ทฤษฏีดนตรีพื้นฐาน เรื่องบรรทัด 5 เส้น (Staff)

1. บรรทัด 5 เส้น (Staff)
- เป็นสัญลักษณ์ที่มีไว้สำหรับบันทึกตัวโน้ต และตัวหยุด
(Rest) เพื่อให้รู้ระดับเสียงสูง - ต่ำของตัวโน้ต

2. บรรทัด 5 เส้น (Staff)
- ประกอบด้วย เส้นขนำนกัน 5 เส้น และช่องว่ำง 4 ช่อง
โดยนับจำกเส้นล่ำงสุดเป็นเส้นที่ 1 และช่องที่ 1
เรียงลำดับขึ้นไปจนครบ 5 เส้น และ 4 ช่อง

3. บรรทัด 5 เส้น (Staff)
- โน้ตที่บันทึกบนบรรทัด 5 เส้นมี 2 ลักษณะ คือ โน้ตคำบ
เส้น (On a Line) และ โน้ตในช่อง (In a
Space)

4. บรรทัด 5 เส้น (Staff)
- ทุกเส้นและทุกช่อง บนบรรทัด 5 เส้น หมำยถึง
ลิ้มสีขำวบนเปียโน

5. กุญแจประจำเสียง (Clef)
- มีควำมสำคัญในกำรกำหนดชื่อ โน้ต เพื่อบันทึกบนบรรทัด 5
เส้น
- ปกติแล้ว จะใช้กุญแจประจำเสียง 2 แบบ คือ กุญแจเสียงสูง
(Treble Clef) และกุญแจเสียงต่ำ (Bass Clef)

6. กุญแจเสียงสูง เรียกว่ำ กุญแจซอล (G
Clef)
- ก่อน จะรู้จัก ชื่อตัวโน้ตในกุญแจประจำหลักต่ำงๆ ต้องรู้จักชื่อตัว
โน้ตทั้งหมดก่อน ซึ่งมี 7 ชื่อดังนี้ C D E F G A B
- เส้นที่ 2 ในบรรทัดห้ำเส้น ( เส้นสีแดง) คือ G หรือ ซอล เมื่อ
บันทึกโน้ตใดบนเส้นนี้ จะเป็นเสียง ซอล

7. กุญแจซอล (G Clef)
- โน้ต G จะอยู่บนเส้นที่สอง โน้ตตัวถัดไปจำก G คือ A
ซึ่งอยู่บนช่องที่สอง

8. กุญแจซอล (G Clef)
- โน้ตถัดไปจำก A คือ B ซึ่งจะอยู่บนเส้นที่สำม

9. กุญแจซอล (G Clef)
- จะเพิ่มโน้ตไปเรื่อย ๆ สลับกันไประหว่ำงโน้ตบนเส้น กับ
โน้ตในช่อง ทำให้รู้ชื่อบนบรรทัด 5 เส้นทั้งหมด

10. กุญแจซอล (G Clef)
- แล้วเรำสำมำรถบันทึก นอกเหนือจำก บรรทัด 5 เส้นได้หรือไม่

11. เส้นน้อย (Ledger Line)
-เมื่อโน้ตออกนอกบรรทัด 5 เส้น คือ เส้นน้อย (Ledger
Lines) มีไว้สำหรับบันทึกให้โน้ตที่ อยู่ใตับรรทัด 5 เส้น
และอยู่เหนือ บรรทัด 5 เส้น

12. กุญแจเสียงต่ำ เรียกว่ำ กุญแจฟำ (F
Clef)
- เส้นที่ 4 บนบรรทัด 5 เส้น ที่อยู่ระหว่ำงจุด 2 จุด คือโน้ต
F

13. กุญแจฟำ (F Clef)
- เรำสำมำรเติม โน้ตในบรรทัด ได้ดังนี้

14. บรรทัด 11 เส้น (Grand Staff)
- ต่อไปเป็นกำรเรียนรู้เรื่องบรรทัด 11 เส้น ซึ่งในกำรบันทึกตัว
โน้ตในสมัยก่อนนั้น จะใช้บรรทัด 11 เส้นแล้วมี 10 ช่อง กับ
เครื่องดนตรีบำงชนิดที่มีระดับเสียงที่กว้ำงมำก เช่น เปียโน ออร์แกน
ฮำร์ป เป็นต้น

15. บรรทัด 11 เส้น (Grand Staff)
- เพื่อไม่ให้เป็นกำรสับสนในกำรอ่ำนโน้ต จึงได้นำเส้นกลำง หรือ
เส้นที่ 6 ออกจะทำให้เกิดบรรทัดห้ำเส้น 2 ชุด

16. บรรทัด 11 เส้น (Grand Staff)
-ใช้กุญแจซอลกับบรรทัด 5 เส้น ชุดบน และ กุญแจฟำกับ
บรรทัด 5 เส้นชุดล่ำง ซึ่งจะทำให้เป็นควำมสัมพันธ์ระหว่ำง
บรรทัด 5 เส้น 2ชุด

17. บรรทัด 11 เส้น (Grand Staff)
- บรรทัด 5 เส้นทั้ง 2 ชุด สำมำรถเชื่อมต่อกันด้วยโน้ตตัว
C ซึ่งจะเรียกโน้ตตัว C นี้ว่ำ Middle C โดยลักษณะ
โน้ตจะบันทึกคำบเส้นน้อย ซึ่งทำหน้ำที่แทนเส้นกลำงที่ถูก
ลบออกไป