3. 3
Spis treÊci
I. Wprowadzenie 4
II. Ogólne za∏o˝enia programu 5
III. Cele edukacyjne 6
IV. Podstawa programowa a program nauczania 8
V. TreÊci programu i osiàgni´cia szczegó∏owe uczniów 9
VI. Procedury osiàgania celów 20
VII. Przewidywany rozk∏ad treÊci nauczania w poszczególnych dzia∏ach podr´cznika 22
VIII. Metody oceniania osiàgni´ç ucznia 34
IX. Plan wynikowy nauczania zaj´ç technicznych 38
4. 4 ZAJ¢CIA TECHNICZNE • Program nauczania dla gimnazjum
I. Wprowadzenie
Rozwój techniki w XX i XXI wieku jest bardzo dynamiczny. Technika wkracza we wszyst-
kie dziedziny ˝ycia cz∏owieka, wià˝àc si´ z nim w sposób nierozerwalny. Zmusza go tym
samym do aktywnego poznawania nowych technologii, urzàdzeƒ, maszyn, narz´dzi
oraz korzystania z nich w codziennym ˝yciu.
M∏odzie˝ na trzecim etapie edukacyjnym ma ju˝ podstawowy zasób wiedzy o otacza-
jàcym Êwiecie i korzysta z najnowszych zdobyczy technicznych. Niewàtpliwie wa˝ne
jest, aby wiedza ta zosta∏a usystematyzowana i ugruntowana oraz po∏àczona z prak-
tycznym dzia∏aniem, przez co pozwoli na w∏aÊciwe funkcjonowanie uczniów w codzien-
nym ˝yciu. Istotne jest równie˝ uÊwiadomienie im zagadnieƒ etycznych zwiàzanych
z wykorzystaniem zdobyczy techniki oraz ochronà Êrodowiska naturalnego.
5. Program nauczania dla gimnazjum • ZAJ¢CIA TECHNICZNE 5
II. Ogólne za∏o˝enia programu
Wspó∏czesna szko∏a, wychodzàc naprzeciw wymogom, jakie sà stawiane m∏odzie˝y,
ma na celu przygotowanie jej do ˝ycia w cywilizacji technicznej, a tak˝e uÊwiadomiç
uczniom w∏asnà proorientacj´ zawodowà i przygotowaç ich w ten sposób do wyboru
przysz∏ego zawodu.
Rozporzàdzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie
podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kszta∏cenia ogólnego w po-
szczególnych typach szkó∏ wprowadzono zmiany w sposobie nauczania techniki. TreÊci
nauczania poszerzono o elementy praktycznej dzia∏alnoÊci ucznia, a nazwa przedmiotu
otrzyma∏a brzmienie zaj´cia techniczne. Zadaniem szko∏y jest wi´c przygotowanie dla
oferty zaj´ç edukacyjnych (tak zwanych modu∏ów) dostosowanych do zainteresowaƒ
i oczekiwaƒ uczniów.
Niniejszy program zosta∏ opracowany na podstawie najnowszej podstawy progra-
mowej zaj´ç technicznych. Mo˝e byç realizowany w ka˝dym gimnazjum w wymia-
rze 60 godzin w cyklu rocznym (po 2 godziny w tygodniu) lub w cyklu dwuletnim
(po 1 godzinie tygodniowo). Uczeƒ powinien wybraç i zrealizowaç minimum dwa mo-
du∏y z oferty szko∏y.
Program zosta∏ opracowany w ten sposób, aby mo˝na by∏o zró˝nicowaç ofert´ edu-
kacyjnà skierowanà do uczniów. Nauczyciel mo˝e wybraç konkretny dzia∏ i wzbogaciç
go dodatkowo o zaj´cia praktyczne, realizujàc jako odr´bny modu∏ tematyczny.
W rozdziale V. TreÊci programu i osiàgni´cia szczegó∏owe uczniów zaproponowano
podzia∏ na konkretne bloki tematyczne, które mogà stanowiç podstaw´ do realizacji
wybranych modu∏ów tematycznych.
6. 6 ZAJ¢CIA TECHNICZNE • Program nauczania dla gimnazjum
III. Cele edukacyjne
1. Cele ogólne
Celem g∏ównym zaj´ç technicznych jest przygotowanie m∏odzie˝y gimnazjalnej
do ˝ycia w cywilizacji technicznej. Odbywa si´ to poprzez realizacj´ okreÊlonych treÊci
nauczania. Zadaniem szko∏y jest zorganizowanie uczniom takich warunków, aby mogli
oni samodzielnie planowaç i podejmowaç dzia∏ania techniczne przy wykorzystaniu ty-
powych metod stosowanych w podstawowych dziedzinach techniki, bezpiecznie si´
pos∏ugujàc narz´dziami i przyrzàdami.
2. Cele szczegó∏owe
Cele szczegó∏owe sà formu∏owane i realizowane w zgodzie z podstawà programowà.
Sà to:
a) cele kszta∏cenia
Uczeƒ:
• zna i stosuje zasady bezpieczeƒstwa pracy
• wymienia i stosuje zasady ochrony przeciwpo˝arowej
• opisuje zasady dzia∏ania urzàdzeƒ oraz sprawnie i prawid∏owo si´ nimi pos∏uguje
• czyta i analizuje treÊci instrukcji obs∏ugi urzàdzeƒ oraz tabliczki znamionowe
• czyta i sporzàdza dokumentacj´ technologicznà
• planuje prac´ oraz opracowuje proces technologiczny
• wymienia i charakteryzuje rodzaje w∏ókien i omawia ich zastosowanie
• omawia sposób powstawania tkaniny i dzianiny
• rozró˝nia i stosuje podstawowe Êciegi r´czne i maszynowe
• przedstawia zasady wykonywania ubioru (projektuje, planuje i wykonuje prace prak-
tyczne z wykorzystaniem poznanych Êciegów; sporzàdza wykroje prostych modeli
ubraƒ)
• omawia sposoby konserwacji odzie˝y i czyta oznaczenia na metkach
• analizuje schematy obwodów elektrycznych, montuje obwody elektryczne oraz wy-
konuje pomiary
• wymienia i charakteryzuje elementy elektroniczne, przedstawia ich rol´ oraz parame-
try (sporzàdza projekty prostych schematów elektronicznych; montuje proste uk∏a-
dy elektroniczne)
• zna i stosuje zasady bezpiecznego korzystania z energii elektrycznej
• wymienia zasady dzia∏ania urzàdzeƒ znajdujàcych si´ w jego otoczeniu
• wymienia zasady bezpiecznego u˝ytkowania i konserwacji urzàdzeƒ znajdujàcych si´
w jego otoczeniu (dokonuje konserwacji urzàdzeƒ z najbli˝szego otoczenia)
7. Program nauczania dla gimnazjum • ZAJ¢CIA TECHNICZNE 7
• omawia etapy produkcji papieru i surowce do jego produkcji
• charakteryzuje gatunki papieru
• nazywa i stosuje ró˝ne techniki i formy papieroplastyki (projektuje formy papieropla-
styki i wykonuje je)
• wymienia i tworzy ró˝ne rodzaje modeli (planuje i wykonuje ró˝ne rodzaje modeli)
• omawia i stosuje zasady prawid∏owego ˝ywienia
• wymienia przepisy ruchu drogowego dotyczàce pieszych i rowerzystów oraz stosu-
je si´ do nich
• umie udzieliç pierwszej pomocy przedlekarskiej
• dba o Êrodowisko naturalne (dokonuje segregacji odpadów)
b) cele wychowania
Uczeƒ:
• ma poczucie odpowiedzialnoÊci za drugiego cz∏owieka
• przyjmuje postaw´ szacunku dla drugiego cz∏owieka
• jest dok∏adny, wytrwa∏y i cierpliwy
• kszta∏tuje wyobraêni´ przestrzennà, rozwija pomys∏owoÊç i podejmuje twórcze dzia-
∏ania
• dba o bezpieczeƒstwo swoje i innych
• korzysta z narz´dzi i przyborów zgodnie z ich przeznaczeniem
• stosuje w sposób racjonalny zdobycze techniki
• szanuje cudzà w∏asnoÊç
• wspó∏dzia∏a w grupie
• kszta∏tuje poczucie estetyki i wra˝liwoÊç
• rozumie znaczenie ochrony Êrodowiska i wykorzystania surowców wtórnych
• czuje si´ wspó∏odpowiedzialny za Êrodowisko naturalne
• prowadzi proekologiczny styl ˝ycia
• kszta∏tuje nawyki zdrowego trybu ˝ycia
• jest Êwiadomym uczestnikiem ruchu drogowego
• potrafi okreÊliç swoje mocne i s∏abe strony
• dokonuje wyborów zgodnych z powszechnie uznawanymi wartoÊciami
• tworzy w∏asny system wartoÊci
8. 8 ZAJ¢CIA TECHNICZNE • Program nauczania dla gimnazjum
IV Podstawa programowa
.
a program nauczania
Podstawa programowa zaj´ç technicznych okreÊlona Rozporzàdzeniem Ministra Edu-
kacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wycho-
wania przedszkolnego oraz kszta∏cenia ogólnego w poszczególnych typach szkó∏ wy-
mienia cele kszta∏cenia – wymagania ogólne, czyli:
• rozpoznawanie urzàdzeƒ technicznych i rozumienie zasad ich dzia∏ania;
• opracowanie kompetencji rozwiàzaƒ typowych problemów technicznych oraz przy-
k∏adowych rozwiàzaƒ konstrukcyjnych;
• planowanie pracy o ró˝nym stopniu z∏o˝onoÊci, przy ró˝nych formach organizacyj-
nych pracy;
• bezpieczne pos∏ugiwanie si´ narz´dziami i przyrzàdami.
