Hoe vroeger en nu beelden voor propagandadoeleinden werden gemanipuleerd.

1. BEELDMANIPULATIE
in het nieuws
Vroeger en nu

2. • Van wie komt de boodschap?
• Hoe is het gemaakt?
• Voor wie is het beeld gemaakt?
• Wat is de boodschap?
• Waarom wordt de boodschap verstuurd?

3. Een extra rookwolkje in een foto van ontploffend
Beiroet. Een vetrolletje uitgummen bij president
Sarkozy. Of een raket toevoegen op de foto van
een Iraanse proeflancering. Met wat kleine
aanpassingen kunnen fotografen de
werkelijkheid net iets mooier maken. „Dat moet
kunnen”, vindt Frits Gierstberg, hoogleraar
fotografie aan de Erasmusuniversiteit. „Het is
naïef om te denken dat foto’s de werkelijkheid
verbeelden.”

8. One of the most popular leaflets shows Winnie
holding a Thommygun.The picture was a
genuine photograph taken to boost the morale of
the British people in the early years of the war.
The Germans reproduced the photograph and
used it on propagandaleaflets and posters to
personally attack Churchill as a criminal and
thug who was acting outside the laws of
warfare.

11. Het gaat om een uit twee foto's samengevoegd beeld
waarop John Kerry is te zien met Jane Fonda, de actrice
die in de jaren zeventig fel actie voerde tegen de oorlog
in Vietnam. Ten onrechte is de suggestie gewekt dat
Kerry, die zich tot op zekere hoogte erop laat voorstaan
dat hij in Vietnam zijn militaire taken naar vermogen
heeft vervuld (commandant van patrouilleboten op
rivieren, drie maal gewond geraakt), op de bewuste
protestbijeenkomst aanwezig was. En hoewel bekend is
geworden dat het om een onechte foto gaat, zal het
beeld zich bij menige Amerikaan toch in het geheugen
nestelen.

14. August 2006: This photograph by Adnan Hajj, a
Lebanese photographer, showed thick black smoke
rising above buildings in the Lebanese capital after
an Israeli air raid. The Reuters news agency initially
published the photograph on its Web site, then
withdrew it when it became evident that the original
image had been manipulated to show more and
darker smoke."Hajj has denied deliberately
attempting to manipulate the image, saying that he
was trying to remove dust marks and that he made
mistakes due to the bad lighting conditions he was
working under," said Moira Whittle, head of Reuters
public relations. "This represents a serious breach
of Reuters' standards and we shall not be accepting
or using pictures taken by him."

18. Editor's Note from The LA Times
On Monday, March 31,2003 the Los Angeles Times published a
frontpage photograph that had been altered in violation of Times
policy. The primary subject of the photo was a British soldier
directing Iraqi civilians to take cover from Iraqi fire on the outskirts of
Basra. After publication, it was noticed that several civilians in the
background appear twice. The photographer, Brian Walski, reached
by telephone in southern Iraq, acknowledged that he had used his
computer to combine elements of two photographs, taken moments
apart, in order to improve the composition.
Times policy forbids altering the content of news photographs.
Because of the violation, Walski, a Times photographer since 1998,
has been dismissed from the staff.

20. Op de foto die genomen is bij de aanslagen op
de metro in Madrid is te zien dat een ledemaat
vakkundig is weggewerkt met photoshop. Dit
zogezegd om het dramatisch karakter van de
foto te verzachten. Dit is echter 'not done' in de
journalistieke business. Ofwel gebruik je een
foto of niet, maar je brengt er geen wijzigingen
op aan om er een andere connotatie aan te
geven. Dit is voor een groot stuk manipulatie van
de feiten en zo verdraai je een hele gebeurtenis.
Dat doe je gewoon niet.

24. Opvallend is dat de manipulatie van journalistieke
beelden tegenwoordig meestal door een weblogger
wordt ontdekt, en niet door de fotoredacties van
kranten of persbureaus zelf. Zo werd de
gemanipuleerde foto uit Iran geplaatst op websites
en kranten van onder meer New York Times, Los
Angeles Times, BBC News en Chicago Tribune,
voordat weblogger Little Green Footballs onthulde
dat in de foto ‘gekloonde’ rookwolken en raketten te
zien zijn. Een Iraanse blogger voegde eraan toe dat
de foto’s liefst twee jaar oud zouden zijn.

29. • En nu we toch wat vragen aan het stellen zijn: welke fotojournalist heeft dat
'onderwerp van het jaar' eigenlijk het meest professioneel in beeld
gebracht? Anders gezegd: in de beste compositie, met het meest
uitgebalanceerde kleur- en lichtgebruik, het scherpste beeld en het liefst ook
nog onder de lastigste omstandigheden. En oh ja, die foto moet natuurlijk
ook wel meteen het hele onderliggende verhaal duidelijk maken.
• Het zijn vragen waarop honderden antwoorden mogelijk zijn, al naar gelang
het perspectief en de positie van degene die de vraag krijgt voorgelegd. Het
zal duidelijk zijn: het bepalen van de winnaar van de Zilveren Camera is,
hoe graag sommigen dat ook zouden willen, geen wiskunde. En toch lijkt
dat de stille wens te zijn van veel mensen die de afgelopen week hun kritiek
uitten op de keuze voor Laurens Aaijs foto van de paarden van Marrum.
• In de kern viel de kritiek op de jury van de Zilveren Camera in twee
hoofdstromen uiteen:
1. de foto is gemanipuleerd
2. de foto is niet nieuwswaardig ("is dit nu het belangrijkste wat er in 2006
gebeurd is, en als dat al zo zou zijn, dan is dat op andere foto's veel
duidelijker in beeld gebracht")

31. Media-educatie
Katholieke Scholengemeenschap
Etten-Leur 2008