Ενημερωτικό δελτίο/Newsletter Οκτώβριος 2018

1. Γραφείο Συντονιστή
Εκπαίδευσης Ν. Αφρικής
Ενημερωτικό
δελτίο/Newsletter
Οκτώβριος 2018
-Επιμέλεια φυλλαδίου: Γεώργιος Βλάχος, Συντονιστής Εκπαίδευσης
-Διαμόρφωση φυλλαδίου: Νικόλαος Κομματάς, εκπαιδευτικός ΠΕ70.
Email επικοινωνίας: gsvlachos@gmail.com και nkommatas@yahoo.gr

2. 1
Ενημερωτικό δελτίο – Οκτώβριος 2018
ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ
Αγιασμός στα σχολεία της Ελληνικής Κοινότητας Λουμπουμπάσι - Κονγκό........................ 2
Η ΣΧΟΛΗ ΣΑΧΕΤΙ ΤΙΜΑ ΤΗΝ ΕΠΕΤΕΙΟ ΤΗΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑΣ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ – 1η
Οκτωβρίου
2018....................................................................................................................................... 3
Η 5η Πανελλήνια Ημέρα Σχολικού Αθλητισμού στα ελληνικά σχολεία του Λουμπουμπάσι -
Κονγκό ................................................................................................................................... 5
Εγκαινιάσθηκε το 8ο Ορθόδοξο Σχολείο στην Τανζανία ...................................................... 8
Ο καθηγητής κ. Benjamin Hendrickx αναγορεύτηκε Επίτιμος Διδάκτορας του Τμήματος
Ιστορίας κι Εθνολογίας της Σχολής Κλασικών και Ανθρωπιστικών Σπουδών του Δ.Π.Θ. .... 9
ΣΧΟΛΗ ΣΑΧΕΤΙ: Χρονοκάψουλα….αναμνήσεων !!! (26 έως 28 Σεπτεμβρίου 2018)........... 11
ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΕΙΡΗΝΗΣ – (21 Σεπτεμβρίου – Δημοτικό σχολείο Λουμπουμπάσι –
Κονγκό)................................................................................................................................ 13
ΕΝΑΡΞΗ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΕΤΟΥΣ ΓΙΑ ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΣΧΟΛΕΙΑ ΤΗΣ ΑΙΘΙΟΠΙΑΣ.............................. 14
Εκδήλωση για τον συγγραφέα Ν. Καζαντζάκη και τα 30 χρόνια της "Διεθνούς Εταιρείας
Φίλων Νίκου Καζαντζάκη" - 14 Οκτ. 2018 .......................................................................... 15
ΗΜΕΡΑ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΔΙΑΦΡΕΤΙΚΟΤΗΤΑΣ – 24 ΣΕΠΤΕΜΒΡΊΟΥ......... 17
ΟΤΑΝ Η ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ ΠΟΛΕΜΗΣΕ ΤΟΝ ΕΧΘΡΟ ................................................................. 20
Ηθοποιοί, συνθέτες, τραγουδιστές και άλλοι πνευματικοί της χώρας εναντίον του
κατακτητή με τα δικά τους «όπλα». .................................................................................... 20
«Μήνυμα του Συντονιστή Εκπαίδευσης, κ. Γεωργίου Βλάχου, για την εθνική επέτειο της
28ης Οκτωβρίου 1940.»...................................................................................................... 27
Η ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΣΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ......................................... 28
ΑΦΡΙΚΑΝΙΚΗ ΤΕΧΝΗ: Ένας γεωγραφικός και πολιτισμικός χάρτης της Αφρικής
(Οκτώβριος)......................................................................................................................... 33
Η τελευταία σελίδα............................................................................................................. 34

3. 2
Ενημερωτικό δελτίο – Οκτώβριος 2018
Αγιασμός στα σχολεία της Ελληνικής Κοινότητας
Λουμπουμπάσι - Κονγκό
Γράφει ο Σακελλάριος Τσαγκάρης
Διευθυντής Γυμνασίου-Λυκείου
Μια νέα σχολική
χρονιά ξεκίνησε για τα
παιδιά των σχολείων της
Ελληνικής Κοινότητας
Λουμπουμπάσι. Τον
καθιερωμένο αγιασμό
τέλεσε ο Μητροπολίτης
Κατάνγκα κ.κ Μελέτιος
παρουσία του Προέδρου
της Ελληνικής Κοινότητας κ. Ψαρομμάτη Γεωργίου, μελών του Διοικητικού
Συμβουλίου, αλλά και αρκετών γονέων.
Μετά το πέρας του
αγιασμού ο Σεβασμιότατος
Μητροπολίτης αλλά και ο
Πρόεδρος της Ελληνικής
Κοινότητας ευχήθηκαν σε
όλους καλή σχολική χρονιά
και διαβεβαίωσαν ότι όπως
κάθε χρόνο έτσι και φέτος το σχολείο θα έχει την υποστήριξη όλων προκειμένου να
επιτευχθεί η εύρυθμη λειτουργία του.
Ακολούθησε ένας μικρός
μπουφές για μικρούς και
μεγάλους.

4. 3
Ενημερωτικό δελτίο – Οκτώβριος 2018
Η ΣΧΟΛΗ ΣΑΧΕΤΙ ΤΙΜΑ ΤΗΝ ΕΠΕΤΕΙΟ ΤΗΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑΣ
ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ – 1η
Οκτωβρίου 2018
Γράφει: Ο εκπαιδευτικός του Ελληνικού Τμήματος Άξιος Δημοσθένης.
Φέτος συμπληρώθηκαν 59 χρόνια από την ημέρα που η Μεγαλόνησος
απέκτησε την Ανεξαρτησία της από την Αγγλική
Κατοχή. Και όμως, από τότε, την 1η
Οκτωβρίου του
1960, μαζί με την ανεξαρτησία του ο λαός της Κύπρου
δεν φανταζόταν ότι θα ξεκινούσε για αυτόν ένας
ατέλειωτος Γολγοθάς δεινών, με κατάληξη την
Εισβολή και Κατοχή του 1974 από τους Τούρκους.
Σήμερα μετά από δεκαετίες ολόκληρες το Κυπριακό
δεν βρήκε ακόμη την λύση του, ούτε στο εδαφικό,
ούτε στο θέμα των περιουσιών ούτε καν σ’ αυτό των
αγνοουμένων.
Η Σχολή ΣΑΧΕΤΙ και το Ελληνικό Τμήμα τίμησαν, σήμερα Δευτέρα 01
Οκτωβρίου 2018, την επέτειο της ανεξαρτησίας της Κύπρου με μια όμορφη γιορτή.
Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στην μεγάλη αυλή του σχολείου και ξεκίνησε με την
προσέλευση των σημαιών. Αμέσως μετά την προσευχή από τον ιερέα του ΣΑΧΕΤΙ π.
Πέτρο, οι επικεφαλής επιμελητές Λ. Καπουτσής και Χ. Μαρινάκου, παρουσίασαν
συνοπτικά το ιστορικό της ανεξαρτησίας της Κύπρου.
Κατόπιν ο Πρόξενος και Γραμματέας της Ύπατης Αρμοστείας της Κύπρου κ. Μ.
Στυλιανού, παρουσίασε μέσα από την ομιλία του σημαντικές ιστορικές στιγμές της
συνθήκης της Ανεξαρτησίας.

5. 4
Ενημερωτικό δελτίο – Οκτώβριος 2018
Η εκδήλωση συνεχίστηκε με όμορφες παρουσίες από μαθητές του ΣΑΧΕΤΙ:
Η «Τηλλυρκώτισσα» Παραδοσιακό Τραγούδι από τους μαθητές της Ε’ τάξης του
Δημοτικού, υπό την μαέστρο και καθηγήτρια της μουσικής του ΣΑΧΕΤΙ κ. Θεανώ
Φυγκιώρη.
Συρτός Κύπρου – Χορός από μαθητές της Α’ και Β’ Λυκείου.
«Είμαι από την Κύπρο» από τους μαθητές Κ. Σοφιανό, Ρ. Πουρούλλη, Κ. Μόρφου,
Κ. Χατζημάρκου. Οι ανωτέρω μαθητές, κυπριακής καταγωγής, με πολύ γλαφυρό
τρόπο μίλησαν για την Κύπρο μέσα από τις φυσικές ομορφιές της, την κουλτούρα του
νησιού, τα φαγητά της και τον πολιτισμό της.
«Η Σημαία της Κύπρου». Την ιστορική διαδρομή του συμβόλου της Κυπριακής
Δημοκρατίας παρουσίασαν οι μαθητές Δ. Λαζανάκης, Κ. Εγγλεζάκης, Α. Πάσιου, C.
De La Porte.
Η εκδήλωση έκλεισε με την ανάκρουση του Εθνικού Ύμνου της Ελλάδας.
Να σημειώσουμε ότι την γιορτή τίμησαν με την παρουσία τους ο Γενικός Πρόξενος
της Ελλάδας στο Γιοχάνεσμπουργκ κ. Ι.
Χατζαντωνάκης, ο Πρόεδρος της
Ομοσπονδίας Ελληνικών Κοινοτήτων
κ. Ι. Φιλίππου, Ο Πρόεδρος του Δ.Σ του
ΣΑΧΕΤΙ κ. Α. Στεφάνου καθώς και
μέλη του Συμβουλίου, ο Συντονιστής
Εκπαίδευσης κ. Γ. Βλάχος, εκπρόσωποι
της Κυπριακής Αδερφότητας και
φυσικά όλοι οι μαθητές και η Διοίκηση
του ΣΑΧΕΤΙ.

6. 5
Ενημερωτικό δελτίο – Οκτώβριος 2018
Η 5η Πανελλήνια Ημέρα Σχολικού Αθλητισμού στα ελληνικά
σχολεία του Λουμπουμπάσι - Κονγκό
Γράφει η εκπ/κός Φυσικής Αγωγής του σχολείου, Μαρία Υφαντή
Με αφορμή την
Πανελλήνια Ημέρα Σχολικού
Αθλητισμού που έχει θεσπιστεί
από το Υπουργείο Παιδείας
Έρευνας και Θρησκευμάτων, ως
αναγνώριση της αξίας που έχει ο
αθλητισμός σε επίπεδο υγείας,
ευεξίας και ως ευχάριστη και
διασκεδαστική δραστηριότητα
γιορτάστηκε στο σχολείο μας η 5η
Πανελλήνια Ημέρα Σχολικού
Αθλητισμού με θέμα: «Ας
κινηθούμε».
Οι μαθητές μας απέδειξαν την
αποτελεσματικότητα της εκπαιδευτικής διαδικασίας
της Φυσικής Αγωγής, όπως αυτή πραγματοποιείται
στα πλαίσια του μαθήματος με το σημαντικότερο
πλεονέκτημα της, ότι μπορούν να μαθαίνουν ακόμη
και διασκεδάζοντας. Μέσα από την πολύτιμη
εμπειρία των αγώνων και της συμμετοχής σε
αθλητικές δραστηριότητες και παιχνίδια οι μαθητές
μας επέδειξαν την απαραίτητη σωστή αθλητική
συμπεριφορά. Υπακοή στους κανονισμούς, τη
σπουδαιότητα της προσπάθειας, του στόχου, του
συναγωνισμού, της επιτυχίας, του σεβασμού προς
όλους που συμμετείχαν στις αθλητικές εκδηλώσεις, του αυτοελέγχου χωρίς να
υπάρξουν αρνητικές συμπεριφορές καθώς και της επιβράβευσης μιας καλής
προσπάθειας προς τον κάθε συμπαίκτη και αντίπαλο. Οι εκπαιδευτικοί όλων των
βαθμίδων των σχολείων μας βρισκόντουσαν δίπλα
στα παιδιά καθοδηγώντας τους και πολλές φορές
συμμετείχαν στα παιχνίδια τους.
Η μέρα ξεκίνησε με παιδαγωγικά
παιχνίδια στα οποία πήραν μέρος όλα τα παιδιά
του νηπιαγωγείου μας και διασκέδασαν μέσα από
κινητικές διαδικασίες. Διαγωνίστηκαν στο σκάσιμο
των μπαλονιών και στην επιτυχημένη σκοποβολή
με μπάλες σε συγκεκριμένο στόχο.

