SlideShare uma empresa Scribd logo
1 de 41
2018.05.01
ЦАХИМ ГЭМТ ХЭРГЭЭС
УРЬДЧИЛАН СЭРГИЙЛЭХ НЬ
Л.ГАЛБААТАР
Монголын Хуульчдын холбооны гишүүн-хуульч, судлаач
http://galbaatar.blogspot.com/
Мэдээллийн аюулгүй байдлын эрх зүйн
асуудал:
Бүтээлийн тухай
Агуулга
1. Үндсэн ойлголт
2. Кибер гэмт хэргийн
төрөл, хэлбэр
3. Гэмт хэрэгтэй
тэмцэх бүтэц
4. Урьдчилан
сэргийлэх арга зам
5. АНХААРАХ АСУУДАЛ: ТЭНЦВЭРИЙГ ХАНГАХ НЬ
ҮНДСЭН ОЙЛГОЛТ, ТАНИН МЭДЭХҮЙ
Нэршил
... гэмт хэрэг
•цахим /кибер /интернет /компьютер
Кибер гэмт хэргийн шалтгаан
Кибер гэмт хэргийн шалтгаан
= Цахим засаг (87%)
Мэдээллийн аюулгүй байдлын үндэс
1994 2010
Монгол Улсын мэдээллийн
аюулгүй байдлын бодлого
Мэдээллийн аюулгүй байдлын үндэс
КИБЕР ГЭМТ ХЭРГИЙН ТӨРӨЛ,
ХЭЛБЭР
Кибер гэмт хэрэг гэж юу вэ?
11
Кибер гэмт
хэргийн
конвенц,
2001
Эрүүгийн
хууль,
2002, 2015
Дэлхийн
эрүүгийн
загвар
хууль,
2007
Кибер гэмт хэрэг гэж юу вэ?
Компьютерын мэдээлэл, сүлжээний бүрэн бүтэн,
нууцлагдсан, хүртээмжтэй байдлын эсрэг зөрчил
Компьютер ашиглаж үйлдэх зөрчил
Интернет дэх зохистой агуулгын эсрэг зөрчил
Интернет дэх оюуны өмчийн эсрэг зөрчил
12
Кибер гэмт хэргийн төрөл, хэлбэр
Төрөл Үйлдэл
1. Компьютерын
мэдээлэл,
сүлжээний бүрэн
бүтэн,
нууцлагдсан,
хүртээмжтэй
байдлын эсрэг
зөрчил
- Хууль бус хандалт
- Хууль бусаар дундаас нь
мэдээлэл олзлох
- Өгөгдөлд саад хийх
- Сүлжээнд саад хийх
- Тоног төхөөрөмжийг
урвуулан ашиглах
13
Кибер гэмт хэргийн төрөл, хэлбэр
Төрөл Үйлдэл
2. Компьютер
ашиглаж үйлдэх
зөрчил
- Компьютер ашиглан
хуурамч баримт үйлдэх
- Компьютер ашиглан
залилах
14
Кибер гэмт хэргийн төрөл, хэлбэр
Төрөл Үйлдэл
3. Интернет дэх
зохистой агуулгын
эсрэг зөрчил
- Хүүхдийн
порнографтай
холбоотой гэмт хэрэг
15
Кибер гэмт хэргийн төрөл, хэлбэр
4. Интернет дэх
оюуны өмчийн
эсрэг зөрчил
- Зохиогчийн эрх болон
түүнд хамаарах эрхийг
зөрчсөн гэмт хэрэг
16
Кибер гэмт хэргийн бүрэлдэхүүн
Гэмт хэргийн обьект
№ Кибер гэмт хэргийн
конвенц, 2001
Эрүүгийн хууль,
2002
Эрүүгийн хууль,
2015
1 компьютерын
мэдээлэл, сүлжээний
нууцлал, бүрэн бүтэн
байдал, ашиглалт
иргэн,
байгууллагын
мэдээллийн
аюулгүй байдал
иргэн,
байгууллагын
мэдээллийн
аюулгүй байдал
2 хүүхэд, гэр бүл,
нийгмийн цахим
аюулгүй байдал
- хүүхэд, гэр бүл,
нийгмийн цахим
аюулгүй байдал
3 зохиогчийн эрх болон
түүнд хамаарах эрх
- -
Кибер гэмт хэргийн бүрэлдэхүүн
Халдлагын зүйл
№ Кибер гэмт хэргийн
конвенц, 2001
Эрүүгийн хууль, 2002 Эрүүгийн хууль, 2015
1 компьютерын
мэдээлэл, сүлжээ
компьютер, компьютерын
программ, түүний
төхөөрөмж
цахим төхөөрөмж,
мэдээллийн сүлжээ
2 компьютер компьютер, мэдээллийн
сүлжээнд хадгалагдаж
байгаа болон дамжуулж
байгаа мэдээлэл
цахим төхөөрөмжид
хадгалагдаж байгаа
мэдээлэл
3 ёс зүйтэй агуулга компьютер, мэдээллийн
хамгаалалттай сүлжээ
хувь хүн нууцалж
хамгаалсан, олон
нийтэд ил болгоогүй
баримт, мэдээлэл
4 зохиогчийн эрх
болон түүнд
хамаарах эрхийн
бүтээл
компьютерын мэдээлэл ёс зүйтэй агуулга
цахим карт
Кибер гэмт хэрэг үйлдэгсэд
Тагнуулын алба
Кибер террористууд
Гэмт хэргийн бүлэглэл
Хактивистууд
Хакер
Сэтгэл дундуур үлдэгсэд
19
КИБЕР ГЭМТ ХЭРЭГТЭЙ ТЭМЦЭХ
БҮТЭЦ
Кибер аюулгүй байдлыг хангах бүтэц
ҮАБЗ
УИХ Ерөнхийлөгч Засгийн газар
Төрийн
байгууллагууд
ТЕГ-
Кибер аюулгүй байдлын газар
Үндэсний дата төв
Харилцаа Холбооны
Зохицуулах Хороо
Орон нутгийн
байгууллагууд
ҮАБЗ-ийн НБД
Кибер гэмт хэрэгтэй тэмцэх бүтэц
•Шүүгч, прокурор, цагдаа мэргэшсэн үү?
•Хэргийг хэрхэн зүйлчилж байна вэ?
•Шинжээчийг хэрхэн томилж байна вэ?
Шүүгч
ЦагдааПрокурор
Кибер гэмт хэргийг илрүүлэх нь
Цахим нотлох баримтын онцлог
Хэврэг
Хувиргахад амархан
Тархан байршсан хадгалалт
Техникийн дэвшлийн хурд
№ Тоон шинжилгээ хийх үе шат
1
Нотлох баримтыг адилтган таних, байршлыг
илрүүлэх
2 Нотлох баримтыг цуглуулах, хадгалах
3
Компьютерын технологи болон цахим нотлох
баримтыг шинжлэн судлах
4
Нотлох баримтыг шүүхэд танилцуулах: Нотлох
баримт цуглуулсан үйл ажиллагааг тайлбарлах
УРЬДЧИЛАН СЭРГИЙЛЭХ АРГА
ЗАМ
Кибер гэмт хэргийн
хохирогч болох
үндсэн хэлбэр:
• Нууц үг /нэвтрэх үг/-гүй байх
• Нууц үгээ бусдад алдах
• Нууц үгээ тогтмол солихгүй
байх
• Хувийн мэдээллээ дэлгэх
• Хуурамч хаяг, үйлчилгээ
хэрэглэх буюу түүнд хууртах
Кибер гэмт хэргийн хохирогсод
26
Кибер гэмт хэргийн хохирогсод
27
• “Би интернет хэрэглэдэг ч онлайн худалдаанд
оролцдоггүй. Тиймээс би кибер гэмт хэргийн хохирогч
болохгүй.”
• “Интернэт бол маш том орон зай. Интернетийн залилан,
хувийн мэдээллийн хулгайд санаа зовох шаардлагагүй.
Интернетийг их хэрэглэхгүй бол таныг хэн ч тоохгүй.”
Кибер гэмт хэргээс
урьдчилан
сэргийлэх Арга
зам
ЭРХ ЗҮЙ
ЗОХИОН
БАЙГУУЛАЛТ
ТЕХНИК,
ТОНОГ
ТӨХӨӨРӨМЖ
Кибер гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх
Мэдээллийн
аюулгүй
байдлын тухай
хууль
Тусгайлсан
бодлого,
журам
Дотоод
дүрэм,
журам
Эрх зүйн
зохицуулалт
Кибер гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх
Сургалт
Мэдээлэлд
хандах
нөхцөлийн
ялгамжтай
байдал
Соёл,
хандлага
Зохион байгуулалт
Кибер гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх
Аюулгүй
байдлын
тоног
төхөөрөмж
Аюулгүй
байдлын
програм
хангамж
Хувийн
хэрэглээний
төхөөрөмж,
програм
хангамж
Техник, тоног төхөөрөмж
ХИЙЖ БОЛОХ ЗҮЙЛ
• ОЙЛГОЛТ, МЭДЛЭГТЭЙ БАЙХ.
• Танаас хувийн мэдээлэл хүссэн сэжиг
бүхий мэйл, хуудас нь хэрэгтний
өгөөш, гэмт үйлдлийн халхавч байдаг.
• Хэр баргийн хүн мэдэхээргүй нууц код
ашиглах /Том үсэг, тоо, тусгай тэмдэгт
орсон байх/
• Фэйсбүүктээ гар утас, ажил болон
гэрийн хаяг зэргээ бичихгүй байх
• Нүүр зурган дээрээ өөрийнхөө зургийг
тавиагүй болон танихгүй фэйсбүүк
хаягийг найзаараа бүртгэхгүй байх
• Ямар нэгэн зүйл бичихдээ "Location"
буюу байршлаа бусдад мэдэгдэхгүй
байх
• Чатаар найз орж ирээд сэжигтэй яриа
өрнүүлбэл тухайн хүн рүү шууд утсаар
холбогдон баталгаажуулах.
• ПРОГРАМ ХАНГАМЖАА ТОГТМОЛ
ШИНЭЧИЛЖ БАЙХ.
• ВИРУСНЫ ЭСРЭГ ПРОГРАМ
ХАНГАМЖ АШИГЛАХ.
ХИЙЖ БОЛОХГҮЙ ЗҮЙЛ
• ЭХ ҮҮСВЭРИЙГ НЬ
МЭДЭХГҮЙГЭЭР ХАВСРАЛТ,
ХОЛБООС ДЭЭР ДАРАХ.
• Сэжиг бүхий дүрс бичлэг, зураг
нь үнэндээ таны хувийн
мэдээллийг хулгайлах
зорилготой хортой програм
байдаг. Спам, хуурамч мэйлд
хуурагдсанаар та хувийн чухал
мэдээллээ кибер гэмт
хэрэгтэнд алдах нөхцөл
болдог.
• ШААРДЛАГАГҮЙ НӨХЦӨЛД
ХУВИЙН МЭДЭЭЛЛЭЭ ӨГӨХ.
• НИЙТИЙН СҮЛЖЭЭНИЙ
КОМПЬЮТЕР, ИНТЕРНЭТЭЭС
ХУВИЙН ХАЯГТ НЭВТРЭХ.
Хуурамч апп
хэрэглэхээс
сэргийлэх
• Зохиогчийн мэдээллийг
шалгах
• Бусад хэрэглэгчийн
сэтгэгдэл, үнэлгээтэй
танилцах
• Огноог шалгах
• Хэдэн удаа татаж
авсныг шалгах
• Үг, үсгийн алдааг
шалгах
• Хувийн мэдээллийн
талаарх нөхцөлтэй
танилцах
• Албан ёсны вэб
сайтаас татах
АНХААРАХ АСУУДАЛ:
ТЭНЦВЭРИЙГ ХАНГАХ НЬ
Цахим орчин дахь эрх зүйн зохицуулалт
Цахим орчин
дахь эрх,
эрх чөлөө
Кибер
аюулгүй
байдал
Тогтвортой хөгжлийн зорилтууд ба МХХ-ны технологи
Бүс нутаг Улс
Олон улсын үзүүлэлт
Цахим засгийн
хөгжлийн индекс
2016
Кибер аюулгүй
байдлын индекс
2016
Европ
ИБУИНВУ 1 12
Эстони 13 5
ОХУ 35 10
Aзи-Номхон
далай
Aвстрали 2 7
БНХАУ 63 32
Энэтхэг 107 23
БНСУ 3 13
Aфрик ӨАБНУ 76 57
Aмерик,
Карибын
тэнгис
АНУ 12 2
Панам 99 61
Цахим засгийн хөгжлийн индекс ≠ Кибер аюулгүй байдлын индекс
Кибер аюулгүй байдал ба цахим орчин дахь хүний
эрхийн зохист харьцаа
Түвшин/Улс Эстони ОХУ Энэтхэг
Кибер аюулгүй байдлын
индексийн түвшин-2016
Тэргүүлэх Тэргүүлэх Хөгжиж буй
Цахим орчин
дахь эрх
чөлөө-2016
/0=Хамгийн
эрх
чөлөөтэй,
100=Эрх
чөлөөгүй/
Интернет
хэрэглээнд
учрах саад
0/25 10/25 12/25
Агуулгын
хязгаарлалт
3/35 23/35 9/35
Хэрэглэгчийн
эрхийн зөрчил
3/40 32/40 20/40
Нийт оноо
6
эрх чөлөөтэй
65
эрх чөлөөгүй
41
хагас эрх
чөлөөтэй
Аюулгүй байдал ба цахим
орчин дахь эрх чөлөө
хоорондын тэнцвэр
Тэнцвэржсэн Тэнцвэржээгүй Тэнцвэржээгүй
Цахим орчин дахь эрх зүйн
зохицуулалтын хандлага
Кибер
аюулгүй
байдал
Цахим
орчин
дахь
эрх, эрх
чөлөө
АНХААРАЛ ХАНДУУЛСАНД
БАЯРЛАЛАА!
ЧӨЛӨӨТЭЙ АСУУГААРАЙ!
http://galbaatar.blogspot.com/

