1. GUTS – Gedifferentieerd
Uitdagen van Talenten op School
Michiel Westenberg
Universiteit Leiden - Ontwikkelings- en Onderwijspsychologie
Jan van Driel
ICLON – Interfacultair Centrum Lerarenopleiding,
Onderwijsontwikkeling en Nascholing
Alderik Visser
Wolfert TTO & ICLON

3. UTS - Uitdagen
van Talent op School
Hoogbegaafd / Top 20%
versus
???

4. GUTS =
Gedifferentieerd Uitdagen
van Talent op School
Elke leerling wil en kan ergens goed
in zijn

5. Talentontwikkeling
= interesse + inzet + aanleg
≠ excellentie, uitblinken

7. De Norm is een 7
Bevorderingsnorm = Gemiddelde Eindcijfer
op rapport ≥ 7
➔ Differentiatie rond de 7 – variatie tussen
5,5 en 10

8. Hogere lat => Nieuwe techniek

9. Gemiddelde cijfers eindrapport klas 1
Schooljaar
2012-2013

10. Leerlingen differentiëren tussen
vakken
A&D
AH
BIO
CHI
DRA
ENG
ES
ENA
FA
GEO
HIS
MUS
NE
PE
SP
TN
WI
5,7
7,4
6,9
8,0
7,3
5,6
7,7
6,7
8,7
7,8
6,2
8,8
7,1
8,8
8,7
6,6
6,1
= 7,3
6,6
6,6
5,8
8,2
8,0
7,2
6,0
6,6
8,2
6,4
5,2
6,8
7,1
6,5
6,9
6,0
5,9
= 6,7
6,3
6,1
5,7
6,3
7,8
7,5
6,3
6,9
6,4
7,1
6,7
6,0
6,0
6,3
6,0
5,2
5,3
= 6,3
7,2
8,2
7,9
8,2
7,4
6,7
7,4
7,1
9,0
7,9
6,9
8,3
6,8
8,9
8,0
6,8
7,7
= 7,9

11. Scenario’s om naar een gemiddelde
7 te komen
6,6
6,6
5,8
8,2
8,0
7,2
6,0
6,6
8,2
6,4
5,2
6,8
7,1
6,5
6,9
6,0
5,9
= 6,7
9,0
7,2
6,0
6,6
8,2
6,4
6,4
8,1
8,4
6,5
6,9
6,0
5,9
= 7,0
Optie 1: Vier vakken
verbeteren
6,6
6,6
5,8
8,2
Optie 2: Alle vakken
iets hoger + vier
vakken verbeteren
6,7
6,7
5,9
8,3
8,9
7,3
6,1
6,7
8,3
6,5
6,1
7,7
8,0
6,6
7,0
6,1
6,0
= 7,0

12. Er is meer uit te halen
(Bloom, 1984)

13. Wat maakt een docent
effectief ?
(zie bijv. Scheerens, 2007)
• Hoge verwachtingen over leren van
leerlingen
• Hanteren van cognitief uitdagende en
activerende onderwijsaanpak
• Creëren van ordelijke en ondersteunende
leeromgeving
• Helder en gestructureerde manier van
lesgeven

14. Voorbeeld uit biologieles
De docent legt lagen van de huid
uit a.h.v. een schema
- Daarna krijgen lln. een invulopdracht
(zie hieronder) + enkele andere
opdrachten
-

15. Meer uitdagend?
Tatoeage
• Docent laat tatoeage zien en vraagt:
Hoe diep moet je prikken om een
tatoeage voor altijd te behouden?
• Leerlingen gaan de tatoeage-vraag
beantwoorden
•
Uitdagend Vakonderwijs voor Alle Leerlingen - Fred Janssen
(Praktisch Ontwerpgereedschap & Theoretische achtergronden)

16. Onderzoek
Gericht op:
• Verbetering leerprestaties
• Verhoging leermotivatie, gevoel van
competentie, zelfwaardering
Plus:
• Motivatie en competentie van docenten
• Versterking academisch klimaat op school

17. Talentcoaching & talentmiddagen
Hoe doen we dat nou op Wolfert TTO?
1.
2.
3.
Talentcoaching
Talentmiddag (woensdags)
Steunvak

18. Talentcoaching
• Helpen leerlingen uitzoeken: waar ben ik
echt goed in, wat wil ik echt graag leren?
= samen zoeken naar intrinsieke motivatie
Willekeurige docent, elk 5 – 7 coachees

19. Opzet
• Medio November: eerste keuze voor drie
vakken
• Eind november: eerste gesprek met
coach: waarom kies je wat je kiest
• Februari / mei: 2 nadere gesprekken:
(hoe) lukt het je om je doelen te behalen?
welke keuze(s) zou je nu anders maken?

20. Talentmiddagen
• Eind november / begin december: eerste
‘doorloop’: 2 x 2 uur extra in het eerste of
tweede vak van keuze
•
•
•
•
(liefst) dicht bij de standaard schoolstof
Moeilijker, meer uitdagend
Meer ‘leren leren’ (
Mogelijkheid tot verdieping & leerplezier

21. Vervolg – in ontwikkeling
• Nog vijftien zulke extra middagen
• Alle de gekozen vakken aan bod
• 5 keer keuze twee en drie – afhankelijk
van uitkomsten rapportvergadering:
• 5 keer keuze een en twee
• Deels: 5 keer hernieuwde twee keuzes,
deels extra ondersteuning

22. Ondersteuning?
Gaandeweg
Vakdocenten sturen op vakinhoud,
vakvaardigheden en ‘leren leren’
Vakdocenten werken met CLIL – Content &
Language Integrated Learning; vak plus
Engels
Docenten differentiëren = spelen in op de
leerbehoefte van individuen

23. Ondersteuning!
• Na het eerste rapport: meer sturen op
keuzes GUTS-vakken (richting), wel of
geen derde vak (diepte).
• Na het tweede rapport: leerlingen met
aanwijsbare problemen vijf extra
middagen met extra ondersteuning.
• Einde jaar: nog eens twee
‘bijspijkerweken’

24. Vragen
• Vragen ?
• Opmerkingen ?