7. 6
Ενημερωτικό δελτίο – Οκτώβριος 2018
Σε πολλά παιχνίδια συμμετείχαν από
κοινού οι μικρές τάξεις του δημοτικού με τα
παιδιά του νηπιαγωγείου, όπως αυτό των
τσουβαλοδρομιών. Ο αυθορμητισμός τους
και το κέφι τους έδωσαν άλλες προεκτάσεις
στους στόχους των παιχνιδιών. Επέδειξαν και
προσπάθησαν να βελτιώσουν τις κινητικές
τους δεξιότητες αφού ένιωθαν ότι το παιχνίδι
τους το παρακολουθούσαν όλα τα μεγαλύτερα
παιδιά του σχολείου καθώς και όλοι οι
εκπαιδευτικοί προσπαθώντας να κερδίσουν
τον θαυμασμό «των μεγάλων».
Στη συνέχεια οι μεγαλύτεροι
μαθητές του δημοτικού μας σχολείου
συμμετείχαν σε αγώνες σκυταλοδρομίας,
με στεφάνια και μπάλες. Επιδιώκοντας τον
καλό αγώνα αλλά θέλοντας να πάρουν και τη
νίκη, η κάθε ομάδα διαγωνίσθηκε με
επιδεξιότητα και ταχύτητα αλλά τηρώντας
και τους κανόνες των παιχνιδιών. Χάρηκαν
και «έβαλαν τα δυνατά τους» όταν
διαγωνίσθηκαν στη διελκυστίνδα σε
ισοδύναμες ομάδες, προσπαθώντας να
συμπαρασύρει η μια ομάδα την άλλη προς
την μεριά της και να είναι η νικήτρια. Τελειώνοντας τις αθλητικές τους δραστηριότητες
επιβραβεύτηκαν όλα τους μ΄ ένα… γλειφιτζούρι!
Οι μαθητές και οι μαθήτριες του
γυμνασίου και του λυκείου χάρισαν ένα
υπέροχο θέαμα συμμετέχοντας σε ομαδικά
αθλήματα αγώνες, όπως το ποδόσφαιρο, η
πετοσφαίριση και η καλοθοσφαίριση.
Το επίπεδο διεξαγωγής των αγώνων
ήταν υψηλό και χωρίς αρνητικές
συμπεριφορές. Ξεπέρασαν κάθε προσδοκία
μας με την παρουσία τους στους αγώνες, όχι
μόνο εξ αιτίας της εφαρμογής της τεχνικής
των ομαδικών αθλημάτων τους αλλά και με

8. 7
Ενημερωτικό δελτίο – Οκτώβριος 2018
την αθλητική τους συμπεριφορά, τηρώντας τους κανονισμούς των παιχνιδιών και
αποδίδοντας μόνοι τους δίκαιες κρίσεις. Επίσης προσέφεραν ένα μοναδικό θέαμα με
αερόβιες κινητικές ασκήσεις με την παρουσίαση ενός μουσικοχορευτικού
προγράμματος.
Οι ώρες πέρασαν
χωρίς να το καταλάβει
κανείς! Στο τέλος όλων
αυτών των αθλητικών
δραστηριοτήτων μας, η
πληρότητα, η
ικανοποίηση και η
ευχαρίστηση που
ένιωθαν τα παιδιά
αντικατοπτρίζονταν στα
πρόσωπα τους. Αυτό μας
έδωσε την πεποίθηση ότι όχι μόνο θα περιμένουν με μεγάλη προσμονή την επόμενη
ανάλογη εκδήλωση αλλά πολλά από τα παιδιά αυτά θα επιλέξουν και στην ενήλικη
ζωή τους κατά τον ελεύθερο χρόνο τους την άθληση, ως ένα μέσο που θα συμβάλλει
στην προαγωγής της υγείας τους, της ψυχαγωγίας και της εκτόνωσης τους.

9. 8
Ενημερωτικό δελτίο – Οκτώβριος 2018
Εγκαινιάσθηκε το 8ο Ορθόδοξο Σχολείο στην Τανζανία
(Πηγή: Ρομφαία)
Με την χάρη του
Θεού και τις ευχές του
Πάπα και Πατριάρχου
Αλεξανδρείας και πάσης
Αφρικής κ.κ. Θεόδωρου
Β´, ο Σεβ. Μητροπολίτης
Ειρηνουπόλεως κ.
Δημήτριος ολοκλήρωσε
ένα ακόμη Ορθόδοξο
Σχολείο αυτό του «ΑΓΙΟΥ
ΙΑΚΩΒΟΥ», δωρεά
ανώνυμου φίλου της
Ιεραποστολής από την Βόρειο Ελλάδα, στην πόλη Κισάκι, της Νομαρχίας Μορογκόρο,
στην Ανατολική Τανζανία.
Παρόλο που ο Θεός ευλόγησε αυτά τα 14 χρόνια
Ιεραποστολικής εργασίας του Σεβ. στην Κεντρική και
Ανατολική Τανζανία, έτσι ώστε μέχρι σήμερα να έχουν
κτισθεί ή ανακαινισθεί εκ βάθρων άλλα 7 Σχολεία από
αυτόν, οι ανάγκες είναι ακόμη μεγάλες λόγω της
αυξημένης και πλούσιας σε ευλογιά Ιεραποστολικής
καρποφορίας.
Από πολύ νωρίς το πρωί της Δευτέρας 10
Σεπτεμβρίου, άρχισαν να καταφθάνουν στο νεόδμητο
Σχολείο εκατοντάδες μαθητές, κυρίως από την
πρωτόγονη φυλή των Μασάι, ιθαγενείς ιερείς της
περιοχής, Ορθόδοξοι πιστοί, εκπαιδευτικοί, αλλά και
Δήμαρχοι, Κοινοτάρχες, Διευθυντές Σχολείων και άλλοι
επίσημοι της τοπικής αυτοδιοίκησης, ώστε να παρασθούν
στην τελετή αγιασμού του πρώτου Ορθόδοξου Σχολείου
στην Νομαρχία του Μορογκόρο, σε μια νέα καρποφόρα
Ιεραποστολική προσπάθεια στην Ανατολική Τανζανία,
όπου η πλειοψηφία των κατοίκων είναι
μουσουλμάνοι!!!
Ο Σεβασμιότατος μετά την λήξη
της ακολουθίας του αγιασμού, μιλώντας
στην γλώσσα των Σουαχίλι, εξήρε τις
προσπάθειες του Πάπα και Πατριάρχου
Αλεξανδρείας κ.κ. Θεοδώρου Β´ σε κάθε
γωνιά της αφρικανικής Ηπείρου για
ειρήνη, πρόοδο, μόρφωση, υγεία,
ευημερία και αρμονική συμβίωση και
ευχήθηκε σε εκπαιδευτικούς, μαθητές και
γονείς μία καλή, ευλογημένη και
καρποφόρα σχολική χρονιά, για το καλό και την πρόοδο της Τανζανίας, αλλά και
γενικότερα της αφρικανικής Ηπείρου.

10. 9
Ενημερωτικό δελτίο – Οκτώβριος 2018
Ο καθηγητής κ. Benjamin Hendrickx αναγορεύτηκε Επίτιμος
Διδάκτορας του Τμήματος Ιστορίας κι Εθνολογίας της Σχολής
Κλασικών και Ανθρωπιστικών Σπουδών του Δ.Π.Θ.
(Πηγή: ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΣ ΤΗΣ ΘΡΑΚΗΣ )
Μια πολύ μεγάλη ημέρα ήταν η προχθεσινή για το Τμήμα Ιστορίας και
Εθνολογίας της Σχολής Κλασικών και Ανθρωπιστικών Σπουδών του Δημοκριτείου
Πανεπιστημίου Θράκης, καθώς ο επιφανής διεθνώς μεσαιωνολόγος και
αφρικανολόγος της εποχής μας, ομότιμος Καθηγητής του Πανεπιστημίου του
Γιοχάνεσμπουργκ κ. Benjamin Hendrickx, «ένας επιστήμονας που καθόρισε την
πορεία των μεσαιωνικών και βυζαντινών σπουδών τις τελευταίες δεκαετίες και που
σφράγισε με την ακαδημαϊκή του δραστηριότητα την εξέλιξη της έρευνας για τη
λατινοκρατία στο
Βυζάντιο, αλλά και
τις Αφροβυζαντινές
και Νεοελληνικές
σπουδές στο Βέλγιο
και ιδιαίτερα στη
Νότια Αφρική»,
όπως ανέφερε στον
Έπαινο του
Τιμώμενου ο αν.
Καθηγητής του
Τμήματος κ.
Γεώργιος Τσιγάρας,
ανακηρύχθηκε
Επίτιμος Διδάκτοράς
του.
Μια ιδιαίτερα σημαντική στιγμή για
το Τμήμα και για τα ελληνικά
γράμματα, εφόσον με την
ανακήρυξη του κ.Hendrickx σε
Επίτιμο Διδάκτορα του
Πανεπιστημίου μας, και
λαμβάνοντας αφορμή από το
κορυφαίο επιστημονικό του έργο
και την έδρα των ερευνών του, τη
μεγάλη αφρικανική ήπειρο, τη
«Μαύρη Ήπειρο», αυτό μας
υπενθυμίζει νοήματα ξεχασμένα
όπως το οικουμενικό πνεύμα του
Βυζαντινού Πολιτισμού που δεν διαχύθηκε μόνον στην περιοχή πέριξ του Νείλου,
όπως οι περισσότεροί μας υποθέτουμε, αλλά και σε άλλες περιοχές της Αφρικής −στη
Νουβία, (το σημερινό Σουδάν), στην Αιθιοπία και αλλού−, και κυρίως ανοίγει
διάπλατα έναν «εναλλακτικό» επιστημονικό δρόμο που περνά μέσα από τους μύθους
και τον προφορικό πολιτισμό των φυλών της Αφρικής που έχουν πολλά ακόμη να
προσφέρουν στον «κλειστό» μέχρι πρότινος ευρωποκεντρικό επιστημονικό σύστημα.

