3. KAHULUGAN NG TULA
* Isang anyo ng sining o panitikan na
naglalayong maipahayag ang
damdamin sa malayang pagsusulat.
*Ayon naman kay Amado V. Hernandez,
"Ang tula ay hindi pulos na pangarap at
salamisim, di pawang halimuyak,
silahis, aliw-iw, at taginting
5. 1. TUGMA
- nagpapaganda sa diwa ng tula ang alin
mang paraan ng pagtutugma
1. Mga salitang nagtatapos sa b, k, d,
g, p, t, s ay nagtutugma ang
dulumpantig
2. Mga nagtatapos sa l, m, n, ng, w, r,
y
6. 2. SUKAT
tumutukoy sa bilang ng pantig sa bawat
taludtod
Ito ay tumutukoy sa bilang ng pantig ng bawat
taludtod na bumubuo sa isang saknong. Ang
pantig ay tumutukoy sa paraan ng pagbasa.
Halimbawa:
isda – is da – ito ay may dalawang pantig
is da ko sa Ma ri ve les – 8 pantig
7. MGA HALIMBAWA NG SUKAT NG PANTIG
1. Wawaluhin –
Halimbawa:
Isda ko sa Mariveles
Nasa loob ang kaliskis
2. Lalabindalawahin –
Halimbawa:
Ang laki sa layaw karaniwa’y hubad
Sa bait at muni, sa hatol ay salat
8. 3. Lalabing-animin –
Halimbawa:
Sai-saring bungangkahoy, hinog na at matatamis
Ang naroon sa loobang may bakod pa sa paligid
4. Lalabingwaluhin–
Halimbawa:
Tumutubong mga palay,gulay at maraming mga
bagay
Naroon din sa loobang may bakod pang kahoy na
malabay.
9. 3. Paksa
- maraming maaaring maging paksa ang isang tula
4. Tayutay
- paggamit ng pagwawangis (simile) pagtutulad (metaphor)
pagtatao (personification) ay ilang paraan upang ilantad ang
talinghaga sa tula
5. Tono/Indayog
- tumutukoy sa pagbaba at pagtaas ng tono o pagbigkas
- dapat isaalang-alang ang diwa ng tula
6. Persona
- tinutukoy nito ang nagsasalita sa tula
- una, ikalawa o ikatlong panauhan
10. 7. Kariktan
Kailangang magtaglay ang tula ng maririkit na salita
upang masiyahan ang mambabasa gayon din
mapukaw ang damdamin at kawilihan.
8. Talinghaga
Tumutukoy ito sa paggamit ng matatalinhagang salita
at tayutay.
○ Tayutay - paggamit ng pagwawangis, pagtutulad,
pagsasatao ang ilang paraan upang ilantad ang
talinghaga sa tula
11. MGA ANYO NG TULA
Malayang taludturan
Tradisyonal
May sukat na walang
tugma
Walang sukat na may
tugma
12. MGA URI NG TULA
Tulang Liriko o Tulang
Damdamin
Tulang Pasalaysay o
narrative poetry sa ingles
Tulang Patnigan a
Tulang Pantanghalan o
Padula.
13. 1. Tulang Liriko o Tulang Damdamin (lyric poetry)
tulad ng isang soneto o ng isang oda, na ipinapahayag
ang mga saloobin at damdamin ng makata.
karaniwang tinutukoy bilang ang mga salita sa isang
kanta.
hindi nagpapahayag sa isang kuwento na naglalarawan
sa karakter at aksyon.
Ang makata ay direktang sinasabi sa mambabasa, ang
kanyang sariling damdamin, iniisip, at persepsyon.
14. URI NG TULANG LIRIKO
Awit – Ang awit ay isang uri ng tulang pasalaysay na
binubuo ng tig-aapat na taludtod ang bawat saknong,
na ang bawat taludtod ay may lalabindalawahing
pantig, at ang tradisyonal na dulong tugma ay
isahan.Ito ay ang karaniwang awiting ating
naririnig.Karaniwan itong may malungkot na paksa -
sad love songs kumbaga.
Soneto – Isang tula na karaniwang may 14
linya.Hinggil sa damdamin at kaisipan, may malinaw
na kabatiran sa likas na pagkatao.
15. • Oda – Ang oda ay karaniwang isang liriko o tula na
nakasulat bilang papuri o dedikado sa isang tao o
isang bagay na kinukuha interes ang makata o
nagsisilbing isang inspirasyon para sa oda.
Elehiya – Ito ay tulang may kinalaman sa guniguni
tungkol sa kamatayan.
Dalit – Isang uri ng tula, karaniwang pang relihiyon,
partikular na nakasulat para sa layunin ng papuri,
pagsamba o panalangin, at karaniwan ay ipadala sa
isang Diyos o sa isang kilalang pigura o maliwanag na
halimbawa. at may kahalong pilosopiya sa buhay.
16. 2. TULANG PASALAYSAY (NARRATIVE
POETRY) –
Isang tula na may balangkas. Ang tula ay
maaaring maikli o mahaba, at ang mga
kuwento na may kaugnayan sa
maaaring maging simple o
kumplikadong pangyayari. Ito ay
karaniwang hindi madrama,
nagkukuwentong tula gaya ng mga
epiko, ballad, idylls at lays.
17. URI NG PASALAYSAY
a. Epiko – ay isang mahaba kuwento/tula, kalimitan
tungkol sa isang seryosong paksa na naglalaman ng
mga detalye ng kabayanihan gawa at mga kaganapan
ng makabuluhang sa isang kultura o bansa.
b. Awit at kurido – ay isang uri ng panitikang Filipino
kung saan ito ay may walong sukat. ang tulang kurido
ay kadalasang mga alamat o kuwento na galing sa
mga bansa sa Europa tulad ng Pransya, Espana, Italya
at Gresya. Ang tulang kurido ay pasalaysay. Ang tanyag
na kurido ay ang Ibong Adarna.
18. c. Karaniwang Tulang Pasalaysay – Ang
mga paksa nito ay tungkol sa mga
pangyayari sa araw-araw na buhay.
19. 3. TULANG PATNIGAN (JOUSTIC
POETRY)
Kabilang sa uring ito ang karagatan, duplo at
balagtasan.
a. Balagtasan – Tagisan ito ng talino sa
pagbigkas ng tula, bilang
pngangatwiran sa isang paksang
pagtatalunan. Ito’y sa karangalan ni
Francisco “Balagtas” Baltazar.
20. b. Karagatan – Ito ay isang laro sa tula o isang
paligsahan sa pagtula na kabilang sa tinatawag na
“libangang itinatanghal” na ang taglay na pamagat ay
nanggaling sa isang alamat ng singsing ng isang
dalaga na nahulog sa dagat.
c. Duplo – Ito ay isang laro sa tula o isang paligsahan
sa husay sa pagbigkas at pangangatwiran nang
patula. Hango ang pangangatwiran sa Bibliya, mga
salawikain at mga kasabihan.
21. 4. TULANG PANTANGHALAN O PADULA
Karaniwang itinatanghal sa teatro.
Ito ay patulang ibinibigkas na kung minsan ay
sinasabayan ng ritmo o melodiya ng isang
awitin.
Naglalarawan ito ng mga tagpong lubhang
madula na maaaring makatulad ng, o dili
kaya’y naiiba sa nagaganap sa pang-araw-
araw na buhay.
