giống sơn man và giống thủy tộc có
thù với nhau, thường ghét nhau cho nên hại nhau
đó”. Khiến người đời lấy mực xăm vào mình theo
hình Long Quân theo dạng thủy quái. Từ đó, dân
không bị tai họa giao long làm hại nữa. Tục xăm
mình của dân Bách Việt cũng bắt đầu từ đây. Hồi
quốc sơ, dân không đủ đồ dùng, phải lấy vỏ cây
làm áo, dệt cỏ gianh làm chiếu, lấy cốt gạo làm
rượu, lấy cây quang lang, cây tung lư làm cơm (có
chỗ viết là uống), lấy cầm thú, cá, ba ba làm mắm,
lấy rễ gừng làm muối, cầy bằng dao, trồng bằng
lửa. Đất sản xuất được nhiều gạo nếp, lấy ống tre
mà thổi cơm. Bắc gỗ làm nhà để tránh hổ sói. Cắt
tóc ngắn để dễ đi lại trong rừng rú. Để con ra lấy
lá chuối nót cho nằm, có người chết thì giã cối
làm lệnh, người lân cận nghe tiếng đến cứu. Chưa
có trầu cau, việc hôn thú giữa nam và nữ lấy gói
đất làm đầu, sau đó mới giết trâu dê làm đồ lễ,
lấy cơm nếp để nhập phòng cùng ăn, sau đó mới
thành thân. Đó trăm người con trai chính là tổ
tiên của người Bách Việt.


11 + 12/2013

17

Giải mã truyền thống

Hỡi cô mặc áo yếm hồng
Đi trong đám hội có chồng hay chưa?
*
Hỡi cô yếm thắm răng đen
Muốn lên mạn ngược ngồi thuyền cùng anh!
*
Con cò đỗ cọc cầu ao
Phất phơ hai dải yếm đào gió bay.
Em về giục mẹ cùng thầy
Cắm sào đợi nước biết ngày nào trong?

k

mẫu thiết kế
đẹp nhất mọi
thời đại
Minh Hồng

18 11 + 12/2014


hông biết từ bao giờ, hình
ảnh yếm đào gắn liền với
hình ảnh người phụ nữ
Việt và đi vào ca dao, thi ca
nhẹ nhàng, sinh động mà
uyển chuyển đến thế. Nhắc
đến cái yếm, có lẽ không ai
không biết rằng nó đã từng
được coi là quốc phục của
phụ nữ Việt một thời, trước

khi áo dài xuất hiện.
Đến nay, nhiều nhà thiết kế còn khẳng định rằng,
cứ để nguyên cái yếm thắm ngày xưa ấy mà lên sàn
diễn, chắc chắn nó cũng xứng đáng đứng vào hàng ngũ
những mẫu thời trang đẹp nhất. Với người Việt, yếm
đào thuộc diện mẫu thiết kế đẹp nhất mọi thời đại.
Hình ảnh cái yếm nhỏ nhắn, tao nhã được gắn liền
với vẻ đẹp của người phụ nữ Việt. Nó được mặc ở mọi
tầng lớp giai cấp xã hội, từ các tôn nữ công chúa nơi
thâm cung, các phu nhân tiểu thư của những gia đình
quý tộc, đến những người phụ nữ bình dân tần tảo, vất
vả sớm hôm.
Chiếc yếm mộc mạc mà trang nhã, tinh tế mà thanh
lịch làm tôn lên vẻ đẹp của người phụ nữ. Nó thực sự là
một công trình nghệ thuật tuyệt mỹ nhưng lại hết sức
đơn giản, thường được tạo nên từ bàn tay khéo léo của
chính người mặc.
Khi nhắc đến yếm là có thể nghĩ ngay đến hình ảnh
miếng vải vuông nhỏ nhắn đặt chéo trên ngực người
con gái, ở góc trên có sợi dây quàng vào cổ và buộc sau
lưng, trên cổ yếm được trang trí bằng các họa tiết nhỏ,
kín đáo. Chiếc yếm ra đời như để tôn lên cái lưng ong
vốn được xem là một nét đẹp của người phụ nữ Việt.
Đàn bà thắt đáy lưng ong
Đã khéo chiều chồng lại khéo nuôi con.
Phái đẹp dường như đẹp hẳn lên khi khoác lỏng
lẻo mảnh vải duyên dáng ấy trước ngực. Yếm còn như
một món đồ trang sức thật trang nhã làm tôn lên vẻ dịu
dàng. Người ta có thể nhìn đường kim mũi chỉ trên yếm

để biết được sự khéo léo, tinh tế của người mặc. Có một
vài kiểu yếm cơ bản như: nếu cổ tròn gọi là yếm cổ xây,
cổ nhọn đầu hình chữ V gọi là yếm cổ xẻ, cuối chữ V mà
xẻ sâu xuống gọi là yếm cổ cánh nhạn. Qua thời gian,
đặc biệt là ở thế kỉ XX, áo yếm càng được sử dụng phổ
biến với nhiều kiểu dáng và mẫu mã phong phú. Thời
kỳ “cách tân” này, cổ yếm thường được “dằn” thêm ba
đường chỉ để “bảo hiểm” hoặc may viền lằn vải, thêu
hoa cặp theo đường biên cổ
Vải may yếm rất đa dạng tùy vào quan niệm thẩm
mỹ của chủ nhân và vào môi trường sử dụng. Với những
người phụ nữ bình dân, yếm mặc ở nhà hay đi lao động
được may bằng vải ta hay còn gọi là vải trúc bâu. Với
những con nhà khá giả, quyền quý mặc yếm vóc, yếm


11 + 12/2013

19

Giải mã truyền thống

nhiễu là những loại
vải quý đắt tiền.
Bản thân màu sắc
của yếm cũng nói lên
nhiều điều về người
chủ của nó: những
người phụ nữ lao
động sớm hôm ngoài
ruộng đồng thường
mặc yếm bằng vải
thô màu nâu; những
cô gái nhà gia giáo
nề nếp mặc yếm màu
trang nhã và kín đáo;
những người phụ
nữ lớn tuổi mặc yếm
màu thẫm. Các cô
gái, những phụ nữ
đoan chính thường
ít dùng những chiếc
yếm màu sắc sặc sỡ,
thường chỉ những cô
nàng lẳng lơ như Thị
Mầu mới dùng màu
yếm này. Thế nên
mới có chuyện:
Ba cô đội gạo lên
chùa
Một cô yếm thắm
bỏ bùa cho sư
Sư về sư ốm tương
tư…
Mà có tương tư
cũng là điều thường
thôi, vì yếm và người
đẹp
quá…
Yếm
thường mặc với áo
cánh, áo tứ thân hoặc
áo dài. Nét duyên
thầm do chiếc yếm
đào mang lại cho
người con gái là ở nét
mềm mại kín đáo, tế
nhị chứ không phải phô trương, kệch cỡm.
Qua chiếc yếm có thể biết được rất nhiều
điều về người mặc yếm: sự khéo léo, phẩm
chất, truyền thống gia đình… Không chỉ vậy,
chiếc yếm còn viết lên những câu chuyện
tình yêu vô cùng độc đáo.
Trải qua thời gian, chất liệu, màu sắc
làm nên chiếc yếm cũng có nhiều thay
đổi nhưng về cơ bản hình dạng chiếc yếm
thường vẫn giản đơn như vậy. Khi các kiểu áo
Tây phương xâm nhập vào Việt Nam thì rất

20 11 + 12/2014


Cao khiết thùy vi thiên hạ sỹ
An nhàn ngã thị địa trung tiên
(Biết ai là kẻ sỹ thanh cao trong thiên hạ
Ta chỉ là tiên ông nhàn nhã giữa cõi đời)
Nguyễn Bỉnh Khiêm (1494-1585)

nhiều kiểu yếm và áo ngực mới lạ
cũng xuất hiện. Thế rồi do những
trang phục du nhập vào có tính
tiện dụng hơn nên Yếm không
còn được sử dụng rộng rãi nữa.
Nó thường chỉ được dùng cùng
với trang phục cổ trong các dịp
lễ hội truyền thống, để lại nhiều
sự bâng khuâng nhớ tiếc của biết
bao chính nhân quân tử Việt.
Trong những năm gần đây,
một bộ phận giới trẻ đã quay lại
với áo yếm, như tìm lại với cái đẹp truyền thống. Nhưng đôi khi nó đã
bị biến đổi nhiều để phù hợp với hoàn cảnh của cuộc sống hiện đại.
Sự sáng tạo đôi khi đã là quá đà của một số cô gái như: họ mặc yếm
thay cho áo, kết hợp yếm với những quần jean, quần sooc, váy ngắn…
Chiếc yếm có lúc bị biến thành một thứ trang phục kệch cỡm, hở hang
đã làm mất đi vẻ đẹp thuần Việt và các giá trị văn hóa vốn có của nó.
Thiết nghĩ, yêu cái đẹp truyền thống, muốn lưu giữ, phát huy
những vẻ đẹp truyền thống là điều đáng quý nhưng cần có sự hiểu
biết, sử dụng đúng cách, đúng hoàn cảnh. Còn sự không hiểu biết,
cách tân một cách quá đà sẽ dẫn đến việc phá bỏ vẻ đẹp vốn có mà cha
ông đã tạo dựng từ bao đời.

