Dokumen tersebut membahas mengenai pengenalan penulisan ilmiah dan bukan ilmiah, jenis-jenis penulisan ilmiah seperti tesis, disertasi, esai ilmiah, buku ilmiah, kertas kerja dan laporan. Dibahas pula proses penggubalan karya ilmiah yang terdiri dari proses tekstual dan mental, serta format dan prosedur penulisan ilmiah termasuk penentuan topik, pemilihan tajuk, pengumpulan maklumat, dan pembuatan kerangka tulisan
2. Pengenalan
• Merupakan cabang komunikasi yang berfungsi
dalam menyampaikan maklumat.
• Keupayaan penulis kemahiran, pengalaman
dan pengetahuan tentang sesuatu isu.
• Keupayaan pembaca merungkai dan
memahami apa yang ditulis oleh penulis.
• Penulis perlu memastikan penggunaan ayat dan
makna dalam ayat selari dengan interpretasi
yang akan dibuat oleh pembaca.
3.
4. Faktor Penulis tidak mampu
menulis.
Siti Hajar (2009), telah menyenaraikan 5 faktor yang
menyebabkan penulis tidak mampu menulis. Antaranya :
1. Tidak berupaya memilih dan menentukan topik.
2. Membataskan fikiran kepada satu-satu topik sahaja
3. Tidak mampu mengembangkan idea dan menghujah
pendapat.
4. Sukar menemukan bahan dan sumber rujukan yang
relevan
5. Belum mempunyai kebiasaan atau budaya menulis
dalam diri.
5. Retorik
• Teknik penggunaan bahasa dalam
menyampaikan idea.
• Bertujuan untuk mempengaruhi, memujuk dan
meyakinkan pembaca tentang sesuatu
perkara.
• Kemahiran retorik melibatkan beberapa aspek,
iaitu penguasaan tatabahasa, penyampaian
pemikiran yang teratur dan sistematik, serta
penguasaan corak dan bentuk penulisan.
14. Jenis Penulisan
Penulisan Bukan Ilmiah
• lebih berbentuk retorik, imaginasi, sastera dan kreativiti penulisnya
• tanpa melibatkan fakta yang tepat.
• Kadang kala hanya mengikut logik akal semata-mata atau digeneralisasikan dari
pengalaman seseorang sahaja.
Penulisan Ilmiah
• Perkataan ilmiah membawa erti yang sama dengan akademik.
• Merujuk perkara-perkara yang berhubungan dengan maklumat dan data.
• Dikenali dengan beberapa istilah lain seperti penulisan bermaklumat, penulisan saintifik,
penulisan akademik dan penulisan deskriptif (Mohd. Azhar Abd. Hamis, et.al., 2001:19)
• Dijalankan secara teratur dan teliti mengikut prosedur dan protokol tertentu agar dapat dibuktikan
fakta yang ditulis.
• Diasaskan dengan kepercayaan bahawa setiap fenomena perlu dijelaskan dengan keterangan
tertentu, iaitu ada sebab bagi setiap kesan sesuatu fenomena dan bukan terjadi secara semula
jadi.
• Setiap kesimpulan dan rumusan yang dibuat hanya boleh diterima apabila disokong oleh bukti.
15. Jenis-jenis Penulisan Ilmiah
• Setiap penulisan ilmiah berbeza.
• Perbezaan ini dapat dilihat berdasarkan ciri-ciri khusus
dan beberapa ciri-ciri umum yang lain.
• Penulisan ilmiah dapat dikategorikan kepada 6 jenis
yang utama iaitu:
1. Tesis
2. Disertasi
3. Esei ilmiah
4. Buku ilmiah
5. Kertas kerja
6. Laporan
20. Proses Penggubalan Karya
• Menurut Asmah Hj Omar (2009) terbahagi kepada 2 :
Proses Tekstual Proses Mental
1. Proses melakarkan buku atau
makalah.
2. Memberi struktur kepada karya.
3. meliputi proses mental kerana
proses penciptaan terus berlaku di
dalam otak kita
4. Mudah jika mendapat maklumat
yang diperlukan.
5. Dibicarakan secara am atau secara
terperinci bergantung pada
peranannya dalam konteks
keseluruhan karya itu.
1. Berlaku seiring
2. Proses otak diturunkan kepada
organ artikulasi .
