Phuong Phap Danh Gia Nhanh Nong Thon Co Su Tham Gia

Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

PHƯƠNG PHÁP ĐÁNH GIÁ NÔNG THÔN CÓ S THAM GIA C A
C NG Đ NG (PRA) VÀ PHƯƠNG PHÁP ĐÁNH GIÁ NGHÈO CÓ S
THAM GIA C A C NG Đ NG (PPA)

1. Khái ni m, Đ c đi m, M c đích và Đ i tư ng:

a. Các khái ni m:

a.1 PRA/ RRA:
Trong th c t tri n khai các d án phát tri n c ng đ ng, vi c làm th nào
đ d án ph n ánh t t nh t nhu c u và nguy n v ng th c t c a ngư i dân t i
c ng đ ng đư c đ t ra.T i châu M Latinh, t nh ng năm 60 c a th k tru c
vi c nghiên c u v m t phương pháp có s tham gia đ xây d ng các d án phù
h p v i c ng đ ng dân cư đã đư c ti n hành. Đ n nh ng năm 1970 lý thuy t v
phương pháp Đánh giá nhanh/ nông thông có s tham gia c a c ng đ ng (PRA)
đã đư c hình thành t i khu v c này. Vào nh ng năm 1980, phương pháp Đánh
giá nhanh nông thôn (RRA) đư c xây d ng và tr thành sáng ki n c a trư ng
Đ i h c Khon Kaen c a Thái Lan. Tuy nhiên, phương pháp PRA/RRA l i đư c
s d ng đ u tiên t i Kênya và n Đ vào nh ng năm 1988 và 1989.

Đánh giá nhanh hay đánh giá nông thôn có s tham gia c a c ng đ ng
(Participatory/ Rapid Rural Appraisal – PRA/RRA) là m t phương pháp đánh giá
nhu c u c ng đ ng v i s tham gia c a nhi u thành ph n có liên quan. PRA là
m t hình thái đ c bi t c a nghiên c u mang tính đ nh lư ng đư c s d ng đ tìm
hi u và thu th p thông tin t i c ng đ ng. Ưu đi m c a phương pháp PRA so v i
các phương pháp khác là ngư i dân t i c ng đ ng t phân tích th c t nhu c u và
đ i s ng c a h . PRA là m t công c đ t bi t h u ích trong công tác phát tri n
c ng đ ng nói chung và đây là m t phương pháp trao quy n cho ngư i dân đ
quy t đ nh các công vi c c a c ng đ ng.

Đánh giá nông thôn có s tham gia c a c ng đ ng (PRA/RRA) là m t
phương pháp đi u tra đ h c h i và cùng v i các thành viên c ng đ ng tìm hi u,
phân tích và đánh giá các khó khăn, thu n l i đ ng th i đưa ra các gi i pháp,
quy t đ nh k p th i nh m gi i quy t các khó khăn c a c ng đ ng

a.2. PPA:

Năm 1992, Phương pháp Đánh giá nghèo có s tham gia c a c ng đ ng
(Participatory Poverty Assessment – PPA) l n đ u tiên đư c Ngân hàng Th gi i
(WB) s d ng đ ti n hành vi c nghiên c u t i th c đ a nh m đánh giá m c
nghèo đói c a m t qu c gia. PPA thư ng đư c ti n hành dư i các hình th c
nghiên c u chính sách g n v i chính sách c a chính ph , tìm hi u m c đ nghèo


đói theo quan đi m c a ngư i nghèo và các ưu tiên mà ngư i nghèo nêu ra đ
nâng cao đ i s ng c a h . Phương pháp này t p trung vào vi c phân tích mang
tính đ nh tính các thông tin thu th p đư c t công tác đi u tra t i h gia đình.

Đánh giá đói nghèo có s tham gia c a c ng đ ng là m t công c đ đưa
quan đi m c a ngư i nghèo vào các phân tích nghèo đói nh m xây d ng các
chi n lư c xoá đói gi m nghèo b ng các chính sách công

b. Đ c đi m

PRA và PPA là các phương pháp thu th p thông tin ba chi u (theo hình tam giác)
nh m thu th p thông tin m t cách chính xác t nhi u ngu n khác nhau. Đó là các
tam giác v thành ph n c a nhóm (g m c nam và n , tr và già, ngư i trong và
ngoài c ng đ ng), các ngu n thông tin (con ngư i, đ a đi m, s ki n và quá
trình), ph i h p các k thu t và công c . Ví d
- V thành ph n nhóm:
Nhóm đa thành ph n