ống
thanh
đạm

Chuyên đề


11 + 12/2013

21

sống thanh đạm frugal living

Sống
thanh
đạm
là một giá trị
Trần Hạnh

Vì sao nhân loại hướng tới
cuộc sống thanh đạm?
Khi Galileo Galilei - nhà thiên văn học,
vật lí học, toán học thiên tài người Ý chứng
minh rằng, trái đất hình tròn xoay quanh
mặt trời, ông cũng làm thất vọng bao nhiêu
người vì hiểu rằng nhân loại dù có đi đến
đâu thì cũng chỉ phát triển trong cái vòng
tròn ấy mà thôi. Nguồn nguyên liệu được
hình thành từ hàng trăm triệu năm cũng chỉ
đủ dùng cho nhân loại đến một mức nhất
định chứ không phải là vô hạn.

‘‘Tai họa không gì lớn bằng mình không biết thế nào là đủ. Hại không gì hại bằng lúc nào mình
cũng tham muốn được thật nhiều. Bởi vậy, biết thế nào là đủ và thỏa mãn về cái đủ đó thì lúc
nào mình cũng là người đầy đủ”- Lão Tử.

C

on người đã và đang
trải qua xã hội nông
nghiệp để đến xã hội
công nghiệp. Những
nước công nghiệp
hóa cao đã và đang
bước vào xã hội hậu
công nghiệp hay như
nhiều nhà khoa học
gọi là xã hội tiêu thụ, mà ở đó tiêu dùng
luôn được đề cao vì nó kích thích quá
trình sản xuất.
Bi kịch là nhân loại tiêu thụ càng

nhiều họ lại càng khao khát tiêu thụ, càng thấy thiếu thốn. Ở
xã hội tiêu thụ, người ta luôn thấy rằng mọi sản phẩm mới đều
có giá trị, mọi cái cũ đều đáng bỏ đi. Người ta muốn vứt nhanh
những hàng cũ còn tốt để đổi lấy cái mới. Xếp hàng dài để chọn
mua một thứ hàng mới chỉ vì những người khác còn chưa có
nó. Sự thật là chỉ riêng việc thay đổi kiểu xe hơi đã làm cho
nhân loại tiêu tốn hàng tỷ đô la mỗi năm. Đó là một sự lãng phí.
Trong xã hội mà sự tiêu thụ được đề cao, người ta thường
cho mình cái quyền được hưởng thụ những sự xa hoa, lãng phí.
Có tiền người ta không đắn đo sắm thừa thãi những bộ sưu tập
đắt tiền không phải để dùng mà chỉ đơn giản là vì sở thích cá
nhân, xây dựng những ngôi nhà, những biệt thự hàng nghìn,
hàng trăm nghìn USD mà chỉ dành cho một, hai người ở, sắm
cho mình những bộ quần áo lên đến hàng tỉ
đồng. Sự giàu sang trở thành giá trị thay cho
nhân phẩm và đạo đức… Trong bối cảnh đó,
đối với nhiều người, sống thanh đạm là một
cái gì đó lỗi thời.
Khai thác một cách tối đa những nguồn
tài nguyên không thể phục hồi, đã và đang
dẫn đến cạn kiệt, trong hơn một trăm năm
qua, nền nông nghiệp hiện đại đã tàn phá
một nửa đất canh tác. 1/3 rừng tự nhiên đã
bị san phẳng. Trái đất đang sa mạc hóa với
tốc độ 30 ha/1 phút do phá rừng. Những
đám mây cháy và những trận mưa axit xuất
hiện ngày càng nhiều. Môi trường sống bị ô
nhiễm nghiêm trọng. Khí CO2 tăng lên, sinh
ra hiệu ứng nhà kính. “Trong hai thế kỷ qua
con người đã gây ra bước nhảy vọt về biến

Khai thác cạn kiệt tài nguyên

22 11 + 12/2014



11 + 12/2013

23

sống thanh đạm

frugal living

đổi khí hậu so sánh được với bước
nhảy vọt về khí hậu mà Trái đất đã
trải qua một cách tự nhiên trong
5000 năm. Ba trăm năm của công
nghiệp hóa, thế giới đã phá hoại
môi trường sống vượt xa 10.000
năm của văn minh nông nghiệp” –
Alvin Toffer đã viết như vậy trong
cuốn “Làn sóng thứ ba”.
Michel Bosquet cũng nhận
định “Sự phát triển ngày càng là
một sự hủy hoại chứ không phải là
một sự cải thiện, phí tổn lớn hơn
những cái lợi mà người ta rút ra
từ đó”. Thật vậy. chúng ta đã đốt
cháy không hạn chế các chất đốt
hóa thạch được hình thành qua
hàng trăm triệu năm. Chúng ta tự
biện minh bằng ý nghĩ là dù sớm
hay muộn thì sự tiến bộ kỹ thuật
cũng sẽ giúp tìm ra được một chất
thay thế nào đấy. Bởi vậy, chúng ta
cứ mặc sức tiêu dùng gây ô nhiễm
bầu không khí của hành tinh một
cách bừa bãi.
Hiện nay, các quốc gia đều lấy
GDP là thước đo cho sự phát triển
mà không nhận ra rằng GDP theo
đầu người phát triển càng nhanh
thì việc khai thác tài nguyên càng
vô tội vạ, khí thải khí độc càng
nhiều thì càng làm cho môi trường
sống bị hủy hoại. Trên thực tế tất
cả các hoạt động sản xuất đều phải
dựa vào việc khai thác tài nguyên.
Năm 2011, ở châu Âu GDP/ đầu
người ở châu Âu là 25.000 EUR.
Như vậy, với mức tiêu thụ của riêng
châu Âu, trái đất đã khó có thể chịu
nổi, nhưng nếu chúng ta phấn đấu
để hơn 7 tỷ người trên Trái đất cùng
đạt mức tiêu thụ như người châu
Âu thì trái đất này sớm muộn cũng
trở thành sa mạc.
Cho đến nay, toàn bộ nền văn
minh nhân loại vẫn sử dụng các
nguồn tài nguyên không tái tạo.
Một khi các nguồn tài nguyên này
không còn nữa, nhân loại sẽ không
thể tồn tại. Vậy mà con người vẫn
hô hào nhau khai thác tài nguyên
thật nhanh. Có vẻ như nhân loại
càng đi nhanh bao nhiêu, càng trở
nên tham lam vô độ.
Cần phải tỉnh táo và cảnh giác.

24 11 + 12/2014


nổi tiếng trên đều lựa
chọn cuộc sống tiết kiệm,
không phải dùng tiền cho
những chiếc xe hơi cáu
cạnh hạng sang mà dùng
vào các mục đích xã hội
và các dự án khai phá,
sáng tạo.
Xu hướng sống thanh
đạm hiện cũng đang
thâm nhập vào giới trẻ.
Trên thế giới đang xuất
hiện những trào lưu ăn
mặc giản dị không dùng
mỹ phẩm, không chú
trọng tới việc trang điểm,
đề cao vẻ đẹp tự nhiên
của con người đề cao các
giá trị của thiên nhiên,
các giá trị của tâm hồn.

Tài nguyên của hành tinh chúng
ta có hạn, nếu như có cái nhìn xa hơn,
cẩn trọng hơn, chúng ta sẽ thấy, cuộc
sống của chúng ta, tương lai con em
chúng ta đang bị nguy hại bởi chính
sự tiêu dùng hoang phí. Chúng ta phải
thay đổi lối sống. Đó là điều lí giải vì
sao nhân loại đang hướng đến một
cuộc sống ngày càng thanh đạm hơn.
Thói quen về một cuộc sống giản dị
và khiêm nhường sẽ giúp con người
hưởng thụ cuộc sống tốt hơn và nhờ
đó cảm thấy gần gũi hơn với những gì
thực sự có giá trị trong đời.
Sống thanh đạm không chỉ giúp
cho một cá nhân mà nó còn phục
vụ cho lợi ích của cả cộng đồng. Một
cộng đồng thanh đạm có thể tiết kiệm
để đầu tư cho tương lai.

Bill Gate, trông không khác nhiều với những người nghèo khổ ngồi quanh ông

Gần đây trên thế giới đã vang lên
những lời kêu gọi “hãy sống chậm
lại để cuộc sống an toàn và có chất
lượng hơn”. Giữa guồng quay của
thời gian, của sự phát triển với
những áp lực công việc, sự ngột
ngạt của không khí ô nhiễm, nhân
loại, ngày càng nhắc nhở nhau
nhiều hơn về những giá trị sống
chân chính gắn liền với lòng nhân
ái và sự thông minh.

