Τι είναι τα wiki; Ποιες οι βασικές αρχές τους; Πως μπορούν να χρησιμοποιηθούν στην εκπαιδευτική διαδικασία; Τι έχουν δείξει οι έρευνες; Κατάλληλη διδακτική προσέγγιση; κτλ.

1. Wiki
Τεχνολογίες Κοινωνικής Δικτύωσης στην Εκπαίδευση
Φεβρουάριος 2011
Παλαιγεωργίου Γ.
• Τμήμα Πληροφορικής, Α.Π.Θ.

2. Wiki

3. Wiki (1)
• Το λογισμικό wiki παρέχει τη δυνατότητα
– στα μέλη μιας ομάδας χρηστών,
– να καταθέτουν ισότιμα τη συμβολή τους (ιδέες, φωτογραφίες, πηγές κ.α.)
– για την παραγωγή ενός κοινού έργου (λ.χ. μια μικρή σχολική έρευνα,
παραγωγή σημειώσεων, ανταλλαγή ιδεών για ένα αντικείμενο συζήτησης
κ.α.),
– που αναρτάται σε έναν δικτυακό τόπο.

4. Wiki (2)
• Ένα Wiki είναι μία ιστοσελίδα που επιτρέπει στους χρήστες της
– να προσθέσουν,
– να αφαιρέσουν,
– ή να επεξεργαστούν το περιεχόμενό της,
• πολύ γρήγορα και εύκολα, χωρίς να έχουν κάνει υποχρεωτικά
εγγραφή
• Διευκολύνεται η συνεργασία πολλών ατόμων για τη συγγραφή
ενός έργου

5. Wiki
• Wiki -"What I know is"
– Ο κάθε χρήστης που συμμετέχει στη συγγραφή κάποιου έργου προσθέτει
την προσωπική του γνώση, έτσι ώστε όλοι να μπορούν να τη μοιράζονται.
• Μια σελίδα μόνη της σε ένα wiki αναφέρεται ως "σελίδα wiki",
ενώ ολόκληρο το σώμα των σελίδων, οι οποίες είναι συνήθως
έντονα διασυνδεδεμένες μεταξύ τους, λέγεται "το wiki".

6. Wiki
• Το πρώτο wiki, δημιουργήθηκε το 1994 και εγκαταστάθηκε στον
Ιστό στις 25 Μαρτίου του 1995 από τον Ward Cunninghan
• Το wiki wiki ήταν η πρώτη χαβανέζικη λέξη που έμαθε στην
πρώτη επίσκεψή του στα νησιά, όταν τον κατεύθυνε ο πράκτορας
αερολιμένων για να πάρει το λεωφορείο wikiwiki μεταξύ των
τερματικών ("γρήγορα" λεωφορεία πυκνών δρομολογίων ).
• Ο Cunningham δήλωσε: "επέλεξα το wiki-wiki ως παρηχητικό
υποκατάστατο για το "γρήγορα" και με αυτόν τον τρόπο απέφυγα
την ονομασία quick-web”.

7. Ο αρχικός ορισμός των Wiki
• #1 Καμία μορφή ελέγχου επί των περιεχομένων δεν
ισχύει.
– Ένα wiki ανήκει στην κοινότητα των χρηστών του, πράγμα που
σημαίνει ότι οποισδήποτε προσθέτει κάτι σε ένα wiki, θα
πρέπει να είναι έτοιμος να δεχθεί ότι ο επόμενος χρήστης
μπορεί να το σβήσει ή να το παραφράσει.
– Είναι ένα δημοκρατικό εργαλείο που ενδυναμώνει τη
συνεργασία.

8. Ο αρχικός ορισμός των Wiki
• #2 Απλοποιημένη mark-up γλώσσα
– Η γλώσσα mark-up είναι ευκολότερη και πιο
αυτοματοποιημένη από την HTML.
– Τα URLs συνδέονται αυτόματα.
– Η δημιουργία ενός εσωτερικού συνδέσμου δημιουργεί μια
νέα σελίδα χωρίς νέο προγραμματισμό.
– Η γλώσσα των wiki είναι η πιο έκδηλη ενσωμάτωση της
έννοιας του υπερσυνδέσμου
– συνήθως WYSIWYG επεξεργαστής κειμένου

9. Ο αρχικός ορισμός των Wiki
• #3 Η εστίαση εντοπίζεται στο περιεχόμενο, όχι στη μορφή
– Τα περισσότερα wiki μοιάζουν με πολύ απλές HTML σελίδες.
Η ποιότητα ενός wiki βρίσκεται στο περιεχόμενό του, όχι στην
εμφάνισή του
– Οι σελίδες ενσωματώνουν πολλαπλούς τύπους πολυμέσων
(π.χ. εικόνες, βίντεο, ήχους, κτλ.),

10. Ο αρχικός ορισμός των Wiki
• #4 Παρακολούθηση εκδόσεων
– Η ιστορία κάθε ελάχιστης αλλαγής-ενημέρωσης κάθε σελίδας
ενός wiki είναι διαθέσιμη σε οποιονδήποτε, πράγμα που
σημαίνει ότι μια σελίδα μπορεί να ταξιδέψει πίσω στο χρόνο
κάθε στιγμή.
– Παρέχονται καταγραφή των αλλαγών, συγκρίσεις μεταξύ
διαφορετικών εκδόσεων, επιστροφή σε προηγούμενες
εκδόσεις

11. Ο αρχικός ορισμός των Wiki
• #5 Συζήτηση
– Κάθε συνεισφορά πρέπει να μπορεί να συζητηθεί
– Κάθε σελίδα αποτελεί και ένα χώρο συζήτησης

12. Ο αρχικός ορισμός των Wiki
• #6 Η δομή ορίζεται απο την κοινότητα
– Δεν υπάρχει ανάγκη να δημιουργηθεί η αρχιτεκτονική του
wiki από την αρχή ή να υπάρχει κάποιος οργανωτικός ρόλος
που επιβάλλει έναν μοναδικό τρόπο οργάνωσης του
περιεχομένου.
– Οι κανόνες του wiki αναδεικνύονται με συναίνεση όταν
χρειαστεί να οριστούν.

13. Ο αρχικός ορισμός των Wiki
• #7 Η κοινότητα είναι άγρυπνος φρουρός
– Αν η κοινότητα εμπλέκεται με ένα wiki και λόγω του
χαρακτηριστικού της παρακολούθησης εκδόσεων, πρέπει να
ξεφορτώνεται λανθασμένες καταχωρήσεις και βανδαλισμούς
γρήγορα και αποδοτικά.
– Για το λόγο αυτό δεν υπάρχει ανάγκη για κάποια μορφή
διαδικασιών ασφαλείας ή για εγγραφή χρηστών στο wiki

14. Χαρακτηριστικά wiki
1 2 3 4 5
6

15. Παραδοσιακό και νέο μοντέλο συγγραφής

16. Wiki
• «Ο συγκεκριμένος σκοπός μου για το πρώτο wiki ήταν να
δημιουργήσω ένα περιβάλλουν με το οποίο θα μπορούσαμε να
συνδέσουμε μαζί τις εμπειρίες μας για να ανακαλύψουμε τη
σχηματική (pattern) γλώσσα του προγραμματισμού. Ένα wiki
βρίσκεται διαρκώς σε διεργασία οργάνωσης. Αλλά για κάθε μια
ώρα οργάνωσης, δυο περισσότερες ώρες ξοδεύονται στην
πρόσθεση νέου υλικού. Συνεπώς ένα wiki είναι πάντα μερικώς
οργανωμένο”.
Cunningham (2003)

