ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ Α ΤΕΤΡΑΜΗΝΟΥ

1. 1
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
Α ΤΕΤΡΑΜΗΝΟ
ΕΝΟΤΗΤΑ1
σ.10:1,2
1.Πώς τεκμηριώνει ο Ηρόδοτος την άποψη ότι η Ελένη δε βρισκόταν στην Τροία;
Ο Ηρόδοτος τεκμηριώνει την άποψη ότι η Ελένη δεν βρισκόταν στην Τροία βασιζόμενος στη λογική.
Υποστηρίζει δηλαδή ότι ο Πρίαμος και οι υπόλοιποι Τρώες δεν θα διακινδύνευαν τις δικές τους ζωές και τις ζωές
των αγαπημένων τους προσώπων για χάρη της Ελένης και της επιθυμίας του Πάρη να ζει μαζί της. Επίσης,
αναφέρει πως ακόμα κι αν το πρώτο χρονικό διάστημα δεν την παρέδιδαν στη συνέχεια όμως θα το έκαναν καθώς
θα υπήρχαν πολλοί νεκροί από τον πόλεμο. Συνεπώς, ο Ηρόδοτος προσπαθεί να αποδείξει τη θέση του μέσω
λογικών επιχειρημάτων, κοινά αποδεκτών.
2.Πού αποδίδει ο Ηρόδοτος την αδυναμία των Τρώων να πείσουν τους Έλληνες ότι η Ελένη δε
βρισκόταν στα χέρια τους;
Ο Ηρόδοτος αποδίδει την αδυναμία των Τρώων να πείσουν τους Έλληνες ότι η Ελένη δε βρισκόταν στα χέρια
τους σε βούληση των θεών. Οι θεοί δηλαδή θέλησαν οι Τρώες να μην μπορούν να πείσουν τους Έλληνες για να
τιμωρηθούν για τα σφάλματά τους. Συγκεκριμένα, η τιμωρία οφειλόταν στην αγνωμοσύνη του Πάρη ο οποίος
πρόδωσε τη φιλοξενία του Μενελάου και έκλεψε την ωραία Ελένη. Η αδυναμία λοιπόν των Τρώων να πείσουν
τους Έλληνες ήταν μέρος του θεϊκού σχεδίου για τιμωρία του Πάρη και των Τρώων.
σ.11: 1
Να σχηματίσετε ουσιαστικά ή επίθετα της α.ε. χρησιμοποιώντας τα παρακάτωσυνθετικά μέρη:
σύν + ἔχω → (ουσ.) συνοχή
Ὑπέρ + μέγεθος → (επίθ.) ὑπερμεγέθης
Λόχος + ἄγω → (ουσ.) λοχαγός
Ναῦς + ἄρχω → (ουσ.) ναύαρχος
Ἐπί + οὐρανός → (επίθ.) ἐπουράνιος
Βαρύς + θυμός → (επίθ.) βαρύθυμος
Ἴσος + βάρος → (επίθ.) ἰσοβαρής
Ἄξιος + θαυμάζω → (επίθ.) ἀξιοθαύμαστος
Διά + γράφω → (ουσ.) διαγραφή
ΕΝΟΤΗΤΑ 2
σ. 16: 4
4. Σε ποιες περιπτώσεις και με ποιες εκδηλώσεις τιμώνται στις μέρες μας όσοι θυσιάζονται για την
πατρίδα; Ποιες ομοιότητες και διαφορές διακρίνετε σε σχέση με όσα αναφέρονται στο κείμενο;
Στις μέρες μας η πολιτεία τιμά τους νεκρούς των πολέμων όπως γινόταν και στην αρχαιότητα (το κείμενο της
ενότητας είναι ένας Επιτάφιος). Η πολιτεία υλοποιεί μία σειρά από ενέργειες: α) θάβει τους νεκρούς με δημόσια

2. 2
δαπάνη (δηλαδή, η πολιτεία πληρώνει τα έξοδα της κηδείας τους), β) στην κηδεία παρίστανται εκπρόσωποι της
πολιτείας (όπως πολιτικοί ή ανώτεροι στρατιωτικοί) και εκφωνούν τιμητικούς λόγους, γ) υπάρχουν αγήματα τα
οποία αποδίδουν τιμές (με επίδειξη όπλων ή και πυροβολισμούς), δ) κατατίθενται στεφάνια, ε) ανεγείρονται
μεγαλοπρεπή μνημεία και αναμνηστικές επιγραφές σε δημόσια σημεία, στ) τοποθετούνται αγάλματα, ζ) τέλος,
μπορεί να καταβάλονται συντάξεις στις χήρες και τα ορφανά των νεκρών. Οι ομοιότητες συνίστανται στις εξής:
εκφώνηση τιμητικού λόγου, παρουσία του πλήθους στην κηδεία, δημόσια έξοδα για την κηδεία. Η διαφορά είναι:
ο ρήτορας στο αρχαίο κείμενο κάνει λόγο για αγώνες προς τιμήν των νεκρών, κάτι που δεν συμβαίνει στις μέρες
μας.