Sống thanh đạm
là một giá trị

Sống thanh đạm (frugal living)
– một lối sống mà ở đó con người
sống hài hòa với thiên nhiên, với
xã hội và những người xung quanh.
Con người quan tâm tới nhau
nhiều hơn là với hàng hóa vật chất.
Sự tiết kiệm được đặt lên hàng đầu,
chất lượng cuộc sống được đề cao.
Hạnh phúc và niềm vui gắn liền với
sự giản dị về vật chất và sự phong
phú về tâm hồn. Con người không
tiêu dùng bừa bãi, thừa thãi mà là
cân nhắc, thận trọng trong việc sử
dụng các nguồn lương thực, thực
phẩm, trân trọng thời gian, chi tiêu
đúng mực, tránh lãng phí.
Xưa nay, chúng ta vẫn coi hạnh
phúc của con người là một chuỗi
những mong muốn cần được thỏa

mãn và chúng ta đánh giá chất
lượng của cuộc sống chỉ căn cứ vào
việc thỏa mãn những mong muốn
đó. Chúng ta luôn tìm kiếm để có
được những thứ mà chúng ta chưa
có. Khi trải qua một thời gian đói
khát thì một mẩu bánh mì và nước
lã cũng đem lại cho chũng ta sự
thỏa mãn không kém gì một bàn
tiệc đủ. Nhưng khi cuộc sống đã đủ
đầy, sự thỏa mãn mong muốn ấy
lại chuyển sang một mức độ thỏa
mãn khác cao hơn. Cứ như vậy, sự
ham muốn luôn là vô hạn. Nó hành
hạ con người trong suốt cuộc đời.
Nó luôn khiến con người hướng tới
việc thỏa mãn vượt quá mức cần
thiết.
Sống thanh đạm dường như là
cụm từ ngày càng được nhắc đến
nhiều hơn, và như một giá trị mà
nhân loại đang hướng đến.
Có lẽ không ai không biết William Henry Bill Gates – một doanh
nhân người Mỹ, nhà từ thiện, chủ
tịch tập đoàn phần mềm khổng
lồ Microsoft, người luôn dẫn đầu
danh sách những người giàu nhất
trên thế giới. Trong nhiều năm liên
tục Bill Gates đã giành ngôi vị dẫn
đầu trong danh sách này với tài
sản hơn 70 tỷ USD. Mặc dù là một
người giàu có và thường xuyên phải

di chuyển khắp nơi trên thế giới nhưng
ông vẫn đặt vé máy bay hạng phổ thông.
Chỉ đến năm 1997 ông mới mua một chiếc
máy bay riêng để thuận lợi cho công việc
kinh doanh. Ông rút khỏi vị trí giám đốc
điều hành tập đoàn để tập trung vào các
hoạt đồng từ thiện và luôn được đánh giá
cao về công việc này. Hình ảnh ông luôn
gắn liền với một chiếc quần bò và áo sơ mi
in hình bình thường. Người ta chẳng mấy
khi thấy ông dùng nước hoa sang trọng.
Carlos Slim – ông trùm viễn thông
người Mexico, người liên tục 2 năm đứng
đầu trong danh sách những người giàu
nhất thế giới 2010, 2011 với tổng giá trị tài
sản lên đến 74 tỷ USD. Dù giàu có nhưng
ông không chơi siêu xe như các dân nhà
giàu mới nổi mà vẫn hài lòng với chiếc
Mercedes cũ mèm. Ông vẫn sống trong
căn nhà cũ hơn 40 năm. Phòng làm việc
của ông được bố trí không khác gì nhân
viên văn phòng, ông thường làm việc 14h
mỗi ngày, lắm lúc quên ăn.
Không chỉ các bậc tiền bối, những
người đứng đầu trong danh sách những
người giàu nhất thế giới đã lựa chọn lối
sống thanh đạm, mà ngay cả những triệu
phú trẻ thuộc thế hệ 8x như: Aaron Patzer
cũng nói rằng “ Sự giàu có cần phải có một
mục đích lớn hơn, thay vì những ngôi nhà
rộng và những chiếc xe cáu cạnh”, hay
với Dustin Mokovitz “vật chất không thể
đem lại hạnh phúc cho bạn”,… Với khối
tài sản không hề nhỏ nhưng những người

Tỉ phú người Mexico Carlos Slim Helu


11 + 12/2013

25

sống thanh đạm

frugal living

Đầu tư nghĩa là
bạn mua một đô
là mà chỉ phải
trả 50 xu

Warren

Buffett
Nếu cứ mua những thứ
không cần, sớm muộn bạn
cũng phải bán những thứ
mình cần


năng kinh doanh cổ phiếu trẻ tuổi.
Ông bắt đầu cùng các bạn mình
thành lập công ty.
Theo Buffett, đầu tư được định
nghĩa chỉ đơn giản là : “ Bạn mua
1 đô la mà chỉ phải trả 50 xu”. Ông
giải thích rằng “ khi tham gia vào thị
trường chứng khoán bạn phải luôn
suy nghĩ mình là nhà đầu tư chứ
không phải là kẻ đầu cơ”. Có nghĩa
là khi muốn đầu tư vào đâu thì cần
phải biết mình muốn làm gì và phải
làm gì để mang lại lợi nhuận cao
trong đầu tư cổ phiếu.
Ngay từ khi thành lập công
ty Warren Buffett đã đạt mức lợi
nhuận 1.156% từ năm 1957 – 1966
đánh dấu bước đột phá trong sự
nghiệp đầu tư của công ty này. Buffett đã giúp công ty của mình đứng
vững hơn trên thị trường chứng
khoán và phát triển vượt bậc.
Buffett đã có tầm nhìn chiến
lược cho công ty của mình và từ
năm 1969 ông bắt đầu tập trung vào

hà Lê

Warren Buffett nắm giữ trong tay 46 tỷ USD và trở thành người giàu thứ 3
thế giới. Ông được mệnh danh thiên tài đầu tư cổ phiếu, nhà đầu tư thông minh
sáng giá nhất của thời đại. Hiện tại ông đang đảm nhận vị trí Chủ tịch kiêm giám
đốc điều hành (CEO) tập đoàn Berkshir Hathaway. Warren Buffett đam mê kinh
doanh từ khi còn nhỏ. Với tầm nhìn chiến lược và sự thông minh, nhanh nhẹn,
nắm bắt thị trường cổ phiếu. Buffett đã nhanh chóng tìm được chỗ đứng cho
mình. Chúng ta hãy thử phân tích bí quyết làm giàu của ông.

26 11 + 12/2014

Warren Buffett khuyên mọi
người:“Nhà đầu tư nên lựa chọn
những lĩnh vực mà mình hiểu rõ. Sau
đó chọn các công ty trong lĩnh vực
đó, nghiên cứu các báo cáo tài chính
của họ. Trong bản báo cáo tài chính
nhà đầu có thể biết công ty đó đang
làm ăn ra sao, tầm nhìn của nhà
quản lý tương lai của lĩnh vực công
ty đó hoạt động và kế hoạch hành
động cũng như mục tiêu của công
ty trong tương lai”. Có thể nói, triết
lý kinh doanh xuyên suốt sự nghiệp
của Buffett khi đầu tư vào cổ phiếu
đã giúp ông thành công và nổi tiếng
trên thị trường chứng khoán.
Khi 6 tuổi cậu bé Buffett đã biết
kinh doanh kiếm lãi bằng việc mua
lại những giỏ coca – cola 6 lon với
giá 25 xu và bán lẻ với giá 5 xu/lon.

Không biết từ bao giờ Buffett đã
đi theo con đường kinh doanh và
bắt đầu đọc những tác phẩm viết
về thị trường chứng khoán. Bước
vào tuổi 12 Buffett cùng gia đình
chuyển về thủ đôWashington. Để
kiếm sống, cậu nhận phát báo
tại thủ đô và mỗi buổi sáng phát
được 500 tờ báo và kiếm được số
tiền tương đương với mức lương
làm toàn thời gian của nhân viên
là 175 USD. Năm 14 tuổi Buffett
đã mua được 40 mẫu đất Anh làm
trang trại ở Nebraska và cho người
khác mướn làm đất canh tác.
Quyết tâm sống bằng nghề
đầu tư chứng khoán Buffett
bắt đầu sự nghiệp của mình từ
một nhân viên kinh doanh bình
thường. Thiên tài trong kinh
doanh cổ phiếu đã được thể
hiện, từ năm 1951 đến 1956 biến
9.800USD vốn liếng ban đầu
thành 140.000 USD. Kể từ đó mọi
người biết đến Buffett như một tài

Tỷ Phú Warren Buffett
(Người giàu thứ 3 thế giới)


11 + 12/2013

27


sự nghiệp riêng của công ty Berkshir Hathaway. Thị trường cổ phiếu
liên tục lên xuống thất thường gây ra
khó khăn cho hàng loạt công ty đầu
tư khác nhưng công ty của Buffett
vẫn giữ được mức ổn định. Sự thông
minh, nhanh nhẹn, quyết đoán và
khả năng nắm bắt thị trường đã giúp
Buffett trở thành tỷ phú thế giới. Hiện
tại ông đã giữ chức Chủ tịch hội đồng
quản trị kiêm giám đốc điều hành
của tập đoàn Berkshir Hathaway.
Warren Buffett có nhiều điểm
đặc biệt so với nhiều nhà đầu tư
khác. Đó chính là tư duy sắc bén và

tinh thần ham mê đọc các báo cáo tài
chính. Ông vừa có sự khiêm nhường,
từ tốn, vừa có tính quả quyết trong
đầu tư. Trong đó, thương thì tính khiêm nhường là nhân tố quan trọng
quyết định.