17. Άναρχη οργάνωση;
• Πολλά wikis λειτουργούν σήμερα αποδοτικά ακολουθώντας
αυτές τις «άναρχες οδηγίες»
• Παρά τις προβλέψεις που ήθελαν
– το μεγάλο αριθμό των συγγραφέων που επεξεργάζονταν τις ίδιες
σελίδες να οδηγήσουν τα wikis σε χάος και κακή χρήση,
• τα wikis
– έχουν καταφέρει να κρατήσουν την ταυτότητά τους ως ένα από τα
περισσότερα συνεργατικά και πλούσια εργαλεία στον κυβερνοχώρο.
• Π.χ. Wikipedia

18. Wiki - βανδαλισμοί
• Η ανοικτή φιλοσοφία των περισσότερων wikis δεν εξασφαλίζει
ότι όλοι οι συντάκτες έχουν καλές προθέσεις.
• Ο βανδαλισμός είναι ένα σταθερό πρόβλημα για τα wikis, αν και
μερικές πηγές με λίγη σχετική εμπειρία με wikis τείνουν να
υπερβάλουν τον κίνδυνο του βανδαλισμού.
• Μελέτες της IBM ισχυρίζονται ότι το μεγαλύτερο μέρος του
βανδαλισμού στη Wikipedia αφαιρείται σε 5 λεπτά ή λιγότερο.
• Εντούτοις, σε μερικές περιπτώσεις παίρνει περισσότερο, όπως
στην περίπτωση της βιογραφίας του John Seigenthaler

19. Άναρχη οργάνωση;
• Καθώς η χρήση όμως των wiki εκτινάσσεται, νέες μορφές
αξιοποίησης στον επιχειρηματικό κόσμο αναδεικνύονται οπότε η
υπευθυνότητα, ο σεβασμός στα πνευματικά δικαιώματα και η
ιδιωτικότητα επανέρχονται στο προσκήνιο
• Πότε εμφανίστηκαν τα πνευματικά δικαιώματα; Τι είναι;

20. Εύρος διαφορετικών wikis

21. Δημιουργία wiki…
21

22. Εργαστηριακή εφαρμογή
• Μια ευχάριστη έκπληξη
– http://www.wikispaces.com
• Αν θέλετε όμως να συγκρίνετε όλες τις πλατφόρμες wiki:
– http://www.wikimatrix.org

23. Wiki στην εκπαίδευση
23

24. Παραδείγματα
• http://greetingsfromtheworld.wikispaces.com
– We live on 5 different continents. We come from 14 different countries. We go
to 18 different schools. We have created 282 wonderful glogs. Who are we?
We're 420 students who want to get to know each other better
• http://metasaga.wikispaces.com/
– Metasaga is a journey through the culture, heritage and physical landscape. It
allows leaders at all levels to engage in deep self- reflection by exploring their
environment.
• http://crosbyprojects.wikispaces.com/
– “4th grade students created over 20 separate wiki pages about each of the animals
at a local animal preserve”.
• http://classroombooktalk.wikispaces.com/
– “Do you love to read? Here you can find book lists and book reviews. You can add
your own. You can create…”
• http://globalexplorers.wikispaces.com
– “Students from Michigan are connecting and collaborating with students from
Bucaramanga, Colombia through podcasts and wiki.”

25. Παραδείγματα
• http://fr.wikimini.org/wiki/Accueil
– Wikimini is a free encyclopedia written for and by children 8 to 13 years aged from.
More languages to come...
• http://scratchplay.wikispaces.com
– 66 φοιτητές δημιούργησαν ένα βιβλίο για το Scratch (http://www.scratchplay.gr)
• http://learn20.wikispaces.com
– 15-20 φοιτητές θα δημιουργήσουν ένα βιβλίο για το Web 2.0
• http://www.wikipedia.org
– Welcome to Wikipedia, the free encyclopedia that anyone can edit. 3,565,083
articles in English
• http://www.wiktionary.org/
– Καλωσήρθατε στο Βικιλεξικό, ένα έργο συνεργασίας για την δημιουργία ενός
ελεύθερου πολύγλωσσου λεξικού σε κάθε γλώσσα, με τους ορισμούς, τις
ετυμολογίες και τις προφορές

26. Παραδείγματα
• Μπορείτε να βρείτε περισσότερα παραδείγματα wiki…
– http://educationalwikis.wikispaces.com/
– http://edublogawards.com

27. Wiki στην εκπαίδευση
• Τα wiki δεν είναι απλά ένα «εργαλείο» για να πετύχεις ένα στόχο.
• Είναι μια «πλαστική» πλατφόρμα πάνω στην οποία μπορείς να
χτίσεις ποικιλία δραστηριοτήτων
• Πρέπει να σχεδιάσεις τη συμμετοχή, το πλαίσιο μέσα στο οποίο
θα αναπτυχθεί η δραστηριότητα
• Πρέπει να συνυπολογίσεις
– Τρόπους οργάνωσης της συνεργασίας
– Τρόπους πρόκλησης της δέσμευσης με το έργο
– Τρόπους αξιολόγησης της συμμετοχής και των προϊόντων
– …

28. Wiki στην εκπαίδευση
• Υπάρχουν ενδείξεις ότι η χρήση wiki μπορεί να οδηγήσει
– σε βελτίωση των επιδόσεων στα αντίστοιχα μαθήματα
– σε βελτίωση των δεξιοτήτων συγγραφής κειμένων
– σε βελτίωση των δεξιοτήτων κριτικής σκέψης
– …
• Γενικά, οι μαθητευόμενοι στις περισσότερες έρευνες έχουν
θετική στάση απέναντι στη χρήση wiki και αξιολογούν θετικά τη
συνεισφορά τους στη μάθηση
• Λίγη υπομονή μέχρι να αναφερθούν τα προβλήματα….

29. Οφέλη Wiki στην εκπαίδευση
• Συνδέσεις-διασυνδέσεις
– Ανάπτυξη μεγαλύτερων συνδέσεων μεταξύ της νέας και της παλιότερης
γνώσης επιτρέποντας στους εκπαιδευόμενους τη δημιουργία δομών για
τις πληροφορίες και τις ιδέες.
– Οι εκπαιδευόμενοι χρησιμοποιούν τις λειτουργίες της σύνθεσης και της
αξιολόγησης συνεχώς και με συνέπεια όταν εργάζονται σε ένα wiki.

30. Οφέλη Wiki στην εκπαίδευση
• Δημιουργικότητα
– Ανάπτυξη δημιουργικών δεξιοτήτων, ειδικά τις δεξιότητες της
επεξεργασίας πληροφοριών και της λεκτικής έκφρασης. Ανάπτυξη της
δημιουργικής ευελιξίας με την αποδοχή των τροποποιήσεων των άλλων.
– Ενθάρρυνση της «εκμαίευσης» ιδεών, της παραγωγής νέων νοημάτων
(ένας τύπος δημιουργικής επεξεργασίας και αναλυτικής σκέψης : αν ισχύει
το Χ, τι ισχύει τότε για το Υ;).
– Εισαγωγή και ενίσχυση της ιδέας ότι ένα δημιουργικό έργο δεν είναι ποτέ
«ολοκληρωμένο».

