Recomendados
Mais conteúdo relacionado
Mais procurados
Mais procurados (20)
Semelhante a Dân số và phát triển
Semelhante a Dân số và phát triển (20)
Mais de Yen Luong-Thanh
Mais de Yen Luong-Thanh (20)
Último
Último (20)
Dân số và phát triển
- 1. 18.06.2021 1 DÂN SỐ VÀ PHÁT TRIỂN ThS. BS. Lương Thanh Bảo Yến Ha Giang ©Y .LT MỤC TIÊU 1. Trình bày được các khái niệm dân số và phát triển 2. Trình bày được đối tượng, nội dung và phương pháp nghiên cứu của môn học Dân số và phát triển 3. Trình bày được tác dụng của môn học Dân số và phát triển 2 v1 18.06.2021 ©Y.LT 1. MỘT SỐ KHÁI NIỆM 1. Dân số 2. Phát triển và hệ thống thước đo v1 18.06.2021 3 ©Y.LT v1 18.06.2021 4 Dân cư Dân số Ø Quy mô Ø Cơ cấu Ø Quy mô Ø Cơ cấu Ø Chất lượng: các vấn đề kinh tế, văn hoá, sức khoẻ, ngôn ngữ… >> 1.1. DÂN SỐ Tập hợp những con người cùng cư trú trên một lãnh thổ nhất định ©Y.LT
- 2. 18.06.2021 2 1.2. PHÁT TRIỂN – MỤC TIÊU v1 18.06.2021 5 GDP GDP/ người thực tế Chỉ báo phi ^ền tệ - HDI Giảm thiểu đói nghèo Quyền lợi & Khả năng Tự do Phát triển bền vững Meier, G. M., & Stiglitz, J. E. (2000). Frontiers of development economics: The future in perspective. Oxford University Press. ©Y.LT v1 18.06.2021 6 ! Bảo vệ môi trường tự nhiên 1987 " Øvừa đáp ứng được nhu cầu của các thế hệ hiện tại Øvừa không ảnh hưởng đến khả năng đáp ứng những nhu cầu của thế hệ tương lai Ủy ban môi trường và phát triển TG: «Phát triển bền vững” PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG Những năm 70 1992 # Hội nghị về Môi trường & Phát triển ØTuyên ngôn Rio Brazil 2002 " Hội nghị Johannesburg ØTuyên bố chung ØKế hoạch hành động về phát triển bền vững Nam Phi ©Y.LT PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG v1 18.06.2021 7 Viện chiến lược Phát triển. Cơ sở khoa học của một số vấn đề trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội Việt Nam đến năm 2010 và tầm nhìn 2020”. NXB Chính trị Quốc gia, 2001. tr. 122. Ø “Phát triển bền vững bao trùm các mặt của đời sống xã hội, nghĩa là phải gắn kết sự phát triển kinh tế với thực hiện ^ến bộ và công bằng xã hội, gìn giữ và cải thiện môi trường, giữ vững ổn định chính trị - xã hội, đảm bảo quốc phòng, an ninh” Việt Nam ©Y.LT v1 18.06.2021 8 CÁC NHÓM MỤC TIÊU PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG Mục sêu kinh tế • Tăng trưởng cao, ổn định Mục sêu môi trường • Cải thiện chất lượng MT • Bảo vệ BM, TNTN Mục sêu xã hội • Cải thiện XH ©Y.LT
- 3. 18.06.2021 3 1.2. PHÁT TRIỂN – HỆ THỐNG THƯỚC ĐO ¡ Do phát triển không chỉ đơn thuần là tăng trưởng hay phát triển kinh tế mà còn là ^ến bộ về xã hội và sự bền vững về môi trường à phát triển thường được đo lường, phản ảnh bằng một Hệ thống gồm các nhóm chỉ ^êu, như: ØNhóm chỉ ,êu kinh tế Ønhóm chỉ ,êu dân số- KHHGĐ Ønhóm chỉ ,êu y tế và sức khoẻ Ønhóm chỉ ,êu về môi trường v1 18.06.2021 9 ©Y.LT v1 18.06.2021 10 HỆ THỐNG CHỈ BÁO PHÁT TRIỂN ©Y.LT 1.3. PHÁT TRIỂN – HỆ THỐNG THƯỚC ĐO v1 18.06.2021 11 Từ 1990: Chương trình phát triển của Liên hợp quốc đã đưa ra và không ngừng hoàn thiện chỉ sêu tổng hợp Ø Chỉ số phát triển con người (Human Development Index – HDI) Tổng hợp từ các chỉ sêu phản ảnh thành tựu về: Ø Sức khỏe Ø Giáo dục Ø Mức sống ©Y.LT v1 18.06.2021 12 <0,550 0,550-<0,7 0,7-<0,8 0,8-1,0 PT thấp PT cao PT trung bình PT rất cao HDI – PHÂN NHÓM UnitedNa*ons Development Program. (2020). Humandevelopment report 2020: Thenext fron]er humandevelopment andtheAnthropocene ©Y.LT
- 4. 18.06.2021 4 13 (2016) v1 18.06.2021 Source: h*ps://knoema.com/atlas/maps/Human-development-index ©Y.LT v1 18.06.2021 14 HDI VIỆT NAM (1990- 2020) Source: h`p://hdr.undp.org/en/countries/profiles/VNM ©Y.LT 1.2. PHÁT TRIỂN – HỆ THỐNG THƯỚC ĐO ¡ PT là một khái niệm tổng hợp bao hàm nhiều mặt: kinh tế, xã hội, chính trị, môi trường à Việc đo lường mức độ phát triển chỉ mang ý nghĩa tương đối v1 18.06.2021 15 ©Y.LT 2. MÔN HỌC DÂN SỐ & PHÁT TRIỂN 1. Đối tượng nghiên cứu 2. Nội dung 3. Phương pháp nghiên cứu 16 v1 18.06.2021 ©Y.LT
