Presentación empregada na charla "Outras historias do cinema. Hollywood ❤️ URSS", impartida no local da A. C. Alexandre Bóveda o xoves 6 de outubro de 2022.

2. A Revolución Rusa de 1917 e o seu impacto
na política europea alentou nos Estados
Unidos a primeira vaga da “Red Scare”, o
medo á ameaza vermella, unha paranoia
alimentada polas grandes folgas deses
anos promovidas pola Industrial Workers
of the World (os “Wobblies”).
O delirante pánico a unha revolución
bolxevique en solo americano exacerbou
os sentimentos patrióticos, a defensa dos
valores conservadores e o anticomunismo,
estratexia da que participou durante anos
con certo entusiasmo o cinema de
Hollywood.
Imaxe: Outubro (Sergei Eisenstein, 1927).

3. A prosperidade económica dos anos 20 fixo
minguar o medo ao comunismo. A fe no
crecemento decae co crack de 1929, que
inspira cambios na creación de discursos e
favorece a gratificante explosión do cinema
“pre-Code”, coa crítica implícita a un sistema
inxusto.
En 1933 chega á presidencia Franklin Delano
Roosevelt, que establece unha política
intervencionista para a recuperación, o “New
Deal”. Roosevelt normalizou relacións coa
Unión Soviética, país que oficialmente os
Estados Unidos non quixera recoñecer
durante a década anterior.
Imaxe: Vincenzo Laviosa – Google Art Prject.
Dominio público.

4. Aínda así, na cultura popular e no cinema dos 30 prevaleceu unha visión chea de
prexuízos sobre a URSS comunista, aínda que fose desde a perspectiva do humor.

5. O 22 de xuño de 1941 Alemaña
inicia a invasión da URSS e
proclama oficialmente a
guerra. Uns meses despois, o 7
de decembro, Xapón ataca
Pearl Harbor, un episodio que
forza a entrada dos Estados
Unidos na Segunda Guerra
Mundial. As dúas potencias
opostas pasaban a ser aliadas
necesarias (tamén con China e
o Reino Unido) na loita contra
o fascismo.
Imaxe: destrución do USS Arizona durante o ataque de Pearl Harbor. Dominio público.

6. Iso supuña a necesidade urxente de
mudar a percepción da cidadanía
americana sobre a agora amiga Unión
Soviética. O goberno de Roosevelt
tomou moi en serio o empeño, que puxo
en mans da Office of War Information.
Dentro da OWI operaba o Bureau of
Motion Pictures, que se encargaba de
asesorar a Hollywood sobre como apoiar
o esforzo bélico.
Nun manual redactado para a industria
do cinema recoméndase expresamente
poñer énfase na resistencia heroica do
pobo soviético e a súa futura vitoria
sobre o invasor alemán: “We Americans
reject communism, but we do not reject
our Russian ally”.

7. Nun contexto de fomento gobernamental
da simpatía pola Unión Soviética, os
principais estudios de Hollywood
responden producindo filmes que se
axustan á recomendación oficial: Samuel
Goldwyn con The North Star (1943), MGM
con Song of Russia (1944), United Artist
con Three Russian Girls (1943), a Warner
con Mission to Moscow (1943), a RKO con
Days of Glory (1944) e a Columbia con Boy
from Staingrad (1943) e Counter Attack
(1945).

10. Anne Baxter, Dana Andrews, Farley
Granger, Jane Withers, Walter Huston,
Walter Brennan e Erich von Stroheim
integran o espectacular elenco de The
North Star (1943), dirixida por Lewis
Milestone a partir dun guión de Lillian
Hellman e con música de Aaron Copland.
O guión e a música recibiron dúas das
seis candidaturas ao Oscar que obtivo o
filme, un relato da organización popular
contra os alemáns nunha bucólica vila
ucraína.

11. En Song of Russia (Gregory Ratoff, 1944)
Robert Taylor é un director de orquestra
que se namora dunha moza soviética
(Susan Peters, actriz de vida tráxica) e
casa con ela en vésperas da invasión
alemá. O filme é outro canto á resistencia
heroica da nación e a súa defensa da
cultura.

12. Mission to Moscow (Michael Curtiz, 1943) é
o exemplo máis fascinante deste breve
período. Baseada no moi vendido libro de
memorias dun embaixador americano na
URSS, Joseph E. Davies, contou coa
intervención expresa deste no esforzo por
xerar simpatías pola URSS, mesmo
xustificando a “necesidade” das purgas
de Stalin ou o pacto con Hitler.
Non funcionou ben nos EEUU, mais pola
contra foi un dos primeiros filmes de
Hollywood en ter distribución en case
unha década, logo das restricións
impostas polo estalinismo contra a
influencia cultural estranxeira, e foi
eloxiada pola prensa nacional.