31. Οφέλη Wiki στην εκπαίδευση
• Δέσμευση
– Αυξάνεται η δέσμευση όλων των εκπαιδευόμενων.
– Οι εκπαιδευόμενοι δεν κατέχουν πλέον τον παθητικό ρόλο του
«καταναλωτή», που δέχεται την πληροφορία που του παρουσιάζεται (με
αποτέλεσμα να χάνουν το ενδιαφέρον τους και να την αγνοούν). Ως
συντελεστές του wiki απαντούν, κάνουν αλλαγές και κάνουν βελτιώσεις.
– Η δημιουργία προϊόντων και η συνεισφορά αυξάνει την αίσθηση της
ιδιοκτησίας τους (είτε ανώνυμη είτε επώνυμη συμμετοχή)
– Έργα τα οποία βρίσκονται σε πολύ προχωρημένο στάδιο δεν είναι
απαραίτητο να ολοκληρωθούν.

32. Οφέλη Wiki στην εκπαίδευση
• Διαπροσωπικές σχέσεις - αλληλεπιδράσεις
– Ανάπτυξη διαπροσωπικών και επικοινωνιακών δεξιοτήτων, ιδιαίτερα την
επίτευξη ομοφωνίας και του συμβιβασμού, μέσα σε ένα περιβάλλον
όπου το αποτέλεσμα κινητοποιεί την διαπροσωπική λύση προβλημάτων.
– Ανάπτυξη ουσιαστικών δεξιοτήτων εργασίας σε ομάδες
– Ευνοούν τις αλληλεπιδράσεις
• Μαθητευόμενων μεταξύ τους
• Μαθητευόμενων με τους διδάσκοντες
– Προωθούν ανεπίσημες και ευέλικτες συζητήσεις μεταξύ των
συμμετεχόντων
– Διατηρούν μαθητευόμενους και διδάσκοντες συνδεδεμένους και εκτός
των επίσημων περιβαλλόντων μάθησης και τους κάνουν να νιώθουν
περισσότερο συνδεδεμένους μεταξύ τους
– Βελτιώνουν τις δεξιότητες ετεροαξιολόγησής τους – διαμόρφωση
ειλικρινών σχέσεων συνεργασίας

33. Οφέλη Wiki στην εκπαίδευση
• Συγγραφή
– Βελτίωση της ικανότητας αναθεώρησης και επανεξέτασης κειμένων.
– Αύξηση της ευελιξίας στην εύρεση εναλλακτικών τρόπων έκφρασης του
ίδιου νοήματος.
– Οι μαθητευόμενοι σκέφτονται και διερευνούν το πιθανό κοινό των
γραφομένων τους
– Βασικό χαρακτηριστικό η «ορατότητα» ή «διαφάνεια» που δεν υπάρχει
στις παραδοσιακές μορφές μάθησης/ Μπορεί να βελτιώσει ποιότητα με
τρεις τρόπους:
• Μπορεί να θέλουμε να παρέχουμε καλύτερη ποιότητα όταν γνωρίζουμε ότι άλλοι θα
αποκτήσουν πρόσβαση στις πληροφορίες που θα προσφέρουμε.
• Μπορούμε να μάθουμε από τους άλλους καθώς έχουν πρόσβαση στα δεδομένα τους
και στον τρόπο ανάπτυξης των προϊόντων τους.
• Μπορούμε να λαμβάνουμε ανάδραση από άλλους που έχουν πρόσβαση στα προϊόντα
μας.

34. Οφέλη Wiki στην εκπαίδευση
• Δημοκρατική λειτουργία
– Τα wiki επιτρέπουν να γίνει η μάθηση περισσότερο μαθητικο-κεντρική
(student-centred) και δημοκρατική.
– Ο καθένας μπορεί να συμμετέχει, να επεξεργάζεται τις δημοσιεύσεις, να
αλλάζει ή να συμπληρώνει τα κείμενα άμεσα. Τα αποτελέσματα είναι
ορατά σε όλους, και επομένως ο καθένας μπορεί να τα αξιολογήσει, να
συζητήσει για αυτά, να τα αλλάξει.
– Η διεργασία συζήτησης βελτιώνεται με το χρόνο επιτρέποντας σε κάθε
μαθητευόμενο να σχηματίσει τη δική του άποψη βάσει των πληροφοριών
που επεξεργάζεται η κοινότητα.
– Οι απόψεις διαμορφώνονται δημοκρατικά.
– Ο διαμοιρασμός της εξουσίας για τη διαμόρφωση των έργων και των
αποτελεσμάτων τους είναι κεντρικό στοιχείο της επιστημολογίας των wiki
– Οι παραδοσιακές σχέσεις εξουσίας ανατρέπονται, αναδεικνύεται η
«κοινότητα»

35. Οφέλη Wiki στην εκπαίδευση
• Συνεργασία και όχι ανταγωνιστικότητα
– Επίκεντρο ο διαμοιρασμός και η συνεργασία
– Επίκεντρο το συλλογικό προϊόν
– Υποβαθμίζονται οι έννοιες του «ειδικού» – «έμπειρου» - «καλύτερου»

36. Παραδειγματικές μελέτες
36

37. Παραδειγματικές μελέτες
• Οι Guzdial, Ludovice, Realff, Morley, και Carroll (2002) αναφέρουν
ότι παρότι το CoWeb, ένα wiki-based εργαλείο χρησιμοποιήθηκε
με επιτυχία σε διαφορετικά μαθήματα, το εργαλείο απέτυχε σε
μια σειρά μαθημάτων μαθηματικών, μηχανικών και φοιτητών της
επιστήμης των υπολογιστών.
• Η έρευνά τους έδειξε ότι στις αιτίες για την αποτυχία
περιλαμβάνονταν ο έντονος ανταγωνισμός μεταξύ των
σπουδαστών και η αντίθεση των καθηγητών στη συνεργασία
των μαθητευόμενων

38. Παραδειγματικές μελέτες
• Οι Raitman, Ngo, Augar και Zhou (2005) έλεγξαν την αίσθηση
ασφάλειας των μαθητευόμενων όταν χρησιμοποιούσαν ένα wiki
για συνεργασία. Δημιούργησαν ένα wiki με login και ένα χωρίς.
Οι μαθητευόμενοι προτίμησαν την έκδοση με login (μεγαλύτερο
αριθμός σελίδων, αριθμός επεξεργασίας σελίδων κτλ).
• Το ασφαλές περιβάλλον έδωσε στους σπουδαστές μια αίσθηση
εμπιστοσύνης στα αποτελέσματα καθώς και μια σαφή μορφή
διεκδίκησης της προέλευσης των κειμένων.
• Οι σπουδαστές δεν ήταν έτοιμοι για πιο ανιδιοτελείς
προσεγγίσεις στη μάθηση

39. Παραδειγματικές μελέτες
• Notari (2006) σημειώνει ότι η συνεργασία είναι λιγότερο πιθανό
να είναι πετυχημένη χωρίς κατάλληλη καθοδήγηση με τη μορφή
ενός σεναρίου. Το σενάριο είναι μια περιγραφή ενός
παιδαγωγικού σχεδιασμού με διαφορετικές διακριτές φάσεις .
• Ένα καλό σενάριο απαιτεί την περιγραφή του
– τι ακριβώς πρέπει να υλοποιήσουν οι μαθητευόμενοι,
– τους τρόπους σύνθεσης των ομάδων,
– τον τρόπο με τον οποίο οι εργασίες κατανέμονται μεταξύ των ομάδων
αλλά και μέσα στις ομάδες
– και το χρονικό προσδιορισμό των φάσεων.

