1. Project 1ου τετραμήνου
«Πάμε βόλτα στην Αθήνα με τον Περικλή»
Ομάδα γλυπτικής:
Τσιομπανάκη Γεωργία
Κανελλοπούλου Δήμητρα
Καρατζά Χριστίνα
Τσαουσίδου Έλενα
Γαλανός Σάββας
Καθηγήτριες Μαθήματος:
Ναβροζίδου Παναγιώτα
Καλαϊτζή Δέσποινα
Σχολικό Έτος 2012‐13

2. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
1. Εισαγωγή στην γλυπτική
i. Γλυπτική στην Αρχαία Ελλάδα
ii. Φάσεις της κλασικής γλυπτικής
iii. Μορφές γλυπτικής
2. Ανάγλυφα
i. Ανάγλυφα στην κλασική εποχή
ii. Τρόπος κατασκευής ανάγλυφων
iii. Χρησιμότητα ανάγλυφων
3. Αξιοσημείωτα πρόσωπα στον τομέα της γλυπτικής
i. Φειδίας
ii. Πολύκλειτος
iii. Πραξιτέλης
iv. Λύσιππος
v. Μύρων
4. Αντίστοιχα αντιπροσωπευτικά έργα
i. Χρυσελεφάντινο άγαλμα Αθηνάς
ii. Κανών ή Δορυφόρος
iii. Ερμής του Πραξιτέλης
iv. Αποξυόμενος
v. Δισκοβόλος
5. Επιρροή γλυπτικής στην μετέπειτα τέχνη
6. Βιβλιογραφία και σύνδεσμοι

3. Γλυπτική στην αρχαία Ελλάδα
Η γλυπτική αποτελεί ένα σημαντικό κεφάλαιο της αρχαίας ελληνικής
τέχνης και της πανανθρώπινης καλλιτεχνικής δημιουργίας. Η αρχαία
γλυπτική τέχνη ήταν έκφραση θρησκευτικότητας και πράξη ιερή, ένα
συνταίριασμα μύθου και λόγου, μία προσέγγιση της αδιαίρετης
ενότητας του αρχικού Είναι που ο καλλιτέχνης με δυναμισμό και
ευαισθησία προσπαθούσε να εντοπίσει και να αποτυπώσει. Τα
περισσότερα γλυπτά είναι αναθήματα σε ιερά, απόδειξη της έντονης
θρησκευτικότητας. Τα ταφικά μνημεία όμως περιορίζονται, για να
εμφανιστούν ξανά στα δύσκολα χρόνια του Πελοποννησιακού πολέμου.
Στις μορφές των αγαλμάτων γίνεται μια προσπάθεια εξισορρόπησης
του θείου με το ανθρώπινο, η τάση όμως συγκλίνει προς την ανθρώπινη
αξιοπρέπεια και την εξωτερίκευση των συναισθημάτων. Αυτή είναι η
αιώνια και αμετάβλητη αρχή της καλλιτεχνικής δημιουργίας των
αρχαίων Ελλήνων.
Στα πρώτα της βήματα η γλυπτική θα απεικονίσει θεούς και ήρωες με
την ίδια απόκοσμη ακτινοβολία. Στη συνέχεια οι ήρωες και τα
κατορθώματά τους θα αποτελέσουν τη βασική έμπνευση των
καλλιτεχνών. Τέλος ο πολίτης, απογυμνωμένος από οποιαδήποτε
ιδανική προσέγγιση, θα απεικονιστεί περιπτωσιακά αλλά εξίσου
συναρπαστικά.
Η αρχαία ελληνική γλυπτική τέχνη σε όλες της τις εκφράσεις μένει
πάντοτε βαθύτατα ανθρωποκεντρική. Αφετηριακή της έκφραση είναι τα
πρωτοελλαδικά και κυκλαδικά ειδώλια με τη σαφή αρχιτεκτονική δομή.
Μετά από την επαφή με την τέχνη της Ανατολής, οι Έλληνες τεχνίτες
επιδίδονται με ζήλο στην πλαστική που δίνει έργα υψηλού επιπέδου. Η
ιδιομορφία της ελληνικής τέχνης έγκειται στο γεγονός ότι ο Έλληνας
τεχνίτης σκέπτεται και εκφράζεται με χειροπιαστές εικόνες και
δημιουργεί έργα μέσα από τα οποία μπορούμε να ανιχνεύσουμε το
«λόγο» που βλέπει η ελληνική σκέψη στον άνθρωπο και στη φύση.
Ας δούμε ειδικότερα λίγα λόγια για την γλυπτική στην εποχή που μας
απασχολεί, δηλαδή την κλασική εποχή ή αλλιώς τον Χρυσό αιώνα του
Περικλή.

