1. ÇEKİRDEKSİZ ÜZÜM YETİŞTİRİCİLİĞİNİN TEMEL PRENSİPLERİ
YAPRAK DÖKÜMÜ
Bağ yaklaşan kış için dinlenme dönemine girer. Yapraklar dökülür
dökülmez bağlarda aşağıda belirtilen işlemler yapılmalıdır.
Bazı bölgelerde ve bazı çeşitlerde budama öncesi temizleme işlemi
yapılır
Sapsoiler çekilir. Pulluk tabanını yok etmek için yapılan bu işlem bir sıra
atlanarak yapılmalıdır.
Bağlarda sapsoiler çekildikten sonra bağ sürülerek yabancıotlar yok
edilir. Yağışlar öncesi yapılan bu işlemler su tutma kapasitesine artıracak
gelişmekte olan köklerin daha derinlere nüfuz etmesini sağlıyacaktir.
Taban gübrelemesi yapılmalı. Fosforlu ve potosyumlu gübreler bant
halinde derine verilmelidir.
Bu dönemde çıkarılması gereken yaşlı, odunlaşıp kurumuş kollar
temizlenir.
KIŞ DÖNEMİ
Bağ tamamen uyku dönemindedir.
Bu dönemde;
Direkler ve teller kontrol edilir. Kırık direkler değiştirilir, eksik direkler
tamamlanır, teller gerilir.
Bağlar budanır. Budama işlemi esnasında özellikle külleme, ölükol,
eutypa ve kav hastalıklarına dikkat edilmeli. Enfekteli çubuk yada kollar
temizlenerek bağdan uzaklaştırılmalıdır.
Bağlarda % 4 lük Bordo Bulamacı ile kış mücadelesi yapılır. Bordo
bulamacı gözler uyanmadan 20-25 gün öncesine kadar uygulanabilir.
Budama sonrası bırakılan çubuklar bağlanır.
Budama ve çubuk bağlama işleminden sonra gözler uyanmadan en az
2-3 hafta önce dinlenmeyi kesmek için DORMEX veya BAD FEED
uygulanır. ilaçlama günün sıcak saatlerinde yapılmalıdır. Kış mücadelesi
amacıyla bordo bulamacı uygulanıyorsa, dormex ile bu ilaçlama arasında
en az 15 günlük bir süre bulunmalıdır.
Gözler uyanmadan önce;
Bu dönemde ortalama günlük sıcaklığın 10 0C nin üzerinde olmasıyla
birlikte gözlere su yürümeye başalamısyla gözler kabarmaya başlamıştır.
Bu dönemde toprak nemi kontrol edilmeli, özellikli kurak geçen kış
mevsimi yaşandıysa yada floksera problemiyle karşılaşılan alanlarda kış
sulaması yapılmalıdır. Yine don zararı olan yerlerde uyanmayı
geçiktirmek için bu işlem yapılabilir.

2. GÖZLERİN UYANMASI ve ÇİÇEKLENME
Artık gözler uyanmaya başlamıştır. Bağ alanlarında bu dönemde
yapılması gereken işlemler aşağıda belirtilmiştir.
Bağlar kontrol edilmeli, maymuncuk ilaçlaması yapılmalıdır.
Toprak tavlıysa yüzey toprak işleme aletleri (Kaz ayağı, çizel vs.) ile
yabancı otlar yok edilmelidir.
Sürgün 1-2 cm;
ölükol mücadelesi yapılmalıdır. Bu dönemde bakırlı preparat
kullanmayın. İklimsel koşullar nedeniniyle meydan gelen ani soğuklarda
bakırlı preparatlar fitotoksik etki yapabilir.
Sürgün 8-10 cm
Külleme , ölükol, mildiyö ve antraknoz mücadelesi yapılır. -Filiz almaya
başlayın, Filiz alma işlemini şu şekilde yapın.
Tüm çift sürgünlerden birini yani zayıf olanı alın
Salkımsız sürgünleri alın
Kötü pozisyondaki yani asmanın iç kısımını kapatabilecek sürgünleri
alın
Sürgün dibinden ikinci salkımın üstündeki ikinci boğuma kadar olan
koltukaltı sürgünlerini alın
Bu işlemleri yaparken asmanın ileride çok fazla açılmasına müsade
etmeyin
Sürgün 20 cm;
Külleme, mildiyö, ölükol ve botrytis hastalıklarına karşı mücadeleye
devam edin. Bu dönemde yapraktan iz element uygulaması yapılması
gerekir
ÇİÇEKLENME DÖNEMİ

