2. Η αρχή της ζωής
Αναπαραγωγή λέγεται η διαδικασία με
την οποία παράγεται κάθε νέος
οργανισμός.
Υπάρχουν κάποια είδη φυτών που δε
ζευγαρώνουν για να αναπαραχθούν.
Τα περισσότερα όμως είδη, μεταξύ των
οποίων και ο άνθρωπος, έχουν δύο
φύλα, το αρσενικό και το θηλυκό, τα
οποία
ζευγαρώνουν
για
να
δημιουργήσουν απογόνους.
3. Η διαδικασία της αναπαραγωγής γίνεται με ειδικά όργανα , τα
οποία ανήκουν στο αναπαραγωγικό σύστημα.
Το ανδρικό αναπαραγωγικό σύστημα περιλαμβάνει:
τους όρχεις
το πέος
την ουρήθρα
την εκφορητική οδό
Στους όρχεις παράγονται
τα σπερματοζωάρια, που
οδηγούνται μέσω της
εκφορητικής οδού στην
ουρήθρα και το πέος,
μέσω του οποίου μεταφέρονται
στον κόλπο της γυναίκας.
4. Το γυναικείο αναπαραγωγικό σύστημα περιλαμβάνει:
τις ωοθήκες
τις σάλπιγγες
τη μήτρα
τον κόλπο
Στις ωοθήκες φυλάσσονται και ωριμάζουν τα ωάρια. Το ωάριο που έχει ωριμάσει
μεταφέρεται στις σάλπιγγες, όπου συναντά το σπερματοζωάριο που έχει αφήσει
ο άνδρας στον κόλπο της γυναίκας. Εάν γίνει γονιμοποίηση, το γονιμοποιημένο
ωάριο μεταφέρεται στη μήτρα, όπου και αναπτύσσεται.
5. Τα ωάρια είναι αποθηκευμένα στις ωοθήκες. Κάθε περίπου 28 ημέρες
ένα ωάριο ωριμάζει και πηγαίνει στις σάλπιγγες.
Τα σπερματοζωάρια έχουν αφεθεί στον κόλπο της γυναίκας μέσω
του πέους του άντρα. Κινούνται προς τις σάλπιγγες για να
συναντήσουν το ώριμο ωάριο. Πλησιάζουν το ωάριο, αλλά μόνο ένα
τους καταφέρνει να μπει μέσα του και να γονιμοποιήσει. Στη
συνέχεια το ωάριο σκληραίνει τα τοιχώματά του και δεν επιτρέπει
σε άλλα σπερματοζωάρια να μπουν μέσα του.
6. Διαίρεςη του ζυγωτού
Το γονιμοποιημένο ωάριο στη
συνέχεια διαιρείται σε δύο
κύτταρα, τέσσερα, οκτώ κ.ο.κ. Τα
κύτταρα
συνεχίζουν
να
πολλαπλασιάζονται
και
ακολουθούν τις σάλπιγγες για να
καταλήξουν στη μήτρα. Εκεί
εμφυτεύονται στα τοιχώματα της
μήτρας
και
αρχίζει
να
σχηματίζεται το έμβρυο που θα
συνεχίσει να αναπτύσσεται για
εννέα περίπου μήνες.
7. Η διπλή έλικα του DNA
Κάποιοι άνθρωποι έχουν καστανά μάτια,
άλλοι πράσινα, άλλοι μπλε, άλλοι είναι
ξανθοί και άλλοι μελαχρινοί. Πώς γίνεται
κάθε άνθρωπος να είναι μοναδικός και να
αποκτά αυτά τα χαρακτηριστικά;
Στον πυρήνα κάθε κυττάρου υπάρχουν οι
γενετικές πληροφορίες για τον κάθε ένα μας.
Όλα τα κύτταρα ενός ανθρώπου έχουν τον
ίδιο γενετικό κώδικα, που ονομάζεται DNA.
Τον ίδιο κώδικα μεταφέρουν και τα
αναπαραγωγικά κύτταρα.
Έτσι ο γενετικός κώδικας κάθε εμβρύου
προκύπτει από αυτούς των γονέων του. Γι’
αυτό το λόγο μοιάζουμε με τους γονείς μας,
γιατί το DNA μας είναι μείξη των δικών τους
DNA.
8. Μερικές
φορές
το
αναπαραγωγικό
σύστημα
αντιμετωπίζει προβλήματα και
δεν είναι δυνατή η γονιμοποίηση.
Ευτυχώς η σύγχρονη ιατρική έχει
δώσει λύση. Είναι πλέον δυνατή
η γονιμοποίηση των ωαρίων της
γυναίκας με τα σπερματοζωάρια
του άνδρα, με τεχνητό τρόπο, έξω
από το σώμα της. Στη συνέχεια το
γονιμοποιημένο ωάριο εισέρχεται
στη μήτρα της γυναίκας και
αναπτύσσεται φυσιολογικά.
Η μέθοδος που χρησιμοποιείται
λέγεται τεχνητή ή εξωσωματική
γονιμοποίηση.
