Lean 6 Sigma Số 61

ÑAØO TAÏO
29
Hoäi thaûo An ninh
cho maïng coâng nghieäp
Kinh nghieäm vaø Hieäu quaû
aùp duïng LEAN
Ñeà nghò caùc nhaø khoa hoïc
tieáp tuïc ñoùng goùp cho thaønh phoá
Caàn laøm gì ñeå caûi thieän
naêng suaát lao ñoäng?
Soá thaùng 8 naêm 201661 TRUNGTAÂMKYÕTHUAÄTTCÑLCL3

Lean 6 sigma
Baûn tin Lean 6 Sigma soá 61
trong tay baïn ñoïc tieáp tuïc moät
chaëng ñöôøng môùi: sau 60 Baûn tin
ñaõ ñöôïc phaùt haønh vôùi soá ñaàu tieân
vaøo thaùng 8 naêm 2008, baûn tin ñaõ
vöôït qua nhieàu khoù khaên, coá gaéng
cung caáp caùc thoâng tin veà Lean 6
Sigma vaø caùc coâng cuï lieân quan
ñeå caùc doanh nghieäp vaø toå chöùc
öùng duïng, chia seû kinh nghieäm.
Tuy vaäy chaát löôïng cuûa Baûn tin coøn
khieâm nhöôøng, söï coäng taùc cuûa
caùc chuyeân gia vaø baïn ñoïc coøn
haïn cheá. Mong sao nhöõng khieám
khuyeát naøy sôùm ñöôïc khaéc phuïc
trong thôøi gian tôùi.
Trong soá 61 naøy, baûn tin xin giôùi
thieäu hoaëc giôùi thieäu laïi moät soá chuû
ñeà ñöôïc nhieàu ñôn vò vaø baïn ñoïc
quan taâm: ñoù laø vaán ñeà Naêng suaât
vaø naêng suaát caùc yeáu toá toång hôïp
(TFP-Total Factor Productivity) vaø
kinh nghieäm vaø hieäu quaû cuûa moät
soá ñôn vò ñaõ vaø ñang aùp duïng thaønh
coâng caùc coâng cuï Lean, 6 sigma vaø
caùc coâng cuï phoå bieán khaùc.
Raát mong ñöôïc söï hôïp taùc
cuûa caùc chuyeân gia vaø baïn ñoïc
trong vieäc phaùt haønh caùc Baûn tin
tieáp theo.
AÛnh: TS. Nguyeãn Höõu Thieän phaùt bieåu taïi Hoäi
nghò cuûa Sôû Khoa hoïc vaø Coâng ngheä Thaønh
phoá Hoà Chí Minh trieån khai Döï aùn “Naâng cao
naêng suaát vaø chaát löôïng saûn phaåm, haøng hoùa
cuûa doanh nghieäp Thaønh phoá Hoà Chí Minh ñeán
naêm 2020”. (Xem trang 9 trong Baûn tin naøy).
Taïi buoåi toïa ñaøm nhaân kyû nieäm
40 naêm thaønh laäp Sôû Khoa hoïc
vaø Coâng ngheä (KHCN) TPHCM
vöøa qua, ñoàng chí Nguyeãn Thaønh
Phong, UÛy vieân Trung öông Ñaûng,
Phoù Bí thö Thaønh uûy, Chuû tòch
UBND TPHCM (aûnh) ñaõ ñeán döï vaø
phaùt bieåu khaúng ñònh vai troø cuûa
KH-CN TPHCM, ñoàng thôøi chæ ra
nhöõng coâng taùc phaûi taäp trung thöïc
hieän trong thôøi gian tôùi.
“Ñeå TPHCM ngaøy caøng phaùt
trieån, toâi thieát tha ñeà nghò caùc nhaø
khoa hoïc tieáp tuïc ñoùng goùp, hieán
keá ñeå kieán taïo moät thaønh phoá ñoåi
môùi saùng taïo vaø khôûi nghieäp, chính
caùc yù kieán cuûa nhaø khoa hoïc laø luaän
cöù khoa hoïc vöõng chaéc cho thaønh
phoá trong vieäc hoaïch ñònh caùc chính
saùch phaùt trieån kinh teá - xaõ hoäi, goùp
phaàn giaûi quyeát trieät ñeå ñöôïc moät
soá vaán ñeà lyù luaän vaø thöïc tieãn cuoäc
soáng ñaët ra, nhaát laø caùc vaán ñeà böùc
xuùc treân lónh vöïc quaûn lyù ñoâ thò, y
teá, noâng nghieäp, moâi tröôøng...”, Chuû
tòch UBND TPHCM Nguyeãn Thaønh
Phong noùi.
Thaønh phoá xaùc ñònh KH-CN laø
noäi dung then choát trong moïi hoaït
ñoäng cuûa taát caû caùc ngaønh, caùc caáp,
Ñeà nghò caùc nhaø khoa hoïc
tieáp tuïc ñoùng goùp cho thaønh phoá
laø nhaân toá chuû yeáu thuùc ñaåy taêng
tröôûng kinh teá - xaõ hoäi. Thaønh phoá
khaúng ñònh vaø cam keát thöïc hieän toát
hôn nöõa caùc cô cheá, chính saùch ñaõ
ñeà ra, taïo laäp moâi tröôøng thuaän lôïi ñeå
thuùc ñaåy, hoã trôï quaù trình hình thaønh
vaø phaùt trieån loaïi hình doanh nghieäp
coù khaû naêng taêng tröôûng nhanh döïa
treân khai thaùc taøi saûn trí tueä, coâng
ngheä, moâ hình kinh doanh môùi.
Trong thôøi gian tôùi, thaønh phoá seõ
taäp trung thöïc hieän caùc nhieäm vuï:
Phaùt trieån maïnh meõ KH-CN vaø ñoåi
môùi saùng taïo trôû thaønh ñoäng löïc chuû
yeáu phaùt trieån kinh teá - xaõ hoäi gaén
vôùi phaùt trieån kinh teá tri thöùc. Xaây
döïng TPHCM sôùm trôû thaønh thaønh
phoá thoâng minh, moät trung taâm
KH-CN cuûa caû nöôùc vaø khu vöïc. Hoã
trôï kinh phí caùc döï aùn khôûi nghieäp
ñoåi môùi saùng taïo thuoäc 4 ngaønh
coâng nghieäp troïng yeáu vaø 9 nhoùm
ngaønh dòch vuï ñöôïc thaønh phoá öu
tieân bao goàm caùc lónh vöïc: ñaøo taïo,
huaán luyeän khôûi nghieäp; quaûng baù
saûn phaåm, dòch vuï; khai thaùc thoâng
tin coâng ngheä, saùng cheá; tö vaán, sôû
höõu trí tueä... Kinh phí ñöôïc caáp cho
hoaït ñoäng hoã trôï khôûi nghieäp theo
hình thöùc khoaùn chi ñeán saûn phaåm
cuoái cuøng. Hoaøn thieän
chính saùch ñeå thu huùt
nguoàn löïc xaõ hoäi, ñaëc
bieät laø taøi chính doanh
nghieäp ñeå ñaàu tö phaùt trieån KH-CN.
Chuyeån ñoåi 100% toå chöùc KH-CN
coâng laäp sang hoaït ñoäng theo cô
cheá töï chuû, töï chòu traùch nhieäm.
Naâng tyû troïng caùc yeáu toá naêng suaát
toång hôïp (TFP) ñoùng goùp vaøo taêng
tröôûng kinh teá. Ñònh hình cô cheá
thuùc ñaåy taïo ñieàu kieän hình thaønh
ñònh cheá Quyõ ñaàu tö maïo hieåm
trong lónh vöïc KH-CN, khuyeán khích
caùc doanh nghieäp tham gia ñaàu tö
maïo hieåm trong lónh vöïc trieån khai
öùng duïng coâng ngheä môùi. Nghieân
cöùu ñoåi môùi chính saùch taøi trôï cuûa
Nhaø nöôùc ñoái vôùi saûn phaåm KH-
CN töø vieäc bao caáp ñaàu vaøo sang
taøi trôï ñaàu ra. Phaùt trieån maïng löôùi
caùc toå chöùc dòch vuï KH-CN, dòch
vuï chuyeån giao coâng ngheä. Ñaåy
maïnh hôïp taùc quoác teá veà KH-CN
nhaèm naâng cao khaû naêng tieáp nhaän
chuyeån giao coâng ngheä, töøng böôùc
tham gia vaøo quaù trình nghieân cöùu
khoa hoïc, phaùt trieån coâng ngheä cuûa
theá giôùi.
Theo http://www.sggp.org.vn

NAÊNG SUAÁT CHAÁT LÖÔÏNG
1
Ñoù laø phaùt bieåu cuûa Chuû tòch UÛy
ban Trung öông Maët traän Toå
quoác Vieät Nam, giaùo sö Nguyeãn
Thieän Nhaân (aûnh) taïi phieân thaûo
luaän taïi hoäi tröôøng veà tình hình
kinh teá - xaõ hoäi naêm 2014 vaø nhieäm
vuï naêm 2015 taïi kyø hoïp Quoác hoäi
chieàu 30-10-2014.
Theo Thoâng caùo baùo chí ngaøy
9-5-2014 cuûa Toå chöùc Lao ñoäng
quoác teá (ILO), naêng suaát lao ñoäng
(NSLÑ) cuûa Vieät Nam naêm 2013
thuoäc nhoùm thaáp nhaát khu vöïc
chaâu AÙ - Thaùi Bình Döông, thaáp
hôn Singapore 15 laàn, thaáp hôn
Nhaät Baûn 11 laàn vaø thaáp hôn Haøn
Quoác khoaûng 10 laàn.
So vôùi caùc nöôùc coù thu nhaäp
trung bình trong khoái ASEAN,
NSLÑ cuûa Malaysia gaáp 5 laàn
NSLÑ cuûa Vieät Nam coøn NSLÑ
cuûa Thaùi Lan gaáp 2,5 laàn NSLÑ
cuûa Vieät Nam.
Do khoâng ñöôïc thoâng tin ñaày ñuû
veà caùch tính NSLÑ cuûa ILO, neân töø
caùc soá lieäu treân treân, moät soá yù kieán
phaùt bieåu treân caùc phöông tieän
thoâng tin ñaïi chuùng nhaän ñònh raèng
trình ñoä ngheà nghieäp cuûa ngöôøi
lao ñoäng Vieät Nam thaáp laø nguyeân
nhaân chính cuûa tình traïng treân.
Nhaän ñònh nhö vaäy chöa phaûn
aùnh ñuùng baûn chaát kinh teá cuûa khaùi
nieäm NSLÑ vaø thöïc tieãn Vieät Nam
vì NSLÑ laø keát quaû phaùt trieån laâu
daøi cuûa moät ñaát nöôùc vaø do moät
heä thoáng nhieàu yeáu toá chi phoái chöù
khoâng phaûi chæ do trình ñoä ngheà
nghieäp cuûa ngöôøi lao ñoäng.
ILO tính naêng suaát lao ñoäng
theo coâng thöùc sau:
NSLÑ = GDP/Toång soá lao ñoäng
ñang laøm vieäc trong neàn kinh teá
= Toång saûn phaåm noäi ñòa theo ñaàu
ngöôøi laøm vieäc
= GDP/Daân soá x Tyû leä ngöôøi laøm
vieäc trong toång daân soá
Nhö vaäy, khi tyû leä ngöôøi laøm
vieäc trong daân soá giöõa caùc nöôùc laø
xaáp xæ nhö nhau thì so saùnh NSLÑ
giöõa caùc nöôùc cuõng töông ñöông
nhö so saùnh Toång saûn phaåm noäi
ñòa theo ñaàu ngöôøi cuûa caùc nöôùc.
Theo phaân loaïi cuûa Ngaân haøng
Theá giôùi, moät quoác gia coù Toång saûn
phaåm noäi ñòa theo ñaàu ngöôøi döôùi
1.000 USD/naêm thì quoác gia ñoù
ñöôïc xeáp laø nöôùc ngheøo. Vieät Nam
môùi thoaùt ngheøo vaøo naêm 2008.
Khi ñoù, GDP/ngöôøi cuûa
Singapore laø 39.700 USD, gaáp
hôn 34 laàn Vieät Nam; cuûa Nhaät
Baûn laø 37.800 USD, gaáp 33 laàn
Vieät Nam; cuûa Haøn Quoác laø 20.500
USD, gaáp 18 laàn Vieät Nam; cuûa
Malaysia laø 8.400 USD, gaáp 7
laàn Vieät Nam vaø cuûa Thaùi Lan laø
4.100 USD, gaáp 3,6 laàn Vieät Nam.
Töùc laø caâu hoûi: “Vì sao NSLÑ cuûa
Vieät Nam thaáp?” hoaøn toaøn töông
töï nhö caâu hoûi: “Vì sao Vieät Nam
ngheøo?”.
Vieät Nam coøn ngheøo do
nhieàu nguyeân nhaân
Coù theå thaáy nöôùc ta coøn ngheøo
so vôùi caùc nöôùc khaùc laø do nhieàu
nguyeân nhaân sau:
Xuaát phaùt ñieåm cuûa Vieät Nam
vaø caùc nöôùc laø raát khaùc nhau veà
trình ñoä phaùt trieån nhö haï taàng cô
sôû, nguoàn nhaân löïc, thieát bò, coâng
ngheä, cô caáu neàn kinh teá, trình ñoä
KHCN, möùc ñoä hoaøn thieän cuûa heä
thoáng phaùp luaät.
Vieät Nam bò taøn phaù naëng neà
qua 30 naêm chieán tranh (1945-
1975), môùi baét tay vaøo coâng cuoäc
xaây döïng laïi vaø phaùt trieån ñaát
nöôùc töø naêm 1975, trong khi ñoù
caùc nöôùc khaùc nhö Malaysia, Thaùi
Lan, Singapore, Haøn Quoác, Nhaät
Baûn ñaõ coù böôùc phaùt trieån maïnh
trong 30 naêm tröôùc ñoù.
Do ñoù, taïi thôøi ñieåm naêm 1975
khoaûng caùch veà thu nhaäp theo ñaàu
ngöôøi hay NSLÑ giöõa caùc nöôùc vaø
Vieät Nam laø raát lôùn. Naêm 1975,
theo soá lieäu cuûa Lieân hôïp quoác,
GDP theo ñaàu ngöôøi cuûa nöôùc ta
môùi chæ ñaït 79 USD, trong khi ñoù
Malaysia laø 819 USD (gaáp 10 laàn
VN), Thaùi Lan laø 366 USD (gaáp 4,6
laàn VN), Singapore laø 2.558 USD
Caàn laøm gì ñeå caûi thieän
naêng suaát lao ñoäng?
Naêng suaát lao ñoäng cuûa
VN naêm 2013 thuoäc nhoùm
thaáp nhaát chaâu AÙ - Thaùi
Bình Döông. Tuy nhieân, do
khoâng hieåu heát caùch tính,
neân coù yù kieán phaùt bieåu
raèng do trình ñoä lao ñoäng
ngheà nghieäp cuûa VN thaáp laø
nguyeân nhaân chính cuûa tình
traïng treân.