Mais conteúdo relacionado

Mais procurados

эрдэм шинжилгээний ажил бичих заавар
эрдэм шинжилгээний ажил бичих зааварэрдэм шинжилгээний ажил бичих заавар
эрдэм шинжилгээний ажил бичих зааварШинэбаяр Найдан
 
харилцааны ур чадваруудыг хөгжүүлэх аргууд
харилцааны ур чадваруудыг хөгжүүлэх аргуудхарилцааны ур чадваруудыг хөгжүүлэх аргууд
харилцааны ур чадваруудыг хөгжүүлэх аргуудazora14
 
хөдөлмөр эрхлэлт ба ажилгүйдэл
хөдөлмөр эрхлэлт ба ажилгүйдэлхөдөлмөр эрхлэлт ба ажилгүйдэл
хөдөлмөр эрхлэлт ба ажилгүйдэлZaya G
 
хөдөлмөр эрхлэлт
хөдөлмөр эрхлэлтхөдөлмөр эрхлэлт
хөдөлмөр эрхлэлтAska Ashka
 
Эрүүл мэндийн тогтолцоо,тусламж үйлчилгээний хууль эрх зүйн орчин
Эрүүл мэндийн тогтолцоо,тусламж үйлчилгээний хууль эрх зүйн орчинЭрүүл мэндийн тогтолцоо,тусламж үйлчилгээний хууль эрх зүйн орчин
Эрүүл мэндийн тогтолцоо,тусламж үйлчилгээний хууль эрх зүйн орчинBatzusemSharkhuu
 
ТӨРӨӨС АВАХ ХАЛАМЖ ҮЙЛЧИЛГЭЭ /нийгмийн халамж/
ТӨРӨӨС АВАХ ХАЛАМЖ ҮЙЛЧИЛГЭЭ /нийгмийн халамж/ТӨРӨӨС АВАХ ХАЛАМЖ ҮЙЛЧИЛГЭЭ /нийгмийн халамж/
ТӨРӨӨС АВАХ ХАЛАМЖ ҮЙЛЧИЛГЭЭ /нийгмийн халамж/Umguullin Mongol Umguulugch
 
