This is the introduction to the course Digital Historical Research that is offered to employees of the Huygens Institute for the Historisch of the Netherlands and NIOD Institute for War, Holocaust and Genocide Studies february-july 2013.

1. Inleiding Digitale geschiedenis
cursus Digitaal Historisch Onderzoek
Huygens ING/ NIOD -15 februari 2013
Gerben Zaagsma
Huygens ING / KNHG

2. inleiding
“the new media are profoundly changing the ways most
historians work, whether or not we are self-conscious
about how we are becoming digital.”
Kirsten Sword in: "Interchange: The Promise of Digital History", The
Journal of American History 95/2 (2008) 452-491.
2 / 35

3. inleiding
“Tomorrow's historian will have to be able to program a
computer in order to survive.”
“History that is not quantifiable cannot claim to be scientific.”
Emmanuel Le Roy Ladurie, "L'historien Et L'ordinateur" in: Le Territoire De
L'historien (Paris: Galimard, 1973) 11-14, 11.
3 / 35

4. inleiding
Digital humanities zijn populair:
4 / 35

5. inleiding
Evenals digital history:
5 / 35

6. inleiding
• digital humanities/ digitale geschiedenis: definities
• geschiedenis in het digitale tijdperk
• basis terminologie
• overzicht technieken
6 / 35

7. DEFINITIES
definities
7 / 35

8. definities
“Digital history is the use of digital media and tools for
historical practice, presentation, analysis, and research. It is
a branch of the Digital Humanities and an outgrowth of
Quantitative history, Cliometrics, and History and
Computing.”
8 / 35

9. definities
“An emerging field of practice, Digital History is at the
forefront of the so-called "digital turn" in the humanities, a
genre of scholarship engaged in conceiving, researching,
and developing historical interpretations by creating a
new kind of analysis using digital tools and data.”
9 / 35

10. definities
“we might define digital history as anything (research
method, journal article, monograph, blog, classroom
exercise) that uses digital technologies in creating,
enhancing, or distributing historical research and
scholarship.”
“Interchange: The Promise of Digital History”, The Journal of American
History 95/2 (2008) 452-491, 454.
10 / 35

11. definities
“At least for research, digital history can be defined as the
theory and practice of bringing technology to bear on
the abundance we now confront.”
Dan Cohen in: “Interchange: The Promise of Digital History”, The Journal
of American History 95/2 (2008) 452-491, 454.
11 / 35

12. definities
historical information science: “the discipline that deals with
specific information problems in historical research and in
the sources that are used for historical research, and
tries to solve these information problems in a generic way
with the help of computing tools”.
Onno Boonstra, Leen Breure and Peter Doorn, Past, Present and Future
of Historical Information Science (Amsterdam: NIWI-KNAW, 2004).
12 / 35

13. definities
„not a unified field but an array of convergent practices
that explore a universe in which:
1) print is no longer the exclusive or the normative medium
in which knowledge is produced and/or disseminated;
instead, print finds itself absorbed into new, multimedia
configurations; and
2) digital tools, techniques, and media have altered the
production and dissemination of knowledge in the arts,
human and social sciences”.
Jeffrey Schnapp and Todd Presner, Digital Humanities Manifesto 2.0 (Los
Angeles: UCLA, March, 2009).
13 / 35

14. definities
digitale geschiedenis in context digital humanities:
• als array of practices geen veld of discipline -> focus op
practices positioneert DH als integraal deel van alle
geesteswetenschappen
• voorhoede gedachte: „the digital humanities often becomes
a laboratory and means for thinking about the state and
future of the humanities” (Patrik Svensson).
• meer dan werken met digitale bronnen & data, met behulp
van bepaalde tools -> veranderingen in kennis productie
• geen aparte digital history/ digital philology etc; nadruk op
gemeenschappelijke methodologische uitdagingen/
problemen
14 / 35

15. definities
McCarty: “a methodological commons for all to draw from”
15 / 35

16. definities
John Unsworth’s scholarly primitives: “some basic
functions common to scholarly activity across disciplines,
over time, and independent of theoretical orientation”
• Discovering
• Annotating
• Comparing
• Referring
• Sampling
• Illustrating
• Representing
16 / 35

17. digitaal historisch onderzoek
Vele vragen en uitdagingen:
• onze intellectuele agenda?
17 / 35

18. agenda setting
“But nevertheless I feel confident in my general charge: to
judge from the projects it produces, the digital humanities as
formally constituted has been party to a concerted attempt to
reinstate an outmoded and conservative view of the
humanities.”
Andrew Prescott, “Making the Digital Human: Anxieties,
Possibilities, Challenges”, Digital.Humanities@Oxford Summer
School (6 July 2012).
18 / 35

19. digitaal historisch onderzoek
Vele vragen en uitdagingen:
• onze intellectuele agenda?
• hoe verandert de historische onderzoekspraktijk door het
werken met digitale bronnen en big data?
• nieuwe type bronnen = nieuw type analyse
• historische kennisproductie en representatie
19 / 35

