A

1. 
 Oyun çocuğun kendini ifade etmede sembolik dilidir,
çünkü çocuk konuşmaz oyun oynar.
 Oyuncaklar ise çocukların sözcükleridir
 Çocuklar böylece bireyselleşir kişiliğinin farkına varır ve
içgörüsü gelişir.
 Çocuğun kendini ifade etmesi, kuralları kendi
deneyimleriyle öğrenme yöntemi, hayal ile gerçek
arasında bir köprü, çocuğun iç dünyasının
dışavurumudur.
OYUN NEDİR?

2. 
 Gizil enerjinin kullanılması çocuğun sosyal ve ahlaki
değerleri öğrendiği bir alandır.
 Çocuğun zeka beden ve kişilik gelişimini sağlayan
en ideal ortamdır, sosyalleşme aracıdır.
 Uyum sağlamasına yardımcıdır.
 Yenilik ve değişiklik arzusuna verilen cevaptır.
 Kişiliğini tümüyle etkileyen bir faaliyettir.

3. 
 Oyun üzerinde inceleme yapan araştırmacılar çocuğun
duygu düşünce ve gelişim düzeyine anlamanın en iyi
yolu onu oyun sırasında gözlemek olduğunu kabul
etmektedirler. Çocuğun oynadığı oyun türleri oyundan
aldığı roller, rollerin yerine getirmesi sırasında
sergilediği davranışların hepsi tecrübeli bir terapist için
onu tanıma konusunda en iyi ipuçlarıdır.

4. 
 Oyun yolu ile duygu ve düşüncelerini ifade fırsatı
bulabilen çocuk çok kere yine oyun sırasında bize
problemini nasıl çözebileceğimiz hakkında da
faydalı ipuçları verir.

5. 
 Oyunun temel fonksiyonu: Çocuğun başa
çıkamadığı bir durumu duyguları ile birleştirerek
sembollere yansıtır ve durumla başa çıkmayı öğrenir.
 Çocuğun kavram gelişimine destekler, duygu ve
deneyimlerini somutlaştırmasını ve frustrasyonla
başa çıkmasını sağlar.
 Oyun terapistleri özeldir, çünkü çocuğu birey olarak
görürler, düşünceler, hisler, inançlar ve fikirlere
saygı duyarlar. Oyun terapisi seansı boyunca
terapistin dikkati çocuğun üzerindedir.

6. 
 Çocuğun kelimeleri ve hareketlerine dikkat ederler,
yeterince tarafsızdırlar, çocuğun ayrı bir birey
olmasına izin verirler esnektirler, beklenmedik
olayları kabul eder, duruma uyum sağlarlar.
 Oyunda çocuğu gözlemek duygularını ifade etmesi
için ortam yaratmak önemlidir.

7. 
 Yalnız değilsin
 Seninleyim
 Seni duyuyor görüyorum
 Seni anlıyorum
 Sana değer veriyorum
Çocukluğunuzda size bu mesajlardan birini veren bir
yetişkin hatırlayın bu ilişkinin hayatımızdaki önemi
nasıl?
Oyun terapistinin cevapları şu mesajları içermelidir:

8. Terapistin kendini anlaması açısından da önemlidir.
 Oyun terapisi benim hangi ihtiyacımı karşılar?
 Bu çocukla birlikte olmak istiyor muyum?
 Çocuğa karşı nasıl hissediyorum?
 Tutum ve hislerim duygularım çocuğun üstüne nasıl
etki yaratıyor?
 Çocuk beni nasıl algılıyor?

9. 
 Terapist oyun terapisi esnasında kendi içindeki
çocuksu ile de temas eder.
 Terapinin amacı öğretmek değildir; terapist çocuğu
anlamak yerine çocuğa bir şeyi öğretmek amaçlı
girerse seansa başarısızlığa uğrayabilir.
 En temel amacımız; çocuğun başa çıkmakta
zorlandığı yaşantılarını; duyguları ile birleştirerek
sembolize edip açığa çıkarmaktır.

10. 
OYUN TERAPİSİNIN ÇOCUKLARA KATKISI
Çocuklar oyun terapisi aracılığıyla;
 Kendilerine saygı duymayı
 Duygularını tanımayı
 Bunların kabul edilebilir olduğunu, kendi
sorumluluklarını almayı
 Problemleri çözme becerileri ve yaratıcı düşünmeyi
 Kendini kontrol etmeyi, seçim yapmayı ve yaptıkları
seçimin sorumluluğunu almayı öğrenirler.

11. 
Çocuğu olduğu gibi kabul etmek mümkün
mü?
 Terapist çocukla arkadaşça ilişki kurarsa sabırsızlık
göstermez ise yargılamazsa çocuğu tam olarak kabul
etmiş olur.
 Sessizliğe dayanabilirse başarılı olur.
 Çocuk terapiye geliyorsa ya kısmen ya da tamamen anne
tarafından reddedilmektedir.
 Anne baba tarafından davranışları değiştirmek
isteniyordur. Bu nedenle çocuğun kabulü başarı için
şarttır.

12. 
 Hangi tür çocuklar/insanlar sizi rahatsız eder?
 Hangi durumlarda kabulde zorlanabilirsiniz?
 Çocuğun duygularını ifade edebilmesi için cesaret
verilmelidir. Çocuk kabul edildiğini hissetmezse
duygularını açığa vurmaz. Tam kabul edildiğini
hissederse suçluluk duygularından kurtulur.
 Kabul onay değildir.

13. 
 Burada çocuk düşüncelerin yeterince gelişmemiş
dili ile anlatamadığında bunları simgesel oyunlar
aracılığıyla anlatmaktadır. Evcilik oyunu ile hem
duygu ve düşünceler aktarılmakta hem de annelik
özdeşim sindirilmektedir.

14. 
 1925:Anna Freud oyunu çocuk
hastalarına daha iyi anlamak için
kullandı.
OYUNUN TARİHÇESİ

15. 
 1930 :Goodenough teşhiste
kullanılmak üzere «Draw a
Person» testini geliştirdi

16. 
 1955: Klein altı yaş grubunda
çocukların analizinde oyun
tekniklerini kullanmaya başladı.
Klein çocukları rahatsız eden
endişelerini savunmalarını,
fantezilerini ifade edebilmeleri
için onları teşvik eden şeyin
oyun olduğunu söyledi.

17. 
 1970:Davidson oyun terapisine anneleri de kattı
(filial terapi).

18.  Modern kuramcılardan Eric Ericson
oyunu terapide kullanan ilk bilim
adamıdır.
 Ericson’a göre çocuk çevresine uyum
sağlamak için oyun oynar, hayal gücüyle
adeta dünyaya hakim olmak ister, oyunu
da geçmişe canlandırır, geleceği hayal
eder, çözülemeyen sorunların bir çoğu
oyunda çözülür.
 Ericson oyunun yanı sıra spor ve sanatında
önemini benimser. Oyunun çocukların
psiko-sosyal gelişimlerinin aynası
olduğunu düşünür.

