2. Bibliografía:
O 23 de marzo de 1882 naceu en Erlangen,
Baviera, Emmy Amalie Noether. O seu pai, Max
Noether (1844-1921), era profesor de
matemáticas na universidade de Erlangen,
coñecido polas súas investigacións sobre funcións
alxébricas, a súa nai Ida Kaufmann, procedía
dunha familia de Colonia. Ambos os dous eran de
orixe judio. Tiveron tres fillos pero un morreu
na infancia, Emmy era a maior e Frizt que tiña
dous anos menos ca ela, tamén foi matemático e
se especializou en matemática aplicada.
Ata os 15 anos asistiu ao Höhere Töchter Schule onde estudou entre outras
alemán, inglés ou danza. Despois desta formación básica estudou francés e
inglés, para ser profesora de idiomas e en 1900 superou os Exames de
Estado que a cualificaban para ensinar idiomas en calquera institución
educativa feminina. Despois de obter este título orientou os seus estudios|
estudos cara ás matemáticas.
Despois de pasar os exames en Nuremberg en 1903, foi a Göttingen onde
asistiu a cursos impartidos por Hilbert, Klein e Minkowski e en 1904
regresou a Erlangen onde cambiaran os estatutos da Universidade e puido
proseguir os seus estudios|estudos de doutorado.
A fama de Emmy creceu rapidamente así como as súas publicacións. En
1908 foi elixida membro do Círculo Matematico de Palermo, e dende
1909 pertenceu ao Mathematiker Vereinigung Alemán. Ese mesmo ano foi
invitada para dar unha conferencia en Salzburgo e en 1913 en Viena. A
pesar deste recoñecemento público o seu traballo na Universidade de
Erlangen consistía unicamente en axudar ao seu pai, substituíao cando
estaba enfermo e continuaba coas súas investigacións, pero sen percibir
salario algún. Durante estes anos tivo dous titores algebristas: Ernst Fischer
3. (1840-1927) e Bernhard Schmidt (1879-1935). Ela declarou que Fischer
lle espertara o interese pola álxebra abstracta e que foi precisamente esta
influencia a que determinou o seu traballo futuro.
En 1915 foi invitada por David Hilbert (1862-1943) e Félix Klein
(1849-1925) a traballar con eles nunha prestixiosa universidade. Este
período da vida de Emmy (1915-1933) estivo marcado por unha intensa
produción científica que determinou a súa achega ás matemáticas e á física.
Nesta época tamén colaborou na edición da revista Mathematische
Annalen.
O regulamento vixente da Universidade de Göttingen indicaba
explicitamente que tiveron un impacto significante no recente
desenvolvemento da álxebra abstracta. En 1922 foi nomeada quot;profesora
extraordinaria e non oficialquot;. Non tiña dereito a
soldo, pero puido obter pequenas retribucións,
polo seu grao de experta en álxebra, que nese
momento lle eran imprescindibles, xa que a
inflación da posguerra estaba a acabar coa súa
pequena herdanza.
A pesar do recoñecemento obtido por este
éxito, os cambios políticos e a chegada de Hitler
ao poder obrigárono a reorientar a súa carreira.
Ser unha intelectual, pacifista, feixón e liberal obrigoulle a abandonar
Alemaña. En abril de 1933 retiróuselle o seu dereito a exercer como
docente por ser feixón e as leis raciais empurrárona ao exilio. A finais dese
ano marchou aos Estados Unidos como profesora invitada durante un ano a
unha universidade feminina, en Pennsylvania. En febreiro de 1934
comezou a traballar en Princeton, New Jersey, no Instituto de Estudios|
estudos avanzados, onde tamén se atopaba Einstein. En verán volveu por
última vez a Alemaña.
A noticia da súa repentina morte, o 14 de abril de 1935, como
consecuencia dunha operación, sorprendeu a todos. Tiña 53 anos e estaba
no apoxeo da súa forza creadora.
Sen dúbida Emmy Noether figurará sempre como unha das personalidades
matemáticas máis importantes do século XX. Moitas persoas por todo o
mundo continúan o seu traballo en álxebra. Sobre ela dixo Jean Dieudonné
4. que era quot;a mellor matemática do seu tempo, e un dos mellores
matemáticos (home ou muller) do século XXquot;...
PREGUNTAS DE ENMY NOETHER:
1. ¿CÁNDO E ONDE NACEU ENMY NOETHER?
2. ¿POR QUÉ ERA COÑECIDO O PAI DE ENMY NOETHER? ¿E
DE QUE ORIXE ERA?
3. ¿QUÉ ESTUDOU ENMY NOETHER PARA LOGRAR CHEGAR
A SER PROFESORA DE IDIOMAS?
5. 4. ¿EN QUE ANO FOI ELIXIDA ENMY NOETHER MEMBRO
DO CIRCULO MATEMÁTICO?
5. ¿EN QUE ANO E POR QUÉN FOI INVITADA ENMY
NOETHER A TRABALLAR NUNHA PRESTIXIOSA
UNIVERSIDADE?
6. ¿EN QUE ANO FOI DENOMINADA PROFESORA, E A QUE
NON TIÑA DEREITO ENMY NOETHER?
7. ¿POR QUÉ A CIENTÍFICA ENMY, TUVO QUE ABANDONAR
ALEMAÑA?
8. ¿EN QUE COMEZOU A TRABALLAR NOETHER NO ANO
1934?
9. ¿CON QUE IDADE MORREU ENMY AMELIE NOETHER?
10. ¿QUÉ DIXO JEAN DIEUDONNÉ DELA?