Na podstawie celów ogólnych zaj´ç technicznych oraz po rozpoznaniu (diagnozie)
zainteresowaƒ i oczekiwaƒ uczniów nauczyciel mo˝e opracowaç lub wybraç odpowied-
ni program nauczania do realizacji zaj´ç technicznych.
9. Program nauczania dla gimnazjum • ZAJ¢CIA TECHNICZNE 9
V TreÊci programu i osiàgni´cia
.
szczegó∏owe uczniów
Proponowane treÊci programu nauczania zosta∏y pogrupowane w modu∏y przezna-
czone do realizacji na lekcjach zaj´ç technicznych:
1. Zasady bezpieczeƒstwa i higieny pracy na lekcjach techniki
2. Rysunek techniczny
3. Planowanie pracy. Proces technologiczny
4. Krawiectwo
5. Fotografia
6. Elektrotechnika
7. Papieroplastyka
8. Modelarstwo
9. Kulinaria
10. Podstawowe informacje o ruchu drogowym
11. Ochrona Êrodowiska naturalnego
Forma realizacji modu∏ów jest uzale˝niona od zaplecza technicznego szko∏y, predys-
pozycji nauczyciela oraz liczby uczniów w klasie. Ka˝dy modu∏ zawiera treÊci teoretycz-
ne, a tak˝e przewiduje inspirowanie uczniów do wykonywania samodzielnych lub gru-
powych projektów technicznych oraz Êwiadomego pos∏ugiwania si´ urzàdzeniami
i narz´dziami znajdujàcymi si´ w jego najbli˝szym otoczeniu. Realizacja treÊci nauczania
nie wymaga specjalistycznych pracowni, mo˝e byç prowadzona w zwyk∏ej sali lekcyjnej
wyposa˝onej w pomoce dydaktyczne. Ka˝dy modu∏ mo˝e zostaç rozbudowany o two-
rzenie przez uczniów prac praktycznych o wy˝szym stopniu trudnoÊci i zaanga˝owaniu.
Wydawnictwo Pedagogiczne OPERON przygotowa∏o siedem osobnych publikacji te-
matycznych (modu∏ów) do realizacji na zaj´ciach technicznych. Sà to:
• Zaj´cia krawieckie,
• Zaj´cia fotograficzne,
• Zaj´cia elektrotechniczne,
• Zaj´cia papieroplastyczne,
• Zaj´cia modelarskie,
• Zaj´cia kulinarne,
• Wychowanie komunikacyjne.
10. 10 ZAJ¢CIA TECHNICZNE • Program nauczania dla gimnazjum
Poni˝ej przedstawiono zakres treÊci nauczania w poszczególnych modu∏ach, jeÊli na-
uczyciel zechce realizowaç podr´cznik w ca∏oÊci.
1. Zasady bezpieczeƒstwa i higieny pracy na lekcjach techniki
Czas realizacji: 3 godziny lekcyjne
TreÊci nauczania
• zasady bezpieczeƒstwa i higieny pracy na lekcjach techniki
• ochrona przeciwpo˝arowa w szkole
• instrukcje obs∏ugi i tabliczki znamionowe
Osiàgni´cia ucznia
WiadomoÊci
Uczeƒ:
• zna przedmiotowe zasady oceniania
• zna i omawia regulamin pracowni
• omawia wyposa˝enie apteczki i sprz´t przeciwpo˝arowy
• opisuje drog´ ewakuacyjnà w szkole oraz sposób og∏oszenia alarmu
• omawia rodzaje Êrodków gaÊniczych i ich zastosowanie
• wyjaÊnia symbole znaków ewakuacyjnych
• omawia zasady post´powania w razie wypadku
• zna funkcj´ instrukcji obs∏ugi i tabliczki znamionowej
Umiej´tnoÊci
Uczeƒ:
• stosuje si´ do regulaminu pracowni technicznej
• potrafi rozpoznaç zagro˝enia wyst´pujàce przy obs∏udze urzàdzeƒ
• udziela pierwszej pomocy przedmedycznej
Wychowanie
Uczeƒ:
• ma poczucie odpowiedzialnoÊci za drugiego cz∏owieka
• przyjmuje postaw´ szacunku dla drugiego cz∏owieka
2. Rysunek techniczny
Czas realizacji: 8 godzin lekcyjnych
TreÊci nauczania
• podstawowe wiadomoÊci o rysunku technicznym – wymiarowanie figur p∏askich
• pismo techniczne proste – çwiczenia
• przekroje bry∏ w rysunku technicznym
• rysunek poglàdowy, z∏o˝eniowy i wykonawczy
• zasady rzutowania
• dimetria w rysunku technicznym
11. Program nauczania dla gimnazjum • ZAJ¢CIA TECHNICZNE 11
• izometria w rysunku technicznym
• sporzàdzanie modelu bry∏y na podstawie rzutu prostokàtnego
Osiàgni´cia ucznia
WiadomoÊci
Uczeƒ:
• omawia normy techniczne i ich znaczenie
• zna i wymienia zasady wykonywania rysunku technicznego
• omawia rodzaje linii, symbole
• definiuje poj´cie normalizacja
• omawia zasady wymiarowania
• przedstawia wzory liter i cyfr
• omawia zasady wykonywania przekrojów i ich rodzaje
• opisuje ró˝nice pomi´dzy rysunkiem poglàdowym, z∏o˝eniowym i wykonawczym
• wymienia zasady rzutowania i rodzaje rzutów
• wymienia zasady rysowania bry∏ w dimetrii
• wymienia zasady rysowania bry∏ w izometrii
• wymienia zasady wykonywania bry∏ na podstawie siatki
Umiej´tnoÊci
Uczeƒ:
• wykonuje rysunek techniczny
• rozpoznaje i nazywa rodzaje linii, symbole
• stosuje zasady wymiarowania
• rysuje przekroje bry∏
• rozpoznaje rodzaje przekrojów
• dobiera i stosuje odpowiedni rodzaj rysunku technicznego do dokumentacji
• wykonuje prostà dokumentacj´ technologicznà
• przedstawia bry∏y w dimetrii i izometrii
• wykonuje siatki prostych bry∏
• wykorzystuje programy komputerowe do wykonywania rysunku technicznego
Wychowanie
Uczeƒ:
• jest dok∏adny, wytrwa∏y i cierpliwy
• kszta∏tuje wyobraêni´ przestrzennà
3. Planowanie pracy. Proces technologiczny
Czas realizacji: 7 godzin lekcyjnych
TreÊci nauczania
• proces technologiczny
• operacja technologiczna
• planowanie pracy
• formy organizacji pracy
• narz´dzia i przyrzàdy pomiarowe
12. 12 ZAJ¢CIA TECHNICZNE • Program nauczania dla gimnazjum
• rodzaje po∏àczeƒ materia∏ów
• budowa i zasada dzia∏ania lutownicy
• budowa i zasada dzia∏ania wiertarki
• rodzaje i zastosowanie przek∏adni
Osiàgni´cia ucznia
WiadomoÊci
Uczeƒ:
• wyjaÊnia poj´cia dokumentacja technologiczna, proces i operacja technologiczna,
produkcja jednostkowa, wieloseryjna, ciàg∏a, ergonomia
• przedstawia etapy procesu technologicznego
• omawia rodzaje operacji technologicznych i ich funkcje
• wyjaÊnia formy organizacji pracy i ich zastosowanie w praktyce
• omawia rodzaje narz´dzi i ich zastosowanie
• omawia ogólnà budow´ i zasad´ dzia∏ania lutownicy
• omawia ogólnà budow´ i zasad´ dzia∏ania wiertarki
• opisuje rodzaje przek∏adni i ich zastosowanie
Umiej´tnoÊci
Uczeƒ:
• okreÊla czas niezb´dny do wykonania danej operacji technologicznej
• opracowuje proces technologiczny powstania dowolnego przedmiotu
• dobiera narz´dzia odpowiednie do danej operacji technologicznej
• podaje przyk∏ady produkcji ciàg∏ej, potokowej i seryjnej
• korzysta z narz´dzi zgodnie z ich przeznaczeniem
• dokonuje pomiarów suwmiarkà i mikrometrem
• charakteryzuje rodzaje po∏àczeƒ materia∏ów
• stosuje poj´cia spoina, lutowanie mi´kkie, twarde
• omawia rodzaje lutownic
• wymienia i rozpoznaje rodzaje przek∏adni
Wychowanie
Uczeƒ:
• dba o bezpieczeƒstwo swoje i innych