11. 10
Ενημερωτικό δελτίο – Οκτώβριος 2018
Η διαδικασία της Επιτιμοποίησης ακολούθησε το γνωστό τυπικό, παρούσης της
νυν αντιπρυτάνεως Ακαδημαϊκών Θεμάτων κ. Ζωής Γαβριηλίδου, της Κοσμήτορος της
ΣΚΑΣ κ. Πηνελόπης Καμπάκη-Βουγιουκλή, του Προέδρου του ΤΙΕ κ. Μανόλη
Βαρβούνη, ενώ της τελετής Επιτιμοποίησης προηγήθηκε ημερίδα του ΤΙΕ με θέμα: «Η
συνάντηση του Βυζαντίου με τη Δύση. Όψεις ιστορίας και πολιτισμού».
Από την τελετή της Επιτιμοποίησης παραθέτουμε το μεγαλύτερο μέρος του Επαίνου
προς τον Τιμώμενο που υπογράφει, και εκφώνησε κατά τη διάρκεια της τελετής, ο αν.
Καθηγητής του ΤΙΕ κ. Γιώργος Τσιγάρας, −προσθέτοντας χάριν ευκολίας της
ανάγνωσης υποτίτλους− προκειμένου να αναδειχθούν πτυχές από το κορυφαίο
επιστημονικό έργο του Τιμώμενου Καθηγητή, καθώς και εμμέσως η μεγάλη
συνεισφορά του στα ελληνικά γράμματα της βυζαντινής εποχής αλλά και των νεότερων
χρόνων, καθώς ο κ. Hendrickx ασχολήθηκε όχι μόνον με το Βυζάντιο και τη
Φραγκοκρατία, αλλά και με τα αρχεία της ελληνικής παροικίας του Γιοχάνεσμπουργκ
και είναι προσωπικός φίλος του δικηγόρου του Νέλσον Μαντέλα Γεώργιου Μπίζου.
(Η συνέχεια εδώ: http://paratiritis-news.gr/article/207016/O-k-Benjamin-Hendrickx--
ek-ton-pleon-epifanon-mesaionologon-kai-afrikanologon-tis-epoxis-mas )

12. 11
Ενημερωτικό δελτίο – Οκτώβριος 2018
ΣΧΟΛΗ ΣΑΧΕΤΙ: Χρονοκάψουλα….αναμνήσεων !!! (26 έως 28
Σεπτεμβρίου 2018)
Γράφει ο εκπαιδευτικός του Ελληνικού Τμήματος, Άξιος Δημοσθένης.
Κάθε χρόνο στα τέλη του
Σεπτέμβρη όλοι οι μαθητές του
Δημοτικού της Σχολής ΣΑΧΕΤΙ
για ένα τριήμερο αφήνουν τις
τσάντες και τα βιβλία και
πραγματοποιούν όμορφες
ψυχαγωγικές και διδακτικές
δραστηριότητες.
Έτσι έγινε και φέτος.
Mέσα από μια όμορφη διαδικασία
οι μαθητές όλων των τάξεων του
Δημοτικού, “έθαψαν” γυάλινες
κάψουλες με προσωπικές τους απόψεις και επιθυμίες, με προσωπικά τους
αντικείμενα έχοντας ως ορόσημο να τα βγάλουν στην επιφάνεια όταν θα φοιτούν
στην δωδεκάτη τάξη του ΣΑΧΕΤΙ.
Η ιδέα δόθηκε από την εκπαιδευτικό του Ελληνικού Τμήματος κ. Ευαγγελία
Αραβανή και την αποδέχθηκαν με ενθουσιασμό όλοι οι εκπαιδευτικοί του Ελληνικού
Τμήματος οι οποίοι αμέσως ξεκίνησαν τις ετοιμασίες.
Η διαδικασία εξελίχθηκε ως
εξής: Οι εκπαιδευτικοί του Ελληνικού
Τμήματος, ετοίμασαν έντυπα
ερωτηματολόγια τα οποία συμπλήρωσαν
οι μαθητές. Τα ερωτηματολόγια ζητούσαν
τις προτιμήσεις των μαθητών σχετικά με
τα μαθήματα, τους φίλους τους, την
μουσική, τον κινηματογράφο. Στις μικρές
τάξεις οι μαθητές σημείωναν τις
προτιμήσεις τους και στο φαγητό, στον
αθλητισμό, στα χρώματα κ.ά. Οι
περισσότεροι μαθητές στο σακουλάκι στο
οποίο έβαζαν το έντυπο έβαζαν και ένα προσωπικό μικρό αντικείμενο, όπως ένα
μπρελόκ, μια μικρή φωτογραφία, ένα νόμισμα και διάφορα άλλα.
Αμέσως μετά όλοι οι μαθητές της τάξης οδηγούνταν στην μεγάλη αυλή του
σχολείου όπου ο καθένας τους έριχνε μέσα στην γυάλινη κάψουλα τον φάκελό του.
Στη συνέχεια και πάντα με την συνοδεία των εκπαιδευτικών του Ελληνικού Τμήματος
οι μαθητές με την κάψουλα γεμάτη και σφραγισμένη κατευθύνονταν στο σημείο όπου
συνεργείο είχε ήδη ανοίξει λάκκους στο έδαφος και στον αντίστοιχο λάκκο έθαβαν την

13. 12
Ενημερωτικό δελτίο – Οκτώβριος 2018
κάψουλα. Τέλος στην επιφάνεια
τοποθετούσαν πλακέτα με τα
στοιχεία της τάξης και την
χρονολογία.
Εδώ να σημειώσουμε, ότι οι μαθητές
αλλά και οι εκπαιδευτικοί, χάρηκαν
τόσο πολύ την διαδικασία, ώστε με
τις φωνές τους και τα
χειροκροτήματα έδιναν έναν
πανηγυρικό τόνο στην όλη
διαδικασία.
Η δραστηριότητα είχε
διάρκεια τριών ημερών. Την 1η ημέρα, στις 26 Σεπτεμβρίου δούλεψε η Γ΄ και η Δ΄
τάξη, την 2η
, στις 27 Σεπτεμβρίου συνέχισαν η Β΄ και η 7η τάξη και την τελευταία
ημέρα, στις 28 Σεπτεμβρίου η Α΄ και η Ε΄. Να σημειώσουμε ότι η Στ΄ τάξη, η οποία
απουσίαζε στην περιοχή του
Νατάλ για θαλάσσια σπορ, θα
πραγματοποιήσει την
δραστηριότητα με την
επιστροφή των μαθητών, την
επόμενη εβδομάδα. Να
τονίσουμε επίσης ότι οι
εκπαιδευτικοί του Ελληνικού
Τμήματος πρόβλεψαν για τους
μαθητές που απουσίαζαν το
τριήμερο των δραστηριοτήτων,
με την επιστροφή τους στο
σχολείο να υπάρχουν διαθέσιμες
μικρές κάψουλες στις οποίες θα
βάλουν τα έντυπα με τις απόψεις
τους και τις επιθυμίες τους καθώς και προσωπικά τους αντικείμενα και αυτές οι
κάψουλες θα θαφτούν δίπλα στις αντίστοιχες μεγάλες.
Έτσι λοιπόν οι μαθητές όλων των
τάξεων του Δημοτικού, πάγωσαν κατά
μία έννοια τον χρόνο μέσα στις
γυάλινες κάψουλες, και σίγουρα θα
εκπλαγούν όταν έφηβοι στην
τελευταία τάξη του Λυκείου θα
αντικρύσουν τις παιδικές τους
αναμνήσεις και τα προσωπικά τους
αντικείμενα!

14. 13
Ενημερωτικό δελτίο – Οκτώβριος 2018
ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΕΙΡΗΝΗΣ – (21 Σεπτεμβρίου – Δημοτικό
σχολείο Λουμπουμπάσι – Κονγκό)
Γράφει η αποσπ. εκπ/κός και Δ/ντρια του σχολείου, κα Παναγιώτα Κουμπαρούδη
Τα παιδιά της Τρίτης και Τετάρτης τάξης του Σχολείου μας στέλνουν το δικό τους
Μήνυμα Ειρήνης.
Για τη ζωή, τη χαρά την αγάπη, το γέλιο, την
συμφιλίωση των λαών, την Ειρήνη.
Αλήθεια πως τα καταφέραμε και ο πόλεμος
είναι σήμερα εδώ;
Ο άνθρωπος, από ένα αγνό παιδί, εξελίχθηκε σε
ένα «άσχημο γίγαντα», υπέρμαχο του πολέμου,
της βίας, του πόνου, του θανάτου και του
ξεριζωμού.
Οι μαθητές ζωγραφίζουν το δένδρο της
ειρήνης και το περιστέρι, με τις παλάμες τους.
Στέλνουν τα δικά τους μηνύματα, να τα
διαβάσουν οι δυνατοί της γης.
Ζωγραφίζουν το σύμβολο της Ειρήνης.
Μακάρι να ακούσουν τις φωνές τους οι ισχυροί
……
Αυτού του κόσμου…….!!!!

15. 14
Ενημερωτικό δελτίο – Οκτώβριος 2018
ΕΝΑΡΞΗ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΕΤΟΥΣ ΓΙΑ ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΣΧΟΛΕΙΑ ΤΗΣ
ΑΙΘΙΟΠΙΑΣ
(Γράφει ο εκπαιδευτικός, Φίλης Γεώργιος)
Με τον καθιερωμένο Αγιασμό ξεκίνησε η νέα σχολική χρονιά για τη Ζέκειο
Δημοτική σχολή καθώς και το Μίχειο
Γυμνάσιο Λύκειο.
Ο Πανοσιολογιότατος Αρχιμανδρίτης
Χρυσόστομος Μπαρμπέρης
(πρωτοστατούντος της Ιεράς
Μητροπόλεως Αξώμης) ετέλεσε τον
Αγιασμό και μετέφερε προς τους
μαθητές και τους καθηγητές τις θερμές
πατρικές ευχές και ευλογίες του
Σεβασμιότατου Μητροπολίτου Αξώμης
κ. κ. Πέτρου.
Οι Διευθυντές των ελληνικών σχολείων
Κατωπόδης Γεώργιος και Γιαννακός Αριστείδης
μετέφεραν το μήνυμα αισιοδοξίας για μια καλή
σχολική χρονιά με υγεία, για μαθητές κι
εκπαιδευτικούς.
Οι μαθητές είχαν την ευκαιρία να βρεθούν πάλι
με τους φίλους τους αλλά και να καλωσορίσουν
θερμά τους καινούριους συμμαθητές τους.
Σειρά έχουν οι πρόβες για την εθνική επέτειο
του ΟΧΙ που όπως κάθε χρόνο εορτάζεται δεόντως
με τους μαθητές και τους καθηγητές να δίνουν τον
καλύτερό τους εαυτό.

