Báo cáo Thương vụ vận tải Phương thức thanh toán quốc tế.docx

1
TRƯỜNG ĐẠI HỌC GIAO THÔNG VẬN TẢI
PHÂN HIỆU TẠI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
KHOA VẬN TẢI - KINH TẾ
***
BÁO CÁO
Môn: THƯƠNG VỤ VẬN TẢI
Đề tài:
PHƯƠNG THỨC THANH TOÁN
QUỐC TẾ
TP.HCM – 2021

GVHD.NguyễnMinhHiếu Đỗ Thị Mỹ Thảo
2
MỤC LỤC
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT ......................................................................................6
DANH MỤC BẢNG BIỂU..........................................................................................6
LỜI MỞ ĐẦU...............................................................................................................7
CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN VỀ PHƯƠNG THỨC THANH TOÁN QUỐC TẾ.5
1.1.1. Khái niệm:............................................................................................................5
1.1.2. Vai trò: .................................................................................................................5
1.2.1. Cơ sở pháp lý quốc tế: .........................................................................................6
1.2.2. Cơ sở pháp lý quốc gia: .......................................................................................6
1.3.1. Khái niệm và vai trò:............................................................................................7
1.3.2. Nghiệp vụ ngân hàng đại lý: ................................................................................7
1.4.1. Rủi ro quốc gia:....................................................................................................9
1.4.2. Rủi ro ngoại hối ...................................................................................................9
1.4.3. Rủi ro khác...........................................................................................................9
CHƯƠNG 2. PHƯƠNG THỨC CHUYỂN TIỀN ....................................................9
2.1. KHÁI NIỆM, CÁC BÊN THAM GIA: ................................................................10
2.2. QUY TRÌNH CHUYỂN TIỀN .............................................................................10
2.3. CÁC HÌNH THỨC CHUYỂN TIỀN: ..................................................................11
CHƯƠNG 3. PHƯƠNG THỨC GHI SỔ ................................................................18
3.1. KHÁI NIỆM. ........................................................................................................19
3.2. ĐẶC ĐIỂM CỦA PHƯƠNG THỨC GHI SỔ .....................................................19
3.3. TRÌNH TỰ THỰC HIỆN:....................................................................................19
3.4. ƯU NHƯỢC ĐIỂM PHƯƠNG THỨC GHI SỔ..................................................21
3.5. PHẠM VI ÁP DỤNG:..........................................................................................22
CHƯƠNG 4. PHƯƠNG THỨC NHỜ THU............................................................22
4.1. KHÁI NIỆM PHƯƠNG THỨC NHỜ THU ........................................................22
4.2. CÁC CHỦ THỂ THAM GIA THANH TOÁN NHỜ THU .................................24
4.3. CÁC LOẠI THANH TOÁN NHỜ THU..............................................................24
4.4. MỘT SỐ LƯU Ý VỚI PHƯƠNG THỨC NHỜ THU .........................................30
4.5. VÍ DỤ....................................................................................................................30
CHƯƠNG 5. PHƯƠNG THỨC TÍN DỤNG CHỨNG TỪ....................................31
5.1. KHÁI NIỆM .........................................................................................................31
5.2. LỊCH SỬ HÌNH THÀNH.....................................................................................32
5.3. QUY TRìNH NGHIỆP VỤ GIAO DỊCH L/C .....................................................34
5.4. QUY TRÌNH MỞ L/C..........................................................................................35
5.5. CÁC LOẠI THƯ TÍN DỤNG ..............................................................................37
5.6. QUY TRÌNH NGHIỆP VỤ THANH TOÁN TÍN DỤNG CHỨNG TỪ.............38
5.7. ƯU, NHƯỢC ĐIỂM CỦA PHƯƠNG THỨC THANH TOÁN TÍN DỤNG
CHỨNG TỪ.................................................................................................................39
5.8. PHẠM VI ÁP DỤNG ...........................................................................................40
CHƯƠNG 6: PHÂN TÍCH CÁC PHƯƠNG THỨC THANH TOÁN ĐƯỢC SỬ
DỤNG TRONG VẬN TẢI HÀNG HÓA GIỮA VIỆT NAM VÀ THẾ GIỚI......40
6.1. PHƯƠNG THỨC CHUYỂN TIỀN: (PHƯƠNG THỨC ĐƠN GIẢN NHẤT) ...40
6.3. PHƯƠNG THỨC NHỜ THU...............................................................................42
6.4. PHƯƠNG THỨC TÍN DỤNG CHỨNG TỪ (L/C)..............................................43
CHƯƠNG 7: KIẾN NGHỊ VÀ KẾT LUẬN............................................................45
7.1. KIẾN NGHỊ:.........................................................................................................45

3
7.2. KẾT LUẬN...........................................................................................................47
LỜI CẢM ƠN.............................................................................................................49
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
L/C(Letter of Credit) Thư tín dụng
PTTT Phương thức thanh toán
TT Thanh toán
DANH MỤC BẢNG BIỂU
Bảng 1. Trình tự tiến hành nghiệp vụ phương thức chuyển tiền
Bảng 2. Trình tự tiến hành nghiệp vụ của nhờ thu phiếu trơn
Bảng 3. Trình tự tiến hành nghiệp vụ phương thức tín dụng chứng từ
Bảng 4. Trình tự tiến hành nghiệp vụ phương thức ghi sổ

4
LỜI MỞ ĐẦU
Trong xu hướng quốc tế hoá mạnh mẽ nền kinh tế thế giới, nền kinh tế Việt Năm
đang dần từng bước hội nhập nền kinh tế khu vực và thế giới. Ngày 11/1/2007, Việt
Nam chính thức trở thành thành viên thứ 150 của Tổ chức Thương mại Thế giới
(WTO). Đây là một sự kiện quan trọng mở ra các cơ hội cũng như các thách thức cho
nền kinh tế Việt Nam để ngày càng hội nhập sâu, rộng hơn vào nên kinh tế thế giới,
tiếp tục đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Các hoạt động kinh tế đối
ngoại nói chung và hoạt động thương mại, đầu tư nói riêng của nước ta với các nước
trên thế giới đã và đang ngày càng mở rộng và phát triển hết sức phong phú, khẳng
định ngày càng đầy đủ hơn vị trí và vai trò của Việt Nam trong cộng đồng thế giới.
Việc mở ra các quan hệ ngoại thương và đầu tư quốc tế ngày càng rộng rãi đòi hỏi
phải phát triển không ngừng các quan hệ thanh toán, tiền tệ và các dịch vụ ngân hàng
quốc tế. Có rất nhiều phương thức thanh toán trong buôn bản quốc tế như chuyển tiền,
nhờ thu, mở số ghi nợ, uỷ thác nhờ thu, bảo đảm thư, tín dụng chứng từ. Tuy nhiên,
phương thức thanh toán quốc tế chuyển tiền, nhờ thu vẫn chưa đảm bảo được quyền
lợi cho người xuất khẩu vì chưa ràng buộc được chặt chẽ nghĩa vụ trả tiền của người
nhập khẩu. Nên, trừ khi giữa người xuất khẩu và người nhập khẩu có sự tin cậy lẫn
nhau, còn không thì áp dụng phương thức thanh toán tín dụng chứng từ. Việc thanh
toán bằng phương thức này sẽ ràng buộc chặt chẽ trách nhiệm của người bán và người
mua. Chính vì những nguyên nhân trên “ đồ án môn học thanh toán quốc tế" đã trình
bày chi tiết cụ thể về phương thức tín dụng chứng từ, đem lại những kiến thức hữu ích
cho sinh viên.
Trong bài đồ án bao gồm 5 nội dung chính:
Chương 1: Tổng quan về phương thức thanh toán quốc tế
Chương 2: Phương thức chuyển tiền
Chương 3: Phương thức ghi sổ
Chương 4: Phương thức nhờ thu
Chương 5: Phương thức tín dụng chứng từ

5
Chương 6: Phân tích các phương thức thanh toán được sử dụng trong vận tải hàng hóa
giữa Việt Nam và thế giới
CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN VỀ PHƯƠNG
THỨC THANH TOÁN QUỐC TẾ
1.1. KHÁI NIỆM VÀ VAI TRÒ:
1.1.1. Khái niệm:
Phương thức thanh toán là điều kiện quan trọng nhất trong các điều kiện thanh
toán nói chung và thanh toán quốc tế nói riêng. Phương thức thanh toán tức là
cách mà người bán dùng để thu tiền về, người mua dùng để trả tiền.
1.1.2. Vai trò:
1.2. CƠ SỞ PHÁP LÝ:
Đẩy nhanh tiến trình toàn cầu hóa, hội nhập hóa của các nước
trên thế giới.
Góp phần nâng cao tốc độ chu chuyển vốn trên toàn cầu.
Đối với hệ thống ngân hàng thương mại
Là dịch vụ mang lại lợi nhuận cao với độ rủi ro thấp.
Hỗ trợ, phát triển các hoạt động kinh doanh khác của ngân
hàng.

6
1.2.1. Cơ sở pháp lý quốc tế:
- CÔNG ƯỚC VIÊN 1980
- LUẬT HỐI PHIẾU THỐNG NHẤT ULB 1930 (UNIFORM LAW FOR
BILL OF EXCHANGE- ULB)
- LUẬT SÉC THỐNG NHẤT (UNIFORM LAW FOR CHECK- ULC)
- QUY TẮC THỐNG NHẤT VỀ NHỜ THU (UNIFORM RULES FOR
COLLECTIONS – URC 522
- QUY TẮC THỐNG NHẤT VỀ HOÀN TRẢ TIỀN HÀNG THEO TÍN
DỤNG CHỨNG TỪ ( UNIFORM RULES FOR REIMBURSEMENT UNDER
DOCUMENTARY CREDIT- URR525)
-QUY TẮC THỰC HÀNH VÀ THỐNG NHẤT VỀ TÍN DỤNG CHỨNG TỪ
(UNIFORM CUSTOMS AND PRACTICE FOR DOCUMENTARY
CREDITS-UCP600)
- TẬP QUÁN NGÂN HÀNG TIÊU CHUẨN QUỐC TẾ ĐỂ KIỂM TRA
CHỨNG TỪ THEO UCP (INTERNATIONAL STANDARD BANKING
PRACTICE FOR THE EXAMINATIONS OF DOCUMENTS UNDER
DOCUMENTARY CREDIT, SUBJECT TO UCP- ISBP)
1.2.2. Cơ sở pháp lý quốc gia:
- NGUỒN LUẬT CHUNG:
- HIẾN PHÁP 2013
- LUẬT THƯƠNG MẠI 2017
- LUẬT CHUYÊN NGÀNH
- LUẬT CÁC CÔNG CỤ CHUYỂN NHƯỢNG 2005
- PHÁP LỆNH NGOẠI HỐI 2013
Công ước,
luật quốc
tế
Hiệp định
song bên,
đa bên
Luật quốc
gia
Thông lệ,
tập quán
quốc tế

7
1.3. NGHIỆP VỤ NGÂN HÀNG ĐẠI LÝ:
1.3.1. Khái niệm và vai trò:
Khái niệm:
Nghiệp vụ ngân hàng đại lý là việc một ngân hàng sử dụng mạng lưới chi
nhánh của một ngân hàng khác để thực hiện các hoạt động kinh doanh đối
ngoại tại những nơi mà ngân hàng này chưa có sự hiện diện cụ thể.
Vai trò:
Hỗ trợ tài chính và cung cấp các dịch vụ ngân hàng cho các khách hàng mà nó
nhận làm đại lý.
1.3.2. Nghiệp vụ ngân hàng đại lý:
1.3.2.1. Đặc điểm nghiệp vụ ngân hàng đại lý:
- Khách hàng trong giao dịch là các ngân hàng.
- Ngân hàng cung cấp dịch vụ cho các ngân hàng khác.
- Hỗ trợ mạnh mẽ cho các nghiệp vụ kinh doanh khác của ngân hàng.
- Góp phần nâng cao lợi nhuận, Khả năng cạnh tranh của ngân hàng.
1.3.2.2. Quá trình thiết lập quan hệ đại lý:
Trên cơ sở một thỏa ước ngân hàng, các nội dung chủ yếu:
- Mẫu chữ ký có liên quan, khóa mã Telex, Swift (nếu có)
- Các nghiệp vụ mà các NHĐL có thể cung cấp cho nhau và cách thức thực
hiện.
1.3.2.1. Đặc điểm nghiệp vụ ngân hàng đại lý
1.3.2.2. Quá trình thiết lập quan hệ ngân hàng đại lý
1.3.2.3. Các sản phẩm và dịch vụ chủ yếu
1.3.2.4. Hệ thống thông tin của ngân hàng đại lý

