1. PUNOI:KRISLI QIRJO PRANOI: DR.EDLIRA MENKSHI
IRMA SHAHOLLI
KRISTJANA DUNI
 Republika e Shqiperise
 Universiteti “Fan Noli” Korce
 Fakulteti I edukimit dhe filolgjise
 Departamenti “Historis dhe gjografise”
 Lenda ;Gjografi e rregullimi teritori
 Viti I pare
Tema: “Korca ne funksion te urbanizimit ”

2. PERMBAJTJA
 Pozita gjografike
 Kushtet natyrore
 Relievi
 Popullsia
 Ekonomia
 Turizmi
 Infrastruktura socilale
 Ristruktimi I punesimit
 Infrastruktura rrugore
 Kultura

3. POZITA GJEOGRAFIKE
 Korca ben pjese ne rajonin juglindor te
Republikes se Shqiperise. Rajoni ne veri
kufizohet me rrjedhen e mesme te Shkumbinit
dhe ne jug shkon deri ne Malesine e Melesinit
, ne lindje e juglindje ndjek kufirin politik me
Republiken e Maqedonise dhe me Republiken
e Greqise. Ne perendim kufiri ndjek luginen e
Devollit , lugina e Tomorrices, pret me poshte
luginen e Osumit, kalon ne zonen e burimeve
te Lengarcies , futet ne luginen e peroit te
Carshoves dhe pastaj ne luginen e Vjoses
dhe pastaj ne luginen e Vjoses deri ne Tre
Urat ne kufi .Rajoni ka nje pozite
gjeomorfologjike , sepse eshte territor kufitar
me Maqedonine dhe Greqine .

4. KUSHTET NATYRORE
 Ndertimi gjeologjik.
 Rajoni perbehet nga shkembinj magmaike ,
por perhapje te konsiderueshme kane dhe
gelqeroret e terigjenet .Perhapia e terigjenve
lidhet me egzistencen e shume liqeneve
ndermalore. Keta lloj shkembinjsh gjenden ne
fushgropa e gropa,si: fushgropa e Korces, e
Perrenjasit , gropa e Kolonjes, e Pogradecit ,
ne lugina, si lugina e Shkumbinit te Siperm por
edhe ne disa kodra e male. Karakteristike per
kete rajon eshte prania e struktures horst-
graben me rendesi per formimin e relievit.

5.  Relievi
 Relievi perhehet nga male te larta, te kufizuara
nga shkeputje tektonike paralele te formuara ne
horste . Permenden Mali I Thate ,Mali I
Shebenikut , I Moraves , I Gramozit, I Ostrovices
dhe malesia e Mokres , Gore-Oparit,
Voskopojes dhe Vithkuqit. Ndermjet maleve
gjenden gropa e fushgropa te thella te formuara
ne grabene dhe ne lartesi 600-1100 metra mbi
nivelin e detit .
 Klima
 Korça ka klimë mesdhetare kalimtare (ose klimë
mesdhetare kontinentale) me ndryshime të
mëdha në temperaturë. Muaji më i nxehtë është
gushti (25°C) ndërsa muaji më i ftohtë është
janari (2°C). Mesatarisht gjatë vitit bien 710 mm
reshje të cilat minimumin e arrijnë në verë
ndërsa maksimumin në dimër, duke e bërë
Korçën një qytet përgjithësisht të thatë
krahasuar me pjesën tjetër të Shqipërisë së
lagësht. Temperaturat në Korçën që përthith
2300 orë rrezatimin diellor, përgjithësisht
mbeten më të ulta se pjesa tjeter e Shqipërisë
perëndimore, por më të larta se pjesa veri-
perënimore për shkak të lartësisë mesatare në
rrafshin e Korçës. Megjithatë janë regjistruar
raste kur temperatura ka arritur deri në 40°C ose
më tepër.