16. 15
Ενημερωτικό δελτίο – Οκτώβριος 2018
Εκδήλωση για τον συγγραφέα Ν. Καζαντζάκη και τα 30 χρόνια
της "Διεθνούς Εταιρείας Φίλων Νίκου Καζαντζάκη" - 14 Οκτ.
2018
Στις 14 Οκτωβρίου το
Γραφείο του Συντονιστή
Εκπαίδευσης στο Γιοχάνεσμπουργκ
σε συνεργασία με το παράρτημα του
Λυκείου Ελληνίδων
πραγματοποίησαν στους χώρους του
Λυκείου (Σχολή Σαχέτι - Πουρούλειο
Ίδρυμα) μια πολύ όμορφη εκδήλωση
για τον συγγραφέα Ν. Καζαντζάκη
και τα 30 χρόνια της Διεθνούς
Εταιρείας Φίλων Νίκου Καζαντζάκη. Την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους:
η Πολιτιστική Σύμβουλος Πρεσβείας, κ. Μαριλένα Γρίβα, ο Πρόξενος της Κύπρου,
κ. Μιχάλης Στυλιανού, ο Πρόεδρος της Ομοσπονδίας Ελληνικών Κοινοτήτων και
Σωματείων Ν. Αφρικής, κ. Ιωάννης Φιλίππου, ο Πρόεδρος του Διοικητικού
Συμβουλίου της Σχολής Σαχέτι, κ. Ανδρέας Στεφάνου, εκπαιδευτικοί, μέλη του
Λυκείου και άλλοι.
Αρχικά η Πρόεδρος του Λυκείου Ελληνίδων, κα Νίκη Σουρή καλωσόρισε τους
παρευρισκομένους. Ύστερα το λόγο πήρε ο Συντονιστής Εκπαίδευσης, ο κ. Γ.
Βλάχος, οποίος παρουσίασε τη δράση
της Διεθνούς Εταιρείας Φίλων Νίκου
Καζαντζάκη από το 1988 μέχρι σήμερα
όσον αφορά τη διάδοση του έργου του
συγγραφέα, αλλά και τους τρόπους και τα
μέσα με τα οποία αυτό επιτελείται. Μέσα
από την περιεκτική παρουσίασή του
καταδείχτηκε ότι η ΔΕΦΝΚ, μέσα από τη
δράση της για τη διάδοση του έργου του
Νίκου Καζαντζάκη, έχει συμβάλει
αποτελεσματικά τα 30 αυτά χρόνια στην προβολή του έργο του Νίκου Καζαντζάκη,
αλλά και γενικότερα του
ελληνικού πολιτισμού και της
εικόνας της Ελλάδας, σε
παγκόσμια κλίμακα, σε μια
εποχή μάλιστα που η χώρα
μας έχει τόσο μεγάλη ανάγκη
να δείξει τα θετικά της
στοιχεία και πάνω απ’ όλα την
αξία του πολιτισμού της.

17. 16
Ενημερωτικό δελτίο – Οκτώβριος 2018
Κατόπιν η κα Σουρή αναφέρθηκε στις πρωτοβουλίες της Έδρας Νεοελληνικών και
Λατινικών Σπουδών του πανεπιστημίου του Γιοχάνεσμπουργκ και ιδιαίτερα του
καθηγητή του κ. Χέντριξ, αλλά και του Λυκείου Ελληνίδων όσον αφορά τη
διάδοση του έργου του συγγραφέα μέσα από πλήθος εκδηλώσεων που έχουν
υλοποιήσει από κοινού, στο Γιοχάνεσμπουργκ, από το 2001 μέχρι σήμερα.
Στη συνέχεια το λόγο πήρε η
αποσπασμένη φιλόλογος, κα Βαρβάρα
Κοσμά, η οποία παρουσίασε διάφορες
πολύ ενδιαφέρουσες πτυχές της ζωής
και του έργου του συγγραφέα Ν.
Καζαντζάκη. Η εκδήλωση συνεχίστηκε
με προβολή μουσικής από ταινία
αφιερωμένη στο συγγραφέα από την
επίσης αποσπασμένη εκπαιδευτικό
Μουσικής, την κα Θεανώ Φυγκιώρη.
Η εκδήλωση έκλεισε με την προβολή του ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ3 "Πάνω από όλα
το έργο", το οποίο είναι αφιερωμένο στον συγγραφέα. Σε αυτό ερευνητές, καθηγητές
πανεπιστημίου, που ασχολήθηκαν με τον μεγάλο Κρητικό και παγκόσμιο δημιουργό,
αλλά και απλοί καθημερινοί άνθρωποι και αφηγούνται ιστορίες που έζησαν και
άκουσαν, σκιαγραφώντας τη ζωή και το έργο του. Μιλούν για τη σχέση του με το Θεό,
για τα ταξίδια του, και για τη θέση που είχαν στη ζωή του ο έρωτας, η φιλοσοφία, η
φιλία, η αγάπη, η μουσική και το όνειρο.

18. 17
Ενημερωτικό δελτίο – Οκτώβριος 2018
ΗΜΕΡΑ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ
ΔΙΑΦΡΕΤΙΚΟΤΗΤΑΣ – 24 ΣΕΠΤΕΜΒΡΊΟΥ
Γράφει ο π. Γεώργιος Τσιφτσής, ιερέας της Κοινότητας και εκπαιδευτικός στο ΤΕΓ
Bloemfontein
“ H Ειρήνη θέλει δύναμη να την αντέξεις, είπε
και στροφή γύρω του κάνοντας μ’ ανοιχτές παλάμες έσπειρε
φλόμους κρόκους καμπανούλες
όλων των ειδών της γης τ’ αστέρια
τρυπημένα στο ένα φύλλο τους για σημείο καταγωγής
και υπεροχή και δύναμη
ΑΥΤΟΣ
ο κόσμος ο μικρός, ο μέγας!”
Περιδιαβαίνοντας ο στρατολάτης του χρόνου, την πόλη μας τη συγκεκριμένη
τούτη Δευτέρα στις 24 του Σεπτέμβρη, έχει την αίσθηση πως κάποια άλλη, Μούσα
ήταν εκείνη που ενέπνευσε τον ποιητή του Αιγαίου. Μια Μούσα από κόσμο
διαφορετικό και πολιτιστική αφετηρία ξένη προς την ελληνική πραγματικότητα. Κι
όμως τόσο ίδια!! Γυναίκες κάθε ηλικίας και σωματοδομής με τις πολύχρωμες,
παραδοσιακές φορεσιές τους να λικνίζονται γεμάτες χάρη, μεταφέροντας με τον πιο
απλό μα αληθινό τρόπο μηνύματα πανανθρώπινα: ΧΑΜΟΓΕΛΟ, ΑΓΑΠΗ,
ΕΙΡΗΝΗ… Πόσο απλό και εύκολο είναι τελικά να χαίρονται αντάμα λαοί και
άνθρωποι διαφορετικοί, παρέες ετερόκλητες κι όμως τόσο ίδιοι… Έχουμε τόσα πολλά
να μοιραστούμε, τίποτε να μοιράσουμε.
Μέσα σ’ αυτό τον κόσμο
τον μικρό, το ΜΕΓΑ, ωστόσο,
βολεύτηκε μια χαρά ο
άνθρωπος, όπως στην
καταδεχτική αγκαλιά το παιδί.
Έπλασε κατ’ εικόνα και
ομοίωσή του το σύμπαν –
κέντρο του η γη κι ο ουρανός
διακόσμησή του- μοίρασε την
οικουμένη σε χώρες,
πλατύτερες και στενότερες
πατρίδες, έβαλε φράχτες στα
χωράφια του και στις βοσκές τους, σύνορα κι αυτά του κομματιασμένου χώρου κι ως
Αφέντης πλέον, ξεχνώντας πως είναι ένας απλός, περαστικός νοικάρης, έπλασε την
έννοια της ιδιοκτησίας.
Κατόπιν, πρόβαλε στο κατώφλι της εξώθυρας η ανάπτυξη. Δεν υπολογίζει
συνέπειες… Βιάστηκε χωρίς ηθικές αναστολές η φύση και η κουλτούρα των
ανθρώπων, που γνώριζαν άριστα να ζουν σε αρμονία με τη φύση, επιβάλλοντάς τους
έναν τρόπο σκέψης και συμπεριφοράς, εχθρική προς την ψυχοσύνθεσή τους., Τον
“πολιτισμό” της Εσπερίας. Κι εξακολουθούμε ν’ απορούμε κάποιες φορές με τις
αντιδράσεις τους σε συγκεκριμένα ερεθίσματα. Είναι αδιανόητο για μας τους
“πολιτισμένους”, που έχουμε απωλέσει το πιο πολύτιμο δώρο του Θεού, το χαμόγελο
κι έχουμε επιδοθεί σ’ έναν ανηλεή αγώνα αναπλήρωσής του με υποκατάστατα, να
κατανοήσουμε πώς τούτοι οι άνθρωποι χαμογελούν, χορεύουν, χαίρονται με απλά

19. 18
Ενημερωτικό δελτίο – Οκτώβριος 2018
και καθημερινά, παραμερίζοντας τη μιζέρια που
επιμένει να κυριεύει όλο και μεγαλύτερο χώρο στην
τόσο “πλούσια” ζωή μας.
Ίσως και να πιστεύουμε πως ο ουρανός ήταν
από πάντα μουντός, συννεφιασμένος. Όμως έτσι και
βρεθείς κάτω από την επήρεια ενός άλλου ουρανού,
καθαρού, βαθυγάλανου και, βεβαίως, φιλάνθρωπου,
τότε είναι που σου κόβεται η ανάσα από ένα άλλο
είδος δύσπνοιας: αυτό της αδικίας.
Είναι, λένε, το τίμημα της ανάπτυξης. Κι
όποιος υποστηρίζει την ιδέα της ανάπτυξης, οφείλει
και την αδικία να αποδέχεται και να υπομένει… για το
καλό όλων. Αυτό επιβάλλει, άλλωστε και η δύναμη
της διαλεκτικής.
Μια διαφορετική προσέγγιση κι ερμηνεία των
πραγμάτων, προκειμένου να μην δημιουργούμε αγκυλώσεις που μας καθηλώνουν στην
οπισθοδρόμηση ή σε αξίες κανακαιρίσιες. Η πρόοδος και η εξέλιξη καλπάζουν,
οφείλουμε να προσαρμοστούμε, ειδάλλως…
Ματαιοπονούν όσοι επιχειρούν ν’
ανακαλύψουν ποιον ή τι τελικά υπηρετεί
τούτος ο ανηλεής αγώνας προόδου!
Αποψιλώνεται μεθοδικά η υπόσταση του
ανθρώπου από καθετί ανθρώπινο και
αντικαθίσταται από στόχους. Ο τεχνικός
πολιτισμός μας εξοικονομεί χρόνο και
όλως παραδόξως δεν έχουμε χρόνο ή
διάθεση να μοιραστούμε ένα χαμόγελο,
ένα ποτήρι κρασί ή ν’ ακούσουμε ένα φίλο
να μας ανοίγει την καρδιά του, να μας μιλά
για τα προβλήματα ή τις χαρές του.
Αρνούμαστε πεισματικά να μοιραστούμε,
χτίζοντας τείχη γύρω μας, “ανεπαισθήτως”
καταργώντας το “κοινωνικό ζώο” το οποίο
μοιραία καταδικάζουμε σε μια σκοτεινή,
κενόδοξη πορεία αυτοπραγμάτωσης.
Δεν έχουμε τη διάθεση ή το χρόνο να
αφουγκραστούμε αυτά τα τόσο απλά μα
εξόχως αναγκαία που έχει να μας μεταφέρει
ο Μικρός Πρίγκηπας, γιατί… είμαστε
σοβαροί εμείς.
Ξε…χάσαμε τα απλά, που συνθέτουν την ανθρωπιά του ανθρώπου και δίνουν
προοπτική στην ανθρωπότητα…
Οι σκέψεις τούτες γεννήθηκαν μέσα μου τη μέρα που ανταμώσαμε
ανθρώπους με διαφορετική κουλτούρα, πολιτισμό, τρόπο σκέψης ή προσέγγισης των
πραγμάτων μα ξέρουν να χαμογελούν, χαίρονται, χορεύουν και μοιράζονται όμορφες