40. Παραδειγματικές μελέτες
• Οι Ebner, Kickmeier-Rust και Holzinge (2008) αναφέρουν ότι η
επιτυχία των wikis στα περισσότερα εκπαιδευτικά παραδείγματα
συνδέεται με έμμεσα κίνητρα ή ακόμη και μορφές πιέσεων από
τους διδάσκοντες ή ερευνητές. Το γεγονός αυτό έρχεται σε
αντίθεση με τις αρχικές προθέσεις των wikis και αποδυναμώνει
τις ψυχοπαιδαγωγικές τους επιδράσεις.
• Από τους 287 μαθητευόμενους της έρευνάς τους, κανένας
φοιτητές δεν δημιούργησε καινούριο άρθρο ή επεξεργάστηκε
κάποιο υπάρχον κατά τη διάρκεια ενός εξαμήνου. Οι ερευνητές
κατέληξαν ότι χρειάζεται χρόνος για να αναπτυχθεί η γενιά που
συμμετέχει, δημιουργεί και ανταλλάσει περιεχόμενο μέσω
διαδικτύου

41. Παραδειγματικές μελέτες
• Ο Karasavvidis, Ι. (2010) σημείωσε μια σειρά μειονεκτημάτων και
πλεονεκτημάτων. Ορισμένα μειονεκτήματα:
– Οι μαθητευόμενοι θεώρησαν την «ανοικτότητα» της δομής του wiki
περιοριστική, και ζήτησαν μεγαλύτερη δομή
– Οι μαθητευόμενοι διαμαρτυρήθηκαν ότι κάποια τμήματα του wikibook
ήταν πολύ δύσκολο να γίνουν κατανοητά
– Οι μαθητευόμενοι σημείωσαν ότι είχαν αμφιβολίες για την εγκυρότητα
των πληροφοριών που προσέθεταν
– Αντιμετώπισαν τεχνικά προβλήματα
• Καταλήγει ότι οι μαθητευόμενοι δεν είχαν τις απαιτούμενες
γνώσεις, στάσεις, δεξιότητες και στρατηγικές για να
αξιοποιήσουν την πλατφόρμα των wiki

42. Παραδειγματικές μελέτες
• Ο Karasavvidis, Ι. (2010) σημείωσε επίσης ότι καλό θα ήταν να
ληφθεί υπόψη το φαινόμενο του “social loathing”:
– Όταν οι μαθητευόμενοι συνεργάζονται τείνουν να καταβάλουν λιγότερη
προσπάθεια από ότι όταν δουλεύουν από μόνοι τους.
– Εμφανίζεται να υπάρχει μια αντίστροφη σχέση μεταξύ του μεγέθους της
ομάδας και της προσπάθειας που καταβάλλεται

43. Παραδειγματικές μελέτες
• Οι Huang & Nakazawa (2010) ζήτησαν από 16 φοιτητές κατά τη
διάρκεια ενός μεταπτυχιακού μαθήματος να συγγράφουν
συνεργατικά μέσα σε ένα wiki τα βασικά στοιχεία των
εβδομαδιαίων προτεινόμενων άρθρων προς μελέτη σε ομάδες
των 3 ή 4 ατόμων.
– Κατέληξαν ότι παρότι το wiki φάνηκε να ευνοεί τη συνεργατική μάθηση
των φοιτητών, οι διδάσκοντες θα πρέπει να ενθαρρύνουν και να
υποστηρίζουν διαρκώς τις δραστηριότητες των μαθητευομένων στο wiki
γιατί μπορεί να μην είναι συνηθισμένοι σε αυτόν τον τρόπο εργασίας.
– Επίσης, συνήθως οι φοιτητές προτιμούσαν εργαλεία επικοινωνίας
διαφορετικά από αυτά που προσφέρει το wiki, προτιμούσαν τα εργαλεία
με τα οποία είναι περισσότερο εξοικειωμένοι.

44. Παραδειγματικές μελέτες
• Οι Raman et al. (2005) χρησιμοποίησαν ένα wiki ως εργαλείο
διαχείρισης της γνώσης ενός μεταπτυχιακού μαθήματος με 20
φοιτητές. Οι περισσότεροι φοιτητές χρησιμοποίησαν το wiki 3 με
5 ώρες την εβδομάδα, συνήθως όμως με έναν περιορισμένο
τρόπο.
• Οι ερευνητές κατέληξαν ότι το wiki ήταν χρήσιμο μόνο ως
εργαλείο για τη διαχείριση και βελτίωση υπάρχουσας γνώσης και
όχι για τη συνεργατική δημιουργία νέας γνώσης

45. Παραδειγματικές μελέτες
• Οι Engstrom & Jewett (2005) σε ένα έργο που βασιζόταν σε wiki
και στο οποίο εμπλέκονταν 11 διδάσκοντες και περίπου 400
μαθητές, κατέληξαν ότι οι μαθητές ήταν καλοί στο να ανεβάζουν
πληροφορίες αλλά όχι τόσο καλοί στο να μοιράζονται
πληροφορίες και να ανταλλάσσουν ιδέες. Η δραστηριότητα
ενεργοποίησε την επιφανειακή επεξεργασία των ζητημάτων και
όχι την κριτική τους σκέψη.

46. Παραδειγματικές μελέτες για τα Wiki
• Οι David L. Neumann και Michelle Hood (2010) αξιολόγησαν τη
χρήση του wiki για την ανάπτυξη δεξιοτήτων συγγραφής
αναφορών σε ένα μάθημα στατιστικής. Τα αποτελέσματά τους
έδειξαν ότι η εκπαιδευτική δραστηριότητα όταν
πραγματοποιήθηκε μέσω wiki συνεισέφερε στη μείωση τους
άγχους των μαθητευόμενων (άγχος ερμηνείας, φόβος να
ζητήσεις βοήθεια), στην αύξηση της αυτοπεποίθησης για τους
υπολογιστές και βελτίωσε τη γνώση συγγραφής αναφορών.
• Οι διαφορές με την τυπική συγγραφή ατομικών αναφορών
εντοπίστηκαν στη δέσμευση των φοιτητών με τους συναδέλφους
τους, στη γνωστική δέσμευση και στην παρακολούθηση των
μαθημάτων

47. Παραδειγματικές μελέτες για τα Wiki
• Η Melissa Cole (2009) περιγράφει ένα αποτυχημένο πείραμα
αξιοποίησης της τεχνολογίας των wiki. Συμπεραίνει:
– “If you build it they will use it” Δεν ισχύει
– Πρέπει να υπάρχει μια ισορροπία ανάμεσα στα κόστη (χρόνος εκμάθησης και
χρήσης της νέας τεχνολογίας) και τα οφέλη (δέσμευση, ενδιαφέρον βελτιωμένη
μάθηση).
– “IT behaviour is universal”. Δεν ισχύει. Η συμπεριφορά των μαθητευόμενων στα
κοινωνικά δίκτυα δεν μεταφέρεται ως έχει σε όλα τα αντίστοιχα εργαλεία.
– Η τεχνολογία είναι καλό να υποστηρίζει προϋπάρχουσες εκπαιδευτικές
συμπεριφορές…η σύγχρονη εκπαίδευση έχει μια καταναλωτική κουλτούρα όπου η
αλτρουιστική συμπεριφορά υποτιμάται και η ατομική προσπάθεια επιβραβεύεται
(!).
– “Technology is fun”. Δεν ισχύει. Για τους μαθητευόμενους η προσλαμβανόμενη
χρησιμότητα σχετίζεται με τις δομές αξιολόγησης.