8
- Danh mục ngân hàng đại lý.
- Báo các thường niên và các văn bản thông tin khác.
- Hợp đồng tín dụng:
+ Thỏa thuận về hạn mức tín dụng.
+ Đảm bảo xác nhận hối phiếu.
+ Tỷ lệ ký quỹ.
+ Phí thanh toán.
1.3.2.3. Các sản phẩm và dịch vụ chủ yếu:
- Thanh toán bù trừ (CLEARING SERVICES)
- Tài trợ mậu dịch (TRADE FINANCE)
- Cho vay hỗn hợp và đồng tài trợ (SYNDICATED LOAN)
- Dịch vụ ngân quỹ (TREASURY SERVICES)
- Dịch vụ tư vấn ( ADVISORY SERVICES)
QUAN HỆ TÀI KHOẢN:
- Thanh toán quốc tế được thực hiện chủ yếu bằng chuyển khoản qua ngân
hàng trên nguyên tắc bù trừ lẫn nhau giữa các tài khoản mở tại ngân hàng.
- Tài khoản NOSTRO
- Tài khoản VOSTRO
1.3.2.4. Hệ thống thông tin của ngân hàng đại lý:
- SWIFT (The Society for Worldwide Interbank Financial
Telecommunications): Hệ thống viễn thông tài chính liên ngân hàng toàn cầu
- CHIPS ( Clearing House Interbank Payment System): Hệ thống thanh toán bù
trừ liên ngân hàng tại Mỹ
- CHAPS (Clearing House Automated Payments System): Hệ thống thanh toán
bù trừ tự động tại Anh
- BOJNET: Trung tâm thanh toán bù trừ của Bank of Japan
- TBF: Trung tâm thanh toán bù trừ của Bank of France
SWIFT:
- SWIFT được thành lập ngày 3/5/1973, dƣới dạng công ty TNHH, tại
Brussels, Bỉ.

9
- Mục đích: Nghiên cứu, sáng tạo và cung ứng những tiện ích cho các thành
viên trong việc trao đổi thông tin qua một hệ thống viễn thông tài chính chuyên
biệt và tiện lợi.
- Các dịch vụ chủ yếu: Thanh toán, chứng khoán, ngânquỹ, thương mại, hệ
thống.
- Lơi ích: Hoạt động thanh toán bù trừ diễn ra nhanh chóng, thuận lợi, ít rủi ro,
giảm chi phí chuẩn hóa về quy trình, ngôn ngữ…
Mã số của hệ thống SWIFT từ 8 đến 11 ký tự:
- 4 ký tự đầu nhận diện ngân hàng
- 2 ký tự nhận diện quốc gia
- 2 ký tự nhận diện địa phƣơng
- 3 ký tự chót (nếu có) nhận diện chi nhánh
Ví dụ: DEUTDEFF
DEUT: Ngân hàng Deutsche Bank
DE: nước Đức
FF: thành phố Frankfurt
Ví dụ: BFTVVNVX
1.4. RỦI RO TRONG THANH TOÁN QUỐC TẾ:
1.4.1. Rủi ro quốc gia:
- Rủi ro chính trị
- Rủi ro kinh tế
1.4.2. Rủi ro ngoại hối
1.4.3. Rủi ro khác
- Rủi ro về phía đối tác
- Rủi ro tác nghiệp
- Rủi ro bất khả kháng
CHƯƠNG2. PHƯƠNGTHỨC CHUYỂN TIỀN

10
2.1. KHÁI NIỆM, CÁC BÊN THAM GIA:
Khái niệm:
Phương thức thanh toán chuyển tiền là phương thức thanh toán mà người có
nhu cầu chuyển tiền sẽ đến ngân hàng phục vụ mình đề nghị chuyển một số
tiền xác định vào một khoảng thời gian nhất định cho người thụ hưởng ở nước
ngoài.
Các bên tham gia:
2.2. QUY TRÌNH CHUYỂN TIỀN
NGÂN HÀNG THANH
TOÁN (PAYING BANK)
NGÂN HÀNG CHUYỂN
TIỀN (REMITTING
BANK)
NGƯỜI THỤ HƯỞNG
(BENEFICIARY)
NGƯỜI CHUYỂN TIỀN
(REMITTER)
(1)
(3) (2)
(4)
(5)

11
2.3. CÁC HÌNH THỨC CHUYỂN TIỀN:
Chuyển tiền bằng thư (Mail
Transfer- M/T)
Chuyển tiền bằng điện (Telegraphic
Transfer – T/T)
Là hình thức chuyển tiền trong đó
lệnh thanh toán của ngân hàng chuyển
tiền được thể hiện trong nội dung 1
bức thư mà ngân hàng này gửi yêu cầu
ngân hàng thanh toán thực hiện.
Là hình thức chuyển tiền, trong đó
lệnh thanh toán của ngân hàng chuyển
tiền được thể hiện trong nội dung 1
bức điện mà ngân hàng này gửi cho
ngân hàng thanh toán thông qua
truyền tin của mạng viễn thông như
SWIFT, TELEX.
Chi phí chuyển tiền thấp nhưng tốc độ
chậm nên dễ bị ảnh hưởng nếu có biến
động nhiều về tỷ giá
Chi phí chuyển tiền cao hơn nhưng
nhanh chóng hơn nên ít bị ảnh hưởng
của biến động về tỷ giá.
2.4. NGHIỆP VỤ CHUYỂN TIỀN: Chuyển tiền đi
(1)Người thụ hưởng (người xuất khẩu) thực hiện nghĩa vụ trong hợp đồng
(giao hàng, cung ứng dịch vụ…)
(2)Người chuyển tiền (người nhập khẩu) lập lệnh chuyển tiền kèm theo hồ
sơ chuyển tiền yêu cầu ngân hàng chuyển tiền ra nước ngoài
(3)Ngân hàng chuyển tiền kiểm tra hồ sơ chuyển tiền và báo nợ tài khoản
của người chuyển tiền
(4)Căn cứ vào lệnh thanh toán của khách hàng. Ngân hàng chuyển tiền
phát lệnh thanh toán cho ngân hàng trả trước ở nước thụ hưởng
(5)Ngân hàng trả tiền báo nợ tài khoản ngân hàng chuyển tiền và báo có tài
khoản của người thụ hưởng

12
 Kiểm tra chứng từ trong hồ sơ
Giấy đề nghị chuyển tiền:
- Thông tin người đề nghị chuyển tiền
- Số tiền chuyển
- Thông tin người thụ hưởng
- Mục đích chuyển tiền
- Hình thức chuyển tiền
- Chi phí liên quan
- Cam kết của người chuyển tiền.
Giấy tờ chứng minh mục đích chuyển tiền
 Chuyển tiền mậu dịch
- Hồ sơ chứng minh tư cách pháp lý
- Giấy phép nhập khẩu nếu có
 Chuyển tiền phi mậu dịch (tùy từng mục đích yêu cầu)
- Học tập, chữa bệnh, công tác, du lịch, trợ cấp, định cư,
thừa kế…
 Kiểm tra nội dung giữa lệnh chuyển tiền so với bộ chứng từ
Kiểm tra hồ sơ:

13
 Thanh toán trả sau:
- Hợp đồng: kiểm tra điều khoản thanh toán
- Kiểm tra các nội dung: số tiền, người thụ hưởng, người chuyển tiền, tên hàng,
số hóa đơn, số hợp đồng, quy định về phí...
 Thanh toán trả trước:
- Kiểm tra điều khoản thanh toán trên hợp đồng, đối chiếu với lệnh chuyển tiền.
 Kiểm tra số dư tài khoản ngoại tệ của khách hàng
 Đăng ký hồ sơ và lập công điện thanh toán
- Đăng ký hồ sơ
- Dựa vào nội dung lệnh chuyển tiền lập điện thanh toán
- Hạch toán số tiền thanh toán, các chi phí liên quan
 Các điện chuyển tiền chủ yếu:
- MT 103: Điện chuyển tiền
- MT 199: Điện tu chỉnh/ tra soát lệnh
- MT 910, MT940, MT950: Sử dụng khi báo có.
 Tu chỉnh
 Người chuyển tiền muốn rút lại tiền
 Khách hàng không nhận được tiền
 Phản hồi từ NH đại lý
 Phản hồi từ NH thanh toán
Giải quyết phát sinh:

14
- Kiểm tra điện chuyển tiền (MT103) nhận được từ ngân hàng nước ngoài (tính
xác thực và tính hoàn chỉnh)
- Kiểm tra cách thức bồi hoàn của ngân hàng chuyển tiền
- Lập các phiếu hạch toán, chuyển khoản.
2.5. VẬN DỤNG NGHIỆP VỤ CHUYỂN TIỀN VÀO CÁC
PHƯƠNG THỨC THANH TOÁN:
2.5.1. Phương thức thanh toán ứng trước (ADVANCED PAYMENT)
Khái niệm:
Người mua chấp nhận giá hàng của người bán bằng đơn đặt hàng chắc chắn
(không hủy ngang) đồng thời chuyển tiền thanh toán một phần hay toàn bộ cho
người bán, nghĩa là việc thanh toán xảy ra trước khi hàng hóa được người bán
chuyển giao cho người mua.
THỜI ĐIỂM TRẢ TIỀN TRƯỚC
- Ngay khi ký kết hợp đồng/trả tiền cùng đơn đặt hàng
- Sau một thời gian nhất định từ khi hợp đồng có hiệu lực
- Trả trước khi giao hàng một thời gian nhất định
- Luôn xảy ra trước khi hàng hóa được chuyển giao
Chuyển tiền đến

15
Mục đích:
NHÀ NHẬP KHẨU CẤP TÍN DỤNG CHO NHÀ XUẤT KHẨU:
• Tin cậy
• Làm ăn lâu dài
• Người bán thiếu vốn
• Được tính lãi suất và giảm giá hàng bán
TIỀN ĐẶT CỌC ĐẢM BẢO THỰC HIỆN HỢP ĐỒNG:
• Chưa có quan hệ hàng hóa trước đó
• Hàng hóa độc quyền, đặc chủng
• Không được giảm giá hàng hóa và tính lãi
NHÀ XUẤT KHẨU
Ưu điểm:
- Tránh được rủi ro vỡ nợ từ phía người mua
- Tiết kiệm chi phí quản lý, kiểm soát tín dụng
- Có nhiều vốn để sản xuất kinh doanh.
Rủi ro:
- Người mua có thể đổi ý khi mới chỉ ứng trước một phần nhỏ giá trị hàng hóa.
- Chắc chắn phải giao hàng cho người mua dù gặp khó khăn.
NHÀ NHẬP KHẨU
Ưu điểm:
- Chắc chắn nhận được hàng hóa, cho dù nhà xuất khẩu đổi ý
- Có thể thương lượng để giảm giá thành.
Rủi ro:
- Nhà xuất khẩu không uy tín, không giao hàng, hoặc giao thiếu...
- Không chắc chắn. hàng hóa được bảo hiểm trong quá trình vận chuyển và
người thụ hưởng phải là nhà NK.
2.5.2. Phương thức thanh toán ghi sổ (OPEN ACCOUNT)
Khái niệm
Là phương thức thanh toán, trong đó nhà xuất khẩu sau khi hoàn thành giao
hàng thì ghi Nợ tài khoản cho bên nhập khẩu vào một cuốn sổ theo dõi và việc

