Introduction to On-line Documemt

1. Introduction to On-Line Document Development
พาณิชย์อเล็กทรอนิกส์
ิ
e-Commerce
Jenchoke Ta
chagomain
อ.เจนโชค เตชะโกเมนท์
(เจ)
สาขาสื่อนฤมิต
คณะวิทยาการสารสนเทศ
July 8, 2009 Lect #2 e-Commerce 1

2. แหล่งสารสนเทศที่สำาคัญ
 เว็บไซต์ในประเทศไทยแยกประเภทเป็น 7
หมวด ดังต่อไปนี้
– หมวดการศึกษา
– หมวดหน่วยราชการ
– หมวดข่าวสาร
– หมวดบันเทิง
– หมวดกีฬา
– หมวดวิทยาศาสตร์
– หมวดอื่น ๆ
July 8, 2009 Lect #2 e-Commerce 2

3. สารสนเทศของอินเตอร์เน็ตแบบต่าง ๆ
 อินเตอร์เน็ตเป็นขุมทรัพย์ของสารสนเทศและนำาไป
ประยุกต์ใช้ประโยชน์ดังนี้
– E-mail
– Newsgroup
– Bulletin board
– FTP
– E- commerce
– Newspaper ,Book and Magazine
– Movie and Music
– Game
– Research group
– Conference
July 8, 2009 Lect #2 e-Commerce 3

4. พาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์
(e-Commerce)
หมายถึง
การดำาเนินธุรกิจทุกรูปแบบที่เกี่ยวข้องกับการซื้อขายสินค้า
และบริการผ่านคอมพิวเตอร์ และระบบสื่อสารโทรคมนาคม
หรือสื่ออิเล็กทรอนิกส์รูปแบบการทำาธุรกิจ
การผลิต การกระจาย การตลาด การขาย หรือการขนส่งผลิตภัณฑ์
และบริการโดยใช้สื่ออิเล็กทรอนิกส์ (WTO,1998)
Electronic Commerce หรือ การพาณิชย์อเล็กทรอนิกส์
ิ
หมายถึง การทำาธุรกรรมทางเศรษฐกิจทีผ่านสื่ออิเล็กทรอนิกส์
่
เช่น การซื้อขายสินค้าและบริหาร การโฆษณาสินค้า
การโอนเงินทางอิเล็กทรอนิกส์ เป็นต้น
July 8, 2009 Lect #2 e-Commerce 4

5. July 8, 2009 Lect #2 e-Commerce 5

6. แนวคิดของ E-Commerce
ประกอบด้วยปัจจัย 3 ส่วน คือ
1) แอพพลิเคชั่นการใช้งาน
2) ปัจจัยทางการบริหารที่เกี่ยวข้อง
3) โครงสร้างพื้นฐานของระบบ
July 8, 2009 Lect #2 e-Commerce 6

7. 1. กรอบแนวคิดของ e-Commerce
1.1 แอพพลิเคชั่นของ e-Commerce
การประยุกต์ใช้ e-Commerce
มีการประยุกต์ใช้อย่างกว้างขวางอย่าง เช่น
การขายตรง
การซื้อขายหุ้น
การหางาน
ธนาคารออนไลน์
การจัดหาและการซื้อสินค้า
July 8, 2009 Lect #2 e-Commerce 7

8. กรอบแนวคิดของ e-Commerce
1.1 แอพพลิเคชั่นของ E-Commerce (ต่อ)
การประมูล
การท่องเที่ยว
การบริการลูกค้า
การพิมพ์งานออนไลน์ (Online publishing)
การติดต่อธุรกรรม ระหว่างหน่วยงาน
ห้างสรรพสินค้า
July 8, 2009 Lect #2 e-Commerce 8