• korzysta z narz´dzi i przyborów zgodnie z ich przeznaczeniem
• stosuje w sposób racjonalny zdobycze techniki
• szanuje cudzà w∏asnoÊç
4. Krawiectwo
Czas realizacji: 9 godzin lekcyjnych
TreÊci nauczania
• rodzaje materia∏ów w∏ókienniczych – pochodzenie i zastosowanie w∏ókien
• wyrób tkanin i dzianin – sploty
• podstawowe Êciegi r´czne i maszynowe
• zasady wykonania ubioru
13. Program nauczania dla gimnazjum • ZAJ¢CIA TECHNICZNE 13
• konserwacja odzie˝y
• oznaczenia na metkach
Osiàgni´cia ucznia
WiadomoÊci
Uczeƒ:
• opisuje rodzaje materia∏ów w∏ókienniczych
• omawia pochodzenie w∏ókien i zna ich zastosowanie
• omawia etapy powstawania w∏ókien
• okreÊla w∏aÊciwoÊci w∏ókien
• wyjaÊnia sposób powstawania tkanin
• omawia podstawowe Êciegi maszynowe i r´czne
• omawia sposób wykonania Êciegów
• opisuje budow´ maszyny do szycia
• omawia sposób zdejmowania miary
• omawia sposoby konserwacji odzie˝y
• definiuje symbole umieszczone na metce
• omawia budow´ ˝elazka
Umiej´tnoÊci
Uczeƒ:
• rozpoznaje w∏ókna i podaje przyk∏ady ich zastosowania
• porównuje w∏aÊciwoÊci w∏ókien naturalnych i chemicznych
• omawia sposób powstawania dzianin
• rozró˝nia wàtek i osnow´, oczko lewe i oczko prawe
• wykonuje dzianin´
• szyje r´cznie i maszynowo
• wykonuje wykrój prostych modeli ubraƒ
• dobiera sposób konserwacji odpowiedni do rodzaju materia∏u i zabrudzenia
• odczytuje sk∏ad surowca, z którego wykonano tkanin´ na podstawie oznaczeƒ nitek
Wychowanie
Uczeƒ:
• starannie i dok∏adnie wykonuje prac´
• wspó∏dzia∏a w grupie
• dba o rzeczy swoje i innych
• stosuje zasady bezpieczeƒstwa podczas prasowania
5. Fotografia
Czas realizacji: 3 godziny lekcyjne
TreÊci nauczania
• fotografia tradycyjna
• fotografia cyfrowa
• zasady wykonania zdj´cia, obróbka komputerowa
14. 14 ZAJ¢CIA TECHNICZNE • Program nauczania dla gimnazjum
Osiàgni´cia ucznia
WiadomoÊci
Uczeƒ:
• opisuje rodzaje aparatów
• omawia budow´ poszczególnych aparatów fotograficznych
• wymienia zasady u˝ytkowania aparatów
Umiej´tnoÊci
Uczeƒ:
• wymienia elementy budowy aparatu na podstawie schematu
• opisuje sposób powstawania zdj´ç w poszczególnych rodzajach aparatów
• wykonuje zdj´cia
• czyta i analizuje treÊç instrukcji obs∏ugi urzàdzenia
• charakteryzuje programy do obróbki artystycznej zdj´ç
• wybiera rodzaj aparatu w zale˝noÊci od potrzeb
Wychowanie
Uczeƒ:
• umiej´tnie korzysta z urzàdzeƒ technicznych
• kszta∏tuje poczucie estetyki, wra˝liwoÊç
6. Elektrotechnika
Czas realizacji: 13 godzin lekcyjnych
TreÊci nauczania
• zasada przep∏ywu pràdu elektrycznego przez obwody elektryczne
• rezystor – rola, rodzaje, parametry oraz odczytywanie rezystancji
• kondensator – rola, rodzaje oraz odczytywanie parametrów
• dioda pó∏przewodnikowa – rola, rodzaje, parametry
• tranzystor – rola, rodzaje, parametry
• cewka (zwojnica) – rola, rodzaje, parametry
• zasilacz – schemat blokowy i zasada dzia∏ania
• mikrofon i g∏oÊnik – budowa i zasada dzia∏ania
• radioodbiornik i odbiornik telewizyjny – budowa i zasada dzia∏ania
• telefon – budowa, dzia∏anie, u˝ytkowanie
• odtwarzacz DVD – budowa, dzia∏anie, u˝ytkowanie
• kuchenka mikrofalowa – budowa, dzia∏anie, u˝ytkowanie
Osiàgni´cia ucznia
WiadomoÊci
Uczeƒ:
• wymienia i nazywa symbole stosowane w schematach obwodów elektrycznych
• opisuje przyrzàdy pomiarowe
• omawia rol´ i rodzaje: rezystora, kondensatora, diody, tranzystora, cewki
15. Program nauczania dla gimnazjum • ZAJ¢CIA TECHNICZNE 15
• omawia zastosowanie zasilacza i zasad´ jego dzia∏ania
• podaje zasad´ odczytywania parametrów elementów elektronicznych
• omawia budow´ mikrofonu i g∏oÊnika
• zna zasad´ dzia∏ania mikrofonu i g∏oÊnika; wymienia symbole i parametry
• wyjaÊnia istot´ przesy∏ania i odbierania dêwi´ku
• wymienia zastosowanie poszczególnych fal radiowych
• omawia schemat transmisji radiowej
• opisuje budow´ i sposób dzia∏ania radioodbiornika
• omawia schemat blokowy przekazu telewizyjnego
• przedstawia zasady dzia∏ania poszczególnych rodzajów telewizorów: kineskopowego,
ciek∏okrystalicznego, plazmowego
• okreÊla poj´cie sieç telefoniczna oraz budow´ telefonu stacjonarnego i komórko-
wego
• odczytuje symbole umieszczone na obudowie urzàdzenia
• omawia sposób dzia∏ania odtwarzacza DVD
• wymienia systemy dekodowania dêwi´ku
• wyjaÊnia zasad´ odczytu obrazu i dêwi´ku z p∏yty CD/DVD
• omawia budow´ i zasad´ dzia∏ania kuchenki mikrofalowej
• wymienia rodzaje uk∏adów sterowania kuchenki mikrofalowej
Umiej´tnoÊci
Uczeƒ:
• czyta i analizuje schematy obwodów elektrycznych oraz oblicza parametry
• porównuje po∏àczenia szeregowe i równoleg∏e odbiorników w obwodzie
• montuje dowolne obwody wed∏ug schematów z zastosowaniem danego elementu
• wykonuje schematy obwodów elektrycznych z zastosowaniem danego elementu
• wyciàga wnioski z doÊwiadczeƒ
• charakteryzuje poszczególne parametry urzàdzenia
• korzysta z urzàdzeƒ zgodnie z ich przeznaczeniem
• analizuje treÊci instrukcji obs∏ugi urzàdzenia
• dobiera odpowiednie parametry urzàdzenia do okreÊlonej jego funkcji
Wychowanie
Uczeƒ:
• w∏aÊciwie i racjonalnie korzysta ze zdobyczy techniki
• przestrzega zasad bezpieczeƒstwa i higieny pracy
7. Papieroplastyka
Czas realizacji: 5 godzin lekcyjnych
TreÊci nauczania
• proces produkcji papieru
• w∏aÊciwoÊci papieru, jego gatunki i zastosowanie
• techniki i formy papieroplastyki,
• narz´dzia i materia∏y wykorzystywane w papieroplastyce
16. 16 ZAJ¢CIA TECHNICZNE • Program nauczania dla gimnazjum
Osiàgni´cia ucznia
WiadomoÊci
Uczeƒ:
• omawia znaczenie papieru w codziennym ˝yciu
• wymienia surowce wykorzystywane do produkcji papieru
• omawia etapy produkcji papieru na podstawie schematu
• wymienia i charakteryzuje produkty i pó∏produkty powsta∏e podczas produkcji pa-
pieru
• charakteryzuje podstawowe w∏aÊciwoÊci papieru
• omawia podstawowe gatunki papieru
• okreÊla jakoÊç produktów papierowych
• wymienia sposoby uszlachetniania papieru
• opisuje techniki papieroplastyki: orgiami, kirigami, papier-mâché
• wymienia charakterystyczne ozdoby z papieru ze swojego regionu
Umiej´tnoÊci
Uczeƒ:
• rozró˝nia podstawowe gatunki papieru
• dokonuje podzia∏u papieru
• okreÊla przeznaczenie danego rodzaju papieru ze wzgl´du na jego w∏aÊciwoÊci