3. Penulis seolah-olah bercakap
pendengar maya
4. Penulis menilai sendiri dari segi
fakta atau bahasa.
5. Memindahkan apa yang ada di
dalam otaknya (abstrak ) kepada
bentuk fizikal (tulisan).
6. Berlaku proses pentaakulan .
7. Mencari jawapan berdasarkan
pengetahuan sedia ada.
21. Format dan Prosedur Penulisan
• Pemahaman tentang format dan prosedur
penulisan dapat membantu pelajar
menghasilkan penulisan yang bermutu
dan bersistematik.
• Menjadi garis panduan yang memandu
pelajar teknik menulis yang teratur dan
tersusun.
22. Langkah Format dan Prosedur
1. Penentuan Topik
• Merangkumi 3 kategori yang perlu
dipenuhi bagi menentukan topik dalam
penulisan ilmiah. Antaranya ialah:
i. Ruang lingkup
ii. Jumlah perkataan dan ayat
iii. Kumpulan sasaran
23. Langkah Format dan Prosedur
2. Pemilihan Tajuk
• Mengikut skop topik yang ingin dibincangkan.
• Memudahkan penulis mengumpul data dan
maklumat yang berkaitan.
• Tajuk mestilah ringkas dan tidak melebihi 15
patah perkataan.
• Tidak boleh diletakkan tanda noktah.
• Mesti dapat menggambarkan keseluruhan
penulisan.
24. Langkah Format dan Prosedur
3. Pengumpulan Maklumat
• Terbahagi kepada dua, iaitu maklumat
yang tersedia atau maklumat yang dibina
sendiri melalui kajian.
• Langkah permulaan dapatkan
seberapa banyak maklumat daripada
pelbagai sumber.
• Peringkat kedua lakar kerangka supaya
maklumat dapat disusun dengan baik.
25. Langkah Format dan Prosedur
4. Pembinaan Kerangka
• Mempunyai 3 perenggan utama, iaitu
pengenalan, isi, dan penutup.
• Pengenalan latar belakang atau pendahuluan
tentang topik secara ringkas.
• Isi mengandungi sub topik-sub topik yang
diperincikan dan berkesinambungan antara satu
sama lain
• Penutup rumusan yang menunjukkan
pengakhiran sesebuah penulisan.
26. Langkah Format dan Prosedur
5. Pemilihan dan Penggunaan Kosa Kata
• Aspek penting bagi menentukan
ketepatan makna sesuatu perkataan.
6. Senarai Rujukan dan Nota Rujukan
• Senarai rujukan bahan khusus yang
menyokong penulisan.
• Nota rujukan catatan bahan atau kerja
yang sukar diperoleh dan amat terhad di
paparkan kepada khalayak umum.
27. Langkah Format dan Prosedur
7. Menulis Rujukan
• Senaraikan semua bahan yang digunakan
dalam penulisan pada bahagian akhir
penulisan.
8. Membuat Kutipan Teks
• Digunakan bagi menyokong fakta dan
hujah-hujah penulisan.
28. Kerangka atau Draf Penulisan
Ilmiah
• Bergantung pada jenis penulisan ilmiah
yang hendak dihasilkan.
• Kerangka umum merupakan garis
panduan penyusunan isi kandungan
sebelum penulisan dilakukan.
29.
30. Jenis penulisan Ilmiah Kerangka Umum
2. Kertas Kerja
Persidangan Atau
Seminar
• Tajuk
• Nama Penceramah
• Nama Institusi
• Abstrak (Sinopsis/ringkasan)
• Pengenalan
• Perkaedahan
• Keputusan
• Perbincangan
• Bahan Rujukan
• Lampiran
3. Esei Ilmiah
1.0 Pengenalan
2.0 Isi kandungan (Sub Topik)
2.1 Sub topik 1
2.2 Sub topik 2
2.3 Sub topik 3
2.4 Sub topik 4
2.5 Sub topik 5
3.0 Penutup
4.0 Bibliografi
5.0 Lampiran (Jika Ada)
38. Kesimpulan
• Bab ini membuka perspektif pelajar
untuk mendalami secara asas
tentang penulisan yang merangkumi
pengenalan kepada penulisan, jenis-
jenis penulisan, ciri-ciri khusus
penulisan ilmiah, dan format dan
prosedur penulisan.
