1. ZMIANY STANDARDÓW EMISYJNYCH
Aktualne standardy emisyjne określone są przez Rozporządzenie Ministra Środowiska
z dnia 22 kwietnia 2011 r. w sprawie standardów emisyjnych z instalacji. Dyrektywa IED
wprowadzi rygorystyczne zmiany obowiązujących standardów emisyjnych.
Rysunek 1. Obecne i zgodne z Dyrektywą IED standardy emisyjne dwutlenku siarki dla
źródła o mocy > 500 MW
Analizując dane można zauważyć zaostrzenie przepisów dotyczących emisji dwutlenku
siarki dla obiektów, które spalają węgiel kamienny lub paliwo ciekłe. Dla źródeł o mocy
powyżej 500 MW zostaną one zaostrzone o 50% w stosunku do obecnych standardów. Zmianie
nie ulegną standardy emisyjne przy spalaniu gazu.
Standardy emisyjne SO2 dla źrodła o mocy >500 MW
0
50
100
150
200
250
300
350
400
450
Obecne Zgodne z IED
Standardy emisyjne
mg/m3n
Standardy emisyjne przy
spalaniu węgla kamiennego
Standardy emisyjne przy
spalaniu paliwa ciekłego
Standardy emisyjne przy
spalaniu paliwa gazowego

2. Rysunek 2. Obecne i zgodne z Dyrektywą IED standardy emisyjne tlenków azotu dla
źródła o mocy > 500 MW
Standardy emisyjne dla NOx uległy zaostrzeniu we wszystkich przypadkach, dla źródeł
o mocy powyżej 500 MW, odpowiednio o 60% przy spalaniu węgla kamiennego, 62,5% przy
spalaniu paliwa ciekłego oraz 66,6% przy spalaniu paliw gazowych w stosunku do obecnych
norm.
Standardy emisyjne NOx dla źrodła o mocy >500 MW
0
100
200
300
400
500
600
Obecne Zgodne z IED
Standardy emisyjne
mg/m3n
Standardy emisyjne przy
spalaniu węgla kamiennego
Standardy emisyjne przy
spalaniu paliwa ciekłego
Standardy emisyjne przy
spalaniu paliwa gazowego

3. Rysunek 3. Obecne i zgodne z Dyrektywą IED standardy emisyjne pyłu dla źródła o
mocy > 500 MW
Standardy emisyjne dla pyłów nie ulegają zmianie, gdy paliwem jest gaz.
W pozostałych przypadkach następuje zaostrzenie norm. W przypadku spalania węgla
kamiennego lub spalania paliw ciekłych standardy emisyjne pyłu dla źródeł o mocy powyżej
500 MW zostaną zaostrzone o 60% w stosunku do obecnych standardów.
Zaostrzenie standardów emisyjnych może spowodować konieczność poprawy
efektywności instalacji oczyszczania spalin lub też ich całkowitą modernizację. W niektórych
przypadkach niezbędne może się okazać zastąpienie stosowanej metody oczyszczania gazów
odlotowych inną metodą, o większej skuteczności.
NAJLEPSZE DOSTĘPNE TECHNIKI (BAT)
Instalacje wymagające posiadania pozwolenia zintegrowanego będą musiały
dostosować je zgodnie z wymogami Dyrektywy IED do 7 stycznia 2014 r. Od tego roku będą
też musiały spełniać wymogi emisyjne wynikające z konkluzji BAT – o ile zostaną one do tego
czasu opublikowane przez Komisję Europejską. Najlepsze dostępne techniki (BAT) to
najefektywniejsze i najbardziej zaawansowane metody prowadzenia danej działalności. BAT
wskazują też możliwe wykorzystanie poszczególnych technik przy ustalaniu dopuszczalnych
wielkości emisji i innych uwarunkowań pozwalających zapobiegać lub ograniczać emisje
i oddziaływanie zanieczyszczeń na środowisko.
Obecnie dokumenty referencyjne BREF, opisujące BAT, są traktowane wskazówki
zachęcające organy do wydawania pozwoleń. Zawarte w nich wartości nie są wielkościami
granicznymi emisji. Za sprawą dyrektywy IED utworzony został nowy rodzaj dokumentu
Standardy emisyjne pyłu dla źrodła o mocy >500 MW
0
10
20
30
40
50
60
Obecne Zgodne z IED
Standardy emisyjne
mg/m3n
Standardy emisyjne przy
spalaniu węgla kamiennego
Standardy emisyjne przy
spalaniu paliwa ciekłego
Standardy emisyjne przy
spalaniu paliwa gazowego

