2. CFARE QUAJME ENERGJI TE
RINOVUESHME?
Energjia e rinovueshme eshte nje forme e energjise qe
gjenerohet nga burime te pashtershme. Jane energji te
rinovueshme, per shembull, energjia e diellit,eres,ujit
etj. Energjia e perfituar nga shfrytezimi i ketyre
burimeve quhet ndryshe energji e paster.
3. ARSYEJA E PERDORIMIT TE KETYRE
BURIMEVE TE PASHTERSHME
E para: është rritja e konsumit, si rrjedhojë e rritjes së
popullsisë në vende si Kina ose India,Meksika, të cilat
janë duke e kaluar nivelin e ndotjes maksimale:dhe ku
nuk ka naftë të mjaftueshme për të shuar etjen e një
konsumi kaq të madh.
E dyta: është një problem i prekshëm dhe shumë
shqetësues për të gjithë ne: kur gjysma e rezervave të
jetë konsumuar në tym, çmimet e naftës do të fillojnë
të luajnë në mënyrë drastike.
4. E treta: vjen si pasojë e ndotjes së atmosferës nga
djegia e naftës dhe lendeve te tjera djegese dhe si
rrjedhoje:rritja e CO2,gazeve NOx,COx dhe PM10 qe
cojne ne rritjen e efektit serrë, I cili I krijon tepër
probleme dhe anomali klimës në Tokë.
Për tri keto arsye kryesore, nëse shekulli XX ishte ai i
lëndëve të djegshme, ky aktuali nuk mund të jetë më.
5. Energjia e Paster
Natyra na dhuron burime te perhershme. Perdorimi i
ketyre burimeve per prodhimin e energjise elektrike,
ndihmon ne mbrojtjen e ekosistemit tone nga ndotja.
Ne vitet e fundit eshte rritur numri i vendeve qe
perdorin energjine e paster.Ndotja ekziston ne nivel
lokal e global. Se fundmi jemi ndergjegjesuar qe tipe te
ndryshme ndotjesh perbejne nje problem te rende
global.
6. Keshtu qe, mund te quajme ndotjen atmosferike si
prezencen ne atmosfere te substancave te demshme
qe shkaktojne nje efekt negativ mbi njeriun, mbi
kafshet e bimesine.Demet tek njerezit konsistojne ne
patollogji te renda: tumori, shqetesime te sistemit
imunitar, alergji, azma, etj... Perse atehere te pranohet
nje sistem zhvillimi qe, perball fitimeve, ne
ndrim,kerkon nje çmim shume te larte ne lidhje me
demet qe i shkakton shendetit?A nuk do te ishte me
mire qe keto cmime ti perdornim per prodhimin e
energjise se paster?
7. LLOJET E ENERGJIVE TE
RINOVUESHME
ENERGJIA DIELLORE(SOLARE)
ENERGJIA E ERES(EOLIKE)
ENERGJIA GJEOTERMIKE
ENERGJIA E VALEVE TE DETIT
ENERGJIA E BIOMASES(BIOKARBURANTET)
8. DIELLI, BAZA E JETES
Rreth 73% e masës së diellit është hidrogjen, 25%
është helium. Mosha e diellit është rreth 4.6 miliardë vjet
dhe ai është pothuajse në gjysmën e ciklit të tij të zhvillimit
gjatë të cilit ndodh proçesi kimik i shndërrimit të
hidrogjenit në helium. Ai siguron energji të
mjaftueshme në një minutë për të furnizuar me energji
planetin tone për një vit. Në një ditë, dielli jep energji më
shumë se sa popullsia jonë e tanishme do
të konsumoje në 27 vjet. Në fakt, "Shuma e rrezatimit diell
or në tokë për një periudhë tre-ditore është e barabartë
me energjinë e ruajtur në të gjitha burimet e energjisë
fosile."
9. Energji Diellore
Energjia diellore mbështet pothuaj të gjithë jetën në
tokë nëpërmes fotosintezës . Njerëzit e përdorin
energjinë diellore për ndriçim, ngrohtësi, rritjen e të
korrave dhe për shndërrimin e fuqisë diellore në
energji te tjera te dobishme.
Me energji diellore nenkuptohet energjia (termikeo-
elektrike) e prodhuar nga shfrytezimi i drejtperdrejte
te energjise se rrezatuar nga Dielli drejt Tokes.
Teknologjite kryesore per prodhimin e energjise
termike dhe elektrike nga dielli jane:
1 - Paneli Diellor Termike
2 - Paneli fotovoltaike
10. Panelet diellore Termike
Paneli diellor eshte nje mekanizem qe lejon
transformimin e rrezatimeve diellore ne energji
termike (ngrohje shtepiake dhe uji te ngrohte) Sistemi
normalisht eshte ndertuar nga nje panel qe merr
energjine diellore, nga nje shkembyes e nga nje
serbator i perdorur per te magazinuar energjine e
akumuluar.
11.
12. Panelet fotovoltaik
Panelet fotovoltaike jane nje tip paneli diellor me
kapacitet gjenerimin e energjise elektrike kur i
ekspozohet drites se Diellit. Sistem fotovoltaik i sotëm
është i përbërë nga shtresa te holla silici (qeliza
silikoni),elementi i dytë më i pasur në koren e tokës.