19. 
 ADLER
Oyunu problemli çocukların
terapisinde kullanılan bir metot
olarak görmektedir.
Terapistlerin çocukla iletişim
kurarken, çocuğun gözüyle
bakması, onun kulakları ile
duyması gerektiğini söyler.

20. 
 Oyunda yansıtma vardır. Oyun çocuğun gelişimini
sağlayan işlevsel bir durumdur. Öyle ki çocuk
geçmişteki hayal kırıklıklarını, heyecanı hallerini
oyuna çeşitli yönden getirirken boşaltma neden olur.
SİGMUND FREUD

21. 
 ADLER
Adler 4-9 yaş arasındaki çocukların oyuncakları
ile oynarken kendilerini ifade ettiğini oyun
terapisi yoluyla da onlara ulaşılabileceğini ifade
eder.

22. 
 Freud’a göre serbest çağrışım konusu,
serbest oyun kavramını da gündeme
getirmiştir.
 Freud’a göre rüyada hayalde ve oyundan
yaşantının zor yönleri ortaya çıkar. Böylece
birey deşarj olmanın yanı sıra kendi
sorunları hakkında etrafındakilere mesaj
verir; bana yardım edin der. Çocuk belirli
oyunları çok fazla oynuyorsa tekrarlayarak
bazı şeyleri dışarı atmak bir şeyleri
halletmek istiyor olabilir.
SIGMUND FREUD

23. 
 Örneğin baloncuk oyunu, arzuların olduğunu, su ve
kumlu oynamak, idrar ve kaka tutamamak kusuru
olduğunu gösterir.
 Çocuk oyunda gerçek ve yapamadığı davranışları
yapar. Kardeşini kıskanan çocuk oyuncak bebeğine
eziyet eder.
 Freud’a göre oyun çocuğun yalnız endişelerini değil
arzu ve isteklerin de işaretini verir.
SİGMUND FREUD

24. 
1962: Piaget çocukların
bilişsel gelişiminde
oyunun etkisini inceledi
1969: Axline çocuk merkezli
oyun terapisi üzerine
çalışmalar yaptı.

25. 
PİAGET OYUNLARI ŞU ÜÇ BAŞLIK ALTINDA ELE ALMIŞTIR:
 1) ALIŞTIRMA OYUNLARI: Bu oyunlar çocukların
gelişiminde duyusal motor dönem olarak
isimlendirilen doğumdan yaklaşık iki yaşına kadar
olan döneme tekabül eder.
 Bu bölümde bebekler yavaş yavaş hareket etmeye
başlamıştır. Zihinsel gelişim de ise çevreden beş
duyusu ile aldığı uyaranları birleştirip
sınıflandırmaya çalışmaktadır. Bebek çıngırağının
rengini, sesini alır ve sınıflandırılır.

26. 
 2)SİMGESEL OYUNLAR :Bu gelişim döneminde
2-7 yaş arasındaki dönemi içerir. Bu oyunların içeriği
alıştırmalardan simgeler ve varsayım boyutuna
kadar değişmektedir. Çocuk kendi gerçeklerini
hareketlerle yaşatmaktadır. En belirgin örneği sanki
varmış gibi oyunlardır .Çocuğun bir köşede yarattığı
evcilik oyunu bir odun ya da plastik çubuk ile ata
sürmesi gibi örnekler bu gruptandır.

27. 
 3)KURALLI OYUNLAR: Bu dönemde çocuk ilk
olarak kendinden büyüklerin oyunlarını taklit
etmeye başlar. Bu oyunlar 7-8 yaşlarından sonra
kurulmaya başlanır ve çocuğu sosyalleşmeye
yönlendirir.
 İlk iki oyun yaş ilerledikçe azalmakta ve yerine kural
oyunları bırakmaktadır. Bu değişme çocuğun
ilişkilerini ve sosyalleşmesini yansıtmaktadır.

28. 
Axline: «İnsanın içinde kendini iyileştirme gücü
vardır. Oyun terapisi ile çocuğun içindeki bu güç
açığa çıkar. İyileştiren biz değiliz, biz yalnızca
vasıtayız» der.

29. 

30. OYUN ODASI
 Oda ses geçirmez olmalıdır. Çocuğun dikkatini
dağıtabilecek seslerin gelmesi engelleneceği gibi
çocuk söylediklerin başkaları tarafından işitmeyeceği
konusunda da rahat olabilir. Odanın penceresi
olmalıdır. Kapalı yerlerde sıkıntı yaşayan ve kendini
kıstırılmış hisseden çocuklar için rahatsız edici
olabilir.

31. 
 Lavobalı musluk bulunması işlevsel olur, çocuğun suyu
kullanabilmesini hamur ya da boya gibi araçları
kullandıktan sonra temizlenebilmesine olanak tanır.
 Sıcak ve rahat olmalıdır.
 Aktif yapılandırmaya dayalı ve dramayı içeren oyunlar
için yeterli alana sahip olmalıdır.
 Oyun odası düzenli olmalıdır.
 Her bir danışma seansı için de gereken malzeme
ulaşılabilir olacak şekilde dolapları düzgünce
yerleştirilmelidir .

32. 
 Çok sayıda oyuncağı ve değişik tipte araç gereç bir arada
görmek çocukların dikkatini dağıtabilir, özellikle
huzursuzluk veya dikkatle ilgili problemi olan ya da
dürtü kontrolü zayıf olan çocuklar için bu nokta çok
önemlidir.
 Oyun odasında çocuk kendini kısıtlanmış hissetmemeli,
farklı etkinlikler arasında serbestçe hareket olanağı
bulabilmelidir .
 Çocuğun bir köşeye çekilip sessizce oturabileceği yer
minderinin bulunduğu bir alan olmalıdır. Minderi
oturmak için kullanılabileceği gibi gevşeme ve hayal
yolculuk iki gibi etkinlikler sırasında da kullanılabilir.

33. 
 Yeni seansa geldiğinde çocuğun aidiyet duygusunu
yaşayabilmesi için oyun ortamının yerini
değiştirmeden bırakılması tercih edilir. Böylece
çocuk odayı sanki kendisine aitmiş gibi görebilir.
 Bazen odanın değiştirilmeden kalması uygulama
açısından atlamakla değildir, bu durumda önceki
seanstan anlamlı bir oyuncağı, malzemeyi veya aracı
odada fark edilir bir yere bırakmak çocuğun
dosyasını kaldığı yerden kolayca devam etmesine
yardımcı olacaktır.