9. July 8, 2009 Lect #2 e-Commerce 9

10. 1. กรอบแนวคิดของ e-Commerce
1.2 ปัจจัยทางการบริหารของระบบ e-Commerce
องค์การ / บุคคลที่เกี่ยวข้องกับระบบ
e-Commerce
รัฐบาล
 เตรียมความพร้อมโครงสร้างพื้นฐาน เช่น เครือข่าย
โทรศัพท์
 ให้การสนับสนุนและส่งเสริม
 ออกกฎระเบียบต่าง ๆ ที่เกียวข้อง
่
ผูทำาธุรกิจ
้
ผูใช้บริการ
้
July 8, 2009 Lect #2 e-Commerce 10

11. 1. กรอบแนวคิดของ e-Commerce
1.2 ปัจจัยทางการบริหารของระบบ e-Commerce (ต่อ)
องค์การ / บุคคลที่เกี่ยวข้องกับระบบ e-Commerce
ผูให้บริการอินเตอร์เน็ต (ISP)
้
ตัวกลาง (Intermediary) คือ หน่วยงานกลางที่ออก
ใบรับรอง (Certificate) ในระบบการชำาระเงิน และ
รับรองผู้ซอและผู้ขายว่าเป็นบุคคลหรือหน่วยงานที่เชื่อ
ื้
ถือได้
สถาบันการเงิน อำานวยความสะดวกในการชำาระเงิน
July 8, 2009 Lect #2 e-Commerce 11

12. กรอบแนวคิดของ e-
Commerce
2. ปัจจัยทางการบริหารของระบบ e-Commerce (ต่อ)
นโยบายสารธารณะและกฎหมายที่เกียวข้องกับ
่
ระบบ E-Commerce
ภาษี
กฎหมายและระเบียบต่างๆ
มาตรฐานด้านเทคนิค
July 8, 2009 Lect #2 e-Commerce 12

13. 1. กรอบแนวคิดของ e-Commerce
1.3 โครงสร้างพื้นฐานในการบริการ
แคตตาล็อกสินค้าออนไลน์ (e-Catalogue)
การชำาระเงิน
การจัดส่งสินค้า
การบริการหลังการขาย
การรักษาความปลอดภัย
การบริการอื่น ๆ
July 8, 2009 Lect #2 e-Commerce 13

14. 1. กรอบแนวคิดของ e-
Commerce
1.3 ประเภทของ e-Commerce
e-Commerce มี 4 ประเภทหลัก ๆ
คือ
ธุรกิจกับธุรกิจ (Business to Business หรือ
B to B หรือ B2B)
ธุรกิจและลูกค้า (Business to Consumers
หรือ B to C หรือ B2C)
ธุรกิจกับรัฐบาล (Business to
July 8, 2009 Lect #2 e-Commerce 14

15. 1.3 ประเภทของ e-Commerce
 รูปแบบของพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์
1. ธุรกิจกับธุรกิจ ( Business to Business : B2B)
หมายถึง ธุรกิจที่มุ่งเน้นการให้บริการแก่ ผู้ประกอบการด้วยกัน
โดยอาจเป็นผู้ประกอบการในระดับเดียวกัน หรือต่างระดับกันก็ได้
อาทิ ผู้ผลิตกับผู้ผลิต ผู้ผลิตกับผู้ส่งออก ผู้ผลิตกับผู้นำาเข้า ผู้ผลิตกับผู้
ค้าส่งและค้าปลีก เป็นต้น
2. ธุรกิจกับผู้บริโภค ( Business to Consumer : B2C)
หมายถึง ธุรกิจที่มุ่งเน้นการบริการกับลูกค้า หรือผู้บริโภค
อาทิ การขายสินค้าอุปโภคบริโภค
3. ธุรกิจกับรัฐบาล ( Business to Government : B2G)
หมายถึง ธุรกิจการบริหารการค้าของประเทศ เพื่อเน้นการบริหาร
การจัดการที่ดีของรัฐบาล
4. ผู้บริโภคกับผู้บริโภค ( Consumer to Consumer : C2C)
หมายถึง ธุรกิจระหว่างผู้บริโภค กับผู้บริโภค ซึ่งเป็นการค้ารายย่อย
อาทิ การขายของเก่าให้กับบุคคลอื่นๆ ผ่านทางอินเตอร์เน็ต
July 8, 2009 Lect #2 e-Commerce 15