16
thanh toán các khoản nợ này được thực hiện thông thường theo định kỳ như đã
thỏa thuận,
Đặc điểm
- Chỉ có 2 bên tham gia
- Chỉ mở tài khoản đơn bên
- Dùng chủ yếu trong mua bán hàng đổi hàng hay cho một loạt các chuyến
hàng thường xuyên, định kỳ
- Giá hàng hóa trong phương thức này thường cao hơn giá trả tiền ngay
NHÀ XUẤT KHẨU
Ưu điểm:
- Bán hàng đơn giản, chi phí thấp
- Có thể giảm giá, bán được nhiều
Rủi ro:
- Rủi ro tín dụng từ người nhập khẩu
- Tăng chi phí kiểm soát tín dụng
NHÀ NHẬP KHẨU
Ưu điểm:
- Chưa phải thanh toán cho đến khi nhận, chấp nhận hàng hóa.
- Giảm được áp lực tài chính
Rủi ro:
- Nhà XK có thể không giao hàng
- Căn cứ thanh toán do người bán đưa ra, có thể khác thực tế hàng hóa.
2.5.3. Phương thức thanh toán nhận tiền ngay CASH AGAINST
DOCUMENTS (CAD)
Khái niệm
Phương thức nhận tiền ngay là phương thức thanh toán mà theo đó, nhà nhập
khẩu mở một tài khoản tín thác tại ngân hàng và ký quỹ toàn bộ số tiền thanh
toán cho nhà xuất khẩu. Sau đó, nhà xuất khẩu mới tiến hành giao hàng và trao
bộ chứng từ cho ngân hàng giữ tài khoản tín thác để được thanh toán

17
Ưu điểm:
- Đối với nhà xuất khẩu chỉ giao hàng khi biết nhà nhập khẩu đã ký quỹ tài
khoản tín thác tại ngân hàng, nên đảm bảo chắc chắn được thanh toán
- Đối với nhà nhập khẩu: chỉ phải thanh toán khi ngân hàng của mình đã nhận
được chứng từ
Nhược điểm:
- Đối với nhà nhập khẩu: phải ký quỹ trước khi nhận được hàng và không kiểm
tra được chất lượng hàng hóa khi thanh toán.
Đặc điểm:
- CAD thường có 1 ngân hàng tham gia
- Khi nhận BCT, ngân hàng không cần kiểm tra nội dung nhưng phải kiểm đếm
- Là phương thức đảm bảo an toàn gần như tuyệt đối cho nhà xuất khẩu
- Nhà xuất khẩu gặp rủi ro khi tỷ lệ ký quỹ của nhà nhập khẩu không đủ 100%
- Nhà nhập khẩu cần có đại diện tại nước xuất khẩu
- Ngân hàng chỉ là trung gian thanh toán
- Phù hợp với thanh toán nội địa hơn
2.6. NHỮNG VẤN ĐỀ CẦN LƯU Ý:
Quy tắc thu phí trong chuyển tiền
- Người chuyển tiền chịu: OUR Charges to be born by remitter
- Người thụ hưởng chịu: BEN
All charges to be born by beneficiary

18
- Phí được chia cho mỗi bên: SHA
Charges to be shared
Ưu điểm của PTTT: tốc độ nhanh, hồ sơ đơn giản, chi phí thấp.
- Ngân hàng chỉ đóng vai trò trung gian theo ủy nhiệm để hưởng phí, không
chịu bất kỳ trách nhiệm nào.
- Chuyển tiền là một phương thức độc lập hoặc là sự kết thúc một phương thức
thanh toán khác
- NH chuyển tiền phải đảm bảo đúng quy định về quản lý ngoại hối khi chuyển
tiền ra nước ngoài.
- Chưa có sự ràng buộc giữa việc giao nhận hàng và việc thanh toán nên rủi ro
cho nhà XK ( chuyển tiền trả sau), và nhà NK (chuyển tiền trả trước)
- Thường áp dụng khi hai bên đã có sự tin tưởng nhau, công ty đa quốc gia, hệ
thống chi nhánh…
Nhược điểm của PTTT:
- Không đảm bảo quyền lợi bình đẳng của hai bên mua và bán
- Thực hiện bằng điện nên thời gian nhanh nếu phát sinh sai sót khó điều
chỉnh
Danh sách các nước cấm vận
CHƯƠNG 3. PHƯƠNG THỨC GHI SỔ

19
3.1. KHÁI NIỆM.
Phương thức ghi sổ là phương thức thanh toán quốc tế, trong đó người xuất
khẩu (người bán) sau khi thực hiện giao hàng hoặc cung ứng dịch vụ cho người
nhập khẩu (người mua) thì mở một tài khoản (hoặc một cuốn sổ) ghi nợ cho
người mua và việc thanh toán các khoản nợ này được thực hiện sau một thời
gian nhất định do hai bên mua bán thỏa thuận.
Thực chất của phương thức thanh toán ghi sổ là người xuất khẩu (người bán)
thực hiện tín dụng thương mại cho người mua, ngược với phương thức thanh
toán ứng trước.
Ví dụ: Trên cơ sở hợp đồng thương mại đã ký kết, sau khi giao hàng, người bán
gửi hóa đơn cùng các chứng từ khác có liên quan cho người mua để được thanh
toán theo thỏa thuận. Ngoài giá trị và thời điểm thanh toán, trên hóa đơn còn có
thể quy định việc thưởng phạt là như thế nào nếu người mua thanh toán sớm
hơn hay thanh toán chậm hơn so với quy định. Trên cơ sở hóa đơn, người mua
tiến hành thanh toán cho người bán theo lịch đã định.
3.2. ĐẶC ĐIỂM CỦA PHƯƠNG THỨC GHI SỔ
- Không có sự tham gia của ngân hàng với chức năng là người mở tài khoản và
thực hiện thanh toán.
- Chỉ có hai bên tham gia thanh toán là nhà xuất khẩu và nhà nhập khẩu.
- Hai bên mua bản phải thực sự tin tưởng lẫn nhau.
- Dùng chủ yếu trong mua bán hàng đổi hàng hay cho một loạt các chuyến
hàng thường xuyên, định kỳ trong một thời gian nhất định.
- Giá trong phương thức ghi sổ thường cao hơn giá hàng bán trả tiền ngay,
chênh lệch là do yếu tố lãi suất và rủi ro tín dụng.
Hiện nay, có khoảng 60% kim ngạch buôn bán giữa nước Anh và các nước EU
sử dụng phương thức thanh toán ghi sổ, bởi vì, giữa các nước này có sự tương
đồng về văn hóa, tập quán kinh. doanh, luật lệ, các khách hàng có mối quan hệ
kinh doanh truyền thống, thường xuyên, lâu dài và tin tưởng lẫn nhau.
3.3. TRÌNH TỰ THỰC HIỆN:

20
(1) Người bán giao hàng hoặc dịch vụ cùng với gửi chứng từ hàng hóa cho
người mua
(2) Báo nợ trực tiếp giữa người bán và người mua
(3) Người mua dùng phương thức chuyển tiền để trả tiền khi đến định kỳ thanh
toán
Những điều cần chú ý khi áp dụng phương thức ghi sổ
Với những đặc điểm của phương thức ghi sổ nêu trên, khi sử dụng phương thức
này cần lưu ý những điểm sau đây:
Cho đến nay, chưa có luật và tập quán quốc tế ICC điều chỉnh phương thức
thanh toán ghi sổ. Khi áp dụng cần vận dụng luật quốc gia của nước mở sổ cái
và/hoặc thỏa thuận ngân hàng đại lý giữa hai ngân hàng, nếu có.
 Quy định đồng tiền ghi nợ trên sổ cái của Người ghi sổ: Tiền tệ ghi nợ
trên sổ cái của Người ghi sổ phải là đồng tiền thể hiện giá cả và tính
toán tổng trị giá của hợp đồng cơ sở.
 Quy định đồng tiền thanh toán mà Người bị ghi sổ trả cho Người ghi sổ,
nếu hợp đồng cơ sở quy định tính giá bằng đồng tiền này, thanh toán
bằng đồng tiền khác. Trong trường hợp sử dụng hai tiền tệ trong hợp
đồng cơ sở nói trên, cần thỏa thuận tỷ giá thanh toán trong từng định kỳ
thanh toán:

21
+ Loại tỷ giá thanh toán là tỷ giá nào;
+ Tổ chức công bố tỷ giá thanh toán;
+ Thời điểm công bố tỷ giá.
 Căn cứ ghi nợ trên sổ cái là hóa đơn thực hiện.
 Căn cứ nhận nợ của Người bị ghi sổ, hoặc là dựa vào trị giá hóa đơn
thực hiện hoặc là dựa vào kết quả tiếp nhận dịch vụ tại địa điểm quy
định.
 Phương thức chuyển tiền hoặc là bằng thư, hoặc là bằng điện cần phải
thỏa thuận thống nhất giữa hai bên.
 Nếu áp dụng trong hợp đồng thương mại, thì giá hàng trong phương
thức ghi sổ này thường cao hơn giá hàng thanh toán tiền ngay. Chênh
lệch này là tiền lãi phát sinh ra của số tiền ghi sổ trong khoảng thời gian
bằng định kỳ thanh toán theo mức lãi suất được người nhập khẩu chấp
nhận.
 Quy định chế tài thanh toán chậm, thiếu hoặc không thanh toán:
+ Phạt và mức phạt thanh toán chậm, thiếu;
+ Giải quyết tranh chấp do không thanh toán: Tòa án hay trọng
tài, ở đâu, quy tắc tố tụng nào, luật điều chỉnh.
 Nếu phát sinh sự khác nhau giữa số tiền ghi nợ trên sổ cái của Người ghi
sổ và số tiền nhận nợ của Người bị ghi sổ thì giải quyết thế nào?
3.4. ƯU NHƯỢC ĐIỂM PHƯƠNG THỨC GHI SỔ
Ưu điểm
- Ngân hàng không tham gia xử lý các chứng từ và can thiệp vào quá trình
thanh toán nên các thủ tục được giảm nhẹ, tiết kiệm được chi phí thanh toán.
 Đối với nhà nhập khẩu
- Chưa phải trả tiền cho đến khi nhận được hàng hóa và chấp nhận hàng hóa.
- Giảm được áp lực tài chính do được thanh toán chậm.
 Đối với nhà xuất khẩu
- Là phương thức bán hàng đơn giản, dễ thực hiện, chi phí thấp, thường được
thực hiện giữa các đối tác không có sự hoài nghi về độ tín nhiệm và các rủi ro
trong thanh toán không phát sinh.