Đừng bao giờ phụ
thuộc vào chỉ
một nguồn thu
nhập
Là một nhà đầu tư thông minh,
Buffett luôn đặt cho mình những

Tỷ phú Warren Buffett dạy con:

“Hãy sống bằng đồng
tiền mà mình tự kiếm”

Vị tỷ phú giàu thứ ba trên thế
giới Warren Buffett có một triết lý
dạy con thật đặc biệt. Ông yêu cầu
các con tự lập và có một nguyên
tắc ứng xử với các con : “Hãy sống
bằng đồng tiền mà mình tự kiếm
được. Đừng bao giờ xin tiền cha”
Trong khối tài sản hàng chục
tỷ đô la của mình, khi các con đến
tuổi trưởng thành Warren Buffett
chỉ cho họ mỗi con hưởng thừa
kế tương đương với một chiếc xe
hơi. Đối với người nghèo thì đây
không phải là một khoản tiền nhỏ.
Nhưng chúng ta hãy tưởng tượng
nếu có một người cha giàu “nứt đố
đổ vách” như Warren Buffett thì số
tiền thừa kế đó chẳng khác gì một

28 11 + 12/2014


quả táo nhỏ trong một trang trại
trồng táo.
Chỉ nhận sự “đầu tư” một lần
duy nhất trong đời như vậy nhưng
điều đáng ngạc nhiên là các con
của Warren Buffett đều rất thành
đạt đồng thời cũng rất tự lập.
Peter Andrew Buffett (SN 1958)
là con trai thứ hai của Warren Buffett, được biết đến như một nhạc
sỹ rất nổi tiếng. Năm 19 tuổi, Peter
nhận được tiền tiền thừa kế nhỏ
nhoi của minh bằng cổ phiếu. Anh
đã bán lại cho cha mình để lấy tiền
mặt gửi vào một tài khoản dùng
để chi trả cho việc học tại Đại học
Stanford và bắt đầu cho sự nghiệp
sáng tác âm nhạc.Trong cuốn hồi
ký “Life Is What You Make It”, Peter
giải thích rằng anh vui mừng vì cha
đã không để lại tài sản cho anh một
cách dễ dàng. Để trở thành một
nhạc sĩ nổi tiếng với rất nhiều giải
thưởng như Emmy (giải thưởng âm
nhạc cho phim truyền hình), Peter
đã phải học tập và làm việc cật lực.
Anh cũng chỉ nhận được những hỗ
trợ tinh thần chứ không phải tài
chính từ người cha vô cùng giàu có

mục tiêu cụ thể và rõ ràng để phấn
đấu. Bên cạnh đó về kinh doanh cổ
phiếu Buffett cũng có những triết lý
riêng giúp ông thành công trong sự
nghiệp.
Về mặt đầu tư: Ông nói “ Đừng
bao giờ phụ thuộc vào một nguồn
thu nhập duy nhất. Hãy đầu tư
để tạo ra nguồn thứ hai”. Buffett
không chỉ đầu tư vào một lĩnh vực
duy nhất là thị trường chứng khoán
mà còn sở hữu nhiều loại hình kinh
doanh khác như: Nhà ga, nông trại,
công ty dệt may, nhà bán lẻ quan
trọng, ngân hàng, công ty bảo hiểm,

của mình.
Có lần khi 20 tuổi, trong hoàn
cảnh vô cùng túng quẫn, Peter đã
hỏi vay tiền của cha nhưng đã bị
từ chối thẳng thừng. Sau này anh
nói “Nếu tôi cứ nhận tiền đầy đủ
từ người cha tỷ phú, thì có lẽ cuộc
sống của tôi đã không có được ý
nghĩa như bây giờ. Tôi tin vào điều
cha tôi nói khi đó: “Cha tin con trai
của cha sẽ thành công mà không
cần phải dựa dẫm vào bất kì ai”.
Có tiền, các con trai của Warren Buffett lại thành lập “Novo
Foundation” – một tổ chức phi lợi
nhuận dành riêng cho phụ nữ và
trẻ em gái trên toàn thế giới. Howard Buffett thành lập tổ chức giúp
đỡ những nông dân nghèo khó tại
các quốc gia kém phát triển với
mục tiêu tăng cường sản xuất lương
thực ngăn ngừa nạn đói. Susie Buffett thì thành lập quỹ hỗ trợ hoạt
động giáo dục cho trẻ em và thúc
đẩy việc tuyên truyền phòng chống
mang thai ở trẻ vị thành niên.
Tuy là một nhà kinh doanh,
nhưng Warren chẳng mấy khi nói
với các con về chuyện tiền bac, mà
thường chỉ trao đổi về ý nghĩa của
cuộc sống và gia đình. Món quà
lớn nhất mà ông tặng cho các con
chính là những bài học về nghị lực
vươn lên trong một cuộc sống đầy
những khó khăn và thách thức.
Chí Thiện (ST)

hãng quảng cáo, công ty xi măng,
báo chí, đồ uống và thực phẩm,
công ty truyền hình và truyền hình
cáp. Trong triết lý kinh doanh của
mình, Buffett không bao giờ dừng
lại ở một lĩnh vực nhất định mà
luôn luôn tìm tòi và nghiên cứu đầu
tư vào các ngành nghề khác có khả
năng mang lại lợi nhuận cho mình.
Về chuyện tiêu tiền: Ông khẳng
định “Nếu bạn cứ mua những thứ
bạn không cần thì sớm muộn gì
bạn cũng phải bán những thứ mình
cần”. Quan điểm này của Buffett là

sự khác biệt rõ nét so với nhiều tỷ
phú hiện đại và những người giàu
có hiện nay, những người luôn tìm
cách tiêu tiền một cách hoang phí
để thể hiện đẳng cấp bằng việc
mua siêu xe, trang hoàng nơi ở,
sắm đồ đắt tiền hay là những sở
thích quái lạ để thể hiện sự giàu
có. Buffett thường chỉ mua sắm
những gì mà ông cho là thiết thực
nhất cho cuộc sống hàng ngày của
một gia đình bình thường. Ông
không quá lãng phí tiền vào những
công nghệ hiện đại và những thú

vui theo kiểu các đại gia thời mới.
Về tiết kiệm tiền: Ông nói
“Không nên tiết kiệm những
khoản còn lại sau chi tiêu, mà hãy
tiêu những khoản còn lại sau khi
tiết kiệm” và cho rằng mỗi người
cần phải biết cách chi tiêu tiền
một cách hợp lý. Những người
thành công, giàu có không phải
là người suốt ngày la cà quán
bar, cafe, ăn chơi sành điệu mà là
những người phải biết vạch ra cho
mình một kế hoạch chi tiêu hợp lý
trong cuộc sống ngày thường phải


11 + 12/2013

29

biết mình chi tiền vào vấn đề gì và
mình còn bao nhiêu tiền. Đó mới
thật sự là người thành công trong
công việc và cuộc sống.
Tuy là một tỷ phú giàu có thứ
ba thế giới với tài sản 46 tỷ USD
nhưng Warren Buffett lại có một
cuộc sống đơn giản, thuần khiết.
Gia đình của Buffett vẫn sống trong
căn nhà trị giá 31.500USD mà ông
đã mua hơn 50 năm ở Omaha Nebraska (Hoa Kỳ) và ông chỉ sở hữu
căn nhà này chứ không có nhiều
nhà hay biệt thự như các tỷ phú
khác. Ông ăn mặc quần áo bình
thường, ăn uống, giản dị như bao
người dân bình thường, không sắm
sửa nhiều đồ dùng đắt tiền cho gia
đình. Với ông sở hữu những du
thuyền, máy bay giống như mình
đang ôm “cục nợ”. Chính lối sống
giản dị, liêm khiết, bình dân không
xa hoa, lãng phí khiến ông luôn
được xem là một trong những tỷ
phú “đời thường” nhất trong các tỷ
phú.
Trong mắt của vợ và các conWarren Buffett, ông là một người
cha mẫu mực, thương yêu gia đình
và tấm gương sáng để các con học
tập, làm theo. Với các con, Warren
là người thầy dạy bảo, dẫn dắt con
hiểu rõ hơn về ý nghĩa và giá trị mà
cuộc sống mang lại.

thuế nhiều hơn”, câu nói này đã
làm cho mọi người sửng sốt và cảm
nhận được sự nhân đạo ẩn sâu bên
trong con người ông.
Trở thành người giàu có tiền
bạc nhưngWarren đã không cho
các con kế thừa tài sản của mình.
Thay vào đó ông dạy các con phải
biết cách tự đứng vững bằng năng
lực của mình. Điều khiến Buffett
tự hào là những người con của ông
đều đã trưởng thành và thành công
trong sự nghiệp mà không cần đến
sự giúp đỡ. Quan trọng hơn các con
ông đều kế tiếp con đường từ thiện
của cha mình. Hai con trai của ông
là Peter và Howard đã thành lập
ra quỹ “ Novo Foundation” một tổ
chức phi lợi nhuận dành cho phụ

nữ và trẻ em gái trên thế giới. Họ
giúp nông dân nghèo ở các quốc
gia khác phát triển, tăng cường sản
xuất lương thực, ngăn ngừa nạn
đói. Tham gia vào các hoạt động
giáo dục cho trẻ em ở tuổi vị thành
niên trên thế giới.
Warren và các con của ông
tham gia hoạt động từ thiện cũng
thành công giống như khi họ tham
gia kinh doanh vậy. Họ đã góp
phần rất tích cực và có hiệu quả
chia sẽ khó khăn cùng với người
nghèo khắp năm châu. Hoạt động
của cha con Warren Buffett mang
đầy ý nghĩa về tinh thần nhân đạo
sâu sắc mà không phải tỷ phú nào
cũng có thể làm được.