4. Κλασική εποχή λοιπόν, ονομάζουμε την περίοδο που αρχίζει το 480 π.Χ.
και τελειώνει το 323 π.Χ., δηλαδή τα χρόνια από το τέλος των Περσικών
Πολέμων έως το θάνατο του Μ. Αλεξάνδρου. Σημαντικές κοινωνικές
αλλαγές και παράλληλες καινοτομίες στη γλυπτική καταγράφονται
εκείνο το διάστημα. Οι Έλληνες διανοητές στρέφουν την προσοχή τους
στο ήθος και το πάθος. Η γλυπτική τέχνη αυτή την εποχή καθιέρωσε
συγκεκριμένους τύπους στη μορφή, την έκφραση και την κίνηση, τους
γνωστούς κούρους και κόρες. Οι καλλιτέχνες μελετούν τη γλώσσα του
σώματος, περισσότερο για να ανακαλύψουν τις εσωτερικές σκέψεις
που αποκαλύπτουν, έτσι εγκαταλείπουν το πρότυπο του κούρου με το
αρχαϊκό μειδίαμα και μελετούν τις μεταβολές που προκαλεί η κίνηση
στην τοποθέτηση των άκρων, στο κεφάλι και το στήθος. Το πρώτο
άγαλμα που απεικονίζει ουσιαστικά το τέλος της μιας εποχής και την
αρχή της άλλης, είναι ο Παις του Κριτίου. Η κίνηση, που αποτυπώνει τη
ζωή, σε συνδυασμό με την εσωτερική δύναμη που εκφράζουν τα
πρόσωπα είναι τα βασικά στοιχεία που αντιπροσωπεύουν τα έργα του
<<αυστηρού ρυθμού>>, όπως ο Ηνίοχος των Δελφών, ο Δίας ή
Ποσειδώνας του Αρτεμισίου και τα γλυπτά του ναού του Διός.
Φάσεις της κλασικής γλυπτικής
Πρώιμη Κλασική Περίοδος (480‐450 π.Χ.)
Τα ιστορικά γεγονότα της περιόδου (Περσικοί Πόλεμοι, εγκαθίδρυση
δημοκρατίας κτλ.) έχουν αντίκτυπο στις τέχνες και ειδικότερα στη
γλυπτική. Τότε είναι που συντελούνται πολλές μεταβολές. Για
παράδειγμα, το βάρος του σώματος μετατοπίζεται στα αγάλματα στο
ένα σκέλος, κάτι που έχει ως συνέπεια την αλυσιδωτή μετατόπιση και
των λοιπών μελών. Στα γυναικεία αγάλματα προβάλλει ο δωρικός
πέπλος και η ανάδειξη του σώματος γίνεται με τον περιορισμό των
πτυχών του. Στις πολυπρόσωπες συνθέσεις, πάλι, οι μορφές δεν είναι
πια παρατακτικές αλλά υποταγμένες σε μια κεντρομόλο σύνθεση. Η πιο
σημαντική αλλαγή, όμως, είναι η αντικατάσταση του μειδιάματος με
μία έκφραση που δείχνει ενδοστρέφεια και περισυλλογή, ενώ όσα