22
- Do chi phí bán hàng thấp nên nhà xuất khẩu có thể giảm giá bán nhằm tăng
khả năng cạnh tranh, thu hút thêm đơn đặt hàng mới với số lượng lớn, tăng
được doanh thu và lợi nhuận.
Nhược điểm
 Đối với nhà nhập khẩu
- Nhà xuất khẩu có thể không giao hàng, hoặc giao hàng không đúng thời gian,
không đúng chủng loại và chất lượng.
 Đối với nhà xuất khẩu
- Sau khi nhận hàng hóa, nhà nhập khẩu có thể không thanh toán, hoặc không
thể thanh toán, hoặc chủ tâm trì hoãn kéo dài thời gian thanh toán.
Về lí thuyết, cho dù quyền sở hữu hàng hóa có thể được bảo lưu, nhưng thực tế
nhà xuất khẩu khó lòng mà kiểm soát được hàng hóa một khi đã chuyển cho
nhà nhập khẩu. Ngoài ra, nhà nhập khẩu có thể dàn dựng tranh chấp về chất
lượng hoặc khiếu nại về sự khiếm khuyết hay thiếu hụt hàng hóa như là những
nguyên cớ để yêu cầu giảm giá.
- Nhà xuất khẩu bán hàng theo phương thức ghi sổ phải gánh chịu chi phí
kiểm soát tín dụng và thu tiền.
3.5. PHẠM VI ÁP DỤNG:
 Hai bên ký hợp đồng cơ sở phải thực sự tin cậy lẫn nhau.
 Dùng cho phương thức hàng đổi hàng, gửi bán, đại lý kinh tiêu, nhiều
lần, thường xuyên trong một thời kỳ nhất định (6 tháng, một năm).
 Dùng trong phương thức gia công: Người ghi sổ là người cung ứng
nguyên liệu cho gia công và Người bị ghi sổ nhận thành phẩm gia công.
Người bị ghi sổ là người nhận nguyên liệu gia công và là Người ghi sổ
giao thành phẩm gia công. Cách thanh toán là bù trừ giữa hai sổ cung
ứng nguyên liệu và giao thành phẩm.
CHƯƠNG 4. PHƯƠNG THỨC NHỜ THU
4.1. KHÁI NIỆM PHƯƠNG THỨC NHỜ THU

23
Phương thức nhờ thu là phương thức thanh toán quốc tế, trong đó người
xuất khẩu sau khi hoàn thành nghĩa vụ giao hàng cho người nhập khẩu thì lập
chỉ thị nhờ thu, nhờ ngân hàng thu hộ tiền ở nhà nhập khẩu trên cơ sở chứng từ
(chứng từ tài chính hoặc chứng từ thương mại) do nhà xuất khẩu ký phát.
Khác với phương thức thanh toán L/C, các ngân hàng tham gia vào
phương thức thanh toán nhờ thu đều hành động với tư cách đại diện ủy quyền
của nhà xuất khẩu nhằm bảo vệ quyền lợi cho người này. Do vậy, ngân hàng
chỉ thực thi trách nhiệm theo đúng chỉ thị nhờ thu mà không có bất cứ một cam
kết tài chính nào đối với các bên liên quan trong giao dịch nhờ thu.
Khi tham gia thanh toán nhờ thu, các ngân hàng thường tính và thu phí xử
lý chứng từ (còn gọi là hoa hồng). Ngoài ra, ngân hàng còn có thể tính và thu
các loại phí bổ sung khác như: phí thông báo nhờ thu, điện phí, bưu điện phí,
phí lưu giữ hối phiếu đã chấp nhận và chờ bên mua thanh toán, phí trả lại bộ
chứng từ không được thanh toán, phí kháng nghị hối phiếu theo yêu cầu của
nhà xuất khẩu…
Về nguyên tắc, các chi phí phát sinh và chi phí nhờ thu tính cho người ủy
nhiệm. Các ngân hàng thu hộ có quyền thu lại ngay mọi khoản phí từ người ủy
nhiệm hoặc người gửi nhờ thu bất kể thực trạng nhờ thu như thế nào. Trong
thực tế, khi yêu cầu ngân hàng thực hiện nhờ thu, nhà xuất khẩu thường phải
quy định rõ trong chỉ thị nhờ thu về việc thanh toán phí. Thông thường, nhà
xuất khẩu chịu chi phí của ngân hàng chuyển nhờ thu, còn nhà nhập khẩu chịu
chi phí của ngân hàng xuất trình. Tuy vậy, các ngân hàng liên quan vẫn được
quyền đòi phí của họ và các chi phí phát sinh từ người ủy nhiệm trong bất cứ
trường hợp nào.
Khi thực hiện thanh toán nhờ thu, các bên tham gia thanh toán nhờ thu
thường dẫn chiếu và vận dụng bản ‘quy tắc thống nhất về nhờ thu’ – Uniform
Rules for Collection – URC, do phòng thương mại quốc tế ICC soạn thảo và
phát hành. Bản URC đầu tiên ra đời và có hiệu lực từ 01/01/1979 với tên gọi
URC 322. Cùng với sự phát triển nhanh chóng của thương mại quốc tế, nội
dung của URC 322 đã được nghiên cứu và sửa đổi cho phù hợp với thực tế. Ấn
phẩm hiện đang có hiệu lực thay thế cho URC 322 là URC 522.

24
URC 522 được ban hành năm 1995 và bắt đầu có hiệu lực từ 01/01/1996.
URC 522 được áp dụng cho tất cả các nghiệp vụ nhờ thu khi nó được dẫn chiếu
vào chỉ thị nhờ thu và ràng buộc tất cả các bên liên quan, trừ khi có thỏa thuận
khác hoặc trái với luật pháp quốc gia.
4.2. CÁC CHỦ THỂ THAM GIA THANH TOÁN NHỜ THU
– Người ủy nhiệm (Principal): là người ủy quyền xử lý nghiệp vụ nhờ thu cho
ngân hàng, thường đồng nhất với người xuất khẩu hay người hưởng lợi.
– Ngân hàng xuất trình (Presenting bank): là ngân hàng ở nước người nhập
khẩu, thực hiện chuyển giao chứng từ nhờ thu cho người nhập khẩu theo đúng
chỉ thị nhờ thu
– Ngân hàng thu hộ (Collecting bank): là bất kỳ ngân hàng nào có liên quan
đến nghiệp vụ nhờ thu nhưng không phải là ngân hàng chuyển chứng từ,
thường được hiểu chung nghĩa với ngân hàng xuất trình.
– Người trả tiền (Drawee): là người được xuất trình chứng từ theo đúng chỉ thị
nhờ thu, thường đồng nhất với nhà nhập khẩu.
4.3. CÁC LOẠI THANH TOÁN NHỜ THU
Trong thanh toán quốc tế nhờ thu được phân làm 2 loại:
4.3.1. Nhờ thu trơn (Clean collection)
Nhờ thu trơn (ủy thác thu không kèm chứng từ) là việc thực hiện nhờ thu cho
các chứng từ tài chính như: hối phiếu, séc hoặc các công cụ nợ khác mà không
có các chứng từ thương mại đi kèm
Quy trình thanh toán nhờ thu trơn

25
1. Căn cứ vào hợp đồng thương mại đã ký, người xuất khẩu tiến hành giao
hàng và chuyển thẳng bộ chứng từ thương mại cho người nhập khẩu để nhận
hàng.
2. Người xuất khẩu lập hối phiếu và chỉ thị nhờ thu ủy thác cho ngân hàng thu
hộ tiền từ người nhập khẩu
3. Căn cứ vào yêu cầu của người ủy nhiệm, ngân hàng nhận ủy thác chuyển hối
phiếu và chỉ thị nhờ thu cho ngân hàng đại lý của mình ở nước người nhập
khẩu để nhờ thu tiền hộ.
4. Ngân hàng xuất trình thông báo cho người nhập khẩu để yêu cầu người nhập
khẩu trả tiền.
5. Nếu đồng ý thì người nhập khẩu trả tiền (nếu trả tiền ngay), hoặc chấp nhận
trả tiền (nếu trả chậm)
6. Ngân hàng xuất trình chuyển tiền thu được cho ngân hàng chuyển chứng từ.
7. Ngân hàng chuyển chứng từ thanh toán kết quả nhờ thu cho người xuất khẩu.
Nhờ thu trơn là phương thức thanh toán chứa đựng nhiều rủi ro đối với người
ủy thác, không đảm bảo quyền lợi của bên bán, do việc nhận hàng và thanh
toán không ràng buộc nhau. Người mua có thể nhận hàng rồi mà không chịu trả
tiền hoặc chậm trễ trong thanh toán. Do đó, nhờ thu trơn là phương thức thanh
toán không được áp dụng nhiều trong thanh toán thương mại quốc tế. Phương
thức thanh toán nhờ thu trơn thường chỉ được áp dụng trong các trường hợp

26
người bán và người mua tin cậy lẫn nhau, hoặc có quan hệ ràng buộc với nhau
(công ty mẹ, công ty con, công ty liên doanh…), hoặc thanh toán các dịch vụ
có liên quan đến xuất nhập khẩu hàng hóa như cước phí vận tải, bảo hiểm
Những điểm cần lưu ý
Ngân hàng không chịu trách nhiệm trong trường hợp không thu được, thu
không đủ hoặc thu không đúng hạn. Vì vậy, phương thức này chứa đựng nhiều
rủi ro đối với người hưởng lợi.
Để hạn chế rủi ro, trong hợp đồng cơ sở, hai bên cần thỏa thuận thời hạn
cụ thể phải trả tiền hoặc phải chấp nhận thanh toán ngay sau khi ngân hàng
xuất trình công cụ thanh toán. Nếu trả chậm thì bị phạt lãi trả chậm.
Trong chỉ thị nhờ thu cũng phải quy định điều khoản chế tài tương tự
khác như người trả tiền, thanh toán không đủ số lượng, đưa ra những lý do
không hợp pháp hoặc không hợp lý để từ chối thanh toán, …
4.3.2. Nhờ thu kèm chứng từ (Documentary Collection)
Nhờ thu kèm chứng từ là việc thực hiện nhờ thu các chứng từ thương mại
có hoặc không kèm theo các chứng từ tài chính.
Nhờ thu kèm chứng từ là phương thức nhờ thu trong đó người xuất khẩu
sau khi đã hoàn thành nghĩa vụ giao hàng hay cung ứng dịch vụ, tiến hành ủy
thác cho ngân hàng phục vụ mình thu hộ tiền ở người nhập khẩu trên cơ sở bộ
chứng từ hàng hóa. Nếu người nhập khẩu thanh toán hoặc chấp nhận thanh
toán thì ngân hàng mới trao bộ chứng từ cho người nhập khẩu nhận hàng hóa.
Theo phương thức này, ngân hàng không chỉ là người thu hộ tiền mà còn là
người khống chế bộ chứng từ hàng hóa. Với cách khống chế này quyền lợi của
người xuất khẩu được đảm bảo hơn.
Nhờ thu kèm chứng từ chiếm phần lớn trong các giao dịch nhờ thu và
được chia thành hai loại: nhờ thu chấp nhận trả tiền trao chứng từ (Documents
against Acceptance – D/A) và Nhờ thu trả tiền trao chứng từ (Documents
against Payment – D/P)
4.3.2.1. Nhờ thu chấp nhận trả tiền trao chứng từ (D/A)
Nhờ thu chấp nhận trả tiền trao chứng từ (Documents against Acceptance
– D/A) là phương thức nhờ thu kèm chứng từ, theo đó người trả tiền (người

27
nhập khẩu) chỉ cần chấp nhận trả tiền hối phiếu sẽ được ngân hàng trao cho bộ
chứng từ nhận hàng. Khi đến hạn thanh toán, người nhập khẩu có trách nhiệm
thanh toán cho người xuất khẩu. Đây chính là hình thức thanh toán trả chậm,
trong đó người nhập khẩu được người xuất khẩu cấp tín dụng.
hàng cho người nhập khẩu nhưng không giao bộ chứng từ hàng hóa.
2. Người xuất khẩu ký phát và gửi hối phiếu có kỳ hạn, kèm theo chỉ thị nhờ
thu và bộ chứng từ hàng hóa đến ngân hàng nhận ủy thác để nhờ thu hộ tiền ở
người nhập khẩu
3. Ngân hàng nhận ủy thác chuyển chỉ thị nhờ thu và bộ chứng từ sang ngân
hàng đại ký để thông báo cho người nhập khẩu
4. Căn cứ vào chỉ thị nhờ thu đã nhận được, ngân hàng xuất trình lập thông báo
gửi nhà nhập khẩu
5. Nếu người nhập khẩu chấp nhận trả tiền bằng cách ký chấp nhận trực tiếp
vào hối phiếu hoặc chấp nhận bằng văn bản, thì ngân hàng xuất trình giao bộ
chứng từ hàng hóa cho nhà nhập khẩu.
6. Ngân hàng xuất trình thông báo nội dung chấp nhận thanh toán của nhà nhập
khẩu cho ngân hàng chuyển chứng từ.
7. Ngân hàng chuyển chứng từ thông báo kết quả gửi chứng từ nhờ thu theo
điều kiện D/A cho người xuất khẩu.