20. 19
Ενημερωτικό δελτίο – Οκτώβριος 2018
στιγμές μ’ έναν εκπληκτικά απλό, πανομοιότυπο τρόπο, οδηγώντας την ψυχή σε κοινές
στράτες, ειρηνικές, ΑΝΘΡΩΠΙΝΕΣ. Έτσι με τρόπο απλό, ανεπιτήδευτο, επιτρέπουμε
στην ψυχή να κοινωνήσει την ΑΛΗΘΕΙΑ, χτίζουμε συντροφιές, παρέες, κοινότητες,
κοινωνίες και αποτρέπουμε την αποτίμηση και πώληση των ονείρων της ανθρωπότητας
στα χρηματιστήρια του καλού κόσμου. Κι επειδή είμαστε από κείνους που θεωρούν
πως η ουσία του Θεού μας είναι ΑΓΩΝΑΣ, ας μετουσιώσουμε το πρόσταγμα του
ποιητή σε βίωμα καθημερνό: “… από σένα η Άνοιξη εξαρτάται” και “Την Άνοιξη
αν δεν τη βρεις, τη φτιάχνεις”.
(σκέψεις, διαπιστώσεις ατάκτως ερριμμένες με αφορμή την ημέρα
πολιτιστικής κληρονομιάς και διαφορετικότητας)
Με αγάπη Χριστού
π. Γεώργιος Τσιφτσής

21. 20
Ενημερωτικό δελτίο – Οκτώβριος 2018
ΟΤΑΝ Η ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ ΠΟΛΕΜΗΣΕ ΤΟΝ ΕΧΘΡΟ
Επιμέλεια κειμένου: Βικτωρία Γερασιμίδου,
αποσπασμένη εκπαιδευτικός Γυμν. – Λύκειο Λουμπουμπάσι – Λ.Δ. Κονγκό
Ηθοποιοί, συνθέτες, τραγουδιστές και άλλοι πνευματικοί της χώρας εναντίον του
κατακτητή με τα δικά τους «όπλα».
Ο κομπέρ επί σκηνής, καπέλα με παγιέτες, στρας ή φτερά, σκηνικά εφήμερα,
υποτυπώδη ή φαντασμαγορικά όπως το σκηνογραφικό ομοίωμα του αντιτορπιλικού
Έλλη, μουσική υπόκρουση οικεία, όπως αυτή του Εθνικού ή του Ακάθιστου Ύμνου,
θεατρικά νούμερα σύντομα, σατιρικά έως καυστικά. Μετά την απόρριψη του ιταλικού
τελεσιγράφου, όλοι οι Ελληνες ενωμένοι, υπερήφανοι και αποφασιστικοί τάχθηκαν
αντιμέτωποι κατά της εχθρικής επιβουλής.
Αν όμως οι
πολεμιστές κερδίζουν
τη νίκη στα πεδία των
μαχών, οι πνευματικές
και καλλιτεχνικές
δυνάμεις κάθε λαού
είναι εκείνες που τον
εμπνέουν, τον
φρονηματίζουν και τον
προετοιμάζουν ψυχικά για τους μεγάλους αγώνες. Χωρίς το Ρήγα και την πλειάδα
από τους φωτισμένους άνδρες του Γένους η συνείδηση της ελευθερίας δε θα θέρμαινε
τις ψυχές των Ελλήνων και δε θα τους ωθούσε στην αποτίναξη του ζυγού της
πολύχρονης δουλείας.
Ηταν επόμενο λοιπόν οι Ελληνες λογοτέχνες και καλλιτέχνες από τις πρώτες
κιόλας ημέρες του ελληνοϊταλικού πολέμου να συμμετάσχουν ενεργώς στον πανεθνικό
εκείνο συναγερμό.
Πρώτη ενέργεια των νέων συγγραφέων και καλλιτεχνών ήταν να εκδώσουν
μανιφέστο, που απευθυνόταν στους πνευματικούς ανθρώπους όλου του κόσμου και
στο οποίο διακήρυσσαν τη σημασία του αγώνα, αλλά και την αποφασιστικότητά τους
για κάθε θυσία. “Η μάχη της Ελλάδας”, έγραφαν, “είναι μια μάχη παγκόσμια. Ο
ελληνικός στρατός είναι σήμερα μια προφυλακή των εθνών στον αγώνα τους εναντίον
της καινούργιας μορφής της σκλαβιάς. Ο ιταλικός φασισμός βαδίζει προς το θάνατο κι

22. 21
Ενημερωτικό δελτίο – Οκτώβριος 2018
εμείς οι Ελληνες σκάβομε τον τάφο του. Μπορεί να πεθάνουμε, αλλά θα πεθάνει κι
αυτός. Ελεύθεροι άνθρωποι όλων των εθνών, συγγραφείς, ποιητές, καλλιτέχνες, μην
ξεχνάτε ότι η Ελλάδα πολεμά για τη μοίρα του κόσμου”.
Μόλις έγιναν γνωστά τα γεγονότα, ήδη από την 28η Οκτωβρίου, οι θεατρικές
σκηνές των Αθηνών διέκοψαν για τέσσερις ημέρες τις παραστάσεις τους και εξέδωσαν
από κοινού ανακοίνωση, στην οποία ανέφεραν: “Εκ των γνωστών έκτακτων
περιστάσεων και γεγονότων τα θέατρα αναγκάζονται να μην παίξουν απόψε. Οι
παραστάσεις τους θα εξαρτηθούν από την εξέλιξη των γεγονότων”.
Όλοι οι θίασοι φροντίζουν να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα που ανέκυψαν και
τα οποία ήταν σοβαρά και δυσεπίλυτα.
Καταρχήν, έπρεπε να
αντικαταστήσουν τους
έφεδρους επιστρατευμένους
ηθοποιούς και το τεχνικό και
βοηθητικό προσωπικό,
πράγμα πολύ δύσκολο, αρκεί
να σκεφθεί κανείς ότι μόνο
από το Εθνικό Θέατρο είχαν
επιστρατευθεί περί τους
σαράντα ηθοποιούς. Οι
παραστάσεις θα άρχιζαν στις 5μ.μ. και οι θίασοι θα εργάζονταν εφεξής συνεταιρικώς.
Οι θίασοι που βρίσκονταν σε περιοδεία ανά την Ελλάδα επέστρεψαν εσπευσμένα, ενώ
η μεγάλη κυρία της σκηνής, Κατίνα Παξινού, τηλεγραφούσε στον πρωθυπουργό από
το Λονδίνο: “Είμαι αποκλεισμένη εδώ και η καρδιά μου μένει στη χώρα μου. Ολες μου
οι ευχές γι’ αυτήν και για σας. Εχω πίστη στη νίκη. Ο Θεός είναι μαζί μας”.
Οι θίασοι επίσης, για να εναρμονιστούν με την πολεμική ατμόσφαιρα και τον
ενθουσιασμό του λαού, φρόντισαν να ανεβάσουν επίκαιρα και πολεμικού
περιεχομένου έργα. Πρώτη η Μαρίκα Κοτοπούλη με τον ημικρατικό της θίασο
σκέφτηκε να ανεβάσει το προσφιλές της είδος, την επιθεώρηση. Εδώ αξίζει να
σημειωθεί ότι η Κοτοπούλη ήδη από το καλοκαίρι του 1908 έπαιρνε μέρος σε
επιθεωρήσεις, συμβάλλοντας έτσι στην άνθηση του είδους. Η κριτική βέβαια δεν της
το συγχωρούσε, αλλά εκείνη συνέχιζε απτόητη να παίζει επιθεώρηση, επιδεικνύοντας

23. 22
Ενημερωτικό δελτίο – Οκτώβριος 2018
το πολύπλευρο ταλέντο της για δέκα περίπου χρόνια. Οταν ανελάμβανε να παίξει ένα
νέο ρόλο του κλασσικού ρεπερτορίου, η κριτική ήταν αρνητική απέναντί της κι έκανε
λόγο για “λουτρό εξαγνισμού”. Ο Παύλος Νιρβάνας το 1913 έγραφε στο περιοδικό
“Εστία”: “Είναι κατ’ ουσίαν η τελετή της περιοδικής επιστροφής μιας αποπλανηθείσης
ιέρειας εις τον ναόν της”.
Με την έναρξη του ελληνοϊταλικού πολέμου, τον Οκτώβριο του 1940,
ηθοποιοί, τραγουδιστές και θεατρικοί συγγραφείς «περνούν» πολιτικά μηνύματα,
προβάλλουν τις νίκες και διακωμωδούν τους αντιπάλους. Οι καλλιτέχνες του
θεάτρου, επικεντρώνουν το ενδιαφέρον τους στα πολεμικά γεγονότα με σκοπό την
εμψύχωση και την παρηγοριά, χαρίζοντας την ψυχική ανάταση που όλοι έχουν ανάγκη.
Εκείνη την περίοδο η Άννα Καλουτά μετατρέπεται στο «ηρωικό ευζωνάκι» ενώ η
Σοφία Βέμπο ερμηνεύει το «Παιδιά της Ελλάδος Παιδιά» που γίνεται εν μια νυκτί το
πιο δημοφιλές τραγούδι της χώρας.
Ακόμα και οι τίτλοι των επιθεωρήσεων είναι χαρακτηριστικοί. «Κορόιδο
Μουσολίνι», «Πολεμικές Καντρίλιες» «Αθήνα-Ρώμη και φεύγουμε» είναι μερικοί
από αυτούς, που αναδεικνύουν την στοχευμένη θεματική, προβάλλουν τις νίκες, και
διακωμωδούν την αποτυχημένη απόπειρα των Ιταλών να καταλάβουν την Ελλάδα.
Με την σήμανση του
πολέμου, τα θέατρα της
πρωτεύουσας κλείνουν για
τρεις ημέρες, 29,30 και 31
Οκτωβρίου λόγω του
ιταλικού αιφνιδιασμού και
της επιστράτευσης πολλών
ηθοποιών.
Την ίδια στιγμή στο
θέατρο «Κεντρικό» ο θίασος
της Κατερίνας, του οποίου βασικό στέλεχος ήταν ο Χρήστος Τσαγανέας, από θίασος
πρόζας γίνεται κι αυτός επιθεωρησιακός, ανεβάζοντας την πολεμική σατυρική
επιθεώρηση των Γιαλαμά - Οικονομίδη - Θίσβιου «Πολεμικές Καντρίλιες». Στη
συνέχεια ανεβαίνει η επιθεώρηση «Νοκ-Αουτ».
Το θέατρο «Μουσούρη» αντίστοιχα ανεβάζει τα «Πρωτοβρόχια», των Α.
Σακελλάριου και Δ. Ευαγγελίδη, με τον θίασο της Μιράντας-Κ. Μουσούρη. Σε αυτές
παίζουν οι Ορέστης Μακρής, Κυριάκος Μαυρέας, Κώστας Δούκας, Περικλής
Χριστοφορίδης, Ερρίκος Κονταρίνης, Μιράντα, Μαρίκα Κρεββατά, Μαλαίνα