Ngư i trong/ ngoài c ng đ ng Nam gi i/ ph n

- V ngu n thông tin
Các s ki n

Ngư i dân Đ a bàn

- V k thu t và công c
Ph ng v n và th o lu n

Quan sát tr c ti p Các bi u đ

Các đ c đi m c a PRA và PPA bao g m


- Nhóm đa ngành: các thành viên th c hi n phương pháp PRA và PPA
c n có k năng và xu t x khác nhau, nhóm ph i luôn có thành viên n
và có th c thành viên c a c ng đ ng
- Tính linh ho t và tính không b t bu c: các k ho ch và phương pháp
nghiên c u là không chính th c và có th ch nh s a cho phù h p v i
yêu c u
- Đây là phương pháp h c h i và cùng làm vi c v i c ng đ ng
- Trong khi dùng PRA và PPA nên tránh thu th p quá chi ti t và nhi u
s li u không th c s c n thi t cho m c đích c a vi c đi u tra.
- Phân tích t i ch : tri n khai th c đ a và phân tích các thông tin thu
th p đư c đ đưa ra hư ng đi chung (vi c phân tích không nh t thi t
ph i trong m t phòng h p ti n nghi mà có th ti n hành nhi u nơi
như: trong nhà dân, ngoài cánh đ ng...)

c. M c đích

- PRA đư c s d ng trong đánh giá nhu c u c a c ng đ ng, nghiên c u
kh thi, xác đ nh và l p th t ưu tiên cho các d án, đánh giá d án ho c chương
trình nh m xác đ nh nh ng nhu c u c p bách nh t c a c ng đ ng đ a phương d a
trên chính ý ki n c a ngư i dân và c ng đ ng đ a phương đó.

- PPA đư c s d ng đ nâng cao hi u qu c a các hành đ ng chung nh m
xoá đói gi m nghèo.

d. Đ i tư ng

Đ i tư ng tham gia đánh giá thông thư ng bao g m đ i di n c a t ch c
tài tr (t ch c phi chính ph ), chuyên gia đánh giá đ c l p, đ i di n chính
quy n, đoàn th ho c nhân dân đ a phương. Đ i tư ng đư c tham v n thư ng là
các c p chính quy n, nhân dân và t ch c qu n chúng, đoàn th đ a phương.

2. Bi n pháp và k thu t đánh giá:

Hai phương pháp PRA/RRA và Phương pháp PPA đ u có chung các bi n
pháp và k thu t đánh giá sau:

a. Xem xét các s li u hi n có:

- S li u hi n có là ngu n thông tin quan tr ng c a m t vùng ho c m t
đ i tư ng đã đư c ho ch đ nh ho c hi n có d ng đã công b ho c
chưa công b . Ngu n thông tin hi n có là nh ng thông tin cơ s cho
m i thông tin s c n ph i thu th p, giúp ti t ki m th i gian và ki m tra


chéo thông tin. Đây là m t ho t đ ng quan tr ng khi ti n hành kh o sát
các chương trình phát tri n c ng đ ng.
- Các d ng ngu n s li u hi n có:
Lo i thông tin Ngu n cung c p
+ Các báo cáo th ng kê c a Báo cáo c a các Ban, ngành t i đ a phương (tuỳ
đ a phương theo lĩnh v c quan tâm c a d án, như báo cáo
v lĩnh v c y t xin S Y t )
+ Các tài li u gi i thi u Sách, s tay gi i thi u v l ch s vùng, t ch c,
chung v đ a phương, t cơ quan
ch c, cơ quan
+ Các bi u đ Các Ban, ngành t i đ a phương (tuỳ theo lĩnh
v c quan tâm)
+ B ng bi u, danh m c các Các Ban, ngành t i đ a phương (tuỳ theo lĩnh
thông tin v c quan tâm)
+ B n sao các b n đ và nh Cơ quan đ a chính đ a phương
+ Các s li u ng n, tóm t t Các Ban, ngành t i đ a phương (tuỳ theo lĩnh
v c quan tâm)
b. Phương pháp quan sát tr c ti p:

Đây là m t phương pháp quan tr ng c n thi t trong t t c các cu c PRA và PPA
- Quan sát tr c ti p là quan sát m t cách h th ng các đ i tư ng, s ki n, quá
trình, quan h ho c con ngư i và sau đó ngư i quan sát ph i ghi chép l i
nh ng đi u đã quan sát đư c. Đây là m t phương pháp t t đ ki m tra chéo
thông tin thu đư c t ngư i đư c ph ng v n.
- Các phương pháp quan sát:
+ Đo đ m: s d ng thư c, cân....
+ Ghi chép: s , gi y, bi u đ , nh....
+ S d ng các giác quan trong khi quan sát: ng i, nghe, nhìn, s ....
+ S d ng m t s câu h i đ ki m tra
+ và các phương pháp khác: quan sát theo đ a đi m, quan sát b
ngoài, quan sát các s ki n di n ra xung quanh.

