1. nauwelijks rekening gehouden met vertegenwoordiger heeft regie over de inkoop hetzelfde overkomen is. De Netwerken
de belastbaarheid van mantelzorgers. en uitvoering van zorg. Familieleden van een Palliatieve Zorg in Overijssel hebben daarom
Mezzo, de landelijke belangenbehartiger hulpbehoevende kunnen zich ook laten inhuren www.forumongeneeslijkziek.nl gelanceerd.
voor mantelzorgers en zorgvrijwilligers,
wil hier verandering in brengen en
via het PGB. Zij zijn dan geen mantelzorgers
(meer), maar mantelwerkers, die op basis op Zorg beter met vrijwilligers. In
NIEUWSBRIEF Juni 2010
gaat de indicatiestelling bespreken met basis van een contractuele overeenkomst zorg de zorg zijn naar schatting meer dan 420.000
landelijke partijen zoals de VNG, zorgver-
zekeraars en CIZ. Daarnaast heeft Mezzo
verlenen tegen betaling en met wie duidelijke
afspraken worden gemaakt over inhoud, duur
vrijwilligers actief. Zij werken onder andere in
verzorgings- en verpleeghuizen, ziekenhuizen, Mantelzorg
een argumentenkaart uitgebracht met en tijdstippen van de zorgtaken. Mantelwerkers in de geestelijke gezondheidszorg en in de
argumenten voor gemeenten om niet te kunnen uit positieve overwegingen (gevoel vrijwillige thuiszorg. Al deze vrijwillige handen
bezuinigen maar juist te investeren in de hebben voor zorg, emotionele betrokkenheid) verbeteren de zorg. Nu steeds meer mensen
mantelzorgondersteuning en respijtzorg. of negatieve overwegingen (geen geschikte uit kwetsbare groepen langer thuis blijven
alternatieven, sterk moreel plichtsbesef) kiezen wonen neemt de vraag naar zorgvrijwilligers
Praktijk van het mantel- voor het mantelwerk. Een mantelwerker kan toe. Hierdoor kan een tekort aan (gekwalifi-
werk. Onderzoek van Movisie en ook zelf het PGB beheren en is dan tegelijk ceerde) vrijwilligers ontstaan. Vilans is samen
Universiteit Utrecht toont dat een budgetbeheerder en zorgverlener. In het met Movisie, Sting, Agora, ActiZ en VNG het
Persoonsgebonden Budget (PGB) een
waardevol instrument kan zijn voor
onderzoek wordt aandacht gevraagd voor de
mogelijke neveneffecten van PGB zoals mis-
project ‘Zorg Beter met Vrijwilligers’ gestart. In
dit project worden handreikingen gedaan en
De Overijsselse Ontwikkeling
mantelzorgers van langdurig zieken. Een bruik, het wegvallen van vanzelfsprekende zorg verbetertrajecten voor vrijwilligers voorgesteld.
SVWO/Arcon werkt samen met allerlei partners aan maatschappelijke
PGB kan helpen om het informele zorg en het gebrek aan controle op de kwaliteit van Daarnaast worden zorgvrijwilligers in beeld
ontwikkeling in Overijssel. Onder de noemer de Overijsselse Ontwik-
beter in te passen en leent zich voor de informele zorg. gebracht om te laten zien wat voor boeiend,
keling willen we informeren, ontmoeten, kennis delen en samen tot
maatwerk. De zorgvrager of wettelijk inspirerend en ontroerend werk ze doen.
nieuwe ideeën komen. Deze nieuwsbrief volgt op de eerste Overijsselse Ontwikkeling van
Gelukkige mantelzorgers. In www.zorgbetermetvrijwilligers.nl.