2
(gaáp 32 laàn VN), Haøn Quoác laø 624
USD (gaáp 8 laàn VN), coøn Nhaät Baûn
laø 4.629 USD (gaáp 58 laàn VN).
Tuy nhieân ñeán naêm 2013,
khoaûng caùch veà thu nhaäp theo
ñaàu ngöôøi hay NSLÑ giöõa caùc
nöôùc treân vaø Vieät Nam ñaõ thu heïp
ñaùng keå: Malaysia chæ coøn gaáp
5,5 laàn Vieät Nam (naêm 1975 gaáp
10 laàn), Thaùi Lan gaáp 3 laàn (naêm
1975 gaáp 4,6 laàn), Singapore gaáp
29 laàn (naêm 1975 gaáp 32 laàn), vaø
Nhaät Baûn gaáp 20 laàn (naêm 1975
gaáp 58 laàn).
Vôùi xuaát phaùt ñieåm thaáp nhö
vaäy, vieäc nhanh choùng thu heïp
khoaûng caùch veà thu nhaäp vaø NSLÑ
cuûa Vieät Nam vôùi caùc nöôùc nhö
ñaõ neâu treân laø thaønh töïu ñaùng ghi
nhaän cuûa nöôùc ta.
Khaû naêng töï tích luõy cuûa neàn
kinh teá coøn thaáp:
Ñeå saûn xuaát khoâng chæ caàn
lao ñoäng maø phaûi coù thieát bò coâng
ngheä. Xu höôùng phaùt trieån cuûa
nhaân loaïi laø: töø saûn xuaát thuû coâng
(chi phí coâng cuï saûn xuaát thaáp)
chuyeån sang saûn xuaát cô khí hoùa
(chi phí thieát bò coâng ngheä cao hôn
nhieàu) vaø tieán leân saûn xuaát töï ñoäng
hoùa (chi phí cho thieát bò maùy moùc
coøn taêng cao hôn nöõa, söû duïng ít
lao ñoäng hôn nöõa).
Nhö vaäy, quaù trình taêng NSLÑ
cuûa loaøi ngöôøi luoân ñi ñoâi vôùi ñieàu
kieän taêng möùc trang bò thieát bò,
coâng ngheä cho ngöôøi lao ñoäng.
Nhö vaäy phaûi coù voán ñaàu tö, taêng
voán ñaàu tö ñeå cô khí hoùa, töï ñoäng
hoùa, tin hoïc hoùa saûn xuaát.
Moät nöôùc ngheøo thì khaû naêng
töï tieát kieäm ñeå ñaàu tö laø haïn cheá,
vì vaäy phaûi coù moät quaù trình tích
luõy voán vaø ñaàu tö haøng chuïc naêm
môùi thöïc hieän ñöôïc cô khí hoùa, cô
giôùi hoùa, töï ñoäng hoùa, tin hoïc hoùa
neàn kinh teá.
Töø 2000 ñeán 2013, maëc duø
khoaûng caùch veà voán ñaàu tö toaøn
xaõ hoäi/ngöôøi lao ñoäng cuûa caùc
nöôùc so vôùi Vieät Nam ñaõ ñöôïc thu
heïp ñaùng keå nhöng möùc ñoä cheânh
leäch vaãn coøn lôùn: Nhaät Baûn töø gaáp
Vieät Nam 76 laàn naêm 2000 giaûm
xuoáng coøn 20 laàn vaøo naêm 2013;
Singapore töø gaáp 66 laàn giaûm
xuoáng coøn 22 laàn; Haøn Quoác töø
gaáp hôn 34 laàn giaûm coøn 21 laàn;
Malaysia töø gaáp gaàn 11 laàn giaûm
coøn 6,5 laàn; Thaùi Lan töø gaáp 3,5
laàn giaûm coøn gaàn 3 laàn.
Khaû naêng töï tích luõy ñeå taùi ñaàu
tö thaáp daãn ñeán tình traïng caùc
doanh nghieäp Vieät Nam chöa tham
gia ñaày ñuû vaøo taát caû caùc khaâu cuûa
chuoãi saûn xuaát haøng hoùa, do ñoù giaù
trò gia taêng taïo ra chöa cao.
Laáy ví duï trong ngaønh deät may.
Theo soá lieäu cuûa Taäp ñoaøn Deät
may Vieät Nam, lôïi nhuaän cuûa töøng
khaâu trong chuoãi saûn xuaát ngaønh
deät may laø: khaâu saûn xuaát sôïi - 40
trieäu ñoàng/ngöôøi/naêm; khaâu deät
- 30 trieäu ñoàng/ngöôøi/naêm, khaâu
may - 5,5 trieäu ñoàng/ngöôøi/naêm.
Do ñoù, muoán taïo ra thu nhaäp
cao hôn thì caùc doanh nghieäp Vieät
Nam phaûi tham gia vaøo caùc khaâu
keùo sôïi vaø deät vaûi nhöng phaûi xem
xeùt suaát ñaàu tö.
Suaát ñaàu tö/ngöôøi lao ñoäng vaøo
caùc döï aùn keùo sôïi vaø deät vaûi lôùn
hôn raát nhieàu so vôùi ñaàu tö vaøo döï
aùn may maëc. Cuï theå:
-Suaát ñaàu tö/ngöôøi lao ñoäng
cuûa 1 döï aùn sôïi qui moâ 21.000 coïc
sôïi, 4.000 taán sôïi naêm laø 66.900
USD/ngöôøi, gaáp 29 laàn suaát ñaàu tö
2.300 USD/ngöôøi cuûa 1 döï aùn May
coâng suaát 9,5 trieäu sô mi/naêm;
-Suaát ñaàu tö/ngöôøi lao ñoäng
cuûa 1 döï aùn deät töø sôïi nhuoäm
coâng suaát 10 trieäu meùt vaûi/naêm laø
68.000 USD/ngöôøi, gaáp hôn 29 laàn
suaát ñaàu tö 2.300 USD/ngöôøi cuûa
1 döï aùn May coâng suaát 9,5 trieäu
sô mi/naêm;
Vì vaäy, caùc doanh nghieäp Vieät
Nam noùi chung vaø caùc doanh
nghieäp deät - may noùi rieâng caàn coù
thôøi gian tích luõy voán haøng chuïc
naêm ñeå coù theå tham gia ngaøy
caøng ñaày ñuû hôn vaøo caùc khaâu taïo
ra giaù trò gia taêng cao hôn trong
chuoãi saûn xuaát saûn phaåm haøng
hoùa, dòch vuï.
Trình ñoä coâng ngheä thaáp, laïc
haäu:
Theo keát quaû toång ñieàu tra
doanh nghieäp trong giai ñoaïn
2000-2011, maëc duø coù xu höôùng
giaûm daàn nhöng tyû leä caùc doanh
nghieäp söû duïng coâng ngheä thaáp
vaãn chieám bình quaân gaàn 60%
toång soá doanh nghieäp tham gia
ñieàu tra. Caùc doanh nghieäp söû
duïng coâng ngheä trung bình thaáp
chieám gaàn 29%. Caùc doanh
nghieäp söû duïng coâng ngheä trung
bình cao chieám tyû leä khoaûng 10%.
Caùc doanh nghieäp söû duïng coâng
ngheä cao chæ chieám khoaûng 2%.
Tình traïng khoaûng 88% doanh
nghieäp Vieät Nam coù trình ñoä coâng
ngheä thaáp vaø trung bình thaáp laø
moät nguyeân nhaân cô baûn daãn ñeán
tình traïng NSLÑ vaø thu nhaäp ñaàu
ngöôøi cuûa Vieät Nam coøn thaáp. Ñeå
khaéc phuïc tình traïng naøy phaûi taêng

3
ñaàu tö ñeå boå sung vaø hieän ñaïi hoùa
thieát bò coâng ngheä ôû haàu heát caùc
doanh nghieäp trong neàn kinh teá.
Neàn kinh teá nöôùc ta vaãn söû
duïng nhieàu lao ñoäng trong noâng
nghieäp vaø trình ñoä lao ñoäng noùi
chung vaãn coøn thaáp:
Maëc duø cô caáu kinh teá Vieät Nam
hieän nay ñang töøng böôùc chuyeån
dòch töø noâng nghieäp sang coâng
nghieäp vaø dòch vuï, nhöng lao ñoäng
noâng nghieäp vaãn chieám tyû troïng
lôùn. Naêm 2014, khu vöïc noâng, laâm
nghieäp vaø thuûy saûn chæ ñoùng goùp
khoaûng 18% GDP nhöng chieám
ñeán 47% toång soá lao ñoäng ñang
laøm vieäc trong neàn kinh teá.
ÔÛ caùc nöôùc trong khu vöïc, tyû
leä lao ñoäng noâng nghieäp thaáp hôn
nhieàu: Thaùi Lan - 39%, Trung
Quoác - 34%, Malaysia - 11%, Haøn
Quoác - 6,5%, coøn Singapore chæ
coù khoaûng 1% lao ñoäng laøm vieäc
trong khu vöïc noâng nghieäp.
Tyû leä lao ñoäng qua ñaøo taïo
cuûa Vieät Nam maëc duø taêng daàn
qua caùc naêm nhöng vaãn coøn ôû
möùc thaáp: naêm 2000 - 16%, naêm
2005 - 26,2%, naêm 2010 - 40%,
naêm 2013 öôùc ñaït 49%. Trong khi
ñoù, tyû leä lao ñoäng qua ñaøo taïo cuûa
Singapore naêm 2013 laø 61,5%,
Haøn Quoác laø 62%.
Khoa hoïc chaäm phaùt trieån,
ñaàu tö cho khoa hoïc - coâng ngheä
(KHCN) coøn thaáp:
Töø naêm 2001 ñeán naêm 2011
tyû leä ñaàu tö cho KHCN/GDP cuûa
nöôùc ta nhìn chung xoay quanh
möùc 0,5% vaø trong 11 naêm tyû leä
ñaàu tö naøy chæ taêng töø 0,48% leân
0,51%.
Lao ñoäng Vieät Nam coù
khaû naêng laøm chuû coâng
ngheä hieän ñaïi, ñaït naêng
suaát cao khoâng?
Trong lónh vöïc coâng nghieäp:
taïi caùc nhaø maùy do caùc doanh
nghieäp nöôùc ngoaøi ñaàu tö nhö
Intel, Samsung, Toyota,... lao
ñoäng Vieät Nam hoaøn toaøn laøm chuû
ñöôïc caùc coâng ngheä, kyõ thuaät hieän
ñaïi, ñaït naêng suaát kyõ thuaät khoâng
thua keùm lao ñoäng ôû caùc nöôùc
khaùc, trong khi chi phí lao ñoäng chæ
baèng 1/10 hoaëc 1/20 ôû caùc nöôùc
coâng nghieäp.
Naêm 2013, Coâng ty TNHH
Samsung Electronics Vieät Nam
taïi Baéc Ninh ñaõ xuaát khaåu khoaûng
130 trieäu chieác ñieän thoaïi di ñoäng
vaø caùc thieát bò khaùc vôùi toång kim
ngaïch xuaát khaåu ñaït 23,9 tyû USD
ñoùng goùp hôn 18% toång kim ngaïch
xuaát khaåu cuûa caû nöôùc, hieän ñang
söû duïng 45 nghìn lao ñoäng, trong
ñoù chæ coù khoaûng 70 ngöôøi Haøn
Quoác.
Coâng ty Samsung ñaõ quyeát
ñònh ñoùng cöûa trung taâm nghieân
cöùu phaùt trieån cuûa mình taïi
Singapore vaø thaønh laäp trung taâm
nghieân cöùu phaùt trieån ôû Vieät Nam
vôùi khoaûng 3.000 ngöôøi nghieân
cöùu vì caùc kyõ sö, thaïc syõ, tieán syõ
cuûa Vieät Nam hoaøn toaøn ñaùp öùng
nhu caàu nghieân cöùu cuûa Samsung
vaø chi phí lao ñoäng thaáp hôn nhieàu
so vôùi Singapore.
Trong lónh vöïc noâng nghieäp:
ngöôøi noâng daân nöôùc ta caàn cuø,
saùng taïo, laøm chuû qui trình saûn
xuaát môùi vaø aùp duïng nhieàu gioáng
Trong khi ñoù, moät soá nöôùc
trong khu vöïc gia taêng ñaàu tö
maïnh cho KHCN: Malaysia taêng
töø 0,47% leân 1,07% GDP, Trung
Quoác taêng töø 0,95% leân 1,84%
GDP, Haøn Quoác taêng töø 2,47%
leân 4,04% GDP, Thaùi Lan taêng töø
0,26% leân 0,37% GDP vaø ñang
höôùng ñeán muïc tieâu ñaït 1% GDP
vaøo naêm 2016.
Nghò quyeát soá 20-NQ/TW veà
phaùt trieån khoa hoïc vaø coâng ngheä
phuïc vuï söï nghieäp coâng nghieäp
hoùa, hieän ñaïi hoùa trong ñieàu kieän
kinh teá thò tröôøng ñònh höôùng xaõ
hoäi chuû nghóa vaø hoäi nhaäp quoác
teá ñaõ xaùc ñònh: naâng toång ñaàu tö
xaõ hoäi cho khoa hoïc vaø coâng ngheä
ñaït 1,5% GDP vaøo naêm 2015, treân
2% GDP vaøo naêm 2020 vaø khoaûng
3% GDP vaøo naêm 2030. Rieâng
chi cuûa Nhaø nöôùc cho khoa hoïc
vaø coâng ngheä baûo ñaûm toái thieåu
2% toång chi ngaân saùch nhaø nöôùc
haøng naêm.
Ngoaøi 5 yeáu toá chính noùi treân,
coøn nhieàu yeáu toá khaùc lieân quan
ñeán caâu hoûi: Vì sao moät quoác gia
laïi ngheøo, NSLÑ thaáp, nhö:
-Saûn xuaát coâng nghieäp theo
phöông thöùc gia coâng laø chuû yeáu;
-Saûn xuaát noâng nghieäp vaãn chuû
yeáu laø baùn nguyeân lieäu vaø xuaát
khaåu thoâ, chöa coù caùc saûn phaåm
cuoái cuøng coù thöông hieäu quoác teá;
-Tieán ñoä coå phaàn hoùa vaø taùi cô
caáu caùc DNNN coøn chaäm;
-Chính saùch kinh teá vó moâ coøn
baát hôïp lyù;
-Chöa khai thaùc ñaày ñuû caùc cô
hoäi cuûa thò tröôøng theá giôùi trong
quaù trình hoäi nhaäp quoác teá vaø toaøn
caàu hoùa.

4
toát, nhôø ñoù neàn noâng nghieäp nöôùc
ta töï haøo coù 12 loaïi caây troàng, vaät
nuoâi coù naêng suaát sinh hoïc thuoäc
vaøo loaïi cao nhaát theá giôùi laø: gaïo,
haït ñieàu, tieâu, caø pheâ, nho, döøa,
cao su, cheø, ñay, thuoác laù, caù tra
vaø boø söõa. Kim ngaïch xuaát khaåu
noâng saûn naêm 1990 môùi laø 1,1
tyû USD, ñeán naêm 2013 laø 19,8
tyû USD.
Tuy nhieân, thu nhaäp cuûa ngöôøi
noâng daân vaãn coøn thaáp vaø khoâng
oån ñònh, tình traïng ñöôïc muøa maát
giaù, ñöôïc giaù maát muøa dieãn ra töø
haøng chuïc naêm, song ngöôøi noâng
daân caù theå khoâng theå chi phoái ñöôïc
thò tröôøng ñaàu vaøo vaø ñaàu ra cuûa
saûn phaåm noâng nghieäp.
Hai thò tröôøng naøy thieáu tính
caïnh tranh, coù daáu hieäu thoûa thuaän
giöõa caùc doanh nghieäp ñeå taêng giaù
ñaàu vaøo vaø haï giaù ñaàu ra. Ñaàu vaøo
giaù cao vaø chaát löôïng keùm vaãn
phaûi mua, ñaàu ra giaù thaáp vaãn phaûi
baùn ñang laø hai goïng kìm giöõ chaët
thu nhaäp thaáp cuûa ngöôøi noâng daân
cho duø naêng suaát sinh hoïc cuûa caùc
caây con ñaõ lieân tuïc taêng trong hôn
20 naêm qua vôùi 12 saûn phaåm coù
naêng suaát sinh hoïc vaøo loaïi cao
nhaát theá giôùi.
Caàn laøm gì ñeå naâng cao
naêng suaát lao ñoäng cuûa
neàn kinh teá Vieät Nam vaø
thu nhaäp cho ngöôøi daân?
Moät caùch toång quaùt, naêng suaát
lao ñoäng cuûa moät quoác gia laø
toång hôïp naêng suaát lao ñoäng cuûa
taát caû caùc ngaønh trong neàn kinh
teá quoác daân. Do ñoù, muoán taêng
NSLÑ cuûa caû neàn kinh teá thì tröôùc
heát phaûi taêng naêng suaát cuûa töøng
khu vöïc trong neàn kinh teá: Noâng
nghieäp; Coâng nghieäp -xaây döïng
vaø Dòch vuï.
Theo tính toaùn, naêm 2014
NSLÑ khu vöïc coâng nghieäp cuûa
nöôùc ta gaáp 4,8 laàn so vôùi khu vöïc
noâng nghieäp; coøn NSLÑ khu vöïc
dòch vuï gaáp 3,5 laàn so vôùi khu vöïc
noâng nghieäp. Do ñoù, caàn taäp trung
thaùo gôõ caùc nuùt thaét ñoái vôùi söï phaùt
trieån beàn vöõng cuûa ngaønh noâng
nghieäp, taêng thu nhaäp vaø NSLÑ
cuûa ngöôøi noâng daân.
Trong nhieàu giaûi phaùp ñeå phaùt
trieån vaø naâng cao hieäu quaû, NSLÑ
trong lónh vöïc noâng nghieäp, toâi
xin nhaán maïnh 1 nhoùm giaûi phaùp
nhö sau:
Phaùt trieån caùc hình thöùc hôïp
taùc trong saûn xuaát noâng nghieäp
ñeå chuyeån moâ hình saûn xuaát noâng
nghieäp töø: “Hoä saûn xuaát caù theå mua
baùn tröïc tieáp treân thò tröôøng ñaàu
vaøo, ñaàu ra khoâng coù tính caïnh
tranh cao, cheøn eùp hoä noâng daân -
Xuaát khaåu ñem laïi lôïi ích chuû yeáu
cho caùc doanh nghieäp xuaát khaåu”
sang moâ hình môùi laø “Hoä noâng daân
lieân keát trong caùc toå chöùc hôïp taùc
saûn xuaát - Toå chöùc hôïp taùc mua
baùn treân thò tröôøng ñaàu vaøo, ñaàu
ra coù tính caïnh tranh cao - Xuaát
khaåu ñem laïi lôïi ích cho caùc doanh
nghieäp vaø caùc toå chöùc hôïp taùc cuûa
ngöôøi noâng daân”.
Toùm laïi: Moät nöôùc Vieät Nam
coøn ngheøo vôùi thu nhaäp ñaàu ngöôøi
thaáp, NSLÑ thaáp (thu nhaäp do 1
lao ñoäng taïo ra thaáp) laø vaán ñeà ñaõ
ñaët ra vôùi nöôùc ta töø naêm 1975.
Sau gaàn 40 naêm, NSLÑ ñaõ taêng
ñaùng keå, nöôùc ta ñaõ thoaùt ngeøo
trôû thaønh nöôùc coù thu nhaäp trung
bình thaáp treân theá giôùi. Tuy nhieân,
chuùng ta khoâng theå baèng loøng vôùi
möùc thu nhaäp ñaàu ngöôøi (GDP/
ngöôøi daân) ôû möùc hôn 2.000 USD
naêm 2014 hay döï baùo 3.500 -
4.000 USD vaøo naêm 2020.
Ñöôøng loái phaùt trieån ñaát nöôùc
cuûa Ñaûng, Chieán löôïc phaùt trieån
KTXH 10 naêm vaø caùc Keá hoaïch
phaùt trieån KTXH 5 naêm, trong ñoù
xem giaùo duïc - ñaøo taïo vaø khoa
hoïc coâng ngheä laø quoác saùch, laø 1
trong 3 khaâu ñoät phaù chieán löôïc,
cuøng vôùi söï caàn cuø, saùng taïo cuûa
moãi ngöôøi lao ñoäng Vieät Nam, moãi
doanh nghieäp Vieät Nam, moãi ngöôøi
noâng daân Vieät Nam coù yù nghóa
quyeát ñònh.
Toâi xin ñeà nghò caùc laõnh ñaïo
caùc ngaønh, caùc ñòa phöông, caùc
chuû doanh nghieäp, khi baøn veà vieäc
laøm sao ñeå taêng tröôûng beàn vöõng
hôn, hieäu quaû cao hôn, haõy hoûi 5
caâu hoûi: ngöôøi lao ñoäng ñöôïc ñaøo
taïo ôû ñaâu, khoa hoïc coâng ngheä
ôû ñaâu, voán töø ñaâu, ñaát ôû ñaâu vaø
thò tröôøng ôû ñaâu; chöù khoâng phaûi
döøng laïi ôû 2 caâu hoûi: voán töø ñaâu
vaø ñaát ôû ñaâu.
Thay ñoåi moâ hình tö duy vaø
moâ hình phaùt trieån kinh teá laø giaûi
phaùp goác cho taêng NSLÑ, taêng thu
nhaäp cho moãi ngöôøi lao ñoäng vaø
ñaát nöôùc Vieät Nam cuûa chuùng ta!
Theo http://tuoitre.vn