34. 
OYUN ODASI MALZEMELERİ
 Oyun odası çeşitli oyuncaklarla, oyun malzemeleri
ile bir araç gereçlerle donatılmalıdır. Çünkü farklı
oyuncaklar, malzemeler, barajlar farklı türlerinin
ortaya çıkmasına olanak tanır. Örneğin; tahta bloklar
legolar ve karton kutular çocukları yapılandırmaya
dayalı oyunları yöneltirken giysiler ve ev eşyalarının
gelmeye dayalı oyunları yöneltebilir.

35. OYUN TERAPİSİ OYUNCAK LİSTESİ
O Bebek (biberon, emzik, yatak, üstünü örtebilecekleri minik örtü ve giysiler)
O Aile’yi oluşturan bebekler (anne, baba, kız çocuğunu, erkek çocuğunu, büyükanne, büyükbaba, vs.)
O Oyun evi ve ev eşyaları (mutfak, masa, sandalyeler, banyo ve tuvalet, yatak odası, TV, koltuk,
süpürge, faraş vs.)
O Plastik mutfak malzemeleri (çatal, kaşık, bıçak, tabak, bardak, tencere, buzdolabı, ocak, plastik
yiyecekler, meyveler, vs.)
O Kamyon, araba, uçak, traktör, tekne, okul otobüsü, tren, vagon ve rayları
O Oyuncak askerler ve ordu ekipmanları, polis, itfaiye vb.
O İp, sünger, havlu, örtü
O Cami, klise, okul vb.
O Sabun, fırça, tarak
O Yap-boz, lego, küpler, boncuklar
O Oyun hamuru, parmak boya, pastel, kuru, yağlı boyalar
O Hayvanat bahçesi hayvanları, çiftlik hayvanları (aile oluşturacak şekilde)
O Plastik yılan, timsah
O Kelepçe, silah, kauçuk bıçak, kılıç, değnek, yapışkan hedef mermileri
O Telefon (iki)
O Tamircilik oyuncakları
O Oyuncak para, kasa
O Toplar (büyük ve küçük)
O Doktor malzemeleri (steteskop, iğne, vs.)
O El kuklaları (insan ve hayvan figürleri, doktor, hemşire, vb.)
O Boks eldiveni-kum torbası
O Çeşitli resimler içeren kitaplar
O Müzik kasetleri ve müzikle oynanan oyunlar (ksilofon, davul, zil, vb.)
O Doğru sesler çıkaran müzik aletleri (mızıka, vb.)
O Yapıştırma ve kesmek için yaşa uygun malzemeler

36. 
YAŞA GÖRE BEKLENEN OYUNLAR
 Bilindiği gibi yeni doğan bebeğin en değerli
oyuncağı kendi bedenidir. Bebek elini kolunu
sallayarak açıp kapatır, ayağını ağzına götürmeye
çalışır, parmaklarını emerek kendi kendine eğlenir.
Sese ve renge karşı çok hassastır. En hassas olduğu
şey ise temel bakım verenin gözleridir.
Video: Face experiment

37. 
 Altı-yedinci aylarda çocuğun oturmaya başlamasıyla
mekânda genişler. Renkli ve sesli oyuncaklar bu
dönem için ilgi çekicidir. Diş kaşıyıcılar, plastik
halkalar bu dönemde kullanılabilir.

38. 
 Sekiz-on iki aylarda bebeklerin emeklemeye ve
yürümeye başlamaları nedeniyle tercih edilebilecek
en iyi oyuncaklar düştüğünde kırılmayan fakat ses
çıkaran renkli toplardır. Bu dönemde çarpıp geri
dönen oyuncaklar itme ve çekme ile gidebilen
tekerlekli hayvanlar, otomobiller yeni yürüyenleri
için en uygun oyuncaklardır. Bebeklerin en çok
ilgisini çeken oyuncaklardan biri de dökme-
doldurma oyunlarıdır. Büyük renkli şekiller ve
bunların içerisine atılabileceği bir kutu işlevseldir.

39. 
 On beş–on sekiz aylardan itibaren ses çıkaran
otomobiller tekerlekli ve yumuşak tüylü hayvanlar
bebekler yürüt eşler üstüne bilinen oyuncaklar bu
ailene uygun olacaktır.

40. 
 İki-üç yaşlarından itibaren çocuklar çevrelerinde
yaşadıkları günlük olayları dramatize etmeye
başlarlar. Oyun terapisi de bu dönemde başlar. Bu
dönem için en uygun oyuncak onların dramatik
oyunlarında kullanabilecekleri değişik boyutlarda ki
bebekler, kuklalar, oda takımları, mutfak
malzemeleri, marangozluk, temizlik malzemeleri,
bahçe aletleri, hayvan seti, ulaşım seti, doktor setleri
en uygun oyun malzemeleridir. Yine bu dönemde
kum ve su çocukların en çok sevdiği oyun
malzemeleridir.

41. 
 Üç-dört yaşlarında çocukların motor gelişimlerin
artması ve hareketlerinin daha da düzenlenmesi ile
çocuklar inip çıkmaktan üç tekerlekli bisiklete
binmek ben tırmanmaktan çok hoşlanırlar. Bu
dönemde sallanan at, pedallı araba, tekerlekli bisiklet
salıncak seti en uygun malzemelerdir.
 Küçükten büyüye doğru izleyebilen küpler, bloklar,
inşaat malzemeleri çocuklar tarafından tercih edilir.

42. 
 Dört-altı yaşlarında çocuklar açık hava oyunlarının
yanı sıra masa başı faaliyetler bu dönemde
çocukların algılama, hatırlama, parçaları ayırıp
birleştirme, yanılma, düzeltme, yeni yorumlar ve
çözümler getirme ile yetenekleri de gelişir.

43. 
 Altı yaşında hayali oyunların en başta olması
nedeniyle evcilik, bakkalcılık, doktorculuk oyunları
ve bu dönemi uygun marangozluk, tamir, kuklalar,
temizlik, mutfak, bahçe aletleri, hayvan setleri,
dükkanlar çocuklar tarafından tercih edilir.

44. 
GELİŞİM ALANLARINA GÖRE OYUNCAKLARIN
SINIFLANDIRILMASI
Yaşa göre beklenen oyunlar
 Sıfır-bir yaş: Regresif oyunlar -Ericson güven
güvensizlik
 Sıfır üç ay:Beden denetimi elde etmen sosyal beceri
göstermesi, ilişki kurma, sallanan objeler, dokunsal
ve hareketli oyuncaklar.

45. 
 Üç-on iki ay: İletişim kurma, duygusal alışveriş,
nesne devamlılığı.
 Bir- iki yaş: Duyguların dışa vurum dönemi. Ericson
güven güvensizlik, olaylar arası bağ kurma, jest ve
mimiklerin kullanımı, ilişki kopyalama rol öğrenme.