5. κατάλοιπα ζωομορφισμού επιζούσαν έως τότε σβήνουν. Πρωτοπόροι
γλύπτες της περιόδου θεωρούνται ο Ονάτας, ο Νάξιος Αλξήνωρ, ο
Αργείος Αγελάδας, ο Μύρων, ο Πυθαγόρας, που τις μορφές του
χαρακτήριζε ρυθμός και συμμετρία, και ο Πολύγνωτος. Αυτοί έθεσαν τα
θεμέλια της κλασικής φόρμας που θα ολοκληρώσει η γενιά του Φειδία
και του Πολύκλειτου.
Ώριμη κλασική περίοδος (450‐420 π.Χ.)
Την αυστηρότητα των πρώιμων μορφών έχουν τώρα πια διαδεχθεί η
ηπιότητα και η ωριμότητα. Τα χαρακτηριστικά της κλασικής τέχνης
έχουν αποκρυσταλλωθεί στα γλυπτά του Παρθενώνα, έργο του Φειδία.
Σ’ όλα τα γλυπτά του Παρθενώνα εικονίζονται διάφορα γεγονότα της
καθημερινής ζωής. Άλλοι γλύπτες αντάξιοι μαθητές του Φειδία είναι ο
Αγοράκριτος, ο Αλκαμένης, ο Κολώτης, που ήταν ειδικευμένος στην
κατασκευή χρυσελεφάντινων αγαλμάτων, ο Καλλίμαχος, που υπήρξε ο
εφευρέτης του κορινθιακού κιονόκρανου, ο Κρησίλας, ο
ανδριαντοποιός Πολύκλειτος που έγραψε και το πρώτο θεωρητικό
κείμενο περί γλυπτικής κ.ά.
Πλούσιος Ρυθμός (430‐390 π.Χ.)
Η σύνθετη εικόνα της κλασικής μορφής είναι πλέον παρελθόν. Τώρα το
ενδιαφέρον επικεντρώνεται στο σχεδιασμό ανάλαφρων καλλίγραμμων
μορφών, που προβάλλουν τη γυμνότητα τους παρόλο που είναι
καλυμμένες με ιμάτιο το οποίο αφήνει να διαγράφεται το σώμα, παρά
την πλούσια πτυχολογία του. Στους ανδριάντες και τις προτομές
αποτυπώνονται τα ατομικά χαρακτηριστικά.

6.
Ύστερη Κλασική Περίοδος: (390‐323 π.Χ.)
Η ευσέβεια προς τους θεούς παραμένει, αλλά τα αγάλματά τους
διαφοροποιούνται σε σχέση με τα παλαιότερα χρόνια, ενώ στην τέχνη
εισάγονται και θέματα ειδυλλιακού χαρακτήρα. Οι τάσεις που
σηματοδοτούν τη γλυπτική τέχνη της περιόδου είναι η σπουδή της
ανθρώπινης μορφής μέσα στον τρισδιάστατο χώρο, η απομάκρυνση
από την ιδεαλιστική προσωπογραφία, η σπουδή της ιδιαίτερης υφής
του γυναικείου γυμνού, η χειραφέτηση του ενδύματος και η μελέτη του
φυσικού περίγυρου.Σπουδαίοι γλύπτες θεωρούνται ο Κηφισόδοτος, ο
Πραξιτέλης που έπλασε τον έφηβο του Μαραθώνα και την Αφροδίτη
της Κνίδου, ο Ευφράνωρ, ο Τιμόθεος, ο Εκτορίδας, ο Θρασυμήδης, ο
Βρύαξις, ο Λεωχάρης, ο Σιλανίων, ο Αντίφιλος, ο Σκόπας και ο Λύσιππος,
ο τελευταίος γλύπτης της ύστερης κλασικής περιόδου ο οποίος άνοιξε
το δρόμο προς την ελληνιστική τέχνη. Χαρακτηριστικά δείγματα της
γλυπτικής αυτής υπάρχουν στο ναό του Ασκληπιού (αετώματα και
ακρωτήρια), στο ναό της Αρτέμις (ακρωτήρια – Νίκες), στο ναό της
Αλέας Αθηνάς (αετώματα).
Μορφές κλασικής γλυπτικής
Η γλυπτική της κλασικής εποχής χωρίζεται σε δύο βασικές μορφές.
Εκτός από τις τρισδιάστατες μορφές, τα γλυπτά, εντοπίζουμε και
τα ανάγλυφα. Τα οποία αποτελούν και αυτά αναπόσπαστο
κομμάτι της έκφρασης της τέχνης της γλυπτικής.

