2. Chłoniaki są to choroby nowotworowe, w których następuje
nieprawidłowy wzrost komórek układu limfatycznego
(chłonnego). Podobnie jak inne nowotwory, chłoniaki są chorobą
komórek organizmu. Komórki w różnych częściach ciała działają
w inny sposób, ale wszystkie naprawiają się i rozmnażają w ten
sam sposób. Normalnie, komórki dzielą się w organizmie
w sposób uporządkowany i kontrolowany. Jeśli jednak z jakiegoś
powodu proces ten wymyka się spod kontroli i komórki zaczynają
dzielid się i wzrastad, bez zachowania jakiegokolwiek porządku,
formując się w jedną lub więcej grup węzłów chłonnych, tworzą
w ten sposób chłoniaka.

3. Chłoniak wywodzi się z limfocytów i powstaje w wyniku sekwencji zmian
dotyczących genów i białek w komórce. Chłoniaki mogą umiejscawiad się
w węzłach chłonnych i każdej innej tkance oraz narządzie, co odróżnia chłoniaki od
innych nowotworów. Układ chłonny człowieka jest zespołem
komórek, tkanek, naczyo i narządów wyspecjalizowanych w rozpoznawaniu
i eliminacji mikroorganizmów, struktur białkowych oraz komórek obcych lub
własnych, ale poważnie zmienionych. Układ chłonny jest częścią układu
odpornościowego, broniącego organizm między innymi przed infekcjami. Układ
naczyo chłonnych ma charakter otwarty. Naczynia chłonne (limfatyczne)
rozpoczynają się w przestrzeniach międzykomórkowych śródtkankowych, łączą się
w naczynia o coraz większym świetle prowadząc do węzłów chłonnych. W węzłach
chłonnych płyn śródtkankowy zawarty w naczyniach (chłonka) ulega filtracji
(wychwytywaniu antygenów - cząsteczek mogących wywoład reakcje
odpornościowe). Naczynia odprowadzające chłonkę z węzłów chłonnych łączą się
w kolejne naczynia zbiorcze, które ostatecznie tworzą przewód piersiowy mający
ujście do żyły głównej górnej, gdzie chłonka wraca do układu krążenia krwi.

4. Do narządów limfatycznych oprócz wspomnianych węzłów chłonnych należy
także: grasica, migdałki, skupienia tkanki limfatycznej w błonie śluzowej jelit
(kępki Peyera), śledziona oraz szpik kostny. Zasadniczą strukturą spełniającą
funkcje układu chłonnego jest grudka chłonna (występująca w węzłach
chłonnych i innych narządach limfatycznych). W części centralnej grudki
chłonnej znajduje się ośrodek rozmnażania grudki chłonnej, w którym limfocyty
B po zetknięciu się z antygenem, na który są przygotowane zareagowad, ulegają
przemianie i podziałom komórkowym, a następnie przekształcaniu do komórek
plazmatycznych wydzielających swoiste przeciwciała.

5. Klasyfikacja chłoniaków opiera się na zidentyfikowaniu komórki
początkowej, z której rozwija się populacja komórek patologicznych.
Jest kilkadziesiąt jednostek chorobowych w tej grupie chorób, ale
najczęściej występuje kilkanaście z nich. Jeśli chodzi o rodzaje
chłoniaków, wyróżniamy postacie agresywne oraz przewlekłe.
Chłoniaki przewlekłe rozwijają się bardzo wolno i nie wymagają
leczenia przez miesiące, a nawet lata i nie da się ich trwale wyleczyd.
Jednak często można osiągnąd stan remisji choroby, który może
utrzymywad się długo i czas życia chorych może byd podobny do
osób zdrowych w tym samym wieku.

