2.
Ο Νέλςον Μανσέλα (Nelson Rolihlahla Mandela,
γεννήθηκε ςσιρ 18 Ιοτλίοτ σοτ 1918 ςσο φψπιό
Μβέζο (Mvezo) σηρ πεπιοφήρ Σπάνςκεω σηρ
Νόσιαρ Αυπικήρ και απεβίψςε ςσιρ 5 Δεκεμβπίοτ
2013). Ήσαν αγψνιςσήρ σηρ Νόσιαρ Αυπικήρ και
ςση ςτνέφεια "πολισικόρ" και ο ππώσορ
έγφπψμορ ππόεδπορ σηρ Νόσιαρ Αυπικήρ (19941999).
3.
Δικηγόπορ ςσο Γιοφάνεςμποτπγκ, έγινε μέλορ σοτ Αυπικανικού
Εθνικού Κογκπέςοτ ANC (African National Congress) σο 1944. Πήγε
ςσο Γιοφάνεςμποτπγκ επειδή οι γονείρ σοτ ήθελαν να σον
πανσπέχοτν φψπίρ να σο θέλει ατσόρ. Για 20 φπόνια σέθηκε
επικευαλήρ ςση μεγάλη εκςσπασεία κασά σηρ πασςιςσικήρ
πολισικήρ σηρ κτβέπνηςηρ σηρ Νόσιαρ Αυπικήρ. Ήσαν ο ππώσορ
έγφπψμορ, δημοκπασικά εκλεγμένορ ππόεδπορ σηρ Νόσιαρ
Αυπικήρ. Ππιν εκλεγεί ππόεδπορ, ήσαν από σοτρ επικευαλήρ σοτ
κινήμασορ κασά σοτ Απαπσφάινσ και ενεπγό μέλορ σοτ ANC.
Υτλακίςσηκε για 27 φπόνια από σο καθεςσώρ σψν λετκών. Ο
Νέλςον Μανσέλα απουτλακίςσηκε σο Υεβποτάπιο σοτ 1990, αυού
ο ππόεδπορ Υπενσεπίκ νσε Κλεπκ αναγνώπιςε σο Αυπικανικό
Εθνικό Κογκπέςο και ανέςσειλε σιρ εκσελέςειρ. Ο Νέλςον Μανσέλα
αμέςψρ παπόσπτνε σιρ ξένερ δτνάμειρ να μην ελασσώςοτν σην
πίεςη ποτ αςκούςαν ςση νοσιοαυπικανική κτβέπνηςη για
ςτνσαγμασική μεσαππύθμιςη. Η απελετθέπψςή σοτ σο 1990
ςημάδεχε
σην
απαπφή
θεμελιακών
αλλαγών
ςσο
Νοσιοαυπικανικό κπάσορ, ποτ οδήγηςαν ςσην πσώςη σοτ
πασςιςσικού σοτ καθεςσώσορ. Σο 1993 σοτ απονεμήθηκε σο
Νόμπελ Ειπήνηρ ποτ σο μοιπάςσηκε με σον σόσε ππόεδπο
Υπενσεπίκ Νσε Κλεπκ. Σο 1994 έγινε ο ππώσορ ππόεδπορ σηρ
Νόσιαρ Αυπικήρ ςε εκλογέρ ποτ επισπάπηκε να χηυίςοτν λετκοί
και μαύποι.
4.
Έφαςε σον ένα γιο σοτ από AIDS και σον άλλο ςε σποφαίο
ασύφημα, σο 1969 (ςε σποφαίο έφαςε και ση διςέγγονή σοτ,
σο 2010). Από σόσε ο Νέλςον Μανσέλα έγινε εξαιπεσικά
δπαςσήπιορ κασά σοτ AIDS. Ο ίδιορ δήλψνε όσι ο μόνορ
σπόπορ να αναδείξοτμε σο AIDS ψρ υτςιολογική αςθένεια
είναι να μην σο κπύβοτμε και να κάνοτμε σοτρ ανθπώποτρ
να ςσαμασήςοτν να σο θεψπούν κάσι ποτ φστπά οπιςμένα
άσομα σα οποία πηγαίνοτν ςσην κόλαςη και όφι ςσον
παπάδειςο.
5. Με σην ευαπμογή σοτ απαπσφάινσ, οι μη λετκοί
αποκλείονσαν από σην κτβέπνηςη, σα βαςικά σοτρ
δικαιώμασα πεπιοπίςσηκαν και με σην χήυιςη
ςψπείαρ πασςιςσικών νόμψν, διαςυαλιζόσαν όσι η
εξοτςία θα παπέμενε ςσα φέπια σηρ λετκήρ
μειοχηυίαρ. Η αυοςίψςη σοτ Νέλςον Μανσέλα
ςσην πολισική και σο ΑΕΚ ενιςφύθηκε πεπιςςόσεπο
από ποσέ.
6.