Багц мэдээлэл
Багц мэдээлэлБагц мэдээлэл
Багц мэдээлэлNandia Naagii
 
Зохион байгуулалт, захирамжлалын баримт бичиг
Зохион байгуулалт, захирамжлалын баримт бичигЗохион байгуулалт, захирамжлалын баримт бичиг
Зохион байгуулалт, захирамжлалын баримт бичигipsrgovmn
 
хүүхэд хамгааллын тухай ойлголт
хүүхэд хамгааллын тухай ойлголтхүүхэд хамгааллын тухай ойлголт
хүүхэд хамгааллын тухай ойлголтnansaaa
 
Мэдээллийн аюулгүй байдлын эрх зүйн зохицуулалт
Мэдээллийн аюулгүй байдлын эрх зүйн зохицуулалтМэдээллийн аюулгүй байдлын эрх зүйн зохицуулалт
Мэдээллийн аюулгүй байдлын эрх зүйн зохицуулалтGalbaatar Lkhagvasuren
 
Бие даалтын стандарт
Бие даалтын стандартБие даалтын стандарт
Бие даалтын стандартAdilbishiin Gelegjamts
 
Хүүхэд хамгааллын талаарх эцэг эхчүүдийн ойлголт хандлага, түүнийг дээшлүүлэх нь
Хүүхэд хамгааллын талаарх эцэг эхчүүдийн ойлголт хандлага, түүнийг дээшлүүлэх ньХүүхэд хамгааллын талаарх эцэг эхчүүдийн ойлголт хандлага, түүнийг дээшлүүлэх нь
Хүүхэд хамгааллын талаарх эцэг эхчүүдийн ойлголт хандлага, түүнийг дээшлүүлэх ньAnkhbileg Luvsan
 
5. мэдээллийн аюулгүй байдал
5. мэдээллийн аюулгүй байдал5. мэдээллийн аюулгүй байдал
5. мэдээллийн аюулгүй байдалGansvkh
 
2011.11.30 Гамшиг, гамшигын удирдлагын тухай, С. Хүрэлсүх
2011.11.30 Гамшиг, гамшигын удирдлагын тухай, С. Хүрэлсүх 2011.11.30 Гамшиг, гамшигын удирдлагын тухай, С. Хүрэлсүх
2011.11.30 Гамшиг, гамшигын удирдлагын тухай, С. Хүрэлсүх The Business Council of Mongolia
 
4. Тайлан бичих.pdf
4. Тайлан бичих.pdf4. Тайлан бичих.pdf
4. Тайлан бичих.pdfSuvaSuva1
 
монгол хэл өргөдөл
монгол хэл өргөдөлмонгол хэл өргөдөл
монгол хэл өргөдөлBama740517
 

Mais procurados (20)

эрдэм шинжилгээний ажил бичих заавар
эрдэм шинжилгээний ажил бичих зааварэрдэм шинжилгээний ажил бичих заавар
эрдэм шинжилгээний ажил бичих заавар
 
харилцааны ур чадваруудыг хөгжүүлэх аргууд
харилцааны ур чадваруудыг хөгжүүлэх аргуудхарилцааны ур чадваруудыг хөгжүүлэх аргууд
харилцааны ур чадваруудыг хөгжүүлэх аргууд
 
хөдөлмөр эрхлэлт ба ажилгүйдэл
хөдөлмөр эрхлэлт ба ажилгүйдэлхөдөлмөр эрхлэлт ба ажилгүйдэл
хөдөлмөр эрхлэлт ба ажилгүйдэл
 
хөдөлмөр эрхлэлт
хөдөлмөр эрхлэлтхөдөлмөр эрхлэлт
хөдөлмөр эрхлэлт
 
төр гэж юу вэ
төр гэж юу вэтөр гэж юу вэ
төр гэж юу вэ
 
Эрүүл мэндийн тогтолцоо,тусламж үйлчилгээний хууль эрх зүйн орчин
Эрүүл мэндийн тогтолцоо,тусламж үйлчилгээний хууль эрх зүйн орчинЭрүүл мэндийн тогтолцоо,тусламж үйлчилгээний хууль эрх зүйн орчин
Эрүүл мэндийн тогтолцоо,тусламж үйлчилгээний хууль эрх зүйн орчин
 
ТӨРӨӨС АВАХ ХАЛАМЖ ҮЙЛЧИЛГЭЭ /нийгмийн халамж/
ТӨРӨӨС АВАХ ХАЛАМЖ ҮЙЛЧИЛГЭЭ /нийгмийн халамж/ТӨРӨӨС АВАХ ХАЛАМЖ ҮЙЛЧИЛГЭЭ /нийгмийн халамж/
ТӨРӨӨС АВАХ ХАЛАМЖ ҮЙЛЧИЛГЭЭ /нийгмийн халамж/
 
Багц мэдээлэл
Багц мэдээлэлБагц мэдээлэл
Багц мэдээлэл
 
Зохион байгуулалт, захирамжлалын баримт бичиг
Зохион байгуулалт, захирамжлалын баримт бичигЗохион байгуулалт, захирамжлалын баримт бичиг
Зохион байгуулалт, захирамжлалын баримт бичиг
 
хүүхэд хамгааллын тухай ойлголт
хүүхэд хамгааллын тухай ойлголтхүүхэд хамгааллын тухай ойлголт
хүүхэд хамгааллын тухай ойлголт
 
Мэдээллийн аюулгүй байдлын эрх зүйн зохицуулалт
Мэдээллийн аюулгүй байдлын эрх зүйн зохицуулалтМэдээллийн аюулгүй байдлын эрх зүйн зохицуулалт
Мэдээллийн аюулгүй байдлын эрх зүйн зохицуулалт
 
Бие даалтын стандарт
Бие даалтын стандартБие даалтын стандарт
Бие даалтын стандарт
 
нийгэм бие даалт
нийгэм бие даалтнийгэм бие даалт
нийгэм бие даалт
 
Хүүхэд хамгааллын талаарх эцэг эхчүүдийн ойлголт хандлага, түүнийг дээшлүүлэх нь
Хүүхэд хамгааллын талаарх эцэг эхчүүдийн ойлголт хандлага, түүнийг дээшлүүлэх ньХүүхэд хамгааллын талаарх эцэг эхчүүдийн ойлголт хандлага, түүнийг дээшлүүлэх нь
Хүүхэд хамгааллын талаарх эцэг эхчүүдийн ойлголт хандлага, түүнийг дээшлүүлэх нь
 
5. мэдээллийн аюулгүй байдал
5. мэдээллийн аюулгүй байдал5. мэдээллийн аюулгүй байдал
5. мэдээллийн аюулгүй байдал
 
2011.11.30 Гамшиг, гамшигын удирдлагын тухай, С. Хүрэлсүх
2011.11.30 Гамшиг, гамшигын удирдлагын тухай, С. Хүрэлсүх 2011.11.30 Гамшиг, гамшигын удирдлагын тухай, С. Хүрэлсүх
2011.11.30 Гамшиг, гамшигын удирдлагын тухай, С. Хүрэлсүх
 
4. Тайлан бичих.pdf
4. Тайлан бичих.pdf4. Тайлан бичих.pdf
4. Тайлан бичих.pdf
 
даяаршил
даяаршилдаяаршил
даяаршил
 
хүүхэд хамгаалал
хүүхэд хамгаалалхүүхэд хамгаалал
хүүхэд хамгаалал
 
монгол хэл өргөдөл
монгол хэл өргөдөлмонгол хэл өргөдөл
монгол хэл өргөдөл
 

Semelhante a ЦАХИМ ГЭМТ ХЭРГЭЭС УРЬДЧИЛАН СЭРГИЙЛЭХ НЬ

Мэдээллийн аюулгүй байдлын эрх зүйн зохицуулалт
Мэдээллийн аюулгүй байдлын эрх зүйн зохицуулалтМэдээллийн аюулгүй байдлын эрх зүйн зохицуулалт
Мэдээллийн аюулгүй байдлын эрх зүйн зохицуулалтGalbaatar Lkhagvasuren
 
Технологи ба цагдан хяналт
Технологи ба цагдан хяналтТехнологи ба цагдан хяналт
Технологи ба цагдан хяналтKhulan Jugder
 