7. Ανάγλυφα στην κλασική εποχή
Ανάγλυφο λέγεται στη γλυπτική τέχνη η αναπαράσταση που γίνεται
πάνω σε μια επιφάνεια με τέτοιο τρόπο, ώστε τα σχέδια που
σχηματίζονται να εξέχουν απ' αυτή και η ίδια επιφάνεια να αποτελεί
κατά κάποιο τρόπο ένα βαθουλό φόντο. Αντίθετο του ανάγλυφου είναι
το διάγλυφο, όπου τα σχήματα είναι σκαλιστά προς το βάθος
(βαθουλωτά).Εκείνοι που προώθησαν το ανάγλυφο και το έφτασαν στις
πιο τέλειες μορφές ταυ ήταν οι αρχαίοι Έλληνες, που η τεχνική τους
καθοριζόταν κάθε φορά από το σκοπό για τον οποίο προοριζόταν το
ανάγλυφο και από το μέρος που θα τοποθετούνταν. Τους θεούς π.χ.
τους αναπαρίσταναν μετωπικά με αυτόν που τους λάτρευε. Τους
κοινούς ανθρώπους τους έφτιαχναν σε προφίλ στάση, που διευκόλυνε
την επικοινωνία μεταξύ τους. Επίσης ο τονισμός των χαρακτηριστικών
και των λεπτομερειών εξαρτιόταν από τη θέση των έργων και από το
φωτισμό. Τα πρώτα ελληνικά ανάγλυφα γίνονται σε ξύλο (ξυλόγλυφα).
Αργότερα γίνονται ανάγλυφα σε μάρμαρο, σε χαλκό, σε πηλό. Μάλιστα
τα πήλινα ανάγλυφα τα χρωμάτιζαν και με διάφορες μπογιές, πράγμα
που τα έκανε ομορφότερα. Τα χάλκινα φτιάχνονταν με τρεις τρόπους: ή
έφτιαχναν ξεχωριστά τα σχήματα και μετά τα κολλούσαν στη χάλκινη
επιφάνεια ή τα έχυναν σε καλούπια ή τα λάξευαν από τη μέσα μεριά με
χτύπημα του μετάλλου.

8. Τρόπος κατασκευής ανάγλυφων
Η διαδικασία κατασκευής ξεκινάει με την επιλογή και τον σχεδιασμό
του θέματος, την αποτύπωση του σχεδίου πάνω σε μια λεπτή σε πάχος
επιφάνεια πηλού, τη σχεδίαση και την ολοκλήρωση των λεπτομερειών
εξωγλύφων και εσωγλύφων, δηλαδή σημείων που θα προστεθεί καθώς
επίσης και σημείων που θα αφαιρεθεί πηλός. Όταν το ανάγλυφο
ολοκληρωθεί, ακολουθεί η διαδικασία της αποτύπωσής του στον γύψο
(ένα υλικό με αντοχή στο χρόνο). Τέλος, πάνω στο γύψινο ανάγλυφο
μπορεί να προστεθεί πατίνα δίνοντάς του την όψη χαλκού, άλλου
μετάλλου ή υλικού.
Χρησιμότητα ανάγλυφων
Τα ανάγλυφα ήταν πολύ χρήσιμα και εξυπηρετούσαν πολλούς σκοπούς.
Είχαν εφαρμογή σε όλες τις εκδηλώσεις της ζωής των Ελλήνων.
Ειδικότερα:
 Για να στολίσουν τους τάφους και τότε τα έλεγαν επιτύμβια.
Μερικές φορές είχαν παραστάσεις και από τις δυο πλευρές της
πλάκας, ήταν δηλαδή αμφίγλυφα. Στα επιτύμβια εικονίζεται
συνήθως ο νεκρός όρθιος ή καθιστός. Συχνά τον συνοδεύουν και
οι συγγενείς του. Επίσης ο νεκρός πολλές φορές παρουσιάζεται
ως ήρωας. Επιτύμβια με παραστάσεις από δείπνα λέγονται
νεκρόδειπνα. Δείχνουν το νεκρό με τη γυναίκα του ή άλλα
προσφιλή πρόσωπα, που παίρνουν το τελευταίο δείπνο τους.
 Για διακοσμητικούς σκοπούς πάνω σε αγγεία, που δίνονταν στο
εμπόριο ή φτιάχνονταν για ιδιωτική χρήση.
 Τα αρχιτεκτονικά ανάγλυφα, από την προϊστορική ακόμη εποχή.
Στόλιζαν τα αετώματα και τις μετόπες των ναών.
 Ψηφισματικά λέγονταν εκείνα τα ανάγλυφα που στόλιζαν τα
άκρα στηλών, πάνω στις οποίες χαράζονταν διάφορα ψηφίσματα,
αποφάσεις, συνθήκες που αφορούσαν την πολιτεία..