Σο 1953, ο Μανσέλα και ο Σάμπο άνοιξαν,
ςση Νόσια Αυπική, σο ππώσο δικηγοπικό
γπαυείο από μαύποτρ και πποςέυεπαν
δψπεάν νομικέρ ςτμβοτλέρ ςσα θύμασα σοτ
απαπσφάινσ. Επγαζόμενορ ψρ δικηγόπορ,
ςτνελήυθη
πολλέρ
υοπέρ
για
“ανασπεπσικέρ
δπαςσηπιόσησερ”.
Σον
Δεκέμβπιο σοτ 1956, μαζί με άλλοτρ 155
ακσιβιςσέρ, ο Μανσέλα κασηγοπήθηκε για
πποδοςία. Η δίκη σοτρ διήπκεςε 5 φπόνια.
Αθψώθηκαν όλοι σο 1961.
7.
Ο ίδιορ ο Μανσέλα απουάςιςε όσι είφε
υσάςει η ώπα να αλλάξει πολισική σο ΑΕΚ ,
όσαν η αςστνομία άνοιξε πτπ ενανσίον
μιαρ ειπηνικήρ διαμαπστπίαρ ςσην πόλη
Sharpeville, σο 1960, ςκοσώνονσαρ 69
άσομα. Ένα κύμα σαπαφών ξέςπαςε ςε όλη
ση φώπα και είφε ςαν αποσέλεςμα σο ΑΕΚ
και σο ΠΚ να σεθούν εκσόρ νόμοτ.
8.
“Θα ήσαν λάθορ και μη πεαλιςσικό αν οι
Αυπικανοί ηγέσερ ςτνέφιζαν να κηπύςςοτν σην
ειπήνη, όσαν η κτβέπνηςη απανσούςε ςσα
ειπηνικά μαρ αισήμασα με βία”, είπε απγόσεπα
για σην οπγάνψςη ο Μανσέλα, κασά ση διάπκεια
σηρ δίκηρ ποτ σον έςσειλε ςση υτλακή για σπειρ
δεκαεσίερ.
9.
Τπό σιρ οδηγίερ σοτ Νέλςον Μανσέλα, η ΜΚ
ξεκίνηςε
μια
εκςσπασεία
ςαμποσάζ
ενάνσια ςσην κτβέπνηςη, η οποία είφε, ςσο
μεσαξύ, αποςύπει ση Νόσια Αυπική από σην
κοινοπολισεία
και
σην
ανακήπτξε
δημοκπασία.
Σο
1961,
ο
Μανσέλα
διοπγάνψςε σπιήμεπη εθνική απεπγία και
σον
Ιανοτάπιο
σοτ
1962,
σαξίδεχε
παπάνομα
ςσο
εξψσεπικό,
για
να
ςτμμεσάςφει
ςε ςτνέδπιο
Αυπικανών
ηγεσών ςσην Αιθιοπία, να επιςκευθεί σον
εξοπιςμένο Όλιβεπ Σάμπο ςσο Λονδίνο και
να εκπαιδετσεί για ανσαπσοπόλεμο ςσην
Αλγεπία.
10.
Με σην επιςσπουή σοτ, ςτνελήυθη και
κασαδικάςσηκε ςε υτλάκιςη 5 εσών και σον
Ιούλιο σοτ 1963, μεσά από επιδπομή σηρ
αςστνομίαρ ςε κπηςυύγεσο, ςση Ριβόνια
(πποάςσιο σοτ Γιοφάνεςμποτπγκ), βπέθηκαν
ςσοιφεία ποτ σον ενέπλεκαν, μαζί με
άλλοτρ 10 ηγέσερ σοτ ΑΕΚ ςε τποθέςειρ
ςαμποσάζ.
11.
Οι δέκα από σοτρ ένσεκα οδηγήθηκαν ςε
δίκη, ανσιμέσψποι με κασηγοπίερ για
ςαμποσάζ, πποδοςία και βίαιη ςτνψμοςία.
Η “Δίκη σηρ Ριβόνια” κπάσηςε οφσώ μήνερ,
από σο 1963 ψρ σο 1964 και πποςέλκτςε
διεθνέρ ενδιαυέπον. Αξίζει να ςημειψθεί
όσι
ανάμεςα
ςσοτρ
ςτνήγοποτρ
τπεπάςπιςηρ σοτ Μανσέλα ήσαν και ο
ελληνικήρ κασαγψγήρ Γιώπγορ Μπίζορ. Δύο
από σοτρ κασηγοπούμενοτρ αθψώθηκαν,
αλλά ο Νέλςον Μανσέλα και οι τπόλοιποι
ευσά κασαδικάςσηκαν ςε ιςόβια κάθειπξη,
γλτσώνονσαρ σην αγφόνη μόνο λόγψ σηρ
διεθνούρ κασακπατγήρ.
12.
