Antzinako Erregimena

1. HISTORIA DBH 4. MAILA
1. GAIA

2. HISTORIA DBH 4. MAILA
1. GAIA
SARRERA
MUNDUA XVIII.MENDEAN

3. HISTORIA DBH 4. MAILA
1. GAIA
Mundua XVIII. Mendean

4. HISTORIA DBH 4. MAILA
1. GAIA
Europa XVIII. Mendean

5. HISTORIA DBH 4. MAILA
1. GAIA
GIZARTE ESTAMENTALA

6. HISTORIA DBH 4. MAILA
1. GAIA
DEFINIZIOA
NOIZ+NON+ZER+KONEKTOREA (Zeinen, non...)
+EZAUGARRIAK

7. HISTORIA DBH 4. MAILA
1. GAIA
Antzinako Erregimeneko gizarte piramidea

8. HISTORIA DBH 4. MAILA
1. GAIA
Testua: Estamentuzko gizartearen justifikazioa
Estamentuzko gizartearen justifikazioa
Sistema batek, gizatasunaren edo ongintzaren aitzakia dela-eta, ondo ordenaturiko
monarkia bat bultzatuko balu gizonen arteko betebehar-berdintasuna ezartzera eta
nahitaezko bereizketak deuseztatzera, berehala sortuko litzateke desordena, berdintasun
absolutuaren ondorioa, bai eta gizartearen subertsioa gertatuko ere.
Noblea Estatuaren defentsan aritzen da, eta aholkuak ematen dizkio subiranoari.
Nazioaren azken klaseak ezin dizkio Estatuari hain zerbitzu gorenak eman; zerbitzu
horien ordez,zergak ordaindu, eta eskulanak eta lan fisikoak egiten ditu.
Parisko Parlamentuaren ohartarazpen tinkoak (1776ko martxoak 4)
Galderak:
1. Zeintzuk dira testuaren bi idei nagusienak?
2. Testuaren arabera zeren ondorioa da desordena?
3. Zergatik egin zuen Parlamentuak hau bezalako ohartarazpena?
4. Zein da estamentu bakoitzaren zeregina? Zergatik?

9. HISTORIA DBH 4. MAILA
1. GAIA
Ondoko grafikoak komentatu
1. Deskribapena
2. Komentarioa: Liburuaren autoreak zer
adierazi nahi du irudi honen bitartez?
3. Ondorioak: Zer ulertzeko balio dizu
honek? Nola bilakatuko da irudiak
isladatzen duen egoerak?

10. HISTORIA DBH 4. MAILA
1. GAIA
Karikatura: Hirugarren estatua, zergaz itota
Harrian
“Zergak
eta korbeak”
jartzen du

11. HISTORIA DBH 4. MAILA
1. GAIA
EKONOMIA

12. HISTORIA DBH 4. MAILA
1. GAIA
Landa-ekonomia: Uzta, Van Dosten
• Iraupeneko nekazaritza
• Iraupeneko krisiak
(Goseteak, matxinadak...)
• Jabetza:
– Maiorazgoak
– Esku hilak
• Jaun-erregimena:
– Errentak
– Korbeak

13. HISTORIA DBH 4. MAILA
1. GAIA
Bigarren mailako artisau sektorea:
• GREMIOAK
– Definizioa
– Egitura
– Ezaugarriak:
• Teknikak
• Ekoizpena
• Prezioak
• Helburua:
– Konpetentzia ekiditu.
• Ondorioak:
– ….
– ….

14. HISTORIA DBH 4. MAILA
1. GAIA
Beste ekoizpen motak
• Erret Fabrikak:
– Estatuaren ekimena
– Eliteen kontsumorako
produktuak.
– Ez zuten industria suspertu
• Domestic System
– Ingalaterran garatutako
ekoizpen sistema
– Deskribapena
– Ondorioak:
• ?
• ?