Кибер аюулгүй байдлын тухай хуулийн төслийн танилцуулга
Кибер аюулгүй байдлын тухай хуулийн төслийн танилцуулгаКибер аюулгүй байдлын тухай хуулийн төслийн танилцуулга
Кибер аюулгүй байдлын тухай хуулийн төслийн танилцуулгаUmguullin Mongol Umguulugch
 
Computer yos zvi ba huuli
Computer yos zvi ba huuliComputer yos zvi ba huuli
Computer yos zvi ba huulihulan lara
 
Кибэр аюулгүй байдал.
Кибэр аюулгүй байдал.Кибэр аюулгүй байдал.
Кибэр аюулгүй байдал.Bilguun Bicktivism
 
Интернэт дэх хүний эрхийн зөрчлийг танин мэдэх нь
Интернэт дэх хүний эрхийн зөрчлийг танин мэдэх ньИнтернэт дэх хүний эрхийн зөрчлийг танин мэдэх нь
Интернэт дэх хүний эрхийн зөрчлийг танин мэдэх ньGalbaatar Lkhagvasuren
 
Sedeb 8 shunahai
Sedeb 8 shunahaiSedeb 8 shunahai
Sedeb 8 shunahainomiobno
 

Semelhante a ЦАХИМ ГЭМТ ХЭРГЭЭС УРЬДЧИЛАН СЭРГИЙЛЭХ НЬ (16)

Мэдээллийн аюулгүй байдлын эрх зүйн зохицуулалт
Мэдээллийн аюулгүй байдлын эрх зүйн зохицуулалтМэдээллийн аюулгүй байдлын эрх зүйн зохицуулалт
Мэдээллийн аюулгүй байдлын эрх зүйн зохицуулалт
 
Cybercrime
CybercrimeCybercrime
Cybercrime
 
Технологи ба цагдан хяналт
Технологи ба цагдан хяналтТехнологи ба цагдан хяналт
Технологи ба цагдан хяналт
 
Lecture 14 os
Lecture 14 osLecture 14 os
Lecture 14 os
 
Computer ethics and system security
Computer ethics and system securityComputer ethics and system security
Computer ethics and system security
 
Infosec
InfosecInfosec
Infosec
 
3 s is for c servants
3 s is for c servants3 s is for c servants
3 s is for c servants
 
Кибер аюулгүй байдлын тухай хуулийн төслийн танилцуулга
Кибер аюулгүй байдлын тухай хуулийн төслийн танилцуулгаКибер аюулгүй байдлын тухай хуулийн төслийн танилцуулга
Кибер аюулгүй байдлын тухай хуулийн төслийн танилцуулга
 
Computer yos zvi ba huuli
Computer yos zvi ba huuliComputer yos zvi ba huuli
Computer yos zvi ba huuli
 
Lecture01 2012
Lecture01 2012Lecture01 2012
Lecture01 2012
 
Sem05
Sem05Sem05
Sem05
 
Кибэр аюулгүй байдал.
Кибэр аюулгүй байдал.Кибэр аюулгүй байдал.
Кибэр аюулгүй байдал.
 
Mab shirbazar
Mab shirbazarMab shirbazar
Mab shirbazar
 
Интернэт дэх хүний эрхийн зөрчлийг танин мэдэх нь
Интернэт дэх хүний эрхийн зөрчлийг танин мэдэх ньИнтернэт дэх хүний эрхийн зөрчлийг танин мэдэх нь
Интернэт дэх хүний эрхийн зөрчлийг танин мэдэх нь
 
10-LESSON-01-2021.09
10-LESSON-01-2021.0910-LESSON-01-2021.09
10-LESSON-01-2021.09
 
Sedeb 8 shunahai
Sedeb 8 shunahaiSedeb 8 shunahai
Sedeb 8 shunahai
 

Mais de Galbaatar Lkhagvasuren

Авлигын гэмт хэрэгтэй тэмцэхтэй холбоотой хуульчийн мэргэжлийн үйл ажиллагаа
Авлигын гэмт хэрэгтэй тэмцэхтэй холбоотой хуульчийн мэргэжлийн үйл ажиллагааАвлигын гэмт хэрэгтэй тэмцэхтэй холбоотой хуульчийн мэргэжлийн үйл ажиллагаа
Авлигын гэмт хэрэгтэй тэмцэхтэй холбоотой хуульчийн мэргэжлийн үйл ажиллагааGalbaatar Lkhagvasuren
 
Цар тахлын үед хувийн мэдээллээ УОК, НОК-оос хамгаалах нь
Цар тахлын үед хувийн мэдээллээ УОК, НОК-оос хамгаалах ньЦар тахлын үед хувийн мэдээллээ УОК, НОК-оос хамгаалах нь
Цар тахлын үед хувийн мэдээллээ УОК, НОК-оос хамгаалах ньGalbaatar Lkhagvasuren
 
Ковид-19 ба зорчих хөдөлгөөнийг мөшгихөөс хамгаалагдах нь
Ковид-19 ба зорчих хөдөлгөөнийг мөшгихөөс хамгаалагдах ньКовид-19 ба зорчих хөдөлгөөнийг мөшгихөөс хамгаалагдах нь
Ковид-19 ба зорчих хөдөлгөөнийг мөшгихөөс хамгаалагдах ньGalbaatar Lkhagvasuren
 
Монголын Хуульчдын холбоо төрийн зарим чиг үүргийг хэрэгжүүлж буй нь
Монголын Хуульчдын холбоо төрийн зарим чиг үүргийг хэрэгжүүлж буй ньМонголын Хуульчдын холбоо төрийн зарим чиг үүргийг хэрэгжүүлж буй нь
Монголын Хуульчдын холбоо төрийн зарим чиг үүргийг хэрэгжүүлж буй ньGalbaatar Lkhagvasuren
 
Шүүгчийн ёс зүйн талаарх олон улсын стандартыг баримтлах нь
Шүүгчийн ёс зүйн талаарх олон улсын стандартыг баримтлах ньШүүгчийн ёс зүйн талаарх олон улсын стандартыг баримтлах нь
Шүүгчийн ёс зүйн талаарх олон улсын стандартыг баримтлах ньGalbaatar Lkhagvasuren
 
Баг, хорооны эрх зүйн байдал: асуудал, шийдэл
Баг, хорооны эрх зүйн байдал: асуудал, шийдэлБаг, хорооны эрх зүйн байдал: асуудал, шийдэл
Баг, хорооны эрх зүйн байдал: асуудал, шийдэлGalbaatar Lkhagvasuren
 
Монгол Улсын төрийн тогтолцоон дахь шүүхийн байр суурь, үйл ажиллагааны үр нөлөө
Монгол Улсын төрийн тогтолцоон дахь шүүхийн байр суурь, үйл ажиллагааны үр нөлөөМонгол Улсын төрийн тогтолцоон дахь шүүхийн байр суурь, үйл ажиллагааны үр нөлөө
Монгол Улсын төрийн тогтолцоон дахь шүүхийн байр суурь, үйл ажиллагааны үр нөлөөGalbaatar Lkhagvasuren
 
Шүүгчийн ёс зүйн олон улсын стандарт
Шүүгчийн ёс зүйн олон улсын стандартШүүгчийн ёс зүйн олон улсын стандарт
Шүүгчийн ёс зүйн олон улсын стандартGalbaatar Lkhagvasuren
 
Монгол Улсад мөнгө угаах гэмт хэргийг шийдвэрлэж буй шүүхийн практик, анхаара...
Монгол Улсад мөнгө угаах гэмт хэргийг шийдвэрлэж буй шүүхийн практик, анхаара...Монгол Улсад мөнгө угаах гэмт хэргийг шийдвэрлэж буй шүүхийн практик, анхаара...
Монгол Улсад мөнгө угаах гэмт хэргийг шийдвэрлэж буй шүүхийн практик, анхаара...Galbaatar Lkhagvasuren
 
Өмгөөлөгчийн зүгээс мэргэжлийн үйл ажиллагааны зөрчил гаргахаас сэргийлэх нь
Өмгөөлөгчийн зүгээс мэргэжлийн үйл ажиллагааны зөрчил гаргахаас сэргийлэх ньӨмгөөлөгчийн зүгээс мэргэжлийн үйл ажиллагааны зөрчил гаргахаас сэргийлэх нь
Өмгөөлөгчийн зүгээс мэргэжлийн үйл ажиллагааны зөрчил гаргахаас сэргийлэх ньGalbaatar Lkhagvasuren
 