• wykonuje przedmioty technikà origami
• podaje przyk∏ady ozdób z papieru
Wychowanie
Uczeƒ:
• rozumie potrzeb´ ochrony Êrodowiska i wykorzystania surowców wtórnych
• starannie i dok∏adnie wykonuje prace
• rozwija pomys∏owoÊç i podejmuje twórcze dzia∏ania
8. Modelarstwo
Czas realizacji: 5 godzin lekcyjnych
TreÊci nauczania
• rodzaje modeli i ich tworzenie
• materia∏y modelarskie
• obróbka i sposoby ∏àczenia drewna
Osiàgni´cia ucznia
WiadomoÊci
Uczeƒ:
• charakteryzuje rodzaje modelarstwa: redukcyjne, ko∏owe, figurkowe
• omawia sposób wykonania modeli kartonowych
• omawia sposób wykonywania modeli zapa∏czanych
• wymienia rodzaje materia∏u i opisuje sposób wykonania modeli plastikowych
• opisuje budow´ drewna
17. Program nauczania dla gimnazjum • ZAJ¢CIA TECHNICZNE 17
• wie, na czym polega obróbka drewna
• okreÊla materia∏y drewnopochodne
• omawia podstawowe w∏aÊciwoÊci drewna
• rozpoznaje i nazywa podstawowe przyrzàdy pomiarowe oraz narz´dzia do obróbki
drewna
• nazywa i opisuje operacje technologiczne: trasowanie, wiercenie, ci´cie, struganie,
pi∏owanie, szlifowanie, bejcowanie, lakierowanie
• dokonuje podzia∏u po∏àczeƒ drewna na roz∏àczne i nieroz∏àczne
Umiej´tnoÊci
Uczeƒ:
• wykonuje modele obiektów wybranà technikà modelarskà
• omawia na przyk∏adach wady i zalety drewna
• rozpoznaje rodzaje przekrojów drewna oraz je charakteryzuje
• rozpoznaje materia∏y drewnopochodne i omawia ich zastosowanie
• wykonuje przedmioty z drewna lub z elementami drewnianymi (np. latawiec)
Wychowanie
Uczeƒ:
• uÊwiadamia sobie koniecznoÊç ochrony Êrodowiska naturalnego
• rozumie koniecznoÊç odzyskiwania surowców wtórnych
• rozwija pomys∏owoÊç i podejmuje twórcze dzia∏ania
9. Kulinaria
Czas realizacji: 3 godziny lekcyjne
TreÊci nauczania
• zasady prawid∏owego ˝ywienia
• grupy produktów
• przechowywanie produktów ˝ywnoÊciowych
• budowa i dzia∏anie ch∏odziarki
• przygotowywanie posi∏ków
• nakrywanie do sto∏u
Osiàgni´cia ucznia
WiadomoÊci
Uczeƒ:
• omawia zasady racjonalnego od˝ywiania
• wie, jaka jest rola sk∏adników pokarmowych w organizmie cz∏owieka
• wymienia i charakteryzuje grupy pokarmowe przedstawione na piramidzie zdrowia
• podaje metody i funkcje konserwacji ˝ywnoÊci
• omawia funkcje i budow´ ch∏odziarki
• wymienia rodzaje obróbki termicznej
• definiuje poj´cia: jad∏ospis, norma ˝ywieniowa
• omawia zasady nakrycia do sto∏u i w∏aÊciwego zachowania si´ przy stole
18. 18 ZAJ¢CIA TECHNICZNE • Program nauczania dla gimnazjum
Umiej´tnoÊci
Uczeƒ:
• wymienia choroby uk∏adu pokarmowego
• wymienia skutki z∏ego przechowywania ˝ywnoÊci
• tworzy jad∏ospis oraz okreÊla normy ˝ywieniowe
• racjonalnie planuje posi∏ki
• kalkuluje koszty zwiàzane z przygotowaniem posi∏ków
• planuje menu dostosowane do swoich potrzeb
Wychowanie
Uczeƒ:
• kszta∏tuje nawyki zdrowego trybu ˝ycia, zw∏aszcza ˝ywienia
• stosuje zasady higieny przy sporzàdzaniu posi∏ków
• umie odpowiednio zachowaç si´ przy stole
10. Podstawowe informacje o ruchu drogowym
Czas realizacji: 2 godziny lekcyjne
TreÊci nauczania
• zasady obowiàzujàce pieszych i rowerzystów
• wypadki na drodze
• pierwsza pomoc
Osiàgni´cia ucznia
WiadomoÊci
Uczeƒ:
• wymienia przepisy ruchu drogowego obowiàzujàce pieszych i rowerzystów
• omawia zasad´ ostro˝noÊci i zasad´ ograniczonego zaufania na drodze
• rozpoznaje i nazywa znaki obowiàzujàce pieszych i rowerzystów
• omawia zasady udzielania pierwszej pomocy
Umiej´tnoÊci
Uczeƒ:
• stosuje przepisy ruchu drogowego
• rozpoznaje ró˝ne rodzaje urazów
• udziela pierwszej pomocy
• umie u∏o˝yç poszkodowanego w pozycji bezpiecznej
• zna numery s∏u˝b ratowniczych (997, 998, 999) i numer alarmowy (112)
Wychowanie
Uczeƒ:
• bezpiecznie porusza si´ na drodze
• jest Êwiadomym uczestnikiem ruchu drogowego
• szanuje swoje i cudze ˝ycie
19. Program nauczania dla gimnazjum • ZAJ¢CIA TECHNICZNE 19
11. Ochrona Êrodowiska naturalnego
Czas realizacji: 2 godziny lekcyjne
TreÊci nauczania
• korzystanie z instalacji domowych
• recykling – wed∏ug ustawy o odpadach z dnia 27 kwietnia 2001 roku (Dz. U. z 2001 r.
nr 62, poz. 628) pod poj´ciem recyklingu rozumie si´ taki odzysk, który polega na po-
wtórnym przetwarzaniu substancji lub materia∏ów zawartych w odpadach w proce-
sie produkcyjnym w celu uzyskania substancji lub materia∏u o przeznaczeniu pier-
wotnym lub o innym przeznaczeniu, w tym te˝ recykling organiczny, z wyjàtkiem
odzysku energii. Segregacja odpadów jest elementem recyklingu.
Osiàgni´cia ucznia
WiadomoÊci
Uczeƒ:
• omawia rodzaje instalacji domowych
• omawia rol´ bezpiecznika
• wymienia i charakteryzuje czynniki wp∏ywajàce na wysokoÊç rachunku za pràd
• planuje zakup odbiorników ze wzgl´du na ich energooszcz´dnoÊç
• przedstawia czynniki wp∏ywajàce na wysokoÊç rachunku za wod´
• omawia sposoby zmniejszania zu˝ycia gazu
• wymienia i charakteryzuje znaki stosowane na opakowaniach produktów zwiàzane
z recyklingiem (wylicza zasady dzia∏ania recyklingu)
Umiej´tnoÊci
Uczeƒ:
• bezpiecznie i racjonalnie korzysta z instalacji domowych
• wie, jak postàpiç w razie wykrycia ulatniania si´ gazu
• czyta plany instalacji domowych
• rozumie koniecznoÊç segregacji Êmieci
• segreguje Êmieci we w∏asnym gospodarstwie domowym
Wychowanie
Uczeƒ:
• czuje si´ wspó∏odpowiedzialny za Êrodowisko naturalne
• prowadzi proekologiczny styl ˝ycia
20. 20 ZAJ¢CIA TECHNICZNE • Program nauczania dla gimnazjum
VI. Procedury osiàgania celów
Procedury osiàgania celów sà zale˝ne od metod nauczania i wynikajà ze specyfiki
przedmiotu. Ich zadaniem jest rozwijanie twórczej aktywnoÊci uczniów, zainteresowa-
nie wytworami wspó∏czesnej techniki oraz zdeterminowanie do rozwijania swoich umie-
j´tnoÊci poznawczych. Najcz´Êciej stosowanymi metodami nauczania na zaj´ciach
technicznych sà:
1. Metody podajàce – polegajàce na podaniu uczniowi przez nauczyciela gotowych
treÊci lub prac´ ze êród∏ami informacji. Sà to przede wszystkim: pogadanka, wyk∏ad,
wyg∏oszenie referatu, dyskusja, praca z ksià˝kà – çwiczeniami.
Proponowane tematy, w ramach których mo˝na zastosowaç metody podajàce:
• Zasady bezpieczeƒstwa i pracy na lekcjach techniki.
• Ochrona przeciwpo˝arowa w szkole.
• Instrukcje obs∏ugi i tabliczki znamionowe.