c. Ph ng v n:

- Có nhi u hình th c ph ng v n khác nhau
o Ph ng v n bán c u trúc (t c là ph ng v n cá nhân hay ph ng v n
h gia đình): các cu c ph ng v n đư c ti n hành theo t ng trư ng
h p nghiên c u đi n hình t c là ngư i ph ng v n s l a ch n
ngư i đư c ph ng v n m t cách ng u nhiên tuỳ theo m c đích c a
t ng lo i thông tin c n thu th p.
o Ph ng v n ngư i cung c p thông tin ch y u: là ph ng v n nh ng
ngư i có hi u bi t v m t ch đ riêng bi t nào đó. Nh ng ngư i


đó có th là lãnh đ o đ a phương, già làng, trư ng b n hay nh ng
ngư i có nhi u kinh nghi m trong m t lĩnh v c c th : tr ng tr t,
chăn nuôi....
o Ph ng v n theo nhóm: ti n hành ph ng v n nhi u ngư i cùng m t
lúc đ thu th p các thông tin t i c ng đ ng. Đây là m t phương
pháp ki m tra chéo các ngu n thông tin.
o Th o lu n nhóm có tr ng tâm: m t nhóm t 6 – 12 ngư i th o lu n
m t v n đ , ch đ riêng bi t v nh ng thông tin c n thu th p.
Trong th o lu n nên đ ngh nh ng ngư i tham gia ch n m t ngư i
đi u khi n và ghi chép l i nh ng v n đ đã th o lu n

- Đ a đi m ph ng v n: t i t ng h gia đình đ i v i ph ng v n h gia đình, t i tr
s thôn, xã khi ph ng v n nhóm tr ng tâm, t i m t đ a đi m do ngư i ph ng v n
ch n khi ph ng v n nhóm và t i b t c nơi nào khi ngư i ph ng v n th y có th
ti n hành ph ng v n như: trên cánh đ ng, trong trư ng h c, t i nhà c a ngư i
đư c ph ng v n....

d. X p h ng:

- X p h ng là vi c s p x p nh ng thông tin hay v n đ nào đó theo m t tr t t
giúp xác đ nh các v n đ ch y u hi n t i c a đ a phương, đưa ra các ưu tiên
c a ngư i dân và tiêu chí cho các ưu tiên đó. X p h ng có th đư c s d ng
ph i h p v i ph ng v n.
- Các phương pháp x p h ng:
o X p h ng theo th t ưu tiên: là phương pháp giúp xác đ nh nhanh các v n
đ ch y u ho c các ưu tiên c a c ng đ ng. Có th th c hi n phương pháp
này b ng hình th c b phi u, cho đi m.
- Các bư c x p h ng:
+ ch n m t s v n đ c n s p x p theo th t ưu tiên
+ Đ ngh ngư i đư c ph ng v n s p x p nh ng v n đ nói trên
theo th t ưu tiên
+ L p l i vi c này cho nh ng ngư i đư c ph ng v n khác
+ Lên bi u các câu tr l i c a h
- Các hình th c ti n hành x p h ng:
+ Yêu c u t ng ngư i x p h ng m t, r i ghi l i th t ưu tiên c a
h và lên bi u
+ Yêu c u nh ng ngư i tham gia trong các cu c h p nhóm x p th
t ưu tiên c a các v n đ vào gi y và cho đi m


- Ví d : X p h ng các khó khăn trong s n xu t nông nghi p:
Khó khăn Ngư i tr l i T ng s X p h ng
đi m
A B C D E F
H n hán 5 5 3 5 4 5 27 khó khăn
nh t
Sâu b nh 4 3 5 4 5 4 25 th 2
H t gi ng 3 4 4 1 3 3 18 th 3
Thi u lao đ ng 2 1 2 2 2 2 11 th 4
Thi u v n 1 2 1 3 1 1 9 th 5
Ghi chú: 5 = Khó khăn nh t 1 = ít khó khăn nh t

