1. Το Ηλιακό Σύστημα

2. Ηλιακό σύστημα θεωρούμε τον Ήλιο και
όλα τα αντικείμενα που συγκρατούνται σε
τροχιά γύρω του, λόγω της βαρύτητας.
Σε αυτό περιλαμβάνονται τα εξής ουράνια
σώματα:

3. Ήλιος
Ο Ήλιος είναι ο αστέρας του Ηλιακού μας
Συστήματος και το λαμπρότερο σώμα του
ουρανού. Είναι μια τέλεια σφαίρα με
διάμετρο 1,4 εκατομμύρια χμ. Η σημασία
του Ήλιου στην εξέλιξη και τη διατήρηση
της ζωής είναι κύρια. Προσφέρει την
απαραίτητη ενέργεια για την ανάπτυξη των
ζωντανών οργανισμών και διατηρεί την
επιφανειακή θερμοκρασία της Γης.

4. Πλανήτες είναι τα 8 ουράνια σώματα με τη μεγαλύτερη
μάζα που περιφέρονται γύρω από τον Ήλιο μαζί με τους
δορυφόρους τους.
Διακρίνονται ως προς τη Γη, σε Εσωτερικούς (Ερμής και
Αφροδίτη) και σε Εξωτερικούς που βρίσκονται πέρα
από τη Γη (Άρης, Δίας, Κρόνος, Ουρανός, Ποσειδώνας).
Βάσει της σύστασης και της πυκνότητάς τους, διακρίνονται
σε Γήινους (Ερμής, Αφροδίτη, Γη, Άρης) και σε Δίιους
(Δίας, Κρόνος, Ουρανός και Ποσειδώνας).

5. Ερμής
Ο πλανήτης αυτός ονομάστηκε έτσι από
τον ελληνικό θεό Ερμή. Πριν τον 5ο
αιώνα
π.Χ. είχε δύο ονόματα καθώς εμφανίζεται
εναλλάξ και στις δύο πλευρές του Ήλιου.
Το βράδυ ήταν ο Ερμής και το πρωί ο
Απόλλων (θεός του Ήλιου). Ο Ερμής είναι
πολύ μικρός πλανήτης, είναι ελάχιστα μόνο
πιο μεγάλος από τη Σελήνη. Η πλήρης
περιστροφή του διαρκεί 59 γήινες ημέρες,
ενώ μια πλήρης περιφορά διαρκεί 88 γήινες
ημέρες. Όταν βρίσκεται στη μικρότερη
απόσταση από τον Ήλιο η θερμοκρασία
του φτάνει τους 430ο
C, ενώ τη νύχτα
φτάνει τους -180ο
C.

6. Αφροδίτη
Η Αφροδίτη είναι ο 2ος
σε απόσταση από
τον Ήλιο πλανήτης του Ηλιακού
Συστήματος. Όταν παρατηρούμε την
Αφροδίτη με γυμνό μάτι είναι το πιο
λαμπερό αντικείμενο στον ουρανό μετά
από τον Ήλιο και τη Σελήνη. Ονομάζεται
από τον λαό Αυγερινός ή Αποσπερίτης.
Η Αφροδίτη ήταν γνωστή από τους
αρχαίους χρόνους καθώς είναι εύκολα
ορατή στον ουρανό.

7. Γη
Η Γη είναι ένας πλανήτης που
κατοικούν εκατομμύρια άνθρωποι,
αλλά και ο μοναδικός πλανήτης στον
οποίο γνωρίζουμε ότι υπάρχει ζωή.
Είναι ο 5ος
μεγαλύτερος σε μάζα από
τους πλανήτες του Ηλιακού μας
συστήματος και ο μεγαλύτερος μεταξύ
των τεσσάρων πλανητών που
διαθέτουν στερεό φλοιό. Ο πλανήτης
σχηματίστηκε πριν από 4,5
δισεκατομμύρια χρόνια. Ο
αστρονομικός συμβολισμός της Γης
αποτελείται από έναν περικυκλωμένο
σταυρό αναπαριστώντας έναν
μεσημβρινό και έναν παράλληλο ( ).⊕

8. Άρης
Ο Άρης είναι ο 4ος
σε απόσταση από
τον Ήλιο πλανήτης του ηλιακού μας
συστήματος και 2ος
πλησιέστερος στη
Γη. Λέγεται συχνά Ερυθρός πλανήτης
εξαιτίας του χρώματός του. Το
βαθύπεδο Βορεάλης που βρίσκεται
στο βόρειο ημισφαίριο του πλανήτη
καλύπτει το 40% της επιφάνειάς του
και αποτελεί το υπόλειμμα μιας
γιγάντιας σύγκρουσης.