Chụp ảnh cưới
Ảnh em bé/ảnh gia đình
Bán và cho thuê váy cưới
Cho thuê Studio chụp hình
Chụp ảnh/quay phim đám cưới, hội nghị,
sự kiện, quảng cáo...
Dạy trang điểm cá nhân/trang điểm chuyên
nghiệp
Địa chỉ: 34 Phố An Trạch (Trịnh Hoài Đức
kéo dài) - Q. Đống Đa - Hà Nội

Người giàu cần
phải bị đánh
thuế nhiều hơn
Warren Buffett được biết đến
không chỉ là tỷ phú giàu có mà
được đánh giá là người có tấm
lòng nhân đạo cao cả. Ông luôn
suy nghĩ cho cuộc sống của những
người nghèo nhiều hơn cả chính
bản thân mình. Buffett không đầu
tư nhiều cho gia đình nhưng đối với
công tác từ thiện ông không hề suy
nghĩ và tính toán. Ông đã cam kết
tặng 99% tài sản của mình cho quỹ
Bill và Melinda Gates sau khi qua
đời. Trong vòng 20 năm ông đã ủng
hộ trên 30 tỷ USD cho quỹ này. Ông
từng nói “ Người giàu nên bị đánh

30 11 + 12/2014


PHOTOGRAPHY
WEDDING&BABY PHOTOGRAPHY

Vinh danh Warren Buffett vì những đóng góp từ thiện

DĐ: 0915000998(Mr.Hà) - 0983115996(Ms.Quỳnh)
Email: 2kstudio.vn@gmail.com

giá trị sống value of life

Suy ngẫm về
giá trị

1
2

KHOAN DUNG

Hòa bình là mục đích, còn khoan
dung là phương pháp để đạt tới hòa
bình. Khoan dung là sự cởi mở và sự
chấp nhận những sự khác biệt, chấp
nhận cá tính và sự đa dạng của người
khác, dân tộc khác. Nó giúp chúng ta
phát hiện và loại bỏ những sự ác cảm
với con người, văn hóa, chủng tộc, tôn
giáo... được coi là khác biệt
Khoan dung là sự tôn trọng thông
qua sự hiểu biết lẫn nhau. Nguyên
nhân chính của việc không khoan dung
là sự sợ hãi và sự thiếu hiểu biết. Nền
tảng của khoan dung là tình yêu, sự
quan tâm, chăm sóc và lòng trắc ẩn.
Những ai biết đánh giá những điều
tốt đẹp của người khác là những người có
lòng khoan dung và bản thân họ cũng dễ
dàng nhận được sự khoan dung

theo UNESCO
Tiểu Linh Bảo

HÒA BÌNH

Hòa bình là đặc trưng nổi bật của những gì mà
chúng ta gọi là “xã hội văn minh”, là mơ ước của biết
bao thế hệ người về một trạng thái tinh thần bình an,
một cuộc sống hạnh phúc không có chiến tranh và bạo
lực, trong đó mọi người đều yêu thương và hợp tác cùng
nhau.
Hòa bình cần phải bắt đầu từ mỗi người trong số
chúng ta. Thông qua sự suy ngẫm lặng lẽ và nghiêm túc
về ý nghĩa của hòa bình, mỗi người, mỗi dân tộc lại có
được các cách thức và sáng tạo mới để có thể hiểu biết,
cảm thông và chia sẻ cùng nhau hướng tới tình bạn và
sự hợp tác.
Hòa bình bao gồm có các tư tưởng, tình cảm, ước
muốn và hành động trong sáng. Để giữ được hòa bình
chúng ta cần có tri thức, tình cảm, lòng quyết tâm và
sức mạnh

TÔN TRỌNG

Con người là quý giá và cần phải được tôn trọng.
Tất cả chúng ta đều có quyền được sống trong sự tôn
trọng và có nhân phẩm.Tôn trọng là cơ sở cho sự tự tin.
Khi chúng ta tôn trọng bản thân, ta sẽ dễ dàng tôn trọng
người khác
Hiểu biết về giá trị tự nhiên của mình và tôn trọng
giá trị của người khác là cách thức đích thực để có được

32 11 + 12/2014


3

sự tôn trọng. Khi có sức mạnh
từ sự tự tin và tôn trọng bản thân,
chúng ta sẽ công bằng với người khác và
tôn trọng họ. Những ai biết tôn trọng sẽ được
tôn trọng.

TÌNH YÊU THƯƠNG

Thế giới sẽ tốt hơn nhờ có tình yêu thương. Tình
yêu thương là quy luật tự nhiên của tình cảm con người.
Con người đều có bản chất tự nhiên là sự yêu thương.
Tình yêu thương được dành cho đất nước, cho chân lý,
cho sự công bằng, cho đạo đức, cho con người và cho
thiên nhiên.
Tình yêu thương không đơn giản chỉ là sự thèm
muốn, say mê và những đòi hỏi của dục vọng, mà là ý
thức về sự quên mình. Nó cũng không có biên giới hoặc
sự thiên vị. Tình yêu thương luôn hướng về tất cả mọi
người.
Luật pháp phải thực sự thể hiện được sự rung cảm

4
5

của trái tim. Nếu trái tim của chúng ta trống
rỗng, không niềm yêu thương thì không luật
pháp hay cải cách chính trị nào có thể lấp
đầy nó được.

5.TRUNG THỰC

6

Một người đáng được tin cậy là một
người trung thực. Trung thực là luôn tôn
trọng sự thực. Trong mọi tình huống, nhận
thức, lời nói và việc làm, người trung thực đều
tuân theo lẽ phải, tuân theo những giá trị đúng
đắn. Với sự trung thực thì không có đạo đức giả
hay sự giả tạo tạo.
Trung thực có nghĩa là không có sự mâu thuẫn
và trái ngược nhau trong các suy nghĩ, lời nói hay
hành động. Khi trung thực, chúng ta sẽ cảm thấy mọi
việc đều rõ ràng, sáng tỏ, minh bạch. Trung thực sẽ
tạo nên sự hài hòa và tin cậy lẫn nhau. Sự trung thực
giúp chúng ta tăng thên bạn hữu và bớt đi kẻ thù.

KHIÊM TỐN

Khiêm tốn là một giá trị. Nó giúp chúng ta hiểu rõ hơn về mình, cho phép mình lớn lên cùng với những phẩm giá
chính trực, không cần đến những sự thể hiện bên ngoài. Khiêm tốn vừa là biểu hiện của sự tự trọng đồng thời cũng
chính là sự tôn trọng người khác,
Khi khiêm tốn chúng ta sẽ không còn chủ quan, không coi thường người khác, chúng ta sẽ nhìn đúng được bản
chất sự thật, duy trì được sức mạnh bên trong
Khiêm tốn cho phép ta có được sự minh mẫn khi đối mặt với các thách thức . Khiêm tốn không hề làm giảm đi giá
trị của bản thân mà còn làm cho một người trở nên tuyệt vời hơn trong con mắt và trái tim người khác.