o X p h ng theo c p: giúp chúng ta xác đ nh các v n đ ho c ưu tiên chính c a
các thành viên c ng đ ng, hình thành các ch tiêu x p h ng và d dàng so
sánh các ưu tiên c a các cá nhân khác nhau. (Phương pháp này ít dùng hơn
phương pháp x p h ng theo th t ưu tiên nên ch gi i thi u qua)
- Các bư c x p h ng theo c p:
+ Ch n m t nhóm các v n đ c n s p x p th t ưu tiên
+ Ghi m i v n đ vào m t t bìa riêng
+ Đ t hai v n đ trư c m t ngư i đư c ph ng v n và h i
xem h coi v n đ nào ưu tiên hơn ho c quan tr ng hơn.
+ C ti p t c h i đ n v n đ cu i cùng
o X p h ng ma tr n tr c ti p: giúp xác đ nh danh sách các ch tiêu c a m t
nhóm đ i tư ng (phương pháp này ít dùng hơn các phương pháp x p h ng
khác)
o X p h ng (phân lo i) giàu nghèo: giúp nh n bi t đư c tình hình đ i s ng
chung c a ngư i dân trong c ng đ ng, phát hi n các ch s và ch tiêu v giàu
nghèo t i đ a phương và thi t l p m t v trí tương đ i các h trong c ng đ ng.
Đây là m t phương pháp quan tr ng và ch y u c a PRA
- Các bư c x p h ng giàu nghèo:
+ L p danh sách các h trong c ng đ ng (làng, thôn, b n...). Có th ch n
m t n a s h n u có quá nhi u h trong c ng đ ng, chú ý ch n nh ng h
đ c bi t: h có ph n làm ch h , h đ c bi t khó khăn, h gia đình neo
đơn....
+ Đ ngh m t s ngư i tham gia s p x p các h theo các m c giàu nghèo
(ưu tiên nh ng ngư i đã s ng lâu năm trong c ng đ ng, nh ng ngư i có hi u
bi t chung v các h gia đình trong c ng đ ng). Nh ng ngư i tham gia s t
đ nh s lư ng m c đ giàu nghèo trong c ng đ ng (như có th 3 lo i là:
nghèo, trung bình, khá gi hay 4 lo i là: r t nghèo, nghèo, trung bình, khá
gi ....)
+ H i ngư i s p x p các ch tiêu x p lo i cho m i nhóm m c khác nhau


+ Sau khi ngư i đư c yêu c u đã s p x p xong các phi u ghi tên các h ,
ngư i đi u tra s ghi l i k t qu
+ N u các m c đ giàu nghèo c a m i ngư i khác nhau thì ph i cho đi m
m i h b ng cách nhân ch s giàu nghèo v i 100.
+ S đi m c a t t c nh ng ngư i tham gia s p x p s đư c ghi vào m t
bi u chung, c ng đi m l i và chia cho s ngư i phân lo i.
+ S p x p các h theo các lo i giàu nghèo.

Ví d : B ng x p lo i giàu nghèo c a các h gia đình thu c Thôn 5, xã
H i Phúc, huy n Gio Linh, t nh Qu ng Tr (không đ y đ )

TT Tên ch ng Tên v X p h ng Tiêu chí x p h ng
1 H Văn Du H Th Hanh Trung Bình Thi u ăn t 1-3 tháng/năm;
2H Văn H Th Đ nt có t 1-2 con tr u, có nhà t t,
3 Minh H Th Mơ nt không vay n gì
H Văn
Toàn
1 H Văn Bu H TH Bông Nghèo Thi u ăn t 4-6 tháng./năm;
2 H Văn Cư H Th Lưu nt có 1 con trâu, nhà tranh tre
3 H Văn Sơn H Th H i nt thư ng, có vay n
1 H Văn Ngót H TH Lanh R t nghèo Thi u ăn 6 tháng/ năm;
2H Văn nt không có trâu, nhà d t nát;
3 Tho H Th THanh nt vay n nhi u.
H Văn Th
Ghi chú: Phương pháp này đư c s d ng đ phân lo i giàu nghèo các
thôn/b n trong m t xã, hay các xã trong m t huy n, các huy n trong m t
t nh. Các bư c x p h ng đư c ti n hành như x p h ng giàu nghèo các h
gia đình.

