Αντικείμενο προγράμματος Από το Ερευνητικό Πρόγραμμα "ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΟ ΠΑΡΚΟ ΓΟΥΔΙ - ΙΛΙΣΟΣ, 1997-2001" που υλοποίησε το Εργαστήριο Αστικού Περιβάλλοντος της Σχολής Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του ΕΜΠ και βρίσκεται στη σελίδα: http://courses.arch.ntua.gr/goudi.html

1. 1
8 . Μ Η Τ Ρ Ο Π Ο Λ Ι Τ Ι Κ Ο Π Α Ρ Κ Ο Γ Ο Υ ∆ Ι - Ι Λ Ι Σ Ο Σ
Αθήνα, Οργανισµός Ρυθµιστικού Σχεδίου Αθήνας, Α' Φάση, Μάιος 1998, σελ.
431+Χάρτες, Β΄ Φάση, ∆εκ.2001, σελ. 169 + Παράρτηµα + Χάρτες
Ερευνητική Οµάδα: Ιωάννης Πολύζος (Επιστηµονικός Υπεύθυνος), Μ.
Μαντουβάλου, Γ. Πατρίκιος, Ε. Καραβίτη, Ν. Μπελαβίλας, ∆. Πολυχρονόπουλος, Β.
Τροβά, Θ. Βλαστός, Μ. Καλαντζοπούλου, Κ. Χατζηµπίρος, Λ. Παπαστεφανάκη, Ν.
Κρεµµύδας
Η έρευνα ανατέθηκε από τον ΟΡΣΑ το 1997 και ολοκληρώθηκε το 2001. Η περιοχή
µελέτης εκτείνεται νοτιοανατολικά της Λ. Μεσογείων, εκατέρωθεν της Λ. Κατεχάκη
µέχρι τις παρυφές του Υµηττού και περιλαµβάνει τους χώρους των τέως και νυν
στρατοπέδων Βαρύτη, Ζορµπά, Φακίνου και Πλέσσα, το Πεντάγωνο, την
Πολυτεχνειούπολη Ζωγράφου, το Κέντρο Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδηµίας
Αθηνών, τα πολιτικά νοσοκοµεία Ερυθρός Σταυρός και Ερρίκος Ντυνάν, Λαϊκό,
Παίδων, Γενικό Κρατικό και Σωτηρία, τα στρατιωτικά νοσοκοµεία ΓΝΣ 401 και ΓΝΑ
251, τα Υπουργεία ∆ηµόσιας Τάξης, Εθνικής Άµυνας, ∆ικαιοσύνης, Μεταφορών, το
συγκρότηµα της ΕΡΤ ΑΕ, τη Σχολή και το Άλσος της Χωροφυλακής, το Άλσος
Παπάγου, τις αθλητικές εγκαταστάσεις των ∆ήµων Αθηναίων, Ζωγράφου και
Παπάγου, το φυτώριο του ∆ήµου Αθηναίων, το Κέντρο Ιππασίας της Γενικής
Γραµµατείας Αθλητισµού, σχολεία των όµορων ∆ήµων και, τέλος, τις δασικές και
χορτολιβαδικές εκτάσεις του Αυτόνοµου Οικοδοµικού Συνεταιρισµού Αξιωµατικών. Η
συνολική έκτασή της ανέρχεται στα 4.500 στρέµµατα περίπου και επεκτείνεται
διοικητικά στους ∆ήµους Αθηναίων, Ζωγράφου και Παπάγου, ενώ ένα µικρότερο
τµήµα της (στρατόπεδο Πλέσσα) ανήκει στο ∆ήµο Νέου Ψυχικού.
Α ν τ ι κ ε ί µ ε ν ο κ α ι Σ τ ό χ ο ι
Στόχος της έρευνας είναι η «δηµιουργία ενός Μητροπολιτικού Πάρκου στο Γουδί,
που θα εντάξει και θα ενσωµατώσει τις υφιστάµενες στην περιοχή λειτουργίες υγείας
- πρόνοιας - εκπαίδευσης - διοίκησης - αθλητισµού σε ένα ευρύ πάρκο πρασίνου,
υψηλής οικολογικής ποιότητας, µε περιορισµένες χρήσεις πολιτισµού, αθλητισµού
και αναψυχής».
Οι χρήσεις που προτείνεται να περιλάβει το Πάρκο θα συµβάλλουν, αφενός στην
περιβαλλοντική αναβάθµισης της ευρύτερης περιοχής όπου έχουν ήδη αναπτυχθεί
αστικές χρήσεις, αφετέρου στη διασύνδεση του αστικού πρασίνου µε το περιαστικό
πράσινο του Υµηττού. Οι χρήσεις αυτές θα πρέπει να εναρµονίζονται µε τη
λειτουργία του Πάρκου ως «συνδετικού» χώρου πολιτιστικών και κοινωνικών
δραστηριοτήτων µεταξύ των όµορων ∆ήµων, καθώς και ως «ενδιάµεσου» χώρου
πρασίνου µεταξύ του περιαστικού δάσους του Υµηττού και του πόλου αναψυχής των
Τουρκοβουνίων.