5
Theo Toå chöùc Lao ñoäng quoác
teá (ILO), Toå chöùc Naêng suaát
chaâu AÙ (APO) cuõng nhö keát quaû
nghieân cöùu, tính toaùn taïi Vieät Nam
cho thaáy, naêng suaát lao ñoäng cuûa
Vieät Nam hieän ñang ôû möùc thaáp so
vôùi caùc nöôùc trong khu vöïc, laø moät
trong nhöõng vaán ñeà ñöôïc Quoác
hoäi, Chính phuû, xaõ hoäi, caùc chuyeân
gia ñaëc bieät quan taâm trong thôøi
gian vöøa qua.
Ñeå hieåu roõ hôn veà thöïc traïng
naêng suaát lao ñoäng cuûa caùc ngaønh
vaø doanh nghieäp, nhoùm nghieân
cöùu ñaõ tieán haønh ñieàu tra 2.000
doanh nghieäp thuoäc 7 ngaønh kinh
teá trong lónh vöïc saûn xuaát coâng
nghieäp. 7 ngaønh kinh teá thuoäc caùc
nhoùm ngaønh coâng ngheä töø thaáp ñeán
cao, qua ñoù cho thaáy böùc tranh veà
naêng suaát caùc ngaønh coâng nghieäp
cuûa Vieät Nam. Caùc doanh nghieäp
thuoäc 7 ngaønh kinh teá ñöôïc ñieàu tra
goàm: (1) Nhoùm ngaønh coâng ngheä
thaáp (saûn xuaát cheá bieán thöïc phaåm;
deät; saûn xuaát trang phuïc; saûn xuaát
da vaø saûn phaåm coù lieân quan); (2)
Nhoùm ngaønh coâng ngheä trung bình
(saûn xuaát saûn phaåm töø cao su vaø
plasitics); (3) Nhoùm ngaønh coâng
ngheä cao (saûn xuaát hoùa chaát vaø
saûn phaåm hoùa chaát; saûn xuaát thieát
bò ñieän).
Thöïc traïng vaø yeáu toá taùc ñoäng tôùi naêng suaát lao ñoäng
cuûa Vieät Nam thoâng qua khaûo saùt doanh nghieäp
saûn xuaát coâng nghieäp
Thoâng qua khaûo saùt naêng suaát lao ñoäng cuûa caùc doanh
nghieäp thuoäc 7 ngaønh kinh teá, caùc taùc giaû ñaõ neâu baät nhöõng
vaán ñeà caûn trôû taêng naêng suaát lao ñoäng trong caùc doanh
nghieäp cuûa nöôùc ta hieän nay, töø ñoù ñeà xuaát moät soá giaûi phaùp
nhaèm thuùc ñaåy naêng suaát lao ñoäng cho caùc doanh nghieäp.
Keát quaû naêng suaát lao
ñoäng thoâng qua ñieàu tra
doanh nghieäp thuoäc 7
ngaønh kinh teá
Naêng suaát lao ñoäng chung cuûa
caùc doanh nghieäp thuoäc 7 ngaønh
nghieân cöùu vaøo khoaûng 258 trieäu
ñoàng/ngöôøi vaøo naêm 2014. Neáu
so vôùi möùc chung cuûa ngaønh coâng
nghieäp cheá bieán, cheá taïo thì naêng
suaát chung cuûa caùc doanh nghieäp
thuoäc 7 ngaønh naøy cao hôn khaù
nhieàu.
Trong caùc ngaønh neâu treân,
nhöõng ngaønh thuoäc nhoùm coâng
ngheä cao coù naêng suaát lao ñoäng
cao hôn haún nhöõng ngaønh coâng
ngheä thaáp söû duïng lao ñoäng laø chuû
yeáu. Ví duï, söï khaùc bieät roõ raøng veà
naêng suaát lao ñoäng cuûa ngaønh saûn
xuaát hoùa chaát vaø ngaønh saûn xuaát
thieát bò ñieän so vôùi ngaønh saûn xuaát
trang phuïc, ngaønh saûn xuaát da vaø
saûn phaåm coù lieân quan.
Naêng suaát lao ñoäng bình quaân
cuûa 7 ngaønh nghieân cöùu trung bình
2011-2014 khoaûng 238 trieäu ñoàng/
ngöôøi/naêm. Naêng suaát lao ñoäng coù
ñoä dao ñoäng lôùn (ñoä leäch chuaån =
444,6) cho thaáy söï khaùc bieät lôùn
veà naêng suaát. Veà toång theå chung,
naêng suaát lao ñoäng coù söï khaùc bieät
roõ neùt giöõa caùc ngaønh, xeáp theo
caáp ñoä coâng ngheä, töø coâng ngheä
thaáp tôùi coâng ngheä trung bình vaø
coâng ngheä cao. Trong ñoù, ngaønh
deät, may, cheá bieán thuûy saûn ñöôïc
Hình 1: naêng suaát lao ñoäng so saùnh giöõa caùc ngaønh
bình quaân 2011-2014 (trieäu ñoàng/ngöôøi/naêm)
Hình 2: bieåu ñoà phaân boá naêng suaát lao ñoäng bình quaân 2011-2014
cuûa doanh nghieäp thuoäc 7 ngaønh kinh teá (trieäu ñoàng/ngöôøi/naêm)
Naêng suaát lao ñoäng cuûa 7 ngaønh trong so saùnh vôùi
ngaønh coâng nghieäp cheá bieán, cheá taïo vaø chung cuûa neàn kinh teá
(bình quaân 2011 - 2014)
Saûn xuaát hoùa chaát vaø saûn phaåm hoùa chaát
Saûn xuaát thieát bò ñieän
Saûn xuaát cheá bieán thöïc phaåm
Saûn xuaát saûn phaåm töø cao su vaø plastics
Deät
Saûn xuaát da vaø saûn phaåm coù lieân quan
Saûn xuaát trang phuïc
Chung cuûa 7 ngaønh
Ngaønh coâng nghieäp cheá bieán
NSLÑ neàn kinh teá
518,7
371,5
287,8
210,7
233,4
165,6
136
79
62
65
0 100 200 300 400 500 600
Giaù trò trung bình 238,4
Sai soá tieâu chuaån 10,6
Trung vò 97,7
Maét 61,4
Ñoä leäch chuaån 444,6
Naêng suaát lao ñoäng bình quaân
2011 - 2014

6
coi laø ngaønh coâng ngheä thaáp,
ngaønh cao su vaø nhöïa laø ngaønh
coâng ngheä trung bình, ngaønh hoùa
chaát vaø thieát bò ñieän laø ngaønh coâng
ngheä cao.
Trong caùc yeáu toá coù khaû naêng
taùc ñoäng tôùi naêng suaát lao ñoäng
coù theå thaáy moät soá yeáu toá noåi
baät nhö:
Lao ñoäng coù trình ñoä cao: nhöõng
doanh nghieäp coù tyû leä lao ñoäng coù
trình ñoä töø cao ñaúng trôû leân caøng
cao thì naêng suaát lao ñoäng caøng
cao.
Nguoàn goác thieát bò: nhöõng
doanh nghieäp söû duïng thieát bò
coù nguoàn goác töø caùc nöôùc phaùt
trieån (Myõ, chaâu AÂu) coù naêng suaát
lao ñoäng cao hôn nhöõng doanh
nghieäp söû duïng thieát bò coù nguoàn
goác töø nhöõng nöôùc ñang phaùt
trieån.
Ñaàu tö cho nghieân cöùu - phaùt
trieån: caùc doanh nghieäp coù trieån
khai thöïc hieän caùc döï aùn nghieân
cöùu - phaùt trieån vaø coù ñaàu tö cho
hoaït ñoäng nghieân cöùu - phaùt trieån
coù naêng suaát lao ñoäng cao hôn
nhöõng doanh nghieäp khoâng chuù
troïng tôùi hoaït ñoäng naøy.
Naêng löïc thieát bò (bao haøm yeáu
toá coâng ngheä cuûa thieát bò): doanh
nghieäp caøng ñöôïc ñaùnh giaù cao
veà naêng löïc thieát bò so vôùi möùc
ñoä trung bình cuûa ngaønh cho thaáy
naêng suaát lao ñoäng cao hôn.
Möùc ñoä öùng duïng coâng ngheä
thoâng tin: doanh nghieäp öùng duïng
coâng ngheä thoâng tin caøng cao thì
naêng suaát lao ñoäng caøng cao.
Heä thoáng quaûn lyù vaø caûi tieán
naêng suaát chaát löôïng: doanh
nghieäp coù aùp duïng heä thoáng
quaûn lyù vaø caûi tieán naêng suaát chaát
löôïng seõ coù naêng suaát lao ñoäng
cao hôn naêng suaát lao ñoäng cuûa
doanh nghieäp khoâng coù heä thoáng
quaûn lyù vaø caûi tieán naêng suaát chaát
löôïng naøo.
Nhöõng vaán ñeà caûn trôû
taêng naêng suaát lao ñoäng
Thoâng qua ñieàu tra doanh
nghieäp, coù theå nhaän thaáy caùc vaán
ñeà gaây caûn trôû taêng naêng suaát lao
ñoäng nhìn töø goùc ñoä caùc yeáu toá noäi
taïi trong doanh nghieäp nhö sau:
1- Nhaän thöùc cuûa laõnh ñaïo veà söï
caàn thieát naâng cao naêng suaát chöa
thaät ñaày ñuû, theå hieän ôû söï thieáu öu
tieân cho caùc muïc tieâu naêng suaát vaø
chöa coù ñöôïc chieán löôïc caûi tieán
naêng suaát roõ raøng.
2- Thieáu söï quan taâm ñaàu tö cho
caùc döï aùn nghieân cöùu - phaùt trieån
vaø caûi tieán naêng suaát. Moät phaàn do
chöa nhaän thöùc ñöôïc söï caàn thieát
cuûa vieäc ñaàu tö cho caùc hoaït ñoäng
naøy, moät phaàn do söï haïn cheá veà
nguoàn löïc.
3- Thieáu söï ñaàu tö cho phaùt trieån
khoa hoïc vaø coâng ngheä (KH&CN),
moät phaàn do chöa nhaän thaáy roõ
vai troø, lôïi ích kinh teá töø vieäc ñaàu
tö; moät phaàn do doanh nghieäp quy
moâ nhoû khoâng coù naêng löïc cho
phaùt trieån KH&CN neân phaûi loay
hoay trong baøi toaùn coâng ngheä
giaù reû; beân caïnh ñoù, caùc doanh
nghieäp cuõng ñang coøn thieáu moät
taàm nhìn chieán löôïc daøi haïn veà
phaùt trieån.
4- Haïn cheá trong vieäc xaây döïng
moät doanh nghieäp hoïc hoûi, thích
öùng vôùi thay ñoåi vaø aùp duïng caùc
phöông thöùc quaûn lyù tieân tieán, ñoàng
thôøi thieáu söï khích leä ngöôøi lao ñoäng
trong caùc hoaït ñoäng caûi tieán.
5- Trình ñoä lao ñoäng trong caùc
doanh nghieäp coøn haïn cheá; beân
caïnh ñoù, ngöôøi lao ñoäng coøn thieáu
taùc phong coâng nghieäp, yù thöùc kyû
luaät, nhaän thöùc veà phaùp luaät vaø
caùc quy ñònh. Doanh nghieäp khoù
khaên trong vieäc thu huùt vaø duy trì
lao ñoäng gioûi, laønh ngheà.
6- Doanh nghieäp quan taâm tôùi môû
roäng, phaùt trieån thò tröôøng nhöng
chöa thöïc söï nhaän thöùc ñöôïc
vaán ñeà phaùt trieån doanh nghieäp
theo ñònh höôùng khaùch haøng, coi
khaùch haøng laø trung taâm ñeå ñònh
höôùng cho caùc hoaït ñoäng cuûa
doanh nghieäp. Vì vaäy, taïo ra moät
voøng luaån quaån: doanh nghieäp
thieáu naêng löïc - taïo ra chaát löôïng
thaáp - khoâng thoûa maõn ñöôïc khaùch
haøng - khaùch haøng rôøi boû - khoâng
söû duïng heát coâng suaát - naêng suaát
giaûm; vaø luoân phaûi ñoái maët vôùi caùc
vaán ñeà thöôøng tröïc: thieáu voán, thò
tröôøng ñaàu ra khoù khaên, giaù caû ñaàu
vaøo taêng, khaû naêng sinh lôïi thaáp...