16. 1.3 ประเภทของ e-Commerce
B
EDI
t
en
B
E-
nm
Re
er
ta
EDI
ov
ili
G
ng
E-
G G C C
E-Government E-Government E-Community
EDI: Electronic Data Interchange
July 8, 2009 Lect #2 e-Commerce 16

17. 2. ขั้นตอนการซื้อขายผ่านอินเตอร์เน็ต
การซื้อ ขายในระบบ E-Commerce มีขั้นตอน ดัง
ต่อไปนี้
@ การค้นหาข้อมูล
@ การเลือกและการต่อรอง
@ การซื้อสินค้า/บริการทางอินเตอร์เน็ต
@ การจัดส่งสินค้า/บริการ
@ การพัฒนาหลังการขาย
July 8, 2009 Lect #2 e-Commerce 17

18. 2. ขั้นตอนการซื้อขายผ่านอินเตอร์เน็ต
การส่งสินค้า
แบบดั้งเดิม ผู้ซื้อ
การส่งสินค้า การค้นหาข้อมูล
ทางอิเล็กทรอนิกส์
การบริการหลังการขาย การเลือกและการต่อรอง
การส่งสินค้า/บริการ การซื้อ
ที่มา: Stair, R.M. & G.W. Reynolds. 1999.
Principle of Information Systems: A Managerial
Approach. 4th ed. Cambridge, MA: Course Technology, P.129
July 8, 2009 Lect #2 e-Commerce 18

19. ระบบการจ่ายเงินอิเล็กทรอนิกส์
การจ่ายเงินแบบเดิม เช่น การใช้
เงินสด, เช็ค, ธนาณัต, และการให้
ิ
หมายเลข Credit Card มีขอจำากัดใน
้
การนำามาใช้กบระบบ e-Commerce
ั
เช่น ความปลอดภัย, ความล่าช้า, และ
ต้นทุนในการดำาเนินการ ดังนัน
้
ระบบ e-Commerce จึงได้มีการ
พัฒนาการชำาระแบบ Electronic เช่น
เช็คอิเล็กทรอนิกส์, เครดิตคาร์ด
July 8, 2009 Lect #2 e-Commerce 19

20. ระบบการจ่ายเงินอิเล็กทรอนิกส์
1) เช็คอิเล็กทรอนิกส์ (e-Check)
ลักษณะเหมือนกับเช็คทั่วไป เหมาะกับการชำาระเงินยอด
ที่ไม่มากนัก มีการรักษาความปลอดภัยโดยใช้รหัส ซึ่งมี
ขั้นตอนดังนี้
1) ลูกค้าเปิดบัญชีธนาคารที่ใช้เช็ค
2) ลูกค้าติดต่อผูขายเพื่อซื้อสินค้า/บริการ และ
้
E-mail ส่งเช็คอิเล็กทรอนิกส์โดยการใช้รหัส
และมีลายเซ็นดิจิทัล (Digital Signature)
3) ผูขายนำาเช็คเข้าไปฝากในบัญชีของตนเอง เงินจะถูกหักจาก
้
บัญชีของผูซื้อ และโอนไปยังบัญชีของผูขาย
้ ้
July 8, 2009 Lect #2 e-Commerce 20

21. ระบบการจ่ายเงินอิเล็กทรอนิกส์
1) เครดิตการ์ดอิเล็กทรอนิกส์ (Electronic credit
cards)
ผู้ขาย
ธนาคารของผู้ขาย ยืนยันการสั่งซื้อ
สั่งสินค้า +
ข้อมูลการชำาระเงิน
คำาสั่งซื้อของลูกค้า ข้อมูลทางการเงิน
ของผู้ซื้อ
ข้อมูลการจ่ายเงินที่ใส่
เปิดบัญชี
ขอ Credit Card
ถอดรหัส ส่งข้อมูล รหัสพร้อม Digital Signature
ไปยังธนาคารผู้ขาย
อนุมัติ/ปฏิเสธ
การจ่ายเงิน
July 8, 2009
องค์การที่สาม (ผู้ออก CA)
Lect #2 e-Commerce
ธนาคารของผู้ซื้อ21