24. 23
Ενημερωτικό δελτίο – Οκτώβριος 2018
Ανουσάκη, Μαρίκα Νέζερ και Λιλή Κοντονή. Η συνέχεια περιλαμβάνει τις
επιθεωρήσεις «Φινίτο λα Μούζικα» και «Μπράβο Κολονέλο». Η δεύτερη που
έγραψαν και πάλι οι Ευαγγελίδης και Σακελλάριος, με μουσική Θεόφραστου
Σακελλαρίδη και σκηνογραφίες Μάριου Αγγελόπουλου σημείωσε εξαιρετική επιτυχία.
Ο θίασος αποτελούνταν από τους Μιράντα Μυράτ, Κώστα Μουσούρη ενώ
συνεργάζονται και ο Κυριάκος Μαυρέας, ο Ορέστης Μακρής, η Μαρίκα Κρεββατά, ο
Κώστας Δούκας, η Μαρίκα Νέζερ κ.ά.
Το τραγούδι της έναρξης τραγουδιέται από ολόκληρο το θίασο επί σκηνής λέει:
«Μπράβο Κολονέλλο!/ Ετσι σε θέλω να νικάς, έτσι σε θέλω!/ Φόρα τα μαχαίρια και
στη μάχη να ορμάς./ Και να τρέχεις προς εμάς, Χαιρετώντας φασιστί με τα δύο χέρια!/
Μπράβο μώρε Τσιάνο/ Που τις χτυπάς τις πόλεις απ’ τ’ αεροπλάνο...».
Στο θέατρο «Αλάμπρα» ανεβαίνει η πρώτη επιθεώρηση γραμμένη από τους
Μαμάκη και Γιοκαρίνη, πάνω σε μουσική του Ιωσήφ Ριτσιάρδη. Ο θίασος είχε ως εξής:
Ολυμπία Ριτσιάρδη, Νίκος Μηλιάδης, Γιάννης Πρινέας, Ρίτα Δημητρίου, Ρένα Ντορ,
Τοτό Λιάσκα, Καντιώτης, Γαβριηλίδης, και το χορευτικό ζευγάρι: Παυλόφσκαγια-
Σταύρος Σπυρόπουλος. Στο θέατρο «Κυβέλης» ο θίασος Παρασκευά Οικονόμου
ανέβασε την επιθεώρηση «Μπόμπα» ενώ το θέατρο «Ολύμπια» παίζει την επιθεώρηση
«Αθήνα-Ρώμη» με άλλο μουσικό θίασο.
Η Σοφία Βέμπο, τραγουδά το «Παδιά της Ελλάδος Παιδιά» στο «Μπέλλα
Γκρέτσια» του Μίμη Τραϊφόρου στο «Μοντιάλ» μαζί με άλλα αντιιταλικά τραγούδια.
Η φήμη που αποκτά είναι τέτοια που όταν ο κατακτητής καταλαμβάνει την πόλη της
απαγορεύει να τραγουδά. Αργότερα από φόβο μη συλληφθεί διαφεύγει στην Μέση
Ανατολή συνεχίζοντας να τραγουδά στα ελληνικά στρατόπεδα, αλλά και σε συναυλίες.

25. 24
Ενημερωτικό δελτίο – Οκτώβριος 2018
Το Μπέλλα Γκρέτσια είναι μια καθαρά πολεμική επιθεώρηση που αφήνει τη
δική της σφραγίδα σε αυτήν τη δύσκολη περίοδο που περνά ολόκληρη η χώρα. Εκτός
όμως από τη παρουσία της Σοφίας Βέμπο άλλη μια τραγουδίστρια βρίσκεται στον
θίασο εκείνο τον καιρό. Η ανεπανάληπτη Ρένα Βλαχοπούλου, παίζει για τρίτη φορά σε
κάποια αθηναϊκή σκηνή, στέλνοντας κάθε βράδυ μηνύματα ελπίδας και
συμπαράστασης στα νιάτα της Ελλάδας, τραγουδώντας το «Κορόιδο Μουσολίνι». Τον
θίασο αποτελούσαν λαμπρά ονόματα της εποχής όπως οι: Αννα Καλουτά, Μαρία
Καλουτά, Ηρώ Χαντά, Μίμης Κοκκίνης, Μάνος Φιλιππίδης και η Σοφία Βέμπο.
Τραγούδι Ρένα Βλαχοπούλου, κομπέρ Μίμης Τραϊφόρος.
Σ’ αυτή τη σκηνή, κάθε βράδυ κατά τη διάρκεια της παράστασης η Άννα
Καλουτά τραγουδά «Ηρωικό ευζωνάκι»«Ιέν-δυο-ιέν-δυο, ιγώ ιμ ιγώ, ιβζουνάκι
γοργό...» τραγούδι το οποίο την καθιερώνει ως το «ηρωικό ευζωνάκι» του ελληνικού
θεάτρου. Στη συνέχει στο Μόντιαλ γράφεται η επόμενη επιθεώρηση από τους
Γιαννουκάκη Γιαννακόπουλο και Σακελλάριο. Ο τίτλος της «Πολεμική Αθήνα»
υποδεικνύει γι’ άλλη μια φορά το θέμα.
«ΠΑΙΔΙΑ, ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΠΑΙΔΙΑ»
Η πρώτη συνάντησή τους δεν μπορεί να πει κανείς πως πήγε καλά. Οι κόντρες
που είχαν όταν συνεργάστηκαν ήταν καθημερινό φαινόμενο, αλλά η ζωή τα έφερε έτσι
ώστε ο Μίμης Τραϊφόρος να χαρίσει στη Σοφία Βέμπο τη μεγαλύτερη επιτυχία όλων
των εποχών με το «Παιδιά, της Ελλάδος παιδιά» και δικαίως να αποσπάσει τον τίτλο
της «Τραγουδίστριας της νίκης», αλλά και στη συνέχεια να ενωθούν με τα δεσμά του
γάμου. Ετσι, λοιπόν, στην επόμενη συνεργασία τους η Σοφία Βέμπο λέει κάποια μέρα
πίσω στα καμαρίνια στον Μίμη Τραϊφόρο:
Εμαθα πως γράφεις ωραίους στίχους. Θέλω να μου γράψεις ένα πολεμικό τραγούδι».
-«Πρώτη φορά βλέπω θεούς να ζητάνε χάρη από κοινούς θνητούς...»
-«Αστ’ αυτά. Απ’ αυτά ξέρεις πολλά! Τραγούδια μπορείς να μου γράψεις;».

26. 25
Ενημερωτικό δελτίο – Οκτώβριος 2018
-«Θα προσπαθήσω».
-«Αν μπορείς, γράφ το απάνω στη Ζεχρά του Σουγιούλ. Μου αρέσει πολύ η μουσική
της».
Τότε ο Μίμης Τραϊφόρος πηγαίνει στο καμαρίνι του, χαρτί δεν υπήρχε αλλά
αυτό δεν ήταν πρόβλημα. Πάνω στο τσιγαρόχαρτο αρχίζει γρήγορα να γράφει τους
στίχους του τραγουδιού:
«Παιδιά, της Ελλάδος παιδιά /που σκληρά πολεμάτε, πάνω στα βουνά./ Παιδιά, στη
γλυκιά Παναγιά, προσευχόμαστε όλοι/ Να ‘ρθετε ξανά».
Η Σοφία διαβάζοντας του στίχους βουρκώνει από συγκίνηση. Τραγουδάει το
τραγούδι το ίδιο κιόλας βράδυ κλαίγοντας. Το θέατρο είναι γεμάτο με νεοσύλλεκτους
φαντάρους και τους πρώτους τραυματίες που έχουν επιστρέψει με κρυοπαγήματα. Πριν
τελειώσει το τραγούδι, ένα παλικάρι με κομμένα και τα δυο του πόδια φώναζει:
«Τραγούδα, Σοφία, τραγούδα, όταν τραγουδάς δε νιώθουμε πόνους στα πόδια μας!».
Η γερμανική εισβολή αλλάζει αναγκαστικά το ρεπερτόριο.
Η υπηρεσία λογοκρισίας που οργανώνουν οι κατακτητές κάνουν τις επιθεωρήσεις
να σωπάσουν. Έξι μέρες μετά, στις 12 Μαϊου του 1941, δίνεται στους θιασάρχες
εγκύκλιος της «Διευθύνσεως Λαϊκής Διαφωτίσεως» η οποία ανανεώνεται στις 30
Ιουνίου 1941 και στις 11 Ιουλίου του ίδιου χρόνου.
Ο θεατρικός κόσμος όμως συνεχίζει να δίνει την μάχη του κατά των
κατακτητών, μέσα σε κλίμα κινδύνου. Οι επιθεωρησιογράφοι συνεχίζουν να

27. 26
Ενημερωτικό δελτίο – Οκτώβριος 2018
δουλεύουν τα κείμενά τους με ευελιξία φροντίζοντας να τα εμπλουτίζουν με
υπονοούμενα, τα οποία οι ηθοποιοί υπογραμμίζουν ή και διανθίζουν με την τέχνη τους.
Παρόλα αυτά το «κόλπο» δεν πιάνει πάντα. Οι κυρώσεις που επιβάλλουν οι
Γερμανοί είναι πολλές φορές αυστηρές και περιλαμβάνουν συλλήψεις, φυλακίσεις,
εγκλεισμούς σε στρατόπεδα, ανακρίσεις από τους Ες-Ες, «συστάσεις».
Η εμπόλεμη Ελλάδα πέρασε πολιτικά μηνύματα μέσα από την επιθεώρηση.
«…Η επιθεωρησιακή σκηνή πιάνει τώρα τον πατριωτικό μίτο από τις
επιθεωρήσεις των Βαλκανικών Πολέμων και του Α Παγκοσμίου Πολέμου: Πολεμική
Επιθεώρηση, Πολεμικά Παναθήναια 1940, Αθήνα-Ρώμη και φεύγουμε…», γράφει η
θεατρολόγος, καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Δηώ Καγγελάρη στην
«Ιστορία του Νέου Ελληνισμού 1770-2000».
«Με υποτυπώδη ή φαντασμαγορικά σκηνικά (ένα σκηνογραφικό ομοίωμα, λόγου
χάρη, του αντιτορπιλικού Ελλη), με μουσική υπόκρουση τον Εθνικό αλλά και τον
Ακάθιστο Ύμνο και με μοιρασμένη τη συναισθηματική φόρτιση μεταξύ σκηνής και
πλατείας, η υπογράμμιση της γενναιότητας του ελληνικού στρατού και η ανελέητη
σάτιρα για την υποχώρηση των Ιταλών προσφέρουν δυο ώρες ενθουσιασμού και
γέλιου. Η ανταπόκριση από το θέατρον πολέμου είναι άμεση…».
https://www.youtube.com/watch?v=wXKDbZrw6I8
https://www.youtube.com/watch?v=TvQNR6gXjgw
https://www.youtube.com/watch?v=s8zjbDWOsxg
https://www.youtube.com/watch?v=RqkeQEtfWlI
https://www.youtube.com/watch?v=8kLFT4OaTxI
Πηγές:
Αρχείο Νίκη Παπάζογλου
https://ellas2.wordpress.com/2013/10/28/%CE%BC%CE%B5-
%CF%8C%CF%80%CE%BB%CE%BF-%CF%84%CE%BF-
%CE%B3%CE%AD%CE%BB%CE%B9%CE%BF-%CE%BF%CE%B9-
%CE%B5%CF%80%CE%B9%CE%B8%CE%B5%CF%89%CF%81%CE
%AE%CF%83%CE%B5%CE%B9%CF%82-%CF%84%CE%BF%CF%85/