3. Çiçeklenme öncesi;
Micro besin elementi uygulamasına devam edin,
Külleme için ilaçlamalara devam edin
Mildiyö ve salkım güvesi mücadelesini tahmin uyarılar doğrultusunda
yapın.
Salkıma değen yaprakları temizleyin.
Salkımları avuç içi ile aşağı doğru düzeltin
Çilkimlerin ayrılmaya başladığı dönemde uzatma için 10-20 ppm ga3
uygulayın Ancak yayıcı yapıştırıcı kullanmayın. Sofralık olarak
hazırlanan bağlarda salkım seyreltmesi yapılacaksa salkımın özelliğine
göre 4-6 cilkim bırakarak salkımın alt tarafını kesin. Daha sonra bu
salkımlara 20 ppm ga3 uygulayarak uzatın. Şayet çiçeklenme sonrası
salkım seyreltme yapacaksınız uygulamayı tüm salkıma yapın.
Çiçeklenme % 10
Seyreltme için 10 pmm ga3 uygulayın . Yayıcı yapıştırıcı kullanmayın
Çiçeklenme % 80
Seyreltme için 10 ppm ga3 uygulayın. Yayıcı yapıştırıcı kullanmayın
ÇİÇEKLENME SONRASI VE DANE TUTUMU
Tane tutumu 4-6 mm olduğunda 20 ppm ga3 ve 10 ppm Sitofex
uygulaması yapın. Sitofex uygulaması yapıyorsanız yayıcı yapıştırıcı
kullanmayın. Hormon uygulaması esnasında bağ su stresine girmiş
olmamalıdır. Bu nedenle hormon uygulaması sonrası mutlaka sulama
yapın.
Sulama yapmadan önce külleme mücadelesini mutlaka yapın. Bu
dönemde sistemik ilaçları kullanabilirsiniz. Ancak sistemik ilaçların
grubunu mutlaka her ilaçlamada değiştirin ve dayanıklılık problemini
kırmak için kontakt bir fungusit ile karıştırın. Sistemik ilaçları sık
uygulamaktan kaçının.

4. Daneler 6-7 mm olduğunda;
Salkım seyrelmesi yapın ve Salkımları 4-5 çilkime kadar kısaltın. En
tepedeki çilkimlere bakın eğer gereğinden fazla silkme meydana gelmişse
bu çilkimleri temizleyin. İdeal bir salkım ortalama 200 dane içermelidir.
Daneler 8-10 mm;
Eğer çok sıkışma varsa saklım seyreltmesine devam edin.
Bağın durumuna göre özellikle salkım çevresinde ve salkıma değen
yaprakları alarak pencereler açın.
Ben düşme dönemi öncesi;
Uyarıları dikkate alarak salkım güvesi ilaçlaması yapın.
Külleme mücadelesine devam edin
Thripsler için ilaçlama yapın.
Bağ su stresine girdiyse sulama yapın. Bu dönemde yapılacak sulama
fazla olmalıdır. İleride su stresine girmeyecek tarzda yapılmalıdır. Ben
düşme döneminden sonra yapılacak sulamalar üzümlerin renklenmesini
ve olgunlaşmayı geçiktirecektir.
Ben düşme dönemi;
Bu dönemde salkım güvesi ve botrytis ilaçlamalarına dikkat edin.
Potasyumlu gübrelerle takviye edin
Kalsiyumlu gübreler kullanarak çatlamalara engel olun.
OLGUNLAŞMA VE HASAT SONRASI
Hasat dönemi;
Salkım güvesi ve kurşuniküf ilaçlamalarına devam edin. Ancak hasat
tarihini göz önünde bulundurarark kullanılan ilaçların son kullanma tarihi
ile hasat arasındaki sürelerini göz önünde bulundurun. Kalıntı yaratacak
ilaçlardam kaçının.
Bu dönemde aşırı yaprak alma uygulamalarından kaçının. Çünkü bu
işlem olgunlaşmayı geçiktirdiği gibi salkımlar üzerinde güneş
yanıklarının oluşmasına neden olur. Yaprak alma olgunlaşma öncesinde
veğatasyon periyodu içinde sürekli ve doğru yapılması gereken bir
işlemdir.
Olgunlaşma önemli bir konu olduğu için mutlaka ölçüm yapın. Üzümün
kesilebilmesi için Toplam Suda Çözünebilir Kuru Madde Miktarı en az %