4. nazwany konkluzjami BAT, który stanowić ma wyciąg z dokumentów referencyjnych BREF i
zawierać ich najważniejsze elementy. Przyjmowane decyzją Komisji Europejskiej, konkluzje
BAT opublikowane zostaną we wszystkich językach urzędowych UE, a także będą wprost
obowiązywać prawnie.
Tak określone emisje będą stanowić normę prawną, która nie powinna być przekraczana
w pozwoleniach zintegrowanych. Może wystąpić sytuacja, w której zastosowanie najlepszych
dostępnych technik spowoduje konieczność modernizacji o nieproporcjonalnie wysokich
kosztach, w stosunku do korzyści środowiskowej. W takim wypadku odpowiednie organy
administracji powinny posiadać możliwość określenia dopuszczalnych wielkości emisji
odbiegających od poziomów narzuconych przez BAT. Zakończenie prac nad dokumentem
BREF dla LCP (i publikacja konkluzji) spodziewane jest na 2014 r., a wymagania emisyjne
w nich zawarte będą obowiązywać po czterech latach, tj. ok. 2018 r.
Ze względu na wagę sektora energetycznego w gospodarce państw członkowskich
udało się dla niego wynegocjować pewne mechanizmy derogacyjne, które pozwolą rozłożyć w
czasie wymagane zmiany (i co za nimi idzie – koszty).Wszystkie instalacje energetycznego
spalania, które już posiadają pozwolenia zintegrowane i nie będą objęte żadnymi
mechanizmami derogacyjnymi, od 1 stycznia 2016 r. będą musiały spełniać co najmniej
standardy określone w Załączniku V do w/w dyrektywy.
PRAWO OCHRONY ŚRODOWISKA – POZWOLENIA ZINTEGROWANE
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 26 lipca 2002 r. w sprawie rodzajów
instalacji mogących powodować znaczne zanieczyszczenie poszczególnych elementów
przyrodniczych albo środowiska jako całości określa rodzaje instalacji wymagających
uzyskania pozwolenia zintegrowanego. Gdy zostaną opublikowane konkluzje BAT, konieczne
stanie się sprawdzenie, czy pozwolenie nie wymaga zmian, wynikających
z dostosowania warunków pozwolenia do konkluzji BAT dla danej branży.
Wyniki analizy muszą zostać przedstawione prowadzącemu instalację oraz Ministrowi
Środowiska. Instalacja może funkcjonować zgodnie z dotychczasowym pozwoleniem, jeśli
analiza nie wykaże konieczności wprowadzenia zmian. W przeciwnym wypadku wymagane
będzie złożenie wniosku o zmianę pozwolenia. Czas przeznaczony na złożenie wniosku to
jeden rok. Możliwe stanie się też wygaszenie starego pozwolenia i ubieganie o całkowicie
nowe. Dodatkowo w pozwoleniach zintegrowanych zapisywany będzie obowiązek corocznego
przekazywania organowi właściwemu informacji pozwalającej na przeprowadzenie przez ten
organ oceny zgodności z warunkami określonymi w pozwoleniu.

5. SZACUNKOWE KOSZTY
Rysunek 4. Przewidywany wpływ nowych przepisów na moc w paliwie (Źródło:
J. Lewandowski Politechnika Warszawska)
Analiza wykresu pozwala wywnioskować, że na przestrzeni lat moc w paliwie będzie
ulegać stopniowemu zmniejszeniu na skutek odstawień wynikających ze zużycia instalacji oraz
wdrożenia nowych przepisów. W roku 2007 moc w paliwie wynosiła około 140 000 MW,
natomiast przewidywania na rok 2050 sugerują, iż wartość ta spadnie do około 25 000 MW.
Dalsze ograniczanie emisji szkodliwych zanieczyszczeń do powietrza będzie wymagało
znacznych nakładów inwestycyjnych, ponieważ regulacje dyrektywy LCP dotyczą również
kotłów o mniejszych mocach cieplnych. Na przykład budowa instalacji odsiarczania spalin
w Elektrociepłowni Janikowo (moc 24,2 MW) to koszt 59,4 mln zł. W roku 2009 zrealizowano
inwestycję odazotowania spalin z wykorzystaniem SNCR w Elektrowni Opole. Instalacja dla
jednego bloku (460 MW) kosztowała 59 mln zł i ograniczyła emisję NOx z 500 mg/Nm3
do 180
mg/Nm3
.
W ciepłowniach i elektrociepłowniach musiałyby zostać zabudowane mokre lub
półsuche instalacje odsiarczania (aby obniżyć emisje z 1500 mg/m3
n do 250 mg/m3
n lub 400
mg/m3
n), co dla małych obiektów nie jest działaniem uzasadnionym ekonomicznie, co więcej,
w istniejących obiektach zazwyczaj brakuje miejsca na ich zainstalowanie.
0
50000
100000
150000
2007 2016 2020 2025 2050
Mocwpaliwie,MW
rok
Wpływ Dyrektywy IED na moc w paliwie na przestrzeni lat
moc instalacji odstawionych
dodatkowo w wyniku wdrożenia w
roku 2016 nowej dyrektywy IED
moc instalacji odstawionych na
skutek zużycia
moc instalacji, które pracowały w
roku 2007 i pozostaną w systemie w
kolejnych latach