46. 
 İki-üç yaş :Keşif sembolizasyon dönemine giriş
Ericson’a göre utanç/şüphe ya da özerklik; cinsiyete
ait roller anksiyete ile başa çıkma, soyut düşünme
becerisi, sınır çizme, evlilik oyunları, koyunlar,
ayrılma, bireyleşme, hayal arkadaşına oyunlar.

47. 
 Üç-altı yaş: Sembollerin aktif kullanımı, duyguların
ifadesi, Ericson insiyatif ya da suçluluk, cinsiyet
ayrımı, ilişki kurma çabası, başarısızlıkla başa çıkma,
içgörü kazanma, role uygun giyinme, oyuncak
insanlar, kuklalar, başa dönme oyunları, kesme-
yapıştırma, çizme-boyama.

48. 
 Altı-on iki yaş: Yetişkin gibi olma arzusu.
 Duygularıyla başa çıkma, aşağılık duygularıyla başa
çıkma ,alet araç kullanarak üretme ,okul faaliyetleri,
beceri oyunları, dış dünyaya hazırlan, hayat ile başa
çıkma, tecrübelerden çıkarım elde edebilme.

49. 
DİRECTİVE(YÖNLENDİRİLMİŞ) YA DA
NONDİREKTİVE(YÖNLENDİRİLMEMİŞ)?
 Terapistin kuralları koymuş olduğu seansta
oynanacak oyunlar önceden belirlemiş olduğu oyun
terapisi yönlendiren directive oyun terapisidir.

50. 
 Çocuğun istekleri doğrultusunda onun belirlediği
oyunları ile gelişen oyun terapisi ise
yönlendirilmeyen non-direktive çocuk merkezli
oyun terapisidir.
 Rogers'ın danışanı merkeze alan terapi modelini
Axline çocuklara uygulamıştır.

51. UYGUN ARAÇ GEREÇLERİN VEYA ETKİNLİKLERİNİ SEÇİMİ
 Çocuğun öyküsünü anlatmasını kolaylaştırmak amacıyla
çeşitli araç-gereç ve etkinliklerden yararlanılabilir.
Bunların seçiminde, bir birey olarak her çocuğun farklı
davranış ve sorunlara sahip olduğu akılda tutulmalıdır.
Her aracın veya etkinliğin kendisine özgü farklı
özellikleri vardır. Bunlar dikkate alınarak, çocuğun
yetenek ve gereksinimleri ile eşleştirilmelidir

52. 
Araç veya etkinliklerin seçiminde önemli olan
etmenler şunlardır:
 Çocuğun gelişimsel yaşı
 Çocuğun bireysel olarak mı yoksa grup içinde mi
danışmanlık aldığı
 Çocuk için belirlenen danışmanlık amaçları

53. Araç ve etkinliklerin seçimine yardımcı olmak amacıyla 3 tablo
oluşturulmuştur. Bu tablolar, çeşitli alanlarda bir araç veya
etkinliklerin uygunluğunu belirtmektedir.
 Tablo 1: Çeşitli yaş grupları için araç ve etkinliklerin uygunluğu
 Tablo 2: Değişik danışmanlık durumları için araç ve etkinliklerin
uygunluğu
 Tablo 3: Belirli amaçlara ulaşmak için araç ve etkinliklerin
uygunluğu

54. 
 1’den 3’e kadar olan tablolarda, görüşmelerde
kullanılacak araç-gereç ve etkinliklerin hangi
koşulda uygun olup olmadığını gösterilmiştir.
Tablolarda, çalışılmaya en uygun olan araç veya
etkinlikler içi boş olarak, orta düzeyde uygun olanlar
açık renkle, en az uygun olanlar da koyu renkli
gösterilmiştir.

55. 
Tablo 1: Çeşitli yaş grupları için araç ve etkinliklerin uyguluğu
 Tablo 1, gelişimsel açıdan çocuk için en uygun olan araç veya
etkinliklerini seçiminde yararlanmak amacıyla kullanılabilir. Örneğin,
hayali -mış gibi yapma oyunu, iki ila beş arasındaki okul öncesi
çocuklar için oldukça uygun bir etkinliktir. Fakat ergenlik öncesi veya
ergenlik dönemindeki çocuklar, bilişsel olgunlukları ve soyut düşünme
yetenekleri nedeniyle, hayali -mış gibi yapma oyunu yerine minyatür
hayvanlarla ve sembollerle oynamayı daha çekici bulabilirler.

56. 
 Yaştan bağımsız olarak, cinsiyet farklılığının araç
veya etkinlik seçimini nadiren etkilediği; kız
erkeklerin listedeki tüm araç ve etkinlikleri kolayca
kullanabildiği görülmüştür. Travma ve duygusal
örselenme sonucunda duygusal, sosyal ve bilişsel
açıdan gerilemiş çocuklar için, kendilerinden küçük
çocuklarda kullanılan etkinlikler daha uygun
olabilir.

57. Tablo 2: Değişik danışmanlık durumları için araç ve
etkinliklerin uygunluğu
 Danışmanlar genellikle çocuklarla bireysel olarak çalışırlar.
Ancak, bazen akran grupları ile ya da benzer sorunları ve
yaşantılar olan çocuk gruplarıyla da çalışmalar yürütülür.
Tablo 2, bu tür değişik durumlarda hangi aracın seçilmesinin
daha uygun olacağını göstermektedir. Tüm araç gereç ve
etkinlikler bireysel danışmanlık seansları için oldukça
uygunken bazıları grup veya aile çalışmaları için pek uygun
olmayabilir.

58. 
Tablo 3: Belirli amaçlara ulaşmak için araç ve etkinliklerin
uygunluğu
 Tablo 3’te biri Terapötik Değişim Sarmalının farklı
aşamalarıyla ilişkili olan daha geniş çaplı amaçlar ile bu
amaçlara ulaşmak için araç ve etkinliklerin uygunluğu
belirtilmiştir

59. 
Tablo 1:Çeşitli yaş grupları için araç ve etkinliklerin uygunluğu

60. 
Tablo 2:Çeşitli durumlar içim araç ve etkinliklerin uygunluğu

61. 
Tablo 3:Belirli amaçlara ulaşmak için araç ve etkinliklerin uygunluğu

62. YÖNLENDİRMEYEN OYUN TERAPİSİNDE SEKİZ KURAL
 Çocukla olumlu ilişki kurabilmek
 Çocuğu olduğu gibi kabul etmek
 Çocuğun istediği gibi davranmasına izin vermek
 Çocuğun duygularını yansıtabilmek
 Çocuğa saygı duymak
 Çocuğu seansları yönlendirmesine izin vermek
 Çocuğu hızlandırmamak
 Terapistin terapisinin sınırlarını oluşturmak ve
gerektiğinde uygulamak

63. 
YANSITMANIN KULLANILMASI
 Beden dili İle sözel tepkilerin uyumlu olması ve
tepkilerin minimal düzeyde göstermesi çocukta,
danışmanın tam anlamıyla ona yöneldiği ve kendisi
için hazır bulunduğu yönünde bir duyguya neden
olur. Çocuk danışmanın, anlattığı öykünün
ayrıntılarına ve içeriğine katıldığına ilişkin güvene
ihtiyaç duyar. Çocuğa bu güveni vermenin en etkili
yolu, genelde yansıtma olarak adlandırılan becerinin
kullanılmasıdır.