9. Συνήθως στη μήτρα υπάρχει ένα έμβρυο που γεννιέται μετά από
εννέα μήνες κύησης. Στη μία από τις ωοθήκες της γυναίκας ωριμάζει
κάθε φορά και ένα ωάριο, κάθε 28 περίπου ημέρες. Μετά ωριμάζει
ένα άλλο στην άλλη ωοθήκη. Μερικές φορές μπορεί να ωριμάσουν
ταυτόχρονα δύο ωάρια, ένα σε κάθε ωοθήκη και να κινηθούν προς
τις δύο σάλπιγγες. Εάν υπάρχουν σπερματοζωάρια στις σάλπιγγες,
μπορεί να γονιμοποιηθούν και τα δύο. Τότε έχουμε δύο έμβρυα που
μοιάζουν βέβαια μεταξύ τους, αλλά δεν είναι ακριβώς ίδια, αφού
έχουν προέλθει από διαφορετικά ωάρια και σπερματοζωάρια. Αυτά
τα δίδυμα ονομάζονται διζυγωτικά.
10. Σπανιότερα ένα ζυγωτό που έχει δημιουργηθεί από ένα ωάριο και
ένα σπερματοζωάριο, μπορεί να διαιρεθεί και να χωριστεί σε δύο
ζυγωτά. Κάθε ένα από αυτά αναπτύσσεται ανεξάρτητα από το
άλλο. Σε αυτήν την περίπτωση έχουμε δύο πανομοιότυπα έμβρυα.
Τα δίδυμα που γεννούνται τότε είναι ολόιδια, αφού μοιράζονται τις
ίδιες ακριβώς γενετικές πληροφορίες και ονομάζονται
μονοζυγωτικά.
11. Η ανάπτυξη του εμβρύου
Το έμβρυο μένει στη μήτρα της μητέρας και αναπτύσσεται για
περίπου εννέα μήνες. Η περίοδος αυτή λέγεται κύηση.
12. 1ος μήνας: στο ζυγωτό σχηματίζονται η καρδιά και η σπονδυλική
στήλη
2ος μήνας: σχηματίζονται τα χείλη, τα μάτια, η μύτη και αρχίζει η
καρδιά να λειτουργεί κανονικά.
3ος μήνας: αρχίζουν να σχηματίζονται τα άκρα
4ος μήνας: αναγνωρίζεται το φύλο του εμβρύου. Μπορεί να
καταπίνει.
5ος μήνας: το έμβρυο αρχίζει να κινείται
6ος μήνας: ανοιγοκλείνει τα μάτια του
7ος - 8ος μήνας: η ανάπτυξη του εμβρύου επιταχύνεται. Οι
πνεύμονές του όμως δεν είναι έτοιμοι ακόμη
9ος μήνας: το έμβρυο είναι έτοιμο να γεννηθεί.
13. Κατά τη διάρκεια της κύησης το έμβρυο είναι προφυλαγμένο στον
αμνιακό σάκο, ο οποίος περιέχει το αμνιακό υγρό, ώστε το έμβρυο
να μην ακουμπά στα τοιχώματα της μήτρας. Κατά τη διάρκεια της
εγκυμοσύνης αναπτύσσεται ένα όργανο, ο πλακούντας, μέσω του
οποίου τρέφεται το έμβρυο. Το έμβρυο συνδέεται με τον
πλακούντα μέσω του ομφάλιου λώρου, ο οποίος είναι ένας
σωλήνας που καταλήγει στον ομφαλό του εμβρύου. Μέσα από τον
ομφάλιο λώρο ρέει το αίμα της μητέρας
στο έμβρυο, κουβαλώντας μαζί του όλα
τα θρεπτικά συστατικά και το οξυγόνο
που χρειάζεται. Από εκεί αποβάλλονται
το διοξείδιο του άνθρακα και άλλες
άχρηστες ουσίες του εμβρύου.
14. Η διαδικασία της γέννησης του μωρού λέγεται τοκετός. Κατά τη
διάρκεια του τοκετού ο αμνιακός σάκος σπάει. Η μήτρα συσπάται
και βγάζει το έμβρυο έξω. Μετά το έμβρυο, ακολουθεί ο
πλακούντας, ο οποίος καταστρέφεται και αποβάλλεται από τη
μήτρα.
Σήμερα με την πρόοδο της ιατρικής, παρακολουθούμε την υγεία
του εμβρύου, αλλά και της μητέρας με το υπερηχογράφημα.
15. Η διατροφή της μητέρας: πρέπει η διατροφή της να είναι
πλούσια σε σίδηρο, ασβέστιο και βιταμίνες. Επίσης πρέπει να
προσέχει τις ποσότητες του φαγητού που καταναλώνει για να
μη γίνει υπέρβαρη, γιατί αυτό κάνει κακό στην υγεία του μωρού.
Η λήψη φαρμάκων: πολλά φάρμακα βλάπτουν το έμβρυο, γι’
αυτό θα πρέπει πάντα η μητέρα να συμβουλεύεται το γιατρό
πριν πάρει κάποιο φάρμακο.
Επιβλαβείς συνήθειες: το κάπνισμα μειώνει το οξυγόνο που
φτάνει στο έμβρυο και το επιβαρύνει με βλαβερές ουσίες. Το ίδιο
βλαβερή είναι και η κατανάλωση οινοπνεύματος κατά τη
διάρκεια της εγκυμοσύνης.
Έλλειψη άσκησης: Η μητέρα πρέπει να ασκείται τακτικά, αν
και με ήπιο τρόπο.