Төрийн албаны шинэ хуулийн онцлог
Төрийн албаны шинэ хуулийн онцлогТөрийн албаны шинэ хуулийн онцлог
Төрийн албаны шинэ хуулийн онцлогGalbaatar Lkhagvasuren
 
Шүүхийн шийдвэрт дүн шинжилгээ хийх арга зүй
Шүүхийн шийдвэрт дүн шинжилгээ хийх арга зүйШүүхийн шийдвэрт дүн шинжилгээ хийх арга зүй
Шүүхийн шийдвэрт дүн шинжилгээ хийх арга зүйGalbaatar Lkhagvasuren
 
Тоон тойм: "Монгол Улс дахь хүний эрх, эрх чөлөөний байдал НҮБ болон ХЭҮК-ийн...
Тоон тойм: "Монгол Улс дахь хүний эрх, эрх чөлөөний байдал НҮБ болон ХЭҮК-ийн...Тоон тойм: "Монгол Улс дахь хүний эрх, эрх чөлөөний байдал НҮБ болон ХЭҮК-ийн...
Тоон тойм: "Монгол Улс дахь хүний эрх, эрх чөлөөний байдал НҮБ болон ХЭҮК-ийн...Galbaatar Lkhagvasuren
 
ИРГЭНИЙ БОЛОН ЗАХИРГААНЫ ХЭРЭГ ШҮҮХЭД ХЯНАН ШИЙДВЭРЛЭХ АЖИЛЛАГААНД ШИНЖЭЭЧИЙН...
ИРГЭНИЙ БОЛОН ЗАХИРГААНЫ ХЭРЭГ ШҮҮХЭД ХЯНАН ШИЙДВЭРЛЭХ АЖИЛЛАГААНД ШИНЖЭЭЧИЙН...ИРГЭНИЙ БОЛОН ЗАХИРГААНЫ ХЭРЭГ ШҮҮХЭД ХЯНАН ШИЙДВЭРЛЭХ АЖИЛЛАГААНД ШИНЖЭЭЧИЙН...
ИРГЭНИЙ БОЛОН ЗАХИРГААНЫ ХЭРЭГ ШҮҮХЭД ХЯНАН ШИЙДВЭРЛЭХ АЖИЛЛАГААНД ШИНЖЭЭЧИЙН...Galbaatar Lkhagvasuren
 
Өвлөх харилцаатай холбоотой иргэний хэргийн шүүхийн шийдвэрийн тойм, 2015-2017
Өвлөх харилцаатай холбоотой иргэний хэргийн шүүхийн шийдвэрийн тойм, 2015-2017Өвлөх харилцаатай холбоотой иргэний хэргийн шүүхийн шийдвэрийн тойм, 2015-2017
Өвлөх харилцаатай холбоотой иргэний хэргийн шүүхийн шийдвэрийн тойм, 2015-2017Galbaatar Lkhagvasuren
 
“Хуульчдын чиг үүргийн тухай” НҮБ-ын үндсэн зарчмууд (1990): Хуульчийн эрх зү...
“Хуульчдын чиг үүргийн тухай” НҮБ-ын үндсэн зарчмууд (1990): Хуульчийн эрх зү...“Хуульчдын чиг үүргийн тухай” НҮБ-ын үндсэн зарчмууд (1990): Хуульчийн эрх зү...
“Хуульчдын чиг үүргийн тухай” НҮБ-ын үндсэн зарчмууд (1990): Хуульчийн эрх зү...Galbaatar Lkhagvasuren
 
ҮНДСЭН ХУУЛИЙН ЗАРЧМЫГ ТОДОТГОХ НЬ: Хууль тогтоогч хуулиар дамжуулан хөндлөнг...
ҮНДСЭН ХУУЛИЙН ЗАРЧМЫГ ТОДОТГОХ НЬ: Хууль тогтоогч хуулиар дамжуулан хөндлөнг...ҮНДСЭН ХУУЛИЙН ЗАРЧМЫГ ТОДОТГОХ НЬ: Хууль тогтоогч хуулиар дамжуулан хөндлөнг...
ҮНДСЭН ХУУЛИЙН ЗАРЧМЫГ ТОДОТГОХ НЬ: Хууль тогтоогч хуулиар дамжуулан хөндлөнг...Galbaatar Lkhagvasuren
 
Хуульчийн нийтэд тустай мэргэжлийн үйл ажиллагаа
Хуульчийн нийтэд тустай мэргэжлийн үйл ажиллагааХуульчийн нийтэд тустай мэргэжлийн үйл ажиллагаа
Хуульчийн нийтэд тустай мэргэжлийн үйл ажиллагааGalbaatar Lkhagvasuren
 
Хууль тогтоомжийн шинэтгэл-Агуулгын зохицуулалт
Хууль тогтоомжийн шинэтгэл-Агуулгын зохицуулалтХууль тогтоомжийн шинэтгэл-Агуулгын зохицуулалт
Хууль тогтоомжийн шинэтгэл-Агуулгын зохицуулалтGalbaatar Lkhagvasuren
 

Mais de Galbaatar Lkhagvasuren (20)

Авлигын гэмт хэрэгтэй тэмцэхтэй холбоотой хуульчийн мэргэжлийн үйл ажиллагаа
Авлигын гэмт хэрэгтэй тэмцэхтэй холбоотой хуульчийн мэргэжлийн үйл ажиллагааАвлигын гэмт хэрэгтэй тэмцэхтэй холбоотой хуульчийн мэргэжлийн үйл ажиллагаа
Авлигын гэмт хэрэгтэй тэмцэхтэй холбоотой хуульчийн мэргэжлийн үйл ажиллагаа
 
Цар тахлын үед хувийн мэдээллээ УОК, НОК-оос хамгаалах нь
Цар тахлын үед хувийн мэдээллээ УОК, НОК-оос хамгаалах ньЦар тахлын үед хувийн мэдээллээ УОК, НОК-оос хамгаалах нь
Цар тахлын үед хувийн мэдээллээ УОК, НОК-оос хамгаалах нь
 
Ковид-19 ба зорчих хөдөлгөөнийг мөшгихөөс хамгаалагдах нь
Ковид-19 ба зорчих хөдөлгөөнийг мөшгихөөс хамгаалагдах ньКовид-19 ба зорчих хөдөлгөөнийг мөшгихөөс хамгаалагдах нь
Ковид-19 ба зорчих хөдөлгөөнийг мөшгихөөс хамгаалагдах нь
 
Монголын Хуульчдын холбоо төрийн зарим чиг үүргийг хэрэгжүүлж буй нь
Монголын Хуульчдын холбоо төрийн зарим чиг үүргийг хэрэгжүүлж буй ньМонголын Хуульчдын холбоо төрийн зарим чиг үүргийг хэрэгжүүлж буй нь
Монголын Хуульчдын холбоо төрийн зарим чиг үүргийг хэрэгжүүлж буй нь
 
Шүүгчийн ёс зүйн талаарх олон улсын стандартыг баримтлах нь
Шүүгчийн ёс зүйн талаарх олон улсын стандартыг баримтлах ньШүүгчийн ёс зүйн талаарх олон улсын стандартыг баримтлах нь
Шүүгчийн ёс зүйн талаарх олон улсын стандартыг баримтлах нь
 
Баг, хорооны эрх зүйн байдал: асуудал, шийдэл
Баг, хорооны эрх зүйн байдал: асуудал, шийдэлБаг, хорооны эрх зүйн байдал: асуудал, шийдэл
Баг, хорооны эрх зүйн байдал: асуудал, шийдэл
 
Монгол Улсын төрийн тогтолцоон дахь шүүхийн байр суурь, үйл ажиллагааны үр нөлөө
Монгол Улсын төрийн тогтолцоон дахь шүүхийн байр суурь, үйл ажиллагааны үр нөлөөМонгол Улсын төрийн тогтолцоон дахь шүүхийн байр суурь, үйл ажиллагааны үр нөлөө
Монгол Улсын төрийн тогтолцоон дахь шүүхийн байр суурь, үйл ажиллагааны үр нөлөө
 
Шүүгчийн ёс зүйн олон улсын стандарт
Шүүгчийн ёс зүйн олон улсын стандартШүүгчийн ёс зүйн олон улсын стандарт
Шүүгчийн ёс зүйн олон улсын стандарт
 
Монгол Улсад мөнгө угаах гэмт хэргийг шийдвэрлэж буй шүүхийн практик, анхаара...
Монгол Улсад мөнгө угаах гэмт хэргийг шийдвэрлэж буй шүүхийн практик, анхаара...Монгол Улсад мөнгө угаах гэмт хэргийг шийдвэрлэж буй шүүхийн практик, анхаара...
Монгол Улсад мөнгө угаах гэмт хэргийг шийдвэрлэж буй шүүхийн практик, анхаара...
 