28
4.3.2.2. Nhờ thu trả tiền trao chứng từ (D/P)
Nhờ thu trả tiền trao chứng từ (Documents against Payment – D/P) là
hình thức thanh toán nhờ thu kèm chứng từ, theo đó người nhập khẩu chỉ lấy
được bộ chứng từ khi đã chuyển vào ngân hàng đủ số tiền thanh toán. Hình
thức nhờ thu này được áp dụng trong trường hợp thanh toán trả ngay.
hàng cho người nhập khẩu

29
2. Người xuất khẩu ký phát và gửi chỉ thị nhờ thu kèm bộ chứng từ hàng hóa
(kèm hoặc không kèm hối phiếu) đến ngân hàng nhận ủy thác để nhờ thu hộ
tiền ở người nhập khẩu
3. Ngân hàng nhận ủy thác chuyển chỉ thị nhờ thu và bộ chứng từ sang ngân
hàng đại lý để thông báo cho người nhập khẩu
4. Căn cứ vào chỉ thị nhờ thu đã nhận được, ngân hàng xuất trình lập thông báo
gửi nhà nhập khẩu.
5. Ngân hàng xuất trình giao bộ chứng từ hàng hóa cho nhà nhập khẩu sau khi
nhà nhập khẩu đã chuyển đủ tiền để thanh toán nhờ thu.
6. Ngân hàng xuất trình thanh toán trị giá nhờ thu cho ngân hàng chuyển chứng
từ
7. Ngân hàng chuyển chứng từ thanh toán cho nhà xuất khẩu kết quả nhờ thu
sau khi đã trừ phí dịch vụ và các chi phí liên quan.
Ngoài hai hình thức nhờ thu kèm chứng từ theo các điều kiện D/A, D/P, trong
thực tế còn có một số điều kiện thanh toán nhờ thu kèm chứng từ khác:
Thanh toán từng phần: Một phần theo giá trị nhờ thu D/P at sight, một
phần theo giá trị nhờ thu D/A.
Giao chứng từ khi có giấy hứa trả tiền, có thư cam kết trả tiền, hoặc có
biên lai tín thác. Các trường hợp này quy trình thanh toán áp dụng cũng giống
như hình thức D/A nhưng ngân hàng chỉ giao chứng từ khi khách hàng xuất
trình giấy hứa trả tiền, thư cam kết trả tiền hoặc biên lai tín thác do chính khách
hàng lập ra.
Những điểm cần lưu ý:
- Ngân hàng là người trung gian thu hộ tiền cho khách hàng, không có trách
nhiệm đến việc thu tiền có đạt kết quả hay không.
- Người xuất khẩu phải lập một chỉ thị nhờ thu gửi đến ngân hàng đại diện
cho mình nhờ thu hộ tiền. Trong chỉ thị nhờ thu, người xuất khẩu phải để ra
những điều kiện nhờ thu mà ngân hàng thu phải thực hiện.
- Trong trường hợp hàng đến trước chứng từ, người nhập khẩu có thể cấp
giấy bảo lãnh với hãng tàu để nhận hàng.

30
4.4. MỘT SỐ LƯU Ý VỚI PHƯƠNG THỨC NHỜ THU
Căn cứ nhờ thu là chứng từ, không phải là hợp đồng
Vai trò của ngân hàng chỉ là người trung gian: Ngân hàng là người trung
gian thu hộ tiền cho khách hàng, không có trách nhiệm đến việc kiểm tra chứng
từ hay việc thu tiền có đạt kết quả hay không
Nhờ thu trong thương mại chỉ xảy ra sau khi người bán đã hoàn thành
nghĩa vụ giao hàng
Trong phương thức nhờ thu kèm chứng từ đã có sự ràng buộc chặt chẽ
giữa việc thanh toán tiền và việc nhận hàng của bên mua. Nhờ vậy, phương
thức này đảm bảo quyền lợi cảu người bán hơn phương thức nhờ thu trơn.
Ngân hàng sẽ thay mặt người bán khống chế bộ chứng từ hàng hóa. Nếu người
mua đồng ý thanh toán hoặc chấp nhận thanh toán thì ngân hàng mới giao
chứng từ cho người mua. Tuy nhiên, người bán thông qua ngân hàng mới
khống chế được quyền định đoạt hàng hóa của người mua, chứ chưa thực sự
khống chế được việc trả tiền của người mua (đặc biệt là trong nhờ thu D/A và
nhờ thu theo điều kiện khác). Người mua có thể kéo dài việc trả tiền bằng cách
chưa nhận chứng từ hoặc có thể không nhận hàng hóa khi tình hình thị trường
bất lợi đối với họ. Như vậy, quyền lợi của bên bán vẫn chưa thực sự được đảm
bảo.
Đối với người mua, áp dụng thanh toán nhờ thu có thể giúp họ chủ động
trong việc thanh toán và tiết kiệm chi phí hơn khi thanh toán L/C. Tuy vậy,
phương thức này cũng có điểm bất lợi là người mua phải chấp nhận trả tiền
hoặc ký chấp nhận hối phiếu mà chưa kiểm tra hàng hóa trước khi nhận hàng
nên có thể xảy ra trường hợp hàng hóa không đúng với hợp đồng đã ký kết.
4.5. VÍ DỤ
Ví dụ, nhà xuất khẩu A sau khi giao hàng cho nhà nhập khẩu B đã ủy thác
cho ngân hàng của mình thu hộ tiền từ nhà nhập khẩu B, không chỉ căn cứ vào
hối phiếu mà còn căn cứ vào bộ chứng từ hàng hóa gửi kèm theo với điều kiện
nếu nhà nhập khẩu thanh toán hoặc chấp nhận thanh toán thì ngân hàng mới
trao bộ chứng từ cho người nhập khẩu B nhận hàng hóa, tuy nhiên từ ví dụ trên
cho chúng ta thấy rằng, thông qua bộ chứng từ ngân hàng mới chỉ khống chế

31
được hàng hóa chứ chưa hẳn chắc chắn khống chế được việc trả tiền đối với
người nhập khẩu. Trong tình huống giá hàng hóa tại thời điểm hiện tại giảm
dẫn đến người nhập khẩu không tha thiết với việc nhận hàng và, do đó, việc
khống chế bộ chứng từ hàng hóa trở nên vô nghĩa đối với họ. Khi đó rất có thể
họ sẽ “cố tình” kéo dài thời gian thanh toán để gây áp lực đối với người xuất
khẩu.
CHƯƠNG 5. PHƯƠNG THỨC TÍN DỤNG
CHỨNG TỪ
5.1. KHÁI NIỆM
Thanh toán tín dụng chứng từ (Documentary credit) là sự thỏa thuận mà
Ngân hàng phát hành Thư tín dụng (L/C) sẽ cam kết trả một số tiền nhất định
hoặc chấp nhận Hối phiếu do người thụ hưởng ký phát, nếu người này xuất
trình bộ chứng từ thanh toán hợp lệ với nội dung quy định của Thư tín dụng.
Trong đó “Ngân hàng phát hành thư tín dụng là ngân hàng phát hành L/C theo
yêu cầu của người xin mở L/C hoặc nhân danh chính mình”. Và “Bên thụ
hưởng là bên mà vì quyền lợi của bên đó mà Thư tín dụng được phát hành.”

32
5.2. LỊCH SỬ HÌNH THÀNH
Trong phương thức tín dụng chứng từ, có ba mối quan hệ hợp đồng được hình
thành theo mô hình sau:

33
Hợp đồng 1: Hợp đồng ngoại thương
Hợp đồng 1 được thể hiện bằng các điều khoản quy định trong hợp đồng
mua bán, bao gồm chi tiết liên quan đến số lượng, chất lượng hàng hóa, cơ sở
giá cả, ngày gửi hàng và ngày dự kiến hàng đến. Ngoài ra, trong hợp đồng mua
bán còn có điều khoản quy định về phương thức thanh toán. Nếu người mua và
người bán đồng ý chọn phương thức L/C thì nó cũng phải được thể hiện thành
điều khoản trong hợp đồng mua bán.
Hợp đồng 2: Hợp đồng mở L/C
Hợp đồng 2 bao gồm quan hệ hợp đồng giữa nhà nhập khẩu (người làm
đơn mở L/C) và ngân hàng phát hành L/C. Mối quan hệ hợp đồng này được thể
hiện bởi tất cả hoặc bất cứ một trong các loại hợp đồng sau đây giữa nhà nhập
khẩu và ngân hàng phát hành L/C.
- Các điều kiện và điều khoản thể hiện trong đơn mở L/C được ký bởi người
nhập khẩu gửi ngân hàng phát hành.
- Các điều kiện và điều khoản chung được ký bởi nhà nhập khẩu về biện pháp
đảm bảo tín dụng, trong đó có điều khoản thể hiện việc thế chấp số hàng hóa
liên quan cho ngân hàng phát hành L/C.
- Các điều kiện và điều khoản quy định trong bất kỳ thủ tục nào được ký bởi
nhà nhập khẩu, trên cơ sở đó, ngân hàng phát hành L/C trên danh nghĩa của
người mua.
Cần lưu ý rằng, các nội dung trên không chỉ cung cấp mức độ an toàn cao nhất
có thể cho ngân hàng phát hành, mà còn cho phép ngân hàng phát hành được tự
động ghi nợ tài khoản của người mua để thanh toán bất kỳ khoản tiền nào liên
quan đến giao dịch L/C.
Hợp đồng 3: Hợp đồng thanh toán L/C
Hợp đồng 3 giữa ngân hàng phát hành và nhà xuất khẩu. Mối quan hệ này
là hệ quả của hai mối quan hệ trên, nhưng lại là một nghĩa vụ hợp đồng độc lập
của ngân hàng phát hành, thể hiện cam kết của ngân hàng phát hành đối với
nhà xuất khẩu, và là cơ sở để thanh toán khi nhà xuất khẩu xuất trình được bộ
chứng từ phù hợp.

34
Cam kết thanh toán của ngân hàng phát hành là hoàn toàn độc lập với hợp
đồng mua bán giữa người xuất khẩu và người nhập khẩu (quan hệ hợp đồng 1)
và độc lập hoàn toàn với quan hệ hợp đồng giữa nhà nhập khẩu với ngân hàng
phát hành (quan hệ hợp đồng 2). Ngoài ra, cam kết của ngân hàng phát hành
cũng hoàn toàn độc lập với bất kỳ hợp đồng cơ sở nào liên quan đến hàng hóa,
dịch vụ và các hoạt động khác.
Nghĩa vụ của ngân hàng phát hành được quy định tại Điều 7, UCP 600.
Theo đó, nghĩa vụ của ngân hàng phát hành đối với người thụ hưởng là không
hủy ngang và vô điều kiện. Có nghĩa là ngân hàng không được nêu lý do từ
chối thanh toán nếu người bán đã tuân thủ đầy đủ các điều kiện của L/C. Đây
được xem là yếu tố căn bản trong thanh toán quốc tế.
Xét từ góc độ người bán, sau khi hàng hóa được gửi đi theo quy định của
hợp đồng mua bán, lập bộ chứng từ theo quy định của L/C và xuất trình cho
ngân hàng phát hành để được thanh toán. Người bán không cần quan tâm đến
năng lực thanh toán của người mua, bởi vì trách nhiệm thanh toán bộ chứng từ
thuộc về ngân hàng phát hành chứ không phải người mua. Người bán cũng
không cần lo lắng về quy chế quản lý ngoại hối và ngay cả rủi ro chính trị ở
nước người mua, bởi vì trong hầu hết các trường hợp, cam kết của ngân hàng
phát hành được thừa nhận rộng rãi trong nước và quốc tế, do đó, nếu không
thực hiện những gì đã cam kết, thì sẽ ảnh hưởng đến uy tín quốc gia trên trường
quốc tế.
5.3. QUY TRìNH NGHIỆP VỤ GIAO DỊCH L/C
1. Các bên tham gia
a. Người xin mở thư tíndụng (nhà nhập khẩu, người mua)
- Làm giấy đề nghị mở L/C và các thủ tục liên quan gửi tới ngân hàng.
- Thực hiện ký quỹ, nếu ngân hàng yêu cầu.
- Thanh toán phí dịch vụ ngân hàng: phí mở L/C, phí tu chỉnh L/C.
- Phối hợp với ngân hàng kiểm tra tính hợp lệ của bộ chứng từ thanh toán do
người bán gửi tới.
- Có quyền được từ chối thanh toán khi người bán không thực hiện đúng quy
định của L/C.