7
Moät soá gôïi yù chính saùch
Naêng suaát lao ñoäng cuûa moät
quoác gia laø toång hôïp naêng suaát
lao ñoäng cuûa taát caû caùc ngaønh
trong neàn kinh teá quoác daân. Do
ñoù, muoán taêng naêng suaát lao
ñoäng cuûa caû neàn kinh teá thì tröôùc
heát phaûi taêng naêng suaát cuûa töøng
khu vöïc trong neàn kinh teá. Vì vaäy,
caàn taäp trung thaùo gôõ caùc nuùt thaét
ñoái vôùi söï phaùt trieån beàn vöõng
cuûa töøng ngaønh. Döïa vaøo keát quaû
ñieàu tra vaø yù kieán cuûa caùc doanh
nghieäp, nhoùm nghieân cöùu ñeà xuaát
moät soá giaûi phaùp nhaèm thuùc ñaåy
naêng suaát lao ñoäng cho caùc doanh
nghieäp Vieät Nam:
Ñaàu tö cho Khoa hoïc
vaø Coâng ngheä
Thöïc teá ñieàu tra doanh nghieäp
cho thaáy, soá doanh nghieäp chuù
troïng cho ñaàu tö phaùt trieån KH&CN
raát ít. Nhaän thöùc veà vai troø cuûa
KH&CN trong naâng cao naêng suaát
cuõng chöa ñaày ñuû. Nhieàu doanh
nghieäp cho raèng, caùc giaûi phaùp
hieäu quaû caàn ñöa ra ñeå naâng cao
naêng suaát trong giai ñoaïn naøy laø:
phaùt trieån thò tröôøng hoaëc naâng
cao chaát löôïng saûn phaåm, haøng
hoùa maø chöa nhìn nhaän ra ñöôïc
KH&CN chính laø neàn taûng cho giaûi
phaùp treân. Keát quaû phaân tích cuõng
cho thaáy, nhöõng doanh nghieäp chuù
troïng ñeán phaùt trieån coâng ngheä,
ñoåi môùi vaø caûi tieán coù naêng suaát
cao hôn haún nhöõng doanh nghieäp
khoâng quan taâm ñeán vaán ñeà naøy.
Trong boái caûnh söï quan taâm ñaàu
tö phaùt trieån KH&CN ôû khoái doanh
nghieäp khoâng nhieàu, ñoàng thôøi
doanh nghieäp chöa nhaän thaáy taùc
ñoäng cuûa caùc chính saùch hoã trôï
veà KH&CN cuûa Nhaø nöôùc thì trong
thôøi gian tôùi caàn coù nhieàu bieän
phaùp thuùc ñaåy doanh nghieäp ñaàu
tö cho hoaït ñoäng KH&CN, ñoàng
thôøi coù nhöõng chính saùch taïo moâi
tröôøng cho caùc hoaït ñoäng phaùt
trieån KH&CN, gaén keát ñöôïc caùc
nhaø khoa hoïc vôùi doanh nghieäp,
thu huùt ñaàu tö nöôùc ngoaøi coù haøm
löôïng tri thöùc cao vaø taïo ñieàu kieän
phaùt huy taùc ñoäng lan toûa töø doanh
nghieäp nöôùc ngoaøi sang doanh
nghieäp trong nöôùc.
Naâng cao chaát löôïng
vaø kyõ naêng lao ñoäng
Soá lieäu töø ñieàu tra doanh
nghieäp cho thaáy, lao ñoäng coù
trình ñoä cao ñaúng, ñaïi hoïc vaø treân
ñaïi hoïc chieám khoaûng 16%, trung
caáp ngheà 21%, sô caáp ngheà 3%,
chöa qua ñaøo taïo chieám 16%, ñaõ
ñaøo taïo nhöng chöa coù chöùng chæ
laø 41%. Trình ñoä lao ñoäng ôû moãi
ngaønh ngheà laïi khaùc nhau. Trong
ñieàu kieän trình ñoä lao ñoäng thaáp,
thì maëc duø doanh nghieäp coù thuoäc
nhoùm ngaønh coâng ngheä cao cuõng
chæ thöïc hieän ñöôïc nhöõng maûng
coâng vieäc gia coâng vaø laép raùp
giaûn ñôn, khoù coù theå xaâm nhaäp
vaøo ñöôïc nhöõng lónh vöïc coù giaù
trò gia taêng cao trong chuoãi giaù trò
toaøn caàu.
Coøn moät ñieàu ñaùng noùi nöõa laø
tyû leä ñaøo taïo laïi trong caùc doanh
nghieäp laø khaù cao (34%). Nhieàu
doanh nghieäp phaûi ñaøo taïo laïi
100% lao ñoäng, gaây ra laõng phí
vaø toán keùm. Trong caùc yù kieán cuûa
doanh nghieäp, thì caùc vaán ñeà ñaøo
taïo ngheà, giaùo duïc taùc phong
coâng nghieäp, an toaøn lao ñoäng,
quy phaïm phaùp luaät laø nhöõng vaán
ñeà coøn yeáu keùm, doanh nghieäp raát
caàn söï hoã trôï cuûa Nhaø nöôùc vaø caùc
toå chöùc giaùo duïc - ñaøo taïo.
Ñaåy maïnh caùc hoaït ñoäng
naêng suaát treân caû nöôùc
Thoâng qua ñieàu tra veà naêng
suaát lao ñoäng cuûa caùc doanh
nghieäp coù theå nhaän ñònh raèng,
doanh nghieäp coù theå nhìn thaáy
nhöõng ruûi ro vaø nguy cô tröôùc maét
veà maát thò tröôøng, khoù khaên trong
saûn xuaát kinh doanh, khoù khaên
veà taøi chính, giaù caû nguyeân vaät
lieäu leo thang, nhöng ít khi nhìn
vaøo chính noäi taïi doanh nghieäp
ñeå nhaän ra nhöõng vaán ñeà coøn yeáu
keùm trong quaûn lyù, vaø haàu heát
chöa nhaán maïnh ñöôïc taàm quan
troïng cuûa caûi tieán naêng suaát, cuõng
nhö chöa ñaùnh giaù cao nhöõng giaûi
phaùp caûi tieán trong doanh nghieäp.
Trong soá ít oûi nhöõng doanh nghieäp
ñaõ coù muïc tieâu vaø chieán löôïc naêng
suaát, thì vieäc trieån khai thöïc hieän
cuõng chöa ñöôïc hieäu quaû. Nguyeân
nhaân chuû yeáu laø chöa chuyeån taûi
ñöôïc nhöõng lôïi ích cuûa caûi tieán
naêng suaát tôùi ngöôøi lao ñoäng,
nhöõng ngöôøi tröïc tieáp thöïc thi
nhöõng chieán löôïc naêng suaát naøy.
Vieäc chuyeån taûi baèng nhöõng khaåu
hieäu caûi tieán chöa thöïc söï coù yù
nghóa, quan troïng nhaát laø ngöôøi
lao ñoäng nhaän thaáy ñöôïc nhöõng
lôïi ích töø caùc noã löïc caûi tieán cuûa
hoï. Ñieàu naøy ñoøi hoûi caàn coù tö duy
chia seû lôïi ích, töông töï nhö hôïp
taùc cuøng coù lôïi giöõa ngöôøi chuû,
ngöôøi quaûn lyù doanh nghieäp vaø
ngöôøi lao ñoäng.

8
Ñeå phaùt trieån kinh teá moät
caùch beàn vöõng vaø gia taêng
khaû naêng baét kòp caùc nöôùc
phaùt trieån trong khu vöïc,
Vieät Nam caàn taäp trung vaøo
thuùc ñaåy naêng suaát, thoâng
qua phaùt trieån khoa hoïc
coâng ngheä, kyõ thuaät vaø chaát
löôïng lao ñoäng...
Thôøi gian qua, vaán ñeà naêng
suaát cuûa Vieät Nam ñöôïc Chính
phuû vaø toaøn xaõ hoäi ñaëc bieät quan
taâm, do ñaây laø yeáu toá taùc ñoäng
quan troïng tôùi naêng löïc caïnh
tranh vaø möùc soáng cuûa ngöôøi
daân. Cuï theå, Vieät Nam ñaõ trieån
khai, thöïc hieän Chöông trình Quoác
gia “Naâng cao naêng suaát vaø chaát
löôïng saûn phaåm, haøng hoùa cuûa
doanh nghieäp Vieät Nam ñeán naêm
2020”. Sau 3 naêm trieån khai, thöïc
hieän, chöông trình ñaõ mang laïi
nhöõng thaønh coâng böôùc ñaàu. Hoaït
ñoäng naêng suaát, chaát löôïng coù xu
höôùng lan toûa vaø coù taùc ñoäng tôùi
taêng tröôûng kinh teá.
Baùo caùo naêng suaát Vieät Nam
2014 do Vieän Naêng suaát Vieät Nam
bieân soaïn môùi ñöôïc coâng boá gaàn
ñaây, giuùp chuùng ta coù caùi nhìn roõ
hôn veà caûi thieän naêng suaát cuõng
nhö taùc ñoäng cuûa naêng suaát ñeán
taêng tröôûng kinh teá. Baùo caùo taäp
trung vaøo caùc chæ tieâu quan troïng,
ñaùnh giaù naêng suaát cuûa neàn kinh
teá laø naêng suaát lao ñoäng vaø naêng
suaát yeáu toá toång hôïp (TFP). Keát
Nhaèm thuùc ñaåy ñöôïc caùc hoaït
ñoäng naâng cao naêng suaát doanh
nghieäp moät caùch maïnh meõ, caùc
hoaït ñoäng thuùc ñaåy naêng suaát caàn
quan taâm tôùi caùc vaán ñeà sau:
- Tieáp tuïc tuyeân truyeàn caùc lôïi ích
cuûa vieäc naâng cao naêng suaát ñeå
taïo ñöôïc söï quan taâm, ñoàng thuaän
vaø hôïp taùc cuûa 3 beân: Chính phuû
- Chuû doanh nghieäp - Ngöôøi lao
ñoäng. Hoã trôï doanh nghieäp xaây
döïng vaên hoùa caûi tieán naêng suaát
vaø yù thöùc coâng nghieäp cuûa ngöôøi
lao ñoäng.
- Taäp trung thuùc ñaåy maïnh meõ
nhöõng ngaønh kinh teá muõi nhoïn, lôïi
theá cao vaø taùc duïng lan toûa tôùi caùc
ngaønh khaùc baèng caùch taùc ñoäng
toång hôïp caùc chöông trình hoã trôï:
chöông trình öùng duïng caùc coâng
cuï caûi tieán lieân tuïc, chöông trình
hoã trôï veà phaùt trieån KH&CN, hoã
trôï ñoåi môùi quaûn lyù vaø quaù trình,
hoã trôï phaùt trieån nguoàn nhaân löïc.
- Xaây döïng, ñaøo taïo vaø phaùt trieån
chuyeân gia gioûi, hieåu bieát, nhieàu
kinh nghieäm laøm noøng coát cho caùc
hoaït ñoäng thuùc ñaåy naêng suaát vaø
chaát löôïng.
- Taêng cöôøng caùc khoùa ñaøo taïo,
naâng cao naêng suaát lao ñoäng, naâng
cao trình ñoä vaên hoùa, nhaän thöùc veà
phaùp luaät cho ngöôøi lao ñoäng.
Taïo moâi tröôøng thuaän
lôïi thuùc ñaåy phaùt trieån
doanh nghieäp
Theo caùc yù kieán cuûa doanh
nghieäp, caùc vaán ñeà ñöôïc coi laø
yeáu toá caûn trôû taêng naêng suaát cuûa
doanh nghieäp ñöôïc cho laø: thieáu
voán, thò tröôøng ñaàu ra khoù khaên
vaø giaù caû nguyeân vaät lieäu taêng.
Toång hôïp yù kieán ñaùnh giaù cuûa
doanh nghieäp veà chính saùch vaø
theå cheá trong vaán ñeà hoã trôï naâng
cao naêng suaát doanh nghieäp cho
thaáy, khung phaùp luaät veà ñaát ñai,
baûo hieåm xaõ hoäi, thueá vaø tín duïng
coù nhöõng yeáu toá chöa thuaän lôïi ñoái
vôùi doanh nghieäp.
Theo Baùo caùo veà chæ soá kinh
doanh cuûa Vieät Nam naêm 2014
cuûa Phoøng Thöông maïi vaø coâng
nghieäp Vieät Nam, ñaïi ña soá caùc
doanh nghieäp tö nhaân ôû Vieät Nam
ñeàu coù quy moâ nhoû vaø sieâu nhoû
(95-96% laø caùc doanh nghieäp nhoû
vaø sieâu nhoû). Caùc doanh nghieäp
nhoû gaëp vaán ñeà thieáu voán saûn xuaát,
vì vaäy, vieäc ñaàu tö coâng ngheä vaø
trang thieát bò hieän ñaïi (haàu heát laø
phaûi nhaäp töø nöôùc ngoaøi) laø raát
khoù khaên neân raát khoù tham gia
vaøo maïng löôùi saûn xuaát toaøn caàu.
Trong ñieàu kieän ñang thieáu
nhöõng doanh nghieäp ñaàu taøu lôùn
maïnh, laøm chuû löïc trong hoäi nhaäp
kinh teá quoác teá thì caùc chính saùch
cuûa Nhaø nöôùc neân taäp trung thuùc
ñaåy phaùt trieån caùc doanh nghieäp
nhoû tieàm naêng taêng tröôûng veà
quy moâ thoâng qua caùc giaûi phaùp
taïo moâi tröôøng kinh doanh thoâng
thoaùng, giuùp caùc doanh nghieäp coù
cô hoäi tieáp caän voán phaùt trieån kinh
doanh vaø ñaëc bieät hoã trôï thoâng tin,
kieán thöùc ñeå caùc doanh nghieäp
coù theå xaây döïng ñöôïc caùc ñònh
höôùng phaùt trieån daøi haïn, ñaëc bieät
öu tieân phaùt trieån doanh nghieäp
trong caùc ngaønh kinh teá chuû löïc
cuûa Vieät Nam.
ThS Nguyeãn Thanh Haûi, ThS Nguyeãn Thò
Leâ Hoa (Vieän Naêng suaát Vieät Nam) http://
khoahocvacongnghevietnam.com.vn

9
Thuùc ñaåy caùc hoaït ñoäng
naâng cao naêng suaát
quaû tính toaùn caùc chæ tieâu naêng
suaát ñöôïc trình baøy trong baùo caùo
phaûn aùnh thöïc traïng naêng suaát vaø
hieäu quaû cuûa neàn kinh teá, ñoàng
thôøi cho thaáy nhöõng khoù khaên, thöû
thaùch caàn phaûi vöôït qua.
Naêng suaát lao ñoäng laø moät
trong nhöõng chæ tieâu quan troïng,
naâng cao GDP bình quaân treân ñaàu
ngöôøi, qua ñoù naâng cao möùc soáng
cuûa ngöôøi daân. Theo baùo caùo,
naêng suaát lao ñoäng cuûa toaøn xaõ
hoäi naêm 2014 öôùc ñaït 74,3 trieäu
ñoàng/1 lao ñoäng. Neáu tính theo
giaù so saùnh naêm 2010, naêng suaát
lao ñoäng xaõ hoäi naêm 2014 ñaït
50,84 trieäu ñoàng/1 lao ñoäng. Soá
lieäu cho thaáy, töø naêm 2005 ñeán
nay, naêng suaát lao ñoäng haøng
naêm ñeàu taêng vôùi tyû leä bình quaân
khoaûng 3,5%/naêm. Nhìn chung,
naêng suaát lao ñoäng coù xu höôùng
taêng daàn moät caùch oån ñònh.
Cuõng theo baùo caùo, trong ba
yeáu toá taùc ñoäng tôùi taêng tröôûng
kinh teá laø toác ñoä taêng cuûa voán,
lao ñoäng vaø TFP thì voán coù toác
ñoä taêng cao nhaát vôùi toác ñoä taêng
bình quaân giai ñoaïn 2006 - 2010
laø 11,67%; giai ñoaïn 2011 - 2014
laø 7,52%. Toác ñoä taêng cuûa lao
ñoäng caùc giai ñoaïn 2006 - 2010,
2011 - 2014 laàn löôït laø 2,78% vaø
1,97%. TFP coù toác ñoä taêng chaäm
nhaát, giai ñoaïn 2006 - 2010 laø
-0,27%, giai ñoaïn 2011 - 2014 laø
1,44%. Maëc duø coøn thaáp nhöng
toác ñoä taêng cuûa TFP ñang coù xu
höôùng taêng leân, trong khi toác ñoä
taêng cuûa voán vaø lao ñoäng ñang
chaäm laïi.
Ñieàu ñoù theå hieän ôû xu höôùng
ñoùng goùp caùc yeáu toá vaøo taêng
tröôûng kinh teá. Giai ñoaïn 2006 -
2010, ñoùng goùp cuûa taêng voán vaøo
taêng tröôûng kinh teá leân tôùi 80%,
taêng lao ñoäng laø 26%, taêng TFP
laø - 5,8%. Tuy nhieân, giai ñoaïn
2011 - 2013 coù söï thay ñoåi roõ reät,
ñoùng goùp cuûa taêng voán chæ coøn
55,6%, taêng lao ñoäng laø 22,3%
vaø taêng TFP leân tôùi 22,2%. Giai
ñoaïn 2011- 2014, ñoùng goùp cuûa
taêng TFP vaøo taêng tröôûng kinh teá
laø 25,8%.
Qua phaân tích cho thaáy, Vieät
Nam ñang treân ñaø caûi thieän naêng
suaát maïnh meõ, tuy nhieân khoaûng
caùch veà naêng suaát cuûa Vieät Nam
so vôùi caùc nöôùc phaùt trieån coøn
khaù xa, ñoùng goùp cuûa taêng TFP
vaøo taêng tröôûng kinh teá cuûa Vieät
Nam nhìn chung thaáp hôn vaø toác
ñoä taêng TFP cuõng chaäm hôn. Vì
vaäy caàn coù nhieàu noã löïc hôn ñeå
thu heïp khoaûng caùch naøy.
Vieät Nam muoán trôû thaønh quoác
gia coù naêng suaát cao, caàn coù
nhöõng thay ñoåi veà cô caáu kinh teá,
phaân boå vaø söû duïng caùc nguoàn löïc
moät caùch hieäu quaû, phaùt huy naêng
löïc vaø khaû naêng saùng taïo cuûa
ngöôøi lao ñoäng, ñaëc bieät laø caàn
thuùc ñaåy caùc hoaït ñoäng naâng cao
naêng suaát trong doanh nghieäp.
Hoàng Döông
http://baocongthuong.com.vn
Thaønh phoá Hoà Chí Minh
vaø Chöông trình Naêng
suaát Chaát löôïng
Ngaøy 27/4/2015 UÛy ban Nhaân
daân TPHCM ñaõ ra Quyeát ñònh soá
2032/QÑ-UBND pheâ duyeät Döï aùn
“Naâng cao naêng suaát vaø chaát löôïng
saûn phaåm, haøng hoùa cuûa doanh
nghieäp Thaønh phoá Hoà Chí Minh
ñeán naêm 2020”.
Muïc tieâu chung cuûa döï aùn laø
phaùt trieån phong traøo naêng suaát
thoâng qua vieäc xaây döïng caùc moâ
hình doanh nghieäp naêng suaát ñieån
hình, töø ñoù nhaân roäng caùc moâ hình
naøy moät caùch ñoàng boä vaø roäng
khaép taïi caùc doanh nghieäp treân ñòa
baøn Thaønh phoá; taïo böôùc chuyeån
bieán roõ reät veà naêng suaát vaø chaát
löôïng cuûa caùc saûn phaåm haøng
hoùa chuû löïc cuûa Thaønh phoá, naâng
cao khaû naêng caïnh tranh cuûa caùc
doanh nghieäp ñoùng goùp tích cöïc
vaøo söï phaùt trieån kinh teá, xaõ hoäi
cuûa Thaønh phoá. Noäi dung cuûa döï
aùn chuû yeáu naâng cao naêng suaát
vaø chaát löôïng saûn phaåm, haøng
hoùa chuû löïc vaø caùc nhoùm ngaønh
dòch vuï chuû yeáu coù tieàm naêng vaø
laø theá maïnh cuûa Thaønh phoá Hoá
Chí Minh treân cô sôû aùp duïng caùc
giaûi phaùp naâng cao naêng suaát vaø
chaát löôïng phuø hôïp vôùi ñaëc thuø cuûa
Thaønh phoá, doanh nghieäp; höôùng
daãn doanh nghieäp khai thaùc thoâng
tin veà tieâu chuaån chaát löôïng, quy
chuaån kyõ thuaät, coâng ngheä, thoâng
tin veà sôû höõu coâng nghieäp ñeå öùng
duïng vaøo thöïc tieãn saûn xuaát, kinh
doanh; thay theá coâng ngheä laïc
haäu, öùng duïng coâng ngheä tieân tieán,
laøm chuû coâng ngheä ñöôïc chuyeån
giao töø nöôùc ngoaøi vaøo Vieät Nam.
Sôû Khoa hoïc vaø Coâng ngheä laøm
ñôn vò thöôøng tröïc ñeå toå chöùc ñieàu
haønh Döï aùn “Naâng cao naêng suaát
vaø chaát löôïng saûn phaåm, haøng hoùa
cuûa doanh nghieäp Thaønh phoá Hoà
Chí Minh ñeán naêm 2020”.

