2. As PRECIPITACIÓNS prodúcense
cando o peso das pingas que se
forman nas nubes é tan grande
que non se pode soster no aire e
caen en forma de CHUVIA, NEVE
ou SARAIBA
3. CHUVIA
Prodúcese en nubes baixas. Se as pingas caen de pouca altura son
pequenas e se caen de moita altura son máis grandes.
4. Un pé de auga e saraiba descarga auga a xerros no
medio dun día de inverno metido en auga.
10. A chuvia moi miúda, con pingas moi finas, como néboa, chámase,
segundo os lugares: chovisca, poalla, barruzo, orballo, bromorio,
molura, mollaparvos, mollapitos…
13. Despois de escampar, estrelampar, estiñar ou clarear as derradeiras
pingas esbaran polas ponlas das árbores.
14. Segundo a crenza
popular, o arco da vella
baixa a beber auga dos
ríos. Tamén se di que
onde remata o arco da
vella hai un illó.
15. CANTIGA:
Es coma auga moleira,
que anque non pareza molla,
tes moi boas palabriñas
para quen non te conoza.
16. REFRÁNS
-En abril, cada pingueira vale por mil.
-A chuvia de San Xoan tolle o viño e non da pan..
-En agosto chove mel e mosto.
-En abril augas mil, en maio as que queiran vir.
-Cando Nadal nada, sinal de boa anada.
17. ORBALLO/ROSADA
Prodúcese nas noites despexadas. A calor da terra pérdese
rapidamente, baixa a temperatura do aire e a auga que contén
condénsase en pingas sobre as superficies frías.
18.
19. XEADA
Prodúcese nas noites despexadas con temperaturas por debaixo de
cero graos. A auga conxélase sobre as superficies frías.
35. ARTESANÍA DA CHUVIA
A coroza é unha prenda
feita de xuncos ou palla
construída de xeito que a
auga esbara por ela. Foi
moi empregada na
montaña.
36. OFICIO DA CHUVIA:
O PARAUGUEIRO
Os paraugas son
accesorios
imprescindibles nun
país onde chove moito
e mantelos en boas
condicións é traballo
do paraugueiro.
38. Cómo chove miudiño,
Como miudiño chove;
Como chove miudiño.
Pol-a banda de Laíño,
Pol-a banda de Lestrobe.
...
CANTARES GALLEGOS (Rosalía de Castro, 1863)
39. ...
Misteriosa regadeira
Fino orballo n-o chan pousa
Coa feitiña curvadeira
Remollando n-a ribeira
Frol por frol, chousa por chousa...
CANTARES GALLEGOS (Rosalía de Castro, 1863)
40. É noite pechada
e chove miudiño
...
…
Nas lousas de pedra,
ó longo da rúa
escura e deserta
estoupan as pingas
que deitan as tellas
...
CHOVE...
Ramón Cabanillas
41. …
En falerpas, silenzosa,
como folliñas de rosa
cai a neve
...
MENTRAS CAI A NEVE
Ramón Cabanillas
42. ...
Pola mañán a luz é limpa e crara.
...
¡Non hai pinga de ágoa que non brile e cante
nin folla que non ría!
...
O CASAL DE CATICOVAS
Ramón Cabanillas
43. TRADICIÓN
No monte Aloia, en Tui, levaban a imaxe de San
Lourenzo á Pedra da Auga (mirando ao solpor) para
pedir chuvia, e á pedra so Sol (mirando ao nacente) se
querían que parase de chover.
44. EU SON...
BALBINO. Un rapaz da aldea.
Coma quen dis, un ninguén.
E ademais, pobre. Porque da
aldea tamén é Manolito, e non
hai quen lle tusa...
... Ninguén me di, poño por
caso, para que sirven as
estrelas, nin onde morren os
paxaros. Sei de certo que
moitísimos anos antes de nacer
eu xa había sol e penedos e
fuxía a auga polo río...
...Pero para min é miragre
todo. Dende as pingueiras da
chuvia ata o canto do grilo...
MEMORIAS DUN NENO LABREGO
Xosé Neira Vilas
46. ESTO sí é chover e ventare!
Que noite pra mariñeiros e
camiñantes!
Metidiño na camiña
tapadiño hastr’as orellas
sinto zapicar as beiras
entr’o vento que axubría...
(Uxío Novoneyra)
47. CHOVE nas veigas sin que se oia.
Unha tras outra
cain as follas dando voltas.
Ollando a serra calada
ún agarda
unha cousa queda e lonxana.
OS EIDOS (Uxío Novoneyra)
48. “Chove
na casa do probe”
CHOVE no monte e nas viñas
Envolca a auga en regueiras
e ailí onde cain as beiras
baila muiñeiras miudiñas...
(Uxío Novoneyra)
49. TRONOU ventou e choveo.
Bicouse a terra co ceo.
A noite que onte caiu
sólo foi pra quen a oíu.
Ameteu o río ameteron as fontes
i os fontegallos dos montes.
Naz a auga a goforón.
Regan os prados a cachón.
Dinde nino pequeno
vou ver sempre o río que ameteu
que me fai ise aceno
que sein eu.
(Uxío Novoneyra)
50. MAÑÁNS de xeada!
Espertar co día á ventan
encollerse na cama
achegar a roupa á cara
i ouvir andar tropeando pola casa.
Canta a vaca
cas astas na escada.
Canta o galo
pandeando o corpo i o canto.
(Uxío Novoneyra)
51. XEA
Fai un frío que queima.
Pouco a pouco
érguese a terra en trempos.
O tourón os trousos os
carambelos!
Cruza un lobo....
Roxe a folla nos carreiros
aló no fondo dos cousos.
(Uxío Novoneyra)
52. NEVA no bico do cume
neva xa pola ladeira
neva no teito e na eira.
..................
..................
..................
Eu a ollar pro lume
i o lume a ollarme.
O lume sin queimarme
fai de min fume.
(Uxío Novoneyra)
53. PACEN as vacas
na nabarega.
Treme a pequena
que vai co’elas.
Febreiro chove
febreiro xea
febreiro neva
neve lixeira...
(Uxío Novoneyra)
54. DOBRAN as campás da neve.
A alma de seu gardada
tornouse inda máis calada
e nin pode nin se astreve.
Falopiña a falopiña
vai branquexando a cortiña.
Cada miniña seu sono
cada copo sua flairiña.
(Uxío Novoneyra)
55. NEVA
e non leva
Todo o tempo a unha hora.
.......................
Cai a neve polvoriña
cai a neve a plomo
como nun ámeto pechado
cai a neve fora...
.......................
(Uxío Novoneyra)