Өмгөөлөгчийн зүгээс мэргэжлийн үйл ажиллагааны зөрчил гаргахаас сэргийлэх нь
Өмгөөлөгчийн зүгээс мэргэжлийн үйл ажиллагааны зөрчил гаргахаас сэргийлэх ньӨмгөөлөгчийн зүгээс мэргэжлийн үйл ажиллагааны зөрчил гаргахаас сэргийлэх нь
Өмгөөлөгчийн зүгээс мэргэжлийн үйл ажиллагааны зөрчил гаргахаас сэргийлэх нь
 
Төрийн албаны шинэ хуулийн онцлог
Төрийн албаны шинэ хуулийн онцлогТөрийн албаны шинэ хуулийн онцлог
Төрийн албаны шинэ хуулийн онцлог
 
Шүүхийн шийдвэрт дүн шинжилгээ хийх арга зүй
Шүүхийн шийдвэрт дүн шинжилгээ хийх арга зүйШүүхийн шийдвэрт дүн шинжилгээ хийх арга зүй
Шүүхийн шийдвэрт дүн шинжилгээ хийх арга зүй
 
Тоон тойм: "Монгол Улс дахь хүний эрх, эрх чөлөөний байдал НҮБ болон ХЭҮК-ийн...
Тоон тойм: "Монгол Улс дахь хүний эрх, эрх чөлөөний байдал НҮБ болон ХЭҮК-ийн...Тоон тойм: "Монгол Улс дахь хүний эрх, эрх чөлөөний байдал НҮБ болон ХЭҮК-ийн...
Тоон тойм: "Монгол Улс дахь хүний эрх, эрх чөлөөний байдал НҮБ болон ХЭҮК-ийн...
 
ИРГЭНИЙ БОЛОН ЗАХИРГААНЫ ХЭРЭГ ШҮҮХЭД ХЯНАН ШИЙДВЭРЛЭХ АЖИЛЛАГААНД ШИНЖЭЭЧИЙН...
ИРГЭНИЙ БОЛОН ЗАХИРГААНЫ ХЭРЭГ ШҮҮХЭД ХЯНАН ШИЙДВЭРЛЭХ АЖИЛЛАГААНД ШИНЖЭЭЧИЙН...ИРГЭНИЙ БОЛОН ЗАХИРГААНЫ ХЭРЭГ ШҮҮХЭД ХЯНАН ШИЙДВЭРЛЭХ АЖИЛЛАГААНД ШИНЖЭЭЧИЙН...
ИРГЭНИЙ БОЛОН ЗАХИРГААНЫ ХЭРЭГ ШҮҮХЭД ХЯНАН ШИЙДВЭРЛЭХ АЖИЛЛАГААНД ШИНЖЭЭЧИЙН...
 
Өвлөх харилцаатай холбоотой иргэний хэргийн шүүхийн шийдвэрийн тойм, 2015-2017
Өвлөх харилцаатай холбоотой иргэний хэргийн шүүхийн шийдвэрийн тойм, 2015-2017Өвлөх харилцаатай холбоотой иргэний хэргийн шүүхийн шийдвэрийн тойм, 2015-2017
Өвлөх харилцаатай холбоотой иргэний хэргийн шүүхийн шийдвэрийн тойм, 2015-2017
 
“Хуульчдын чиг үүргийн тухай” НҮБ-ын үндсэн зарчмууд (1990): Хуульчийн эрх зү...
“Хуульчдын чиг үүргийн тухай” НҮБ-ын үндсэн зарчмууд (1990): Хуульчийн эрх зү...“Хуульчдын чиг үүргийн тухай” НҮБ-ын үндсэн зарчмууд (1990): Хуульчийн эрх зү...
“Хуульчдын чиг үүргийн тухай” НҮБ-ын үндсэн зарчмууд (1990): Хуульчийн эрх зү...
 
ҮНДСЭН ХУУЛИЙН ЗАРЧМЫГ ТОДОТГОХ НЬ: Хууль тогтоогч хуулиар дамжуулан хөндлөнг...
ҮНДСЭН ХУУЛИЙН ЗАРЧМЫГ ТОДОТГОХ НЬ: Хууль тогтоогч хуулиар дамжуулан хөндлөнг...ҮНДСЭН ХУУЛИЙН ЗАРЧМЫГ ТОДОТГОХ НЬ: Хууль тогтоогч хуулиар дамжуулан хөндлөнг...
ҮНДСЭН ХУУЛИЙН ЗАРЧМЫГ ТОДОТГОХ НЬ: Хууль тогтоогч хуулиар дамжуулан хөндлөнг...
 
Хуульчийн нийтэд тустай мэргэжлийн үйл ажиллагаа
Хуульчийн нийтэд тустай мэргэжлийн үйл ажиллагааХуульчийн нийтэд тустай мэргэжлийн үйл ажиллагаа
Хуульчийн нийтэд тустай мэргэжлийн үйл ажиллагаа
 
Хууль тогтоомжийн шинэтгэл-Агуулгын зохицуулалт
Хууль тогтоомжийн шинэтгэл-Агуулгын зохицуулалтХууль тогтоомжийн шинэтгэл-Агуулгын зохицуулалт
Хууль тогтоомжийн шинэтгэл-Агуулгын зохицуулалт
 