10
Ngaøy 21/5/2010, Quyeát ñònh soá 712/QÑ-TTg
cuûa Thuû töôùng Chính phuû ñaõ pheâ duyeät
Chöông trình quoác gia “Naâng cao naêng suaát vaø
chaát löôïng saûn phaåm, haøng hoùa cuûa doanh nghieäp
Vieät Nam ñeán naêm 2020”. Ñaây laø moät chính saùch
quan troïng, ñaùnh daáu böôùc chuyeån bieán maïnh
meõ trong hoaït ñoäng thuùc ñaåy naêng suaát vaø chaát
löôïng, phaùt trieån kinh teá-xaõ hoäi cuûa ñaát nöôùc.
Höôûng öùng phong traøo naêng suaát chaát löôïng, nhöõng
naêm qua TP. HCM ñaõ coù nhieàu chöông trình hoã trôï
nhaèm thuùc ñaåy taêng tröôûng kinh teá treân ñòa baøn. Gaàn
ñaây, UBND Thaønh phoá coù Quyeát ñònh soá 2032/QÑ-
UBND ngaøy 27/4/2015 veà pheâ duyeät Döï aùn “Naâng
cao naêng suaát vaø chaát löôïng saûn phaåm, haøng hoùa
cuûa doanh nghieäp TP. HCM ñeán 2020” ñeå phaùt trieån
phong traøo naêng suaát thoâng qua vieäc xaây döïng caùc
moâ hình doanh nghieäp naêng suaát ñieån hình, töø ñoù
nhaân roäng caùc moâ hình naøy moät caùch ñoàng boä vaø roäng
khaép taïi caùc doanh nghieäp treân ñòa baøn thaønh phoá.
Quan nieäm veà naêng suaát
Theo ñònh nghóa, naêng suaát laø moái quan heä giöõa
ñaàu ra vaø ñaàu vaøo ñöôïc söû duïng. Ñaàu ra ñöôïc hieåu
laø saûn phaåm cuoái cuøng cuûa quaù trình, coù theå laø haøng
hoùa hoaëc dòch vuï. Ñaàu vaøo laø taát caû nhöõng nguoàn
löïc ñöôïc söû duïng ñeå taïo ra saûn phaåm hay cung caáp
dòch vuï. Veà maët toaùn hoïc, naêng suaát ñöôïc theå hieän
baèng coâng thöùc:
Nhö vaäy, taêng naêng suaát laø thöïc hieän phöông thöùc
ñeå toái ña hoùa ñaàu ra vaø giaûm thieåu ñaàu vaøo.
Quan ñieåm tieán boä hôn cuûa Toå chöùc Lao ñoäng
quoác teá (ILO), naêng suaát laø vieäc söû duïng coù hieäu quaû
nhöõng nguoàn löïc: voán, ñaát ñai, nguyeân vaät lieäu, naêng
löôïng, thoâng tin vaø thôøi gian, chöù khoâng chæ boù heïp
trong yeáu toá lao ñoäng.
Naêng suaát vaø naêng suaát
caùc yeáu toá toång hôïp taïi TP.HCM
Naêng suaát laø yeáu toá quan troïng quyeát
ñònh naêng löïc caïnh tranh, söï toàn taïi laâu
daøi cuûa doanh nghieäp vaø möùc soáng cuûa
ngöôøi lao ñoäng. Vôùi quoác gia, naêng suaát
giuùp naâng cao chaát löôïng taêng tröôûng
kinh teá, ñaûm baûo chaát löôïng cuoäc soáng
vaø xaõ hoäi toát ñeïp hôn.
Khaùi nieäm môùi veà naêng suaát bao haøm noäi dung
coi troïng söû duïng hôïp lyù caùc yeáu toá ñaàu vaøo vôùi suaát
tieâu hao lao ñoäng vaø nguyeân vaät lieäu thaáp, haøm löôïng
trí tueä - KH&CN- ngaøy caøng cao. Noùi tôùi naêng suaát,
ngöôøi ta chuù troïng hôn yeâu caàu löôïng ñaàu ra phaûi taêng
leân hoaëc taêng nhanh hôn löôïng ñaàu vaøo ñeå coù ngaøy
caøng nhieàu saûn phaåm, dòch vuï, thoûa maõn nhu caàu tieâu
duøng cuûa daân cö, taïo theâm vieäc laøm cho ngöôøi lao
ñoäng; taêng naêng suaát khoâng chæ taêng theâm keát quaû
saûn xuaát cuûa moät ñôn vò ñaàu vaøo maø coøn phaûi taêng
theâm ngaøy caøng nhieàu soá ñôn vò coù möùc naêng suaát
cao. Nhö vaäy, taêng naêng suaát khoâng phaûi laø giaûm bôùt
vieäc laøm, maø ngöôïc laïi, taêng naêng suaát gaén lieàn vôùi
taêng vieäc laøm cho ngöôøi lao ñoäng.
Naêng suaát lao ñoäng
Naêng suaát lao ñoäng laø quan heä so saùnh giöõa moät
chæ tieâu ñaàu ra (keát quaû saûn xuaát) vôùi lao ñoäng. Coâng
thöùc tính:
Trong ñoù:
- Ñaàu ra ñöôïc ño baèng GDP hoaëc Giaù trò gia taêng.
- Ñaàu vaøo lao ñoäng coù theå ño baèng: soá löôïng
lao ñoäng; quy ñoåi ra thôøi gian laøm vieäc toaøn phaàn
(FTE-Full Time Equivalent); soá giôø coâng lao ñoäng;
ñaàu vaøo lao ñoäng ñöôïc ñieàu chænh theo chaát löôïng
(QALI-Quality Adjusted Labor Input).
Theo taøi lieäu “Ño löôøng naêng suaát, ño löôøng toác
ñoä taêng naêng suaát toång theå vaø naêng suaát ngaønh -
2002” cuûa Toå chöùc Hôïp taùc vaø Phaùt trieån Kinh teá
(OECD- Organization for Economic Cooperation
and Development), naêng suaát lao ñoäng laø tyû leä giöõa
löôïng ñaàu ra treân ñaàu vaøo, trong ñoù ñaàu ra ñöôïc tính
baèng GDP hoaëc GVA (Toång giaù trò gia taêng), ñaàu vaøo
thöôøng ñöôïc tính baèng: giôø coâng lao ñoäng, löïc löôïng
lao ñoäng vaø soá löôïng lao ñoäng ñang laøm vieäc.
Naêng suaát voán
Naêng suaát voán theå hieän möùc ñoä hieäu quaû söû duïng
voán trong quaù trình taïo ra giaù trò gia taêng. Coâng thöùc
tính:

11
Naêng suaát voán chòu aûnh höôûng cuûa nhieàu yeáu toá
khaùc nhau, nhöng nhöõng yeáu toá chuû yeáu taùc ñoäng
tôùi naêng suaát voán laø: coâng ngheä öùng duïng, caùc bieän
phaùp toå chöùc vaø kyõ thuaät ñöôïc söû duïng trong quaûn
lyù naêng löïc saûn xuaát vaø tyû leä voán ñaàu tö daønh cho taùi
kieán thieát vaø trang bò laïi coâng cuï.
Naêng suaát caùc yeáu toá toång hôïp
Giöõa naêng suaát voán vaø naêng suaát lao ñoäng cuõng
coù moái quan heä chaët cheõ. Chaúng haïn, khi ñaàu tö theâm
voán cho saûn xuaát thì naêng suaát voán coù theå taêng, coù
theå khoâng taêng hoaëc, thaäm chí giaûm ñi. Nhöng, buø
laïi vieäc taêng theâm voán, naâng cao möùc trang bò voán
cho lao ñoäng seõ laøm cho naêng suaát lao ñoäng taêng leân
ñaùng keå. Vì vaäy, chæ tieâu duøng ñeå ñaùnh giaù hieäu quaû
ñaït ñöôïc döïa treân caùc yeáu toá ñaàu vaøo ñöôïc ñeà xuaát
laø naêng suaát caùc yeáu toá toång hôïp (TFP-Total Factor
Productivity). TFP phaûn aùnh söï ñoùng goùp cuûa caùc
yeáu toá voâ hình nhö kieán thöùc, kinh nghieäm, kyõ naêng
lao ñoäng; cô caáu laïi neàn kinh teá hay haøng hoùa, dòch
vuï; chaát löôïng voán ñaàu tö, maø chuû yeáu laø chaát löôïng
thieát bò, coâng ngheä, kyõ naêng quaûn lyù,... Taùc ñoäng cuûa
noù khoâng tröïc tieáp nhö naêng suaát boä phaän maø phaûi
thoâng qua söï bieán ñoåi cuûa caùc yeáu toá höõu hình, ñaëc
bieät laø lao ñoäng vaø voán.
Hieän nay, coù nhieàu caùch tính TFP nhöng phoå bieán
nhaát laø theo haøm saûn xuaát Cobb-Douglas:
Trong ñoù:
Y: yeáu toá ñaàu ra; K: voán; L: lao ñoäng.
A: naêng suaát caùc yeáu toá toång hôïp (TFP).
aù = heä soá ñoùng goùp cuûa voán, (ß = 1 - aù) heä soá
ñoùng goùp cuûa lao ñoäng.
Khi söû duïng TFP, hai chæ tieâu thöôøng ñöôïc quan
taâm laø toác ñoä taêng TFP vaø ñoùng goùp cuûa taêng TFP
vaøo taêng tröôûng kinh teá. Toác ñoä taêng TFP caøng cao
keát hôïp vôùi ñoùng goùp cuûa taêng TFP vaøo taêng tröôûng
kinh teá caøng lôùn seõ theå hieän neàn kinh teá naêng suaát cao
döïa treân phaùt trieån KH&CN vaø lao ñoäng trình ñoä cao.
Toác ñoä taêng TFP ñöôïc tính baèng coâng thöùc sau:
Trong ñoù:
ITFP: toác ñoä taêng TFP;
GDP: toác ñoä taêng GDP;
IK: toác ñoä taêng voán; IL: toác ñoä taêng lao ñoäng.
Dieãn bieán naêng suaát caùc yeáu toá toång
hôïp cuûa Thaønh phoá
Theo soá lieäu Ñeà aùn tính TFP cuûa Cuïc Thoáng keâ
TP. HCM giai ñoaïn 2006-2013 cho thaáy, naêm 2006
toác ñoä taêng tröôûng GDP cuûa Thaønh phoá laø 12,16%,
trong ñoù 7,01% GDP taêng do taùc ñoäng cuûa yeáu toá
voán, 1,96% do lao ñoäng, 3,19% GDP taêng do taùc
ñoäng cuûa TFP.
Baûng 1: Ñoùng goùp cuûa caùc nhaân toá ñoái vôùi toác ñoä
taêng GDP cuûa Thaønh phoá
Giaiñoaïn2008-2009,toácñoätaêngGDPgiaûm,toácñoä
taêng TFP cuõng giaûm theo. Naêm 2009 laø naêm kinh teá
khoù khaên nhaát, toác ñoä taêng GDP chæ ñaït 8,65%. Toác
ñoä taêng naøy chuû yeáu cuõng do yeáu toá voán (5,47%), lao
ñoäng goùp phaàn taêng 2,94%. Phaàn GDP taêng do taùc
ñoäng TFP chæ 0,24%. Naêm 2010, neàn kinh teá ñaõ vöôït
qua khoù khaên, phaàn ñoùng goùp chuû yeáu cho taêng GDP
vaãn laø voán (5,29%), lao ñoäng ñoùng goùp cho 3,13%
taêng GDP neân TFP phaùt huy taùc duïng hôn, ñem laïi
3,33% taêng tröôûng cho GDP.
Bình quaân giai ñoaïn 2006-2013, toác ñoä taêng
GDP bình quaân haøng naêm laø 10,58%, trong ñoù
5,63% laø ñoùng goùp cuûa voán ñaàu tö, 2,49% do ñoùng
goùp cuûa lao ñoäng vaø 2,46% do ñoùng goùp cuûa TFP.