11 + 12/2013

33

7 10
8
giá trị sống value of life

HỢP TÁC

Chúng ta sống bên cạnh những người khác và bởi vậy
rất cần đến sự hợp tác. Sự hợp tác tồn tại khi mọi người
cùng làm việc cho mục đích chung. Hợp tác sẽ tạo nên
những sự liên kết tốt đẹp và tình cảm trong sáng, có lợi
cho công việc. Trong hợp tác, chúng ta sẽ bổ sung cho
nhau những ý tưởng, những sự sáng tạo để hiệu quả công
việc ngày càng cao hơn.
Việc hợp tác luôn đòi hỏi sự công nhận những giá trị
đóng góp và thái độ tích cực của mỗi người.Nguyên tắc
quản lý cao nhất của sự hợp tác là tôn trọng lẫn nhau. Ở
đâu có tình yêu, ở đó có sự hợp tác. Người nào hợp tác sẽ
nhận được sự hợp tác. Sự quan tâm, chăm sóc và chia sẻ
tạo nên một nền tảng cho sự hợp tác

HẠNH PHÚC

Hạnh phúc là
trạng thái đặc biệt
của tâm hồn trong
đó chúng ta luôn cảm
thấy thỏa mãn với sự
bình yên, không có
rối loạn và bạo lực.
Chúng ta luôn nhận
được những lời nói
và cử chỉ tốt lành và
luôn hài lòng với bản
thân và với những
người xung quanh.
Hạnh
phúc
không thể mua, bán
hay mặc cả. Hạnh
phúc sẽ đên khi
chúng ta nhận ra,
đấu tranh để hướng
tới nó. Khi có tình yêu
và sự yên ổn của tâm
hồn, hạnh phúc sẽ
đến, hãy trao gửi và
đón nhận.nó. Hạnh
phúc chân chính chỉ
đến với mỗi cá nhân khi chúng ta cũng hướng tới hạnh
phúc của những người khác, mong muốn tốt lành cho
tất cả mọi người và xây dựng nên một thế giới hạnh phúc
hơn.

không chỉ có nghĩa là những sự ràng buộc, mà còn là
những gì cho phép ta đạt được những điều mình muốn.

GIẢN DỊ

Giản dị là những gì diễn ra một cách tự nhiên, không
màu mè, bầy vẽ.
Bởi vậy, giản dị là đẹp, là sống đúng với bản chất và
không làm mọi thứ phức tạp lên. Giản dị là việc cảm nhận
được những điều dù nhỏ bé nhưng lại là quý báu là việc
vui hưởng một tâm hồn và trí tuệ mộc mạc, chất phác.
Giản dị luôn kêu gọi bản năng, trực giác và khả năng
nhìn thấu bản chất sự việc để tạo ra những suy nghĩ tinh
túy và cảm xúc chân thực. Bởi vậy nó là sự cảm nhận vẻ
đẹp bên trong và những giá trị của tất cả mọi người. Nó
cũng mang lại sự chân thực trong các mối quan hệ..
Giản dị dạy chúng ta về sự tiết kiệm, sử dụng nguồn
lực hợp lý vì lợi
ích của các thế
hệ tương lai. Giản
dị là người tiên
phong cho sự phát
triển bền vững.
Giản dị cũng kêu
gọi mọi người suy
nghĩ lại những giá
trị của mình.

Tự do là những
nhận thức và hành
vi phù hợp với các
quyền và nghĩa
vụ. Nó không phải
là không có giới
hạn, không phải là
được phép làm tất
cả những gì mình
muốn.
Những
hành vi xâm phạm
các quyền của một
hay nhiều người
để có tự do cho bản thân, gia đình chỉ là sự lạm dụng tự
do. Tự do còn có nghĩa là được giải phóng khỏi những
lầm lẫn trong trí tuệ và trái tim.

9 12
TRÁCH NHIỆM

Trách nhiệm là thực hiện phần đóng góp của mình,
chấp nhận những đòi hỏi và thực hiện nhiệm vụ với khả
năng tốt nhất. Một người có trách nhiệm luôn luôn thực
hiện bổn phận bằng cách trung thành với mục tiêu.
Khi một người có trách nhiệm, họ bằng lòng với
những khó khăn, gian khổ, đóng góp công sức của mình
một cách ý thức và trung thực. Một người có trách nhiệm
cũng biết thế nào là công bằng, có trách nhiệm cũng có
nghĩa là có quyền lợi và ngược lại. Bởi vậy, trách nhiệm

34 11 + 12/2014


11
TỰ DO

ĐOÀN KẾT

Đòan kết là sự hài hòa bên trong và giữa các cá nhân
với nhau trong một nhóm hay một cộng đồng. Sự đoàn
kết bắt nguồn từ tinh thần bình đẳng và thống nhất, ở đó
tất cả mọi người đều được tôn trọng.
Đoàn kết được xây dựng trên cơ sở sự thống nhất
chung về mục tiêu, tầm nhìn, hoặc một sự nghiệp chung.
Đoàn kết tạo thành sức mạnh để thực hiên những nhiệm
vụ chung, là cơ sở để hợp tác, nâng cao sự nhiệt tình đối
với công việc và làm cho bầu không khí chung trở nên
thống nhất. Việc thiếu tôn trọng đoàn kết là nguyên nhân
dẫn tới thất bại.

t

Giàuvà
nghèo
rong một gia đình giàu có, một hôm
người cha quyết định đưa con trai
ra ngoại ô để tìm hiểu về cuộc sống
của những người nghèo khổ, lấy đó
làm gương cho con học tập, phấn
đấu. Họ đến một gia đình nông dân
nghèo nhất vùng, trả tiền thuê nhà

rồi ở lại đây.
Khi người con về nhà, người cha hỏi:
- Bây giờ con đã hiểu thế nào là cuộc sống
của một người nghèo rồi chứ?
- Vâng ạ
- Thế con có học được gì từ họ không ?
Người con trả lời :
- Thưa cha có ạ, Con thấy rằng khi chúng
ta có một con thú nhồi bông yêu quý, thì họ
còn có rất nhiều chó, lợn, gà và chúng mới thật
vui vẻ làm sao. Chúng ta có một bể bơi nhỏ bé
trong vườn, còn họ thì có cả dòng suối và một
con sông lớn. Chúng ta phải trả tiền để mua đèn
trong nhà, còn họ có cả một bầu trời sao vào
buổi tối. Chúng ta có một mảnh sân trước nhà,
còn họ có cả một chân trời trước mặt. Chúng ta
có một miếng đất nhỏ để làm nhà và sinh sống,

còn họ có cả những cánh đồng rộng mênh
mông. Chúng ta phải ra chợ mua rau để ăn và
cây cảnh để làm đẹp, còn họ tự trồng được tất
cả. Chúng ta phải xây những bức tường quanh
nhà để bảo vệ tài sản, còn họ có cả một cộng
đồng những người bạn bảo vệ cho nhau.
Rồi người con nhỏ nhẹ :
- Cảm ơn cha đã cho con thấy chúng ta
nghèo đến mức nào!
Chí Thiện (ST)


11 + 12/2013

35

“Xã hội học
tri thức”

khoa học bình luận Scientific comment

của

KarlMannheim

N

hững nghiên cứu về tri thức và giới trí thức chỉ
thực sự được bắt đầu ở phương Tây gắn liền với “Phong trào
Phục hưng” từ thế kỷ XVI với sự đề cao con người và khả
năng sáng tạo của con người.
Tuy nhiên, sự xuất hiện của xã hội học, đặc biệt là xã hội
học tri thức (sociology of knowledge) mới là bước phát triển
cơ bản cho những nghiên cứu về tri thức và tầng lớp trí thức.
Điều này gắn liền với những tên tuổi lớn của tư duy xã hội
36 11 + 12/2014


Đặng Vũ Cảnh Linh

Ngày nay khi nhân loại đang bước vào ngưỡng cửa của nền
kinh tế trí thức, người ta mới thật thấu hiểu những tiền
đề khoa học được đặt ra từ K.Mannheim trong Sociology
of knowledge là quan trọng như thế nào.

học với H. Spenser, E. Durkheim, M. Weber, A. Weber,
V.Pareto và đặc biệt là K.Mannheim
Thoạt đầu, những người đi tiên phong trong những
nghiên cứu về tri thức và việc vận dụng tư duy xã hội
học để giải thích những vấn đề nhận thức và tư duy
của con người là các nhà xã hội học Émile Durkheim
và Marcel Mauss vào cuối thế kỷ XIX và đầu thế kỷ XX.
Tuy không trực tiếp đặt ra, cũng không sử dụng thuật
ngữ “xã hội học về tri thức” trong nghiên cứu của mình,
nhưng trên thực tế, công việc của họ lại là vừa đặt nền
móng vừa là những đóng góp quan trọng đầu tiên và có
hiệu quả cho lĩnh vực “xã hội học tri thức” sau này.
Emile Durkheim (1858-1917), cho đến nay, vẫn
được xem là vị giáo sư đầu tiên đem tư duy xã hội học
vào giảng dạy thành công trong một trường Đại học. Tại
Đại học Bordeaux trong những năm 1890. Durkheim
đã xây dựng được một hệ thống giáo trình hoàn chỉnh,

phân tích và lý giải nhiều quá trình và hiện tượng xã
hội theo một hướng tư duy mới, cụ thể về những vấn
đề như cơ cấu và chức năng xã hội, các sai lệch xã hội,
nạn tự tử, gia đình, cấu trúc xã hội, và các tổ chức xã
hội. Ông cũng dành một phần lớn công việc của mình
để đề cập tới những khía cạnh xã hội học về tri thức
và các phương pháp tư duy . Năm 1902, ông xuất
bản, cùng với nhà xã hội học Pháp Marcel Mauss, một
chuyên luận khoa học về tư duy và nhận thức có nhan
đề là “Nguồn gốc của sự phân loại”. Đây là một chuyên
luận xã hội học đặc sắc, nói về sự chuyển biến của các
thiết chế và tổ chức xã hội, từ tính tự phát sang tính tự
giác, thông qua những sự “liên kết xã hội”. Ông khẳng
định rằng, xã hội đang chuyển biến sang một cơ chế
mà trong đó vai trò của con người, thông qua tri thức,
học vấn mà ngày càng trở nên rõ ràng và chủ động hơn,
trong đó xã hội được tổ chức với một hệ thống cấu trúc
ngày càng hợp lý.