ΕΝΟΤΗΤΑ 4
σ. 32: 1,2
1.Ποιες είναι, κατά τον Ισοκράτη, οι απαραίτητες προϋποθέσεις για την ευδαιμονία της Αθήνας;
Σύμφωνα με τον Ισοκράτη οι απαραίτητες προϋποθέσεις για την ευδαιμονία της Αθήνας είναι:
- η ζωή με ασφάλεια στην πόλη,
- η ζωή με ευμάρεια και πλούτο,
- η ειρήνη και ομόνοια μεταξύ των Αθηναίων,
- η ομόνοια με τους υπόλοιπους Έλληνες,
- η ζωή με λιγότερο κίνδυνο και χωρίς πόλεμο ή διχόνοια,
- η καλλιέργεια της γης και το εμπόριο στη θάλασσα χωρίς φόβο,
- η ενασχόληση με τα επαγγέλματα που έχουν εκλείψει εξαιτίας του πολέμου.
2.Ποια είναι η ευεργετική επίδραση της ειρήνης και ποιες οι αρνητικές συνέπειες του πολέμου στην
οικονομική ανάπτυξη και, γενικότερα, στην ευημερία μιας πόλης;
Σύμφωνα με τον ρήτορα, αν συναφθεί ειρήνη τότε η πόλη θα ζει με ασφάλεια, οι άνθρωποι δεν θα
αντιμετωπίζουν πόλεμο, κινδύνους ή διχόνοιες. Επίσης, θα είναι πιο πλούσιοι οι πολίτες αφού θα καλλιεργούν τη
γη και θα εμπορεύονται μέσω της θάλασσας αλλά και θα εξασκούν και όσα επαγγέλματα ήταν αδύνατη η άσκησή
τους λόγω του πολέμου. Ακόμη, τα έσοδα θα διπλασιαστούν και στην πόλη θα επιστρέψουν οι ξένοι και οι
μέτοικοι και οι έμποροι. Τέλος, το πιο κρίσιμο: θα έχουν συμμάχους οι οποίοι θα έχουν κάνει αυτήν την επιλογή
της συμμαχίας με τη θέλησή τους και όχι από φόβο ή ανάγκη. Συνεπώς, σύμφωνα με τον ρήτορα αν γίνει ειρήνη
μόνο όφελος θα έχει να περιμένει η Αθήνα και μάλιστα όφελος σημαντικό και διόλου ευκαταφρόνητο.
ΕΝΟΤΗΤΑ 6
σ.46:2
σ.49:ΠΙΝΑΚΕΣ ΜΕ ΚΑ
ΤΑΛΗΞΕΙΣ ΑΟΡΙΣΤΟΥ Β
σ.50:ΠΙΝΑΚΕΣ ΜΕ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ (ΓΥΝΗ, ΠΑΙΣ)
2. Τι ήθελαν να πετύχουν οι Αρκάδες καθιερώνοντας την καλλιέργεια της μουσικής και του
τραγουδιού;

3. 3
Με το τραγούδι οι Αρκάδες σκόπευαν: α) στην εξύμνηση των θεών και των τοπικών ηρώων, β) στην αλάφρυνση
από τον καθημερινό μόχθο, γ) στη διασκέδαση, δ) στην προσωρινή, έστω, απομάκρυνση από τις δύσκολες
συνθήκες του βίου τους, ε) στην εκλέπτυνση των ηθών τους, στ) στον εν γένει εκπολιτισμό τους. Η ενασχόληση
λοιπόν των Αρκάδων με τη μουσική και το τραγούδι έχει πολλαπλά οφέλη.