6.  Hidrografia perbehet nga disa lumenj ,si
Shkumbini I Siperm, Osumi e Devolli dhe nga
rrjeti I tyre I perrenjve . Ne kete Rajon
ndodhen tri liqene te rendesishme Liqeni I
Ohrit ,I Prespes se madhe dhe Prespes se
vogel si dhe nje numer liqenesh akullnajore ne
disa kreshta malesh .
 Tokat me te perhapura jane kryesisht te
kafenjtat e te murrmet pyjore.
 Bimesia pyjore eshte e pasur dhe perfaqsohet
me ahun dhe haloret. Kjo bimesi eshte e
perhapur ne Polis , Valmare . Morave , Vithkuq
Guri I zi , Ostrovice etj… Ne kreshtat e larta te
maleve ka livadhete pasura ,ndersa ne vendet
e ulta perhapen dushqe e shkurre.

7. POPULLSIA
 Popullsia e qytetit të Korçës numëron rreth 86 176 banorë, me një ndarje
pothuajse
të njëjtë të femrave dhe meshkujve (sipas të dhënave statistikore të
vitit 2007). Në një analizë të vitit 2004, vihet re që numri i
popullsisë “hyrëse” në qytet është më i madh se ai i popullsisë
“dalëse”. Kjo tregon për një tendencë shtimi të qytetit, me gjithë
rënien e menjëhershme që pësoi pas vitit 1990 prej migrimit brenda
vendit dhe emigrimit jashtë shtetit të një numri të konsiderueshëm
banorësh të qytetit, si dhe për shkak te studenteve, te cilët pas
perfundimit te studimeve kane pasur tendence te ushtrojnë profesionin e
tyre ne vendin apo qytetin ku kane ndjekur studimet e tyre. Përveç
kombësisë shqiptare popullsia në qytet dhe rreth tij është pak e
përzier me vllehë, sllavë dhe rumune. Gjuha Flitet gjuha shqipe me
ngjyrime dialektore. Ky dialekt është i ngjashëm me atë të Pogradecit
për shkak të fqinjësisë së tyre. Një pjesë e mirë e popullsisë flet
gjuhën greke për shkak të emigrimit dhe afërsisë me Greqinë, dhe një
pjesë vllahe gjuhën karakteristike të tyre, që është një dialekt i
rumanishtes.
0
0.2
0.4
0.6
0.8
0
64
%
0
0-14 vjec
15-64vjec
mbi 65 vjec

8. TE DHENA PER FAMILJET
 Familje nje prinderore
1028
 Dy familje
1841
 Shume familje
57
 Cifte pa femije
2303

9. TE DHENA PER NDERTESAT DHE FAMILJET NE
QYTETIN E KORCES
< Numri I banesave sipas nr te frymeve
:
Banesa me nje fryme 782
Banesa me dy fryme 2137
Banesa me tre fryme 2496
Banesa me kater fryme 3881
Banesa me pese fryme 2236
Banesa me gjashte fryme 2058
<Karakteristika e ndertesave
- Shtepi individuale 5599
- Pallate 476
- Per qellime te tjera 60
- Banesa kolektive 41
- gjithesej 6176
Banesa me
dy fryme
2137
Banesa me
tre fryme
2496
Banesa me
kater fryme
3881
Banesa me
pese fryme
2236
Banesa me
gjashte
fryme 2058

10. EKONOMIA
 Ekonomia e qytetit të Korçës i ka themelet e saj ne zhvillimin
buqesor, por nuk mund të lihen pa përmendur bizneset e mëdha
të qytetit të cilat përfshijnë kryesisht sektorin e ndërtimit civil dhe
prodhimin e materialeve të ndërtimit, sektorin ushqimor dhe atë të
shërbimeve. Edhe pse Korça ofron mundësi të mira për zhvillimin
e turizmit, ngelet akoma shumë për të bërë në këtë drejtim. Niveli
ekonomik i qytetit aktualisht ndodhet në një rritje kostante edhe
pse duhet të sigurohet akoma stabiliteti ekonomik sipas
standarteve të BE-se.
 SEKTORI PRIMAR --- BUQESIA
Siperfaqja e pergjithshmee fordit te tokes ne rrethin e Korces
eshte 175.212 ha nga e cila toke buqesore 46.939 ha ose 26.7 %.
Nga toka buqesore 89.7% eshte per bimet e kultivuara dhe
10.3% per pemtari e vreshtari . Fushgropa e korces me rreth
18.000 ha eshte me e rendesishmja per prodhimin buqesor ne
Rreth . Ajo perben simbolin e kultures buqesore dhe
rendimenteve te larta ne bimet e kultivuara edhe ne shkalle
Republike .Ne strukturen e bimeve te arave bimet qe perdoren
per ushqimin e kafsheve zene 44-45% te siperfaqies , gruri 35-
36% . Ne siperfaqie relativisht te vogel mbillet duhan , fasule
,perime , patate etj…Ne formen te konservuar , qepa e bardhe ,
fasulja pllaqi jane produkte specifike te zones . Ne pemtari
siperfaqit me te medha jane mbjelle me molle dhe me pak me
kumbulla, dardha,qershi etj…