6. Rysunek 5. Przewidywane koszty wdrożenia nowych norm (Źródło: J. Lewandowski
Politechnika Warszawska)
Szacowane koszty, jakie poniesie sektor energetyki w 2016 roku wyniosą około 2250
mln zł. Koszty zmaleją na przestrzeni lat, jednak wciąż będą odczuwalne. W roku 2020 wyniosą
około 1500 mln zł, z kolei na rok 2025 przewiduje się koszty rzędu 650 mln zł. Łącznie daje to
sumę 4400 mln zł poniesionych w ciągu zaledwie 9 lat.
PODSUMOWANIE
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/75/UE z dnia 24 listopada 2010 r.
w sprawie emisji przemysłowych (zintegrowane zapobieganie zanieczyszczeniom i ich
kontrola) w znaczący sposób wpłynie na normy związane z ochroną środowiska, a co za tym
idzie także na przemysł energetyczny, który musi dostosowywać się do wymogów
środowiskowych. Największe wyzwania, jakie czekają energetykę związane są
z zaostrzeniem standardów emisyjnych, które spowoduje konieczność modernizacji
istniejących instalacji oczyszczania spalin lub też całkowitą zmianę stosowanych metod na
inne, o większej skuteczności.
Obowiązkiem staną się także ciągłe pomiary stężeń SO2, NOx
i pyłów dla źródeł o mocy przekraczającej 100 MWt, a także przynajmniej jeden w roku pomiar
całkowity rtęci. Nowy dokument, jakim będą konkluzje BAT, również znacząco wpłynie na
przemysł energetyczny. Wdrażanie usprawnień, które okażą się niezbędne, zostanie rozłożone
w czasie dzięki mechanizmom derogacyjnym, co spowoduje stopniowe podnoszenie kosztów
inwestycyjnych.
Przewidywane koszty wdrożenia
0
500
1000
1500
2000
2500
2016 2020 2025
Data wejścia nowych przepisow
Koszty,mln.zl

7. Literatura:
 DYREKTYWA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY 2010/75/UE z dnia 24 listopada
2010 r. w sprawie emisji przemysłowych (zintegrowane zapobieganie zanieczyszczeniom i ich
kontrola) (wersja przekształcona).
 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA z dnia 22 kwietnia 2011 r. w sprawie
standardów emisyjnych z instalacji2).
 Wojciech Orzeszek, Jak dostosować się do wymagań konkluzji BAT dla dużych źródeł spalania?,
Warszawa, 17 października 2013r.
 Dział Doradztwa Środowiskowego WS Atkins-Polska Sp. z o.o., Dyrektywa IED i zmiana POŚ –
pozwolenia zintegrowane.
 Polska Izba Przemysłu Chemicznego, Zmiany wynikające z dyrektywy o emisjach przemysłowych
(IED) Poradnik dla przedsiębiorstw z branży chemicznej, 21 listopada 2012.
 Michał Jabłoński, Dyrektywa 2010/75/EU w sprawie emisji przemysłowych transpozycja do prawa
krajowego, Departament Instrumentów Środowiskowych.
 Janusz SOWIŃSKI, Analiza wpływu na polski system energetyczny propozycji Dyrektywy IED w
sprawie zintegrowanego zapobiegania zanieczyszczeniom i ich kontroli, POLITYKA
ENERGETYCZNA, Tom 13 Zeszyt 2 2010 r.
 J. Lewandowski, Politechnika Warszawska.