Ví d : X p h ng giàu nghèo các thôn c a xã H p Thành, huy n Kỳ Sơn,
t nh Hoà Bình

TT Tên thôn Nhóm 1 Nhóm 2 Nhóm 3 T ng X p h ng
1 Mc 3 3 3 9 1
2 Môn 3 3 3 9 1
3 Nhà 1 2 1 4 7
4 M Ngô 3 3 3 9 1
5 G c Đa 2 2 3 7 4
6 Gi ng 2 2 2 6 5
7 Tân Thành 2 2 2 6 5
8 Ng c Xá 1 1 2 4 7


9 Đình 1 1 1 3 9
Chú ý: Đi m th p là giàu, đi m cao là nghèo

Tiêu chí x p h ng:
S 3: các thôn nghèo – giao thông kém, dân s đông, đ t đai c n c i, thu nh p
th p, nhà tranh tre t m b ;
S 2: Thôn Trung bình - Giao thông tương đ i khá, không có nhi u ru ng l n,
thu nh p trung bình
S 1: Thôn khá gi - giao thông thu n ti n, g n đư ng qu c l , t nh l , có đ t đai
màu m , thu nh p n đ nh.

e. V b n đ , sơ đ :

- V b n đ , sơ đ s giúp cho ngư i dân trong c ng đ ng tham gia vào
vi c nh n bi t chung v làng b n và giúp cho nhóm kh o sát bi t đư c
ngư i dân trong c ng đ ng đã s d ng vùng đ t c a mình như th nào.
- Các lo i b n đ , sơ đ :
+ B n đ , sơ đ v dân s và phân b dân cư
+ B n đ phân lo i xã h i và nơi
+ B n đ v s d ng tài nguyên thiên nhiên
+ B n đ v đ t đai và đ ng ru ng
+ B n đ nghèo đói
+ Sơ đ bi u di n th i gian
+ Và các lo i khác
- Các bư c th c hi n:
+ Quy t đ nh lo i b n đ c n v
+ Ch n ngư i dân có hi u bi t v vùng đ nh v
+ Ch n đ a đi m thích h p đ v
+ Hư ng d n các đ c đi m c n có trong b n đ nhưng đ ngư i
dân t v
+ Có th quan sát h v ho c đi ch khác
+ Ghi l i tên ngư i v và nh ng ngư i tham gia khác

g. L ch th i v :

- L ch th i v là m t lo i l ch ch rõ các ho t đ ng chính, các khó khăn và
thu n l i trong su t chu kỳ hàng năm dư i d ng bi u đ . Đây là m t phương
pháp thu th p thông tin nhanh và tương đ i c th , chi ti t đ xác đ nh l ch trình
công vi c c a ngư i dân đ a phương, giúp cho vi c l p k ho ch trong các d án
phát tri n.
- Các d ng l ch th i v :
+ L ch v th i v mùa màng đ a phương


+ L ch v khí h u (lư ng mưa và nhi t đ )
+ L ch v các lo i sâu b nh hoa màu
+ L ch v b nh gia súc
+ L ch v b nh t t c a con ngư i
+ L ch v chăn nuôi
+ L ch v các ho t đ ng t o thu nh p
+ L ch v các s ki n xã h i
+ Và các lo i l ch khác.....
- Các bư c:
+ L y gi y đã k s n các tháng trong năm (có th theo l ch dương hay l ch
âm tuỳ theo phong t c c a đ a phương)
+ Đ t câu h i v các thông tin c n thi t v i m t s hay nhi u ngư i:
thư ng đ t các câu h i v tháng nhi u nh t, ít nh t, r i theo qui lu t gi m d n
hay tăng d n, sau đó đ t câu h i ti p theo v thông tin liên quan đ n d ki n
+ Đưa các thông tin đ nh lư ng thu đư c lên gi y đã k s n

Ví d : L ch th i c c a b n X p Nh , xã H u L p

Tháng 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

N i dung
Nóng x x xx xxx xxx xxx xxx xx xx x x x
Mưa x x x x x xx x
Lúa đông Cy Làm c , tr Thu Gieo m ,
xuân sâu b nh ho ch bón phân,
cy
Lúa mùa Bón phân Gieo m , bón, c y Làm c Thu
ho ch
Ngô Phát Tr a Làm Thu ho ch
c
Th cá Th Th
gi ng gi ng
B nh gia x x x
súc
L hi x
x

h. M t c t ngang


- M t c t ngang là bi u đ c a các khu v c s d ng đ t đai canh tác. Nó
đư c dùng đ so sánh các đ c đi m chính, các ngu n tài nguyên, cách s d ng và
các khó khăn c a các vùng đ t khác nhau trong khu v c, giúp cho vi c xây d ng
các ho t đ ng c a d án phát tri n.
- Các bư c xây d ng m t c t ngang:
+ M i các thành viên trong c ng đ ng tham gia đi b trong làng và các
vùng đ t lân c n
+ Th o lu n v i ngư i dân v các y u t c n có c a m t c t và tuy n
đư ng s đi b
+ Đi kh o sát, quan sát, h i và l ng nghe
+ Th o lu n v các khó khăn và thu n l i, xác đ nh các vùng đ t
+ Cu i cùng, đưa các thông tin thu đư c lên gi y và xin ý ki n c a nh ng
ngư i tham gia đi b v i mình, ch nh s a theo ý ki n góp ý c a m i ngư i.

