Ο ζωγράφος ποιητής Σάντρο Μποτιτσέλι που μας επανέφερε την ομορφιά των ελληνικών μύθων.

1. Μαρκέτος Διονύσης
Μελέτσης Ιωάννης
SANDRO BOTTICELLI

2. Ο Αλεσσάντρο ντι Μαριάνο Φιλιπέπι, γνωστός περισσότερο ως Σάντρο Μποττιτσέλλι,
(Sandro Botticelli) ήταν διακεκριμένος Ιταλός ζωγράφος της Αναγέννησης. Αποτέλεσε έναν
από τους πιο γνωστούς και επιτυχημένους καλλιτέχνες της εποχής του, του οποίου η φήμη
άρχισε να εξανεμίζεται κατά τις αρχές του 16ου αιώνα, όταν οι φιλοσοφικές ιδέες που
διαπερνούσαν τους πίνακές του άρχισαν να εκτοπίζονται. Το ενδιαφέρον για το έργο του
αναθερμάνθηκε στα μέσα του 19ου αιώνα, οπότε απέκτησε αυτή τη θέση και την
αναγνώριση που κατέχει μέχρι σήμερα.

3. 
 Ο Μποττιτσέλλι γεννήθηκε το 1445 στην ιταλική πόλη της
Φλωρεντίας.
 Πρώτη ενασχόλησή του, σε μικρή ηλικία, αποτέλεσε η χρυσοτεχνία-
ένα από τα πιο αξιοσέβαστα επαγγέλματα της εποχής-η οποία
προτιμήθηκε ως εναρκτήρια ενασχόληση και από άλλους καλλιτέχνες
της Αναγέννησης.
 Στην ηληκία των 18, άφησε τη χρυσοτεχνία για να απασχοληθεί στη
ζωγραφική. Μαθήτευσε στο πλευρό ενός από τους διασημότερους
ζωγράφους της Φλωρεντίας, του Φιλίππο Λίππι. Το εργαστηρίο του,
στο οποίο εργάζοταν ο νεαρός Μποτιτσέλι από το 1461 εώς και το
1467, αναλάμβανε σημαντικές παραγγέλίες από τις πλουσιότερες
οικογένειες της πόλης.
 Πρώτος πίνακας που φιλοτέχνησε ο Μποττιτσέλλι ήταν η
‘Προσκύνηση των Μάγων’ (1465-1467)
ΠΡΩΙΜΟΣ ΒΙΟΣ ΚΑΙ ΕΡΓΟ

4. 
Η ‘Προσκύνηση των Μάγων’

5. 
 Μετά τις ‘σπουδές’ με τον Λίππι, ο Μποττιτσέλλι άνοιξε
δικό του εργαστήριο στη Φλωρεντία.
 Την ίδια εποχή, επηρεάστηκε από τον Αντρέα ντελ
Βερρόκκιο, δάσκαλο του Ντα Βίντσι.
 Πρώτη του παραγγελία αποτέλεσε μια σειρά πινάκων με
τις 7 βασικές αρετές(δύναμη, πίστη, ελπίδα, δικαιοσύνη,
αγάπη, σύνεση και εγκράτεια), από την οποία
φιλοτέχνησε μόνο τη ‘Δύναμη’.
ΕΠΙΡΡΟΕΣ ΚΑΙ ΠΡΩΤΗ
ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΠΑΡΑΓΓΕΛΙΑ

6. ‘Δύναμη’

7.  Το 1472, ο Μποττιτσέλλι γίνεται μέλος της συντεχνίας του Αγίου
Λουκά, όπου βοηθός του είναι ο γιος του δασκάλου του, Φιλίππο
Λίππι.
 Το 1474 ταξιδεύει στη πόλη της Πίζας για να φιλοτεχνήσει
νωπογραφίες(τεχνική για δημιουργία τοιχογραφιών) για το
Καμοσάντο.
 Τελικά εργάστηκε για τη διακόσμηση του καθεδρικού ναού της
πόλης, φιλοτεχνώντας την ‘Ανάληψη της Παναγίας’, την οποία
ποτέ δεν ολοκλήρωσε, με τους λόγους να παραμένουν άγνωστοι.
 Μέχρι το έτος του 1470, ο Μποττιτσέλλι είχε ολοκληρώσει με
επιτυχία πληθώρα προσωπογραφιών-οι οποίες εδραίωσαν τη φήμη
του-με πιο γνωστή εκείνη του Τζουλίανο των Μεδίκων.
 Η συνεργασία του με την οικογένεια των Μεδίκων τον έφερε σε
επαφή με τον νεοπλατωνισμό, από τον οποίο και επηρεάστηκε στη
συνέχεια(ιδεολογικά).
ΜΕΤΑΓΕΝΕΣΤΕΡΟΣ ΒΙΟΣ ΚΑΙ ΓΝΩΡΙΜΙΑ
ΜΕ ΝΕΟΠΛΑΤΩΝΙΣΜΟ