9. Δίας
Ο Δίας είναι ο μεγαλύτερος πλανήτης του
Ηλιακού Συστήματος σε διαστάσεις και
μάζα. Είναι ο 5ος
κατά σειρά πλανήτης
ξεκινώντας από τον Ήλιο. Είναι ένας
γίγαντας αερίων με μάζα μικρότερη από το
1/20 του Ηλιακού Συστήματος. Ο Δίας μαζί
με τον Κρόνο, τον Ουρανό και τον
Ποσειδώνα αποτελούν τους αέριους
πλανήτες. Έχει μάζα 1898 εξάκις
εκατομμύρια τόνους και όγκο 1321 φορές
μεγαλύτερο από την Γη.

10. Κρόνος
Ο Κρόνος είναι ο 6ος
πλανήτης σε σχέση με την
απόστασή του από τον Ήλιο και ο 2ος
μεγαλύτερος του Ηλιακού Συστήματος μετά τον
Δία, με διάμετρο 120.660 χμ και ανήκει στους
λεγόμενους γίγαντες αερίων. Το όνομά του
προέρχεται από τον Κρόνο της Αρχαίας
Ελληνικής Μυθολογίας, που είναι ίδιος με τον
Ρωμαϊκό Saturn, από όπου προέρχεται και η
αγγλική ονομασία. Λόγω της μεγάλης του μάζας
και της απορρεύσουσας βαρύτητας, οι συνθήκες
που παράγονται στον Κρόνο είναι ακραίες. Οι
εσωτερικές πιέσεις και θερμοκρασίες είναι πέρα
από οτιδήποτε μπορεί να αναπαραχθεί
πειραματικά στη Γη.

11. Ουρανός
Ο Ουρανός είναι ο 7ος
σε απόσταση από
τον Ήλιο, ο 3ος
μεγαλύτερος και ο 4ος
σε
όγκο πλανήτης του Ηλιακού Συστήματος.
Δεν είναι εύκολα ορατός με γυμνό μάτι από
τη Γη, όπως οι άλλοι πλανήτες. Ο Ουίλιαμ
Χέρσελ ανακοίνωσε την ανακάλυψη του
Ουρανού στις 13 Μαρτίου 1781,
επεκτείνοντας για πρώτη φορά στην
ιστορία τα όρια του Ηλιακού Συστήματος. Ο
Ουρανός ήταν ο πρώτος πλανήτης που
ανακαλύφθηκε με τηλεσκόπιο. Το 1977
ανακαλύφθηκε ότι ο Ουρανός έχει ένα
σύστημα από δακτυλίους.

12. Ποσειδώνας
Ο Ποσειδώνας είναι ο 8ος
πλανήτης.
Ανακαλύφθηκε στις 23 Σεπτεμβρίου
1846. Ο Ποσειδώνας ήταν ο πρώτος
πλανήτης που βρέθηκε σύμφωνα με
τη μαθηματική πρόβλεψη. Ο
Ποσειδώνας ανακαλύφθηκε από τον
Γιόχαν Γκότφριντ Γκάλε. Είναι τόσο
μακριά από τον Ήλιο που χρειάζεται
165 χρόνια για να κάνει μία περιφορά.
Έχει μόνο ένα αχνό δαχτυλίδι γύρω
του, φτιαγμένο από κομμάτια πάγου.

13. Δορυφόροι : είναι τα μικρά σώματα που
ακολουθούν τους πλανήτες και υπακούν τους
ίδιους νόμους της ουράνιας μηχανικής τους.

14. Σελήνη (δορυφόρος της Γης)
• Λέγεται και φεγγάρι εξαιτίας της ιδιότητάς
της να είναι το πιο λαμπρό, για τη Γη,
ουράνιο σώμα κατά τη διάρκεια της
νύχτας. Το γεγονός αυτό οφείλεται στη
μικρή της απόσταση απ’ τη Γη κι όχι στο
μέγεθός της, που είναι ασήμαντο
μπροστά στο μέγεθος των άλλων
άστρων ή στο ότι έχει το δικό της φως,
γιατί είναι γνωστό ότι η Σελήνη είναι
ετερόφωτο σώμα. Απλά κατά τη διάρκεια
της νύχτας οι ακτίνες του ήλιου πέφτουν
στην επιφάνεια της Σελήνης και, καθώς
ανακλώνται, φτάνουν στη Γη, δίνοντας
έτσι την εντύπωση ότι το ουράνιο αυτό
σώμα ακτινοβολεί.