• Rodzaje materia∏ów w∏ókienniczych – pochodzenie i zastosowanie w∏ókien.
2. Metody problemowe – to stworzenie sytuacji problemowej i poszukiwanie przez
uczniów sposobu jej rozwiàzania. Wykorzystuje si´ przy tym: burz´ mózgów, anali-
z´ SWOT, map´ myÊli, drzewko decyzyjne.
Proponowane tematy, w ramach których mo˝na zastosowaç metody problemowe:
• Obwody elektryczne – zasada przep∏ywu pràdu elektrycznego.
• Obróbka i sposoby ∏àczenia drewna.
• Przechowywanie produktów ˝ywnoÊciowych.
• Recykling – segregacja odpadów.
3. Metody eksponujàce – polegajà na przyswajaniu okreÊlonej wiedzy poprzez oglàd,
czyli na przyk∏ad film, foliogramy, pokaz.
Proponowane tematy, w ramach których mo˝na zastosowaç metody eksponujàce:
• Mikrofon i g∏oÊnik – budowa i zasada dzia∏ania.
• Zasady obowiàzujàce pieszych i rowerzystów.
• Wypadki na drodze – pierwsza pomoc.
4. Metody praktyczne – praktyczne dzia∏anie uczniów, wykonywanie zadaƒ, projek-
tów, schematów. Sà one charakterystyczne dla lekcji wytwórczych.
Proponowane tematy, w ramach których mo˝na zastosowaç metody praktyczne:
• Podstawowe wiadomoÊci o rysunku technicznym – wymiarowanie figur p∏askich.
• Pismo techniczne proste – çwiczenia.
21. Program nauczania dla gimnazjum • ZAJ¢CIA TECHNICZNE 21
• Przekroje bry∏ w rysunku technicznym.
• Rysunek poglàdowy, z∏o˝eniowy i wykonawczy.
• Zasady rzutowania.
• Dimetria w rysunku technicznym.
Istotne znaczenie w nauczaniu techniki ma metoda projektów, dzi´ki której ucznio-
wie majà mo˝liwoÊç kszta∏cenia umiej´tnoÊci zwiàzanych z podejmowanymi przez nich
konkretnymi dzia∏aniami. Pozwala na zrealizowanie zaplanowanego zadania zgodnie
z okreÊlonymi przyj´tymi za∏o˝eniami, planem realizacji. Najcz´Êciej metod´ projektu re-
alizuje si´ w grupie w czasie pozalekcyjnym. Efekty pracy sà prezentowane szerokiemu
gronu odbiorców, cz´sto poza klasà, w atrakcyjny, zrozumia∏y dla wszystkich sposób.
Proponowane tematy, w ramach których mo˝na zastosowaç metod´ projektu:
• Proces technologiczny. Operacja technologiczna. Planowanie pracy.
• Wykonanie pracy praktycznej w ramach poszczególnych modu∏ów.
22. 22 ZAJ¢CIA TECHNICZNE • Program nauczania dla gimnazjum
VII. Przewidywany rozk∏ad
treÊci nauczania w poszczególnych
dzia∏ach podr´cznika
I PÓ¸ROCZE
Liczba Procedury osiàgania
Dzia∏ podr´cznika Temat lekcji Materia∏ nauczania
godzin celów
1. Lekcja organizacyjna. 1 • program nauczania • analiza treÊci podr´cznika
Zasady Zasady bezpieczeƒ- • przedmiotowe zasady • przedstawienie przed-
bezpieczeƒstwa stwa i higieny pracy oceniania miotowych zasad oce-
i higieny pracy na lekcjach techniki. • regulamin pracowni niania
na lekcjach techniki • apteczka i sprz´t prze- • analiza regulaminu pra-
ciwpo˝arowy cowni
• post´powanie w razie • zapoznanie z drogà
wypadku ewakuacyjnà
• zapoznanie z post´powa-
niem w razie wypadku
Ochrona 1 • rodzaje Êrodków gaÊni- • zapoznanie z rodzajami
przeciwpo˝arowa czych Êrodków gaÊniczych
w szkole. • droga ewakuacyjna • poznanie drogi ewaku-
w szkole acyjnej na terenie szko∏y
• znaki ewakuacyjne oraz sposobów og∏asza-
• sposoby og∏aszania alar- nia alarmu
mu w szkole • rozpoznawanie i odczy-
tywanie znaków ewaku-
acyjnych
• dobór w∏aÊciwego Êrod-
ka gaÊniczego do dane-
go rodzaju po˝aru
Instrukcje obs∏ugi 1 • funkcja instrukcji obs∏ugi • poznanie zasady dzia∏a-
i tabliczki i tabliczki znamionowej nia danego urzàdzenia
znamionowe. • dane zawarte w instruk- • poznanie zasad u˝ytko-
cji obs∏ugi wania i konserwacji
• dane techniczne na ta- urzàdzeƒ
bliczce znamionowej • odczytanie i analiza tre-
• odczytywanie i wykorzy- Êci instrukcji obs∏ugi
stanie w praktyce da- urzàdzenia
nych znajdujàcych si´ • odczytywanie symboli
w instrukcji obs∏ugi i na umieszczonych na obu-
tabliczce znamionowej dowie urzàdzenia
23. Program nauczania dla gimnazjum • ZAJ¢CIA TECHNICZNE 23
• symbole i oznaczenia
stosowane w instrukcji
obs∏ugi i na tabliczce
znamionowej
2. Podstawowe 1 • normy techniczne i ich • zapoznanie z normami
Rysunek techniczny wiadomoÊci znaczenie stosowanymi w rysunku
o rysunku • zasady wykonywania ry- technicznym i z ich zna-
technicznym sunku technicznego czeniem
– wymiarowanie • rodzaje linii, symbole • zapoznanie z zasadami
figur p∏askich. • normalizacja wykonywania rysunku
• zasady wymiarowania technicznego
• doskonalenie umiej´t- • zapoznanie z zasadami
noÊci wymiarowania rysunku
technicznego
• wymiarowanie figury
p∏askiej
Pismo techniczne 1 • wzory liter i cyfr • poznanie rodzaju liter
proste – çwiczenia. • normalizacja pisma i cyfr charakterystycz-
nych dla danego rodza-
ju pisma
• pisanie pismem tech-
nicznych danych oso-
bowych i nazwy szko∏y
Przekroje bry∏ 1 • zasady wykonania prze- • zapoznanie z przekroja-
w rysunku krojów mi i sposobami ich wy-
technicznym. • rodzaje przekrojów kreÊlania
• sposoby oznaczenia • rozpoznawanie rodza-
przekrojów jów przekrojów
• wykreÊlanie przekroju
bry∏y
Rysunek 1 • zasady sporzàdzania ry- • rozpoznawanie rysunku
poglàdowy, sunku poglàdowego, poglàdowego, z∏o˝enio-
z∏o˝eniowy z∏o˝eniowego i wyko- wego i wykonawczego
i wykonawczy. nawczego • sporzàdzanie rysunku
• funkcje rysunku poglàdowego, z∏o˝enio-
wego i wykonawczego
Zasady rzutowania. 1 • rodzaje rzutów • rozpoznawanie rodzaju
• zasady rzutowania rzutu
• sposób wykonania rzutu • wykonywanie rzutów fi-
• widok gur
• uzupe∏nianie brakujàce-
go rzutu
Dimetria w rysunku 1 • zasady wykreÊlania bry∏ • poznanie zasad wykre-
technicznym. w dimetrii Êlania rysunku
• wzajemny uk∏ad osi • wykreÊlanie bry∏y w di-
• doskonalenie umiej´t- metrii
noÊci – çwiczenia
Izometria 1 • zasady wykreÊlania bry∏ • poznanie zasad wykre-
w rysunku w izometrii Êlania rysunku
technicznym. • wzajemny uk∏ad osi • wykreÊlanie bry∏y w izo-
• doskonalenie umiej´t- metrii
noÊci – çwiczenia
Sporzàdzanie 1 • zasady wykonania bry∏y • rozrysowywanie poszcze-
modelu bry∏y • sposób wykonania siatki gólnych p∏aszczyzn bry∏y
na podstawie rzutu na podstawie bry∏y • wykonanie siatki bry∏y
prostokàtnego. • sporzàdzanie modelu
bry∏y
24. 24 ZAJ¢CIA TECHNICZNE • Program nauczania dla gimnazjum
3. Proces 1 • poj´cia: dokumentacja • omówienie dokumenta-
Planowanie technologiczny. technologiczna, proces cji technologicznej
pracy. Proces Operacja i operacja technologiczna • przedstawienie zasad
technologiczny technologiczna. • rodzaje operacji tech- w∏aÊciwego doboru ma-