20. digitaal historisch onderzoek
Geschiedenis in digitale tijdperk = hybride:
• balans tussen analoog en digitaal
• misverstand dat er gekozen zou moeten of kunnen worden
--> we werken allemaal in meer of mindere mate digitaal
• de hybride historicus/a
• vertrouwheid met nieuwe methodes
• werken aan een bronnenkritiek die ook digitaal
toepasbaar is
--> digitale geschiedenis = geschiedenis
20 / 35

21. digitale bronnen
Typen bronnen, digitaal en analoog door elkaar:
• boeken, tijdschriften
• beeldmateriaal
• film/video
• geluid
• born digital: databases, email, web zélf (web archiving) ->
verschuiving met grote gevolgen
• selectie: age of abundance ja maar the infinite archive
bestaat niet
21 / 35

22. digitaal historisch onderzoek
Werken met digitale bronnen:
• lokaliseren: meer dan Google
• formaliseren onderzoeksvragen
• digitale bronnenkritiek: extern versus intern -->
nadruk vaak vooral op authenticiteit & herkomst
-> andere dimensies:
• verlies van materialiteit en dus kennis van onze bronnen
• materialiteit en de historische verbeelding
• bewustzijn van context verandert/ verlies van context
22 / 35

23. digitaal historisch onderzoek
Werken met digitale bronnen -> technieken:
• text en data mining
• visualisering
• netwerk-analyse
• topical modelling
• ruimtelijk/geografisch: GIS
--> worden uitgewerkt in de verschillende colleges
23 / 35

24. historische kennisproductie
Historisch onderzoek en ‘big data’: meer dan data en
tools alleen:
• schaalvergroting en technologische uitdagingen: “data
driven history”
• samenwerking/ collaboratories/ VREs
• gaat ook om verwetenschappelijking historisch onderzoek;
nieuwe claims wat betreft historische kennisproductie,
meer “beta” -> patronen en structuren
• angst voor karakter geesteswetenschappen/geschiedenis
--> of-of dichotomie misleidend en simplistisch: meer
dan kwantitatie vs. kwalitatief of positivistisch vs.
narratief!
24 / 35

25. BASIS TERMINOLOGIE & TOOLS
• Web 2.0 en semantisch web
• open source/ open ???
• crowdsourcing
• data/tekst: big data, data curatie, metadata, data mining,
text mining, OCR
• bibliografische tools
25 / 35

26. Web 2.0 en semantisch web
Tim O’Reilly:
“Web 2.0 is the network as platform, spanning all
connected devices; Web 2.0 applications are those that
make the most of the intrinsic advantages of that
platform: delivering software as a continually-updated
service that gets better the more people use it,
consuming and remixing data from multiple sources,
including individual users, while providing their own data
and services in a form that allows remixing by others,
creating network effects through an "architecture of
participation," and going beyond the page metaphor of
Web 1.0 to deliver rich user experiences.”
26 / 35

27. Web 2.0 en semantisch web
• interactie, verschuiving van passief naar actief -> blogs,
wikis, sociale netwerken
• echt nieuw? originele visie Tim Berners-Lee WWW als
“single, global information space”
Semantisch web veel revolutionairder:
--> betekenisvol linken van informatie
27 / 35

28. Web 2.0 en semantisch web
Semantic web (reeds benoemd door Berners-Lee in 1994):
“The Semantic Web is a Web of Data — of dates and titles
and part numbers and chemical properties and any other
data one might conceive of...
Furthermore, not only does the Semantic Web need access
to data, but relationships among data should be made
available, too, to create a Web of Data (as opposed to a
sheer collection of datasets). This collection of
interrelated datasets on the Web can also be referred to
as Linked Data.”
http://www.w3.org/standards/semanticweb/
28 / 35

29. Web 2.0 en semantisch web
Linking
Open
Data
cloud
diagram,
by
Richard
Cyganiak
and
Anja
Jentzsch.
h@p://lod-­‐cloud.net/
29 / 35

30. openness
Open source/ open access/ open peer review/ open
everything:
“The digital is the realm of the : open source, open
resources. Anything that attempts to close this space
should be recognized for what it is: the enemy.”
Jeffrey Schnapp and Todd Presner. Digital Humanities Manifesto 2.0 (Los
Angeles: UCLA, March, 2009).!
--> niet alleen software: een houding, een mentaliteit, een
basisinstelling
30 / 35

31. crowdsourcing
outsourcing +
= crowdsourcing
31 / 35

32. crowdsourcing
32 / 35

33. data
data/tekst:
• big data
• data curatie
• metadata
• data mining
• text mining & OCR
33 / 35

34. informatie management
• op de hoogte blijven:
• RSS feeds
• social media algemeen: Twitter/ LinkedIn/ Facebook
• social media academisch: Academia/ Mendeley/
Researchgate
• social bookmarking: Del.ico.us
• bibliografische tools: Zotero, Mendeley, non-web apps
• note taking
34 / 35

35. slotopmerkingen
• focus cursus: digitale geschiedenis als practice
• analoog + digitaal: de hybride historicus/a
• onderwerpen:
• bronnen in het digitale tijdperk:
• bronnenanalyse
• presentatie en digitaal publiceren
• collaboratie en social media
35 / 35