64. 
İki tip yansıtma bulunmaktadır .
 içeriye ilişkin yansıtma (bazen açık tam olarak
isimlendirilmektedir)
 Duygulara ilişkin yansıtma
iki tur yansıtmayı birleştirerek hem içeriği hem de
duyguları yansıtmak da olanaklıdır.

65. 
 İçeriye ilişkin yansıtma (açıklama yapmak)
Danışman, çocuğa söylediklerini kelimesi kelimesine yansıtmanın
yanı sıra çocuğun sözlerini kendi sözcükleri ile yeniden yorumlar
ve açıklamalar yapar. Bu açıklama, danışmanın çocuğun
söylediklerindeki en önemli ayrıntıyı seçerek kendi sözleriyle daha
açık ile anlaşılır olarak yeniden ifade etmesi anlamına gelmektedir.
Yansıtma muhakkak çocukla görüşme sırasında yapmak zorunda
değildir; terapist çocuğu, oyunda gözlerken de yansıtma yapabilir .

66. 
Aşağıda içeriye ilişkin yansıtma konusunda bazı
örnekler bulunmaktadır.
 Örnek 1
Çocuğun anlatımı: Annem ve babam hep çok çalışırlar. Babam çoğu
zaman işe gider . Annemin de kendi işi var. Çalışanlara ne
yapmalarını söylemek için bazen işe geri döner.
Danışmanın tepkisi: Annenle baban seninle fazla vakit geçirmiyor
gibi.

67. 
 Örnek 2
(Çocuk kum havuzunda minyatür hayvanlarla oynamaktadır )
Çocuğun anlatımı: Hadi dinozor, çitin üzerinden atla; burası güzel.
Hadi, beni izle, Spiky, bu çitin üzerinden geç, sana yardım edeceğim,
geri döneceğim ve seni yakalayacağım, bak.
Danışmana tepkisi: Senin hayvanın Spiky'nin dönmesini ve
onunla bir araya gelmeye istekli gibi görünüyor

68. 
 Örnek 3
(Çocuk bebek evinde, bebek ailesi ile oynarken)
Çocuğun anlatımı: Sana buraları karıştırmamanı
söylemiştim. Buraları temizlemelisin. Her yeri dağıtmışsın,
sen yaramaz bir çocuksun.
Danışmanın tepkisi: Annesi, küçük çocuğun yerdeki
dağınıklığı toplamasını istiyor.

69. 
 Örnek 4
Çocuğun anlatımı: Testteki soruların hepsini, doğru
yaptım. Ama Amy yapamadı. Ayrıca sözlüde de
zorlandı. Eğer yaramazlık yaparsa ceza odasına gitmek
zorunda kalır. Ben hiçbir zaman ceza odasına
gitmiyorum.
Danışmana tepkisi: Sen herhangi bir sıkıntı
yaşamıyorsun, ama Amy yaşıyor.

70. 
 Danışmanın yapmaya çalıştığı, çocuğun anlattıklarından en
önemli olanlarını, çocuğa açık ve anlaşılır şekilde yansıtmaktır.
Böylece çocuk, danışmanın kendisini duyduğunu ve anladığını
hisseder. Danışman yansıtma yaparak çocuğun söyledikleri ile
ilgili daha fazla farkındalık kazanmasını sağlar. Çocuk bu
sayede söylediklerinin önemini daha fazla fark eder hale gelir
ve yaşadığı karmaşayı çözebilir. İçeriğin yansıtılması, çocuğunu
açıklamalarının içeriğini genişlete bilmesine de açıklamalarını
ileriye taşınmasına yardımcı olmaktadır.

71. 
Duyguları İlişkin Yansıtmanın Kullanımı
 Danışman, için iyi yansıdığı gibi, duyguları da yansıtmalıdır.
Bu, yaşanan duygusal durumun çocuğa yansıtılmasına ve bu
yolda yaşanan duygusal durum hakkında bilgi verilmesini
içermektedir. Duyguların yansıtılması, hayali kişiler, semboller
veya oyuncak hayvanları oyuna katılması yoluyla da
yapılabilir.

72. 
 Duyguların yansıtılması, çocuğun duygularını
ilişkin farkındalığını arttırdığından, danışma
becerilerini anahtar kavramlarından biridir, ve
çocuğun önemli duyguları ile uğraşması ve onlardan
kaçınmaması konusunda cesaretlendirmektedir.

73. 
 Bir danışman, duygular ve düşünceler arasındaki farkı bilmeli
ve bu ikisini birbirine karıştırmamalıdır. Eğer okuyucu olarak
size, duygu ve düşünceler arasındaki farkı sorsaydık, siz ne
söylerdiniz? «İnsanlarla ilgilenmenin, daha iyi danışmanlık
yapabilmek için gerekli olduğunu hissediyorsunuz»
dediğimizde bir histen ya da duygudan değil, düşünceden söz
ettiğimiz için, «insanlarla ilgilenmenin daha iyi danışmanlık
yapabilmek için gerekli olduğunu düşünüyoruz» şeklinde bir
ifade daha uygun olacaktır.

74. 
 Genellikle, düşünceleri tanımlamak için bir cümle duygular için ise,
sadece tek bir sözcük yeterlidir. Aşağıdaki kelimeler duygusal bir
duruma tanımlamaktadır :
 Mutlu
 Üzgün
 Öfkeli Korkmuş
 Kaygılı
 Hoşnutsuzluk
 Güvensiz
 Reddedilmiş
 Güveni sarsılmış
 Çaresiz
 Sorumlu güçlü

75. 
 Listede yer alan duygulara bakıldığında, çoğunun karşıtları da
olduğu görülmektedir. Terapist, çocuğun olumsuz ve onu
rahatsız eden duygularla, uygun bir şekilde baş etmesi için
çocuğa yardımcı olurken; çocuğun olumsuz duygularını
silebilmenin olanaklı olmadığını bilmeli ve gerçekçi olmalıdır.
Çocuğun bu duygularla baş etmesine, bu duyguları
değiştirmesine ya da yönetmesine yardımcı olmaya
çalışmalıdır.