15. HISTORIA DBH 4. MAILA
1. GAIA
MERKATARITZA
• Kanpo-Merkataritza:
– Monopolioak
– Etekin handiak
– Koloniak
– Produktuak (espeziak, zeta,
kakao, kafe, tabakoa...
• Barne-merkataritza
– Garapen txikia:
– Soberakin gutxi
– Oztopoak:
• Bidesariak
• Neurri eta pisu ezberdinak
• Ziurtasun eza
• Garraioak desegokiak

16. HISTORIA DBH 4. MAILA
1. GAIA
MERKATARITZA
• Kanpo-Merkataritza:
– Monopolioak
– Etekin handiak
– Koloniak
– Produktuak (espeziak, zeta,
kakao, kafe, tabakoa...
• Barne-merkataritza
– Garapen txikia:
– ?
– Oztopoak:
• ?
• ?
• ?
• ?

17. HISTORIA DBH 4. MAILA
1. GAIA
POLITIKA
XVIII.Mendeko gobernu sistemak

18. HISTORIA DBH 4. MAILA
1. GAIA
Justizia
Boterea
Aberastasuna
Tradizioa
Lis lorea
Frantziako
Erregeen ikurra
Agintea
Nazioaren
sustengua
Nagusitasuna

19. HISTORIA DBH 4. MAILA
1. GAIA

20. HISTORIA DBH 4. MAILA
1. GAIA
SUBIRANOTASUNA?
JAINKOZKO SUBIRANOTASUNA

21. HISTORIA DBH 4. MAILA
1. GAIA
MERKANTILISMOA
DEFINIZIOA
Nazio baten aberastasuna metal preziatuen
metaketan datza.
EZAUGARRIAK:
Inportazioak murriztu:
(Arantzelak)
(Erret Fabrikak)
Esportazioak sustatu
(Erret Fabrikak)
PROTEKZIONISMOA
Sortzailea: COLBERT

22. HISTORIA DBH 4. MAILA
1. GAIA
ETsetasttuu aa:b Esosltuattuua absolutua
Nire baitan baino ez dago botere subiranoa,eta aholku, justizia eta arrazoimen-espiritua
da botere horren berezko izaera; niri zor didate gortesauek beren izatea bera eta agintea;
haien agintearen osotasuna nigan dago, eta nire izenean erabiltzen dutenez, ezin dute
inoiz nire aurka egin; nirea da botere legegilea, inolako mendekotasunik eta banaketarik
gabe; gorteko ofizialek nik aginduta ekiten diote ez soilik legeak eratzeari, baizik eta legea
erregistratzeari, argitaratzeari eta aplikatzeari ere bai; ni naiz ordena publikoaren jatorria,
eta nazioaren eskubideak eta interesak, nahiz eta monarkatik bereizi ohi diren, niri lotuta
daude ezinbestean eta nire eskuetan baino ez daude.
Luis XV.ak Parisko Parlamentuan egindako diskurtsoa,
1766ko martxoak 3
Zein da testuaren idei nagusiena?
Zein eginkizun hartzen du bere gain?
Zein eginkizun hartzen dute Nobleziak eta Herriak?

23. HISTORIA DBH 4. MAILA
1. GAIA
ABSOLUTISMOA
Monarka absolutuek, beren boterea
erresumaren bazter guztietara helaraz
dezaten, burokrazia erraldoia eta
armada boteretsua garatu behar izan
zituzten. Gastu horiek sufragatzeko
gero eta diru-sarrera handiagoak behar
izan zituzten. Horretarako 3.estatuaren
gainetiko presio fiskala areagotu zuten.
Absolutismoak Herri Xehearen egoera
okertu zuen bitartean, Aristokraziak eta
Kleroak eragin politikoa galdu zuten.
Baina honek ez zuen istilurik sortu
Erregearekiko, bi estamentu horiek
zeuzkaten nagusitasun ekonomiko eta
soziala eutsi baitzuten.

24. HISTORIA DBH 4. MAILA
1. GAIA
SSUUBBIRIRAANNOOTTAASSUUNNAA?? NNAAZZIIOOAA
Ingalaterrako Parlamentarismoa

25. HISTORIA DBH 4. MAILA
1. GAIA
Ingalaterrako politika-sistema
Zenbat botere daude?
Konparatu Erregearen papera
bi sistemetan
Konparatu Noblezia eta
Herriaren papera ere
Zer esan nahi du Sufragio
zentsitarioa?
Eta non datza
subiranotasuna?
Sistema demokratikoa al da?
Eta absolutista?