"Fuqia është prodhuar kur rrezet e diellit e
godet materiale gjysmëpërçues dhe krijon një rryme
elektrike.Aktualisht, teknologjia lejon konvertimin ne
energji elektrike vetem te 10-12% te energjise diellore
terhequr nga paneli fotovoltaike, kurse panelet diellore
arrijne te perdorin energjine diellore me rendimente
mbi 80%.
13.
14. Arsyet per te perdorur energjine e
diellit
1.Energji qe nuk shterron
2. Energjisë diellore është e pastër
3.Kursen te ardhura
4.Energjia diellore Sjell Pavarësine nga energjia e
rrjetit
5.Karburanti është Free(falas)
6. Nuk shkakton ndotje akustike
7.Panele diellore janë lehtesisht te instalueshme
8.Mundësitë e punësimit në të ardhmen
15. Tri mangesi te paneleve diellore
1.Kostoja e larte
2.Varesia nga kushtet atmosferike
3. Vendodhja gjeografike
16. Potenciali i Energjise diellore ne
Shqiperi
Ne territorin e vendit tone kemi nje potencial
energjetik diellor te konsiderueshem.Vlen te
permendet qe pjesa perendimore e Shqiperise,
veçanerisht jug perendimi i saj ka nje energji diellore
te konsiderueshme. Qe shkon deri me 2200 kWh/m2
ne vit.
17. Ndarja ne zona
e Shqiperise
duke iu
referuar sasise
se rrezatimit
diellor
18. Rrezatimi diellor mesatar ditor me muaj te
ndryshem te vitit per disa qytete te Shqiperise:
QYTETET SHKODRA PESHKOPI TIRANA FIER ERSEKA SARANDA
JAN 1.70 1.55 1.80 2.15 1.90 1.90
SHK 2.30 2.30 2.50 2.85 2.70 2.40
MARS 3.35 3.25 2.40 3.90 3.40 3.60
PRILL 4.50 4.15 4.20 5.00 4.40 4.80
MAJ 5.45 5.25 5.55 6.05 5.60 5.80
QER 6.10 5.85 6.40 6.80 6.40 6.80
KORR 6.50 6.25 6.70 7.20 6.80 6.10
GUSH 5.55 5.45 6.05 6.40 5.90 4.80
SHTA 4.45 4.35 4.70 5.15 4.70 3.60
TET 2.90 2.90 3.20 3.50 3.10 3.20
NEN 2.10 1.85 2.15 2.40 2.10 2.10
DHJET 1.70 1.50 1.75 1.85 1.80 1.80
19. Energji e eres (eolike)
Energjia e eres apo eolike eshte produkt i konvertimit te
energjise kinetike te eres ne energji elektrike. Eshte e
para nder te gjitha energjive te rinovueshme per te
favorizuar raportin mes kostos e prodhimit.
Shfrytezimi i saj, pak e kushtueshme dhe e thjeshte,
behet nepermjet disa makinerive te ngjashme ne
strukture me mullirin e eres. Ndryshe te quajtura
gjenerator eolik.
20.
21.
22. Energji gjeotermike
Energjia gjeotermike eshte nje forme e energjise se
rinovueshme qe gjenerohet nga burime gjeologjike
te nxehta.
Ne disa zona te "nxehta", energjia rekuperohet shume
thjesht permes ciklit gjeotermik, dmth duke percjell
avujt me prejardhje nga burime uji te nenshtresave
drejt turbinave te pershtatshme per prodhimin e
energjise elektrike, dhe perdorime te tjera si pshm, per
ngrohjen dhe koltivimin ne sera etj.
23.
24. Energjia e valeve te detit
Energjia nga valet prodhohet kur
gjeneratoret e elektricitetit vendosen
ne siperfaqe te oqeanit.Perdoret
shpesh ne impiantet e kripezimit, ne
impiantet e fuqise dhe ne pompat e
ujit. Sasia e prodhuar e energjise
percaktohet nga lartesia e vales,
shpejtesia dhe gjatesia e saj, dhe nga
densiteti i ujit. Ne ditet e sotme
ekzistojne vetem pak impiante
eksperimentale te gjenerimit te
energjise me ane te ketyre valeve.
25. Energjia e biomases,
Biokarburantet
Duke patur parasysh se nje pjese te mire te ndotjes
shkaktohet nga transporti,nepermjet djegies se naftes
etj,lind nevoja e perdorimit te karburanteve bio.
Biokarburantet jane lende kryesisht me origjinë
bimore,duke shfrytëzuar bimë me fuqi të lartë
kalorifike si soja, kolza, panxharsheqeri, etj.
Prodhimi dhe përdorimi i bio-karburanteve ndikon në
përmbushjen e angazhimeve të ndërmarra në kuadër
të Protokollit të Kiotos, për ndryshimet klimatike, etj..
26. Nga ana tjetër, bio-karburantet sigurojnë
promovimin e burimeve energjetike të
rinovueshme, nëpërmjet nxitjes e kultivimit të
bimëve energjetike, që ndikojnë direkt në mbrojtje
të mjedisit
Në këtë fushë përfshihet dhe "Biogazi", lëndë
djegëse e gaztë, i prodhuar nga biomasa, apo nga
mbeturina organike, industriale dhe urbane, të
shpërbëshme, që mund të pastrohen dhe të
përmirësohen, në cilësinë e gazit natyror, për t'u
përdorur si bio-karburant, apo gaz druri.