5. LORERIK GABEKO LANDAREAK
• Ez dute inoiz lorerik
sortzen. Ez dute
ez hazirik ez fruiturik
eta esporen bidez
ugaltzen dira.
• Esporak zelula
bereziak dira eta
estalki gogorra dute.
goroldioa
iratzea
6. Goroldioak: Oso landare txikiak dira.
- Zurtoin eta hosto txikiak dituzte.
- Badute sustraitxo bat lurrean finkatzeko, ez ura hartzeko;
gorputz osoan zehar xurgatzen dute ura.
- Leku hezeetan bizi dira.
- Gorputzetik zutabetxo fin bat ateratzen da; bere
muturrean kapsula lodiago eratzen da. Kapsula horretan
esporak sortzen dira.
7. Iratzea: Goroldioa baino handiagoa da.
- Leku hezeetan bizi da.
- Lurpeko zurtoina du: Errizoma.
- Errizomatik ateratzen dira sustraiak eta
hostoak
- Hostoak handi samarrak dira: fronde.
- Esporak hostoen azpialdean sortzen dira:
soro.
8. LANDARE LOREDUNAK
• Ugaltzeko loreak eta haziak sortzen dituzte.
• Lorea ez dute urte osoan izaten; normalean, udan eta
udaberrian.
• Bi talde daude:
• Gimnospermoak: zuhaitzak eta zuhaixkak.
• Angiospermoak: talde ugariena da.
9. Gimnospermoak
Zuhaitzak eta zuhaixkak dira.
- Hosto iraunkorrak, luzeak eta estuak
dituzte.
- Loreak ez dira ikusgarriak.
- Ez dute fruiturik sortzen.
- Haziak pinaburuetan sortzen dira.
- Pinuak, zedroak, izeiak …
10. Angiospermoak
Haziak fruituaren barruan sortzen
dira.
Loreak sortzen dituzte: ikusgarriak
Zuhaixkak (erromeroa), zuhaitzak
(gaztainondoa, pagoa), belarrak eta
loreak daude.
Landare talde ugariena da.
Gure elikaduran erabiltzen ditugu.
12. UGALKETA SEXUALA
LOREAK: UGALTZE-ORGANOAK
• Loreak landareen ugaltze-
organoak dira. Loreek atal arra
eta atal emea dituzte.
• Lorearen atal arra lorezila edo
estaminea da. Lorezilek antera
batzuk dituzte. Antera
horietan polena sortzen da.
• Lorearen atal emea pistiloa
da. Pistiloak obulutegia du; eta
obulutegian, obuluak sortzen
dira.
• Korolak eta kalizak inguratzen
dituzte babesteko.
13. Ugalketak hiru pauso ditu:
• Polinizazioa
• Fruitua eta hazia eratzea.
• Hazia ernetzea.
bideoa
14. 1. Polinizazioa polena anteretatik pistilora igarotzeko prozesua da,
animali edota haizearen bidez.
haizearen bidez
animali bidez
15. 2. Polinizazioaren ondoren, hazia eta fruitua sortzea da
hurrengo pausua.
•Obuluak haziak bihurtzen dira.
•Obulutegia fruitua bihurtzen da.
•Fruituak barruan dituen haziak babesten ditu.
16. 3. Hazia ernetzea da ugalketaren azken pausua.
•Hazia lurrera erortzen denean eta baldintzak egokiak
direnean, hazia erne egiten da.
17. UGALKETA ASEXUALA
Landare asko beren
atal batzuen bidez
ugaltzen dira; hori
ugalketa asexuala da.
Hainbat sistema
erabiltzen dute
ugalketa gauzatzeko:
•Estoloiak
•Errizomak
•Tuberkuluak
18. • Errizomak: lurpeko zurtoin
horizontalak dira. Errizomei ere
zurtoinak ateratzen zaizkie
gorantz eta beste landare
sortzen da. Adibidez, lirioak.
• Tuberkuluak: errizoma mota bat
da. Errizoma hau lodituta dago.
Adibidez, patatak.
• Estoloiak: lurzoruaren gainean
horizontalean hazten diren
zurtoinak dira. Batzuetan
sustraiak sortzen dituzte eta
landare berri bat jaiotzen da.
Adibidez, marrubiak.
19. LANDAREEN ELIKADURA
• Landareek ez dute
elikagairik hartu behar;
beren elikadura sortzen
dute (autotrofoa).
• Elikagaia sortzeko
substantzia batzuk behar
dituzte: ura, gatz mineralak,
karbono dioxidoa eta
eguzkiaren energia.
• Landareek elikagaia
sortzeko egiten duten
prozesua fotosintesia da.
• Prozesu hori hostoetan eta
zurtoin berdeetan gertatzen
da.
20. NOLA GERTATZEN DA FOTOSINTESIA?
• Landareek lurretik ura eta gatz mineralak hartzen dituzte,
sustraietako ile xurgatzaileen bitartez.
• Ura eta gatz mineralen nahasketa izerdi landugabea da.
• Izerdi hori sustrai eta zurtoineko hodi zurkara izeneko tutu mehe-
mehe batzuetatik hostoetaraino joaten da.
• Atmosferako karbono dioxidoa estoma izeneko irekigune txiki
baten bidez sartzen da hostoetan.
21. • Hostoetan diren kloroplastoek
izerdi landugabea elikagaia
bihurtzen dute, eguzki-argiaren
energiaren bidez.
• Landareek eguzki-argia hartzen
dute, kloroplastoetako klorofila
izeneko kolore berdeko
substantzia baten bidez.
• Fotosintesian, izerdi
landugabea izerdi landua
(azukrea eta almidoia)
bihurtzen eta oxigenoa sortzen
da.
• Izerdi landua garraiatzen da
landarearen atal guztietara,
landarea elikatzeko eta
soberakinak fruitu, tuberkulu,
… bihurtzen dira.
22. LANDAREEN
ARNASKETA• Landareek, izaki bizidunak izanik,
arnasa hartu behar dute.
• Arnasketan landareek, guk
bezalaxe, oxigenoa hartzen dute
airetik eta karbono-dioxidoa
botatzen dute.
• Fotosintesian berriz, egunez,
karbono dioxidoa hartzen dute
eta oxigeno bota.
KONTUZ!!!!!!!
Fotosintesian: karbono-dioxidoa
hartu; oxigenoa bota.
Arnasketan: oxigenoa hartu;
karbono-dioxidoa bota.