6. Chłoniaki agresywne z kolei rozwijają się szybciej, zazwyczaj dają także objawy
i wymagają natychmiastowego leczenia. Przeżycie chorych bez leczenia wynosi
od kilku do kilkunastu miesięcy. W przypadku chłoniaków agresywnych istnieje
możliwośd trwałego wyleczenia. Odsetek uzyskiwanych całkowitych remisji
przekracza 60%, natomiast wyleczeo około 40-50%. Najczęściej spotykanym
chłoniakiem agresywnym jest chłoniak rozlany z dużych komórek B. W zależności
od miejsca pochodzenia chłoniaki można podzielid na chłoniaki T-komórkowe
pochodzące z limfocytów T-komórkowych oraz chłoniaki B-komórkowe
pochodzące z limfocytów B-komórkowych. Chłoniaki B-komórkowe występują
znacznie częściej niż chłoniaki T-komórkowe. Najczęściej występujące chłoniaki Bkomórkowe to: chłoniak rozlany z dużych komórek B oraz chłoniak grudkowy.
Natomiast najczęściej występującymi chłoniakami T-komórkowymi są chłoniaki
z obwodowych komórek T.

7. •Według ostatnich danych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), co roku wzrasta
o około 4-5% liczba zachorowao na chłoniaki, które stanowią 5-6 przyczynę
zgonów pośród wszystkich chorób nowotworowych. W Polsce szacuje się, że co
roku zachorowuje ponad 6000 osób na chłoniaki, w tym około 1000 na chłoniaka
Hodgkina.
•Według ostatnich danych pochodzących z Wielkiej Brytanii w ostatnim okresie
nastąpił wyraźny wzrost zachorowao na chłoniaki w grupie młodszych pacjentów:
w wieku 13-19 lat chłoniaki stanowią około 25% nowotworów, a w grupie 20-24
lat nastąpiło podwojenie liczby nowych rozpoznao chłoniaka w okresie ostatnich
20 lat.
•Ryzyko zachorowania na chłoniaki nieziarnicze według danych
epidemiologicznych Krajowego Rejestru Nowotworów wzrasta wraz z wiekiem
i dotyczy najczęściej osób po 55. roku życia. Chłoniak Hodgkina występuje w 510% wszystkich przypadków. W tym typie występują charakterystyczne komórki
Reed-Sternberga. Typ ten występuje częściej u mężczyzn niż u kobiet i jest
najczęściej diagnozowany u osób poniżej 35 roku życia.

8. •Wśród najczęściej występujących nowotworów w Polsce chłoniaki zajmowały
6. pozycję u mężczyzn i 7. u kobiet
•Udział chłoniaka Hodgkina w zachorowaniach na nowotwory w Polsce wynosi
0,5%. W 2010 roku zanotowano ponad 700 zachorowao na to schorzenie
•W 2010 roku w Polsce częstośd zachorowao na chłoniaka Hodgkina była niższa
niż średnia dla krajów Unii Europejskiej (dane z 2009 roku): o około 40% u
mężczyzn i prawie 20% u kobiet

9. W większości przypadków nie można podad przyczyny, którą można
w bezpośredni sposób uznad za czynnik sprawczy rozwoju chłoniaka.
Podobnie trudno jest określid przyczyny przyrastającej systematycznie
liczby zachorowao na chłoniaki (upatruje się je w przedłużeniu
długości życia zarówno kobiet, jak i mężczyzn oraz w coraz większym
skażeniu środowiska naturalnego człowieka). Wśród możliwych
mechanizmów mogących przyczynid się do wystąpienia chłoniaka
zwraca się przede wszystkim uwagę na:

10. • zaburzenia regulacji immunologicznej (biorcy alloprzeszczepów szpiku, zespoły
niedoborów immunologicznych, schorzenia autoimmunologiczne, infekcje
wirusem HIV)
• infekcje wirusowe (EBV, HTLV-1, HCV)
• promieniowanie jonizujące
• przyjmowanie leków immunosupresyjnych
• ekspozycja na środki chemiczne owado- i grzybobójcze (pestycydy, herbicydy),
rozpuszczalniki chemiczne farb, karcinogeny zawarte w dymie tytoniowym
• infekcje bakteryjne (helicobacter pylori, chlamydia)
• dieta bogata w tłuszcze i związki azotowe
Wskutek przewlekłego działania wyżej wymienionych czynników, może dochodzid
do zmian w układzie genetycznym i do aktywacji onkogenów. Nie można jednak
z całą pewnością wskazad, że osoba narażona na w/w czynniki zachoruje na
chłoniaka i odwrotnie – chorobę rozpoznaje się u osób, które nie były wcześniej
narażone na wskazane szkodliwe czynniki .