Ví d : M t c t ngang b n No ng ó, xã H u L p, huy n Kỳ Sơn, t nh Ngh An

Đ t đ nh đ i Đ t sư n đ i Đ t chân đ i Su i c n
Lo i đ t Đ t đá Đ tt t Đ t đá
Hi n tr ng R ng nguyên thu R y Lúa, r y ngô R ng tái sinh
Đ t chăn nuôi bò
Tương Lai B o v và tr ng Luân canh r y lúa 1-2 B o v r ng
thêm r ng năm r i b hoang 3-4
C m săn b n: vư n, năm
nai, h ...

i. Bi u đ v công vi c hàng ngày c a ngư i dân

- Bi u đ s giúp chúng ta n m đư c các công vi c và ho t đ ng hàng
ngày c a ngư i dân vùng đư c kh o sát, đ c bi t là công vi c hàng ngày c a
ch em ph n . Trong phát tri n c ng đ ng, thư ng xây d ng bi u đ v công
vi c hàng ngày c a ph n vì t i c ng đ ng ngày làm vi c c a ph n thư ng dài
hơn nam gi i do h ph i gánh vác nhi u công vi c hơn. Bi u đ này s giúp xác
đ nh th i gian thích h p đ t ch c các ho t đ ng phát tri n t i c ng đ ng.

- Các bư c:
+ Đ t các câu h i: m y gi sáng d y? Sau đó làm gì? t m y gi đ n m y
gi là gì? Ti p t c h i cho đ n khi ngư i đư c hòi nói gi đi ng


+ V bi u đ phân lo i theo các gi t sáng đ n t i

Ví d : Phân b th i gian làm vi c và ngh ngơi trong ngày c a ph n xã H u
Lp

Sáng Chi u
4 5 6 7 8 9 11 1 2 3 4 5 6 7 8 9
1 1 1
0 2 0
làm ry
Dy N Lê ăn Ti p t c làm vi c V ly nu xem đi
giã u n trưa trên r y nhà nư cơm phi n
go r c 3- dt m g
cơ ngh
y 4 vi dt
m
ln vi

k. Các lo i bi u đ khác: (gi i thi u)

- Bi u đ theo th i gian/ l ch s : là m t d ng bi u đ l y th i gian làm m c và
các s ki n di n ra trong năm đó nh m thu th p các thông tin cơ b n v m t
vùng, đ a phương nào đó.

Ví d : L ch s c a m t c ng đ ng
Năm S ki n
1945 Làm đư ng, hình thành h th ng ru ng nư c
1950 Xây trư ng h c
1972 Xây l i chùa
1986 Xây tr s c a c ng đ ng
1990 Giao đ t, giao r ng cho các h gia đình
1999 D án 135 c a Nhà nư c

- Bi u đ các m i quan h : nh m th hi n m i liên quan gi a các cơ quan, t
ch c trong m t đ a phương, c ng đ ng nh t đ nh. Vi c xây d ng bi u đ này
giúp nhóm kh o sát hi u rõ hơn vai trò c a các t ch c và cá nhân trong c ng
đ ng. Bi u đ thư ng đư c th hi n dư i d ng các vòng tròn. N u hai vòng
tròn đ ng cách nhau có nghĩa là gi a hai t ch c này không có m i liên h gì
v i nhau. N u hai vòng tròn ch ng lên nhau, t c là m i quan h r t g n bó,
ch t tr thư ng xuyên. N u hai vòng tròn dính vào nhau, t c là gi a hai đơn
v đó có m i liên h nhưng không ch t tr và thư ng xuyên.