11 + 12/2013

37

khoa học bình luận Scientific comment

Thiết lập những mỏ than ngoài hành tinh - giải pháp năng lượng từ trí tưởng tượng của con người

Một trong những yếu tố quan trọng nhất trong lý
thuyết về “liên kết xã hội” của Durkheim là khái niệm
của ông về tập thể đại diện (représentation collectives).
“Tập thể đại diện” là những biểu tượng và tư duy nhận
thức có thể đại diện cho những ý tưởng, niềm tin và giá
trị được xây dựng bởi một tập thể, một số đông. Nó có
thể bao gồm các từ, các khái nim, các biểu tượng, các
ý tưởng, là công cụ cho tư duy nhận thức, chẳng hạn
như một cây thánh giá, một tảng đá, một ngôi đền...
Durkheim khẳng định rằng, thông qua những biểu
tượng mang tính chất “đại diện tập thể” mà một nhóm
xã hội có thể gây sức ép lên các cá nhân để nhận thức và
tư duy của cá nhân có thể phù hợp với các chuẩn mực
đạo đức và tư tưởng của xã hội”. Quá trình này diễn ra
khách quan, nó định hướng tư duy của con người vào
nhận thức của số đông, nâng tầm nhận thức của cá
nhân lên tầm của xã hội.
Tuy nhiên, nhà xã hội học người Đức nổi tiếng là K.
Mannheim (1893-1947) mới thực sự là người sáng tạo
chính của xã hội học tri thức (Sociology of knowledge).
Ông cũng là người đầu tiên đã khẳng định tri thức của
con người là một nguồn lực cho sự phát triển của xã
hội. Ngày nay khi nhân loại đang bước vào ngưỡng cửa
của nền kinh tế trí thức, người ta mới thật thấu hiểu
những tiền đề khoa học được đặt ra từ K.Mannheim
trong Sociology of knowledge là quan trọng như thế
nào.
Mannheim sinh ra ở Budapest, học ở đó rồi sau là

38 11 + 12/2014


ở Berlin , Paris và Heidelberg. Ngoài hai mươi tuổi ông
đã có bằng tiến sĩ triết học với một bản luận án xuất
sắc có tên là “Cơ cấu của nhận thức” mà sau này được
ông biên soạn và xuất bản thành một cuốn sách rất
nổi tiếng, được coi là nền tảng cho môn “xã hội học tri
thức”. Năm 1914, ông đã tham dự các bài giảng rất có
tiếng vang lúc bấy giờ của nhà xã học Georg Simmel và
chịu ảnh hưởng rất sâu sắc lối tư duy thoáng đãng của
Georg Simmel đặc biệt là về phương pháp luận khoa
học. Ở Đức, Mannheim chuyển từ Freiburg về sống tại
Heidelberg, và làm việc tại đây cùng với nhà xã hội học
và văn hóa học người Đức Alfred Weber, anh trai của
nhà xã hội học nổi tiếng Max Weber. Tư tưởng của hai
ông đã bổ trợ cho nhau một cách đắc lực trong những
nghiên cứu về trí thức và văn hóa.
Năm 1930, ông trở thành giáo sư xã hội học tại Đại
học Johann Wolfgang Goethe Frankfurt. Hai nhà xã hội
học nổi tiếng khác là Norbert Elias và Hans Gerth cũng
đã từng làm việc như là trợ lý của ông trong thời gian
này, từ mùa xuân 1930 cho đến mùa xuân năm 1933.
Trong cuốn sách có tên là “Nhận thức về cơ cấu của
tri thức”, K.Mannheim đã luận giải về việc phải nghiên
cứu sâu sắc về con người và trí tuệ của con người,
nhằm phát huy năng lực sáng tạo của họ. Trí tuệ của
con người, theo ông luôn tuân thủ những nguyên tắc
vận hành của riêng nó, những nguyên tắc mà ông gọi là
“những nguyên tắc nhận thức luận”.
Ông cũng chỉ ra rằng nhận thức luận về “mối quan

hệ giữa người trí thức và tri thức là
phải dựa trên nền tảng của tâm lý
học, lý luận và bản thể học’’. Trong
tác phẩm này, Mannheim trình bày
“các diễn giải về vấn đề mối quan
hệ giữa cái toàn bộ và các bộ phận
cấu thành của nó trong tư duy nhận
thức”. Ông đưa ra những lập luận
về sự khác biệt giữa nhận thức nghệ
thuật với nhân thức khoa học và
triết học”. Ông cho rằng khoa học
luôn luôn cố gắng để bác bỏ hoặc
khẳng định một giả thuyết, còn
nghệ thuật thì tư duy bằng các hình
tượng và bằng sự cảm xúc mặc dù
cả hai có thể cùng tồn tại trong cùng
một thế giới quan.
Trong thời gian này Mannheim
đã chuyển hẳn từ triết học sang
nghiên cứu xã hội học để khẳng
định rõ hơn và cụ thể hơn những ý
tưởng về “xã hội học tri thức”. Ông
cũng tìm hiểu các nguồn gốc của văn hóa, coi văn hóa là
nơi lưu giữ và truyền bá tri thức. Trong tác phẩm “hệ tư
tưởng và không tưởng” (Ideology and Utopia), ông lập
luận rằng. hệ tư tưởng của con người trong nhiều trường
hợp có thể trở thành không tưởng, nhưng không thể vì
thế mà bị giới hạn lại một cách chủ quan, bởi chính nó
tạo ra những tư duy sáng tạo mới. Việc giới hạn ý thức
hệ đồng nghĩa với sự ngăn chặn khả năng sáng tạo của
tư duy. Ông ủng hộ phương pháp tư duy biện chứng của
Mác. Tuy nhiên, ông kêu gọi một bước đi xa hơn đối với
tư duy, để nó có thể vượt ra khỏi khuôn khổ của những
ràng buộc của điều kiện và cơ sở vật chất.

Mannheim cũng nghiên cứu
về các tầng lớp xã hội, vị trí vai trò
của các tầng lớp xã hội, các thế hệ
và đặc biệt là tầng lớp trí thức, coi
trí thức như là yếu tố quyết định
lớn nhất cho sự sáng tạo tri thức.
Ông cũng cho rằng việc thừa nhận
các quan điểm khác nhau tùy theo
sự khác biệt về thời gian và vị trí xã
hội của các nhóm xã hội sẽ giúp cho
nhận thức của chúng ta ngày càng
tiếp cận được với sự đúng đắn của
chân lý.
Sau này người ta hay so sánh
phương pháp tư duy của Marx
trong tác phẩm Hệ tư tưởng Đức
với phương pháp tư duy của
K.Mannheim trong Hệ tư tưởng
và không tưởng và đồng thời
đánh giá cao những đóng góp của
Mannheim trong những tư duy
khoa học hướng về việc giải phóng
các tiềm năng của tư duy .
Những nỗ lực đầy tham vọng của Mannheim để
thúc đẩy một xã hội học phân tích toàn diện và sâu sắc
về cấu trúc của tri thức đã tạo được ảnh hưởng lớn trong
những nghiên cứu về tri thức và tầng lớp trí thức sau
này mà tiêu biểu là Hannah Arendt , Max Horkheimer,
Herbert Marcuse , Paul Tillich , Hans Speier , Günther
Stern (hay còn gọi là Günther Anders ), Waldemar
Gurian và từ những năm 1970 như Erich Fromm và
Michael Maccoby. Nó cũng là tiền đề cho sự ra đời của
những nghiên cứu xã hội học của những nhà nghiên
cứu thuộc trường phái Frankfurt .
Tác phẩm nổi tiếng của Mannheim
“Cơ cấu của tư duy” (Structures of
thinking) xuất bản vào những năm
1920-1924 tại Anh Quốc ngày nay đã
được tái bản rất nhiều lần trong bối
cảnh mới của việc phát triển nền kinh
tế tri thưc. Những nhắc nhở của K.
Mannheim đối với các nhà quản lý rằng
phải biết nâng cao khả năng sáng tạo
của con người thông qua việc nghiên
cứu, đầu tư khai thác các nguồn lực
từ trí tuệ giúp cho trí tuệ luôn thông
thoáng, vượt qua được những giới
hạn vốn có của mình đến nay càng
được quan tâm nhiều hơn. Nhiều tư
tưởng của Mannheim đến nay vẫn còn
nguyên giá trị, đặc biệt là niềm tin mà
ông gửi gắm vào khả năng tư duy được
ông gọi là “ không có giới hạn” của tri
thức con người.