Planowanie pracy. nologicznych teria∏u w zale˝noÊci
• etapy procesu techno- od rodzaju pracy
logicznego • omówienie rodzajów
• planowanie pracy operacji technologicz-
nych
• omówienie etapów pro-
cesu technologicznego
• umiej´tnoÊç wykonania
podstawowej dokumen-
tacji technologicznej
Formy 1 • poj´cie produkcja • wyjaÊnienie poj´cia pro-
organizacji pracy. • organizacja pracy dukcji
• formy organizacji pracy: • znaczenie w∏aÊciwej or-
produkcja jednostkowa, ganizacji pracy
wieloseryjna, ciàg∏a • omówienie form orga-
• ró˝nice mi´dzy po- nizacji produkcji – ich
szczególnymi rodzajami ró˝nice i podstawowe
produkcji zastosowania
• zastosowanie poszcze- • omówienie poj´cia
gólnych form produkcji ergonomia
• poj´cie i znaczenie er-
gonomii
Narz´dzia 1 • rodzaje narz´dzi – ich • omówienie rodzajów
i przyrzàdy nazwy, w∏aÊciwe wyko- narz´dzi
pomiarowe. rzystanie, konserwacja • omówienie zasady dzia-
• przyrzàdy pomiarowe ∏ania suwmiarki i mikro-
• budowa suwmiarki i za- metru
sady pomiaru • umiej´tnoÊç odczytu
• budowa mikrometru pomiaru z uwzgl´dnie-
i zasady pomiaru niem skali dok∏adnoÊci
• skale dok∏adnoÊci suw-
miarki i mikrometru
Rodzaje po∏àczeƒ 1 • rodzaje po∏àczeƒ mate- • scharakteryzowanie ro-
materia∏ów. ria∏ów dzajów po∏àczeƒ mate-
• klasyfikacja po∏àczeƒ ria∏ów
• dobór odpowiedniego • omówienie zasady do-
rodzaju po∏àczenia boru odpowiedniego ro-
do danego materia∏u dzaju po∏àczenia do da-
i funkcji i przedmiotu nego materia∏u i funkcji,
lub urzàdzenia jakà ma spe∏niaç
• sposoby oznaczenia po- • przedstawienie sposobu
∏àczeƒ oznaczenia po∏àczenia
Budowa i zasada 1 • poj´cia: spoina, lutowa- • wyjaÊnienie poj´ç spo-
dzia∏ania lutownicy. nie mi´kkie, twarde ina, lutowanie mi´kkie,
• rodzaje lutownic twarde i ich omówienie
• budowa i zasada dzia∏a- • przedstawienie zasady
nia lutownicy dzia∏ania lutownicy
• sposób wykonania po∏à- • przedstawienie zasad
czenia czyszczenia i konserwacji
• bezpieczeƒstwo i higie- • odczytanie i analiza tre-
na pracy Êci instrukcji obs∏ugi
urzàdzenia
• umiej´tnoÊç lutowania
25. Program nauczania dla gimnazjum • ZAJ¢CIA TECHNICZNE 25
Budowa i zasada 1 • rodzaje wiertarek • przedstawienie zasady
dzia∏ania wiertarki. • budowa i zasada dzia∏a- dzia∏ania wiertarki
nia wiertarki • przedstawienie zasad
• budowa wiert∏a czyszczenia i konserwacji
• instrukcja obs∏ugi • odczytanie i analiza tre-
• bezpieczeƒstwo i higie- Êci instrukcji obs∏ugi
na pracy urzàdzenia
• bezpieczne korzystanie • umiej´tnoÊç wiercenia
z wiertarki
Rodzaje 1 • rodzaje przek∏adni • omówienie zasady dzia-
i zastosowanie • zasada przenoszenia ru- ∏ania przek∏adni
przek∏adni. chu • zapoznanie z rodzajami
• sposoby oznaczenia przek∏adni
przek∏adni – symbole • obliczanie prze∏o˝enia
• zastosowanie przek∏adni przek∏adni
• poj´cie prze∏o˝enia i je- • omówienie praktyczne-
go obliczanie go zastosowania prze-
k∏adni
4. Rodzaje materia∏ów 2 • rodzaje materia∏ów w∏ó- • rozpoznawanie rodza-
Krawiectwo w∏ókienniczych kienniczych jów materia∏ów w∏ó-
– pochodzenie • zastosowanie materia- kienniczych
i zastosowanie ∏ów w∏ókienniczych • omówienie zastosowa-
w∏ókien. • poj´cia: w∏ókno, mate- nia poszczególnych ma-
ria∏ w∏ókienniczy, tkani- teria∏ów w∏ókienniczych
na, dzianina, wyroby • poznanie poj´ç: w∏ók-
plecione, prz´dzina, no, materia∏ w∏ókienni-
w∏óknina, nitka czy, tkanina, dzianina,
• podzia∏ w∏ókien wyroby plecione, prz´-
• etapy otrzymywania dzina, w∏óknina, nitka
w∏ókien i ich rozró˝nianie
• w∏aÊciwoÊci w∏ókien na- • omówienie podzia∏u
turalnych i chemicznych w∏ókien
oraz ich zastosowanie • omówienie etapów
• podzia∏ nitek i ich zasto- otrzymywania w∏ókien
sowanie i surowców do ich pro-
dukcji
• omówienie w∏aÊciwoÊci
w∏ókien naturalnych
i chemicznych oraz po-
równanie ich w∏aÊciwoÊci
• omówienie sposobu
otrzymywania nitek i ich
podzia∏u
Wyrób tkanin 2 • poj´cia: tkanina, dziani- • poznanie poj´ç: tkani-
i dzianin – sploty. na, osnowa, wàtek, na, dzianina, osnowa,
splot, kolumna, rzàdek wàtek, splot, kolumna,
dzianiny, oczko rzàdek dzianiny, oczko
• sposób powstawania i ich wyjaÊnianie
tkaniny • omówienie sposobu po-
• budowa i zasada dzia∏a- wstawania tkanin
nia krosna tkackiego • omówienie budowy
• rodzaje splotów i zasady dzia∏ania krosna
• sposób powstawania tkackiego
splotów • omówienie roli osnowy
• sposób otrzymywania i wàtku
dzianiny • rozró˝nianie w tkaninie
• rodzaje dzianiny wàtku i osnowy
• zastosowanie tkanin • rodzaje splotów i ich
i dzianin charakterystyka
26. 26 ZAJ¢CIA TECHNICZNE • Program nauczania dla gimnazjum
• omówienie sposobu po-
wstawania dzianin i ich
rodzajów (przedstawie-
nie na schemacie)
• rozró˝nianie oczka le-
wego i oczka prawego
• omówienie przeznacze-
nia tkanin i dzianin oraz
ich w∏aÊciwoÊci
• umiej´tnoÊç wykonywa-
nia dzianin
Podstawowe 2 • poj´cia: Êcieg maszyno- • poznanie poj´ç: Êcieg
Êciegi r´czne wy, r´czny, szew maszynowy, r´czny,
i maszynowe. • rodzaje Êciegów r´cz- szew i ich wyjaÊnienie
nych i sposób ich wyko- • umiej´tnoÊç rozpozna-
nywania wania rodzajów Êciegów
• rodzaje szwów i ich za- i omówienie sposobu
stosowanie ich wykonania
• sposób wykonania • rozró˝nianie rodzajów
szwów maszynowych szwów, podanie ich za-
• budowa i zasada dzia∏a- stosowania
nia maszyny do szycia • omówienie sposobu
wykonania szwów ma-
szynowych
• omówienie budowy
maszyny do szycia
• umiej´tnoÊç wykonania
Êciegów
• umiej´tnoÊç pos∏ugiwa-
nia si´ maszynà do szycia
Zasady wykonania 2 • poj´cia: forma, model, • poznanie poj´ç: forma,
ubioru. wykrój, miara model, wykrój, miara
• dobór odpowiedniego i ich wyjaÊnienie
materia∏u do danego • umiej´tnoÊç doboru
rodzaju modelu odpowiedniego mate-
• cechy materia∏u ria∏u do danego rodzaju
• sposoby zdejmowania modelu
miary z sylwetki • poprawne zdejmowanie
• zasady wykonania wy- miary z sylwetki
kroju • wykonanie wykroju pro-
• tabela rozmiarów stego modelu
• umiej´tnoÊç wykonania
wykroju
Konserwacja 1 • sposoby konserwacji • omówienie sposobów
odzie˝y. odzie˝y konserwacji odzie˝y
Oznaczenia • dobór odpowiedniego • umiej´tnoÊç doboru
na metkach. rodzaju konserwacji odpowiedniego rodzaju
do okreÊlonego rodzaju konserwacji okreÊlone-
zabrudzenia i tkaniny go do rodzaju materia∏u
• symbole stosowane i zabrudzenia
na metkach • odczytywanie symboli
• oznaczanie sk∏adu w∏ó- umieszczanych na metce
kien za pomocà nitek • odczytanie sk∏adu w∏ó-
• budowa i zastosowanie kien na podstawie ozna-