9.  Τα αναθηματικά ανάγλυφα. Ήταν αφιερώματα σε βάθρα
αγαλμάτων προς τους θεούς. Τα αφιερώματα αυτά είχαν το
χαρακτήρα έκφρασης ευγνωμοσύνης ή παράκλησης για κάτι
στους θεούς. Σ' αυτές τις περιπτώσεις οι συνηθέστερες
παραστάσεις είναι εκείνες που δείχνουν στη μια άκρη της πλάκας
το Θεό και στην άλλη μια πομπή ικετών που έφερνε δώρα προς
αυτόν, ζητώντας για αντάλλαγμα τη βοήθειά του και την
προστασία του. Στα περισσότερα αναθηματικά ανάγλυφα
εικονίζεται ο Θεός Ασκληπιός, προστάτης της υγείας, και τα
παιδιά του. Σχετικά με το ζήτημα της ανθρώπινης υγείας υπήρχαν
και τα αναθηματικά που έφερναν τη ζωγραφιά μέρους του
ανθρώπινου σώματος, κάτι σαν τα σύγχρονα τάματα θα λέγαμε.
Και εργαλεία διάφορα απεικονίζονταν στις αναθηματικές
ανάγλυφες πλάκες. Το πιθανότερο να φτιάχνονταν από τεχνίτες
που αφιέρωναν στους θεούς ότι πιο πολύτιμο υπήρχε γι' αυτούς,
τα μέσα που τους βοηθούσαν να επιβιώσουν. Τα ανάγλυφα
αφιερώματα βρίσκουμε συνήθως σε όλους τους τόπους λατρείας.