5. 18 olmalıdır. Kurutmalık üzümler için bu miktar % 22 dir. Başka bir
yöntem olarak da asmaların değişik kesimlerinden 10 salkım toplayın.
Bunları ezerek şırasını çıkarın. Bir kap içerinsinde bome değerini ölçün.
Şıra 11 bome derecesinde ise olgunlaşma sağlanmış demektir.
Kurutmalık üzümlerde en ideal TSÇK madde değerleri % 22-26 dır.
Erken ve geç hasat edilmesi durumunda üründe kilo kayıpları
oluşacaktır.
Üzüm kurutulması;
TSE 3411 sayılı Çekirdeksiz kuru üzüm standardına göre kuru üzümler
renk, irilik ve temizlik faktörleri dikkate alınarak 7’den 11 numaraya
kadar gruplandırılmaktadır. Bu faktörlerin belirlenmesinde olgunluk,
bandırma çözeltisinin özelliği, bandırma işlemi, sergi yeri ve yağmurdan
koruma gibi faktörler etkili olmaktadır. Bandırma çözeltisinin etkili
maddesi yağda bulunan etil esterlerdir. Potasa higroskobik özelliğinin
yanısıra çözeltinin alkaliliğini sağlar. Çözeltinin pH sı çözeltisinin
bozulmadan uzun süre kalabilmesi açısından önemlidir. Bu nedenle pH
11 civarında olmalıdır. Bandırma çözeltisinde yağ kullanılmasındaki
amaç ise üzüm tanesi yüzeyindeki mumsu tabakanın kimyasal yapısını
bozarak su çıkışını arttırmak ve kurumayı normale göre üç kat daha
hızlandırmaktır. Bu nedenle bandırma eriyiği içerisine katılan potasa
kadar yağın kalitesi ve miktarıda çok önemlidir. En iyi alkalilik 100 lt
suya 5 kg Potasyum bikarbonat ile sağlanırken, kurutmada en iyi sonuç
2-4 asit zeytinyağından 1-1.5 kg ilave edilmesi ile elde edilmektedir.
Ancak daha çabuk beyazlaşması yada sabunlaşması nedeniyle
üreticilerimizin çok asitli hatta prina yağlarını tercih ettikleri
görülmektedir.
Hasat sonrası;
Bu dönemde yapılacak işlem enaz hasat öncesi yapılan işlemler kadar
önemlidir.
Hasat sonrası azotlu gübrenin geriye kalan kısmını verin
Hasat sonrası hemen sulama yapın. Kök gelişiminin en hızlı olduğu bu
devrede verilecek su kök gelişimini hızlandıracaktır.
Bazı hastalıkların inokulum kaynaklarını azaltmak için % 2lik bordo
bulamacı kullanarak ilaçlama yapın.
HORMON UYGULAMASINDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR
- Dormex veya bad feed kullanılarak bağlarda homojen uyanma
sağlanmalı
- Kanal ve göl suyu gibi alkali karakterdeki su kullanmayın.İlaçlama
suyunun pH’sını mutlaka regüle edin
- Hektara (10 dönüm) en az 1300-1800 lt su kullan.

6. - Hormon uygulamalarını mutlaka savurma şeklinde değil tabanca
kullanarak yapın. Salkımı hedef alın ve salkımın iyice ıslatılmasına
dikkat edin. Uzatma ve silkme işlemi için yapılan hormon
uygulamalarında yayıcı yapıştırıcı kullanmayın.
- Dane büyütmeye yönelik hormon uygulamasını erken yapmayın
(Daneler 4-5 mm den küçükse) ve uygulama esnasında fosforik asit
içeren preparatlar kullanmayın. Aksi takdirde irili ufaklı dane
oluşumu meydana gelir. Dane çapını tahmin etmeyin ölçün.
- 7-8 mm dane çapından sonra hormon uygulaması yapmayın. Herhangi
ekstra bir etki görülmez.
- Dane büyütme döneminde su stresine dikkat edin. Hormon
uygulamalarında asma su stresinde olmamalıdır. Uygulamadan sonra
mutlaka sulama yapın.
- Dane büyütme döneminde hormon dozu ve uygulama sayısına
salkımlarda genel bir kontrol yaptıktan sonra karar verin. Eğer
gereğinde fazla dane varsa yüksek konstrasyondaki hormon
uygulamaları yada arka arkaya yapılan birden fazla uygulamalar
ileride kompaksiyona (sıkışma) neden olduğu gibi yağmurda
çatlamaya karşı hassasiyeti artıracaktır. En ideal seyreltme salkım
başına 200 yada her santimere çilkim uzunluğunda 2-3 danedir.
Ahmet AKAR
Ziraat Mühendisi
Sarıgöl İlçe Tarım Md.