76. 
 Duyguların yansıtılması, duyguları içeren
«üzgünsün», «öfkeli görünüyorsun» veya «hayal
kırıklığına uğramış görünüyorsun» gibi sözcüklerin
kullanımını gerektirmektedir. Çocuklara uygun
şekilde duygularını yansıtmak için kullanabilecek
örnek anlatımı aşağıda belirtilmiştir.

77. 
 Örnek 1
Çocuğun anlatımı: Ben ne zaman annemden, Karen teyzemlere
gitmek için izin istesem hep «hayır» diyor ama Kelly bu hafta sonu
gidiyor, oysa sıra bendeydi .
Danışmanın olası tepkisi: «Hayal kırıklığına uğramışsın» veya
«sesini öfkeli geliyor» . (Doğru tepki, olayım bağlamanı ve sözel
olmayan ipuçlarını dayanmaktadır.)

78. 
 Örnek 2
(çocuğun abisi bir trafik kazasında hayatını kaybetmiştir )
Çocuğun anlatımı: Kaza olduğunda, yanında en sevdiği
köpeği bile yoktu.
Danışmanın tepkisi: «Çok üzgünsün» veya «Sesin çok
üzgün geliyor».

79. 
 Örnek 3
(Çocuk hayali bir oyun oynamaktadır )
Çocuğun anlatımı: Onlar bizi bulmadan buradan
çıkalım. Hadi çabuk, geliyorlar.
Danışmanın tepkisi: Korkmuş gibisin.

80. 
 Çocuklar, sıklıkla duygularını araştırmaktan
kaçınırlar. Bunun nedeni üzüntü, mutsuzluk, öfke ve
kaygı gibi güçlü duygulara eşlik eden hacıdan
kaçmaya çalışmalarıdır. Oysa çocuğun duygularıyla
temas edebilmesi kendisini daha iyi hissetmesini
sağlayacaktır. Kendisini daha iyi hissetmesinin bir
sonucu olarak çocuk daha akıllıca kararlar
alabilecektir.

81. 
 Eğer çocukta yakın bir bağ geliştirdiğiyseniz kendi
duygularınızı çocuğun duygularıyla eşleştirmeye başlarsınız ve
bu durum danışmanın ,çocuğun duygularını daha kolay
tanımlanmasını sağlar. Danışman olarak daha fazla uygulama
yapıp deneyim kazandıkça çocuğun duruşundan yüz
ifadesinden hareketlerinden ve oyun sırasındaki
davranışlarından hareketle ne tür duygular (sıkıntı üzüntü ve
öfke vb.) yaşadığını odaklanmak kolaylaşacaktır.

82. 
 Çocuğun duygularını kendisine doğru olarak
yansıtması durumda çocuğun bu duygulara daha
kolay dokunabilecek mi bilmemiz gerekir. Eğer bu
duygularla hoş duygularsa çocuk ağlamaya
başlayabilir mi bu durum bazen zor olmaktadır.
Danışman çocuğun gözyaşları ile tetiklenen kendi
duyguları ile baş etmek zorunda kalabilmektedir.

83. 
 Bazen de öfkenin çocuğa geri yansıtması dramatik
sonuçları neden olmaktadır. Eğer danışman çocuğa
öfkesini veya belki çok «öfkeli görünüyorsun» şeklinde
yansıtmaya çalışıyorsa o zaman çocuk çabucak «öfkeli
değilim» şeklinde yanıt verebilir. Bir oyun odasını terk
edebilir. Bu durum da danışman acil bir durum
olduğunu düşünmemeli ancak çocuğun kendi üzerine
almak istemediğini ifade ettiğini tahmin etmelidir. Böyle
olduğunda danışman uygun araçları kullanarak çocuğun
öfkesini daha uygun şekilde ifade etmesi için onu
cesaretlendirmelidir.

84. 
 ÖZETLE
 Duyguların yansıtılması çocuğun duygularını bütünüyle
yaşamasını ve duygularını serbest bırakmak konusunda
kendini daha iyi hissetmesini sağlayacaktır. Duygular bir kere
açığa çıktığında çocuk daha açık bir şekilde düşünebilir. Doğru
seçenekleri gözden geçirebilir ve gelecek hakkındaki seçimler
yapabilir. Bu bakımdan duyguların yansıtılması danışmanlık
becerilerinin en önemlilerinden biridir.
 Duyguların içeriğinin kullanıma danışmanın zamanla
duyguların içeriğiyle yazma şeklini ilişkilendirebilir. Becerisi
artacaktır. Örneğin «üzgün hissediyorsun ve hafta sonunda
babanın senin yanında olmadığını anlatıyorsun» cümlesiyle
ilişkilendirerek «hafta sonunda baban yanında olmadığı için
üzgünsün» şeklinde ifade edebilir.

85. 
Duyguların içeriği ile yansıtmaları ilişkilendirmesini dair
örnek aşağıda verilmiştir :
 Örnek
Çocuğun ifadesi: Eskiden Steven ve ben bahçede prens ve
prenses oyununu oynardık, o hep kral olmak ve tahta olarak
kullandığımız kayanın üzerine oturmak isterdi .Şimdi bunu
yapamaz çünkü cennette.
Danışmanın cevabı: Steven'la artık oynamadığın için
üzgünsün.

86. 
OYUN TERAPİSİNDE SINIRLAR
 Terapist ihtiyaç duyduğunda sınırlamalar
koyabilir!

87. 
 OYUNCAKLARIN VE OYUNLARIN ANLAMLARI:
• Oyuncaklara kelimeler gözüyle bakılmalı ve
uygun cevap verildiğini düşünülmelidir.
• Oyuncakları düzenli , sırayla, ritüelle oynayıp
oynamadığı incelenmelidir.

88. 
 Kendini besleme temelli oyunlar:
- Oyun esnasında duygusal olarak zor bir yaşantı ile
karşılaştığında, es verip oyun kendini besler.
-Başarısız beslenme, kasıtlı yemek düşürme (zayıf bakım).
-Anne tarafından fizyolojik ve duygusal olarak beslenmeme.
 Kendi kendini ihmal etme
-Oyuncağı beslemekten alıkoyar, kendini beslemekten
alıkoyar, fiziksel duygusal istismarda görülür. Kendini suçlu
hissediyor olabilir.

89. 
 Mağaza ve alışveriş
-Çocuk bir mağaza kurar ve terapistin alışveriş yapması
ister; muhtaçlık duygusudur. Genelde o mağazadaki iyi
nesneler, ihtiyaçlar üzerin de kontrol sahibi olmayı sağlar.
Ürünü terapiste satarken bir taraftan ihtiyaç karşılar, ilişki
kurma.
 Yetişkin akt. oyun teması
Makyaj yapıp dışarı çıkma, büyüklük taklidi,
-Büyük olma arzusu, büyüyüp güçlü olma, güven de olma.
-Ya da masum ol model taklidi.
-Kabul için daha büyükçe davranmaya çalışabilir.

