3. OTP203H012
BİLGİSAYAR DESTEKLİ TASARIM 1 / GİRİŞ
Bu Haftan ın Hed efi:
Bu Haftan ın Mater y aller i
Bu haftaki dersimizde kullanacağımız bir
materyal bulunmamaktadır.
Ku llan ılan semboller
Animasyon Soru Veritabanı Simülasyon Püf Noktası
Bağlantılı Soru
1
4. OTP203H012
1. GİRİŞ
Gelişen teknoloji ile piyasadaki rekabet koşulları gittikçe zorlaşmaktadır. Taleplerin kısa
sürede değerlendirilmesi, maliyetlerin düşürülmesi, kalitenin arttırılması, bilgi birikiminin etkin
şekilde kullanılabilmesi daha da önem kazanmaktadır. Bu yüzden firmalar bu şartlara uymak
için bilgisayar teknolojilerindeki gelişmeleri yakından takip etmek ve bu teknolojileri yaygın
olarak kullanmak zorundadırlar. Aksi halde piyasa içindeki payları gittikçe düşecek belki de
firmalarını kapatmak zorunda kalacaklardır.
Bilgisayar destekli uygulamalar genel olarak Bilgisayar Destekli Tasarım (Computer Aided
Design–CAD), Bilgisayar Destekli Mühendislik (Computer Aided Engineering– CAE) ve
Bilgisayar Destekli İmalat (Computer Aided ManufacturingCAM) başlıkları altında ele
alınmıştır. Bu çağdaş sistemler bilgisayar ile mühendislik uygulamalarının bütünleşmesine
imkan sağlar.
Kişisel bilgisayarların kullanımının yaygınlaşması ile bilgisayar desteğiyle çalışan sistemler
kişisel bilgisayarlarda da uygulanabilir hale gelmiştir. Gelişen ve yaygınlaşan bilgisayar
teknolojisi ile küçük sanayi sistemlerinde kişisel bilgisayarlar bazında uygulamalar giderek
artmaktadır. Bilgisayar yazılımlarının küçük sanayi sistemlerinin ihtiyaçlarına cevap verecek
şekilde oluşturulması ile günümüzde bilgisayar kullanımını daha aktif hale getirmektedir.
2. BİLGİSAYAR DESTEKLİ TASARIM (CAD) NEDİR?
Bilgisayar Destekli Tasarım, ( B.D.T ) imalatının yapılması düşünülen bir parçanın veya bir
konstrüksiyonunun ortaya çıkarılmasında yardımcı olmak için bilgisayar sistemlerinin
kullanılmasıdır. Daha basit olarak da imalatı düşünülen parçanın ilk olarak bilgisayar
ortamında oluşturulmasıdır.
Bilgisayar Destekli Tasarım sayesinde tasarımcılar ve mühendisler tasarımlarını elektronik
ortamlarda gerçekleştirebilirler. Bu sayede yaptıkları tasarımlar üzerinde çok daha hızlı
şekilde değişiklikler yapabilmekte ve istedikleri zaman yazıcıdan bu elektronik bilgileri kağıda
dökebilmektedirler. Tamamladıkları parçaları montaj edebilmekte ve böylece yaptıkları
tasarımın bütün halinde düzgün çalışıp çalışamayacağını rahatlıkla kontrol edebilirler.
Üstelik tüm bunları yapabilmek için bir bilgisayar programcısı olmanıza gerek yoktur. Fakat
bilgisayar sistemlerini daha önceden kullanıyor olmanız komutları daha hızlı girmenizi
sağlayacağından size kolaylık sağlayacak ve hız kazandıracaktır.
2
5. OTP203H012
Tasarımcı çalışmaları sırasında bilgisayarın tüm özelliklerini kullanacaktır. Yapılan çalışmalar
Sabit disklerde veya yedekleme ünitelerinde saklanacak gerektiği zaman bu çalışmalar tekrar
açılacak üzerlerinde değişiklikler yapılacak bu değişiklikler sonrası belki tekrar yazıcıdan
çıktılar alınacak ve çalışmalar tekrar kaydedilip saklanacaktır. Bu yüzden B.D.T çalışmaları
için iki ana gereksinim bulunmaktadır.
Donanım : Bu kısım B.D.T yazılımlarının çalışması için gerekli parçalardan ibarettir. Bunlar
bilgisayarı oluşturan ana parçaların ( Kasa, sabit disk, anakart, işlemci, v.s ) yanında yazıcı,
tarayıcı gibi çeşitli birimlerdir.