48. Παραδειγματικές μελέτες για τα Wiki
• Οι Hemmi et al. (2009) αναφέρουν ότι οι μαθητευόμενοι βρήκαν
το wiki:
• «περίεργα μοναχικό, λιγότερο αλληλεπιδραστικό και με λιγότερη
αίσθηση του χώρου μιας κοινότητας από τους κλασσικούς
χώρους συζητήσεων – forum”

49. Προβλήματα εφαρμογής συνεπώς…
49

50. Προβλήματα
• Ελάχιστη χρήση των wiki στις περισσότερες έρευνες
• Περιορισμένες αλληλεπιδράσεις μεταξύ των μελών
• Προτίμηση για ατομικές εργασίες (θεωρούν ότι έχει καλύτερο
αποτέλεσμα)
• Αρνητική άποψη για τις επιδράσεις του wiki στη μάθηση – «μη
επίσημος τρόπος μάθησης»
• Οι μαθητευόμενοι δεν ικανοποιούνται από τη συμμετοχή τους σε
wiki δραστηριότητες

51. Προβλήματα
• Δεν αρέσει η διαδικτυακή συνεργασία στους μαθητευόμενους
• Η χρήση δε συνεπάγεται τη συνεργασία, τις περισσότερες φορές
οι μαθητευόμενοι περιορίζονται στη χρήση
• Βρίσκουν πολύπλοκο το νοητικό μοντέλο της αλληλεπίδρασης
• Βρίσκουν πολύπλοκο το νέο «παράδειγμα» μάθησης
• Βρίσκουν δύσκολο το συγχρονισμό της συνεργασίας πολλών
μαθητευόμενων και δεν είναι θετικοί απέναντι στις
αλληλοεξαρτήσεις

52. Προβλήματα
• Δε θέλουν κάποιος άλλος να αλλάζει τα κείμενά τους!
• Δε θέλουν να αλλάζουν τα κείμενα των άλλων!
• Διαβάζουν συνήθως μόνο τα δικά τους κείμενα!
• Πολλές φορές είναι κακή η συνεισφορά τους με αποτέλεσμα να
επηρεάζονται οι προσδοκίες των συναδέλφων τους
• Στρατηγικές αντιγραφής έχουν εντοπιστεί επανειλημμένως…

53. Προβλήματα
• Αξιολογούν ότι απαιτεί πολύ χρόνο και ενέργεια
• Ανησυχούν για την εγκυρότητα της συνεισφορά τους και την
ποιότητα της συνεισφοράς των συναδέλφων τους
• Αντιμετωπίζουν με λιγότερο ακαδημαϊσμό τη διεργασία
• Ανισορροπία στη προηγούμενη γνώση και στις δεξιότητες
=> Ανισορροπία στη συνεισφορά
=> Ανισορροπία στην ικανοποίηση
=> Ανισορροπία στη συμμετοχή
• Τεχνικές αδυναμίες στη δημιουργία ηλεκτρονικών προϊόντων
λόγω περιβάλλοντος web

54. Προβλήματα
• Δεν ικανοποιούνται οι ιδιαίτερες τεχνικές απαιτήσεις κάθε
δραστηριότητας (γενικό vs. ειδικό εργαλείο) – διαφορετικές
ανάγκες για τη δημιουργία ενός βιβλίου από τη δημιουργία ενός
λεξικού….
• Το περιβάλλον των wiki δεν προκαλεί την «αίσθηση της
κοινότητας» ως διεπαφή
• Η λογική της συνεισφοράς και της κοινότητας μάθησης έρχεται
σε αντίθεση με το προηγούμενο μοντέλο μάθησης

55. Προβλήματα
• Οι μαθητευόμενοι προτιμούν να συνεργαστούν, να
επικοινωνήσουν και να δημιουργήσουν προϊόντα με τη χρήση πιο
οικείων για αυτούς περιβαλλόντων
• Υπάρχει μια εγγενής αντίθεση μεταξύ ανοικτής κουλτούρας,
μαθησιακής κοινότητας και ατομικής αξιολόγησης

56. Προβλήματα
• Στους κινδύνους ανάπτυξης ενός wiki περιλαμβάνονται
επιπλέον:
– Η περιστασιακή ανευθυνότητα των χρηστών
– Καταστροφικές δραστηριότητες και βανδαλισμός
– Αστάθεια (διαφορετικές ομάδες επίβλεψης, διαφορετικές επιλογές)
– Κάλυψη: οικειοθελείς συνεισφορές αναπαριστούν κυρίως τα
ενδιαφέροντα και τις γνώσεις κάποιων ατόμων που συνεισφέρουν – δεν
αποτελούν συστηματικές προσπάθειες οργάνωσης της ανθρώπινης
γνώσης
– Πηγές γνώσης: Πολλά άρθρα α) δεν αναφέρουν τις πηγές τους β)
αναφέρουν μόνο ηλεκτρονικές πηγές

57. Προβλήματα
• Δυσκολία αξιολόγησης στις δραστηριότητες με wiki
• Οι εργασίες των μαθητευόμενων είναι πολλές, π.χ.
– Αυτόνομη μελέτη υλικού
– Συδιαμόρφωση γενικής δομής του wiki
– Ανάπτυξη των μερών του wiki
– Συζήτηση και συνεργασία
– Μελέτη του υλικού των συναδέλφων και ενέργειες βελτίωσής του
– Ετεροαξιολόγηση
– …
• Πως αξιολογούμε τους μαθητευόμενους;

58. Προβλήματα
• Συνήθως σε τρία επίπεδα:
– Το επίπεδο της μάθησης (η επίτευξη των μαθησιακών στόχων)
• Αξιολόγηση των προϊόντων από την προοπτική των επιθυμητών μαθησιακών
αποτελεσμάτων
– Τα προϊόντα που αναπτύχθηκαν ατομικά ή συλλογικά από τους
μαθητευόμενους
• Ποιότητα προϊόντων (συλλογική ευθύνη)
– Τη συνεργατική διεργασία – συμμετοχή
• Συνεισφορά στις συζητήσεις
• Συνεισφορά στις ετεροαξιολογήσεις
• Συνεισφορά στα προϊόντα των άλλων

59. Χμ…
• Όπως οι Cunningham και Leuf (2001) σημείωσαν,
• ‘‘Not everyone needs a wiki. Not everyone wants a wiki. Not
every situation benefits from becoming an open discussion or
collaboration forum.”
• Οι εκπαιδευτικοί πρέπει να είναι σαφείς για τα επιθυμητά
αποτελέσματα της χρήσης της τεχνολογίας

60. Διδακτική προσέγγιση – Κοινότητες μάθησης
60

61. Μαθησιακές κοινότητες - Wiki
• Η ανάπτυξη ενός wiki συνήθως σχετίζεται με τη δημιουργία μιας
μαθησιακής κοινότητας
• Μέσα σε μια μαθησιακή κοινότητα ο στόχος είναι η προαγωγή
της συλλογικής γνώσης με τρόπο που να υποστηρίζει και την
ανάπτυξη της ατομικής γνώσης.
• Η ειδοποιός διαφορά μιας μαθησιακής κοινότητας είναι η
ύπαρξη μιας κουλτούρας μάθησης σύμφωνα με την
οποία ο καθένας εμπλέκεται σε μια συλλογική
προσπάθεια κατανόησης.