35
b. Ngân hàng phát hành thư tíndụng (ngân hàng dịch vụ nhà nhập khẩu)
- Yêu cầu người làm đơn mở thư tín dụng phải nộp đủ các hồ sơ và ký quỹ khi
cần thiết để đảm bảo an toàn thanh toán sau này cho ngân hàng.
- Phát hành thư tín dụng theo nội dung của giấy đề nghị mở L/C, thông báo thư
đến người hưởng lợi thông qua ngân hàng đại lý ở nước xuất khẩu.
- Tu chỉnh L/C khi có yêu cầu.
- Kiểm tra tính hợp lệ của bộ chứng từ thanh toán do người xuất khẩu gửi tới. -
Yêu cầu nhà nhập khẩu thanh toán tiền.
- Thanh toán tiền cho người hưởng lợi nếu bộ chứng từ hợp lệ đúng quy định
của L/C.
- Được hưởng phí dịch vụ ngân hàng từ 0,125% đến 0,5% trị giá của L/C.
- Từ chối thanh toán nếu bộ chứng từ bất hợp lệ.
c. Người hưởng lợi thư tín dụng (người xuất khẩu)
- Tiếp nhận L/C bản gốc và đánh giá khả năng thực hiện các nội dung này của
mình.
- Đề nghị tu chỉnh nội dung của L/C khi cần thiết.
- Giao hàng theo đúng quy định của L/C.
- Lập bộ chứng từ thanh toán xuất trình cho ngân hàng theo đúng quy định của
L/C. - Trả các phí dịch vụ ngân hàng như phí thông báo L/C, phí tu chỉnh L/C,
chiết khấu bộ chứng từ, phí kiểm tra bộ chứng từ…
d.Ngân hàng thông báo thư tín dụng (the advising bank)
Đây là ngân hàng phục vụ người xuất khẩu, thường là ngân hàng đại lý của
ngân hàng mở thư tín dụng có trụ sở ở nước xuất khẩu.
- Tiếp nhận L/C bản gốc và chuyển bản gốc L/C tới người xuất khẩu dưới dạng
nguyên văn một cách kịp thời.
- Đánh giá ban đầu tính hợp lệ của bộ chứng từ.
- Chuyển bộ chứng từ thanh toán đến ngân hàng phát hành.
- Thanh toán tiền cho người xuất khẩu nếu được ủy quyền thanh toán.
5.4. QUY TRÌNH MỞ L/C
Quy trình mở L/C bắt đầu từ lúc đơn vị nhập khẩu lập giấy đề nghị mở
L/C gửi ngân hàng và kết thúc khi đơn vị xuất khẩu nhận được L/C do ngân

36
hàng thông báo chuyển đến. Toàn bộ quy trình này liên quan đến 4 bên: đơn vị
nhập khẩu, ngân hàng mở L/C, ngân hàng thông báo và đơn vị xuất khẩu.
Trong đó đơn vị nhập khẩu và ngân hàng mở L/C đóng vai trò chủ động.
Quy trình mở L/C gồm 3 bước:
Bước 1: Lập giấy đề nghị mở L/C
Căn cứ vào hợp đồng mua bán ngoại thương hoặc đơn đặt hàng, tổ chức
nhập khẩu lập giấy đề nghị mở L/C gửi đến ngân hàng phục vụ mình, nơi đơn
vị nhập khẩu mở tài khoản ngoại tệ để yêu cầu ngân hàng mở một L/C cho
người bán hay người xuất khẩu hưởng. Khi lập giấy đề nghị mở L/C, đơn vị
nhập khẩu cần chú ý những điểm cơ bản sau:
 Viết đúng nội dung theo mẫu giấy đề nghị mở thư tín dụng do Ngân hàng mở
thư tín dụng ấn hành.
 Tổ chức nhập khẩu cần phải thận trọng và cân nhắc kỹ lưỡng trước khi đưa ra
những điều kiện ràng buộc bên xuất khẩu vào thư tín dụng, làm thế nào để vừa
đảm bảo quyền lợi của mình, vừa để bên xuất khẩu có thể chấp nhận được.
 Khi lập giấy đề nghị mở thu tín dụng, đơn vị nhập khẩu phải tôn trọng những
điều kiện trên hợp đồng, tránh tình trạng mâu thuẫn trái ngược nhau.
 Giấy đề nghị mở thư tín dụng sẽ được lập tối thiểu là 2 bản. Sau khi ngân hàng
ký nhận, đóng dấu sẽ gởi trả lại cho đơn vị một bản.
 Giấy đề nghị mở thư tín dụng là cơ sở pháp lý để giải quyết tranh chấp giữa
người xin mở thư tín dụng với ngân hàng mở thư tín dụng và là cơ sở để ngân
hàng mở thu tín dụng soạn thảo thư tín dụng gởi cho bên xuất khẩu.
Bước 2: Ký quỹ mở L/C
Căn cứ vào yêu cầu xin mở thư tín dụng và các chứng từ liên quan của
nhà nhập khẩu, nếu đồng ý ngân hàng trích tài khoản đơn vị mở tài khoản tín
dụng số tiền ký quỹ bằng 100% giá trị thư tín dụng trong trường hợp L/C trả
ngay hoặc một tỷ lệ phần trăm trên trị giá thư tín dụng trong trường hợp L/C trả
chậm.
Sau đó ngân hàng lập thư tín dụng gởi cho tổ chức xuất khẩu thông qua
ngân hàng thông báo tại nước người xuất khẩu. Việc chuyển thư tín dụng qua
bên đơn vị xuất khẩu có thể thực hiện bằng đường bưu chính, bằng điện tín

37
hoặc bằng hệ thống SWIFT (Society Worldwide Interbank Finacial
Telecommunication).
Khi quyết định mở L/C, ngân hàng mở L/C phải hiểu rằng, chính ngân
hàng mở L/C là người thanh toán cho người hưởng lợi khi họ thực hiện đúng
các quy định trong L/C cho dù người mở L/C có tiền hay không có tiền, còn
tồn tại hay phá sản. Do đó, ngân hàng mở L/C phải đánh giá khả năng kinh
doanh, đặc biệt là hiệu quả của phương án nhập khẩu hàng hóa và tình hình tài
chính của đơn vị yêu cầu mở L/C.
Cần chú ý rằng L/C là văn bản do ngân hàng mở L/C lập theo yêu cầu của
đơn vị nhập khẩu, chứ không phải văn bản do đơn vị nhập khẩu lập.
Bước 3: Thông báo L/C
Khi nhận được thư tín dụng của ngân hàng mở L/C gởi đến, ngân hàng
thông báo sẽ tiến hành kiểm tra, xác báo điện mở L/C rồi chuyển bản chính L/C
cho nhà xuất khẩu dưới hình thức văn bản “nguyên văn” (nhận thế nào thì
chuyển thế đó). Nếu gửi bằng thư thì kiểm tra chữ ký, gửi bằng điện thì kiểm
tra mã SWIFT
5.5. CÁC LOẠI THƯ TÍN DỤNG
- Thư tín dụng có thể hủy ngang (Revocable Letter of Credit).
- Thư tín dụng không thể hủy ngang (Irrevocable Letter of Credit).
- Thư tín dụng không thể hủy ngang có xác nhận (Confirmed Irrevocable Letter
of Credit).
- Thư tín dụng không thể hủy ngang và không được trùy đòi lại tiền (Irrevocable
without recourse Letter of Credit).
- Thư tín dụng tuần hoàn (Revolving Letter of Credit).
- Thư tín dụng giáp lưng (Back to back L/C)
- Thư tín dụng đối ứng (Reciprocal Letter of Credit).
- Thư tín dụng thanh toán chậm ( Deferred payment L/C)
- Thư tín dụng tài khoản đỏ ( Red clause L/C)
- Thư tín dụng dư phòng (Stand- by L/C)
- Thư tín dụng có điều khoản T/TR (Telegraphic transfer Reimbursement)
- Thư tín dụng chuyển nhượng được ( Irrrvocable transferable Letter of Credit).

38
5.6. QUY TRÌNH NGHIỆP VỤ THANH TOÁN TÍN DỤNG
CHỨNG TỪ
Giải thíchsơ đồ:
(1) Nhà nhập khẩu đặt hàng nhà xuất khẩu
(2) Nhà nhập khẩu làm giấy đề nghị mở L/C và nộp vào ngân hàng các giấy tờ
cần thiết, thực hiện ký quỹ theo yêu cầu để ngân hàng phát hành L/C cho người
xuất khẩu hưởng lợi.
(3) Ngân hàng phát hành L/C theo yêu cầu của giấy đề nghị mở L/C và chuyển
tới ngân hàng đại lý của mình ở nước xuất khẩu.
(4) Ngân hàng thông báo chuyển L/C bản gốc cho nhà xuất khẩu để người này
đánh giá khả năng thực hiện L/C của mình và đề nghị tu chỉnh khi cần.
(5) Nhà xuất khẩu giao hàng theo đúng quy định của L/C.
(6) Người xuất khẩu lập bộ chứng từ theo đúng quy định của L/C và các văn
bản tu chỉnh (nếu có) xuất trình cho ngân hàng đúng thời hạn quy định.
(7) Ngân hàng đại lý sau khi kiểm tra tính hợp lệ của bộ chứng từ thì chuyển
tới ngân hàng phát hành.

39
(8) Ngân hàng phát hành kiểm tra bộ chứng từ thanh toán. Nếu thấy phù hợp
với quy định của L/C thì trích tiền ký quỹ L/C của người nhập khẩu
(9) Giao bộ chứng từ cho nhà nhập khẩu để đi nhận hàng.
(10) Nhà nhập khẩu làm thủ tục nhận hàng và thông quan hàng hóa
(11) Ngân hàng phát hành sẽ chuyển tiền cho ngân hàng thông báo.
(12) Ngân hàng thông báo chuyển tiền cho nhà xuất khẩu.
5.7. ƯU, NHƯỢC ĐIỂM CỦA PHƯƠNG THỨC THANH
TOÁN TÍN DỤNG CHỨNG TỪ
- Lợi ích đối với người xuất khẩu:
 NH sẽ thực hiện thanh toán đúng như qui định trong thư tín dụng bất kể
việc người mua có muốn trả tiền hay không.
 Chậm trễ trong việc chuyển chứng từ được hạn chế tối đa.
 Khi chứng từ được chuyển đến NH phát hành, việc thanh toán được tiến
hành ngay hoặc vào một ngày xác định (nếu là L/C trả chậm).
 KH có thể đề nghị chiết khấu L/C để có trước tiền sử dụng cho việc chuẩn
bị thực hiện hợp đồng
- Lợi ích đối với người nhập khẩu:
 Chỉ khi hàng hóa thực sự được giao thì người nhập khẩu mới phải trả tiền.
 Người nhập khẩu có thể yên tâm là người xuất khẩu sẽ phải làm tất cả
những gì theo qui định trong L/C để đảm bảo việc người xuất khẩu sẽ được
thanh toán tiền (nếu không người xuất khẩu sẽ mất tiền).
- Lợi ích đối với Ngân hàng:
 Được thu phí dịch vụ (phí mở L/C, phí chuyển tiền, phí thanh toán hộ ) đại
khái là có tiền.
 Mở rộng quan hệ thương mại quốc tế
Nhược điểm của phương thức thanh toán tín dụng LC
- Với người xuất khẩu:
Nếu không hiểu rõ về phương thức thanh toán này hoặc do lí do nào đó
mà không xuất trình được bộ chứng từ phù hợp với quy đinh của tín dụng thư.