11 + 12/2013

39

người xưa dạy chúng ta former sayings

Hoà mục
“Hoà mục có công hiệu rất lớn cho cuộc trị an.
Hoà ở trong nước thì ít phải dụng binh; hoà ở ngoài
biên thì không sợ báo động. Bất đắc dĩ mới phải phạt
kẻ làm xằng, do vậy mà càng quí hoà mục. Vua tôi
hoà mục thì dung được người tài; tướng văn tướng võ
hoà mục thì làm nên công nghiệp; tướng sĩ hoà mục,
trong lúc thưởng sẽ nhường nhịn nhau, gặp nguy nan
sẽ cứu giúp nhau. Đó, hoà mục là đạo rất hay cho
việc trị nước hành binh, không thay đổi được...”

VỀ CÁCH DÙNG
NGƯỜI

VỀ PHÉP
ỨNG XỬ
CỦA NGƯỜI
LÃNH ĐẠO
(Trích Binh thư yếu lược)

Hưng đạo vương

“Thanh liêm về của cải, tiết kiệm về tiêu dùng,
lơ là về rượu, giữ mình theo lễ, thờ bề trên lấy trung,
vui lo cùng quân lính, lấy của địch mà không tích trữ,
bắt phụ nữ địch mà không giữ riêng, nghe mưu mà
dùng người, gặp ngờ thì phán đoán, dùng mà không
lấn người, nhân mà không bỏ phép, giấu tội nhỏ răn
lỗi lớn, phạm lệnh không kể là thân, thưởng công
không nghĩ đến thù, người già thì nâng đỡ, người trẻ
thì vỗ về, người sợ thì làm cho yên dạ, người lo thì làm
cho vui lòng, có kiện thì xử đoán, có lạm thì xét minh,
có giặc thì đánh dẹp, kẻ mạnh thì nén xuống, kẻ nhát
thì che chở, kẻ dũng thì sai khiến, kẻ ngang ngược thì
giết, kẻ phục tùng thì tha, người mất thì cho được lại,
người quên thì nhắc bảo cho, người quy thuận thì cho
tước, người hung bạo thì trấn trị, gần người mưu trí,
xa người gièm pha, lấy thành không phải đánh, lấy đất
không phải giữ, địch nông cạn thì chờ sinh biến, địch
dối trá thì bắt tuân theo, thế trái phải chờ xem, thế
thuận thì quyết đánh, thế gọi là nhân tướng”

Lê Thánh Tông

Câu đối dành cho
người hót phân

L

ê Thánh Tông một hôm gần tết, vi hành ra phường phố xem xét
dân tình. Khi đi qua một nhà kia, thấy cửa ngõ quạnh hiu, bèn
ghé vào thăm hỏi. Người chủ nói là mình làm nghề hèn hạ, cho
nên tết đến cũng chằng biết sắm sửa chi nhiều. Ngài hỏi nghề
chi mà nói là hèn hạ thì người nọ đáp là nghề gắp phân. Ngài
bèn bảo:- Can chi điều ấy! Để ta ra cho mấy chữ hơn ngươi! Nói
xong bảo chạy đi mua tờ giấy đỏ rồi viết hai câu:

Ý nhất nhung y, năng đảm thế gian nan sự
Đề tam xích kiếm, tận thu thiên hạ nhân tâm
Dịch nghĩa:
Mặc chiếc áo nhung, đảm đang việc khó của thế gian
Cầm ba thước kiếm, thu hết lòng người thiên hạ.

40 11 + 12/2014



11 + 12/2013

41

dọc con đường phát triển Itinerary to Development

Học
nghề

xã hội học
Bùi Quang Dũng

LTS: PGS.TSKH Bùi Quang Dũng
nguyên là viện trưởng Viện nghiên cứu
xã hội học và là một trong những chuyên
gia hàng đầu trong những nghiên cứu về
xã hội học nông thôn, xã hội học văn hóa
và về lịch sử xã hội học. Bài viết dưới
đây của ông gợi lại cho chúng ta không
khí của một thời thật đáng nhớ, khi xã
hội học đến với nước ta bằng những con
đường nhiều cảm xúc, nhiều sự chân thực
nhưng cũng không kém phần gian khó…

T

ôi được nhận về Ban Xã hội
học ( tiền thân của Viện Xã hội
học bây giờ) vào cuối những
năm 70.Thực ra việc về Ban Xã
hội học chỉ là động tác hành
chính, còn trên thực tế tôi bắt
đầu thích công việc này ngay
từ hai năm cuối học ở khoa ngữ Văn học, trường Đại
học tổng hợp Hà nội.
Số là thời gian này, tôi và một vài người bạn hay
lui tới căn hộ của giáo sư Nguyễn Hồng Phong ở cuối
đường Lý Thường Kiệt. Những cuộc gặp mặt của đám
thanh niên chúng tôi ở đấy thường gắn với việc thảo
luận về một chủ đề khoa học xã hội, hoặc nhân dịp một
bản dịch từ một cuốn sách nước ngoài chưa công bố.
Thời kỳ cả nước khó khăn nhưng có lẽ ít người lúc đó
quan tâm tới sự nghèo khổ. Trong ngôn ngữ hàng ngày
( và trong các Văn bản chính thức) cũng không thấy có
cái từ ngữ “nghèo khổ” phổ biến bây giờ! Lúc bấy giờ
cấu trúc luận của Claude Lévi-Strauss, Michel Foucault,
Jacques Lacan và đặc biệt là Louis Althusser vẫn còn là
“mốt “ và giáo sư Phong , do vị trí đặc biệt của ông ở
viện khoa học xã hội lúc ấy, là người “môi giới” chủ
yếu các trào lưu này cho giới nghiên cứu trong nước.
Nhờ giáo sư chúng tôi được đọc một vài công trình cơ
bản của các trào lưu này, qua các bản dịch rất kỹ lưỡng.
Cũng nhờ ông mà chúng tôi có cơ hội làm quen với

“khoa học logic” của Hegel (bản dịch của Trần Đức
thảo), và nhất là có dịp nghiền ngẫm tập bản thảo đánh
máy các bài giảng về lịch sử Triết học phương Tây của
giáo sư Trần Đức Thảo.
Nhiều điều đọc lúc đó không hiểu và việc đọc cũng
không hệ thống nhưng lại có tác dụng kích thích ghê
gớm, nhất là đối với tôi, cậu sinh viên chuẩn bị tốt
nghiệp khoa Ngữ văn, vẫn đang bị ám ảnh bới nhận xét
của giáo sư Trần Đình Hượu, người thầy đáng kính ở đại
học (Thầy Hượu nhận xét, sau vài lần tôi tới xin ý kiến
về bản luận Văn tốt nghiệp đang viết, rằng tôi không
hợp với “công việc văn chương”!)
Tốt nghiệp đại học, tôi loay hoay kiếm một chỗ làm
việc. Trước đấy Bản thảo luận Văn đại học của tôi đã
được Nguyễn Hồng Quang (trưởng nam của giáo sư
Nguyễn Hồng Phong và là một trong mấy người bạn
chơi với nhau thuở ấy) chuyển tới tay giáo sư Phong.
Không rõ giáo sư đánh giá thế nào, chỉ biết sau đó ông
đồng ý giới thiệu tôi với giáo sư Vũ Khiêu để nhận tôi về
làm việc ở Ban Xã hội học. Đó là điểm khởi đầu cho con
đường mà tôi sẽ đi tiếp trong hơn ba mươi năm .
Ban Xã hội học lúc bấy giờ chỉ có gần hai chục cán
bộ, ngoài giáo sư Vũ Khiêu là Phó chủ nhiệm Ủy ban
khoa học xã hội và kiêm nhiệm trưởng ban, Phó giáo sư
Bùi Đình Thanh, Phó giáo sư đỗ Thái Đồng, Bác Trần
Văn Tý và anh Hồ Hải Thụy, còn lại hầu hết là cán bộ
trẻ, mới tốt nghiệp các đại học khác nhau về . Không ai
bảo ai, chúng tôi hăm
hở đọc tài liệu viết về
môn xã hội học, mà
hầu hết dịch từ tiếng
Nga, cố gắng nhập
tâm về những gì được
viết ra trong đó về
môn học còn qua mới
đối với không chỉ đám
thanh niên mới học
nghề, mà thực ra là đối
với tất cả mọi người
lúc đó.
Ban Xã hội học là
môi trường duy nhất
lúc ấy có điều kiện
để học tập về nghề xã
hội học, thì đấy không
phải chỉ vì có tài liệu,
sách vở tham khảo,
mà còn vì các khoá
học. Nhiều bạn đồng
nghiệp hiện giờ vẫn
còn nhắc tới các bài
giảng nhập môn về xã
Một cuộc phỏng vấn xã hội học

42 11 + 12/2014



11 + 12/2013

43

So 12

Recomendados

Recomendados

Mais conteúdo relacionado

Semelhante a So 12

Semelhante a So 12 (20)

Mais de longvanhien

Mais de longvanhien (20)

So 12