- 5. 18.06.2021 5 2.1. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU v1 18.06.2021 17 Dân số Phát triển ©Y.LT v1 18.06.2021 18 Kết quả Dân số • Quy mô dân số • Cơ cấu dân số • Phân bố dân cư Quá trình Phát triển • Sản xuất, sêu dùng hàng hóa và dịch vụ (LT- TP, y tế, giáo dục, nhà ở….) • Tiết kiệm, đầu tư, chi sêu • Sử dụng lao động • Sử dụng tài nguyên, vốn, công nghệ • Xây dựng chính sách, pháp luật Kết quả Phát triển • Tình trạng việc làm, thu nhập • Tình trạng giáo dục, • Tình trạng sức khỏe • Tình trạng tài nguyên, môi trường, • Tình trạng luật pháp Quá trình Dân số • Sinh đẻ • Tử vong • Di cư MỐI QUAN HỆ GIỮA DÂN SỐ VÀ PHÁT TRIỂN ©Y.LT 2.2. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU ¡ Nghiên cứu ba mối quan hệ chính: ØDân số và kinh tế ØDân số và xã hội ØDân số và tài nguyên, môi trường à Lồng ghép biến dân số vào kế hoạch hóa phát triển. v1 18.06.2021 19 ©Y.LT 2.3. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ¡ Cơ sở phương pháp luận: chủ nghĩa duy vật biện chứng ØNguyên lý cơ bản: các sự vật, sự việc của tự nhiên – xã hội có mối liên hệ phổ biến và vận động, phát triển không ngừng ¡ Nội dung NC: Lựa chọn nghiên cứu quan hệ giữa một số chỉ ,êu dân số với một số yếu tố của phát triển ØVD: NC mối quan hệ giữa số con của phụ nữ (một chỉ ,êu dân số) vs. trình độ học vấn, nghề nghiệp, thu nhập... của họ (các yếu tố của phát triển) v1 18.06.2021 20 ©Y.LT
- 6. 18.06.2021 6 2.3. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU • Mẫu/ toàn bộ tổng thể nghiên cứu Phạm vi thu thập thông sn • Phỏng vấn trực sếp • phỏng vấn qua bảng hỏi • Thảo luận nhóm • Phỏng vấn sâu cá nhân... Hình thức thu thập thông sn • PP dãy số song song, phân tổ kép, xây dựng mô hình • à phát hiện •nh quy luật của mối quan hệ dân số - phát triển PP xử lý số liệu v1 18.06.2021 21 ©Y.LT 3. TÁC DỤNG CỦA MÔN HỌC DS&PT ¡ Ví dụ Ø NC mối quan hệ giữa trình độ phát triển, thông qua chỉ số HDI và mức sinh (thông qua TFR): Trình độ PT tỷ lệ nghịch với TFR Ø NC mối quan hệ giữa trình độ phát triển, thông qua chỉ số HDI và các chỉ sêu về cơ cấu dân số theo tuổi: Trình độ PT tỷ lệ thuận với tỷ lệ người già v1 18.06.2021 22 • Phát hiện, diễn tả, phân •ch, dự báo các quan hệ giữa dân số và phát triển • Tìm ra qui luật hoặc •nh qui luật của các quan hệ này Nhiệm vụ ©Y.LT 3. TÁC DỤNG CỦA MÔN HỌC DS&PT ¡ Mối quan hệ chặt chẽ giữa dân số và phát triển là một trong những cơ sở cho việc hoạch định chính sách dân số và chính sách phát triển Ø Khi hoạch định chính sách phát triển không thể bỏ qua được các yếu tố dân số, ngược lại khi xây dựng chính sách dân số phải xuất phát từ thực trạng phát triển của quốc gia cũng như địa phương v1 18.06.2021 23 ©Y.LT TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Tổng cục Dân số kế hoạch hoá gia đình. (2011). Dân số và Phát triển (Tài liệu dùng cho Chương trình bồi dưỡng nghiệp vụ dân số-kế hoạch hoá gia đình). 2. Tổng cục Dân số kế hoạch hoá gia đình. (2014). Tài liệu môn Dân số học cơ bản (Tài liệu dùng cho các lớp bồi dưỡng nghiệp vụ Dân số-Kế hoạch hóa gia đình đạt chuẩn viên chức dân số). 3. Meier, G. M., & Ssglitz, J. E. (2000). Fron[ers of development economics: The future in perspec[ve. Oxford University Press. 4. United Nasons Development Program. (2020). Human development report 2020: The next fron[er human development and the Anthropocene v1 18.06.2021 24 ©Y.LT
- 7. 18.06.2021 7 25 v1 18.06.2021 ©Y.LT 26 v1 18.06.2021 ©Y.LT