10. Αξιοσημείωτα πρόσωπα στον τομέα
της γλυπτικής
Φειδίας
Ο Φειδίας (περ. 490 π.Χ. ‐ 430 π.Χ.) ήταν Έλληνας γλύπτης,
ζωγράφος και αρχιτέκτονας, ο οποίος έζησε τον 5ο αιώνα π.Χ. και
θεωρείται ευρέως ως ένας από τους σημαντικότερους γλύπτες
της Κλασικής εποχής. Το Άγαλμα του Ολυμπίου Διός στην
Ολυμπία, το οποίο φιλοτέχνησε ο Φειδίας, ήταν ένα από τα Επτά
θαύματα του αρχαίου κόσμου. Ο Φειδίας σχεδίασε επίσης τα
αγάλματα της θεάς Αθηνάς που βρίσκονταν στην Ακρόπολη των
Αθηνών, δηλαδή την Αθηνά Παρθένο, που βρισκόταν μέσα στον
Παρθενώνα, και την Αθηνά Προμάχο, ένα κολοσσιαίο χάλκινο
άγαλμα που βρισκόταν ανάμεσα στο Ερεχθείο και τα Προπύλαια.
Πολύκλειτος
Το λαμπερό αυτό αστέρι της σχολής του Άργους, κατέχει στην Αργειακή
τέχνη θέση παρόμοια μ΄ αυτή του Φειδία στην Αττική. Άλλοι
ισχυρίζονται ότι κατάγεται από τη Σικυώνα, αλλά ζούσε και εργαζόταν
κυρίως στο Άργος∙ άλλοι, ισχυρίζονται πως κατάγεται από το Άργος.
Από αυτό παρορμητικά μερικοί δέχθηκαν, χωρίς να αληθεύει, ότι ο
Σικυώνιος και ο Αργείος Πολύκλειτος ήταν δυο εντελώς διαφορετικά
πρόσωπα. Η γνώμη αυτή αποδεικνύεται εντελώς ανυπόστατη. Μαζί με
τον Αθηναίο τεχνίτη μαθήτευσαν κοντά στον Αγελάδα. Ο Πολύκλειτος
αναδεικνύεται επικεφαλής και πρώτος του τεχνίτης του Αργειακού.
Προώθησε σε μέγιστο βαθμό την τέχνη, όπως ο Φειδίας στην Αθήνα ,
με τις ιδιότητες εκείνες της γλαφυρότητας και της συμμετρίας, οι οποίες
απέρρεαν από το Δωρικό χαρακτήρα. Όπως και ο Φειδίας ήταν
υπεύθυνος για το γλυπτό διάκοσμο του Παρθενώνα, έτσι και ο

11. Πολύκλειτος αντίστοιχα γι΄ αυτόν του Ηραίου, του οποίου οι μετόπες
και η ζωφόρος παρίσταναν τη γέννηση του Δία, τη Γιγαντομαχία και τον
Τρωικό πόλεμο.
Πραξιτέλης
Ο Πραξιτέλης ήταν ένας από τους μεγαλύτερους γλύπτες της
αρχαιότητας. Καταγόταν από την Αθήνα και ήταν ο γιος του
Κηφισόδοτου. Ήταν ο πιο διάσημος των αττικών γλυπτών του 4ου
αιώνα π.Χ. και ο πρώτος που φιλοτέχνησε τη γυμνή θηλυκή μορφή σε
φυσικό μέγεθος.
Ενώ δεν υπάρχει κανένα γλυπτό που να είναι αναμφίβολα του
Πραξιτέλη, έχουν επιζήσει πολυάριθμα αντίγραφα των έργων του.
Σύγχρονοί του συγγραφείς έγραψαν για τα έργα του. Υπάρχουν ακόμα
νομίσματα που έφεραν τις σκιαγραφίες των διάφορων διάσημων
αγαλμάτων του από την ίδια περίοδο. Μια υποτιθέμενη σχέση μεταξύ
του Πραξιτέλη και του όμορφου μοντέλου του, της Θεσπίειας εταίρας
Φρύνης, έχει εμπνεύσει μια σειρά έργων τέχνης που κυμαίνονται από
τη ζωγραφική (Gerome) ως την κωμική όπερα Saint‐Saëns και το θέατρο
σκιών (Donnay). Μερικοί συγγραφείς έχουν υποστηρίξει ότι υπήρξαν
δύο γλύπτες με το όνομα Πραξιτέλης. Ο ένας ήταν σύγχρονος του
Φειδία, και άλλος ο πιο γνωστός εγγονός του. Αν και η επανάληψη του
ίδιου ονόματος γενιά παρά γενιά είναι κοινή στην Ελλάδα, δεν υπάρχει
κανένα συγκεκριμένο στοιχείο.