22. ระบบการจ่ายเงินอิเล็กทรอนิกส์
3) เงินสดอิเล็กทรอนิกส์ (Electronic Cash หรื Digital
Cash หรือ e-Money)
การจ่ายเงิน Electronic มีสองวิธี คือ
 การจ่ายเงินสดที่อยู่ในเครื่อง พีซี (เป็น ซอร์ฟแวร์การเงินที่
ออกให้โดยธนาคาร)
 เงินสดในสมาร์ทการ์ด (มีลกษณะเหมือนกับบัตร Debit
ั
Card)
July 8, 2009 Lect #2 e-Commerce 22

23. ระบบการจ่ายเงินอิเล็กทรอนิกส์
1) การโอนเงินอิเล็กทรอนิกส์ (Electronic Fund
Transfer – EFT)
เป็นการโอนเงินโดยใช้เครือข่ายสือสารโทรคมนาคม
่
เช่น การโอนเงินระหว่างธนาคารทัวโลก, การโอนเงินโดยใช้
่
เครื่อง ATM, การชำาระสินค้าหรือบริการผ่าน ATM, การโอน
เงินเข้าบัญชีธนาคารของพนักงาน, การจ่ายค่าสาธารณูปโภค
และค่าใช้จ่ายต่าง ๆ โดยหักจากบัญชีธนาคาร เป็นต้น
July 8, 2009 Lect #2 e-Commerce 23

24. พาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์
(e-Commerce)
ประโยชน์ และปัญหาที่เกิดขึ้น
 ประโยชน์ด้านผูขาย
้
– ระบบสามารถใช้ทางานแทนพนักงานขาย เพราะระบบสามารถรับ
ำ
ข้อมูลจากลูกค้าได้อตโนมัติ
ั
– นอกจากนี้ยังเปิดหน้าร้านขายของให้คนทั่วโลก และเปิดขายได้
ทุกวัน 24 ชั่วโมง
– ประหยัดค่าพิมพ์เอกสารแสดงสินค้า
– ปรับปรุงรูปแบบสินค้าได้สะดวกรวดเร็ว และเห็นผลทันทีทั่วโลก
สะดวกรวดเร็
– เป็นเครื่องมือประชาสัมพันธ์ที่ทนสมัย และยังใช้ต้นทุนทีตำ่า
ั ต้ ่
– เก็บเงิน และนำาฝากเข้าบัญชีอตโนมัติ ถ้าทำาระบบให้ สมบูรณ์
ั
July 8, 2009 Lect #2 e-Commerce 24

25. พาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์
(e-Commerce)
ข้อดี
1.เปิดดำาเนินการค้า 24 ชั่วโมง
2.ดำาเนินการค้าอย่างไร้พรมแดนทั่วโลก
3.ใช้งบประมาณลงทุนน้อย
4.ตัดปัญหาด้านการเดินทาง
5.ง่ายต่อการประชาสัมพัธ์โดย สามารถประชาสัมพันธ์ได้ทวโลก
ั่
ข้อเสีย
1.ต้องมีระบบรักษาความปลอดภัยที่มีประสิทธิภาพ
2.ประเทศของผูซื้อและผูขายจำาเป็นต้องมีกฎหมายรองรับ
้ ้
อย่างมีประสิทธิภาพ
3.การดำาเนินการด้านภาษีต้องชัดเจน
4.ผูซื้อและผูขายจำาเป็นต้องมีความรู้พื้นฐานในเทคโนโลยีอนเทอร์เน็ต
้ ้ ิ
July 8, 2009 Lect #2 e-Commerce 25