Yazılım : Bu kısım donanımı kontrol eden programların bütünüdür. Bilgisayarın çalışması için
ilk olarak bir işletim sistemi gereklidir. İşletim sisteminin yanında B.D.T için özel programlar
gereklidir. Örneğin : ProENGINEER, CATIA, SolidWorks gibi.
ProENGINEER Wildfire 3.0 yazılımı Merkezi Amerika’ da bulunan PTC şirketine aittir. Bu
programın Türkiye dağıtıcısı İNFORMATİK A.Ş’ dir.
PTC web sayfası www.ptc.com
INFORMATIK web sayfası www.infoma.biz
ProENGINEER Wildfire 3.0 programı sanayinin bir çok kesiminde yaygın olarak
kullanılmaktadır. Programın kullanımını iyi kavrayan ve kendini geliştiren arkadaşlar
kendilerine rahatlıkla iş bulabilirler.
Program çok geniş kullanım amacına sahip olduğundan programın kullanımıyla ilgili tüm
bilgileri ders süresince size aktarmamız mümkün olmamaktadır. Ders boyunca sadece Part
Modeling yani parça modelleme kısmı anlatılacaktır.
Programın çalıştırılabilmesi için bilgisayarınızda Ethernet Kartı bulunmalıdır. Ethernet kartı
olmayan bilgisayarda program çalıştırılamaz. Bunun için her öğrencinin bilgisayarına bir adet
Ethernet kartı taktırması gerekir.
Programın kullanımı sırasında üç tuşlu Mouse kullanımına gereksinim bulunmaktadır. Bu
yüzden mouse’ ları üç tuşlu olmayan arkadaşlar kendilerine üç tuşlu mouse almalıdırlar.
3
6. OTP203H012
3. TEORİK BİLGİLER
Bilgisayar Destekli Tasarımda çalışmalar üç boyutlu olur. Yani yapılan çalışmalar X, Y ve Z
eksenlerinde ölçülere sahiptirler. B.D.T’ de tasarım yapma işlemine modelleme de denir. Üç
çeşit modelleme tekniği vardır.
TEL KAFES MODELLEME (wireframe):
Bu yöntemde köşeler X,Y,Z eksenlerin deki
konumlarına göre bilgisayara girilir. Girilen
bu noktalar daha sonra çizgilerle birleştirilir.
Bu şekilde üç boyutlu fakat sadece sınırları
belli olan çizgisel bir model oluşturulur. İşte
bu modele tel kafes model denir. Bu tür
modellerde yüzey bilgileri yoktur. Tel Kafes Modelleme Örneği
YÜZEY MODELLEME(surfacemodeling) :
Bu modelleme tekniği tel kafes modelleme
tekniğinin bir üst seviyesidir. Tel kafes modelin
üzerine yüzey bilgileri de ilave edilir. Örnek olarak
bir küp tel kafes olarak modellenirse yukarıdaki
şekildeki gibi gözükecektir. Yüzey bilgileri de ilave
edildiğinde model aşağıdaki şekildeki hale gelir. Bu
modellemede yüzey bilgisi mevcuttur. Fakat
yüzeylerin birbirine bağlantı durumları belirsizdir.
Yani yüzey modellemede, tasarlanan parçanın Yüzey Modelleme Örneği
belirsizliği hala sürmektedir. Parçanın içi, dışı,
hacmi, kütlesi gibi bilgiler bu tür modellerde
bulunmaz.
4
7. OTP203H012
KATI MODELLEME(Solid Modeling) :
Bu modelleme tekniği en gelişmiş ve en çok
kullanılan modelleme tekniğidir. Bu teknikle
oluşturulan modeller tam anlamıyla bir bütündür.
Yani parçanın tüm fiziksel ve mekanik özelliklerini
taşırlar. Bu yöntemle modellenen parçaların bir
hacmi, bir yoğunluğu, bu yoğunluk ve hacme bağlı
olarak bir kütlesi ve bazı mekanik özellikleri otomatik
olarak hesaplanır. Örnek olarak bir küp tel kafes ve
yüzey modelleme ile modellendiğinde kullanılan
B.D.T programı bu parçaya ait fiziksel ve mekanik
özellikleri otomatik olarak hesaplayamaz. Katı
Katı Modelleme Örneği
modelleme yöntemi ile oluşturulursa bu işlemler
otomatik olarak yapılır.
5
8. OTP203H012
Katı modelleme yönteminde model oluşturmak için çeşitli yöntemler kullanılabilir. Bunlardan
bazıları aşağıda ayrıntılı olarak açıklanmıştır. Ayrıca bu konular uygulama yazılımı olan
ProENGINEER programının kullanım anlatımında tekrarlanacaktır.