8. ‘Ανάληψη της Παναγίας’
‘Τζουλιάνο των Μεδίκων’

9. Το 1481 ταξίδεψε στη Ρώμη. Εκεί, του ανατέθηκε,
μεταξύ άλλων διασήμων ζωγράφων, η διακόσμηση των
τοίχων της εκκλησίας ‘Καπέλα Σιξτίνα’. Φιλοτέχνησε τις
εξής νωπογραφίες:
1. ‘Πειρασμοί του Μωυσή’
2. ‘Η τιμωρία των εξεγερμένων Εβραίων’
3. ‘Πειρασμοί του Χριστού
Το 1482 επιστρέφει στη γεννέτηρά του και τα έργα
του γίνονται αλληγορικά, με θέματα δανεισμένα από τη
μυθολογία, χωρίς όμως να παραλείπει το θρησκευτικό
στοιχείο σε κάποια από τα έργα του. Ένα από το πιο
σημαντικά έργα του αποτελεί η ‘Αλληγορία της
‘Ανοιξης’.
ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΗ ΡΩΜΗ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗ
ΦΛΩΡΕΝΤΙΑ

10. ‘Πειρασμοί
του Μωυσή’

11. ‘Πειρασμός
του Χριστού’

12. Ίσως το πιο
δυσερμήνευτο
έργο του
Μποτιτσέλι.
Κέντρο του η
θεά Αφροδίτη,
η οποία
βρίσκεται στο
κήπο της. Δίπλα
της βρίσκονται
οι τρεις Χάριτες
οι οποίες
χορεύουν, η
θεά των
λουλουδιών
Φλώρα και ο
Ζέφυρος ο
οπόίος κυνηγά
μια νύμφη.
Πάνω από την
Αφροδίτη
βρίσκεται ο
φτεροτός θεός
Έρωτας.
‘ΑΛΛΗΓΟΡΙΑ
ΤΗΣ
ΑΝΟΙΞΗΣ’

13. ‘ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΗΣ ΑΦΡΟΔΙΤΗΣ’
Ο Μποττιτσέλλι ολοκλήρωσε την Γέννηση της Αφροδίτης μέσα στη δεκαετία του 1480.
Με πηγή τον Όμηρο, στον πίνακα απεικονίζεται η άφιξη της Αφροδίτης στο νησί των
Κυθήρων μετά τη γέννηση της. Αριστερά της είναι ο Ζέφυρος(προσωποποίηση του δυτικού
ανέμου), ο οποίος κρατά την Αύρα. Μαζί φυσούν για να φτάσει η Αφροδίτη στη στεριά.
Εκεί, την υποδέχεται μια από τις Ώρες(θεότητες των καιρών και του χρόνου). Η στάση της
Αφροδίτης ακολουθεί το πρότυπο: ‘Αιδημόνιος Αφροδίτης’.

14. ΕΠΙΡΡΟΗ ΣΑΒΑΝΑΡΟΛΑ ΣΤΑ
ΕΡΓΑΤΟΥ ΜΠΟΤΙΤΣΕΛΙ
Στα τέλη του 1480, παρατηρήθηκε έξαρση του
θρησκευτικού συναισθήματος στη Φλωρεντία, εξαιτίας
της επιρροής του πολιτικού και θρηκευτικού ηγέτη της
Τζιρολάμο Σαβαναρόλα. Η επιρροή του φαίνεται να
έφθασε και στον Μποτιτσέλι, καθώς είναι εμφανής η
μείωση των πινάκων του με κοσμικά θέματα εκείνη τη
περίοδο.Τελευταίο μη κοσμικό πίνακα του αποτελεί :‘Η
Συκοφαντία του Απελλή’.Το έργο του που είναι καθαρά
προϊόν της επιρροής του Σαβαναρόλα αποτελεί η
‘Μυστική Γέννηση’(1500).

15. ‘Η Συκοφαντία του Απελλή’
Βασίστηκε στο χαμένο έργο του αρχαίου Έλληνα ζωγράφου Απελλή,
γνωστό μέσω των ‘Νεκρικών Διαλόγων’ του Λουκιανού.