˝elazka czeƒ nitek
• bezpieczeƒstwo pod- • omówienie budowy ˝e-
czas prasowania lazka
• zasady bezpieczeƒstwa
podczas prasowania
27. Program nauczania dla gimnazjum • ZAJ¢CIA TECHNICZNE 27
5. Fotografia 1 • sposób otrzymywania • wykonanie zdj´cia
Fotografia tradycyjna. zdj´cia i otrzymanie go
• budowa i zasada dzia∏a- • opis budowy i zasady
nia tradycyjnego apara- dzia∏ania aparatu
tu fotograficznego • omówienie zasady ro-
• zasada robienia zdj´cia bienia zdj´cia aparatem
aparatem jednoobiekty- jednoobiektywowym
wowym • opis sposobu powstania
• sposób powstawania zdj´cia czarno-bia∏ego
zdj´cia czarno-bia∏ego i kolorowego
i kolorowego • umiej´tnoÊç wykonania
zdj´cia
• umiej´tnoÊç wywo∏ania
zdj´cia
Fotografia 1 • sposób otrzymywania • wykonanie zdj´cia
cyfrowa. zdj´cia i otrzymanie go
• budowa i zasada dzia∏a- • opis budowy i zasady
nia aparatu cyfrowego dzia∏ania aparatu
• zasada robienia zdj´cia • omówienie zasady ro-
aparatem cyfrowym bienia zdj´cia aparatem
• sposób powstawania cyfrowym
zdj´cia i jego zapis • opis sposobu powstania
zdj´cia
• umiej´tnoÊç wykonania
zdj´cia i jego zapisu
Zasady wykonania 1 • parametry decydujàce • omawianie parametrów
zdj´cia, obróbka o jakoÊci zdj´cia w apa- decydujàcych o jakoÊci
komputerowa. racie cyfrowym zdj´cia
• zasady wykonania zdj´- • omówienie zasad wyko-
cia aparatem cyfrowym nania zdj´cia
• cyfrowa obróbka zdj´ç • umiej´tnoÊç obs∏ugi
• programy graficzne programu graficznego
do obróbki zdj´ç do obróbki zdj´ç
• zdj´cia artystyczne • umiej´tnoÊç poprawne-
go wykonania zdj´ç
aparatem cyfrowym
• tworzenie zdj´ç arty-
stycznych
II PÓ¸ROCZE
Liczba Procedury osiàgania
Dzia∏ podr´cznika Temat lekcji Materia∏ nauczania
godzin celów
6. Obwody 2 • zasada przep∏ywu pràdu • znajomoÊç symboli
Elektrotechnika elektryczne • symbole stosowane i schematów elektrycz-
– zasada przep∏ywu na schematach nych
pràdu • pomiary w obwodach • przedstawienie zasady
elektrycznego. • analiza schematów przep∏ywu pràdu elek-
• obwód otwarty, za- trycznego
mkni´ty, szeregowy • monta˝ prostych obwo-
i równoleg∏y dów elektrycznych
• wp∏yw pràdu na orga- • analiza schematów
nizm cz∏owieka • bezpieczne korzystanie
z energii elektrycznej
28. 28 ZAJ¢CIA TECHNICZNE • Program nauczania dla gimnazjum
Rezystor – rola, 1 • rysowanie schematu • znajomoÊç symboli
rodzaje, parametry. obwodu • ∏àczenie obwodów we-
Odczytywanie • montowanie obwodu d∏ug schematów
rezystancji. • ∏àczenie rezystorów • prawid∏owy odczyt pa-
• odczytywanie parame- rametrów
trów • przedstawienie funkcji,
• wnioski wysnute z do- jakà rezystor spe∏nia
Êwiadczenia w obwodzie elektrycz-
nym
Kondensator 1 • rysowanie schematu • znajomoÊç symboli
– rola, rodzaje. obwodu • ∏àczenie obwodów we-
Odczytywanie • montowanie obwodu d∏ug schematów
parametrów. • ∏àczenie kondensatorów • prawid∏owy odczyt pa-
• odczytywanie parame- rametrów
trów • przedstawienie funkcji,
• wnioski wysnute z do- jakà kondensator spe∏-
Êwiadczenia nia w obwodzie elek-
trycznym
Dioda 1 • rysowanie schematu • znajomoÊç symboli
pó∏przewodnikowa obwodu • ∏àczenie obwodów we-
– rola, rodzaje, • montowanie obwodu d∏ug schematów
parametry. • dioda w obwodach prà- • prawid∏owy odczyt pa-
du sta∏ego rametrów
• odczytywanie parame- • przedstawienie funkcji,
trów jakà dioda pó∏przewod-
• rodzaje diod nikowa spe∏nia w obwo-
• wnioski wysnute z do- dzie elektrycznym
Êwiadczenia
Tranzystor – rola, 1 • funkcje tranzystora • znajomoÊç symboli
rodzaje, parametry. • rodzaje i oznakowanie • ∏àczenie obwodów we-
• wyznaczanie wspó∏czyn- d∏ug schematów
nika wzmocnienia prà- • prawid∏owy odczyt pa-
dowego rametrów
• przedstawienie funkcji,
jakà tranzystor spe∏nia
w obwodzie elektrycz-
nym
Cewka (zwojnica) 1 • rysowanie schematu • znajomoÊç symboli
– rola, rodzaje obwodu • ∏àczenie obwodów we-
parametry. • montowanie obwodu d∏ug schematów
• odczytywanie parame- • prawid∏owy odczyt pa-
trów rametrów
• wnioski wysnute z do- • przedstawienie funkcji,
Êwiadczenia jakà cewka spe∏nia w ob-
wodzie elektrycznym
Zasilacz – schemat 1 • zasada dzia∏ania i budo- • czytanie schematu
blokowy i zasada wa zasilacza • prawid∏owy odczyt pa-
dzia∏ania. • funkcja zasilacza rametrów
• budowa i dzia∏anie • przedstawienie funkcji,
transformatora jakà zasilacz spe∏nia
• budowa uk∏adu pro- w obwodzie elektrycz-
stowniczego nym
• budowa i funkcja bez-
piecznika
29. Program nauczania dla gimnazjum • ZAJ¢CIA TECHNICZNE 29
Mikrofon i g∏oÊnik 1 • budowa mikrofonu • znajomoÊç zasady dzia∏a-
– budowa i zasada i g∏oÊnika nia mikrofonu i g∏oÊnika
dzia∏ania. • zasada dzia∏ania • przedstawienie zasad
u˝ytkowania i konserwacji
• odczytanie i analiza tre-
Êci instrukcji obs∏ugi
urzàdzenia
• odczytywanie symboli
umieszczonych na obu-
dowie urzàdzenia
Radioodbiornik 1 • rodzaje fal radiowych • znajomoÊç zasady dzia∏a-
i odbiornik • zasada przesy∏ania i od- nia radioodbiornika i od-
telewizyjny bierania dêwi´ku biornika telewizyjnego
– budowa i zasada • budowa i zasada dzia∏a- • przedstawienie zasad
dzia∏ania. nia radioodbiornika i od- u˝ytkowania i konserwacji
biornika telewizyjnego • odczytanie i analiza tre-
• sposoby u˝ytkowania Êci instrukcji obs∏ugi
tych odbiorników urzàdzeƒ
• sposób przesy∏ania i od- • odczytywanie symboli
bierania dêwi´ku umieszczonych na obu-
dowie urzàdzeƒ
Telefon – budowa, 1 • budowa telefonu • znajomoÊç zasady dzia-
dzia∏anie, • sposób porozumiewania ∏ania telefonu
u˝ytkowanie. si´ przez telefon • przedstawienie zasad
• sieç telefoniczna u˝ytkowania i konserwacji
• telefon przewodowy • odczytanie i analiza tre-
i komórkowy Êci instrukcji obs∏ugi te-
lefonu
• odczytywanie symboli
umieszczonych na obu-
dowie telefonu
Odtwarzacz DVD 1 • budowa odtwarzacza • znajomoÊç zasady dzia-
– budowa, DVD ∏ania odtwarzacza DVD
dzia∏anie, • zasady u˝ytkowania • przedstawienie zasad
u˝ytkowanie. • systemy dekodowania u˝ytkowania i konserwacji
dêwi´ku • odczytanie i analiza tre-
• zasada odczytu obrazu Êci instrukcji obs∏ugi od-
twarzacza DVD
• odczytywanie symboli
umieszczonych na obu-
dowie urzàdzenia
Kuchenka 1 • budowa kuchenki mi- • znajomoÊç zasady dzia-
mikrofalowa krofalowej ∏ania kuchenki mikrofa-
– budowa, • zasada dzia∏ania lowej
dzia∏anie, • uk∏ad sterowania • przedstawienie zasad
u˝ytkowanie. • zasady konserwacji u˝ytkowania i konserwacji
i u˝ytkowania • odczytanie i analiza tre-