28. 27
Ενημερωτικό δελτίο – Οκτώβριος 2018
«Μήνυμα του Συντονιστή Εκπαίδευσης, κ. Γεωργίου
Βλάχου, για την εθνική επέτειο της 28ης Οκτωβρίου 1940.»
Αγαπητοί εκπαιδευτικοί, γονείς και μαθητές,
Η 28η Οκτωβρίου είναι μια ημέρα γιορτής και εθνικής υπερηφάνειας για
την πατρίδα μας. Η μέρα αυτή έχει χαραχθεί στη μνήμη μας ως η μέρα του ΟΧΙ,
η μέρα της μεγάλης Αντίστασης. Αντίσταση στα ολοκληρωτικά καθεστώτα του
ιταλικού φασισμού και του γερμανικού ναζισμού, αλλά και στη βία και την
προσβολή των πανανθρώπινων αξιών και αρχών του ελληνικού, αλλά και του
ευρωπαϊκού πολιτισμού.
Το ΟΧΙ που βροντοφώναξε η Ελλάδα στις 28 Οκτωβρίου 1940 σήμαινε
και την εμπλοκή της στο Β' παγκόσμιο πόλεμο. Ο ελληνικός στρατός πολεμώντας
στο αλβανικό μέτωπο έδειξε ηρωισμό, ακαταμάχητη δύναμη, θάρρος και
αποφασιστικότητα και συνέτριψε τη λογική των αριθμών και την ισχύ των όπλων
προκαλώντας το θαυμασμό και τον έπαινο όχι μόνο της Ευρώπης, αλλά και
ολόκληρης της ανθρωπότητας.
H 28η Οκτωβρίου του 1940 όχι μόνο πρόσθεσε μια ακόμη ένδοξη σελίδα
στη λαμπρή ιστορία της πατρίδας μας, αλλά έδωσε κι ένα μήνυμα γενναιότητας,
θάρρους και αυτοθυσίας σε ολόκληρο τον κόσμο.
Έτσι οι Έλληνες αγωνιστές του ’40 έμειναν αθάνατα σύμβολα ηρωισμού,
φιλοπατρίας και φιλελευθερίας, πρότυπα για τις επερχόμενες ελληνικές γενιές και
τις γενιές όλων των λαών.
Τα μηνύματα από την επέτειο του ΟΧΙ, ο αγώνας για εθνική κυριαρχία και
ελευθερία, για τις εθνικές αξίες και τα ιδανικά της δικαιοσύνης και των
ανθρώπινων δικαιωμάτων παραμένουν επίκαιρα και θα πρέπει και εμείς με τη
σειρά μας να τα διαφυλάξουμε και να τα παραδώσουμε και στις επόμενες γενιές,
ελπίζοντας παράλληλα σε μια κοινωνία συνοχής και αλληλεγγύης, ισότητας και
αξιοκρατίας, σε μια κοινωνία όπου οι πολίτες θα νιώθουν περήφανοι γι’ αυτή.
Ο Συντονιστής Εκπαίδευσης
Γεώργιος Βλάχος

29. 28
Ενημερωτικό δελτίο – Οκτώβριος 2018
Η ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΣΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣ
ΓΛΩΣΣΑΣ
Γράφουν οι εκπαιδευτικοί της Σχολής Σαχέτι: Στέλλα Καραγιάννη - Νηπιαγωγός
Θεανώ Φυγκιώρη - Μουσικός
1. Σχέση Γλώσσας και Μουσικής
Η μουσική αποτελεί ένα σημαντικό εκπαιδευτικό εργαλείο για τη διδασκαλία της
πρώτης/μητρικής ή της δεύτερης/ξένης γλώσσας, καθώς λειτουργεί ως δίαυλος
επικοινωνίας ανάμεσα σε διαφορετικούς πολιτισμούς, προάγει τη φωνολογική
ενημερότητα, εμπλουτίζει το λεξιλόγιο, ενισχύει τη διαδικασία αφήγησης και γραφής
μιας ιστορίας και συμβάλλει στην κατανόηση και παραγωγή προφορικού και γραπτού
λόγου (Mac Donald 2001, Schunk 1999, Feam & Farnan 1998, Gan & Chong 1998).
«Τα ερευνητικά δεδομένα επιβεβαιώνουν τη θετική συμβολή των μουσικών
δραστηριοτήτων σε ποικίλους τομείς
της μάθησης και εστιάζουν σε δομικές
ομοιότητες της γλώσσας και της
μουσικής, αφού τόσο η μουσική όσο
και η γλώσσα αφορούν σε ακολουθίες
ήχων που είναι οργανωμένοι στο
χρόνο (προφορικός λόγος – μουσική)
και στο χώρο (γραπτός λόγος –
μουσικό κείμενο)» (Κοκκίδου &
Στάμου, 2009).
Τα παραπάνω επιβεβαιώνονται από έρευνες που εστιάζουν στη λειτουργία του
εγκεφάλου, οι οποίες καταδεικνύουν την παράλληλη εξέλιξη των δύο συστημάτων
από τα πρώτα στάδια της ανάπτυξης του παιδιού. Αναλυτικότερα, οι μητέρες, στην
προσπάθειά τους να επικοινωνήσουν με τα βρέφη, χρωματίζουν τη φωνή τους,
προσδίδοντάς της με αυτό τον τρόπο μουσικότητα. Αυτή η μορφή μουσικού λόγου
που οι ενήλικες απευθύνουν στα παιδιά ορίζεται ως «μητρικός λόγος» (Hodges, 2002)
ή ως το πρώτο προγλωσσικό αλφάβητο (Papousek, 1996). Τα βρέφη, από την άλλη,
μαθαίνουν να ακούν συγκεκριμένα ρυθμικά και μελωδικά πρότυπα και σταδιακά
ανταποκρίνονται σε αυτά παράγοντας μοτίβα με τα ίδια ηχητικά χαρακτηριστικά. Σε
επόμενα στάδια της ανάπτυξής τους, τα παιδιά εξελίσσουν τις μουσικές και γλωσσικές
τους δεξιότητες μέσα από την αφομοίωση κοινωνικών κανόνων που θεωρούνται
απαραίτητοι τόσο για την εκμάθηση μιας ξένης γλώσσας όσο και για την εκμάθηση της
μουσικής. Οι δεξιότητες αυτές αφορούν στην ακρόαση, την πρόσληψη, τη μίμηση και
τη δημιουργία (European Music Portfolio, 2009 - 2012). Η δεξιότητα της πρόσληψης
προηγείται της δεξιότητας της παραγωγής. Συνεπώς, ο πλούτος, η ποικιλία και το
περιεχόμενο των ακουσμάτων στα οποία θα εκτεθεί ένα παιδί αποτελούν το
σημαντικότερο παράγοντα για την εξέλιξή του στη γλώσσα και τη μουσική. Σύμφωνα

30. 29
Ενημερωτικό δελτίο – Οκτώβριος 2018
με τον Tomatis, «To χάρισμα στη μουσική είναι πρωτίστως θέμα του αυτιού. Αν το
εκπαιδεύσουμε, θα ανακαλύψουμε ότι είμαστε γεννημένοι να μιλάμε όλες τις
γλώσσες.»(Νικολακοπούλου, 2016)
Όσα έχουν ήδη παρουσιαστεί, αφορούν στη σχέση γλώσσας και μουσικής στο πλαίσιο
της λειτουργίας του εγκεφάλου. Θα παρουσιαστούν δύο ακόμη διαστάσεις της
μουσικής που έχουν ιδιαίτερη βαρύτητα στην αξιοποίηση της μουσικής ως γνωστικό
αντικείμενο στη γλωσσική διδασκαλία και αφορούν στο κοινωνικοπολιτισμικό της
υπόβαθρο και στον τελεστικό της χαρακτήρα. Οι δύο αυτές διαστάσεις αποτελούν
κοινό τόπο για τα γνωστικά αντικείμενα της μουσικής και της γλώσσας. Ο
κοινωνικοπολιτισμικός χαρακτήρας της γλώσσας προάγει τη διαδικασία της
πολιτισμικοποίησης, η οποία ορίζεται ως η κατάκτηση από τη μεριά των νέων
ανθρώπων της κουλτούρας που ανήκουν, αλλά και της κουλτούρας της ξένης γλώσσας
που διδάσκονται (European Music Portfolio, 2009 - 2012). Ο τελεστικός χαρακτήρας
της μουσικής ενθαρρύνει τη συμμετοχή των παιδιών σε δράσεις, «όπου μπορούν
ταυτόχρονα να είναι δρώντες, παρατηρητές – αξιολογητές και οργανωτές της γνώσης
τους (European Music Portfolio, 2009 - 2012). Τα παιδιά μαθαίνουν βιωματικά,
σχηματίζουν ομάδες, αλληλεπιδρούν και παράγουν γνώση.
Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω
και στο πλαίσιο της διαθεματικής
προσέγγισης, αξιοποιήσαμε το
τραγούδι ως εργαλείο για τη
διδασκαλία της γλώσσας. Ειδικότερα,
διδάξαμε το γραμματικό φαινόμενο
της προστακτικής, αλλά και το
λεξιλόγιο της συγκεκριμένης
θεματικής ενότητας. Το τραγούδι, όπως επισημαίνεται από τους μουσικολόγους,
αποτελεί ένα είδος τέχνης όπου γλώσσα και μουσική είναι αδιαχώριστες
(Μακροπούλου, Βαρελάς, 2005). Αναλυτικότερα, συνδυάζει λόγο, ρυθμό και μελωδία
«και συνιστά σημαντικό κομμάτι της μουσικής δημιουργίας, αλλά και της μουσικής
κουλτούρας.»(οπ. 2005)
Συνοπτικά, η χρήση του τραγουδιού δρα αποτελεσματικά στην εκμάθηση μιας
ξένης γλώσσας για τους παρακάτω λόγους:
 Συμβάλλει στη δημιουργία ευχάριστης ατμόσφαιρας και εξοικειώνει τους
μαθητές με το ρυθμό και την προφορά
 Τους φέρνει σε επαφή με τα πολιτισμικά στοιχεία της συγκεκριμένης χώρας
 Διευρύνει τις γνώσεις των μαθητών αναφορικά με το σύστημα της ξένης
γλώσσας (γραμματικά φαινόμενα, συντακτικό)
 Βοηθά στην απομνημόνευση (ενισχύει τη μακρόχρονη μνήμη για μακρόχρονη
διατήρηση των πληροφοριών)
 Προσφέρει πολλά εναύσματα για γλωσσικά παιχνίδια (Κοκκίδου & Στάμου,
2009, Μιχαηλίδου, 2018)