26. HISTORIA DBH 4. MAILA
1. GAIA
JOHN LOCKE
•1688.Ko Iraultza
•Erregetza Parlamentarioa
•(Eskubideen Aldarrikapena 1689)
•Erregeak Parlamentuaren kontrola
onartzen du.
•Erregea onartzen du:
•Herritarren eskubide eta askatasunak
•Botereen banaketa
•Locke:
•Iraultzari oinarri teorikoa eman
•Liberalismo politikoaren aintzindaria
•Printzipioak:
•Botere banaketa
•Askatasuna
•Berdintasuna
•Jabetza

27. HISTORIA DBH 4. MAILA
1. GAIA
ILUSTRAZIOA

28. HISTORIA DBH 4. MAILA
1. GAIA
DEFINIZIOA
(16.orrialde, 1.zutabea)
ZEREGINA

29. HISTORIA DBH 4. MAILA
1. GAIA
ILUSTRATUAK ETA BEREN
IDEIAK

30. HISTORIA DBH 4. MAILA
1. GAIA
Ilustrazioa
XVIII.Mendean Europan garaturiko mugimendu intelektuala
zeinen ezaugarriak ziren:
1.Arrazoia eta aurrerapena
2.Eskubide naturalen defentsa
3.Tolerantzia

31. HISTORIA DBH 4. MAILA
1. GAIA
AINTZINAKO
ERREGIMENAREN
KRITIKA
•Legearekiko berdintasuna:
•Estamentuak
•Pribilegioak
•Askatasun ekonomikoa
•Ekimen pertsonalaren defentsa
•Konpetentzia
•Entziklopedia
•Diderot eta D’Alambert
•Jakintzen bilduma
•Gizarte Estamentalaren kritika
•Liberalismoa:
•Politikoa
•Montesquieu eta Rousseau
•Ekonomikoa
•Adam Smith

32. HISTORIA DBH 4. MAILA
1. GAIA
LIBERALISMO POLITIKOA
MONTESQUIEU:
•Botere banaketa
•Erregetza parlamentarioa
•Liberalismo moderatuaren aintzindaria
ROUSSEAU:
•Gizarte Hitzarmena
•Subiranotasun nazionala
•Berdintasuna
•Liberalismo aurrerakoiaren aintzindaria
VOLTAIRE:
•Sineskeria eta Eliza kritikatu

33. HISTORIA DBH 4. MAILA
LIBERALISMO EKONOMIKOA 1. GAIA
ADAM SMITH
1. Nazio baten aberastasuna lanean datza
2. Ekonomia-askatasuna:
1. Ekimen pertsonala
2. Konpetentzia
3. Estatuak parte hartu ez
4. Librekanbismoa
5. Merkatu-ekonomia
3. Lan banaketa

34. HISTORIA DBH 4. MAILA
1. GAIA
Nazioen aberastasuna
Gizon orok, justiziaren legeak urratzen ez dituen
bitartean, askatasun osoa izan behar du bizimodua
ateratzeko eta bere interesen alde egiteko modurik
onena zein den hautatzeko. Halaber, gizonak
ekoitzitakoek beste edozein ekoizpenekin lehiatu ahal
izan behar dute […]
Negozio-askatasuneko sistemari jarraiki, subiranoari
hiru betebehar baino ez zaizkio geratzen: […] lehena,
gizartea babestea beste gizarte batzuen indarkeriatik
eta inbasioetatik […]; bigarrena, errepublikako kideak
errepublika bereko kideen injustizietatik ahalik gehiena
babestea […]; hirugarrena, zenbait obra eta eraikin
publiko eraikitzea eta haien mantentzelanak egitea.
A. SMITH, Nazioen aberastasuna, 1776
ADAM SMITH