16. Αστεροειδείς: μικρά ουράνια σώματα που
βρίσκονται σε τροχιές ανάμεσα σε αυτές
του Άρη και του Δία.

17. Ο πλανήτης Γη

18. Ατμόσφαιρα
• Η γη περιβάλλεται από στρώμα αέρα, την
ατμόσφαιρα.
• Η ατμόσφαιρα έχει ύψος 1.000 χμ. και
αποτελείται από μίγμα αερίων (78%
άζωτο, 21% οξυγόνο, 1% άλλα αέρια).
Περιέχει επίσης υδρατμούς, σκόνη και
άλλα.

19. Το έδαφος
• Έδαφος είναι η «επιδερμίδα» του στερεού
φλοιού της Γης. Αν και η σύσταση, το χρώμα, η
υγρασία και τα θρεπτικά συστατικά του εδάφους
μεταβάλλονται από τόπο σε τόπο, μπορούμε να
πούμε ότι σχεδόν όλα τα εδάφη αποτελούνται
από:
• ανόργανα υλικά (χαλίκια, άμμο, λάσπη, νερό,
αέρα κτλ),
• νεκρή οργανική ύλη (υπολείμματα ριζών,
φύλλων, οργανισμών κτλ.) και
• πλήθος μικροοργανισμών (βακτήρια).

20. Το υπέδαφος
• Το συμπαγές στρώμα που βρίσκεται «υπό
το έδαφος» λέγεται υπέδαφος. Το
υπέδαφος αποτελείται από ασβεστόλιθο,
γρανίτη, μάρμαρο κ.ά., που
ονομάζονταιπετρώματα. Τα πετρώματα
αποτελούνται από ορυκτά. Τα ορυκτά
έχουν καθορισμένη χημική σύσταση.

21. Σχέσεις Ήλιου-Γης-Σελήνης
• Υπάρχουν μερικές, απίστευτα ιδιαίτερες συμπτώσεις
που εμφανίζονται μεταξύ Ηλίου, Γης και Σελήνης.
Η μέση απόσταση Γης – Σελήνης είναι 380.000 χλμ. Ενώ
η απόσταση Ηλίου και Γης είναι περίπου 150.000.000
χλμ. Δηλαδή η απόσταση μεταξύ Γης και Ήλιου είναι 395
φορές μεγαλύτερη από την απόσταση Γης – Σελήνης.
Η διάμετρος του Ηλίου είναι περίπου 1.380.000 χλμ.
Ενώ η διάμετρος της Σελήνης είναι 3.500 χλμ.
Και πάλι η αναλογία είναι 395 ! Ο Ήλιος είναι 395 φορές
μεγαλύτερος από την Σελήνη!

22. Τί σημαίνει αυτό;
Ο Ήλιος είναι 395 φορές μεγαλύτερος από την Σελήνη
και η απόσταση Γης- Ηλίου είναι επίσης 395 φορές
μεγαλύτερη από την απόσταση Γης – Σελήνης. Για τον
λόγο αυτό και τα δύο αυτά ουράνια σώματα φαίνονται
από την Γη σαν να έχουν το ίδιο μέγεθος. Και όσον
αφορά το φαινόμενο που είναι ορατό ΜΟΝΟ από την Γη,
όταν αυτά τα δύο ευθυγραμμίζονται; ΕΚΛΕΙΨΗ ΗΛΙΟΥ !
Επιπλέον η ταχύτητα περιστροφής της Σελήνης γύρω
από τον εαυτό της είναι ακριβώς ίση με την ταχύτητα
περιφοράς της γύρω από την Γη. Αυτός είναι ο λόγος
που βλέπουμε συνέχεια την ίδια πλευρά της Σελήνης.
Έγιναν τυχαία όλα αυτά? Σαν κάποιος να τοποθέτησε
την Σελήνη σε τέτοιο σημείο ώστε όταν ευθυγραμμίζονται
να καλύπτει απόλυτα η Σελήνη τον Ήλιο! Στα μάτια μας
έχουν ακριβώς το ίδιο μέγεθος!