11.  Blektoria
 Prodhimi nga kafshet eshte nje
nga deget efikase te buqesise ne
rrethin e Korces . Ne vitin 1999 u
mbareshtruan 38.512 krere
gjedhe nga te cilet rreth 28.000
krere lope ; 100.000 krere te
leshta ;37.000 krere te dhirta ;
2.410 derra , 5.820 blete, etj…Per
zhvillimin e blektorise Korca eshte
e rendesishme edhe ne shkalle
Republike . Ai ze vendin e peste
ne Republike per numrin e krerve
te lopeve , vendin e katert e ze ne
prodhimin e mishit etj… pervec
rritjes tradicionale te derrave
lopeve dhe shpendeve jane
ngritur dhe disa qendra
industriale per prodhimine vezeve
, per prodhimin e mishit te derrit .

12. INDUSTRIA --- SEKTORI SEKONDAR
 INDUSTRI pas viteve ‘90 ka pesuar ndryshime strukturore .
Deri ne vitet ‘90 vendin kryesor te ekonomise e zente :
industria e nxjerrjes dhe e pasurimit te hekur nikelit , e
qymyrgurit , industria e lehte ushqimore, energjitike , dhe
industria mekanike me uzinen e precizionit e shume oficina
te tjera. Ndryshimi I sistemit ekonomik nne vitet ‘90 dhe
teknologjia jobashkohore prodhuese e ketyre degeve te
industrise . Ne kushtet e reja industria pesoi rndryshime ne
pershtatie me kerkesat e tregut dhe cilesine e prodhimit .
Aktualisht ajo eshte e organizuar mbi bazen e ndermarieve
te vogla dhe te mesme .
 Industria ushqimore mbeshtetet ne ndermariet e prodhimit
te veres, dhe te pijeve te tjera alkoolike dhe ne punishtet e
perpunimit te produkteve te ndryshme buqesore e
blektorale.
 Industria e perpunimit te drurit bazohet ne stabilimntet e
perpunimit te lendes drusore (ne Malesine e Gore-Oparit ,
te Mokres , te Soporit , te lenies , ne pllajen e Kolonjes)
 Industria e materialeve te ndertimit bazohet ne
perpunimin e gureve te ndryshem te ndertimit , sic jane
guret gelqeror , ranore e shtufor. Materiale argjilore
perdoren per prodhimin e tullave . Qytetaret korcare
perdorin shume gurin e gdhendur , te kombinuar me drurin
dhe hekurin per ndertimin e banesave .