Κλίση αορίστου β΄
Ενεργητική φωνή (ρ. μανθάνω)
οριστική υποτακτική ευκτική προστακτική
α΄εν. ἔ-μαθ-ον μάθω μάθοιμι —
β΄εν. ἐμαθες μάθῃς μάθοις μάθ-ε
γ΄εν. ἐμαθε μάθῃ μάθοι μαθέτω
α΄πληθ. ἐμάθομεν μάθωμεν μάθοιμεν —
β΄πληθ. ἐμάθετε μάθητε μάθοιτε μάθετε
γ΄πληθ. ἔμαθον μάθωσι(ν) μάθοιεν μαθόντων/μαθέτωσαν
Απαρέμφατο: μαθεῖν, μετοχή: μαθών, μαθοῦσα, μαθόν
Μέση φωνή (ρ.γίγνομαι)
οριστική υποτακτική ευκτική προστακτική
α΄εν. ἐ-γεν-όμην γέν-ωμαι γεν-οίμην —
β΄εν. ἐγένου γένῃ γένοιο γεν-οῦ
γ΄εν. ἐγένετο γένηται γένοιτο γενέσθω
α΄πληθ. ἐγενόμεθα γενώμεθα γενοίμεθα —
β΄πληθ. ἐγένεσθε γένησθε γένοισθε γένεσθε
γ΄πληθ. ἐγένοντο γένωνται γένοιντο γενέσθων/γενέσθωσαν
Απαρέμφατο: γενέσθαι, μετοχή: γενόμενος, γενομένη, γενόμενον
ενικός αριθμός πληθυντικός αριθμός
ονομ. ἡ γυνή αἱ γυναῖκες
γεν. τῆς γυναικ-ός τῶν γυναικῶν
δοτ. τῇ γυναικ-ί ταῖς γυναιξί(ν) (<γυναικ-σί)
αιτ. τὴν γυναῖκ-α τὰς γυναῖκας
κλητ. (ὦ) γύν-αι (ὦ) γυναῖκες
ενικός αριθμός πληθυντικός αριθμός
ονομ. ὁ παῖς οἱ παῖδες
γεν. τοῦ παιδ-ός τῶν παίδ-ων
δοτ. τῷ παιδ-ί τοῖς παισί(ν) (< παιδ-σί)
αιτ. τὸν παῖδα τοὺς παῖδας
κλητ. (ὦ) παῖ (ὦ) παῖδες
ΕΝΟΤΗΤΑ 8
σ.62:1
1.Ποιο περιστατικό διηγείται ο Λυκούργος, για να καταδείξει ότι οι θεοί τιμούν τον σεβασμό προς
τους γονείς;
Στο περιστατικό, που διηγείται ο Λυκούργος, πρωταγωνιστεί ένας γιος και ο ηλικιωμένος πατέρας του.
Συγκεκριμένα, κάποτε εξερράγη το ηφαίστειο της Αίτνας στην Σικελία. Οι περισσότεροι άνθρωποι διέφυγαν για
να γλιτώσουν. Όμως, ένας νέος δεν έφυγε γιατί ο ηλικιωμένος πατέρας του δεν μπορούσε να φύγει με τις δικές

4. 4
του δυνάμεις. Ο γιος κουβάλησε τον πατέρα αλλά κάποια στιγμή τους πλησίασαν οι φλόγες. Μολονότι, οι φλόγες
τους έφτασαν δεν τους έκαψαν και αυτό ήταν έργο των θεών. Από την άλλη, όσοι εγκατέλειψαν τους γονείς τους
χάθηκαν. Με αυτήν την ιστορία ο ρήτορας Λυκούργος ήθελε να δείξει ότι οι καλές πράξεις ανταμείβονται και πως
η αγάπη προς τους γονείς είναι υπέρτατη αξία.