35. HISTORIA DBH 4. MAILA
1. GAIA
DESPOTISMO ILUSTRATUA

36. HISTORIA DBH 4. MAILA
1. GAIA
Ezaugarriak
• Definizioa
• Ilustrazioaren eragina
• “Dena herriarentzat,
herriarekin kontatu
barik”
• Tresnak:
– Fisiokrazia
– Desamortizazioa
• Despotismoaren
mugak

37. Definizioa 1. GAIA
HISTORIA DBH 4. MAILA
XVIII.mendean Europako errege
absolutuek ideia ilustratuak
aplikatzean sorturiko politika-sistemari
deitzen zaio.
Erregeek saiatu ziren hainbat
erreforma egiten (hirigintzan,
hezkuntzan, nekazaritzan...)
ilustratuen eragina kontrolatzeko eta
bere menpekoen bizi-baldintzak
hobetzeko asmoz, baina une
guztietan bere gidaritza eutsiz eta
herriaren partehartzea baztertuz.
Gainera, erregeek aurrera egin nahi
zuten botere-kontzentrazioan eta
ilustratuek eginiko hainbat kritika
baliagarriak ziren bere kontroletik at
zeunden zenbait alderdi
desagerrarazteko, esaterako,
nobleziaren eta kleroaren zerga-salbuespenak,
elizaren
independentzia eta gremioen
pribilegioak

38. Fisiokrazia 1. GAIA
HISTORIA DBH 4. MAILA
• Nazio baten aberastasuna
nekazaritzan datza (Quesnay)
• Nekazaritza da gainerako
sektoreen garapenaren oinarria.
• Bere leloa zen: “Laissez faire,
laissez passer, le monde va de lui-même”.
• Estatuaren papera: lurrik ustiatu
gabe ez uztea. Horretarako,
Desamortizazioa jarri behar zen
martxan.
• Baina politika hau martzan
jartzeak nobleziaren eta Elizaren
kontra jotzea suposatzen zuen.
Eta horregatik porrot egin zuen.

39. Despotismoaren mugak 1. GAIA
HISTORIA DBH 4. MAILA
• Porrot honek agerian utzi zuen
despotismo ilustratuak ez zuela
behar beste gaitasunik gizartea
eraldatzeko.
• Izan ere, erreformek estamentu
pribilegiatuaren kontra egiten
zuten, eta erregeek ez zuten
estamentu horien egoera
arriskuan jarri nahi, gizarte-ordenari
eusteko beharrezkoak
zirela uste zuten-eta, are eta
gehiago iraultzaren itzala gero
eta hurbilago nabaritzen
zutenean.

40. HISTORIA DBH 4. MAILA
1. GAIA
Sintesia (I)
SINTESIA (II)
 XVIII. Mendean aurreko mendeetako gizarte eta ekonomia egitura berberek bere
horretan jarraitzen zuten. Baina aldaketa sakonak gertatzen ari ziren, azkenean
sistema hori desagerraraziko zutenak.
 Antzinako Erregimeneko ekonomiaren ezaugarri nagusiak ziren lehen sektoreko
jardueren nagusitasuna, batez ere nekazaritza eta abeltzaintzarena, eta
merkataritza eta industriaren pixkanakako hazkunde etengabea.
 XVIII. Mendean zehar, absolutismoa Europako monarkia ia guztien sistema
politikoa izan zen, eta honen ezaugarria zen erregeak botere guztiak biltzen
zituela bere baitan. Salbuespena Bretainia Handia zen, bertan erregea legearen
eta Legebiltzarraren menpe baitzegoen.
 XVIII. Mendean mugimendu intelektual bat garatu zen, Ilustrazioa, Antzinako
Erregimenaren kritika sakona egin zuena. Erregeek ideia ilustratu batzuk erabili
zituzten, eta horrela despotismo ilustratua sortu zen.

41. HISTORIA DBH 4. MAILA
1. GAIA
Sintesia (II)
 XVIII. Mendeko azken herenean, monarkia absolutuaren eta estamentu
gizartearen kontrako jarrera indartu egin zen. Kontrakoek liberalismoaren ideia
berriak baliatu zituzten politika, ekonomia eta gizartea antolatzeko bide berriak
proposatzeko.

42. HISTORIA DBH 4. MAILA
1. GAIA
Sakabó