22 maart 2010. Op deze dag werden eerst de Overijsselse resultaten van de Goed voor Elkaar-nulmeting
samenwerking met huisartsen heeft de ge-
gepresenteerd. Drie opvallende onderwerpen werden in ‘polijstgroepen’ verder uitgewerkt. Beleidsmakers
meente Hardenberg een regeling opgezet voor Wmo-prijs voor Haaksbergen en
en professionals uit het Overijsselse veld hebben elkaar nodig en moeten samen actief werken aan een
overbelaste mantelzorgers: Mantelzorger Tijd Hof van Twente. Het project Mantelzorg
toekomstbestendige samenleving en werkbaar beleid. Daarom staat deze nieuwsbrief vol met inspire-
Voor Jezelf. De mantelzorgers krijgen eenmalig en Arbeid heeft de Oh Wat Mooi Prijs 2009 van
Colofon rende voorbeelden waarmee u aan de slag kunt in uw gemeente. De volgende mantelzorgbijeenkomst is
een budget om iets leuks voor zichzelf te doen SGBO gewonnen. De twee gemeenten hebben
SVWO/Arcon op donderdag 30 september in Zwolle. Meld u nu alvast aan op
en/of om hulp in te schakelen voor degene die samen met Steunpunt Informele Zorg Twente
Colofon www.deoverijsselseontwikkeling.nl.
zij verzorgen. In Almelo kunnen mantelzorgers de invoering van mantelzorgvriendelijk perso-
SVWO/Arcon
terecht voor een geluksbudget. Voor meer infor- neelsbeleid bij vier werkgevers ondersteund.
Azelosestraat 25
matie en resultaten, zie: www.geluksbudget.nl. De jury: “Het project is origineel en stimuleert
7622 NC Borne Volgende mantelzorgbijeenkomst:
werkgevers om een goed mantelzorgbeleid te
30 september 2010, Zwolle
Digitaal lotgenotencontact. Voor maken. Het draagt bij aan het vergroten van >> meld u aan op
T: 074 242 65 20
mensen die te horen krijgen dat zij ongeneeslijk participatie van mantelzorgers, de hoofd- www.deoverijsselseontwikkeling.nl
E: info@arcon.nl
ziek zijn, staat de wereld even stil. Samen met doelstelling van de Wmo. Bovendien is het
I: www.arcon.nl
hun naasten proberen ze het verdriet dat dit goed overdraagbaar door de handreiking die
met zich meebrengt vorm te geven. Daarnaast is gemaakt met een stappenplan en tips voor
Aan deze uitgave werkten
zoeken de patiënten en hun mantelzorgers anderen die ermee aan de slag willen.” Meer
mee: Alice ten Dam, Anne ten
steun en (h)erkenning, het liefst bij mensen die informatie: SIZ Twente, tel. 06-47504898.
Vergert, Coby Klomp, Maaike
Moulijn en Nicole Schrijver
Eindredactie: Marten Schulp
Foto’s: Jaspar Moulijn
Beeldmateriaal Goed voor
Elkaar: Movisie
Vormgeving: www.zwietart.nl
Meer informatie:
Maaike Moulijn
mmoulijn@arcon.nl

2. Goed voor Elkaar
Het ministerie van VWS Advies en begeleiding en Emotionele Doelgroepenbeleid:
en Movisie willen met Goed steun zijn in bijna alle Overijsselse in welke gemeenten
Polijstgroep
Voor Elkaar in kaart brengen in gemeenten goed voor elkaar. In het is aandacht voor wie?
hoeverre gemeenten de basisfunc- merendeel van de gemeenten zijn • Jonge mantelzorgers: Doelgroepenbeleid
ties mantelzorg voor elkaar hebben. ook Informatie en Praktische hulp alle, op een na; met Irene van Deuveren (Variya), Coby Klomp
SVWO/Arcon heeft in 2009 in alle goed geregeld. In 19 van de 25 • Mantelzorgers voor een en Nicole Schrijver (SVWO/Arcon)
Overijsselse gemeenten de Goed gemeenten zijn mantelzorgbijeen- Alzheimerpatiënt en wer- Oudere mantelzorgers zijn een risicogroep. Ze
Voor Elkaar-nulmeting uitgevoerd komsten. kende mantelzorgers: mijden zorg en zijn sterk geneigd om hun ei-
en hen een terugkoppeling gege- Voor verbetering vatbaar zijn de krap de helft; gen gezondheid en behoeften opzij te zetten.
ven van de resultaten. Op 22 maart basisfuncties Educatie en Respijtzorg. • Niet-westerse mantelzorgers: Door de dubbele vergrijzing groeit deze groep.