12. Λύσιππος
Ο Λύσιππος (άκμασε περίπου 370 – 300 ΠΚΕ) ήταν αρχαίος
Έλληνας γλύπτης από τη Σικυώνα, που φιλοτεχνούσε
αποκλειστικά μπρούτζινα γλυπτά. Θεωρείται ο σημαντικότερος
εκπρόσωπος της σχολής της Σικυώνας, του μεγαλύτερου
καλλιτεχνικού κέντρου μετά την Αθήνα, και κατά τις αρχαίες
πηγές τοποθετείται στο ίδιο επίπεδο με τον Πραξιτέλη και τον
Φειδία. Ήταν ένας από τους επίσημους καλλιτέχνες της Αυλής του
Αλέξανδρου και παραγωγικότατος. Διατηρούσε πολυμελές
εργαστήριο, στο οποίο ο Πλίνιος αναφέρει ότι είχε κατασκευάσει
1500 έργα, και 600 από αυτά ήταν έργα του ιδίου. Ο Λύσιππος
καινοτομεί και συνδέει το γλυπτό με τον περιβάλλοντα χώρο.
Μύρων
Ο Μύρων (έδρασε περ. 480‐440 π.Χ.) Γεννήθηκε στις Ελευθερές, μια
πόλη στα σύνορα της Αττικής με την Βοιωτία. Σύμφωνα με τον Πλίνιο
ήταν μαθητής του Αγέλαδου από το Άργος, ο οποίος για ένα μεγάλο
διάστημα ήταν κορυφαίος γλύπτης της πελοποννησιακής γλυπτικής
σχολής με θέμα τον αθλητισμό. Ήταν ο αρχαιότερος ονομαστός γλύπτης
της αρχαίας Ελλάδας. Είναι δηλαδή ο αρχαιότερος Έλληνας γλύπτης που
μέχρι και σήμερα η κοινή γνώμη θαυμάζει τα έργα του για την
τελειότητα, την αρμονία και την πρωτοτυπία τους. Δούλευε σχεδόν
αποκλειστικά σε μπρούντζο και δημιούργησε πολλούς ανδριάντες θεών
και ηρώων. Τα πιο φημισμένα του έργα παριστάνουν αθλητές την
στιγμή της επίδοσής τους, με ασυνάρπαστη τελειότητα στάσης,
λεπτομερειών και αναλογίας. Οι διασημότερες εργασίες του
απεικόνιζαν τον Μινώταυρο, τον Κέρβερο, τον Περσέα, τον σάτυρο
Μαρσύα, τον Ηρακλή, έναν αθλητή της δισκοβολίας και τον Απόλλωνα
της Εφέσου.

13. Αντίστοιχα αντιπροσωπευτικά έργα
Χρυσελεφάντινο άγαλμα της Αθηνάς
Χτίστηκε περίπου το 440 πΧ‐438 πΧ. Το λατρευτικό αυτό άγαλμα του
γλύπτη Φειδία χτίστηκε μέσα στον Παρθενώνα. Είχε ύψος 12μ. Ο
σκελετός του ήταν ξύλινος. Τα γυμνά μέρη του σώματος της θεάς ήταν
φτιαγμένα από ελεφαντόδοντο και το ένδυμα από χρυσό. Έπειτα αφού
ο Φειδίας μπήκε φυλακή ο Κάσσανδρος αφαίρεσε τα χρυσά τμήματα
του αγάλματος και το χρησιμοποίησε για την κοπή του νομίσματος
αλλά τα τμήματα αυτά αποκαταστάθηκαν. Τον 5ο αιώνα μ.Χ. το άγαλμα
μεταφέρθηκε από τους χριστιανούς στην Κωνσταντινούπολη. Από τότε
το άγαλμα ‘’χάθηκε ‘’. Πιθανόν να καταστράφηκε από μεγάλη
πυρκαγιά. Επίσης το άγαλμα παριστάνεται σε όρθια στάση προς την
ανατολική θύρα του Παρθενώνα. Στο δεξιό της χέρι κρατάει την
φτερωτή Νίκη και με το αριστερό της κρατά ένα δόρυ. Μπροστά από το
άγαλμα υπάρχει δεξαμενή νερού για την διατήρηση της υγρασίας του
ελεφαντόδοντου.
Αποξυόμενος
Ο Αποξυόμενος είναι μια λεπτομερής και ανάλαφρη δημιουργία.
Απεικονίζει έναν Έλληνα αθλητή στο τέλος ενός αγώνα να αποξέει το
σώμα του με τη στλεγγίδα, ένα εργαλείο που χρησίμευε στην
απομάκρυνση του ελαίου, με το οποίο αλείφονταν οι αθλητές. Είναι
ύψους 1,92 και φυσικά το πρωτότυπο δεν έχει διασωθεί, υπάρχουν
μόνο αντίγραφα του. Το πιο κοντινό αντίγραφο στο πρωτότυπο έργο
του Λύσιππου είναι το μαρμάρινο ρωμαϊκό.Ο Λύσιππο, εφαρμόζοντας
την καινοτομία του και στον Αποξυόμενο, τον πλάθει με πόδια λεπτά
και μακριά, μακρύτερα από τον κορμό και κεφάλι με αναλογία το ένα
όγδοο του σώματος. Αυτά συμβάλουν στην δημιουργία μιας ψηλότερης
και λεπτότερης μορφής. Παράλληλα το σώμα συστρέφεται με τέτοιο
τρόπο που αναγκάζει το θεατή να προσαρμοστεί στο χώρο του
αγάλματος, αφού δεν μπορεί πλέον να έχει την πλήρη εποπτεία του