12
Baûng 2: Tyû phaàn ñoùng goùp cuûa caùc nhaân toá ñoái vôùi
toác ñoä taêng GDP cuûa Thaønh phoá
Giai ñoaïn 2006-2010, toác ñoä taêng TFP laø 17,4%,
chöa coù xu höôùng roõ neùt. Trong naêm 2011, tyû phaàn
ñoùng goùp cuûa TFP vaøo taêng tröôûng GDP coù taêng leân,
nhöng tyû leä naøy coøn thaáp.
Giai ñoaïn 2006-2013, ñoùng goùp cuûa voán chieám tæ
troïng cao (bình quaân 53,36%), nay ñang coù xu höôùng
giaûm xuoáng. Phaàn ñoùng goùp cuûa lao ñoäng bình quaân
giai ñoaïn naøy laø 23,65% vaø coù xu höôùng töông ñoái
oån ñònh trong khoaûng töø 23%-30%.
Döï baùo tyû phaàn ñoùng goùp cuûa TFP vaøo toác ñoä
taêng GDP öôùc tính naêm 2014 vaøo khoaûng 36,4% vaø
naêm 2015 vaøo khoaûng 35,1%.
Caùc bieän phaùp caàn ñaåy maïnh
ñeå taêng TFP
Ñeå tieáp tuïc phaùt trieån phong traøo naêng suaát chaát
löôïng, duy trì toác ñoä taêng tröôûng toång saûn phaåm treân
ñòa baøn, ñoàng thôøi naâng tyû troïng ñoùng goùp cuûa TFP
ñaït 35% vaøo naêm 2020 theo Nghò quyeát Ñaïi hoäi Ñaûng
boä Thaønh phoá laàn thöù X, nhieäm kyø 2015-2020 ñaõ
ñeà ra, caàn tieáp tuïc thöïc hieän toát Chöông trình quoác
gia naâng cao naêng suaát chaát löôïng vaø Döï aùn “Naâng
cao naêng suaát vaø chaát löôïng saûn phaåm, haøng hoùa
cuûa doanh nghieäp Thaønh phoá Hoà Chí Minh ñeán naêm
2020”; ñaåy maïnh hôïp taùc quoác teá, tieáp tuïc ñaàu tö
taêng cöôøng tieàm löïc KH&CN; tieáp tuïc thuùc ñaåy phong
traøo naêng suaát chaát löôïng phaùt trieån maïnh meõ vaø saâu
roäng vôùi söï tham gia hieäu quaû cuûa lieân keát giöõa Nhaø
nöôùc-vieän, tröôøng-toå chöùc hoã trôï trung gian-coäng ñoàng
doanh nghieäp, töøng böôùc taïo laäp vaên hoùa naêng suaát
chaát löôïng; caùc toå chöùc, doanh nghieäp tích cöïc, chuû
ñoäng tieáp caän thoâng tin, naâng cao naêng löïc quaûn trò
phuø hôïp vôùi caùc tieâu chuaån saûn phaåm vaø tieâu chuaån
heä thoáng quaûn lyù cuûa quoác gia vaø quoác teá; vaø lieân
tuïc ñoåi môùi, saùng taïo coâng ngheä vaø saûn phaåm, lieân
keát ña ngaønh ngheà vaø ña khu vöïc, tham gia hieäu quaû
vaøo chuoãi cung öùng toaøn caàu.
Vuõ Ngoïc Linh,
Chi cuïc Tieâu chuaån Ño löôøng Chaát löôïng TP. HCM
Theo http://www.cesti.gov.vn

LEAN 6 SIGMA
13
Vôùi nhu caàu taêng naêng suaát
ñeå tìm kieám vaø caûi thieän lôïi
nhuaän, nhieàu doanh nghieäp Vieät
Nam trong ngaønh May maëc ñaõ aùp
duïng raát nhieàu phöông phaùp quaûn
lyù khaùc nhau nhaèm naâng cao naêng
suaát vaø chaát löôïng. Quaûn lyù tinh
goïn (Lean) laø moät trong nhöõng
phöông phaùp raát hieäu quaû. Vieäc aùp
duïng lean keát hôïp vôùi caùc phöông
phaùp quaûn lyù khaùc ñaõ vaø ñang thöïc
söï mang laïi keát quaû raát ñaùng ghi
nhaän cho caùc doanh nghieäp taïi
Vieät Nam.
Nguyeân nhaân cuûa vieäc coù ít
doanh nghieäp Vieät Nam thaønh
coâng khi aùp duïng laø do ña phaàn
caùc coâng ty ñeàu söû duïng nhöng
khoâng bieát caùch keát hôïp thaønh
moät heä thoáng. Caùc doanh nghieäp
thöôøng taäp trung quaù nhieàu vaøo
nhöõng thay ñoåi vaät chaát, sao cheùp
moät vaøi coâng cuï vaø nhöõng phöông
phaùp cuûa heä thoáng maø khoâng hieåu
raèng, ñeå aùp duïng thaønh coâng phaûi
coù söï ñaàu tö nghieâm tuùc vaø xuaát
phaùt töø chính nhu caàu cuûa doanh
nghieäp. Beân caïnh ñoù, khoâng ít
doanh nghieäp hieåu sai leäch raèng,
sa thaûi nhaân vieân laø caùch tieát kieäm
chi phí
Moät soá keát quaû aùp duïng
thaønh coâng Lean trong
ngaønh May maëc taïi Vieät
Nam
Taïi Vieät Nam, theo oâng Nguyeãn
Khoa, Giaùm ñoác BPI khu vöïc chaâu
AÙ - Thaùi Bình Döông cuûa Damco/
Maersk Vieät Nam cho raèng 75%
caùc coâng ty saûn xuaát ñang xem
xeùt aùp duïng hoaëc ñang thöïc hieän
Lean nhöng trong soá ñoù chæ coù 2%
Baûn tin xin giôùi thieäu kinh nghieäm vaø hieäu quaû cuûa moät soá ñôn vò ñaõ vaø ñang aùp duïng
thaønh coâng caùc coâng cuï Lean, 6 sigma vaø caùc coâng cuï phoå bieán khaùc.
Hieäu quaû taêng naêng xuaát trong
ngaønh may maëc nhôø aùp duïng Lean
laø thöïc söï thaønh coâng. Vaøi naêm
trôû laïi ñaây, phong traøo aùp duïng
vaø trieån khai Lean taïi Vieät Nam
coù nhieàu chuyeån bieán tích cöïc
hôn thoâng qua caùc hoaït ñoäng cuûa
caâu laïc boä Lean6sigma network.
Tuy nhieân, theo ñaùnh giaù vieäc aùp
duïng Lean thaät söï coù hieäu quaû vaø
ñöôïc duy trì thöôøng xuyeân taïi caùc
doanh nghieäp coù voán 100% nöôùc
ngoaøi toát hôn caùc loaïi hình doanh
nghieäp khaùc.
Nike laø coâng ty aùp duïng vaø trieån
khai Lean thaønh coâng nhaát trong
ngaønh may Vieät Nam hieän nay.
Nike thoûa thaän vôùi caùc nhaø cung
öùng cuûa Nike treân toaøn theá giôùi veà
yeâu caàu trieån khai Lean ñeå ñaït chi
phí thaáp nhaát, chaát löôïng toát nhaát
vaø giao haøng ñuùng haïn. Ñaëc bieät
Nike choïn Vieät Nam ñeå thaønh laäp
NOS - trung taâm ñaøo taïo vaø trieån
khai heä thoáng Lean (NOS: Nike
Operation System). Taïi ñaây, caùc
chuyeân gia Lean cuûa Nike toå chöùc
ñaøo taïo huaán luyeän Lean vaø lieân
tuïc caûi tieán cho caùc nhaø cung öùng
cuûa mình, ñoàng thôøi tö vaán trieån
khai Lean cuõng nhö lieân tuïc caûi
tieán cho caùc ñôn vò tröïc thuoäc Nike.
Vieät Tieán laø ñôn vò aùp duïng
LEAN töø naêm 2007 vaø thaát baïi,
khoâng döøng laïi, sang naêm 2008
Vieät Tieán laïi tieán haønh aùp duïng
LEAN laàn 2 vaø baét ñaàu thaønh coâng.
Keát quaû do aùp duïng LEAN mang
laïi raát khaû quan cho ñôn vò: tieàn
löông coâng nhaân taêng, giaûm haøng
loãi, tieát kieäm maët baèng ñeå ñaàu tö
theâm daây chuyeàn saûn xuaát môùi maø
khoâng phaûi xaây döïng nhaø xöôûng...
Vieäc aùp duïng coâng ngheä saûn xuaát
môùi theo phöông phaùp coâng ngheä
Lean töø naêm 2008 ñeán nay ñaõ phaùt
huy taùc duïng laøm cho naêng suaát
lao ñoäng naâng cao roõ reät, taêng bình
quaân 20% so vôùi tröôùc ñaây.
Taïi Toång Coâng ty May Nhaø Beø
- CTCP (NBC), ngay trong naêm
2013, ñaõ trieån khai ñoàng loaït Lean
cho chuûng loaïi saûn phaåm Veston
Nam, böôùc sang naêm 2014, ñôn
vò naøy tieáp tuïc trieån khai vaø hoaøn
thaønh cho toå caét, taïo söï ñoàng boä
trong saûn xuaát. Thôøi gian tôùi, NBC
coøn caûi tieán roäng theâm nhöõng
chuûng loaïi saûn phaåm khaùc nhö
aùo sô mi, quaàn Jean, haøng knit,...
Chính nhôø aùp duïng Lean, naêng
suaát toaøn heä thoáng cuûa NBC taêng
hôn 20% vaø ñieàu quan troïng hôn
laø taïo söï coäng höôûng thi ñua trong
saûn xuaát cuûa caùc ñôn vò. Naêng
suaát, chaát löôïng cuûa töøng chuyeàn
ñaõ ñöôïc oån ñònh vaø kieåm soaùt qua
töøng giôø saûn xuaát. Thu nhaäp cuûa
ngöôøi lao ñoäng taêng leân ñaùng keå.
Ñaëc bieät töø khi aùp duïng Lean, NBC

14
LEAN 6 SIGMA
ñaõ giaûm giôø laøm cho coâng nhaân
1h/ngaøy, ñöôïc nghæ chieàu thöù 7 vaø
tuyeät ñoái khoâng phaûi laøm ca, kíp..
Toång coâng ty may 10 sau khi
aùp duïng Lean, naêng suaát lao ñoäng
taêng 52%, tyû leä haøng loãi giaûm 8%,
giaûm thôøi gian laøm vieäc 1h/ngaøy,
taêng thu nhaäp treân 10%, giaûm chi
phí saûn xuaát töø 5 - 10%/naêm.
Toång coâng ty may Höng Yeân
khi aùp duïng Lean cho 1 chuyeàn
chæ trong 3 tuaàn keát quaû naêng suaát
ñaõ taêng 21%, cho thaáy Lean laø
moâ hình caùc doanh nghieäp may
caàn trieån khai. Toång coâng ty may
Vieät Tieán ñaõ khaúng ñònh Lean giuùp
coâng ty naêm 2013 taêng tröôûng
14% so naêm 2012. Tinh thaàn laøm
vieäc cuûa coâng nhaân toát hôn, do hoï
coù thôøi gian nhieàu hôn ñeå chaêm
soùc cho baûn thaân vaø gia ñình, vaøo
caùc buoåi chieàu coâng nhaân coøn chôi
boùng chuyeàn, caàu loâng ngay trong
khuoân vieân coâng ty, ñieàu maø giôø
ñaây nhieàu doanh nghieäp may coøn
laø mô öôùc vì vaøo giôø ñoù vaãn coøn
phaûi taêng ca laøm vieäc.
Toång coâng ty deät may Hoøa Thoï
sau khi aùp duïng Lean ñaõ giaûm
löôïng toàn kho treân chuyeàn töø 30
saûn phaåm xuoáng coøn 3 saûn phaåm,
haøng loãi giaûm töø 20% xuoáng coøn
8%, khoâng caàn laøm theâm giôø maø
thu nhaäp baèng nhö khi taêng ca.
Sau khi aùp duïng ôû 3 nhaø maùy
thuoäc Toång Coâng ty Deät May Hoøa
Thoï, ñaàu naêm 2014, Coâng ty CP
May Hoøa Thoï (Duy Xuyeân) ñaõ
ñaàu tö chuyeån ñoåi toaøn boä 8 daây
chuyeàn theo moâ hình Lean. Vôùi
moâ hình naøy, cuøng vôùi heä thoáng
maùy ñieän töû ñöôïc ñaàu tö môùi, caùc
khaâu saûn xuaát seõ ñöôïc tieát giaûm.
Vieäc thieát laäp chuyeàn may theo
hình chöõ U ñaõ giuùp cho caùc chuyeàn
tröôûng bao quaùt vaø giaùm saùt ñöôïc
quy trình saûn xuaát, coù giaûi phaùp hoã
trôï kòp thôøi ñeå daây chuyeàn khoâng
bò giaùn ñoaïn giuùp doanh nghieäp
ñaûm baûo chaát löôïng, vöøa giaûi quyeát
ñöôïc vaán ñeà thu nhaäp cho ngöôøi
lao ñoäng, giaûm ñöôïc söï caïnh tranh
veà lao ñoäng vôùi caùc ñôn vò khaùc
Coâng ty may SigA sau khi trieån
khai Lean ñaït naêng suaát 650USD
ngöôøi/thaùng. Taêng 20- 30% so vôùi
tröôùc khi aùp duïng Lean, hieän nay
coù nhöõng chuyeàn chæ maát 36-40
giaây cho 1 saûn phaåm, ñaït naêng
suaát 800-900 saûn phaåm ngaøy.
Khoù khaên khi aùp duïng
Lean trong doanh nghieäp
Deät May
Maëc duø caùc doanh nghieäp
deät may Vieät Nam khi aùp duïng
ñeàu khaúng ñònh tính öu vieät vöôït
troäi trong quaù trình thuùc ñaåy taêng
tröôûng giaù trò saûn xuaát, kinh doanh
cuûa ñôn vò töø 15 - 20%, song haàu
heát nhöõng ngöôøi ñöùng ñaàu doanh
nghieäp cuõng phaûi thöøa nhaän vieäc
trieån khai vaø aùp duïng khoâng heà
ñôn giaûn vì quaù trình aùp duïng
Lean laø moät quaù trình laâu daøi vaø
caàn phaûi xaây döïng töøng böôùc.
Maët khaùc, tröôùc ñaây moãi moät
saûn phaåm may maëc seõ coù moät
ngöôøi chuyeân phuï traùch vieäc caét
vaûi, baây giôø aùp duïng Lean chæ coøn
moät ngöôøi phuï traùch vieäc naøy cho
caùc nhoùm saûn phaåm. Ñaây laø ñieàu
cöïc kyø khoù khaên vì töùc thôøi khoâng
deã tìm, hay ñaøo taïo/ moät ngöôøi coù
kyõ naêng “chuyeân saâu” nhö theá.
Beân caïnh ñoù Lean yeâu caàu chæ
saûn xuaát vöøa ñuû, haïn cheá haøng toàn
kho. Nhöng ñieàu naøy laïi laøm loä ra
nhieàu toån thaát tieàm aån vaø taêng aùp
löïc cho nhaø quaûn lyù nhö maùy hö
khoâng söûa kòp, coâng nhaân beänh
ñoät xuaát... daãn ñeán khoâng laøm kòp
ñôn haøng.
Tuy coøn gaëp moät soá khoù khaên
khi trieån khai aùp duïng Lean trong
caùc doanh nghieäp ngaønh May
maëc nhöng khoâng theå phuû nhaän
lôïi ích töø vieäc aùp duïng Lean ñaõ
ñöôïc chöùng minh moät caùch ñaày
thuyeát phuïc ngay trong caùc doanh
nghieäp ngaønh may nhö Nike,
Toång coâng ty may Nhaø beø, Toång
coâng ty may Vieät tieán... Coâng vieäc
saûn xuaát taïi caùc daây chuyeàn caét,
may thöôøng luoân baän roän nhöng
ñaït hieäu quaû khoâng cao thì khi aùp
duïng Lean ñaõ trieät tieâu laõng phí
moät caùch ñaùng keå, giuùp doanh
nghieäp tieát kieäm chi phí, taêng
naêng suaát, giaûm giôø laøm, taêng thu
nhaäp cho ngöôøi lao ñoäng. Nhôø
ñoù naâng cao söùc caïnh tranh cuûa
doanh nghieäp treân thò tröôøng.
Theo http://nscl.vn