2010 presenteerden we de Over- Slechts 9 respectievelijk 10 gemeen- de grote steden, Oldenzaal, Allochtone ouderen en hun mantelzorgers zul-
ijsselse resultaten. Dit zijn en blijven ten hebben dit goed voor elkaar; wel Raalte en Tubbergen; len de komende tien jaar zelfs in aantal ver-
momentopnames; wie er in 2009 al zijn de meeste gemeenten ermee • Oudere mantelzorgers: driedubbelen. Nu lopen zij door sociale, eco-
goed bezig waren, zijn nu immers bezig. Financiële tegemoetkoming Almelo, Enschede, Hellen- nomische en gezondheidsfactoren meer risico Polijstgroep
nog weer verder. en Materiële hulp zijn in Overijssel doorn, Hof van Twente, op ouderdomsziekten. Maar in de toekomst
nauwelijks ontwikkeld. Alleen Borne Oldenzaal en Staphorst. zullen de verschillen tussen allochtone en Respijtzorg uitwisselingsbijeenkomst of bijv. de week
De basisfuncties: heeft financiële tege- autochtone ouderen steeds kleiner worden. met Bert Boonk en Truus de Groot (Stichting van de respijtzorg in Noord-Holland;
• Informatie moetkoming goed voor Zie ook de brochure De basis- Beleid afgestemd op de eigenschappen en Stuurgroep Logeervoorzieningen Overijssel) • Organisatorische drempels weerhouden
• Advies en begeleiding elkaar en materiële functies mantelzorg in de behoeften van deze doelgroep is en blijft hoe Dankzij het bestaan van logeeropvang kunnen mantelzorgers ervan respijtzorg te
• Emotionele steun hulp is alleen in Haaks- praktijk en de rapportage over dan ook onmisbaar. Deelnemers zien het als overbelaste mantelzorgers af en toe even tot gebruiken. Neem de indicatiestelling door
• Educatie bergen, Hellendoorn, de landelijke resultaten op een belangrijke taak voor de gemeente om te rust komen. De Stichting Stuurgroep Logeer- CIZ, de financiering door zorgkantoren of
• Praktische hulp Kampen, Losser, Olst- www.prestatieveld4.nl. faciliteren en organiseren dat mantelzorgers voorzieningen Overijssel en Stichting Logeer- het beheren van een PGB. In Dalfsen,
• Financiële tegemoetkoming Wijhe, Twenterand en blijvend worden bereikt, maar zien ook in dat huis Twente vragen daarom aandacht voor Kampen, Steenwijkerland en Twenterand
• Materiële hulp Wierden goed geregeld. dit niet eenvoudig is. Door goede informatie- deze vorm van respijtzorg, die in tegenstel- ondersteunt de zorgregisseur hierbij;
voorziening moeten verwijzers mantelzorgers ling tot bijvoorbeeld vrijwillige thuiszorg niet • Het respijtzorgaanbod is niet toereikend.
beter kunnen (h)erkennen. geregeld wordt door gemeenten. Knelpunten Er is geen aanbod voor alle doelgroepen
bij het gebruik van respijtzorg zijn: en veel aanbod voldoet nog niet aan
wensen van mantelzorgers. Een wittevlek-
In ‘polijstgroepen’ zijn we aan de slag gegaan Bekijk op www.overijsselovermorgen.nl
• Ontoereikende informatievoorziening.