40
Hoặc xuất trình muộn so với thời hạn hiệu lực của tín dụng thư thì khi đó ngân
hàng sẽ từ chối thanh toán tiền hàng cho nhà xuất khẩu.
- Với người nhập khẩu:
Vì tín dụng thư khi được phát hành ra sẽ độc lập với hợp đồng cơ sở và
ngân hàng phát hành cũng không chịu trách nhiệm kiểm tra về: hình thức, nội
dung, hiệu lực pháp lí, tính thật giả, chính xác của bất kì chứng từ nào trong bộ
chứng từ người xuất khẩu lập. Mà chỉ kiểm tra bề ngoài của bộ chứng từ đó có
phù hợp với điều khoản của L/C hay không. Thì sẽ thanh toán cho người xuất
khẩu mà không cần quan tâm xem chất lượng hay hàng hóa.
5.8. PHẠM VI ÁP DỤNG
Hiện nay, phương thức thanh toán tín dụng chứng từ là phương thức
thanh toán phổ biến tại các ngân hàng thương mại Việt Nam và được sử dụng
trong các hợp đồng như: hợp đồng ngoại thương, hợp đồng ủy thác nhập khẩu,
hợp đồng ủy thác xuất khẩu,…
CHƯƠNG 6: PHÂN TÍCH CÁC PHƯƠNG
THỨC THANH TOÁN ĐƯỢC SỬ DỤNG
TRONG VẬN TẢI HÀNG HÓA GIỮA VIỆT
NAM VÀ THẾ GIỚI
6.1. PHƯƠNG THỨC CHUYỂN TIỀN: (PHƯƠNG THỨC
ĐƠN GIẢN NHẤT)
6.1.1. Rủi ro:
- Thanh toán bằng chuyển tiền trả trước
Nếu các bạn trả trước 100% thì rủi ro hoàn toàn thuộc về nhà nhập khẩu vì có
khả năng
+ Người xuất khẩu giao hàng thiếu về số lượng.
+ Chất lượng hàng hóa không tốt như lúc đầu thỏa thuận
- Thanh toán bằng chuyển tiền trả sau:

41
Việc thanh toán sau 100% thì lúc này rủi ro lại thuộc hoàn toàn về người xuất
khẩu, vì rất có thể người nhập khẩu:
+ Thanh toán chậm.
+ Không thanh toán.
+ Dựa vào đó viện lý do để ép giá.
+ Có trường hợp bên nhà xuất khẩu không giao hàng cho bạn
Ví dụ: Rủi ro do thực hiện sai chỉ dẫn của người chuyển tiền: BIDV nhận được
một chỉ dẫn thanh toán chuyển 500,000 EUR cho người thụ hưởng mở tài
khoản tại ngân hàng BNP Parisbas ở Paris. Tuy nhiên, khi thực hiện lệnh
chuyển tiền, do sơ suất trong việc kiểm tra ngân hàng giữ tài khoản, cán bộ
thanh toán đã chuyển nhầm số tiền trên cho ngân hàng Banque de Paris tại
Paris. 3 ngày sau, người chuyển tiền thông báo cho ngân hàng người thụ hưởng
vẫn chưa nhận được tiền thanh toán và để nghị tra soát. Kiểm tra lại hồ sơ, phát
hiện ra sự nhầm lẫn nói trên, BIDV ngay lập tức yêu cầu ngân hàng Banque de
Paris trả lại khoản tiền chuyển nhầm, đồng thời tạm thời sử dụng tiền của ngân
hàng để trả cho người thụ hưởng theo đúng chỉ dẫn. Phải mất một tuần, sau rất
nhiều điện yêu cầu, Banque de Paris lại khoản tiền chuyển nhầm của BIDV sau
khi đã trừ 100EUR phí dịch vụ.
Khi xuất hàng thủy sản đi Mỹ, một số doanh nghiệp Việt Nam vì muốn xuất
được hàng đã chọn phương thức thanh toán chuyển tiền trả chậm từ 30 đến 45
ngày sau khi hàng đã được tổ chức kiểm định của Mỹ kiểm định và xác nhận
hàng đủ tiêu chuẩn nhập khẩu vào Mỹ, việc chấp nhận phương thức thanh toán
này đã phát sinh tình trạng người bán Việt Nam bị chiếm dụng vốn dài ngày,
người bán không những phải chịu lãi vay ngân hàng mà việc định kỳ hạn nợ
của ngân hàng cũng bị ảnh hưởng, phải gia hạn nó do tiền bán hàng không thu
về kịp theo dự kiến như trường hợp của công ty TNHH XNK Navico, khách
hàng của Ngân hàng Nông nghiệp Việt Nam, hầu như các hợp đồng xuất hàng
thủy sản của công ty đều chấp nhận điều kiện thanh toán trên.
6.1.2. Giải pháp:
- Tìm hiểu rõ đối tác làm ăn của mình:

42
+ Xem đó có phải là công ty thực tế hay là công ty ma lừa đảo bằng việc kiểm
tra giấy tờ có tính pháp lý.
+Tham khảo thông tin từ những đối tác đã từng hợp tác làm ăn với công ty đó.
- Xây dựng lộ trình thanh toán hợp lý
Trước khi thanh toán thì các bạn phải lựa chọn xem chúng ta nên thanh toán ở
thời điểm như thế nào trước, sau hoặc ngay khi kí hợp đồng hoặc giao hàng.
Hoặc cũng có thể lựa chọn thanh toán bao nhiêu % giá trị hợp đồng và thanh
toán nốt phần còn lại ngay khi nhận hàng. Cũng có thể kết hợp cả 2 phương
thức thanh toán với nhau.
Ví dụ: Các bạn có thể kết hợp 2 phương thức thanh toán là điện chuyển tiền và
phương thức thanh toán L/C, tức là có thể đặt cọc trước 30% bằng hình thức
điện chuyển tiền và 70% còn lại thanh toán bằng L/C trả ngay không hủy
ngang.
6.3. PHƯƠNG THỨC NHỜ THU
6.3.1. Rủi ro
- Phương thức nhờ thu trơn:
Độ rủi ro cho nhà xuất khẩu lại cao hơn rất nhiều nên hình thức này hiện nay
không còn được sử dụng nhiều ở Việt Nam.
- Phương thức nhờ thu kèm chứng từ:
Rủi ro phần lớn lại thuộc về người xuất khẩu:
+ Nhà nhập khẩu không nhận hàng.
+ Nhà xuất khẩu lại phải trả thêm phí lưu kho, cũng như các rủi ro cháy nổ
hàng hóa.
+ Mất thêm khoản chi phí nhờ thu trả cho ngân hàng. Trường hợp nếu không
thu được, nhà xuất khẩu phải thanh toán chi phí cho cả 2 ngân hàng.
Ví dụ:
 Người ủy thác: Công ty XNK Việt Nam
 Ngân hàng nhờ thu: Ngân hàng Việt Nam
 Người nhập khẩu: Công ty Singapore
 Mặt hàng: trứng vịt lộn sống

43
Trong đơn nhờ thu, người ủy thác chỉ định ngân hàng A ở Singapore làm ngân
hàng thu hộ, nhưng NH A không phải là NH đại lý của NH Việt Nam. Để nhờ
thu thực hiện được, trong lệnh nhờ thu NH Việt Nam chỉ định NH B là NH đại
lý làm NH thu hộ. Sau đó NH B chuyển bộ chứng từ đến NH A để xuất trình và
thu tiền nhà nhập khẩu. Nhà NK trả tiền, nhận bộ chứng từ và đi nhận hàng. Do
chứng từ qua 3 NH nên bị chậm mất 4 ngày, khi nhận hàng thì toàn bộ trứng vịt
lộn sống đã nở thành vịt con. Hỏi ai là người chịu trách nhiệm?
Ở tình huống này phải xác định đơn ủy thác nhờ thu là hợp đồng kinh tế giữa
người ủy thác và NH nhờ thu. Trong trường hợp này, NH nhờ thu là NH Việt
Nam đã có hành vi không đúng với hợp đồng ủy thác nên mọi hậu quả phát
sinh về hành vi không được ủy thác đều do NH nhờ thu gánh chịu. Néu trong
đơn có những điều khoản hay nội dung không khả thi hay không rõ ràng thì
NH nhờ thu phải trao đổi với người ủy thác để làm rõ, chỉ khi các chỉ thị trong
đơn là rõ ràng và khả thi thì mới tiến hành xử lý nhờ thu. Tuy nhiên, nếu người
ủy thác không chỉ định NH thu hộ ở nước ngoài thì NH thu hộ có thể tự mình
chọn NH thu hộ thích hợp ở nước người nhập khẩu mà không gánh chịu trách
nhiệm gì.
6.3.2 Giải pháp
- Tìm hiểu thật kỹ đối tác: Xem đối tác có đáng để tin tưởng hay không.
- Nên lựa chọn những đối tác đã từng hợp tác làm ăn lâu năm và đáng tin
tưởng.
- Kết hợp việc thanh toán có bảo lãnh với ngân hàng
6.4. PHƯƠNG THỨC TÍN DỤNG CHỨNG TỪ (L/C)
6.4.1. Rủi ro:
Đây là phương thức an toàn nhất cho cả người nhập khẩu và người xuất khẩu.
Tuy nhiên vẫn còn tồn tại rủi ro sau:
- Đối với người xuất khẩu:
+ Nếu người NK chậm mở L/C, không mở L/C khi mà người XK đã làm hàng
ra sẵn lại không thể giao hàng/bán hàng.

44
+ Ngân hàng mở kiểm tra chứng từ rất gắt gao. Có nhiều trường hợp người XK
bị ngân hàng này từ chối thanh toán do người XK yếu kém trong khâu chuẩn bị
chứng từ của hàng hoá.
- Đối với người nhập khẩu:
+ Phương thức này không đảm bảo được rằng người XK sẽ giao hàng hoặc
giao hàng đúng hạn.
+Khi nhận hàng không chắc chắn được số lượng hàng có đủ không, và chất
lượng hàng hóa có đảm bảo như yêu cầu hay không.
+ Về bản chất, người NK phải trả tiền trước khi nhận được hàng trong tay (thực
hiện ký quỹ tức là phải giam tiền của mình tại ngân hàng Mở). Trường hợp
hàng có vấn đề hoặc người XK không giao hàng, người NK sẽ rất rủi ro.
Ví dụ: Công ty thép Việt Nam ký hợp đồng nhập khẩu thép của công ty
xuất khẩu A ( tại nước Nga). Sô lượng 20,000 cuộn, trọng lượng: 500kg/cuộn.
Tổng số 10,000 tấn +/- 5%. Cảng đến là cảng Hải Phòng. Công ty thép Việt
Nam viết đơn xin mở L/C tới ngân hàng Techcombank yêu cầu mở LC cho
công ty A hưởng lợi với nội dung như hợp đồng nhưng thiếu chi tiết trọng
lượng cuộn bằng 500kg. Ngân hàng Techcombank mở LC như đơn (cũng thiếu
trọng lượng cuộn). Tàu đến cảng Hải Phòng giao dư 20,000 cuộn, cảng vụ thấy
trên tàu còn nhiều thép cùng chung loại và yêu câu giám định. Trọng lượng
bình quân cuộn là 369kg/cuộn, người bán giao hàng lập bộ chứng từ phù hợp
LC và được thanh toán. Song còn thiếu: 131 kg/cuộn tương đương với 2620
tấn/tổng số.Theo ví dụ trên ta thấy rằng, trách nhiệm ở đây hoàn toàn thuộc về
người mua và ngân hàng không có sai phạm. Tuy nhiên trong quan hệ khách
hàng giữa người mua và người bán có trách nhiệm hợp đồng, việc giao nhầm
thuộc lỗi cố ý của người bán. Đây được cho là hành vi lừa đảo, cố ý làm sai do
L/C mở tại ngân hàng Techcombank không ghi rõ trọng lượng của cuộn.
6.4.2 Giải pháp:
- Tìm hiểu rõ đối tác của mình: có uy tín hay là công ty lừa đảo.
- Nhờ hoặc thuê 1 bên thứ 3 giám định về số lượng và chất lượng sản phẩm
trước khi xuất hàng, sau đó có giấy xác nhận của giám định kèm theo bộ hồ
sơ chứng từ xuất trình cho ngân hàng để cho Ngân hàng thanh toán.