62. Μαθησιακές κοινότητες
• Υπάρχουν τέσσερα χαρακτηριστικά που μια τέτοια κουλτούρα
πρέπει να διαθέτει:
– α) διαφορετικότητα γνώσεων ανάμεσα στα μέλη της, τα οποία
αξιολογούνται για τις συνεισφορά τους και υποστηρίζονται προκειμένου
να αναπτυχθούν,
– β) ένας κοινός στόχος συνεχούς προαγωγής των συλλογικών γνώσεων
και δεξιοτήτων,
– γ) μια έμφαση στην μάθηση του πώς μαθαίνει κανείς και
– δ) μηχανισμούς για τον διαμοιρασμό των όσων έχουν γίνει γνωστά.

63. Αρχές για μαθησιακές κοινότητες
14 αρχές πάνω στις οποίες μπορεί να βασιστεί η δημιουργία δραστηριοτήτων που
αξιοποιούν την τεχνολογία των wiki
1. Αρχή της Ανάπτυξης της Κοινότητας
2. Αρχή των Αναδυόμενων Στόχων
3. Αρχή της διατύπωσης των στόχων
4. Μεταγνωστική Αρχή
5. Αρχή της Υπέρβασης των Ορίων
6. Αρχή του Σεβασμού στους Άλλους
7. Αρχή της Ασφαλούς Αποτυχίας
8. Αρχή της Δομικής Εξάρτησης
9. Αρχή του Βάθους αντί του Πλάτους
10. Αρχή της ποικιλίας της εμπειρογνωμοσύνης
11. Αρχή των Πολλαπλών Τρόπων Συμμετοχής
12. Αρχή του Διαμοιρασμού
13. Αρχή της Διαπραγμάτευσης
14. Αρχή της Ποιότητας των Προϊόντων
(Bielaczyc, Collins, 1999)

64. 14 αρχές
• Αρχή της Ανάπτυξης της Κοινότητας
– Ο βασικός στόχος της κοινότητας πρέπει να είναι η επέκταση των γνώσεων
και των δεξιοτήτων της.
– Για τη μεγιστοποίηση της μάθησης, η κοινότητα πρέπει να εκμεταλλευθεί
την ατομική γνώση των μελών της.
– Στόχος είναι τα άτομα να αποκτούν συνεχώς νέα γνώση και να την
μοιράζονται μεταξύ τους.
• Αρχή των Αναδυόμενων Στόχων
– Οι μαθησιακοί στόχοι της κοινότητας πρέπει να συδιαμορφώνονται με
τους μαθητευόμενους και να προέρχονται από τις δραστηριότητες και τις
ερωτήσεις που προκύπτουν κατά τη διάρκεια των ερευνών τους.
– Ο δάσκαλος πρέπει να είναι ευαίσθητος και δεκτικός στις ανάγκες, τα
ενδιαφέροντα και τις ικανότητες του κάθε μαθητευόμενου.

65. 14 αρχές
• Αρχή της διατύπωσης των στόχων
– Διδάσκοντας και μαθητευόμενοι πρέπει να διατυπώνουν τους στόχους
που επιδιώκουν, καθώς και τα κριτήρια βάσει των οποίων θα κριθεί η
επίτευξή τους. Αυτό επιτρέπει σε όλα τα μέλη να έχουν μια καθαρή εικόνα
των στόχων αλλά και το πότε αυτοί έχουν επιτευχθεί.
• Μεταγνωστική Αρχή
– Έτσι η κοινότητα πρέπει να αναρωτάται ποιοί είναι οι στόχοι της και αν
αυτά που πράττει θα τη βοηθήσουν να τους πετύχει.
– Πρέπει σε τακτά διαστήματα να αναγνωρίζει τι γνωρίζει και το όχι.
– Τέλος, η τάξη-κοινότητα, πρέπει να κοιτά πίσω σε αυτά που επιτέλεσε (πχ
προϊόντα, επιδείξεις) και να αξιολογεί τι έμαθε και πόσο καλά απέδωσε.

66. 14 αρχές
• Αρχή της Υπέρβασης των Ορίων
– Η κοινότητα πρέπει να προσπαθήσει να υπερβεί τη γνώση και τις
δεξιότητες που υπάρχουν εντός της, καθώς και τους πόρους που είναι
εύκολα διαθέσιμοι σε αυτήν. Πρέπει να προσπαθήσει να φτάσει μόνη της
σε λύσεις, να καλοδεχθεί νέες προσεγγίσεις, να μην αναμασά τους
διαθέσιμους πόρους, να αναζητήσει ιδέες που προκαλούν και ανατρέπουν
την υφιστάμενη γνώση και τις καθιερωμένες απόψεις.
• Αρχή του Σεβασμού στους Άλλους
– Οι μαθητευόμενοι πρέπει να μάθουν να σέβονται τις συνεισφορές και τις
διαφορές των συναδέλφων τους και να αισθάνονται άνετα να μιλούν και
να εκφράζονται οι ίδιοι.
– Όσο πιο πολύ ακούγονται όλοι, τόσο περισσότερες πηγές γνώσης
προσφέρονται στην κοινότητα. Οι κανόνες σεβασμού πρέπει να
διατυπωθούν και να επιβληθούν ξεκάθαρα.

67. 14 αρχές
• Αρχή της Ασφαλούς Αποτυχίας
– Ο βαθμός στον οποίο η μαθησιακή κοινότητα αποδέχεται τα σφάλματα
και δεν προσπαθεί να «ρίξει το φταίξιμο», καθορίζει μια πιο πειραματική
διάθεση όπου επιτρέπονται αποτυχίες καθώς η κοινότητα μαθαίνει.
– Πρέπει να καλλιεργηθεί η αίσθηση ότι μια αποτυχία είναι αποδεκτή και
ότι η ανάληψη ρίσκων οδηγεί σε περισσότερη μάθηση.
• Αρχή της Δομικής Εξάρτησης
– Η κοινότητα πρέπει να οργανωθεί με τέτοιο τρόπο ώστε οι μαθητές να
είναι εξαρτώμενοι από τις συνεισφορά άλλων μαθητών. Αυτό ενισχύει
τόσο τον σεβασμό για τον άλλο όσο και την αυτοπεποίθησή του.
– Η εκτίμηση της διαφορετικότητας χάνεται στα παραδοσιακά περιβάλλοντα
μάθησης, όπου προσπαθούμε να εξασφαλίσουμε ότι όλοι μαθαίνουν το
ίδιο πράγμα