Daar ligt een taak voor consulenten, zorg- kenanalyse en subsidiering aan aanbieders
met Overijsselse ontwikkelpunten het verslag van de bijeenkomst Senioren loketten en zorgaanbieders. Tip: gebruik die bepaalde doelgroepen bedienen,
kunnen een kwaliteitsimpuls geven.
en Mantelzorg van 18 februari. Hierin de Logeergids en www.respijt.nl. Deze
vindt u cijfers over de vergrijzing en het moeten dan wel actueel gehouden
verwachte aantal oudere en allochtone worden; Meer informatie vindt u in de rappor-
Polijstgroep mantelzorgers in uw gemeente. Daarnaast • Mantelzorgers ervaren emotionele drem- tage Toegang tot respijtzorg van de
vindt u een toekomstvisie op senioren en pels. Consulenten en zorgaanbieders kun- St. SLO. Deze publicatie is te down-
Financiële tegemoetkoming hebben. Veelal herkennen consulenten dit hoge • Zoek combinaties met andere beleids-
mantelzorg. nen die verlagen met initiatieven als een loaden vanaf www.arcon.nl.
en materiële hulp aantal hulpvragen niet. Mogelijke oplossingen: terreinen, zoals lagere leges voor (ver)bouw
met Jaqueline Blekkingh (Acquest) • Leg verbindingen met de bijzondere mantelzorgwoningen, flexibele kinder-
Uit onderzoek van het SCP blijkt dat vijf bijstand, bijvoorbeeld via een hulpfonds opvang en lagere eigen bijdrage voor hulp-
op de zes mantelzorgers financiële tege- voor mantelzorgers; middelen;
moetkoming en/of materiële hulp nodig • Bekijk opties voor belastingkwijtschelding; • Meer waarderingsinstrumenten zoals het
mantelzorgcompliment. Interactieve beleidsvorming Wilt u in uw gemeente mantelzorgbeleid inter-
Beleid maak je samen! Betrek alle doelgroe- actief vormgeven? Begin dan met de brochure
Casus: parkeerkaart of scootmobiel? pen erbij en beperk je niet tot de Wmo-raad. Samen met mantelzorgers beleid opstellen van
Een echtpaar van boven de 80 wil graag zo lang mogelijk samen gezellige dingen blijven doen. Zij is gebonden aan een rolstoel, hij neemt Er is er maar een die weet welke ondersteu- Movisie (www.movisie.nl). Voor het starten
haar met de auto overal mee naartoe, maar het duwen valt hem steeds zwaarder. Een invalidenparkeerkaart zou een uitkomst zijn, dan ning mantelzorgers graag willen en dat is de van een interactief traject kunt u ondersteuning
kunnen ze overal met de auto dichtbij komen. De gemeente weigert de vergunningaanvraag omdat de man zelf niet in een rolstoel zit en mantelzorger zelf. In de Goed Voor Elkaar-nul- krijgen van een adviseur van svwo/Arcon.
biedt de vrouw een scootmobiel aan om zich zelfstandig te verplaatsen. Slecht idee, het echtpaar wil immers samen op pad. Resultaat: de meting meldt 34 procent van de Nederlandse
scootmobiel staat in de schuur stof te vangen en de uitstapjes blijven beperkt tot plekken met voldoende parkeergelegenheid. Naar het gemeenten goede interactieve beleidsvorming Mezzo’s argumenten De indicatie-
winkelcentrum op zaterdag gaat dus niet meer. Het echtpaar blijft beperkt in hun bewegingsvrijheid en de gemeente is een dure scoot- te hebben, 44 procent vindt hun interactieve steling in de zorg zorgt voor teveel stress en
mobiel kwijt in plaats van een goedkope parkeerkaart. beleidsvorming voor verbetering vatbaar en papieren rompslomp voor mantelzorgers.
22 procent zegt er niet aan te doen. Bovendien wordt bij de indicatiestelling nog