45
CHƯƠNG 7: KIẾN NGHỊ VÀ KẾT LUẬN
7.1. KIẾN NGHỊ:
7.1.1. Đối với cơ quan quản lývĩ mô của Nhà nước.
Cùng với sự phát triển của nền kinh tế thị trường có sự quản lý ĩ mô của
nhà nước,theo định hướng xã hội chủ nghĩa, vai trò điều khiể vĩ mô Nhà nước
ngày càng được khẳng định. Hơn nữa, xu thế quốc tế hoá nền kinh tế của
thế giới đã đem lại cho mỗi quốc gia những cơ hội đồng thời cũng là
những thách thức lớn.Lức này, cần phải có bàn tay định hướng của Nhà nước
để đưa đất nước đi đúng mục tiêu của mình.
Đối với hoạt động Thanh toán quốc tế nói chung và hoạt động thanh toán
hàng hoá XNK theo phương thức tín dụng chứng từ nói riêng trong mỗi thời kỳ
rất cần đến sự lãnh đạo và định hướng của chính phủ để ngày càng mở rộng và
phát triển, đồng thời tránh các rủi ro có thể xảy ra cho các ngân hàng cũng như
các doanh nghiệp kinh doanh XNK.
Như vậy, với thực trạng hệ thống pháp luật chưa đồng bộ như nước ta
hiện nay, Nhà nước cần sớm ban hành các văn bản pháp luật cho giao dịch
thanh toán XNK, như các văn bản luật, dưới luật quy định và hướng dẫn giao
dịch thanh toán theo phương thức tín dụng chứng từ, trong đó quy định rõ
quyền lợi và nghĩa vụ của người mua và người bán trong hợp đồng ngoại
thương cũng như quyền và lợi ích của các ngân hàng tham gia trong giao dịch
thanh toán tín dụng chứng từ.
Hiệu quả của hoạt động thanh toán hàng hoá XNK bằng phương thức
tín dụng chứng từ chịu sự ảnh hưởng của chất lượng hoạt động kinh doanh của
các doanh nghiệp XNK.Do đó, tăng cường vai trò quản lý của Nhà nước trong
chính sách tiền tệ để khuyến khích và thúc đẩy hoạt động XNK.
Mặt khác, để đẩy mạnh hoạt động XNK, Nhà nướccần có chính sách đẩy
mạnh công tác đối ngoại, đặc biệt là công tác thương mại với các thị trường
mới như Nhật Bản,Mỹ, các nước trong khối ASEAN…, tham gia tổ chức
thương mại thế giới WTO.

46
Ngoài ra,Nhà nước cần củng cố và phát triển Hiệp hội ngân hàng VN, tạo
điều kiện cho ngân hàng thương mại VN hợp tác tìm hiểu khách hàng và đối
tác,giúp đở và tương trương trợ lẫn nhau trong quá trình hoà nhập vào cộng
đồng thế giới, cùng nghiên cứu trao đổi, hạn chế bớt rủi ro.
Hơn nữa, cần cải cách mạnh mẽ các thủ tục hành chín trong quản lý
XNK, tinh giảm thủ tục hải quan.Tăng cường hơn nữa công tác chống buôn
lậu và quản lý thị trường nội địa nhằm tăng thu ngân sách, bảo hộ nền sản
xuất trong nước, tăng cường ngoại tệ thanh toán qua ngân hàng.
Hiện nay, tỷ giá giữa đồng VND $ USD, EURO liên tục biến động đã tác
động tới tình hình kinh doanh của các doanh nghiệp XNK. Vì vây, ngân hàng
cân có chính sách điều tiết tỷ giá thích hợp theo hướng tự do hoá với những
bước đi thích hợp nhằm kích thích xuất khẩu và bảo hộ nhập khẩu trong nước.
7.1.2. Đối với ngân hàng Nhà nước.
a. NHNN cần có những biện pháp hoàn thiện và phát triểnthị trường
mua bán ngoại tệ liênngân hàng.
Thị trường ngoại tệ liên ngân hàng là thị trường nhằm giải quyết các quan
hệ trao đổi, cung cấp ngoại tệ giữa NHNN với các ngân hàng thương mại và
giữa các ngân hàng thương mại với nhau.
Vì vậy, để SGDI_NHĐT&PTVN mở rộng quan hệ thanh toán quốc tế,
phục vụ tốt cho hoạt động XNK hàng hoá thì việc phát triển thị trường ngoại tệ
liên ngân hàng là rất cần thiết.
Trong thời gian tới, để hoàn thiện và phát triển thị trường ngoại tệ liên
ngân hàng, ngân hàng Ngân hàngà nước và các đối tượng có liên quan cần thực
hiện các công việc sau:
- Thứ nhất, cần giám sát và buộc các NHTM phải xử lý trạng thái ngoại
hói của mình trong ngay bằng việc mua bán ngoại tệ trên thị trườngngoại tệ
liên ngân hàng.
- Thứ hai, mở rộng đối tượng tham gia vào thị truờng.
- Thứ ba, phát triển các nghiệp vụ vay mượn ngoại tệ, nghiệp vụ đầu cơ và
các hình thức mua bán ngoại tệ như mua bán kỳ hạn, hợp đồng tương lai…
b. Ngân hàng Nhà nước nên thực hiện chính sách tỷ giáhối đoái thích

47
hợp sao cho tỷ giáluôn dảm bảo có lợi cho các nhà XNK.
NHNN với vai trò tham mưu cho Chính Phủ đưa ra những chính sách quản lý
ngoại tệ có hiệu quả nhằm ổn định thị trường ngoại tệ, tạo môi trường thuận lợi
cho các doanh nghiệp hoạt động XNK.
7.1.3. Đối với SGDI-NHĐT&PTVN.
SGD cần chú trọng tới công tác đào tạo và tái đào tạo các
thanhctoán viên, tạo cơ hội cho họ cập nhật những kiến thức mới trong lĩnh
vực Thanh toán quốc tế. Hơn nưa, ngân hàng nên thành lập quỹ đào tạo, liên hệ
với các ngân hàng đại lý cử cán bộ đi học hỏi kinh nghiệm và thực tế ở nước
ngoài.
Mặt khác, đội ngũ cán bộ thanh toán viên của ngân hàng còn thiếu, đặc
biệt là ở các chi nhánh. Một cán bộ phải kiêm nhiệm nhiều công việc khác
nhau, giải quyết công việc đôi khi bị chồng chéo. Do đó, NHĐT&PTVN cần
bổ xung nhân lực cho các chi nhánh, nhất là cán bộ có kiến thức chuyên môn,
giỏi ngoại ngữ và am hiểu tin học.
Bên cạnh đó NH nên đa dạng hoá các hình thức cho vay tai trợ, nâng
cao mức chiết khấu bộ chứng từ và có chính sách cho vay ưu đãi đối với các
khách hàng có uy tín, có nguồn trả nợ bảo đảm.
Hơn thế nữa, NH nên tăng cường đầu tư cơ sở vật chất trang thiết bị hiện
đại, phù hợp đảm bảo cạnh tranh, hội nhập, mở rộng thị phần, nhất là ở những
địa bàn trọng điểm.
Cuối cùng, NH cần quan tâm mở rộng mạng lưới quan hệ đại lý với các
NH đại lý trên thế giới, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động Thanh toán quốc
tế. Từ đó nâng cao chất lượng và phạm vi hoạt động Thanh toán quốc tế theo
phương thức tín dụng chứng từ.
7.2. KẾT LUẬN
Việt Nam bước vào nền kinh tế thị trường và hội nhập vào nền kinh tế
mậu dịch thế giới từ cuối thập niên 80. Hoạt động thương mại và Ngân hàng
đang ngày một sôi động và phát triển, nhất là khi có sự hiện diện của các nhà
đầu tư nước ngoài, đặc biệt là các chi nhánh Ngân hàng nước ngoài. Hoạt động

48
thanh toán hàng hoá xuất nhập khẩu không những tăng lên về kim ngạch mà
tăng lên cả về quy mô và chất lượng.
Cùng với sự phát triển đó, hoạt động của các Ngân hàng thương mại trong
nước ngày càng được mở rộng. Tuy nhiên, hoạt động này cũng vấp phải rất
nhiều khó khăn do sự cạnh tranh gay gắt với các Ngân hàng liên doanh, các chi
nhánh Ngân hàng nước ngoài. SGDI_NHĐT&PTVN cũng là một trong số các
Ngân hàng thương mại nước ta đang đứng trước thực trạng đó. Để đứng vững
duy trì và phát triển uy tín của mình trên thị trường quốc tế thì việc nâng cao
chất lượng thanh toán hàng hoá theo phương thức tín dụng chứng từ là yêu cầu
bức thiết với Ngân hàng.

49
LỜI CẢM ƠN
Trong quá trình nghiên cứu đề tài do kiến thức lý thuyết còn hạn chế, hiểu biết
thực tế còn yếu và thời gian làm bài có hạn nên chắc chắn đề tài còn nhiều
thiếu sót. Vì vậy nhóm em rất mong nhận được sự góp ý, chỉ bảo của Thầy giáo
vànhận xét của các bạn để đề tài của nhóm em hoàn thiện hơn nữa.
Cuối cùng em thay mặt nhóm xin gửi lời cảm ơn chân thành đến thầy
TS.Nguyễn Minh Hiếu và tập thể đã tận tình hướng dẫn và giúp đỡ nhóm hoàn
thành được chủ đề này.
Em xin chân thành cảm ơn!

50
TÀI LIỆU THAM KHẢO
· Giáo trình Quản trị tác nghiệp thương mại quốc tế – Học viện Tài chính.
· Giáo trình nghiệp vụ ngoại thương – Đại học Kinh tế Quốc dân.
· Giáo trình thanh toán quốc tế – Đại học Ngoại thương.
· Các văn bản pháp quy về thủ tục hải quan hiện hành.

Báo cáo Thương vụ vận tải Phương thức thanh toán quốc tế.docx

Recomendados

Recomendados

Mais conteúdo relacionado

Semelhante a Báo cáo Thương vụ vận tải Phương thức thanh toán quốc tế.docx

Semelhante a Báo cáo Thương vụ vận tải Phương thức thanh toán quốc tế.docx (20)

Mais de TÀI LIỆU NGÀNH MAY

Mais de TÀI LIỆU NGÀNH MAY (20)

Último

Último (20)

Báo cáo Thương vụ vận tải Phương thức thanh toán quốc tế.docx