Στα πλαίσια των γενικών στόχων του Οργανισµού Αθήνας, µέσω του ερευνητικού
προγράµµατος, επιδιώκεται:
• Η αύξηση των ανοικτών χώρων φυσικού πρασίνου: Με την αντιµετώπιση του
Πάρκου Γουδιού ως ενιαίου χώρου, διευκολύνεται η κίνηση των αερίων
ρευµάτων από τον Υµηττό προς το Λεκανοπέδιο η οποία, µε τη σειρά της,

2. 2
συµβάλλει στη βελτίωση των ατµοσφαιρικών και κλιµατολογικών συνθηκών της
ευρύτερης περιοχής.
• Η διασύνδεση και ενοποίηση των υπαίθριων χώρων και χώρων πρασίνου, τόσο
µεταξύ τους, όσο και µε τους µεγάλης κλίµακας χώρους περιαστικού και αστικού
πρασίνου: Η σύνδεση του Πάρκου µε τον Υµηττό (µέσω της Πολυτεχνειούπολης
και της Πανεπιστηµιούπολης), τα Τουρκοβούνια (µέσω του Στρατοπέδου Πλέσσα
και του δικτύου χώρων πρασίνου του Νέου Ψυχικού) και τους χώρους του
Προγράµµατος Ενοποίησης Πρασίνου, Πολιτιστικών και Κοινωνικών
∆ραστηριοτήτων του Κέντρου Αθήνας, επίσης συµβάλλει σηµαντικά στη
βελτίωση του περιβάλλοντος του Λεκανοπεδίου.
• Η διευθέτηση της κυκλοφορίας και στάθµευσης των οχηµάτων προς όφελος της
συνολικής ενότητας του χώρου: Ενισχύεται η δυνατότητα χρήσης µέσων µαζικών
µεταφορών για µετακίνηση επιβατικού κοινού µεταξύ των περιοχών κατοικίας και
του σταθµού του Μετρό Κατεχάκη. ∆ηµιουργούνται είσοδοι για τους επισκέπτες
και εκτεταµένο εσωτερικό δίκτυο κυκλοφορίας πεζών, που συνδέει τις εισόδους
και τις όµορες περιοχές κατοικίας.
• Η δηµιουργία ενός δικτύου «διαδρόµων» και «διαδροµών» µε δυνατότητες
ενοποίησης µε τους γύρω ορεινούς όγκους του Λεκανοπεδίου: Ισχυροποιείται η
δυνατότητα διασύνδεσης του χώρου, µέσω δικτύου κυκλοφορίας πεζών και
ποδηλάτων στην Πολυτεχνειούπολη και Πανεπιστηµιούπολη, µε το δίκτυο
κίνησης κίνησης-διαδρόµων του Υµηττού και επεκτείνεται το δίκτυο κίνησης
πεζών - ποδηλάτων µε τα Τουρκοβούνια και τους κεντρικούς υπαίθριους
χώρους.
• Η προστασία της αττικής χλωρίδας και των ρεµάτων που υπάρχουν στην
περιοχή: Αναδεικνύεται η «ιστορικότητα» του χώρου µε την επανάχρηση των
στρατιωτικών κτιρίων για ήπιες πολιτιστικές, εκπαιδευτικές και ψυχαγωγικές
χρήσεις, όπως Μουσεία Παιδικού Παιχνιδιού, Ελληνικής Αφίσας, Στρατιωτικής
Ιστορίας και Τεχνολογίας, Σχολές Κινηµατογράφου και Ιππασίας, Εκθεσιακά
Κέντρα Καλών Τεχνών και Παιδικού Βιβλίου, Εθνικού Κέντρου Αρχείων και
Εντύπων, Κέντρα Περιβαλλοντικής Ευαισθητοποίησης, κ.α.
Φ ά σ ε ι ς τ ο υ Π ρ ο γ ρ ά µ µ α τ ο ς
Το ερευνητικό πρόγραµµα ολοκληρώθηκε σε δύο φάσεις:
• Κατά την Α' Φάση αποτιµήθηκε η υπάρχουσα κατάσταση και προσδιορίσθηκε ο
χαρακτήρας του Πάρκου. Τέθηκαν οι γενικές αρχές λειτουργίας του και
παρουσιάστηκαν εναλλακτικά σενάρια των προτεινόµενων δραστηριοτήτων.
• Κατά τη Β' Φάση ολοκληρώθηκε η πρόταση οργάνωσης του χαρακτήρα, της
πολεοδοµικής δοµής και των δραστηριοτήτων του Πάρκου, µε την παρουσίασή
τους στο επίπεδο του φυσικού σχεδιασµού. Τα υπόβαθρα που
χρησιµοποιήθηκαν στην Β' Φάση παρήχθησαν µε φωτοερµηνεία
αεροφωτογραφιών σε κλίµακα 1:1.000 από τον ΟΚΧΕ, ειδικά για το
συγκεκριµένο ερευνητικό πρόγραµµα.
Το πρόγραµµα παρουσιάστηκε σε πολλές εναλλακτικές και ενηµερωτικές
συναντήσεις και έτυχε ευρείας παρουσίασης, στον Ηµερήσιο (Καθηµερινή 11.7.1999
και 24.6.2001, Ελευθεροτυπία 7.4.1998, 15.10.2000 και 19.1.2004, Αυγή 11.3. και
10.4.1998, Νέα 4.9.1998), Περιοδικό (Οικοτοπία, 2.2.2002) και Επιστηµονικό Τύπο
(Εκδόσεις ΤΕΕ, http://www.portal.tee.gr ).