Ví d : Bi u đ v m i quan h gi a c ng đ ng dân cư v i các t ch c và cơ quan
liên quan

U ban nhân U ban nhân
H i đ ng
dân huy n dân xã
nhân dân xã

Đoàn Thanh
niên
C ng đ ng

H i Nông dân
H i Ph
n

* Phương pháp cây v n đ (mô hình cây nhân qu )

- Cây v n đ là m t d ng cây bao g m các v n đ chính (thư ng v trí
thân cây) đư c phát hi n m t vùng, đ a phương trong đó có nêu rõ nguyên
nhân (n m g c, r c a cây) và h u qu (đư c coi là cành lá c a cây) c a các
v n đ đó.
- Có nhi u lo i hình cây v n đ và vi c phân tích c a các lo i này đ u
nh m hư ng t i m c tiêu chung là tìm ra nguyên nhân, và ý nghĩa c a v n đ còn
đang t n t i. Phương pháp này giúp xác đ nh và phân tính nguyên nhân và h u
qu các v n đ chính đang t n tài trong c ng đ ng.
- Phương pháp v cây v n đ (trong kho ng t 2 đ n 3 gi ):
+ V m t thân cây, vi t v n đ ch y u (c t lõi nh t) c a đ a phương lên
thân cây đó
+ Sau đó, suy nghĩ v các nguyên nhân gây ra v n đ đó, v m i r cây
ch a m t nguyên nhân
+ Xác đ nh h u qu c a v n đ , đưa lên thành các cành cây.
+ H u qu l n nh t, bao trùm lên m i v n đ s đư c v dư i d ng lá cây


Ví d : Cây v n đ v vi c du cư c a ngư i dân m t đ a phương

Du canh du cư
Du canh du cư
K
K

T
T
Q
Q
U
U

Đ tt b
Đb Không Không
Không Không
sói đ có đ
sói đ có đ
nư c ti n đ
mòn nư c ti n đ
mòn
tư ii
tư d u tư
d u tư

NĂNG
NĂNG

V nđ
SU T V nđ
SU T

TH P
TH P

Đ ng Gi ng Thi u Thi u
Thi u
ru ng ch t thu phân
Ki n
quá lư ng NGUYÊN NHÂN
li bón
th c
nh kém k
thu t


3. Phân tích và s d ng k t qu đánh giá:

Nh ng thông tin thu đư c t đánh giá th c đ a s đư c t ng h p, phân
tích t ng th và k t qu là m t báo cáo v tình hình đ a phương, nh n m nh
nh ng khó khăn t n t i và gi i pháp. Báo cáo này cũng thư ng đưa ra nh ng
khuy n ngh c th đ i v i các t ch c tài tr . Các bư c ti p theo c n th c hi n
bao g m:

- Th o lu n nhóm đ phân tích các k t qu c a công tác PRA/PPA t i
th c đ a: Nhóm kh o sát c n m i nh ng ngư i cung c p thông tin chính, đ i di n
các cơ quan, t ch c c a đ a phương và m t s thành viên c a c ng đ ng tham
gia cu c h p t ng k t, đánh giá l i các thông tin mà nhóm đã thu đư c. Nh ng
ngư i tham gia s góp ý, b sung thêm thông tin, ki m tra đ chính xác c a các
thông tin đó và th ng nh t l i các ưu tiên c a c ng đ ng. Đây là m t bư c quan
tr ng trong vi c xây d ng các d án phát tri n c ng đ ng.

- Th o lu n nhóm kh o sát: Nhóm kh o sát cũng c n h p l i đ th ng
nh t, t ng h p l i các thông tin đã thu th p đư c t i th c đ a b ng phương pháp
PRA và PPA. Vi c s p x p th t ưu tiên c a các ho t đ ng phát tri n t i c ng
đ ng c n d a trên các tiêu chí sau: L i ích c a ho t đ ng đó v i c ng đ ng; m c
đ tham gia c a c ng đ ng; tính b n v ng c a ho t đ ng (d án); s phân chia
công b ng các l i ích c a ho t đ ng; tính kh thi v m t k thu t. Ngoài ra, nhóm
kh o sát cũng c n th ng nh t b c c và n i dung c a báo cáo vi t ngay trong
cu c h p này

- Làm báo cáo vi t trình lên cho cơ quan tài tr . Trư c khi trình báo cáo
vi t cho cơ quan tài tr , báo cáo vi t c n đư c g i cho c ng đ ng đ ki m tra l i
đ chính xác c a các thông tin đưa ra trong báo cáo.

Ưu đi m c a PRA và PPA
- Giúp Nhóm kh o sát hi u rõ hơn v c ng đ ng, năng l c và các v n đ
còn t n t i c ng đ ng đó.
- T o cơ h i cho các thành viên c a c ng đ ng tham gia tr c ti p vào công
tác phát tri n
- Đ m b o r ng các thành viên c a c ng đ ng hi u rõ hơn m c tiêu và các
ho t đ ng c a d án phát tri n đ t đó h tham gia nhi t tình hơn vào d án
- Có k t qu nhanh chóng và hình th c th c hi n g n v i c ng đ ng
- Đưa l i nhi u thông tin hơn d ki n.
- Không b gò bó như phương pháp ph ng v n theo b câu h i đã chu n b
sn
- Phương pháp nghiên c u đ nh lư ng này nhanh hơn, r hơn các phương
pháp đi u tra đ nh lư ng chính th c có cùng qui mô nghiên c u, kh o sát.