90. 
 Kontrol ve güvenlik teması
-Yangın oyunu, oyuncak ev-okul kurar ve yakar
(öfkenin yıkıcı gücü düşünülür)(yaktığı şey yok etmek
istediği şey).
-Gömmek, boğmak
-Saklamak istediği nesne; güven de tutmak için, kontrol
için.
-Ölüm temasını da düşündürür kaybı.

91. 
 Kendi sorununu tasvir etme, çözüm üretmeye çalışma/Kırılma
ve bozulma temalı oyunlar
-Kırık ev (ev içi sıkıntılar, düzensizlik, bozulma)
-Kendi hassasiyetinin mesajını verebilir.
-Kronik hastalığı olanlar bununla oynar.
-Arkasından onarma oyunu gelir. Buradaki metafor; çocukta var
olan arızanın onarılması, terapistin onayını kabul etme,
performans arkadaşı olan çocukların en iyi yaptığı şeyi getirme,
çocuk sürekli arızayı gidermek istese de bir türlü düzelmez, araba
devrilir, itfaiye yetişmez vs. umutsuz, depresif duygu durum,
kendinde kırık olan bir şeyi onarma, kendisiyle ilgili gelişme
kendine bağlı, kimse bana yardım edemez.

92. 
 Köprü inşa oyunu
-Ulaşmayla ilgili, arzularına kavuşmakla ilgili, çözüm.
-Odanın başından sonuna köprü kurma
-Problem çözme becerilerine gönderme olabilir.
-Özlem
-Etkileyen olaylarla ilgili bağlantı kurmaya başlamış
olabilir.

93. 
 İstikrarsızlık karasızlık oyunu
-Aile bireylerinin tekrar tekrar düşmesi
-Baba merdivenlerden çıkarmıyor, sürekli düşüyor.
-Düşünce parçalanan nesneler(dağılma endişesi olabilir.

94. 
 Dağınıklık ve temizleme oyunu
-Oyun odasındaki bardakları yıkayabilir.
-Obsesif anneye sahip çocuğun kabul ihtiyacı, mükemmel
olma arzusu nedeniyle anksiyete.
-Cinsel istismara maruz kalanların temizlik obsesyonu
geliştirdiği.
 Dağıtma
-Çocuk odanın her tarafına kum döküyor.
-Terapiste tepki, çocuk kontrole karşı

95. 
 Sıralama-Düzene sokma
-Çocuğun içsel dünyası karmaşıktır, düzene sokmaya çalışabilir.
-Para, insan(figürleri) kategorilere ayırıyor olabilir.
-Üzücü, regresif bir olayda (iyi-kötü, nesnenin ayrımı) kullanabilir.
 İçinde tutma temalı oyunlar
-Hapishane yapılıp aile/ kafes yapılıp hayvanlar içine koyulabilir.
-Sır saklaması gerektiğini düşünebilir.
-Aile için=Ayrılma anksiyetisi
-Hırsız için=Güvenlik ihtiyacı

96. 
 Koruyucu oyun
-Duvar örüp ateş eden birinin tasviri
-Sorunlarla baş etme mekanizması geliştiğinin belirtisi
olabilir.
 Hayat kurtarma temalı oyunlar
-Düşmekte olan helikopteri kurtaran Süpermen
-Umuda bir gönderme olabilir.
-Yardım

97. 
 Kaçış Temalı Oyunlar
-Yangın çıkan ormandan kaçmaya çalışabilir.
-Çevreye güvensizlik, yalnızlık
-Sorunsalı hakkında yardım istiyor ve ipucu veriyor
olabilir.
 Keşif ve Uzmanlık Temalı Oyunlar
-Yeteneğini kavrayabilir, küplerle kule inşa eder, onay
almak ister, anksiyeteli çocuklar en iyi yaptığı şeyi
yapar. Kabul edilmek ister.

98. 
 Cinsel içerikli konuşma ve cinsel merak temalı oyunlar
-Cinsel içerikli aktiviteler olabilir, oyunun bazı parçalarını
oral seksle ilişkilendirebilir, taciz, istismar olabilir.
-Suçlandığını düşünüp saklayabilir.
-Görmeye bağlı olabilir, cinsel içerikli konuşmaya inerek;
küfür eden çocuklar
-Aslında sana nasıl tepki vereceğimi görmek istiyorsun,
böyle konuşuyorsun.
-Duyguyu, motivasyonu anla ve altta hangisi varsa onu
yansıt.

99. 
 Ruhsal/Fiziksel Eksiklik=Oyuncak veya materyalin
çalışıp çalışmadığını kontrol etme
 Otorite Eksikliği/Aşırı Otorite=Asker, polis gibi
döngüsel oyuncak veya oyunlar
 Fiziksel/Ruhsal Dağılma-İstismar= Sürekli toplama,
treni kum/kil ile kaplamak, giydirmek
ÇOCUĞUN OYUNU ANLAMA

100. 
 Oyuncakların sembolik anlamları
 Hayvanların Sembolik anlamları
 Rollerin sembolik anlamları
 Ortamların sembolik anlamları
Oyuncakların anlamları

101. 
 Renkler ve renklere verilen duygular
 Duygu kuklaları
 Kalp boyama
Duygu Çalışması

102. 
 Yapılandırma Becerisi:Çocuğun oyun seansının
genel formatını anlayabilmesine yardım eder olasın
sorun ya da çelişkileri yaşamasını engeller tanıtım
mesajı tuvalet molaları arasından ayrılırken
çocuğuma ben çıkmaya direnmesi durumunda
terapist önce çocuğun duygularını yazdır sonra kesin
bir şekilde görüşme sona erdiğini açıklar
Çocuk Merkezli Oyun
Terapisi Becerileri

103. 
 Empatik dinleme becerisi ile;terapist çocuğu
anladığını ve duygu ihtiyaçlarının kabul edildiğini
hissettirir eğer çocuk bu ne için gibi soru sorarsa
yansıtma ile cevap verilir
 Temalarını tanımak ve anlamak bir oyun seansı
tamamlandıktan sonra ayrıldıktan sonra terapist
çocuğun seanstaki oyununun olası anlamlara
hakkında düşünür bu noktada alınan süper vizyon
oyun temalarını anlamalarında terapistlere yardımcı
olur

104. 
 Oyun içindeki tekrarlar: aynı oyuncakları aktiviteleri
kullanmak
 Ani değişimler; yoğunluk ve odaklanma farklı
oyuncaklarla benzer aktiviteler bir şey aslan diğeri
arasındaki benzerlikler önceki seansta ki oyunun sonraki
seansta da devam ettirme ya da önceki seansı referans
alma
 Terapist çocuğun oyunundaki anlamı bulmaya çalışır
fakat tek bir davranıştan büyük sonuçları atlamaz bazen
oyun temaları netleştirmek için ilerki seanslardaki oyun
örneklerini de sabırla bekleyip izlemek gerekir
Oyun temaları hakkında
düşünürken aşağıdaki
belirtiler dikkate alınabilir