Êci instrukcji obs∏ugi ku-
chenki mikrofalowej
• odczytywanie symboli
umieszczonych na obu-
dowie urzàdzenia
30. 30 ZAJ¢CIA TECHNICZNE • Program nauczania dla gimnazjum
7. Proces 2 • poj´cia: papirus, perga- • wyjaÊnienie poj´ç: papi-
Papieroplastyka powstawania min, papier rus, pergamin, papier
papieru i jego • surowce do produkcji i omówienie
produkcja. papieru • omówienie znaczenia
• proces powstawania pa- papieru dla cz∏owieka
pieru • omówienie surowców
• pó∏produkty i produkty do produkcji papieru
powsta∏e przy produkcji • omówienie etapów pro-
papieru dukcji papieru na pod-
• wykorzystanie surow- stawie schematu
ców wtórnych • omówienie produktów
• ochrona Êrodowiska i pó∏produktów powsta-
∏ych podczas produkcji
papieru
• uÊwiadomienie znacze-
nia ochrony Êrodowiska
i wykorzystywania su-
rowców wtórnych
W∏aÊciwoÊci 2 • podstawowe w∏aÊciwo- • scharakteryzowanie
papieru, jego Êci papieru podstawowych w∏aÊci-
gatunki • podstawowe gatunki woÊci papieru
i zastosowanie. papieru • omówienie podstawo-
• jakoÊç produktów pa- wych gatunków papieru
pierowych • dokonywanie podzia∏u
• zastosowanie papieru papieru
• podzia∏ papieru • okreÊlenie przeznacze-
• uszlachetnianie papieru nia papieru ze wzgl´du
na jego w∏aÊciwoÊci
• omówienie jakoÊci pro-
duktów papierowych
• poznanie sposobów
uszlachetniania papieru
• okreÊlanie jakoÊci pro-
duktów papierowych
• umiej´tnoÊç scharakte-
ryzowania przyk∏ado-
wych gatunków papieru
Techniki i formy 1 • poj´cie: papieroplastyka • wyjaÊnienie poj´cia
papieroplastyki. • technika orgiami papieroplastyka i jego
Narz´dzia • technika kirigami omówienie
i materia∏y. • sposób wykonywania • omówienie sposobu
papier-mâché wykonania origami, wy-
• ozdoby z papieru: wyci- konuje formy technikà
nanki, kwiaty z bibu∏y, origami
kartki • zna sposób i wykonuje
• narz´dzia i materia∏y formy z papier-mâché
do obróbki papieru • podaje przyk∏ady ozdób
z papieru
• omawia sposób ich wy-
konania
• zna ozdoby z papieru
charakterystyczne dla
swojego regionu
• dba∏oÊç o starannoÊç
i dok∏adnoÊç wykonania
31. Program nauczania dla gimnazjum • ZAJ¢CIA TECHNICZNE 31
8. Rodzaje 2 • poj´cie: modelarstwo • wyjaÊnienie poj´cia:
Modelarstwo modelarstwa. • rodzaje modelarstwa: modelarstwo i jego
Tworzenie modeli. redukcyjne, ko∏owe, fi- omówienie
gurkowe • omówienie rodzajów
• sposób wykonywania modelarstwa i ich cha-
modeli kartonowych rakterystyka
• charakterystyka mode- • omówienie sposobu wy-
larstwa zapa∏czanego konania modeli kartono-
• tworzenie modeli z pla- wych i zapa∏czanych
stiku • okreÊlenie materia∏ów
i sposobu wykonania
modeli plastikowych
• wskazanie umiej´tnoÊci
i cech modelarza
• wykonywanie prostych
modeli dowolnà technikà
• omówienie zastosowa-
nia modelarstwa w ró˝-
nych dziedzinach dzia-
∏alnoÊci cz∏owieka
Materia∏y 2 • budowa drewna • omówienie elementów
modelarskie. • wady drewna budowy drewna
• przekrój poprzeczny • omówienie wad drewna
i wzd∏u˝ny i wskazanie ich na przy-
• obróbka drewna k∏adach
– od drzewa do goto- • rozpoznawanie rodzaju
wego wyrobu przekroju i scharaktery-
• materia∏y drewnopo- zowanie go
chodne: sklejka, p∏yta • omówienie etapów ob-
pilÊniowa i wiórowa, ich róbki drewna na pod-
charakterystyka i prze- stawie schematu
znaczenie • rozpoznawanie i okre-
• podstawowe w∏aÊciwo- Êlanie materia∏ów drew-
Êci drewna: fizyczne nopochodnych
i mechaniczne • omówienie podstawo-
wych w∏aÊciwoÊci drew-
na i ich podzia∏
• ochrona Êrodowiska
Obróbka i sposoby 1 • podstawowe przyrzàdy • rozpoznawanie i nazy-
∏àczenia drewna. pomiarowe wanie podstawowych
• podstawowe operacje przyrzàdów pomiaro-
technologiczne wych oraz narz´dzi
• podstawowe narz´dzia do obróbki drewna
do obróbki drewna • nazwanie i opis operacji
• podzia∏ po∏àczeƒ drewna technologicznych
• po∏àczenia kszta∏towe • omówienie narz´dzi
– rodzaje, sposób wyko- i przyrzàdów stosowa-
nania nych przy poszczegól-
• po∏àczenia klejowe, nych operacjach
∏àczniki i wkr´ty • dokonanie podzia∏u po-
∏àczeƒ drewna na roz-
∏àczne i nieroz∏àczne
i ich charakterystyka
• scharakteryzowanie po∏à-
czeƒ kszta∏towych, okre-
Êlenie ich zastosowania
• omówienie przyk∏adów
innych po∏àczeƒ
• wykonanie pracy z drewna
• dba∏oÊç o starannoÊç
i estetyk´
32. 32 ZAJ¢CIA TECHNICZNE • Program nauczania dla gimnazjum
9. Zasady 1 • wp∏yw od˝ywiania • wyjaÊnienie poj´cia od-
Kulinaria prawid∏owego na organizm cz∏owieka ˝ywiania i jego wp∏ywu
˝ywienia. • zasady racjonalnego ˝y- na organizm cz∏owieka
Grupy produktów. wienia • omówienie zasad racjo-
• podzia∏ sk∏adników po- nalnego od˝ywiania
karmowych i ich rola • scharakteryzowanie
• piramida zdrowia – gru- sk∏adników pokarmo-
py produktów wych i ich roli dla orga-
• choroby uk∏adu pokar- nizmu cz∏owieka
mowego • wymienienie i scharak-
teryzowanie grup
wchodzàcych w sk∏ad
piramidy zdrowia
• wdra˝anie do racjonal-
nego od˝ywiania si´
• kszta∏towanie nawyków
zdrowego trybu ˝ycia
Przechowywanie 1 • poj´cie: konserwacja • wyjaÊnienie poj´cia
produktów ˝ywnoÊci konserwacja ˝ywnoÊci
˝ywnoÊciowych. • rodzaje metod konser- i jego omówienie
Budowa i dzia∏anie wacji ˝ywnoÊci • podzia∏ metod konser-
ch∏odziarki. • dobór sposobu konser- wacji ˝ywnoÊci i ich
wacji odpowiedniego scharakteryzowanie
do rodzaju ˝ywnoÊci • dobór sposobu konser-
• funkcja i budowa ch∏o- wacji odpowiedniego
dziarki do rodzaju produktu
• zasada dzia∏ania ch∏o- • omówienie funkcji kon-
dziarki serwacji ˝ywnoÊci
• wymienienie skutków
z∏ego przechowywania
˝ywnoÊci
• omówienie budowy
i zasady dzia∏ania ch∏o-
dziarki na podstawie
schematu
Przygotowywanie 1 • sposób przygotowywa- • omówienie obróbki
posi∏ków, nia posi∏ków – rodzaje wst´pnej – rodzaje
nakrywanie obróbki ˝ywnoÊci i sposób wykonania
do sto∏u. • zasady higieny • scharakteryzowanie ro-
• zale˝noÊç potrzeb po- dzajów obróbki termicz-
karmowych ludzi nej – sposoby jej prze-
od ró˝nych czynników prowadzenia
• jad∏ospis – zasady jego • stosowanie zasad higie-
uk∏adania ny przy sporzàdzaniu
• normy ˝ywieniowe posi∏ków
• posi∏ki a dobowe zapo- • umiej´tnoÊç tworzenia
trzebowanie pokarmowe jad∏ospisu
• nakrywanie do sto∏u • umiej´tnoÊç racjonalne-
• zasady zachowania si´ go planowania ˝ywienia
przy stole • kalkulacja kosztów zwià-
zanych z przygotowa-
niem posi∏ków
• planowanie menu
• umiej´tnoÊç odpowied-
niego nakrycia sto∏u
• stosowanie regu∏ i zasad
dobrego zachowania
obowiàzujàcych
przy stole