Các như c đi m c a PRA và PPA

- K t qu thu đư c ch s d ng đư c trong các c ng đ ng đã kh o sát;
- Ngư i không tham gia nhóm kh o sát khó đánh giá đư c thông tin vì
không s d ng phương pháp th ng kê
- Khó tìm đư c thành viên c a nhóm đi u tra có đ năng l c
- Làm quá nhanh s thu th p đư c nh ng thông tin h i h t, đ i khái
- Tăng hy v ng cho ngư i dân c ng đ ng
- D b sót thông tin
- Và nhi u các l i khác có th m c n u khi làm vi c t i c ng đ ng,
nhóm không quan tâm, chú tr ng như: gây m t đoàn k t trong c ng
đ ng, ngư i dân s nghĩ mình đ n đ d y h , t ng h p thông tin t ít
ngu n hay t s ít ngư i cung c p thông tin....

M t s đi m c n ghi nh khi s d ng phương pháp PRA và PPA

- Ph i có s tham gia c a ngư i dân trong c ng đ ng (bao g m đ i di n
c a các thành viên: nam, n , già, tr , ch c s c....)
- Luôn tôn tr ng các thành viên c ng đ ng, quan tâm xem h nói, vi t
và làm gì
- Kiên nh n, không v i vàng và không ng t l i h
- Chú ý l ng nghe m i ngư i ch không d y h , khiêm t n
- Dùng các bi n pháp đ khuy n khích các thành viên c ng đ ng th
hi n, chia s và đ đ t nh ng hi u bi t c a h

Tài li u tham kh o

Participatory Rapid Rural Appraisal for Community Development: a training
manual based on experiences in the Middle East and North Africa. (Đánh giá
Nhanh Nông thôn có s tham gia trong Phát tri n C ng đ ng: tài li u t p
hu n d a vào các kinh nghi m th c t Trung Đông và B c Phi). Joachim
Theis và Heather Grady, IIED and SCF, 1991.
Toolkits: A pratical guide to assessment, monitoring, review and evaluation (B
công c : Hư ng d n th c hành kh o sát, giám sát, t ng k t và đánh giá).
Louisa Gosling with Mike Edwards, Save the Children, 1998.
Participatory Rural Appraisal and Planning (Đánh giá và L p k ho ch Nông
thôn có s tham gia). Daniel Selener, Nelly Endara and Jose Carvajal,
International Institute of Rural Reconstruction, 1999.


Project Cycle Management, Training Handbook (Qu n lý Chu trình d án, Tài
li u T p hu n). ITAD Ltd, 5/1999.
A rough Guide to PPAs: Participatory Poverty Assessment, An introduction to
theory and practice (B n hư ng d n phác th o v PPAs: Đánh giá đói nghèo
có s tham gia, gi i thi u v lý thuy t và th c ti n). Andy Norton with Bella
Bird, Karen Brock and Margaret Kakande, Overseas Development Institute,
2001.
Báo cáo đi u tra cơ b n v các ch s giám sát v an ninh lương th c và y t
trong chương trình Phát tri n c ng đ ng xã H u L p. Đài Ph m, v i Rachel
Herr, Nguy n Hoài Hưng, Tr n Th Thu Thu và Lê Văn Ti m, Oxfam
Hongkong, 6/1999.
Báo cáo nghiên c u kh thi: cho d án thí đi m v an ninh lương th c t ng h p
t i huy n Kỳ Sơn, t nh Hoà Bình. Đ u Qu c Anh, Nguy n Văn Linh và Tr n
Th Thu Thu , CCF Australia, 1999.
Báo cáo Đánh giá nhu c u c a ngư i dân xã H u L p, huy n Kỳ Sơn, t nh
Ngh An. Đ u Qu c Anh, Susannah H. Leisher, Tr n Th Thu Thu , Nguy n
Th Y n và Vũ H ng Anh, Oxfam Hongkong, 1998.

Phuong Phap Danh Gia Nhanh Nong Thon Co Su Tham Gia

Recomendados

Recomendados

Mais conteúdo relacionado

Mais de foreman

Mais de foreman (20)

Phuong Phap Danh Gia Nhanh Nong Thon Co Su Tham Gia