Extrude Yöntemi ( Yükseltme Yöntemi )
Bu yöntemde katı model çizilen kesitin yükseltilmesi ile oluşturulur. Örneğin 30x30x30 mm
ebatlarındaki bir kübün katı modelini oluşturmak için 30x30 mm ölçülerinde bir kare çizilir ve
daha sonra bu kare 30 mm yükseltilir böylece küp oluşturulmuş olur.
Revolve Yöntemi ( Döndürme Yöntemi )
Bu yöntemde katı model çizilen kesitin bir eksen etrafında istenilen açıda döndürülmesi ile
oluşur. Örneğin bir dikdörtgeni bir kenarı etrafında 360 derece döndürürsek ortaya bir silindir
çıkar.
Sweep Yöntemi ( Sürükleme Yöntemi )
Bu yöntemde katı model çizilen bir kesitin yine çizilen bir yörünge üzerinde sürüklenmesi ile
oluşur. Örneğin U şeklindeki bir kesiti S şeklindeki bir yörünge üzerinde sürüklersek ortaya S
şeklinde bir U profil çıkar.
Blend Yöntemi ( Kesit Birleştirme Yöntemi )
Bu yöntemde katı model çizilen iki ayrı kesitin birleştirilmesi ile oluşur. Örneğin bir daire ve
dikdörtgen çizilirse blend yöntemi ile daireden dikdörtgene geçen bir katı model oluşturulmuş
olur.
6
9. OTP203H012
4. Pro/Engineer Wildfire 3.0 Verisyonunun Kurulumu
1. İlk olarak kayıt sırasında verilen Pro/Engineer kurulum CD lerinden ilki Bilgisayarın CD
ROM sürücüsüne takılır. Kurulum Otomatik olarak başlar. Eğer kurulum otomatik olarak
başlamaz ise CD içerisinde Setup.exe dosyasına çift tıklanarak kurulum başlatılır. Bu adımda
aşağıdaki şekilde görülen pencere açılacaktır. Next butonuna tıklanır.
Pencerenin sol alt köşesinde görüldüğü gibi ethernet kartının fiziksel adres numarası görülür.
Eğer bu kısımda rakamlar yerine “No network Card Detected” gibi bir yazı var ise kurulum
yapılan bilgisayarda Ethernet kartı yoktur veya tanımlanmamıştır. Bu durumda bir uzmandan
yardım almak gerekir.
2. Aşağıdaki şekilde görüldüğü gibi ilk olarak lisans işlemlerinin kabul edildiğine dair boş
kutucuk tıklanır. Daha sonra Next tıklanır.
7
11. OTP203H012
5. Lisans işlemi için Add btonuna tıklanır. Daha sonra açılan pencerede License Server
kısmına sanalofis.adamyo.sakarya.edu.tr yazılır Ok tıklanır. Next tıklanır.
9
15. OTP203H012
NOT : Kurulum ile ilgili teknik problemlerinizi foruma veya ozsoy@sakarya.edu.tr mail
adresine yazabilirsiniz.
Pro/ENGINEER yazılımı ile çalışmak için ilk olarak www.adamyo.sakarya.edu.tr adresine
kullanıcı adı ve parola ile bağlanılarak Dersler kısmının altındaki Pro/ENGINEER başlığına
tıklayıp ne kadar süre çalışılmak istenildiğinin belirtilmesi gerekir. Bu işlem yapılmaz ise
Kampus içerisinde bulunan Ana bilgisayardan lisans izni verilmeyeceği için program
çalışmayacaktır.
Son olarak derste anlatlacak konular pekiştirmek ve geliştirmek için Pro/ENGINEER Wildfire 3.0 ile
Tasarm ( Barş BOSTANCIOĞLU) isimli kitab almanz tavsiye ediyorum. Bilgisayar Destekli Tasarm II
ders konularn da içine alan ve bundan sonraki hayatnzda Pro/ENGINEER kullanrken yannzda
takldğnzda size yardmc olabilecek bir kaynak. Fiyat 20 YTL. Kitap ile ilgili ayrntl bilgiyi
http://www.degisimyayinlari.net/kitap.aspx?s=96 linkinden edinebilirsiniz.
Değişim Yaynlar Yaynevi
Adres: Çatalçeşme Sok. No:52/2 Cağaloğlu/İSTANBUL
Tel: 0212514 29 71
Fax: 0212514 42 31
Değişim Yaynlar Kitabevi
Adres: Semerciler Mah. Ptt Sok. No:3 Adapazar/SAKARYA
Tel: 0264278 56 39
Fax: 0264273 52 99
13