15
LEAN 6 SIGMA
Taïi Toång coâng ty May 10, sau
khi aùp duïng Lean, naêng suaát
lao ñoäng cuûa ñôn vò taêng 52%, tyû
leä haøng loãi giaûm tôùi 8%, giaûm giôø
laøm 1 giôø/ngaøy, taêng thu nhaäp treân
10% vaø giaûm phí töø 5-10%/naêm.
Hoaëc nhö Toång coâng ty May Höng
Yeân, môùi chæ aùp duïng Lean cho 1
chuyeàn saûn xuaát ñaõ cho keát quaû
naêng suaát cuoái ngaøy taêng 21% so
vôùi coâng ngheä chuyeàn thöôøng.
Coù theå khaúng ñònh, naêm 2013
laø naêm ñaùnh daáu böôùc chuyeån
mình cuûa moät soá doanh nghieäp
Deät May Vieät Nam trong vieäc aùp
duïng maïnh meõ coâng ngheä Lean
(saûn xuaát tinh goïn) vaøo caùc chuyeàn
saûn xuaát cuûa ñôn vò vaø mang laïi
giaù trò naêng suaát lao ñoäng taêng töø
15 - 20% ngay sau khi aùp duïng.
Moät soá doanh nghieäp ñieån hình
trong vieäc öùng duïng thaønh coâng
Lean phaûi keå tôùi laø: Toång coâng ty
May 10, Toång CT May Höng Yeân,
Toång CT CP May Vieät Tieán, Toång
CT CP Deät May Hoaø Thoï, Toång
CT CP May Nhaø Beø...
Taïi Toång Coâng ty May Nhaø Beø
- CTCP (NBC), ngay trong naêm
2013, ñaõ trieån khai ñoàng loaït Lean
cho chuûng loaïi saûn phaåm Veston
Nam, böôùc sang naêm 2014, ñôn
vò naøy tieáp tuïc trieån khai vaø hoaøn
thaønh cho toå caét, taïo söï ñoàng boä
trong saûn xuaát. Thôøi gian tôùi, NBC
coøn caûi tieán roäng theâm nhöõng
chuûng loaïi saûn phaåm khaùc nhö
“Lean” laøm taêng naêng suaát töø 15 - 20%
cho caùc doanh nghieäp Deät May Vieät Nam
aùo sô mi, quaàn Jean, haøng knit,...
Chính nhôø aùp duïng Lean, naêng
suaát toaøn heä thoáng cuûa NBC taêng
hôn 20% vaø ñieàu quan troïng hôn
laø taïo söï coäng höôûng thi ñua trong
saûn xuaát cuûa caùc ñôn vò. Naêng
suaát, chaát löôïng cuûa töøng chuyeàn
ñaõ ñöôïc oån ñònh vaø kieåm soaùt qua
töøng giôø saûn xuaát. Thu nhaäp cuûa
ngöôøi lao ñoäng taêng leân ñaùng keå.
Ñaëc bieät töø khi aùp duïng Lean, NBC
ñaõ giaûm giôø laøm cho coâng nhaân
1h/ngaøy, ñöôïc nghæ chieàu thöù 7 vaø
tuyeät ñoái khoâng phaûi laøm ca, kíp.
Ñoái vôùi Toång coâng ty Cp Deät
May Hoøa Thoï, sau khi aùp duïng
Lean, doanh nghieäp ñaõ söû duïng
hieäu quaû hôn maët baèng nhaø xöôûng,
giaûm haøng toàn treân chuyeàn töø 30
saûn phaåm xuoáng coøn 3 saûn phaåm,
haøng loãi giaûm töø 20% xuoáng coøn
8%. Lean coøn giuùp taïo ra moâi
tröôøng laøm vieäc chuyeân nghieäp
cho ñôn vò naøy, tö töôûng ngöôøi lao
ñoäng ñöôïc oån ñònh, caàu tieán, ñaëc
bieät khoâng caàn laøm theâm giôø maø
thu nhaäp vaãn taêng. Cuõng nhôø aùp
duïng coâng ngheä Lean, taïi baùo caùo
toång keát hoaït ñoäng saûn xuaát kinh
doanh naêm 2013 cuûa Toång coâng ty
CP May Vieät Tieán ñaõ khaúng ñònh:
Lean ñaõ thuùc ñaåy taêng tröôûng cuûa
ñôn vò ñaït treân 14% so vôùi cuøng kyø
naêm 2012. Böôùc sang naêm 2014,
Vieät Tieán cuõng choïn coâng ngheä
Lean laø moät trong 10 giaûi phaùp
quan troïng ñeå phaán ñaáu ñaït toác
ñoä taêng tröôûng töø 10 - 15%. Trong
ñoù, chæ ñaïo seõ trieån khai aùp duïng
roäng raõi Lean ngay töø khoái phoøng
ban nghieäp vuï ñeán caùc ñôn vò saûn
xuaát trong toaøn heä thoáng cuûa Toång
Coâng ty.
Maëc duø caùc doanh nghieäp Deät
May Vieät Nam khi aùp duïng Lean
ñeàu khaúng ñònh ñöôïc tính öu vieät
vöôït troäi trong quaù trình thuùc ñaåy
taêng tröôûng giaù trò saûn xuaát, kinh
doanh cuûa ñôn vò töø 15 - 20%,
song haàu heát nhöõng ngöôøi ñöùng
ñaàu doanh nghieäp cuõng phaûi thöøa
nhaän vieäc trieån khai vaø aùp duïng
khoâng heà ñôn giaûn. Theo baø
Nguyeãn Thò Thanh Huyeàn - Toång
Giaùm ñoác Toång Coâng ty May 10:
AÙp duïng Lean laø moät quaù trình
laâu daøi vaø caàn phaûi xaây döïng töøng
böôùc. Ngöôøi ñöùng ñaàu doanh
nghieäp phaûi quyeát lieät trieån khai,
nhieàu laàn coù theå thaát baïi song tuyeät
ñoái khoâng ñöôïc boû cuoäc. Beân caïnh
ñoù, caàn phaûi thay ñoåi tö duy töø caùn
boä quaûn lyù ñeán ngöôøi lao ñoäng. AÙp
duïng Lean, doanh nghieäp khoâng
chæ caàn ñeán baøn tay ngöôøi lao ñoäng
maø coøn caàn ñeán trí tueä vaø traùi tim
cuûa hoï. Chæ khi yù chí ñoaøn keát vaø
thoâng suoát töø treân xuoáng thì Lean
môùi coù theå trieån khai vaø mang laïi
hieäu quaû cho doanh nghieäp.
Cuõng ñoàng quan ñieåm naøy, oâng
Nguyeãn Xuaân Döông - Toång Giaùm
ñoác Toång Coâng ty May Höng Yeân
coù yù kieán raèng, vai troø cuûa ngöôøi
lao ñoäng raát quan troïng, ngöôøi

16
LEAN 6 SIGMA
laõnh ñaïo doanh nghieäp caàn quan
taâm vaän ñoäng, tuyeân truyeàn ñeå hoï
thaáy lôïi ích cuûa moâ hình naøy, ñoù laø
giaûm giôø laøm, taêng thu nhaäp, moâi
tröôøng laøm vieäc hieän ñaïi vaø chuyeân
nghieäp. Ngoaøi ra, ñaây laø moâ hình
quaûn lyù “ñoäng”, vì vaäy aùp duïng
taïi moãi doanh nghieäp moät khaùc,
khoâng neân aùp duïng moät caùch daäp
khuoân, saùo roãng.
Nguyeân taéc chuû ñaïo cuûa Lean
laø gia taêng giaù trò cho khaùch haøng
thoâng qua vieäc lieân tuïc loaïi boû laõng
phí trong suoát quaù trình cung caáp
saûn phaåm vaø dòch vuï. Laõng phí ôû
ñaây ñöôïc hieåu laø “taát caû caùc hoaït
ñoäng cuûa doanh nghieäp khoâng
giuùp taïo ra giaù trò mong muoán cho
khaùch haøng”. Vì theá, muoán aùp
duïng Lean, doanh nghieäp phaûi
hieåu ñaâu laø nhöõng ñieàu khaùch
haøng thaät söï quan taâm, nhöõng giaù
trò töø saûn phaåm vaø dòch vuï cung
caáp ñöôïc khaùch haøng saün saøng traû
tieàn... Treân cô sôû ñoù, doanh nghieäp
seõ bieát caùch giaûm thieåu, hoaëc loaïi
boû, nhöõng hoaït ñoäng laøm phaùt sinh
chi phí khoâng caàn thieát.
Chia seû kinh nghieäm trieån khai
Lean taïi NBC, oâng Phan Hoaø -
Tröôûng phoøng Coâng ngheä thuoäc
NBC cho raèng, trieån khai Lean
khoâng toán theâm nhieàu chi phí neáu
ñôn vò töï trieån khai, tröø khi ñôn vò
thueâ tö vaán beân ngoaøi. Thöïc teá khi
NBC trieån khai Lean chæ trang bò
theâm 1 soá baûng bieåu vaø coâng cuï
tröïc quan nhö roå, raù,... trung bình
toán khoaûng 20 trieäu ñoàng/1 chuyeàn
saûn xuaát lôùn vôùi 120 lao ñoäng.
Trong khi ñoù keát quaû doanh thu
CM (tieàn coâng may) cuûa 1 chuyeàn
saûn xuaát vôùi 120 lao ñoäng ñöôïc
taêng theâm khoaûng 20.000 USD/
thaùng, do vaäy chi phí naøy laø khoâng
lôùn vaø seõ coù hieäu quaû ngay trong
thaùng ñaàu tieân.
Tuy nhieân, trong quaù trình trieån
khai, NBC cuõng gaëp 1 soá khoù
khaên, ñaëc bieät laø vieäc thay ñoåi
nhaän thöùc cuûa caùc caùn boä quaûn lyù
caùc ñôn vò trong toång coâng ty. Do
trình ñoä quaûn lyù saûn xuaát chuû yeáu
coù hoïc vaán thaáp, phaùt trieån nhôø
kinh nghieäm, quen vôùi phöông
phaùp saûn xuaát cuõ neân vieäc thay
ñoåi moâ hình môùi seõ gaëp khoù khaên.
Coäng theâm naêng löïc ñoäi nguõ laøm
Lean cuûa ñôn vò cuõng coøn haïn
cheá. Ñoäi nguõ naøy xuaát phaùt töø
Toång coâng ty, ñöôïc tuyeån choïn vaø
ñaøo taïo khaù kyõ, 1 soá ñöôïc tuyeån
töø caùc coâng ty nöôùc ngoaøi vaøo ñeå
taïo böôùc ñoät phaù. Neân khi trieån
khai taïi caùc ñôn vò thaønh vieân,
ñoäi naøy seõ choïn löïa vaø thaønh laäp
theâm nhoùm Lean cuûa töøng ñôn vò
döïa treân nguoàn nhaân söï saün coù taïi
caùc xí nghieäp ñeå cuøng trieån khai,
do vaäy sau khi döï aùn hoaøn thaønh,
nhoùm Lean cuûa Toång coâng ty ruùt
ñi thì nhoùm Lean cuûa caùc ñôn vò
con (ít kinh nghieäm) seõ gaëp khoù
khaên trong vieäc duy trì vaø phaùt
trieån trong giai ñoaïn ñaàu. Chính
vì theá, trieån khai Lean taïi caùc
ñôn vò, ñieàu quan troïng neân laøm
laø caàn taäp trung vaøo nguoàn nhaân
löïc ñaàu vaøo ñeå caûi thieän heä thoáng.
Xaây döïng ñoäi nguõ treû coù trình ñoä
vaø taâm huyeát ñeå ñaït ñöôïc nhöõng
muïc tieâu ngaén haïn vaø daøi haïn
cho ñôn vò.
Kinh nghieäm aùp duïng Lean
ñoái vôùi ngaønh Deät May cuõng coù
nhöõng ñaëc thuø khoâng gioáng caùc
ngaønh ngheà khaùc. Ví duï, ñoái vôùi
caùc daây chuyeàn saûn xuaát truyeàn
thoáng thì moãi coâng nhaân töï choïn
cho mình moät choã ngoài tuøy thích,
daãn ñeán giaùn ñoaïn chuyeàn, vì coù
khi hai coâng ñoaïn lieàn nhau nhöng
hai maùy laïi ñaët caùch xa nhau, tieáp
ñeán laø caùch traû löông thöôøng caên
cöù theo soá löôïng, maø khoâng caên
cöù vaøo ñoä khoù cuûa vieäc taïo ra saûn
phaåm ôû töøng coâng ñoaïn neân luoân
coù söï caùch bieät lôùn veà thu nhaäp
trong cuøng moät chuyeàn saûn xuaát.
Khi aùp duïng phöông phaùp quaûn lyù
Lean, löông coâng nhaân ñöôïc traû
theo saûn löôïng cuûa caû moät chuyeàn
saûn xuaát, neân thu nhaäp cuûa ngöôøi
lao ñoäng ñöôïc tính toaùn hôïp lyù hôn.
Ngöôøi coù thaâm nieân, tay ngheà cao
thì ñöôïc nhaân theâm heä soá ñeå giöõ
chaân, ñoàng thôøi khuyeán khích hoï
giuùp ñôõ nhöõng ngöôøi yeáu ngheà hôn
trong chuyeàn saûn xuaát cuûa mình.
Nhöõng keát quaû tieáp theo ñöôïc keå
tôùi laø giaûm thôøi gian thöïc hieän ñôn
haøng xuoáng ít ngaøy hôn, giaûi quyeát
ñöôïc taéc ngheõn trong khi chuyeàn.
(Vì khi aùp duïng Lean, ngöôøi gioûi
ngheà seõ hoã trôï ngöôøi yeáu, ngöôøi
laøm coâng ñoaïn ñôn giaûn seõ ñöôïc
phaân theâm vieäc cho baèng vôùi thôøi
gian ngöôøi laøm coâng ñoaïn phöùc
taïp). Töø ñoù, tính ñoaøn keát cuûa caùc
boä phaän taêng leân, chuyeàn saûn xuaát
hoaït ñoäng lieân tuïc, coâng vieäc giöõa
caùc thaønh vieân ñöôïc caân baèng vaø
thôøi gian hö hoûng maùy moùc cuõng
ñöôïc ruùt ngaén.
Thu Hoaøi http://www.vinatex.com

17
LEAN 6 SIGMA
Coâng ty TNHH may Höng
Nhaân tröïc thuoäc Toång coâng ty Ñöùc
Giang -CTCP ñöôïc thaønh laäp vaø ñi
vaøo hoaït ñoäng töø naêm 1999. Hieän
nay coâng ty coù 2 cô sôû:
+ Cô sôû 1 taïi thò traán Höng
Nhaân - Höng Haø - Thaùi Bình vôùi 2
xöôûng goàm 11 chuyeàn saûn xuaát vôùi
hôn 550 maùy moùc thieát bò hieän ñaïi.
Saûn phaåm chuû yeáu laø aùo Jacket
nam nöõ, quaàn, vaùy... Vôùi saûn löôïng
haøng naêm gaàn 500.000 saûn phaåm.
+ Cô sôû 2 taïi KCN Nguyeãn Ñöùc
Caûnh - Thaønh phoá Thaùi Bình vôùi 4
xöôûng goàm 38 chuyeàn saûn xuaát vôùi
gaàn 2.000 maùy moùc thieát bò hieän
ñaïi. Saûn phaåm chuû yeáu laø caùc loaïi
aùo sô mi cao caáp. Vôùi saûn löôïng
haøng naêm gaàn 5 trieäu saûn phaåm.
Töø khi thaønh laäp ñeán nay Coâng
ty THHH may Höng Nhaân lieân tuïc
phaùt trieån oån ñònh. Doanh thu naêm
sau cao hôn naêm tröôùc vaø ñaït toác
ñoä taêng tröôûng haøng naêm taêng töø
15% ñeán 20%. Coâng ty ñaõ xaây
döïng ñöôïc heä thoáng quaûn lyù chaát
löôïng theo tieâu chuaån ISO 9001,
heä thoáng quaûn lyù moâi tröôøng theo
tieâu chuaån ISO 14001, heä thoáng
traùch nhieäm xaõ hoäi theo tieâu chuaån
SA8000, chöông trình thöïc haønh toát
5S. Thò tröôøng xuaát khaåu chính laø
Myõ, EU, Nhaät...luoân ñaùp öùng toát caùc
yeâu caàu ñaùnh giaù cuûa khaùch haøng
vaø ñaït ñöôïc moät soá chöùng chæ quoác
teá nhö: WRAP, BSCI...
Thöïc hieän nghóa vuï noäp ngaân
saùch ñaày ñuû, thu nhaäp cuûa CBCNV
oån ñònh vaø taêng khoâng ngöøng, duy
trì toát an ninh chính trò noäi boä. Coâng
ty luoân laø ñôn vò thöïc hieän toát coâng
taùc an sinh xaõ hoäi giaûi quyeát vieäc
Coâng ty TNHH may Höng Nhaân
Taêng naêng suaát lao ñoäng 30%
nhôø aùp duïng Moâ hình Quaûn
lyù tinh goïn (LEAN) - Chia seû
kinh nghieäm cuûa Coâng ty
TNHH may Höng Nhaân - Toång
coâng ty Ñöùc Giang.
laøm oån ñònh cho hôn 2.500 lao
ñoäng cuûa ñòa phöông, luoân ñaûm
baûo toát An ninh quoác phoøng toaøn
daân, theå duïc theå thao, tham gia
tích cöïc vaøo caùc phong traøo ñeàn
ôn ñaùp nghóa, coâng taùc töø thieän taïi
ñòa phöông.
Tuy nhieân, ñaëc thuø trong lónh
vöïc may maëc khi saûn xuaát phaûi
coù nhieàu lao ñoäng tröïc tieáp tham
gia vaøo saûn xuaát maø chuû yeáu laïi
laø lao ñoäng trình ñoä thaáp. Do ñoù
trong quaù trình hoaït ñoäng ñaõ taïo
ra khaù nhieàu laõng phí, laøm giaûm
naêng suaát ñoäng daãn tôùi thu nhaäp
cuûa lao ñoäng töông ñoái thaáp so vôùi
caùc ngaønh ngheà khaùc, ñaây cuõng laø
nguyeân nhaân daãn tôùi tình traïng lao
ñoäng cuûa coâng ty hay bieán ñoäng vaø
cuõng laø baøi toaùn nhaân söï raát lôùn cuûa
laõnh ñaïo coâng ty.
Maët khaùc, thò tröôøng caïnh tranh
ngaøy caøng lôùn vaø yeâu caàu cuûa
khaùch haøng ngaøy caøng cao veà chaát
löôïng, thôøi gian giao haøng ngaén.
Chi phí saûn xuaát nhö ñieän, nöôùc,
xaêng daàu, löông coâng nhaân ngaøy
caøng taêng.
Vôùi nhöõng aùp löïc treân ñoøi hoûi
taäp theå laõnh ñaïo, CBCNV cuûa
Cty TNHH may Höng Nhaân phaûi
coù nhöõng böôùc thay ñoåi ñeå taïo
ra ñoät phaù môùi veà hieäu quaû saûn
xuaát kinh doanh cho thôøi gian
hieän taïi vaø nhöõng naêm tieáp theo.
Ñöôïc söï giuùp ñôõ cuûa Vieän Naêng
suaát Vieät Nam coâng ty ñaõ aùp duïng
heä thoáng saûn xuaát tinh goïn Lean
ñeå hoaøn thieän laïi heä thoáng saûn
xuaát vôùi muïc tieâu giaûm thieåu toái ña
laõng phí, chi phí trong saûn xuaát vaø
ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu cuûa khaùch
haøng. Ñaëc bieät laø giuùp coâng ty taêng
naêng suaát vaø chaát löôïng saûn phaåm
nhaèm naâng cao thu nhaäp cho ngöôøi
lao ñoäng.
Sau khi Vieän Naêng suaát Vieät
Nam tieán haønh vieäc khaûo saùt toaøn
boä phaân xöôûng may soá 3 vôùi muïc
tieâu chính laø taêng naêng suaát taïi caùc
chuyeàn may. Ñeå thöïc hieän thaønh
coâng muïc tieâu chính naøy cuûa döï
aùn, nhoùm tö vaán cuøng vôùi nhaân
löïc cuûa coâng ty ñaõ phaûi ñoàng thôøi
trieån khai döï aùn taïi toå caét, toå gaáp
goùi hoaøn thieän ñaùp öùng nhu caàu
ñaàu vaøo vaø ñaàu ra cho caùc chuyeàn
may ñöôïc toát hôn.
Ñeå coù ñöôïc nguoàn löïc toát nhaát
cho döï aùn, laõnh ñaïo coâng ty ñaõ
thaønh laäp ban chæ ñaïo döï aùn Lean
vaø tieåu ban Lean taïi phaân xöôûng.
Veà phía Vieän Naêng suaát Vieät Nam
cöû 03 chuyeân gia phuï traùch chính
ñuû naêng löïc vaø chuyeân moân ñeå giuùp
doanh nghieäp trieån khai döï aùn naøy.
Döï aùn ñöôïc thöïc hieän tuaân thuû
theo quy trình DMAIC, bao goàm 05
giai ñoaïn:
1. Define: xaùc ñònh
Ñaây laø giai ñoaïn ñaàu tieân mang
tính chaát quyeát ñònh, laø böôùc raát
quan troïng ñeå ñaùnh giaù, xaùc ñònh
muïc tieâu, ñieåm troïng taâm khi thöïc
hieän caûi tieán goàm:
- Xaùc ñònh ñoái töôïng khaùch haøng,
nhu caàu cuûa khaùch haøng, tieâu
chuaån kyõ thuaät cuûa saûn phaåm.
- Xaùc ñònh 07 laõng phí cô baûn trong
Lean vaø caùc vaán ñeà Coâng ty ñang
gaëp phaûi.
- Ñaùnh giaù ñöôïc thöïc traïng, möùc ñoä
aûnh höôûng cuûa töøng vaán ñeà ñeå löïa
choïn öu tieân thöïc hieän.
- Xaùc ñònh sô ñoà chuoãi giaù trò cho
caùc quaù trình ñeå laøm roõ caùc böôùc
coâng vieäc hay hoaït ñoäng naøo taïo