11. Najczęstszym z pierwszych objawów chłoniaka jest niebolesne powiększenie węzła
lub węzłów chłonnych w jednym z obszarów ciała, na przykład szyi, pach lub
pachwin. U niektórych osób występują dodatkowe objawy, mające związek
z rodzajem chłoniaka. Objawy mogą obejmowad:
• znaczna utrata wagi w krótkim czasie, której nie można wyjaśnid w żaden sposób
(zmiana diety, wzmożona aktywnośd)
• dręczące nocne, zlewne poty
• wysoka temperatura – niepowiązana z żadną infekcją czy chorobą
• kaszel, problemy z przełykaniem lub dusznośd
Jeżeli jakiekolwiek objawy sugerują chłoniaka, konieczna jest wizyta u lekarza
pierwszego kontaktu. Najczęściej powiększenie węzłów chłonnych spowodowane
jest zwykłą infekcją dróg oddechowych, a nie chorobą nowotworową. Wiele
chorób przebiega z powiększeniem węzłów chłonnych np. grypa czy
przeziębienie, jeżeli jednak wyżej wymienione objawy utrzymują się dłużej niż
przez trzy tygodnie należy zdecydowanie udad się do lekarza w celu ustalenia
przyczyny powiększenia węzła chłonnego lub pojawienia się innych objawów.

12. W przypadku podejrzenia chłoniaka, lekarz kieruje pacjenta do specjalistyczego
ośrodka w celu wykonania badao diagnostycznych. Najważniejszym badaniem jest
badanie histopatologiczne węzła chłonnego lub innej tkanki chorobowo
zmienionej. W celu wykonania takiego badania, konieczna jest biopsja (wycięcie
chirurgiczne) węzła lub wycinek pobrany z odpowiedniego miejsca (np.
migdałek, żołądek, śródpiersie). Zazwyczaj jest to niewielki zabieg umożliwiający
usunięcie całego węzła chłonnego lub jego części. Zabieg ten można wykonad
w znieczuleniu miejscowym (lub ogólnym. W szczególnych lokalizacjach
choroby, materiał jest pobierany drogą mediastinoskopii (badanie polega na
bezpośrednim oglądaniu – wziernikowaniu śródpiersia z użyciem specjalnego
urządzenia optycznego, tj. mediastinoskopu) lub laparoskopii (jest to mało
inwazyjna metoda polegająca na wykorzystaniu mikro kamery i zestawu mikro
narzędzi do wykonywania zabiegów operacyjnych w jamach ciała bez konieczności
nacinania rozległego powłok).

13. Nie udało się dotychczas ustalid konkretnych działao, które mogą uchronid przed
chłoniakami. Warto jednak zwrócid uwagę na te działania, które mają związek ze
wszystkimi chorobami nowotworowymi i są polecane jako działania
profilaktyczne. Należy pamiętad o regularnej aktywności fizycznej, która ma
wpływ na prawidłowe funkcjonowanie organizmu. Na co dzieo należy dbad
o jakośd wody i pokarmów, które się spożywa. Szczególną wagę w walce
z chłoniakiem ma niezwłoczne i prawidłowe rozpoznanie. Nie należy więc
lekceważyd objawów, które nie są w sposób oczywisty związane z jakąś znaną
przyczyną.

14. Pracę wykonali uczniowie Prywatnego Liceum ABiS:
Bartosz Kurela
Natalia Nowicka
Kasper Remmem
Kinga Szkudlarek
Agata Gwardecka