105. 
 Oyun temaları her zaman çocuğun yaşamının
içeriğine göre yorumlanmalıdır,evdeki okuldaki
yaşam duygusal durum vs genellikle görülen oyun
temaları şunlardır
 Güç kontrolü, saldırganlık farklı duygular,iyi
kötü,kazanma kaybetme, hakimiyet bağlanma,
ilişkiler, aile akran otorite okul ,mutlu anılar travma,
bakım şevkat, regresyon ,tehlike tehdit kurtarılma,
inatçılık esneklik, problem çözme gelişimsel
uğraşlar,kültürel ritüeller, gelenekler ve istekler

106. 
 Oyun temalarının seviyeleri
 İçerik:çocuğun yaptığı davranışlar ve aktivitelerle ilgili
 Duygu:duygu ifadesi, sözsüz mesajları okuyabilme ile
ilgili
 Niyet/ özet: Oyunun amacı ile ilgili oyundaki
sıralamanın özeti
 Psikolojik anlamlar ;derindeki motivasyonların ve
oyunun anlamının psikolojik teoriye göre açıklanması
 Oyunun önceki oyunlarla ya da seansla olan ilişkisi
 Oyunun günlük yaşamla ilişkisi oyun seanslarının
dışında günlük hayatta oluşan olaylarla ilişkisi
Temaları Yorumlamak

107. 
KESİNLİKLE YAPILMAMASI GEREKENLER
 HİÇBİR DAVRANIŞINI ELEŞTİRME!
 ÇOCUĞU ÖVME!
 GEREKSİZ SORULAR SORMA!
 OTURUMDA KESİNTİLERE İZİN VERME!
 BİLGİ VERME, ÖĞRETME!
 ÖĞÜT VERME!
 PASİF VE SESSİZ KALMA!
 ÇAĞRIŞIMLARINI ETKİLEME, YENİ BİR
DAVRANIŞI BAŞLATMAYA EĞİLME!

108. 
 Minyatür hayvanlar
 Evcil hayvanlar
 Çiftlik hayvanları yabani hayvanlar
 Dinozorlar
 Sürüngenler böcekler deniz hayvanları
Kullanacak minyatür hayvanların plastik gerçeği
uygun renklerde farklı büyüklüklerde olması tercih
edilir erkek dişi bebek hayvanların bulunmasında yarar
vardır
Minyatür Hayvanlar

109. 
 Buradaki temel amaç: çocuğun diğer aile üyeleri ile kendisi
arasındaki ilişkileri ve aile üyelerinin birbirleri arasındaki
ilişkileri nasıl algıladığını anlatmasın olanak tanımaktır
 Aile içindeki rolüne dair daha derin bir anlayış kazanması
gelecekteki ilişkileri ile ilgili korkularını keşfetmesi gelecekteki
olası ilişkileri hayal etmesi problemleriyle ilgili olası çözümleri
keşfetmesi
 Olumlu olumsuz ve kabul görmeyen özelliklere sahip çocuk
değil hayvan olur kendisinde fark etmiş olabilecektir ama
sahiplenmeye hazır olmadığı olumsuz ve istenmeyen
davranışları hayvana atfettiğinden kendini daha serbest
hisseder
 Dinazor için yanında köpeğin olması nasıl bir şey?

110. 
 Gözlem içerik ve duyguların yansıması
 Gözlemlere ilişkin geri bildirim verilmesi ve açık uçlu
sorulardır
 Duyguların gözlenmesi ve yansıması
Ör:Kedi ve maymunu yanyana koyunca mutlu olduğunu
farkettim
Gözlemler hakkında bildirim verilmesi
Ör: gergedandan en uzakta duran hayvanın kedi olduğunu
görüyorum
 Açık uçlu soru'nun kullanımı : Bu hayvan için dinazorun
önünde durmak nasıl bir şey?
Minyatür hayvanlarla
çalışırken önemli
beceriler

111. 
 Çizim ve boyanın kullanım amaçları
 çocuğun öyküsünü anlatmasını sağlamak
 bastırılmış veya yoğun duyguların ifade etmesini
sağlamak
 yaşamış ve yaşamakta olduğu olaylar üzerinde
denetim kazanmasını sağlamak
 Çizim ve boyanın kullanımı çocuk zayıf bir benlik
imgesine sahip olduğunda ipucu verir
Çizim ve Boya

112. 
 Başarının bir resmini çiz
 Öfkenin bir resmini çiz
 Endişenin bir resmini çiz
 Sihirli olsaydın nerede olmak isteyeceğim bir resmini
çiz
 Rüyanın bir resmini çiz
 Kabusunun bir resmini çiz

113. 
 Mutlaka deneyimli danışmanlar ya da süpervizör
yakın denetimi altındaki danışmanlar tarafından
kullanılması önemle vurgulanır.
 Çoğu insan günlük yaşamda zaman zaman hayal
yolculuklara çıkar çocuğu hayali bir yolculukta
rehberlik etmek çocuğun hayalinle geçmiş ve şu anla
ilgili gerçek ya da hayali senaryolar araştırmasını ve
gelecek için olası senaryolar hakkında fantezi
kurmasını sağlar
Hayali Yolculuk

114. 
 çocuğu hayal yolculuğa çıkarmak için ona bir
öykünün ana hatları söylenir ve ayrıntıları kendi
hayal gücü ve deneyimleri ile doldurulması istenir.
 Hayal yolculuk için çocuk rahatlamış gevşemiş
olmalı dışardan seslerin gelmediği sakin bir oda ve
hafif loş bir aydınlatma tercih edilmelidir .Minderler
kullanılması konusunda çocuklara seçim yapma
şansı tanımalıdır bazı çocuklar özellikle yatarken
kendini savunmasız hissederler bu durum özellikle
cinsel tacize uğramış çocuklar için geçerlidir

115. 
 Terapistin Çocuğa yolculuk sırasında ne zaman
isterse durabileceğini söylemesi önemli olup şöyle
denebilir ;eğer yolculukdan hoşlanmazsan bunu
bana söyle, sence bunu yapabilir misin yolculuğa
devam etmek istemezsen ne yapacaksın bir şey
söyleyecek misin ne söyleyeceğini düşünüyorsun
durmak istediğin de haber verecek misin bunu nasıl
yapacaksın ?

116. 
HAYALİ YOLCULUK UYGULAMA
BENİM GİZLİ YERİM
HAYALİ YOLCULUK

117. 
 ÇOCUK VE AİLE İLE İLK GÖRÜŞME SORUN
ALANLARININ BELİRLENMESİ