13.  Industria tekstile dhe e veshjeve
Kjo industri tradicionale per zonen sot karakterizohet nga
industria e konfeksioneve ku sot jane rreth 32 firma te tilla
me investitore vendas dhe te huaj ku punesohen rreth
3500 punonjes , kryesisht gra e vajza , prodhimet e te
cilave rreth 90% eksportohen (mund te permendim Alfan
sa , Gordon Star, International Korca etj… Tendenca po
conjne ne rritjen e investimeve ne kete fushe , dhe ne
dege te tjera si : filaturimi , thurja, ngjyrimin stampimi ,
etj…
Industria Minerale Ne rajonin e Korces gjenden dy
vendburime qymyguri , ne Mborie-Drenove qe nxjerr
qymyrin me fuqi kalorike 3300-3700KKOLkg dhe ajo e
Gores me tregues kalorik 2400-3400 KKOLKG . Eshte
dhe miniera dhe fabrika e bakrit ne Rehove me kapacitet
perpunues 60000 ton ne vit, si dhe miniera e hekur-nikelit-
silikatit ne Bitincke. Nderkohe ne vendburimet e asbestit,
talkut , gureve dekorative e gelqerore presin investitoret e
tyre per tu vene ne eficence .
Dege te tjera . Sot ka marre shtrirje te gjere ne prodhimi I
mobiljeve , kepucve , lekura, punishtet e prodhimin e
vetratave prej duroalumini prodhimi I qeramikes ,
prodhimin I ambazhurve plastike dhe me nje perdorim si
ato te tetrapakut etj..Duke hapur perspektiva per shtrirje te
metejshme dhe evadim te mallrave ne tregje pertej kufijve
te rajonit.

14. SEKTORI TERCIAL I EKONOMISE
 Transporti
 Korça është një nyje e rëndësishme për
trasportin shqiptar. Qyteti ndodhet 181 km
larg kryeqytetit. Aksi rrugor Korçë-
Tirane është pothuajse tërësisht i
rindërtuar dhe largësia kohore është rreth
3 orë. Aksi rrugor Korçë-Kapshticë
(Doganë) është nga të paktat rrugë në
Shqipëri që plotësojnë standartet
ndërkombëtare dhe mund të përshkohet në
rreth 30 min. Korça shërben edhe si pikë-
lidhje me zonën Jugore të Shqipërisë, por
në këtë drejtim rrugët lënë shumë për të
dëshiruar dhe ngelet akoma shumë për të
bërë. Linja hekurudhore kombëtare nuk ka
perfshirë këtë qytet për arsye te trajtave të
ashpra të relievit. Vitet e fundit janë bërë
shumë investime dhe pritet që brënda
pesë-vjeçarit të ardhshëm të përmirësohet
më tej sektori i transportit.

15.  Turizmi ne kete qytet ka dy pika te
rendesishme e te frekuentuara shpesh nga
turistet, fshatrat Voskopoje e Dardha.
Pervec klimes malore, me pyje te dendur
me pisha e bredha, dhe prezencen e nje
peisazhi mbreselenes, turistet mund te
gjejne pjese nga historia dhe trashegimia e
popullit shqiptar duke filluar nga periudha e
sundimit Bizantine Ne Voskopoje gjenden
nje numer i konsiderueshem kishash
ortodokse dhe manastiresh qe i perkasin
kesaj periudhe. Gjate dimrit te dy keto
fshatra turistike ofrojne pista skijimi per
vizitoret e tyre.
 Tregtia ne nje sektor I rendesishem per
punsimin e nje pjese te konsiderueshme te
popullsise se rajonit Eshte e perqendruar
kryesisht brenda ne qytet
 Artizanati perben nje dege tradicionale te
ekonomise se qytetit per prodhimin e
produkteve prej leshi , metali , druri , te
pocarise dhe te gurit dekorativ .

16. INFRASTRUKTURA SOCIALE
 Arsimi : Infrastruktura arsimore e rrethit nuk paraqet
ndnje problem te vecante pasi vitin e fundit jane
ndertuar shume shkolla dhe kopshte. Sot numerohen
rreth 107 kopshte me nje kapacitet 5281 femije dhe
256 edukatore. Numri I shkollave ka ne 183 duke
perfshire ketu 160 shkolla te arsimit 9-vjecar , 22
shkolla te mesme dh nje universitet. Ne bankat e
shkollave 9-vjecare mesojne rreth 21944 nxenes dhe
japin mesim 1302 mesues. Ne arsimin e mesem
egzistojne rreth 21 shkolla shteterore (11 shkolla ne
qytet dhe 10 ne fshatra) si dhe dy private . Numri
total I nxensve ne keto shkolla eshte 5407 dhe numri
I mesusve rreth 326 .
 Shendeti :Sherbimi Shendetsor perfaqesohet nga
aktiviteti I spitaleve ,Poliklinikes dhe Qendrave
Shendetsore . Spitali qendror I qytetit ka nje kapacitet
prej 545 shtreter dhe nje staf prej 63 mjeke dhe 186
infermiere. Krahas spitalit eshte edhe Poliklinika e
qytetit ku kryhet nje numer afersisht 224 vizita ne dite
dhe sherben nje staf I specializuar mjekesh ,
infermieresh dhe mami .Ne rrethin e korces ka rreth
63 abulanca qe I sherbejne me teper popullsise
fshatare.