Κασά ση διάπκεια σηρ δίκηρ, ο Νέλςον
Μανσέλα εδπαιώθηκε ςσιρ ςτνειδήςειρ σοτ
πλανήση ψρ εικονικό ςύμβολο σοτ αγώνα
κασά σψν διακπίςεψν. “Έφψ αγκαλιάςει σο
ιδανικό μιαρ δημοκπασικήρ και ελεύθεπηρ
κοινψνίαρ, ςσην οποία όλοι οι άνθπψποι
ζοτν μαζί ςε απμονία και με ίςερ
ετκαιπίερ. Είναι ένα ιδανικό για σο οποίο
ελπίζψ να ζήςψ και να σο πεσύφψ. Αλλά
αν φπειαςσεί, είναι ένα ιδανικό για σο
οποίο είμαι έσοιμορ να πεθάνψ”, κασέληγε
η θπτλική σοτ εναπκσήπια δήλψςη.
13.
Ο Νέλςον Μανσέλα πέπαςε σα ππώσα 18
φπόνια σηρ ποινήρ σοτ ςσιρ βάνατςερ
υτλακέρ σοτ νηςιού Ρόμπεν, μια ππώην
αποικία λεππών, έξψ από σιρ ακσέρ σοτ
Κέιπ Σάοτν. Πεπιοπιςμένορ ςε ένα μικπό
κελί φψπίρ κπεβάσι ή τδπατλικέρ
εγκασαςσάςειρ, αναγκαζόσαν να δοτλεύει
ςκληπά ςε λασομείο αςβέςση.
Σο 1982, ο Μανσέλα μεσαυέπθηκε ςση
υτλακή Pollsmoor, ςσην ενδοφώπα και σο
1988 σέθηκε τπό κασ' οίκον πεπιοπιςμό.
14.
Σην
επόμενη
φπονιά,
ο
νεοεκλεγείρ
ππόεδπορ, Υπένσεπικ Βίλεμ νσε Κλεπκ,
έςπαςε
σοτρ
δεςμούρ
με
σοτρ
ςτνσηπησικούρ
σοτ
κόμμασόρ
σοτ,
διακήπτξε
μια
ανσιπασςιςσική
Νόσια
Αυπική και νομιμοποίηςε σο ΑΕΚ. σιρ 11
Υεβποταπίοτ
1990,
διέσαξε
σην
απελετθέπψςη σοτ Νέλςον Μανσέλα.
15.
16.
Σον Αππίλιο σοτ 1994, πεπιςςόσεποι από
22 εκασομμύπια Νοσιοαυπικανοί χήυιςαν,
ςσιρ ππώσερ εκλογέρ ςσην ιςσοπία σηρ
φώπαρ όποτ είφαν δικαίψμα χήυοτ
πολίσερ κάθε υτλήρ. Η ςτνσπιπσική
πλειοχηυία επέλεξε σο ΑΕΚ και σον Νέλςον
Μανσέλα, για να οδηγήςοτν ση φώπα ςσην
μεσά απαπσφάινσ εποφή. σιρ 10 Μαΐοτ
1994, ο Νέλςον Μανσέλα, μπποςσά ςε
120,000 κόςμοτ και τπό σα βλέμμασα
ολόκληπηρ
σηρ
τυηλίοτ,
οπκίςσηκε
ππόεδπορ, ςε ηλικία 77 εσών. Ο ππώσορ
μαύπορ ππόεδπορ σηρ Νοσίοτ Αυπικήρ.
17.
Ο Μανσέλα δούλεχε για σο καλό σοτ λαού
σηρ φώπαρ, μαύπψν και λετκών. Βελσίψςε
σιρ ςφέςειρ μεσαξύ σψν μελών από
διαυοπεσικέρ υτλέρ, αποθάππτνε σοτρ
μαύποτρ από σο να εκδικηθούν σοτρ
λετκούρ και οικοδόμηςε μια νέα διεθνή
εικόνα μιαρ ενψμένηρ Νόσιαρ Αυπικήρ.
Κασά σα λόγια σοτ, η Νόσια Αυπική ήσαν
πλέον “ένα πολύφπψμο έθνορ, ςε ειπήνη με
σον εατσό σοτ και σον κόςμο”.
18. Σον σελετσαίο φπόνο, έδψςε ακόμα
έναν αγώνα, ατσή ση υοπά, απένανσι
ςσο θάνασο. Eίμαςσε βέβαιοι όσι σον
ανσιμεσώπιςε αγέπψφορ. Η
αγαπημένη σοτ υπάςη ήσαν σο
“hamba kahle”, ποτ ςημαίνει “να
πποφψπάρ απγά”.
Έσςι, πποφψπώνσαρ απγά, αλλά
ςσαθεπά, θα πάλεχε και σώπα. Κι αν
ήπθε σο σέλορ, η κληπονομιά σοτ θα
ζει αιώνια και σα λόγια σοτ θα
υψσίζοτν
γενιέρ
και
γενιέρ:
“Υαίνεσαι πάνσα αδύνασο, μέφπι να
γίνει”.