2. Βιομηχανία στην Ελλάδα του 19ου αιώνα
≠
Βιομηχανική Επανάσταση (Δυτική και Κεντρική Ευρώπη)
Ελλάδα: Βιομηχανία = σχέδιο/πρόθεση, όχι εφαρμογή
Πρόκληση: Η ακτινοβολία των επιτευγμάτων των
ευρωπαϊκών κρατών
Εμπόδια: η απουσία των απαραίτητων
προϋποθέσεων για την ανάπτυξη της βιομηχανίας
οι προθέσεις σε αδιέξοδο
§1
3. Πρώτες δεκαετίες της ανεξαρτησίας: Εμφάνιση βιομηχανικών
μονάδων
Τρόπος: αποσπασματικός, ευκαιριακός
Στόχος τους:
Εξυπηρέτηση τοπικών αναγκών (επεξεργασία αγροτικών
προϊόντων).
Χαρακτηριστικά:
Εξέλιξη παραδοσιακών αλευρομύλων, ελαιοτριβείων, βυρσοδεψείων,
κλωστηρίων.
Δεν αποτέλεσαν την αφετηρία για τη δημιουργία πιο σύνθετων
βιομηχανικών συγκροτημάτων
Παρέμειναν στάσιμες και περιορισμένες ως προς τα οικονομικά τους
μεγέθη.
Αίτια:
μικρή έκταση της εγχώριας αγοράς
πίεση των εισαγόμενων προϊόντων
έλλειψη πολυάριθμου, ειδικευμένου και φθηνού εργατικού δυναμικού.
§2
4. Πρώτη απόπειρα ανάπτυξης βιομηχανίας: 40 χρόνια μετά
την ανεξαρτησία
§3
1870:
κύμα ίδρυσης εκατό βιομηχανιών
τάση αύξησης του δυναμικού των ήδη υπαρχουσών
γρήγορη ύφεση
Τέλος 19ου αι. - αρχές 20ού: μεταβολή
βιομηχανικό δυναμικό σταθερό, πολυδιάστατο,
τάσεις ανάπτυξης της βαριάς βιομηχανίας, (μεταλλουργίας,
ναυπηγικής, τσιμεντοβιομηχανίας)
5. Περιοριστικές συνθήκες (προβλήματα) βιομηχανίας
§4
έλλειψη κεφαλαίων
διασπορά των υπαρχόντων σε πλήθος
δραστηριοτήτων
ασφυκτικά περιορισμένη -εδαφικά και πληθυσμιακά-
βάση οικονομικής εξάπλωσης
έλλειψη πρώτων υλών
χρόνια έλλειψη εργατικών χεριών
έλλειψη παιδείας τεχνικής αλλά και γενικής.
Η ελλιπής κατάρτιση περιόριζε τη δυνατότητα εφαρμογής καινοτομιών και τη
συνακόλουθη τεχνολογική εξέλιξη.
6. §5
1912-1913: αλλαγή των δεδομένων
Αιτία: ενσωμάτωση μεγάλων εκτάσεων και πληθυσμών
Όμως:
Οι χρόνιες αδυναμίες της ελληνικής βιομηχανίας συνέχισαν
να εμποδίζουν την ανάδειξή της σε κινητήρια δύναμη της
ελληνικής οικονομίας.
Αδύναμη να αντέξει τον εξωτερικό ανταγωνισμό, η
βιομηχανία παρέμεινε προσηλωμένη σε δευτερεύουσες
δραστηριότητες, αναζητώντας τη σωτηρία της στην
παρέμβαση του κράτους, με δασμολογικά ή άλλα
ενισχυτικά μέτρα.
(1864) προσάρτηση Επτανήσων
(1881) προσάρτηση Θεσσαλίας
δεν αλλάζουν τις
περιοριστικές
συνθήκες