17. RISTRUKTIMI I PUNESIMIT
 Rajoni I Korces ka nje popullsi prej 197.000 banore ku zhvillohet
aktiviteti 94 ndermarrjeve dhe institucine shteterore nga te cilat 51
jane buxhetore dhe 43 jo buxhetore. Ne sektorin privat jane
licensuar gjithesej 1877 subjekte, prej te cilave 670 jane me
karakter tregetar 543 me karakter sherbimi ,212 jane firma
vendase , 20 jane firma te huaja etj… Nga gjithe subjektet e
regjistruara 84% jane subjekte fizike dhe 16% jane subjekte
juridike. Forcat e punes arrijne ne 102.000 vete prej te cileve
65.400 jane te punesuar duke perfshire dhe sektorin e buqesor
jane te punesuar 14.200 veta prej te cilve 58.3% ne sektorin
shteteror ose 8.280 veta ,41.7% ose 5.920 vete ne sektorin privat
. Te papunet arrijne shifren 36.000 prej te cilve 9.200 persona
jane te regjistruar ne zyrat e punes per perkrahie ekonomike
kurse pjesa tjeter, pavarsisht se figurojne te tille jane te
vetepunesuar por te pa regjistruar . Nderkohe numri I te
punesuarve pritet te rritet gjate vitit ne vazhdim si rezultat I mjaft
investimeve qe po behen nga firma te ndryshme e kjo sidomos
me funksionimin e sistemit te kreditit.

18. TREGUESIT E PUNES
Punonjesit Nr Fondi per
1 vit
Drejtues 422 315086
Spec. arsim
I larte
2791 1617403
Tek. spec. 981 311342
Nenpunes
te thjeshte
364 128675
Puntore 1105 311521
Punonjesit
Drejtues
Spec.
arsim I larte
Tek. spec.
Nenpunes
te thjeshte
Puntore

19. TE DHENA PER PUNEKERKUESIT E PAPUNE SIPAS GRUPMOSHAVE
grupmoshat Punekerkuesit e
papune
15-19 110
20-24 481
25-29 447
30-34 444
35-39 488
40-44 563
45-50 767
Mbi 50 1846
0
0.1
0.2
0.3
0.4
0.5
0.6
0.7
0.8
0.9
1
15-19
20-24
25-29
30-34
35-39
40-44
45-50
Mbi50
0
200
400
600
800
1000
1200
1400
1800
2000

20. >PUNEKERKUESIT E PAPUNE
Niveli arsimor Punkerkruesit e
papune
Me pak se fillor 97
Fillor 553
9 vjecar 2741
Mesme e
pergjithshma
993
Mesme
profesionale
560
universar 202

21. NE BASHKINE E KORCES TRAJOHEN :
-- Invalide pune te gupeve te ndryshme te
indivalitetit(1993 vete)
-- Persona me aftesi te kufizuara (1381)
-- Persona te verber (191 vete)
--Persona para e tetraplegjike (95 vete)
Invalide pune 1993
Persona me aftesi
te kufizuar
1381
Persona te verber 191
Persona para e
tetraplegjike
95