14. από ένα και μόνο σημείο, κορμός κεφαλή και άκρα στρέφονται προς
διαφορετικές κατευθύνσεις, έτσι ώστε να δίνεται η εντύπωση κίνησης
που μπορεί ανά πάσα στιγμή να μεταβληθεί. Τα πόδια και τα χέρια
προεκτείνονται έξω από τον παραδοσιακό κλειστό χώρο εισδύοντας στο
χώρο του θεατή και κάνοντας το άγαλμα τρισδιάστατο. Αυτή είναι και η
πραγματική καινοτομία του Λύσιππου.

15. Επιρροή κλασικής γλυπτικής στην
μετέπειτα τέχνη
Η γλυπτική της κλασικής περιόδου αντιπροσωπεύει τα κατεξοχήν
επιτεύγματα της κλασικής τέχνης, αυτά ακριβώς στα οποία οφείλει το
όνομά της και τα οποία σημάδεψαν την εξέλιξη της τέχνης στο Δυτικό
κόσμο.
Ο καλλιτέχνης μελέτησε την ανατομία των οστών και των
μυών και συνέθεσε μια πειστική εικόνα της ανθρώπινης μορφής που
παραμένει ορατή ακόμη και κάτω απ’ το κυμάτισμα των πτυχών.
Επιπλέον, κατάφερε την εξιδανίκευση των μορφών και τη δημιουργία
θεϊκά όμορφων προσώπων. Αυτά τα στοιχεία, αυτή ακριβώς η
ισορροπία
ανάμεσα στο σεβασμό των κανόνων και σε μια ελευθερία μέσα στα
πλαίσια των κανόνων, είναι το στοιχείο που θαυμάζουν τόσο στους
Έλληνες οι επόμενες γενιές.
Αυτός είναι ο λόγος που οι καλλιτέχνες ξαναγυρίζουν κάθε τόσο στα
αριστουργήματα της ελληνικής τέχνης του 5ου και 4ου αι. αναζητώντας
καθοδήγηση και έμπνευση.

16.
Βιβλιογραφία και σύνδεσμοι
 Εγκυκλοπαίδεια της αρχαίας Ελλάδας
 el.wikipedia.org
 google.com
 users.sch.gr
 physics.yooblog.gr
 erroso.blogspot.gr
 www2.e‐yliko.gr
 history‐pages.blogspot.gr
 safem.gr
 hellinon.net
 ethnos.gr
 sikyon.com
 3lyk‐galats.att.sch.gr
 Video :
Ομάδα γλυπτικής:
Τσιομπανάκη Γεωργία
Κανελλοπούλου Δήμητρα
Καρατζά Χριστίνα
Τσαουσίδου Έλενα
Γαλανός Σάββας