MNS 6587 2016
MNS 6587 2016MNS 6587 2016
MNS 6587 2016
 

ЦАХИМ ГЭМТ ХЭРГЭЭС УРЬДЧИЛАН СЭРГИЙЛЭХ НЬ

  • 1. 2018.05.01 ЦАХИМ ГЭМТ ХЭРГЭЭС УРЬДЧИЛАН СЭРГИЙЛЭХ НЬ Л.ГАЛБААТАР Монголын Хуульчдын холбооны гишүүн-хуульч, судлаач http://galbaatar.blogspot.com/ Мэдээллийн аюулгүй байдлын эрх зүйн асуудал:
  • 3. Агуулга 1. Үндсэн ойлголт 2. Кибер гэмт хэргийн төрөл, хэлбэр 3. Гэмт хэрэгтэй тэмцэх бүтэц 4. Урьдчилан сэргийлэх арга зам 5. АНХААРАХ АСУУДАЛ: ТЭНЦВЭРИЙГ ХАНГАХ НЬ
  • 5. Нэршил ... гэмт хэрэг •цахим /кибер /интернет /компьютер
  • 7. Кибер гэмт хэргийн шалтгаан = Цахим засаг (87%)
  • 9. 1994 2010 Монгол Улсын мэдээллийн аюулгүй байдлын бодлого Мэдээллийн аюулгүй байдлын үндэс
  • 10. КИБЕР ГЭМТ ХЭРГИЙН ТӨРӨЛ, ХЭЛБЭР
  • 11. Кибер гэмт хэрэг гэж юу вэ? 11 Кибер гэмт хэргийн конвенц, 2001 Эрүүгийн хууль, 2002, 2015 Дэлхийн эрүүгийн загвар хууль, 2007
  • 12. Кибер гэмт хэрэг гэж юу вэ? Компьютерын мэдээлэл, сүлжээний бүрэн бүтэн, нууцлагдсан, хүртээмжтэй байдлын эсрэг зөрчил Компьютер ашиглаж үйлдэх зөрчил Интернет дэх зохистой агуулгын эсрэг зөрчил Интернет дэх оюуны өмчийн эсрэг зөрчил 12
  • 13. Кибер гэмт хэргийн төрөл, хэлбэр Төрөл Үйлдэл 1. Компьютерын мэдээлэл, сүлжээний бүрэн бүтэн, нууцлагдсан, хүртээмжтэй байдлын эсрэг зөрчил - Хууль бус хандалт - Хууль бусаар дундаас нь мэдээлэл олзлох - Өгөгдөлд саад хийх - Сүлжээнд саад хийх - Тоног төхөөрөмжийг урвуулан ашиглах 13
  • 14. Кибер гэмт хэргийн төрөл, хэлбэр Төрөл Үйлдэл 2. Компьютер ашиглаж үйлдэх зөрчил - Компьютер ашиглан хуурамч баримт үйлдэх - Компьютер ашиглан залилах 14
  • 15. Кибер гэмт хэргийн төрөл, хэлбэр Төрөл Үйлдэл 3. Интернет дэх зохистой агуулгын эсрэг зөрчил - Хүүхдийн порнографтай холбоотой гэмт хэрэг 15
  • 16. Кибер гэмт хэргийн төрөл, хэлбэр 4. Интернет дэх оюуны өмчийн эсрэг зөрчил - Зохиогчийн эрх болон түүнд хамаарах эрхийг зөрчсөн гэмт хэрэг 16
  • 17. Кибер гэмт хэргийн бүрэлдэхүүн Гэмт хэргийн обьект № Кибер гэмт хэргийн конвенц, 2001 Эрүүгийн хууль, 2002 Эрүүгийн хууль, 2015 1 компьютерын мэдээлэл, сүлжээний нууцлал, бүрэн бүтэн байдал, ашиглалт иргэн, байгууллагын мэдээллийн аюулгүй байдал иргэн, байгууллагын мэдээллийн аюулгүй байдал 2 хүүхэд, гэр бүл, нийгмийн цахим аюулгүй байдал - хүүхэд, гэр бүл, нийгмийн цахим аюулгүй байдал 3 зохиогчийн эрх болон түүнд хамаарах эрх - -
  • 18. Кибер гэмт хэргийн бүрэлдэхүүн Халдлагын зүйл № Кибер гэмт хэргийн конвенц, 2001 Эрүүгийн хууль, 2002 Эрүүгийн хууль, 2015 1 компьютерын мэдээлэл, сүлжээ компьютер, компьютерын программ, түүний төхөөрөмж цахим төхөөрөмж, мэдээллийн сүлжээ 2 компьютер компьютер, мэдээллийн сүлжээнд хадгалагдаж байгаа болон дамжуулж байгаа мэдээлэл цахим төхөөрөмжид хадгалагдаж байгаа мэдээлэл 3 ёс зүйтэй агуулга компьютер, мэдээллийн хамгаалалттай сүлжээ хувь хүн нууцалж хамгаалсан, олон нийтэд ил болгоогүй баримт, мэдээлэл 4 зохиогчийн эрх болон түүнд хамаарах эрхийн бүтээл компьютерын мэдээлэл ёс зүйтэй агуулга цахим карт
  • 19. Кибер гэмт хэрэг үйлдэгсэд Тагнуулын алба Кибер террористууд Гэмт хэргийн бүлэглэл Хактивистууд Хакер Сэтгэл дундуур үлдэгсэд 19
  • 20. КИБЕР ГЭМТ ХЭРЭГТЭЙ ТЭМЦЭХ БҮТЭЦ
  • 21. Кибер аюулгүй байдлыг хангах бүтэц ҮАБЗ УИХ Ерөнхийлөгч Засгийн газар Төрийн байгууллагууд ТЕГ- Кибер аюулгүй байдлын газар Үндэсний дата төв Харилцаа Холбооны Зохицуулах Хороо Орон нутгийн байгууллагууд ҮАБЗ-ийн НБД
  • 22. Кибер гэмт хэрэгтэй тэмцэх бүтэц •Шүүгч, прокурор, цагдаа мэргэшсэн үү? •Хэргийг хэрхэн зүйлчилж байна вэ? •Шинжээчийг хэрхэн томилж байна вэ? Шүүгч ЦагдааПрокурор
  • 23. Кибер гэмт хэргийг илрүүлэх нь Цахим нотлох баримтын онцлог Хэврэг Хувиргахад амархан Тархан байршсан хадгалалт Техникийн дэвшлийн хурд № Тоон шинжилгээ хийх үе шат 1 Нотлох баримтыг адилтган таних, байршлыг илрүүлэх 2 Нотлох баримтыг цуглуулах, хадгалах 3 Компьютерын технологи болон цахим нотлох баримтыг шинжлэн судлах 4 Нотлох баримтыг шүүхэд танилцуулах: Нотлох баримт цуглуулсан үйл ажиллагааг тайлбарлах
  • 25. Кибер гэмт хэргийн хохирогч болох үндсэн хэлбэр: • Нууц үг /нэвтрэх үг/-гүй байх • Нууц үгээ бусдад алдах • Нууц үгээ тогтмол солихгүй байх • Хувийн мэдээллээ дэлгэх • Хуурамч хаяг, үйлчилгээ хэрэглэх буюу түүнд хууртах
  • 26. Кибер гэмт хэргийн хохирогсод 26
  • 27. Кибер гэмт хэргийн хохирогсод 27 • “Би интернет хэрэглэдэг ч онлайн худалдаанд оролцдоггүй. Тиймээс би кибер гэмт хэргийн хохирогч болохгүй.” • “Интернэт бол маш том орон зай. Интернетийн залилан, хувийн мэдээллийн хулгайд санаа зовох шаардлагагүй. Интернетийг их хэрэглэхгүй бол таныг хэн ч тоохгүй.”
  • 28. Кибер гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх Арга зам ЭРХ ЗҮЙ ЗОХИОН БАЙГУУЛАЛТ ТЕХНИК, ТОНОГ ТӨХӨӨРӨМЖ
  • 29. Кибер гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх Мэдээллийн аюулгүй байдлын тухай хууль Тусгайлсан бодлого, журам Дотоод дүрэм, журам Эрх зүйн зохицуулалт
  • 30. Кибер гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх Сургалт Мэдээлэлд хандах нөхцөлийн ялгамжтай байдал Соёл, хандлага Зохион байгуулалт
  • 31. Кибер гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх Аюулгүй байдлын тоног төхөөрөмж Аюулгүй байдлын програм хангамж Хувийн хэрэглээний төхөөрөмж, програм хангамж Техник, тоног төхөөрөмж
  • 32. ХИЙЖ БОЛОХ ЗҮЙЛ • ОЙЛГОЛТ, МЭДЛЭГТЭЙ БАЙХ. • Танаас хувийн мэдээлэл хүссэн сэжиг бүхий мэйл, хуудас нь хэрэгтний өгөөш, гэмт үйлдлийн халхавч байдаг. • Хэр баргийн хүн мэдэхээргүй нууц код ашиглах /Том үсэг, тоо, тусгай тэмдэгт орсон байх/ • Фэйсбүүктээ гар утас, ажил болон гэрийн хаяг зэргээ бичихгүй байх • Нүүр зурган дээрээ өөрийнхөө зургийг тавиагүй болон танихгүй фэйсбүүк хаягийг найзаараа бүртгэхгүй байх • Ямар нэгэн зүйл бичихдээ "Location" буюу байршлаа бусдад мэдэгдэхгүй байх • Чатаар найз орж ирээд сэжигтэй яриа өрнүүлбэл тухайн хүн рүү шууд утсаар холбогдон баталгаажуулах. • ПРОГРАМ ХАНГАМЖАА ТОГТМОЛ ШИНЭЧИЛЖ БАЙХ. • ВИРУСНЫ ЭСРЭГ ПРОГРАМ ХАНГАМЖ АШИГЛАХ. ХИЙЖ БОЛОХГҮЙ ЗҮЙЛ • ЭХ ҮҮСВЭРИЙГ НЬ МЭДЭХГҮЙГЭЭР ХАВСРАЛТ, ХОЛБООС ДЭЭР ДАРАХ. • Сэжиг бүхий дүрс бичлэг, зураг нь үнэндээ таны хувийн мэдээллийг хулгайлах зорилготой хортой програм байдаг. Спам, хуурамч мэйлд хуурагдсанаар та хувийн чухал мэдээллээ кибер гэмт хэрэгтэнд алдах нөхцөл болдог. • ШААРДЛАГАГҮЙ НӨХЦӨЛД ХУВИЙН МЭДЭЭЛЛЭЭ ӨГӨХ. • НИЙТИЙН СҮЛЖЭЭНИЙ КОМПЬЮТЕР, ИНТЕРНЭТЭЭС ХУВИЙН ХАЯГТ НЭВТРЭХ.
  • 33. Хуурамч апп хэрэглэхээс сэргийлэх • Зохиогчийн мэдээллийг шалгах • Бусад хэрэглэгчийн сэтгэгдэл, үнэлгээтэй танилцах • Огноог шалгах • Хэдэн удаа татаж авсныг шалгах • Үг, үсгийн алдааг шалгах • Хувийн мэдээллийн талаарх нөхцөлтэй танилцах • Албан ёсны вэб сайтаас татах
  • 35.
  • 36.
  • 37. Цахим орчин дахь эрх зүйн зохицуулалт Цахим орчин дахь эрх, эрх чөлөө Кибер аюулгүй байдал
  • 38. Тогтвортой хөгжлийн зорилтууд ба МХХ-ны технологи Бүс нутаг Улс Олон улсын үзүүлэлт Цахим засгийн хөгжлийн индекс 2016 Кибер аюулгүй байдлын индекс 2016 Европ ИБУИНВУ 1 12 Эстони 13 5 ОХУ 35 10 Aзи-Номхон далай Aвстрали 2 7 БНХАУ 63 32 Энэтхэг 107 23 БНСУ 3 13 Aфрик ӨАБНУ 76 57 Aмерик, Карибын тэнгис АНУ 12 2 Панам 99 61 Цахим засгийн хөгжлийн индекс ≠ Кибер аюулгүй байдлын индекс
  • 39. Кибер аюулгүй байдал ба цахим орчин дахь хүний эрхийн зохист харьцаа Түвшин/Улс Эстони ОХУ Энэтхэг Кибер аюулгүй байдлын индексийн түвшин-2016 Тэргүүлэх Тэргүүлэх Хөгжиж буй Цахим орчин дахь эрх чөлөө-2016 /0=Хамгийн эрх чөлөөтэй, 100=Эрх чөлөөгүй/ Интернет хэрэглээнд учрах саад 0/25 10/25 12/25 Агуулгын хязгаарлалт 3/35 23/35 9/35 Хэрэглэгчийн эрхийн зөрчил 3/40 32/40 20/40 Нийт оноо 6 эрх чөлөөтэй 65 эрх чөлөөгүй 41 хагас эрх чөлөөтэй Аюулгүй байдал ба цахим орчин дахь эрх чөлөө хоорондын тэнцвэр Тэнцвэржсэн Тэнцвэржээгүй Тэнцвэржээгүй
  • 40. Цахим орчин дахь эрх зүйн зохицуулалтын хандлага Кибер аюулгүй байдал Цахим орчин дахь эрх, эрх чөлөө