22. INFRASTRUKTURA RRUGORE
 Pozicioni I rrethit te Korces eshte shume I
rendesishem per sa I perket lidhjes me rrjetin
kombetar sepse jane dy pika kalimi kufitar qe
lidhin vendin me Greqine (Dogana e
Kapeshtices) dhe me Maqedonin (Dogana e
Gorices). Ne rrethin e Korces egzistojne rreth
470 km rruge nga te cilat 142 jane ne zonen
urbane (brenda vijes se verdhe) dhe pjesa
tjeter ne zonat rurale , prej te cilave 189 km
jane rruge nacionale dhe pjesa tjeter rruge
rurale . Rruge te asfaltuara gjithsej jane
144km . Nderkohe po behen investime per
lidhjen e korridorit te 8-te ne kete rajon
ndermjet investimeve ne rruge nacionale qe
do te shnderronet ne autostrade ne segmentin
Korce-Pogradec-Kapeshtice . Ne vitin 1999
Korca numeronte 7.600 atuomjete nga te cilat
4320 vetura . Numri I udhetarve ishte 582.000
me nje mesatare ditore prej 1.592 udhetare ne
dite , kurse te levizja e mallrave kap shifren
prej 2.155 mije ton .

23. KULTURA
 Korça përbën një nga qendrat kulturore më të
rëndësishme të Shqipërisë. Vetë muzeumet e
shumta në qytet përshkruajnë aktivitetin kulturor
ndër shekuj. Është e mirënjohur shkolla e parë
shqipe në këtë qytet që daton në vitin 1887,
shkolla e parë në Shqipëri për vajza, si dhe
liceu Francez i ndërtuar në vitin 1917. Edhe pse
ndër vite qyteti ka qënë pushtuar disa herë,
ndikimet e huaja përbejnë një pjesë të vogël te
kulturës korçare.
 Muzeu Kombëtar i Arsimit Korçë.
 Në ndërtesën ku ndodhet sot Muzeu Kombëtar i
Arsimit shqiptar, ndërtesë Monument Kulture 150
-vjeçare, është hapur Shkolla e Parë në gjuhën
shqipe, ose siç thirrej atëherë, "Mësonjëtorja e
Parë Shqipe". Kjo shkollë u hap më 7 Mars 1887,
me leje nga Perandoria Osmane. Në këtë muze
pasqyrohet historia e shkrimit shqip, e morisë së
alfabeteve deri në alfabetin që kemi sot,
vendosur në Kongresin e Manastirit, më 1908.
Gjithashtu pasqyrohet historia e librit shqip prej
abetares së parë të gjuhës shqipe (evetari,
1844), hartuar nga Naum Panajot Bredhi
(Veqilharxhi).Ndërtesa e muzeut ka tetë mjedise
ekspozimi.

24.  Muzeu Kombëtar i Artit Mesjetar Korçë.
 Muzeu Kombëtar i Artit Mesjetar në Korçë, u
përurua më 24 Prill 1980. Ai është një nga
qendrat muzeore më të rëndësishme të
Shqipërisë e më gjerë. Fondi i tij ka mbi 7 mijë
objekte kulti e arti, kryesisht ikona e më pak
punime guri, druri, metali e tekstili. Në sallën
kryesore janë vendosur një koleksion ikonash
dhe objekte nga më të mirat, krijuar në shekuj
e që pasqyrojnë momente të ndryshme të
zhvillimit të ikonografisë shqiptare dhe
përfaqësuesit kryesorë të tyre. Aty ka vepra të
autorëve anonimë të shek. XIII-XIV dhe të
tjerë të mirënjohur si: Onufri, Onufër Qiprioti,
Mësues Kostandini, Jeromonaku, Shpataraku,
Selenicasi,

25.  Muzeu Arkeologjik Kombetar eshte nder
institucionet kulturore ne moshe me te re.
Ai u krijua ne vitin 1985 dhe mori forme me
te gjere e me te plote pas organizimit te
vitit 1990. Ky muze eshte vendosur ne dy
banesa karakteristike Korçare te fillimit te
shekullit te XIX 19-te te cilat per vlerat
arkitektonike te tyre jane shpallur
monumente kulture. Muzeu Arkeologjik
Kombetar eshte i veçante ne llojin e vet ai
eshte perqendruar ne prehistorine e zones
juglindore e fillon nga periudha neolitike
dhe deri ne fazen e zhvilluar te epokes se
hekurit. Ne kete muze jane perfaqesuar
disa vendbanime te rendesishme
prehistorike si Maliqi Potgoria Dunaveci
Trajani e permbyllet me nje sezon te vogel
te periudhave pas prehistorike. Tek Muzeu
Arkeologjik Kombetar ka rreth 1.200
objekte te ekspozuara shumica me
perkaesi nga epokat e neo-eneolitike
bronzit dhe epokes se hekurit.