68. 14 αρχές
• Αρχή του Βάθους αντί του Πλάτους
– Οι μαθητευόμενοι έχουν αρκετό χρόνο να ασχοληθούν με θεματικές
ενότητες σε τέτοιο βάθος ώστε να αποκτήσουν πραγματική γνώση και
εμπειρία.
– Αυτό είναι απαράιτητο για να δημιουργηθεί ένα αίσθημα ατομικής
γνώσης και ικανότητας και να ενισχυθεί έτσι η αλληλεπίδραση με τους
άλλους μαθητές.
• Αρχή της ποικιλίας της εμπειρογνωμοσύνης
– Οι μαθητευόμενοι αναπτύσσουν τις περιοχές στις οποίες δείχνουν το
περισσότερο ενδιαφέρον και έχουν τις περισσότερες ικανότητες, έχοντας
όμως την υποχρέωση να μοιραστούν την εμπειρογνωμοσύνη που
αποκτούν με το δάσκαλο και τους συμμαθητές τους.
– Η συνεχής συζήτηση και ο έλεγχος της προόδου της κατανόησης,
συμβάλλουν ώστε ο μαθητευόμενος να μην μαθαίνει μόνο από τις
δραστηριότητες στις οποίες εμπλέκεται, αλλά από τις δραστηριότητες στις
οποίες διαφορετικά μέλη της κοινότητας συμμετέχουν.

69. 14 αρχές
• Αρχή των Πολλαπλών Τρόπων Συμμετοχής
– Οι μαθητευόμενοι μπορεί να δείχνουν περισσότερο ή λιγότερο
ενδιαφέρον ή κλίση προς διαφορετικές δραστηριότητες και έτσι πρέπει να
υπάρχει ένα εύρος διαθέσιμων δραστηριοτήτων, οι οποίες να
υποστηρίζουν τους πολλαπλούς μαθησιακούς στόχους της κοινότητας.
– Τέτοιες δραστηριότητες είναι ο σχηματισμός ερωτήσεων, η συγκέντρωση
γνώσης εντός της κοινότητας, η παρουσίαση της γνώσης, ο αναστοχασμός
πάνω στο τι έχει μαθευτεί. Οι μαθητές θα αναλάβουν διαφορετικούς
ρόλους στα πλαίσια της κάθε δραστηριότητας
• Αρχή του Διαμοιρασμού
– Πρέπει να αναπτυχθεί ένας μηχανισμός διαμοιρασμού της γνώσης και των
δεξιοτήτων που αποκτώνται από τα μέλη της κοινότητας, στο σύνολο
αυτής, έτσι ώστε κάθε μαθητής να μαθαίνει αλλά και να συμβάλλει στη
συνολική γνώση.

70. 14 αρχές
• Αρχή της Διαπραγμάτευσης
– Ιδέες, θεωρίες, διαδικασίες, επιλογές κλπ κατασκευάζονται μέσα από μια
διαδικασία διαπραγμάτευσης ανάμεσα στα μέλη της κοινότητας και οι
διαφωνίες ανάμεσά τους επιλύονται με βάση την λογική και την απόδειξη.
– Δημοκρατικές αποφάσεις για την εξέλιξη της προσπάθειας
• Αρχή της Ποιότητας των Προϊόντων
– Η ποιότητα των παραγόμενων προϊόντων πρέπει να αποτιμηθεί τόσο από
την ίδια την κοινότητα όσο και από άτομα εκτός αυτής.
– Οι μαθητευόμενοι πρέπει να σκέφτονται μεγαλόπνοα για τους στόχους
που έθεσαν και για τα προϊόντα που δημιούργησαν

71. 14 αρχές
• Π.χ. http://scratchplay.wikispaces.com =>
http://www.scratchplay.gr

72. Παραδείγματα - Χρησιμότητες
72

73. Τυπικές χρήσεις
• Παραδειγματικές χρήσεις
– Συνεργατική συγγραφή κειμένων, ή διαδικτυακού περιεχομένου
(δημιουργία βιβλίων, εργασιών)
– Ομαδικά έργα μαθητευόμενων (χώρος συντονισμού και συνεργασίας
ομάδων)
– Ομαδικά έργα διδασκόντων (διαμοιρασμός διδακτικών πλάνων,
μαθησιακών δυσκολιών κτλ.)
– Ανταλλαγή απόψεων, καταιγισμός ιδεών, συζήτηση (ασύγχρονη
επικοινωνία και διαμοιρασμός-σύνθεση ιδεών)

74. Τυπικές χρήσεις
• Παραδειγματικές χρήσεις
– Συνεργατική συλλογή υλικού (συγκέντρωση και διαμοιρασμός συνδέσμων
προς pdf, βίντεο, άρθρα κτλ. που αφορούν ένα συγκεκριμένο θέμα)
– Δημιουργία προσωπικών ή ομαδικών portfolio (παρουσίαση βιογραφικού
και έργων των μελών μιας τάξης, του διδακτικού προσωπικού ενός
σχολείου, κτλ.)
– Ετερο-αξιολόγηση (ανέβασμα εργασιών και σχολιασμός – αξιολόγηση από
συνεργάτες-συμμαθητές)
– Παρουσίαση ιδρυμάτων (παρουσίαση σχολείου, τάξης κτλ.)
– Υποστήριξη συναντήσεων (προετοιμασία ατζέντας και προαπαιτούμενου
υλικού)

75. Τυπικές χρήσεις
• Παραδειγματικές χρήσεις
– Ανάπτυξη θεματικών γλωσσάριων (με τη μορφή εγκυκλοπαίδειας για ένα
αντικείμενο)
– Διαμοιρασμός εργασιών (ανέβασμα, διαμοιρασμός και σχολιασμός
εργασιών)
– Παρουσίαση των καλύτερη έργων (ιστορικό έργων που αξιολογήθηκαν
άριστα με αντίστοιχες παρουσιάσεις από τους μαθητευόμενους)
– Συνεργατική συγγραφή εμπειριών (περιγραφή επισκέψεων σε μουσεία,
χρήσης ενός λογισμικού κτλ.)
– Ιστοχώροι μαθημάτων (ανέβασμα και διαμοιρασμός του υλικού που
αφορά ένα μάθημα)

76. Τυπικές χρήσεις
• Παραδειγματικές χρήσεις
– Συλλογή επιστημονικών δεδομένων (αναζήτηση δεδομένων μέσω
συνεντεύξεων, μετρήσεων κτλ. και διαμοιρασμός τους)
– Συνεργατική δημιουργία ιστοριών (δημιουργία αφηγημάτων, ρόλων και
διαλόγων με την ταυτόχρονη συμμετοχή πολλών μαθητευομένων)
– Διαμοιρασμός επισκοπήσεων (σελίδες περιγραφής πόρων π.χ.
λογοτεχνικών βιβλίων, ταινιών, επιστημονικών ντοκιμαντέρ κτλ.)
– Fun clubs! (δημιουργία χώρων περιγραφής και σχολιασμού σημαντικών
προσωπικοτήτων από οποιοδήποτε τομέα)
– Συνεργατικό περιοδικό (συνεργασία για τη δημιουργία του περιοδικού του
σχολείου ή της τάξης κτλ.)