31. 30
Ενημερωτικό δελτίο – Οκτώβριος 2018
2. Υλοποίηση της μουσικής
δραστηριότητας
Η δραστηριότητα που θα παρουσιαστεί
παρακάτω υλοποιήθηκε στα παιδιά της
τρίτης τάξης (επίπεδο ενδιάμεσο). Η
θεματική ενότητα αφορούσε στο
περιβάλλον και στους τρόπους
προστασίας του. Σκοπός ήταν η
διδασκαλία του γραμματικού φαινομένου της προστακτικής και η περαιτέρω εμπέδωση
του λεξιλογίου της ενότητας.
Οι επιμέρους στόχοι ήταν οι εξής:
 Να έρθουν τα παιδιά σε επαφή με το γραμματικό φαινόμενο της προστακτικής
μέσα από μια διασκεδαστική δραστηριότητα
 Να χρησιμοποιήσουν την προστακτική (αρνητική και καταφατική) μέσα από το
τραγούδι
 Να εισαχθούν στο γραμματικό φαινόμενο βιωματικά χωρίς να το έχουν
διδαχθεί
 Να αυτοματοποιήσουν το σχηματισμό της προστακτικής μέσα από το τραγούδι
 Να μάθουν το λεξιλόγιο αβίαστα
 Να συνδέσουν τις λέξεις με τη σημασία τους μέσα από τη χρήση εικόνων
3. Προδραστηριότητα
Στο πλαίσιο της συγκεκριμένης ενότητας επιλέξαμε το τραγούδι του Σπύρου Λάμπρου
«Ανακύκλωση». Το τραγούδι εμπεριέχει πολλές προστακτικές και λόγο που εύκολα
οπτικοποιείται σε εικόνες. Προβάλαμε πρώτα το τραγούδι από το YouTube. Τα παιδιά
άκουγαν το τραγούδι, το οποίο συνοδευόταν από εικόνες σχετικές με το λεξιλόγιο κι
έτσι, είχαν την ευκαιρία να συνδέουν τη λέξη με το αντικείμενο. Μετά η καθηγήτρια
της μουσικής ερμήνευσε το τραγούδι με τη συνοδεία του αρμόνιου. Τα παιδιά
ενθουσιάστηκαν και ήθελαν να το μάθουν.
4. Δραστηριότητα
Μετά την προβολή του τραγουδιού, αρχίσαμε την εκμάθηση του έχοντας φτιάξει
καρτέλες με την εικόνα των σχετικών με το λεξιλόγιο αντικειμένων. Οι εκπαιδευτικοί
έλεγαν «Μην πετάξεις» και σήκωναν την εικόνα με το αντίστοιχο αντικείμενο. Τα
παιδιά έλεγαν το όνομα του αντικειμένου.
Κατόπιν, οι ρόλοι άλλαξαν. Χωρίσαμε τα παιδιά σε ομάδες. Τα παιδιά που ανήκαν
στην ίδια ομάδα κρατούσαν καρτέλες που απεικόνιζαν το ίδιο αντικείμενο ενώ αυτά

32. 31
Ενημερωτικό δελτίο – Οκτώβριος 2018
που ανήκαν σε άλλες κρατούσαν καρτέλες με απεικόνιση διαφορετικού αντικειμένου.
Όταν ακουγόταν η ονομασία ενός αντικειμένου, κάθε ομάδα σήκωνε τις καρτέλες με
την εικόνα του και έλεγαν το όνομά του.
Στη συνέχεια κρατούσαν οι εκπαιδευτικοί τις κάρτες με τις εικόνες. Τα παιδιά έλεγαν
τις προστακτικές και οι εκπαιδευτικοί σήκωναν τις κάρτες με τις εικόνες των
αντικειμένων και έλεγαν το όνομά τους. Μ’ αυτό τον τρόπο, τα παιδιά έκαναν μια
πρώτη εισαγωγή στην προστακτική. Ακολούθησε η ερμηνεία του τραγουδιού. Τα
παιδιά μέσα από το παιχνίδι με τις εικόνες είχαν μάθει το λεξιλόγιο και, συνεπώς,
κατανόησαν με ευκολία το νόημα του τραγουδιού. Κατάλαβαν, επίσης, πολύ καλά τη
σημασία του «Μην» μέσα από τις απαγορευτικές κινήσεις του δαχτύλου, «το εκεί πέρα
στη γωνιά» γιατί τα λόγια συνοδεύονταν με κινήσεις (γλώσσα του σώματος).
Μετά περάσαμε στην ανάλυση του γραμματικού φαινομένου. Δώσαμε στα παιδιά
φωτοτυπία με τα λόγια του τραγουδιού και τους ζητήσαμε να υπογραμμίσουν τις
προστακτικές (αρνητικές και καταφατικές). Η διεργασία που είχε προηγηθεί τα
βοήθησε πολύ.
Τα παιδιά έμαθαν τα λόγια του τραγουδιού με διασκεδαστικό τρόπο. Έγραψαν πανό με
φράσεις του τραγουδιού και παρουσίασαν το τραγούδι στο πλαίσιο μιας παράστασης
για το περιβάλλον στην αυλή του σχολείου.
5. Αξιολόγηση
Δόθηκε στα παιδιά φύλλο αξιολόγησης με
αρνητικές και καταφατικές προστακτικές και
τους ζητούνταν να τις ταξινομήσουν.
Επίσης, τους δόθηκε ένα μικρό κείμενο με
ρήματα σε παρένθεση και τους ζητούνταν να
σχηματίσουν αρνητικές ή καταφατικές
προστακτικές σε σχέση με το κείμενο.
Για την εμπέδωση του λεξιλογίου μοιράστηκε στα παιδιά κείμενο όπου οι λέξεις είχαν
αντικατασταθεί με εικόνες και τους ζητήθηκε να γράψουν την αντίστοιχη λέξη.
 Η δραστηριότητα με το τραγούδι τα βοήθησε πολύ κι αυτό έγινε φανερό από
την επίδοση των παιδιών στις ασκήσεις
 Κατανόησαν το κείμενο του τραγουδιού πολύ καλά με τη βοήθεια των καρτών
και τη γλώσσα του σώματος
 Αφομοίωσαν το λεξιλόγιο μ’ ένα πολύ ευχάριστο τρόπο και το διατήρησαν
πολύ πιο εύκολα στη μνήμη τους
 Ανέπτυξαν περιβαλλοντική συνείδηση
 Συνειδητοποίησαν ότι η προστασία του περιβάλλοντος αποτελεί κοινό τόπο για
όλα τα παιδιά του κόσμου

33. 32
Ενημερωτικό δελτίο – Οκτώβριος 2018
 Παρουσίασαν το τραγούδι ως μέρος μιας θεατρικής παράστασης στην αυλή του
σχολείου με τη συνοδεία της μουσικού και ενίσχυσαν την αυτοπεποίθησή τους
Bιβλιογραφία
Can, L. & Chong, S. 1998 “The rhythm of language: Fostering oral and listening skills
in Singapore preschool children through an integrated music and language art
program”. Early child Development and care, 144, 39-45
European Music Portfolio 2009-2012, Ένωση Εκπαιδευτικών μουσικής,
www.emoportfolio.eu, e-learning.emportfolio, eu
Fearn, L. & Farnan, N. 1998 Writing effectively: Helping children master the
conventions of writing, Boston: Allyn & Bacon
Hodges, D.A 2002 Musicality from birth to Five, IFMR, 1 (1) http://www.music-
research.org/Publications
Κοκκίδου, Μ. & Στάμου, Α. Η διδασκαλία της Ελληνικής ως ξένης γλώσσας μέσα από
τη μελέτη περίπτωσης των τραγουδιών της Μαρίζας Κωχ στο Πανεπιστήμιο Cornell:
Προεκτάσεις για τη γλωσσική διδασκαλία στο πλαίσιο της επικοινωνιακής –
κειμενοκεντρικής προσέγγισης στο Πανελλήνιο Συνέδριο με θέμα: Η Διδασκαλία της
Ελληνικής γλώσσας (ως πρώτης/μητρικής, δεύτερης/ξένης), 4,5,6 Σεπτεμβρίου 2009,
Νυμφαίο Φλώρινας
Μακροπούλου, Ε. & Βαρελάς, Δ. (2005), Τραγουδώντας λέξεις, Από τη θεωρία στην
τάξη, Αθήνα Fagotto
McDonald, N. 2001 “The intersection between music and early literacy instruction:
listening to literacy.” Reading improvement, www.highbeamresearch.com
Μιχαηλίδου, Μ. 2018 Η μουσική και το τραγούδι στη διδασκαλία της ελληνικής ως
δεύτερης/ξένης γλώσσας, Διπλωματική εργασία, Παιδαγωγική Σχολή Τμήμα
Νηπιαγωγών, Πανεπιστήμιο Φλώρινας
Νικολακοπούλου, Ε. Η διδασκαλία των ξένων γλωσσών με μουσικές δραστηριότητες,
19 Φεβρουαρίου 2016, https://www.youtube.com/watch?v=b408dQaf80w
Schunk, H.A. 1999, “The effect of singing paired with signing on perspective
vocabulary skills of elementary ESL students”. Journal of music Therapy, 36 (2), 110-
124
Papousek, H. 1996 Musicality in infantry research: Biological and cultural origins of
early musicality, in Deliege I. & Sloboda J. Musical beginnings: Origins and
development of Musical competence (pp. 37-55). Oxford University Press

34. 33
Ενημερωτικό δελτίο – Οκτώβριος 2018
ΑΦΡΙΚΑΝΙΚΗ ΤΕΧΝΗ: Ένας γεωγραφικός και πολιτισμικός
χάρτης της Αφρικής (Οκτώβριος)
του Δρ. Δημητρίου Κουτάντου, εκπαιδευτικού στην Αφρική
Κατά τη διάρκεια αυτού του έτους, δύο φορές το μήνα, με το ερευνητικό
σχέδιο «Αφρικανική Τέχνη», αποπειρώμαι να κάνω μια ανθρωπολογική και
πολιτισμική περιήγηση σε περισσότερες από 50 αφρικανικές χώρες. Το σχέδιο
εργασίας δεν αφορά άμεσα στις χώρες αλλά στους αυθεντικούς αφρικανικούς
πολιτισμούς και την τέχνη των ποικίλων εθνοτικών ομάδων. Άλλωστε, μέχρι το
Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο υπήρχαν μόνο 2 από τις 54 σημερινές αφρικανικές
χώρες, ενώ η αυθεντική παράδοση των χιλιάδων αφρικάνικων εθνοτικών
ομάδων προϋπάρχει χιλιάδες χρόνια πριν. Η ανάπτυξη και η οργάνωση του
σχεδίου βασίζεται στα ταξίδια μου στην ήπειρο, στην εκτεταμένη ξένη
βιβλιογραφία και στην εκπαιδευτική μου εμπειρία στην Αφρική. Παρακάτω,
οι δύο δημοσιεύσεις του Οκτωβρίου με τέσσερα ενσωματωμένα βίντεο:
ΑΦΡΙΚΑΝΙΚΗ ΤΕΧΝΗ: 38-46. Οι Άνθρωποι Yaka & Mangbetu (Λαϊκή
Δημοκρατία Κονγκό, Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, Σουδάν)
https://www.eduportal.gr/afrikaniki-techni-38-46-oi-anthropoi-yaka-amp-
mangbetu-laikidimokratia-kongko-kentroafrikaniki-dimokratia-soydan/
ΑΦΡΙΚΑΝΙΚΗ ΤΕΧΝΗ: 27-37. Οι Άνθρωποι Teke & Ngbaka (Κονγκό,
Γκαμπόν)
https://www.eduportal.gr/afrikaniki-techni-27-37-oi-anthropoi-teke-amp-
ngbaka-kongko-gkampon/

35. 34
Ενημερωτικό δελτίο – Οκτώβριος 2018
Η τελευταία σελίδα
(Νίκος Κομματάς, Pretoria)

36. 35
Ενημερωτικό δελτίο – Οκτώβριος 2018

37. 36
Ενημερωτικό δελτίο – Οκτώβριος 2018

38. 37
Ενημερωτικό δελτίο – Οκτώβριος 2018