26. KORCA
 Përsa i përket tërësisë së gjithanshmes të aspektit të zhvillimit, Korça është
kryeqendra e Shqipërisë Juglindore, me histori, e traditë të pasur dhe me arsim
e kulturë të zhvilluar. Si trevë, ky qytet është banuar qysh në kohët më të lashta
dhe për më tepër ka luajtur një rol shumë të rëndësishëm për shtrirjen e kishës
bizantine në Shqipëri. Gjetjet e periudhës së neolitit dëshmojnë se vendi është
vazhdimisht i banuar për rreth 6000 vjet me rradhë. Nga epoka në epokë ka
patur kapërcime dhe përparime të ndjeshme kulturore. Territori ku ndodhet sot
qyteti shtrihet mbi nje vendbanim Ilir, i cili mendohet të ketë lidhje me kulturen e
Barçit (zonë pranë Korçës, ku janë gjetur tomba të periudhës Ilire).
 Në historinë e erës së re, Korça përmendet për herë të parë në shekullin e XV,
kur u themelua si qytet dhe u zhvillua më tej si qendër tregtare dhe artizanale.
Në gjysmën e dytë të shekullit të XIX qyteti i Korçës u shëndrua në qendrën më
të madhe ekonomike, tregtare, e kulturore të vendit, si një urë lidhëse ndërmjet
kulturës lindore dhe asaj perëndimore dhe portit të Selanikut e atij të Durrësit.
 Edhe në ditët e sotme Korça përfaqëson një prej qyteteve më të këndshme dhe
me kulturë qytetare të Shqiperisë. Gjatë një vizite në këtë qytet mund të vizitoni
Katedralen Orthodokse ( më e madhja në Shqipëri), lagjet e banuara midis
bulevardeve “Shën Gjergj” dhe “Republika”, të cilat ruajnë brenda tyre rrugicat
tipike të shtruara me kalldrëm, muzeun e artit mesjetar shqiptar, si dhe pazarin e
vjetër të Korçës që ka qënë një nga qendrat më të rëndësishme tregtare të
Ballkanit.

27. PAZARI I VJETER I KORCS
 Pazari i vjetër I Korces me vlera historike dhe
monumentale, pjesë të rëndësishme të tij ka pasur
ato që quheshin “Hane” dhe që mbajnë ende këtë
emër për ndërtesat e shpallura monumente
kulture të kategorisë së parë. Por, duket se vetëm
emri u ka mbetur ndërtesave karakteristike që në
kohët e lulëzimit të këtij pazari nga fundi i shekullit
të kaluar dhe fillimit të shekullit XX, kur ekzistonin
jo pak, por 18 të tilla. Hanet mbanin emra sipas
klientëve që strehonin apo zonave nga vinin ata,
dhe të tillë ishin Hani i Gjelit, Hani i Manastirit,
Hani i Maqedonasve, Hani i Voskopojës, Hani i
Elbasanit, Hani i trebickallinjve, Hani i
vithkuqarëve, Hani i devollinjve etj. Pothuajse të
gjithë janë të shkatërruar, siç ka ndodhur me
pjesën më të madhe të këtyre haneve, që tani ose
u janë zhdukur gjurmët, ose kanë mbetur ca mure
të vogla me gurë. Ishin të gjithë me vlera historike
dhe pjesë e trashëgimisë kulturore, që mbart
pazari i vjetër i Korçës, por si para viteve ‘90, edhe
më pas, nuk është treguar ai kujdes që duhej për
ekzistencën e tyre të mëtejshme si qendra
muzeore.

28. FUND