18
LEAN 6 SIGMA
giaù trò hoaëc khoâng taïo giaù trò vaø hoaït
ñoäng naøo khoâng taïo giaù trò nhöng
khoâng theå thieáu.
Cuoái cuøng cuûa giai ñoaïn laø xaùc
ñònh ñöôïc muïc tieâu cuûa döï aùn: Muïc
tieâu chính cuûa döï aùn laø taêng khoaûng
20 - 30 % naêng suaát lao ñoäng vaø
giaûm tyû leä loãi töø 30% xuoáng khoaûng
10% ñeán 15%.
2. Measure: ño löôøng
Sau khi ñaõ xaùc ñònh ñöôïc muïc
tieâu ñeå thöïc hieän. Nhoùm Döï aùn baét
ñaàu tieán haønh thu thaäp, phaân tích
soá lieäu vaø ñaùnh giaù thöïc traïng trong
töøng böôùc coâng vieäc cuûa Döï aùn. Caùc
soá lieäu thu thaäp seõ ñöôïc nhoùm trieån
khai phaân tích baèng coâng cuï phaàn
meàm phaân tích thoáng keâ - Minitab
vaø theå hieän baèng caùc bieåu ñoà nhö:
Box plot (bieåu ñoà hoäp), Histogram
(bieåu ñoà phaân boá), Pareto (bieåu ñoà
öu tieân choïn caùc vaán ñeà caàn thöïc
hieän theo nguyeân taéc 80-20), Treân
chart (bieàu ñoà xu höôùng)...
Thoâng qua vieäc ño löôøng vaø
phaân tích soá lieäu coäng vôùi vieäc xaùc
ñònh caùc chuoãi quaù trình coâng vieäc,
nhoùm Döï aùn ñaõ xaùc ñònh ñöôïc caùc
nuùt thaét coå chai vaø taäp trung tìm
caùc giaûi phaùp ñeå thaùo gôõ caùc nuùt
thaét naøy.
3. Analyse: phaân tích
Giai ñoaïn phaân tích laø giai ñoaïn
khoù khaên nhaát cuûa Döï aùn, giai ñoaïn
naøy caàn phaûi taäp trung ñaày ñuû caùc
boä phaän, caù nhaân lieân quan ñeán
töøng coâng ñoaïn trong quy trình
coâng vieäc cuûa nhoùm Döï aùn vôùi söï
naõo coâng (Brainstoming), 5Why
cuûa töøng thaønh vieân trong nhoùm ñeå
xaùc ñònh caùc nguyeân nhaân goác reã
cho töøng nuùt thaét maø nhoùm ñaõ xaùc
ñònh trong giai ñoaïn “ño löôøng”. Ñeå
theå hieän roõ caùc nguyeân nhaân goác reã
cuûa töøng nuùt thaét nhoùm Döï aùn ñaõ
söû duïng phaàn meàm MQC trong ñoù
coù bieåu ñoà Cause and Effect (bieåu
ñoà nhaân quaû) vaø bieåu ñoà xöông caù.
4. Improve: caûi tieán
Sau khi ñaõ xaùc ñònh ñöôïc
nguyeân nhaân goác reã vaø ñöa ra caùc
giaûi phaùp cho töøng nguyeân nhaân,
nhoùm Döï aùn ñaõ tieán haønh löïa choïn
caùc giaûi phaùp ñeå öu tieân thöïc hieän
caûi tieán tröôùc baèng caùch xaùc ñònh
möùc ñoä hieäu quaû, tính khaû thi khi
tieán haønh caûi tieán, taàm aûnh höôûng
vaø ruûi ro khi thöïc hieän. Caùc giaûi
phaùp ñöôïc choïn löïa ñoù laø chuaån
hoùa quy trình, quaûn lyù coâng cuï tröïc
quan, 5S, baûo trì ngaên ngöøa, thôøi
gian chuyeån ñoåi, caân baèng chuyeàn,
thieát laäp heä thoáng thoâng tin theo
doõi tình hình saûn xuaát, saép xeáp
boá trí laïi caùc chuyeàn may, toå caét
vaø khu vöïc ñoùng goùi, caûi tieán vieäc
kieåm hoùa baèng tröïc quan...Leân keá
hoaïch vaø giao cho töøng boä phaän,
caù nhaân thöïc hieän trong thôøi gian
nhaát ñònh phaûi hoaøn thaønh. Caùc
giaûi phaùp ñaõ thöïc hieän phaûi ñöôïc
ghi nhaän, ño löôøng, ñaùnh möùc ñoä
hieäu quaû ñeå so saùnh vôùi keát quaû
tröôùc khi chöa thöïc hieän caûi tieán.
Neáu caùc keát quaû cuûa vieäc thöïc hieän
caùc giaûi phaùp cho thaáy quaù trình ñaõ
ñöôïc caûi tieán, giaûm thieåu ñöôïc laõng
phí, ñaït muïc tieâu cuûa Döï aùn ñöa ra
thì giaûi phaùp ñoù ñöôïc ghi nhaän coù
hieäu quaû vaø caàn ñöôïc duy trì, caûi
tieán lieân tuïc cho phuø hôïp vôùi tình
hình saûn xuaát. Beân caïnh ñoù cuõng
leân keá hoaïch ñeå thöïc hieän caùc giaûi
phaùp tieáp theo nhaèm ñem laïi lôïi ích
lôùn nhaát cho Coâng ty.
5. Control: kieåm soaùt
Ñeå ñaûm baûo caùc giaûi phaùp ñaõ
trieån khai thöïc hieän khoâng bò sai loãi
vaø luoân ñem laïi hieäu quaû cao thì
caàn phaûi xem xeùt ñaùnh giaù caùc giaûi
phaùp ñöa ra coù luoân mang laïi keát
quaû toát theo thôøi gian hay khoâng,
coù nhöõng giaûi phaùp naøo maø vaãn coøn
coù theå xaûy ra sai loãi töø ñoù tìm ra
caùc bieän phaùp phoøng choáng? phaûi
luoân luoân thu thaäp vaø phaân tích soá
lieäu theo töøng tuaàn, töøng thaùng vaø
töøng quyù...ñeå moïi hoaït ñoäng luoân
ñöôïc kieåm soaùt toát nhaát.
Sau thôøi gian xaây döïng vaø aùp
duïng heä thoáng saûn xuaát tinh goïn
Coâng ty ñaõ ñaït nhöõng thaønh coâng
nhaát ñònh, ñeàu ñaït vaø vöôït caùc muïc
tieâu ñeà ra nhö:
Thöù nhaát: veà nguoàn nhaân löïc
Coâng ty ñaõ ñaøo taïo ñöôïc ñoäi
nguõ lao ñoäng coù kyõ naêng cao veà xöû
lyù vaø phaân tích soá lieäu, taêng cöôøng
khaû naêng laøm vieäc theo nhoùm, chuû
ñoäng ñöa ra caùc yù töôûng caûi tieán vaø
maïnh daïn trieån khai caùc yù töôûng.
Thöù hai: veà vieäc saép xeáp, boá
trí laïi caùc chuyeàn may vaø toå caét.
Caùc chuyeàn may ñöôïc boá trí
ñöôøng ñi saûn phaåm theo hình chöõ
U hoaëc chöõ I tuøy theo tính chaát
cuûa töøng maõ haøng, doøng chaûy
saûn phaàm lieàn maïch khoâng bò ñöùt
quaõng vaø choàng cheùo.
Taïi toå caét ñaõ thöïc hieän vieäc saép
xeáp laøm sao ñöôøng ñi saûn phaåm laø
ngaén nhaát vaø ít toán dieän tích nhaát
ñaûm baûo caáp haøng nhanh nhaát cho
caùc chuyeàn may khi caàn.
Thöù ba: veà naêng suaát vaø chaát
löôïng saûn phaåm
Trung bình moãi chuyeàn may
taêng naêng suaát töø 25 ñeán 35 % vöôït
muïc tieâu ñeà ra, ñaëc bieät coù moät soá
chuyeàn may naêng suaát lao ñoäng
taêng töø 35 ñeán 40 %. Chaát löôïng
cuûa saûn phaåm caûi thieän roõ reät, tyû
leä haøng loãi ñaõ giaûm töø 30% xuoáng
coøn khoaûng 15%.
Thôøi gian thöïc hieän thao taùc ôû
coâng ñoaïn kieåm hoùa cho moãi loãi
ñöôïc phaùt hieän giaûm coøn trong
khoaûng 2 giaây (So vôùi trung bình
10s nhö tröôùc khi caûi tieán). Caùc loãi
ñöôïc phaân loaïi roõ raøng goàm: Loãi
do Baùn thaønh phaàm vaø loãi do coâng
ñoaïn treân chuyeàn SX vaø coù heä
thoáng ñeøn caûnh baùo ñoái vôùi coâng
ñoaïn naøo coù soá loãi vöôït quaù quy
ñònh cho pheùp.

19
LEAN 6 SIGMA
Ñöùng tröôùc cô hoäi vaø thaùch
thöùc ñoù, Toång coâng ty 28 ñaõ chuû
ñoäng chuyeån dòch saûn xuaát töø
gia coâng sang FOB (chuû ñoäng
nguoàn nguyeân lieäu, phaùt trieån saûn
phaåm döïa treân maãu cuûa khaùch
haøng, vaø saûn xuaát) vaø ODM (chuû
ñoäng ñaàu vaøo, thieát keá, saûn xuaát).
Toång Coâng ty ñaõ ñaàu tö ñoàng
boä heä thoáng kheùp kín töø keùo sôïi,
deät, nhuoäm, hoaøn taát vaø xöû lyù baûo
veä moâi tröôøng, may maëc vaø kinh
doanh baùn buoân, baùn leû caùc saûn
phaåm deät may. Toaøn boä heä thoáng
maùy moùc, thieát bò raát hieän ñaïi theo
coâng ngheä cuûa chaâu AÂu nhö Ñöùc,
Thuïy Só, Bæ, Haø Lan vôùi naêng löïc
saûn xuaát haøng naêm leân tôùi 3.000
taán sôïi, 22 trieäu meùt vaûi caùc loaïi vaø
gaàn 20 trieäu saûn phaåm khaùc nhau.
Toång Coâng ty 28 khoâng chæ
saûn xuaát caùc maët haøng phuïc vuï
nhu caàu cuûa quaân ñoäi maø coøn
töøng böôùc môû roäng vaø chieám lónh
thò phaàn treân thò tröôøng daân söï
trong vaø ngoaøi nöôùc. Hieän nay
Toång coâng ty 28:
Naâng cao naêng löïc caïnh tranh
thôøi hoäi nhaäp
Theo ñaùnh giaù cuûa caùc chuyeân gia, khi hieäp ñònh thöông
maïi TPP chính thöùc coù hieäu löïc, ngaønh deät may Vieät Nam
laø moät trong nhöõng ngaønh ñöôïc höôûng lôïi nhieàu nhaát. Tuy
nhieân, moät saûn phaåm deät may muoán ñöôïc höôûng öu ñaõi
thueá quan theo TPP thì taát caû caùc nguyeân lieäu, baét ñaàu töø
sôïi trôû ñi, phaûi ñöôïc saûn xuaát taïi caùc nöôùc tham gia TPP.
Toång coâng ty 28 ñaõ trôû thaønh
nhaø saûn xuaát saûn phaåm may maëc
cho nhieàu nhaõn hieäu noåi tieáng
nhö Cardin, Moss, Ted Bake, Mc
Gor, Nara Camicie, Hugo Boss,
Nike, Pierre... Ñoái vôùi thò tröôøng
trong nöôùc, Toång Coâng ty ñang
taäp trung phaùt trieån thöông hieäu
thôøi trang cao caáp Belluni vôùi hôn
40 cöûa haøng treân toaøn quoác. Ñaây
laø thöông hieäu höôùng tôùi phaân
khuùc thò tröôøng thôøi trang daønh
cho doanh nhaân vaø giôùi chöùc vaên
phoøng.
Nhaèm naâng cao naêng löïc caïnh
tranh, ñaëc bieät laø khi hieäp ñònh TPP
chính thöùc coù hieäu löïc, Toång Coâng
ty ñaõ khoâng ngöøng caûi tieán naâng
cao naêng suaát vaø haï giaù thaønh
saûn phaåm. Baèng caùch aùp duïng
caùc quy trình saûn xuaát vaø quaûn lyù
tieân tieán, Toång Coâng ty ñaõ haïn cheá
vieäc saûn xuaát giaõn ca, laøm theâm,
giaûm toái ña thôøi gian ngöøng maùy,
naâng cao hieäu quaû söû duïng coâng
suaát maùy moùc, thieát bò giuùp giaûm
giaù thaønh saûn phaåm vaø taêng naêng
suaát lao ñoäng.
Beân caïnh ñoù, Toång Coâng ty
cuõng raát chuù troïng naâng cao kieán
thöùc veà quaûn lyù, chuyeân moân vaø tin
hoïc cho caùn boä caùc caáp; boài döôõng
cho coâng nhaân thi naâng baäc thôï,
thi thôï gioûi; ñaûm baûo caùc caùn boä
coâng nhaân vieân coù ñuû naêng löïc toå
chöùc, ñieàu haønh saûn xuaát moät caùch
khoa hoïc, laøm chuû caùc thieát bò hieän
ñaïi vaø coâng ngheä môùi...
Vôùi vieäc thöïc hieän ñoàng boä
nhieàu giaûi phaùp nhö treân, Toång
Coâng ty 28 ñaõ saün saøng chaøo ñoùn
caùc cô hoäi vaø thöû thaùch môùi trong
thôøi kyø hoäi nhaäp hieän nay.
Vaên phoøng NSCL
theo http://nscl.vn

Lean 6 Sigma Số 61

Recomendados

Recomendados

Mais conteúdo relacionado

Mais procurados

Mais procurados (16)

Destaque

Destaque (20)

Semelhante a Lean 6 Sigma Số 61

Semelhante a Lean 6 Sigma Số 61 (20)

Mais de IESCL

Mais de IESCL (18)

Lean 6 Sigma Số 61