Notas do Editor

  1. Нууцлал: Зөвхөн зөвшөөрөлтэй этгээд мэдээллийг үзэх Бүрэн бүтэн байдал: Мэдээлэл зөв, алдаагүй байх ёстой бөгөөд зөвшөөрөлгүй хэрэглэгч, програм түүнийг өөрчлөх боломжгүй байх Хүртээмж: Мэдээллийн сан зөвшөөрөлтэй хэрэглэгчдэд хүртээмжтэй байх ёстой.
  2. Монгол Улсын Үндэсний аюулгүй байдлын үзэл баримтлал (2010) /3.6.2, 3.6.3, 3.6.4/ Бүрэн бүтэн байдал: Мэдээлэл, мэдээллийн орчин, түүний дэд бүтцэд хууль бусаар нөлөөлөх, өөрчлөх үйлчлэлээс хамгаалснаар мэдээллийн бүрэн бүтэн байдал хангагдана. Нууцлал: Мэдээлэл, түүний бүрдэл хэсэгт хууль бусаар хандах, халдах, задрахаас хамгаалагдсанаар нууцлал хангагдана. Хүртээмжтэй байдал: Хуулиар хориглоогүй мэдээллийг чөлөөтэй хайх, олж авах, үүсгэх, дамжуулах, түгээх эрх, эрх чөлөөг хангах, мэдээллийн дэд бүтэц, түүний бүрдэл хэсэг, үйлчилгээнд чөлөөтэй хандах боломжийг бүрдүүлснээр мэдээллийн хүртээмжтэй байдал хангагдана.
  3. Хэврэг: Компьютерын сүлжээгээр боловсруулсан зарим цахим өгөгдөл маш хэврэг бөгөөд амархан устаж, өөрчлөгддөг. Үүнийг цахим нотлох баримтыг цуглуулах үед онцгой анхаарах нь зүйтэй. Өгөгдөл зөвхөн RAM сүлжээний санах ойд хадгалагдах бөгөөд урьдчилан сэргийлэх техникийн тусгай арга хэмжээ аваагүй бол сүлжээ гэмтэх буюу унтрах аюултай. Сүлжээний санах ойд хадгалагдсан мэдээлэл мөрдөн шалгах үйл ажиллагаанд маш чухал бөгөөд ийм нотлох баримтыг цуглуулах технологи нь уламжлалт нотлох баримтыг цуглуулах ажиллагаанаас ялгаатай. Хувиргахад амархан: Цахим өгөгдлийг хувиргах буюу өөрчлөхөд амархан байдаг. Компьютерын шинжилгээний хамгийн суурь зарчмын нэг бол цахим нотлох баримтын бүрэн бүтэн байдлыг хадгалах юм. Компьютерын өгөгдлийг бүрэн бүтэн хадгалах аргыг хэрэглэх, зохих бичиг баримтыг бүрдүүлэх нь мөрдөн байцаагчийн хувьд нотлох баримтыг цуглуулах, бэхжүүлэх талаар хуульд заасан журмыг баримтлаагүй буюу зөрчсөн гэх асуудлаар сэжигтний зүгээс гомдол гаргахаас зайлсхийхэд чухал юм. Тархан байршсан хадгалалт: Өргөн зурвасын хүртээмж, серверт зайнаас хадгалах боломж нь мэдээлэл хадгалах арга замд нөлөөлсөн. Өмнө нь мөрдөн байцаагчдын хувьд сэжигтний орон байранд төвлөрч компьютерын өгөгдлийг хайж болдог байсан бол одоо цагт тэдний хувьд тоон мэдээллийг хилийн чанадад хадгалагдаж, шаардлагатай бол сэжигтэн зөвхөн алсаас хандаж хадгалж болно гэдгийг анхаарч үзэх шаардлагатай болсон. Техникийн дэвшлийн хурд: Техникийн дэвшил хурдацтай урагшилж байна. Энэ нь криминалистикийн шинжилгээнд шинэ сорилтыг бий болгож байна. Ийм хөгжил нь нотлох баримт цуглуулах үүрэгтэй хүмүүсийг сургах, түүнчлэн одоогийн криминалистикийн шинжилгээний багаж, хэрэгслийг шинэчлэхийг шаардаж байна. Үйлдлийн систем болон бусад программ хангамжийн бүтээгдэхүүнүүдийн шинэ хувилбарууд мөрдөн шалгах үйл ажиллагаанд холбоотой янз бүрийн мэдээлэл, өгөгдөл бий болгож байна. Ийм дэвшил программ хангамжаас гадна техник хангамжид хамаарах болов.
  4. Real Time Cyber Threat Maps https://www.youtube.com/watch?v=jTea_nk0pXU
  5. “I have internet access but I don’t shop online, this means I won’t become a victim of Cyber Crime.” This statement is false, anyone can become a victim of Cyber Crime whether they do online shopping or not. You can become a victim through online banking, dating and even social media. “The Internet is so big that things like fraud or identity theft shouldn't really concern you; the probability you will be targeted is very small unless you use the Internet a lot.” This statement is false, anybody can become a victim at any given time. Just because someone has used the internet for 10 minutes or 10 years doesn’t change the probability of becoming a vic.