1. os nomes dos elementos químicos

2. nomes de minerais 40 Zr Circonio 4 Be Berilio 5 B Boro 62 Sm Samario 14 Si Silicio 9 F Flúor

3. Esmeralda: un dos minerais de berilo O seu nome ven do mineral berilio Os seus compostos son moi tóxicos. CURIOSIDADES Descuberto en 1798 no mineral berilo por Louis Vauquelin HISTORIA -moderador nos reactores nucleares -compoñentes aeroespaciais, informática, electrónica, aparellos de precisión -endurecedor de aliaxes de cobre USOS quentando cloruro de berilio con magnesio COMO SE OBTÉN en 30 minerais: berilo, bertrandita, crisoberilo, fenaquita.. ONDE SE ATOPA Estado físico: solido Punto de fusión: 1.287 ºC Punto de ebulición: 2.500 ºC Densidade: 1,85 Cor gris, duro, lixeiro e crebadizo, bo conductor da calor PROPIEDADES GRUPO: metais alcalino-térreos Nº ATÓMICO: 4 SÍMBOLO: Be BERILIO berilio, beryllium, béryllium, berílio

4. Tres variedades de berilo MORGANITA AUGAMARIÑA HELIOTROPO

5. O nome débese ao bórax, o seu principal composto . CURIOSIDADES Illado en 1808 independentemente por Joseph Gay-Lussac, Louis-Jacques Thénard e Humphry Davy con poucos días de diferencia. Recoñecido como elemento químico por Jöns Jacob Berxelius en 1824. Compostos de boro foron usado no antigo Exipto para momificar e polos romanos na fabricación de vidro. HISTORIA -bórax: fabricación de febra de vidro -industria aeroespacial -industria textil -semicondutor -conservantes da madeira -escudo contra as radiacións en reactores nucleares USOS Redución de haloxenuros de boro con hidróxeno. COMO SE OBTÉN Mineral: bórax, colemanita, pegmatitas... ONDE SE ATOPA Estado físico: sólido Punto de fusión: 2.200 ºC Punto de ebulición: 2.550 ºC Densidade: 2,34 A forma metálica é de cor negra, duro (9,3) mal condutor á temperatura ambiente. É o elemento con maior resistencia á tracción. O boro amorfo é de cor castaña. PROPIEDADES GRUPO: metaloides Nº ATÓMICO: 5 SÍMBOLO: B BORO boro, boron, bore, boro

6. BORAX

7. amatista O nome ven do latín “sílex” (Pedernal). É o segundo elemento máis abundante do planeta (27,7 % da codia terrestre). CURIOSIDADES Identificado por Antoine Lavoisier en 1787. Illado por primeira vez en 1824 por Jöns Berzelius HISTORIA -aliaxes -cerámica técnica, vidros, abrasivos -industria electrónica (chips, transistores, pilas solares...) -construción -láseres -siliconas -xoiería USOS Quentando seixo cun axente reductor (carbono, magnesio) nun forno eléctrico. COMO SE OBTÉN Non existe en estado libre. Aparece en numerosos minerais e rochas: seixo, cuarcita, granito, arxilas... ONDE SE ATOPA Estado físico: Punto de fusión: 1.410 ºC Punto de ebulición: 2.355 ºC Densidade: 2,33 Aparece en forma cristalizada (cor gris, brillo metálico, duro -7-, pouco soluble), ou amorfa (pó de cor castaña). PROPIEDADES GRUPO: metaloides Nº ATÓMICO: 14 SÍMBOLO: Si SILICIO silicio, silicon, silicium, silício

8. variedades de sílex

9. circonita O nome provén do mineral circón . CURIOSIDADES Identificado en 1789 por Martín Klaproth e illado en 1824 por Jöns Berzelius. HISTORIA -reactores atómicos (pola baixa absorción de neutróns) -aleacións supercondutoras e moi resistentes -crisoles de laboratorio (óxido de circonio), recubrimentos refractarios -dentaduras -xoiería (óxido de circonio-circonita) -instrumentos de corte USOS Proceso de Kroll: reducindo o cloruro con magnesio. Electrolise de sales fundidas (circonio en pó). COMO SE OBTÉN Minerais: circón, badeleíta ONDE SE ATOPA Estado físico: sólido Punto de fusión: 1.857 ºC Punto de ebulición: 3.577 ºC Densidade: 6,52 Duro, de cor branca, resistente á corrosión. Arde facilmente se está en pó. PROPIEDADES GRUPO: metais de transición Nº ATÓMICO: 40 SÍMBOLO: Zr CIRCONIO zirconio, zirconium, zirconium, zircônio

10. circón

11. imáns O nome ven do mineral samarsquita, que á súa vez lévao en honra ao enxeñeiro de minas ruso Samarski. CURIOSIDADES Descuberto por espectroscopia en 1853 por Jean Charles Galissard de Marignac. Illado en 1879 por Paul-Émile Lecoq de Boisbaudran a partir da samarsquita. HISTORIA -óptica, para absorber luz infravermella, lámpadas de electrodos de carbono (cine) -catalizador na deshidratación e na deshidroxe nación de etanol -imáns permanentes -captura de neutróns nos reactores nucleares -electrónica: condensadores, USOS Proceso de intercambio iónico, con solventes, por electrolise, ou reducindo o seu óxido con lantano. COMO SE OBTÉN Minerais: samarsquita, monacita, bastnasita, metal Misch ONDE SE ATOPA Estado físico: sólido Punto de fusión: 1.072 ºC Punto de ebulición: 1.803 ºC Densidade: 7,3 Cor prateado brillante. Vólvese gas áos 150 ºC. PROPIEDADES GRUPO: lantánidos Nº ATÓMICO: 62 SÍMBOLO: Sm SAMARIO samario, samarium, samarium, samário

12. samarsquita

13. O nome ven do mineral fluorita (en latín “fluere”= fluir). O flúor puro é perigoso (produce queimaduras) e tóxico. CURIOSIDADES Illado en 1886 por Henri Moissan. HISTORIA -plásticos especiais: teflón -enriquecemento do uranio -industria do aluminio e do vidro -prevención de caries (fluoruros) -fabricación de semicondutores USOS Electrolise dunha mestura de HF e KF. COMO SE OBTÉN Minerais: fluorita, fluorapatito, criolita ONDE SE ATOPA Estado físico: gas Punto de fusión: -219,6 ºC Punto de ebulición: -118 ºC Densidade: 1,7 (0ºC) Cor amarela pálida formado por moléculas diatómicas. É o máis electronegativo e reactivo de todos os elementos. PROPIEDADES GRUPO: halóxenos Nº ATÓMICO: 9 SÍMBOLO: F FLÚOR flúor, fluorine, flúor, flúor

14. variedades de fluorita

15. Departamento de Ciencias 1 ESO