ΚΠΑ Γ' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ - 10.2.3 ΔΙΚΑΣΤΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ

1. 10.2.3 ΔΙΚΑΣΤΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ
ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΩΝ
 Επίλυση διαφορών μεταξύ των πολιτών μεταξύ τους
 Επίλυση διαφορών μεταξύ κράτους και πολιτών
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑΔΙΚΑΣΤΩΝ
 Ανεξαρτησία από το κράτος
 Ισοβιότητα
ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΔΙΚΑΣΤΗΡΙΩΝ
 Εφαρμογή των νόμων, εκτός αν έρχονται σε αντίθεση με το Σύνταγμα
 Υποχρέωση αιτιολόγησης δικαστικών αποφάσεων
 Διάκριση σε διοικητικά, πολιτικά και ποινικά
Διοικητικά δικαστήρια: δικάζουν διοικητικές υποθέσεις, δηλ. διαφορές μεταξύ κράτους και
πολιτών, που προκύπτουν από παράνομες πράξεις κρατικών οργάνων. Π.χ. υποθέσεις
συνταξιοδοτικές, φορολογικές, υπηρεσιακής κατάστασης δημοσίων υπαλλήλων κλπ.
- Βασικοί νόμοι:
Για διοικητικές υποθέσεις: Διοικητικός κώδικας
Για εκδίκαση διοικητικών υποθέσεων: Κώδικας Διοικητικής Δικονομίας
Πολιτικά δικαστήρια: δικάζουν πολιτικές (ή αστικές) υποθέσεις, δηλ. διαφορές μεταξύ πολιτών
(ιδιωτικές), π.χ. διαφορές ενοχικές (δηλ. που προέρχονται από έννομες σχέσεις, με βάση τις οποίες
ένα πρόσωπο οφείλει να προβεί σε μια πράξη ή σε μια παροχή προς ένα άλλο, όπως διαφορές από
πώληση ή μίσθωση πράγματος, εργατικές, εμπορικές, διαφορές από ακίνητα ή κινητά
(εμπράγματες), οικογενειακές, κληρονομικές κλπ.
- Βασικοί νόμοι:
Για αστικές υποθέσεις: αστικός κώδικας
Για εκδίκαση αστικών υποθέσεων: Κώδικας Πολιτικής Δικονομίας
Ποινικά δικαστήρια: δικάζουν ποινικές υποθέσεις, δηλ. πράξεις που χαρακτηρίζονται από το νόμο
ως εγκλήματα (π.χ. εγκλήματα κατά της ζωής, όπως ανθρωποκτονία ή σωματική βλάβη, κατά της
περιουσίας, όπως κλοπή, ληστεία, φθορά ξένης ιδιοκτησίας κλπ.)
- Βασικοί νόμοι:
Για ποινικές υποθέσεις: Ποινικός κώδικας
Για εκδίκαση ποινικών υποθέσεων: Κώδικας Ποινικής Δικονομίας
ΒΑΘΜΟΙ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΩΝ
Α' ΒΑΘΜΟΥ Β' ΒΑΘΜΟΥ Γ' ΒΑΘΜΟΥ
ΠΟΛΙΤΙΚΑ
(διαφορές
μεταξύ πολιτών)
Ειρηνοδικείο
(για μικρά ποσά)
Πρωτοδικείο
(για μεγάλα ποσά)
Εφετείο
Άρειος Πάγος
(ΑΠ)
ΠΟΙΝΙΚΑ
(διαφορές που
αφορούν
εγκλήματα)
Πταισματοδικείο
(για πταίσματα)
Πλημμελειοδικείο
(για πλημμελήματα)
Μικτό Ορκωτό
(για κακουργήματα)
Εφετείο
Άρειος Πάγος
(ΑΠ)
ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΑ
(διαφορές
μεταξύ πολιτών
και κράτους)
Διοικητικό
Πρωτοδικείο
Διοικητικό
Εφετείο
Συμβούλιο της
Επικρατείας (ΣτΕ)

2. ΜΕΛΗ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΩΝ
- Όταν ένα δικαστήριο αποτελείται από έναν δικαστή (Πρόεδρο): Μονομελές
- Όταν ένα δικαστήριο αποτελείται από περισσότερους δικαστές: Τριμελές (3 μέλη), Πενταμελές (5
μέλη), Πολυμελές
ΕΝΔΙΚΑ ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ (ΔΙΚΟΓΡΑΦΑ)
- ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΩΝ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΩΝ: Αγωγή (πολιτικά), Μήνυση (ποινικά), Προσφυγή (Διοικητικά)
- ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΩΝ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΩΝ: Έφεση
- ΤΡΙΤΟΒΑΘΜΙΩΝ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΩΝ: Αναίρεση
ΕΙΔΗ ΔΙΚΑΣΤΙΚΩΝ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ
- Οριστικές: οι αποφάσεις των Πρωτοβάθμιων Δικαστηρίων
- Τελεσίδικες: οι αποφάσεις των Δευτεροβάθμιων
Δικαστηρίων
- Αμετάκλητες: οι αποφάσεις των Τριτοβάθμιων Δικαστηρίων
ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΑΡΘΡΑ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
Άρθρο 87
1. Η δικαιοσύνη απονέμεται από δικαστήρια συγκροτούμενα από τακτικούς δικαστές, που απολαμβάνουν λειτουργική και
προσωπική ανεξαρτησία.
2. Οι δικαστές κατά την άσκηση των καθηκόντων τους υπόκεινται μόνο στο Σύνταγμα και στους νόμους και σε καμία
περίπτωση δεν υποχρεούνται να συμμορφώνονται με διατάξεις που έχουν τεθεί κατά κατάλυση του Συντάγματος.
Άρθρο 88
1. Οι δικαστικοί λειτουργοί διορίζονται με προεδρικό διάταγμα, σύμφωνα με νόμο που ορίζει τα προσόντα και τη
διαδικασία της επιλογής τους, και είναι ισόβιοι.