77. Τυπικές χρήσεις
• Παραδειγματικές χρήσεις
– Λίστες εργασιών (ανάπτυξη λιστών εργασιών για τη διαχείριση έργων)
– Επισκόπηση εξετάσεων (ανέβασμα και συζήτηση των θεμάτων και των
αποτελεσμάτων των εξετάσεων)
– Διαγωνισμός διορθώσεων (ανέβασμα κειμένων πόρων και μελέτη με
στόχο τη ταχύτητα διόρθωσής του)
– Διεθνείς συνεργασίες (γνωριμία με σχολεία-εκπαιδευτικά ιδρύματα από
ολόκληρο τον κόσμο, διαμοιρασμός και συζήτηση για τον πολιτισμό, την
παράδοση, τις καθημερινές συνήθειες, κτλ.)
• Τα περισσότερα wiki σήμερα εξακολουθούν απλά να διαθέτουν
μαθησιακούς πόρους…

78. Ακόμη ένα παράδειγμα
• Collaborative Theatrical Play Production Using a
Wiki

79. Διαδικασία δημιουργίας wiki
79

81. Δημιουργία ενός εκπαιδευτικού wiki
• Αποφάσεις που πρέπει να ληφθούν πριν την δημιουργία ενός
εκπαιδευτικού wiki:
– Πώς οραματίζεστε ότι θα χρησιμοποιείται το wiki; (Πώς θα το περιγράψετε
στους γονείς – αν οι εκπαιδευόμενοι είναι ανήλικοι – και στη διεύθυνση;)
– Ποιοι θα μπορούν να δουν το wiki; (οποιοσδήποτε; Μόνο τα μέλη του
wiki;)
– Ποιοι θα μπορούν να τροποποιήσουν το wiki; (οποιοσδήποτε; Μόνο τα
μέλη του wiki; Διαφορετικά άτομα ανάλογα με το τμήμα του wiki;)
– Ποιοι θα μπορούν να συμμετέχουν στο wiki; (μόνο οι μαθητές; Οι γονείς;
Άτομα που δεχτεί πρόσκληση; Οποιοσδήποτε;)

82. Δημιουργία ενός εκπαιδευτικού wiki
• Αποφάσεις που πρέπει να ληφθούν πριν την δημιουργία ενός
εκπαιδευτικού wiki:
– Ποια τμήματα του wiki θα «προστατέψετε» (απαγορεύοντας την
τροποποίηση τους);
– Ποιος θα διαχειρίζεται - ελέγχει το wiki για την καταλληλότητα του, κλπ. ;
– Ποιος θα έχει τη δυνατότητα να επαναφέρει το wiki μετά από κάποια
αλλαγή;
– Εσείς, ως ο υπεύθυνος καθηγητής, θα ενημερώνεστε για όλες τις αλλαγές;

83. Δημιουργία ενός εκπαιδευτικού wiki
• Έγκριση από τη διεύθυνση:
– Επιτρέπεται η ανάρτηση των εργασιών των μαθητών στο διαδίκτυο;
– Ποια είναι η πολιτική σχετικά με τη δημοσιοποίηση των ονομάτων των
μαθητών (γίνεται χρήση των αρχικών; Ψευδωνύμων;)
– Ποια είναι η πολιτική σχετικά με την ανάρτηση εικόνων των μαθητών ή
στιγμιότυπων από την αίθουσα;
– Ποια είναι η πολιτική σχετικά με την δημοσιοποίηση οποιασδήποτε
πληροφορίας από την οποία θα μπορούσε να αναγνωριστεί η τάξη του
wiki;

84. Δημιουργία ενός εκπαιδευτικού wiki
• Έγκριση από τη διεύθυνση:
– Υπάρχει η δυνατότητα οι παραπάνω πολιτικές να ακολουθηθούν
υλοποιώντας κάποιες ρυθμίσεις ασφαλείας, και συμφωνίες με τους
μαθητές και τους γονείς τους;
– Υπάρχει κάποιος περιορισμός στην πρόσβαση στα εργαλεία wiki από το
σχολικό δίκτυο; Εάν ναι, υπάρχει η δυνατότητα ο διαχειριστής του
εργαστηρίου να επιτρέψει την πρόσβαση στο συγκεκριμένο url του wiki;

85. Wikipedia
85

86. Wiki- το πιο γνωστό παράδειγμα

87. Wikipedia.org
• Jimmy Wales: How a ragtag band created
Wikipedia

88. Wikipedia
• Είναι η μεγαλύτερη αυτή τη στιγμή εγκυκλοπαίδεια στο internet,
με έναν αριθμό λημμάτων που συναγωνίζονται επάξια αυτόν
πολλών ”παραδοσιακών” εγκυκλοπαιδειών, όπως της Brittanica.
• Ο μεγάλος αριθμός λημμάτων οφείλεται, κατά κύριο λόγο, στον
αριθμό των… συγγραφέων της εγκυκλοπαίδειας, που είναι, εν
δυνάμει, όλοι οι χρήστες της.
• Οποιοσδήποτε το επιθυμεί, μπορεί να διορθώσει ένα άρθρο, να
προσθέσει πληροφορίες ή να δημιουργήσει εξαρχής ένα λήμμα
που δεν υπάρχει στην εγκυκλοπαίδεια.

89. Wikipedia
• Υπάρχουν οι λεγόμενοι ”διαχειριστές”:
– Πρόκειται για έντονα ενεργούς χρήστες- συγγραφείς της εγκυκλοπαίδειας
που πλέον βασική τους αρμοδιότητα είναι η κατά το δυνατόν πιστοποίηση
της αλήθειας των γραφομένων και το ”καθάρισμα” των κειμένων από
δυσφημιστικές ή διαφημιστικές παρεμβάσεις.

90. Wikipedia
• Η ιδιόμορφη αυτή φύση του μέσου, πέρα από τα προφανή
προβλήματα, προσδίδει στη Wikipedia και αρκετά
πλεονεκτήματα, όπως
– η παντελής έλλειψη λογοκρισίας,
– η ολοκληρωμένη κάλυψη των θεμάτων που προκύπτει από τη συμβολή
πολλών χρηστών που προέρχονται από διαφορετικά πολιτιστικά
backgrounds στη συγγραφή των θεμάτων,
– η ανανέωση των θεμάτων σε πραγματικό χρόνο ανάλογα με τις
παγκόσμιες εξελίξεις και η έλλειψη copyright –πράγμα που σημαίνει ότι οι
χρήστες της εγκυκλοπαίδειας μπορούν να χρησιμοποιήσουν και να
αναδημοσιεύσουν το περιεχόμενό της.

91. Wikipedia
• Σε αρκετά άρθρα θα βρείτε τη σημείωση «αυτό το άρθρο
χρειάζεται συμπλήρωση». Είναι η ευκαιρία σας!
• Η επιμέλεια και η διασταύρωση των στοιχείων που ο κάθε
χρήστης θα προσθέσει είναι θέμα… φιλότιμου.

92. Συζήτηση
• Πως τα wiki μπορούν να υποστηρίξουν το όραμα του Web 2.0
στην εκπαίδευση;

93. Πηγές
• http://learn20.wikispaces.com/Wikis