16. Αποτελεί μία
εκδοχή του
θέματος της
προσκύνησης
των ποιημένων
και
φιλοτεχνήθηκε
μετά τον
απαγχονισμό
του
Σαβαναρόλα.
Η ΜΥΣΤΙΚΗ
ΓΕΝΝΗΣΗ

17. Ο πίνακας: ‘Μυστική γέννηση’ αποτελεί τον μόνο
πίνακα που φέρει την υπογραφή του Μποττιτσέλλι
καθώς και την ημερομηνία ολοκλήρωσης του, χάρη
στην αρχαία ελληνική επιγραφή που φιλοτέχνησε ο
ίδιος, η οποία έγραφε:
‘Εγώ, ο Αλέξανδρος, ζωγράφισα το έργο αυτό, στο τέλος του
έτους 1500, σε καιρούς ταραγμένους για την Ιταλία, στο μισό
του χρόνου, κατά την εκπλήρωση της προφητείας του 11ου
κεφαλαίου (της Αποκάλυψης) του Ιωάννη, στην εποχή της
δεύτερης πληγής της Αποκάλυψης, όταν ο διάβολος αφήνεται
ελεύθερος για τρεισήμισι χρόνια. Μετά θα αλυσοδεθεί σύμφωνα
με το 12ο κεφάλαιο και θα τον δούμε να συντρίβεται, όπως σε
αυτό τον πίνακα.’
ΕΠΙΓΡΑΦΗ ΣΤΟΝ ΠΙΝΑΚΑ:
‘Η ΜΥΣΤΙΚΗ ΓΕΝΝΗΣΗ’

18. ΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΧΡΟΝΙΑ ΚΑΙ Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΟΥ
ΜΠΟΤΙΤΣΕΛΙ
Τα τελευταία έργα του Μποττιτσέλλι διακρίνονται
από υϊοθέτηση απλούστερου ύφους,
απαλλαγμένο από διακοσμητικά στοιχεία που θα
αποσπούσαν την προσοχή του θεατή από το
κεντρικό θέμα, στοχεύοντας στην τέρψη όσο και
στη διδακτική λειτουργία του πίνακα. Στο τέλος
της ζωής του, διάφορες ασθένειες καθώς και μία
αναπηρία εξαιτίας της παραμόρφωσης της
πλάτης του, του στέρησαν την επαφή με τη
ζωγραφική. Πέθανε στις 17 Μαΐου του 1510 και
ενταφιάστηκε στο κοιμητήριο της εκκλησίας των
Αγίων Πάντων.

19. • Sandro Botticelli, λήμμα της Καθολικής Εγκυκλοπαίδειας
• Sandro Botticelli (archive)
• Web Gallery of Art - Βιογραφία και φωτογραφίες έργων του
Μποτιτσέλι
• World Art Treasures
• Tα έργα του Σάντρο Μποττιτσέλλι
• https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A3%CE%AC%CE%B
D%CF%84%CF%81%CE%BF_%CE%9C%CF%80%CE
%BF%CF%84%CF%84%CE%B9%CF%84%CF%83%C
E%AD%CE%BB%CE%BB%CE%B9

20. Ο Μποττιτσέλλι θεωρείται δίκαια ένας από τους καλύτερους καλλιτέχνες της
εποχής του και όχι μόνο. Σύμφωνα και με το πνεύμα της εποχής, χρησιμοποίησε
καινοτόμες μεθόδους στη δημιόυργία των έργων του(πείραμα). Επιπλέον,
μελετούσε την αρχαία ελληνική μυθολογία και φιλοσοφία, κάτι που συντέλεσε τόσο
στη διεύρυνση των οριζόντων του, όσο και στη διαμόρφωση προχωρημένων
αντιλήψεων για την εποχή του.
Οι σημερινοί έλληνες-και όχι μόνο- μαθητές, αντί να αντιμετωπίζουμε την αρχαία
ελληνική γλώσσα, τη φιλοσοφία και την ιστορία με απέχθεια, θα πρέπει να
ακολουθήσουμε το παράδειγμα του Ιταλού ζωγράφου και να καταλάβουμε πως με
την γνώση και την επαφή με τον πλούσιο πνευματικά λαό των προγόνων μας, αυτό
που επιτυγχάνεται δεν είναι παρά η πνευματική μας καλλιέργια και η ατομική μας
ανέλιξη.
Τέλος, το γεγονός ότι ο Μποττιτσέλλι αναθεώρησε βασικές ιδέες του κατά τη
διάρκεια της ζωής του, όπως τότε που ξαναεστίασε στη θρησκεία λόγω της
επιρροής του Σαβαναρόλα, δεν θα έπρεπε να παραληφθεί. Κυρίως στον ενήλικο
κόσμο, παρατηρείται το φαινόμενο της «παντογνωσίας». Κυριαρχεί η απολυτότητα
και ουδείς είναι ανοικτός προς το καινούργιο-το διαφορετικό από αυτό που πιστεύει
εκείνος. Η απεραντοσύνη της γνώσης καθιστά αδύνατο για τον οποιδήποτε να τα
«ξέρει όλα». Γι’αυτό η νέα γενιά, όσο ακόμη είναι νέα, θα πρέπει να είναι ανοικτή
προς το άγνωστο και το διαφορετικό και να μην επαναλαμβάνει τις «σωστές»
αστοχίες της προηγούμενης.
ΤΙ «ΚΡΑΤΑΜΕ» ΩΣ ΕΛΛΗΝΕΣ ΠΟΛΙΤΕΣ ΚΑΙ
ΜΑΘΗΤΕΣ