Guvenlik yonetimi-87

ÖZELGÜVENLİKSEKTÖRÜNÜNSESİEYLÜL2020SAYI:87
arka kapak
ÖZEL GÜVENLİK SEKTÖRÜNÜN SESİ n AYDA BİR YAYINLANIR EYLÜL 2020 SAYI: 87
DRONE
TEKNOLOJİSİ
FOKUS:
KRİTİK TESİS
GÜVENLİĞİ
ÖZEL DOSYA:
ARAÇ TAKİP
SİSTEMLERİ
ÖZEL GÜVENLİK FEDERASYONU YAYINIDIR
Güvenlik Y KAPAK-86 ilanlı dikey kopya.indd 1 18.09.2020 16:34

ön kapak içi arka kapak içi
EYLÜL 2020 SAYI: 87

guvenlik yonetim 87.indd 1 18.09.2020 16:31

8 BAŞKANDAN
10 EDİTÖR
12 GÜNCEL
Sektör ile ilgili kısa haberler
22 KÖŞE / Hayata Bakış
KAPAK KONUSU
24 Güvenlik ve drone’lar
28 Otonom drone sistemleri
30 Sistemlerin kontrolü tek merkezde
FOKUS
32 Endüstriyel tesislerde yangın güvenliği
40 Kritik tesis güvenliğine 21. Yüzyıl yaklaşımları
46 Yüksek tehlike sınıfındaki bir endüstriyel
üretim tesisinde risk analizi ve yangın
güvenliği yaklaşımları
51 Kritik tesis güvenliğinde geçiş sistemlerinin
rolü
ÖZEL DOSYA
52 Okul güvenliği okul yolunda başlar
54 Araç takip sistemleri çözümleri
SEKTÖRDEN
58 "Loomis en büyük yatırımı dijital çözümlere
yapmaktadır."
60 "Türkiye’nin Pazar payı güvenlik
sektöründe gittikçe artıyor."
24 52
iç indekiler
32

ELEKTRONİK GÜVENLİK
64 Kafetaryada sıfır temas: Ye, iç, personel
kartını okut ve geç
66 Bosch Spexor ile güvenlik her yerde yanınızda
68 Evden çalışanlar için Zyxel’den güvenli
bağlantı tavsiyeleri
GÜVENLİK HİZMETİ
68 Plazalarda güvenlik hizmetleri
BİLGİ GÜVENLİĞİ
70 %100 veri güvenliği
YANGIN GÜVENLİĞİ
72 Yapı malzemeleri yönetmeliği (CPR)
ve kablolarda yangın güvenliği 2
76 Editöryel takvim
77 Abone Formu
78 Reklam indeksi
68
64
Eylül 2020
Özel Güvenlik Federasyonu adına
imtiyaz sahibi
O. Oryal ÜNVER
Yürütme Kurulu
O. Oryal ÜNVER
İsmail UZELLİ
Murat KÖSEREİSOĞLU
Levent Güler
Alp Saul
Genel Yayın Yönetmeni
Devrim BOZKURT
devrim@guvenlikyonetimi.com
Yazı İşleri Müdürü
Ezgi ÖZCAN
ezgi@guvenlikyonetimi.com
Danışma Kurulu
Alp SAUL
Arzu YÜKSEL
Doç. Dr. Gazi UÇKUN
Deniz Gürkan
Gültekin FİŞEK
Hakan ÖZALP
İsmail UZELLİ
Murat KÖSEREİSOĞLU
Okyay ŞENTÜRK
O. Oryal ÜNVER
Osman Levent CELASUN
Prof. Abdurrahman KILIÇ
Taner ALBAYRAK
Yusuf Ziya ÖNCEL
Grafik Tasarım ve Baskıya hazırlık
Derya BOZKURT
derya@guvenlikyonetimi.com
Yayın Türü
Yerel Süreli Yayın. Ayda bir yayınlanır.
Yönetim Adresi
Arkhe Tanıtım Hizmetleri
Perpa Ticaret Merkezi B Blok Kat:6 No:672
Okmeydanı / Şişli / İstanbul
Tel: (212) 210 54 45
Tel: (533) 413 78 08
Baskı
Net Copy
444 0 708
Özel Güvenlik Sektörünün sesi Güvenlik Yönetimi Dergisi, sektörü
bilgilendirme amacıyla hazırlanmıştır. Bu dergide yer alan her türlü
haber, bilgi ve yorumlar; güvenilir olduğuna inanılan kaynaklar
tarafından hazırlanmış araştırma raporları, değerlendirmeler, atıflar,
çeviriler ve istatistikî verilerden derlenmiştir. Dergide yer alan tüm
reklamların sorumluluğu firmalara, yazılardaki ve söyleşilerdeki
görüşler sahibine aittir.
Dergide yer alan yazılar izin alınmadan ve kaynak gösterilmeden
hiçbir şekilde kullanılamaz.
tanıtım hizmetleri
Perpa Ticaret Merk. B Blok Kat: 6 No: 672 Okmeydanı / Şişli / İstanbul
Tel: (212) 210 54 45 Faks: (212) 210 54 45 Gsm: (533) 413 78 08
GüvenlikYönetimiÖZEL GÜVENLİK SEKTÖRÜNÜN SESİ AYDA BİR YAYINLANIR

8 n GüvenlikYönetimi Eylül 2020
BAŞKAN
ü
Değerli Dostlar,
Ülkemizde, büyük çoğunlukla kullanılan el ateş ölçerler ile ateş ölçümü yapan
ve izin verenlere sesleniyorum.
El ateş ölçerleri;
• Ne kadar doğrulukta ateş ölçer?
• Yere düştüğünde tekrar aynı doğruluğu verir mi?
• Kalibrasyonu ne sürede bir yapılır? Kim ve nasıl yapar?
• Kullanıldığı alandaki hangi şartlardan etkilenir?
• Pil gücü azaldığında doğru ölçüm olasılığı var mıdır?
• Salgın olmadan önce bu ateş ölçerler ne yoğunlukta kullanılıyorlardı?
Şimdi ne yoğunlukta kullanılıyorlar.
• Ölçüm yeri alından mı, şakaktan mı, el bilek içerisinden mi ? hangisi
doğru sonuç verir? Ölçüm mesafesi ne olmalı?
• Ölçüm yapan kişinin bu konuda bilgi, gösterdiği ciddiyet ve özen ?
• Bu kadar yoğun kullanılmaya kalibrasyonları ne denli dayanıklıdır?
• Bu işlemler kimler tarafından denetleniyor?
*Yukarda saydıklarım biri doğruysa (Aynı gün iki ayrı hastane girişinde el ateş
ölçeri ile 36,1°C ve 36,4°C olarak ölçülen vücut ısısı 10 dak. sonra doktor
tarafından, cıvalı termometre ile 38° C olarak ölçülebiliyor) ceremesini kim
çekecek, sorumluluk kimde?
Yanlış ateş ölçümün sonunda oluşabilecek mağdurlar, faili meçhul
kapsamına mı girecek?
Diğer tarafta el ateş ölçerleri ile mukayese edilmeyecek derecede pahalı
olan sistemleri alıp titizlik gösterenlerin hassasiyetleri hastalığın yayılmasını
önlemeye ne derece etki edecek? Personeline, işletmesine özen göstererek
insan ve çevre etkileşim hata faktörlerini ortadan kaldıran çok gelişmiş hassas
sistemleri kullananlar paralarını sokağa mı atıyor?
El ateş ölçerlerin bu sistemler ile aynı doğrulukta sonuç vermesi
beklenebilir mi?
Toplum sağlığı ile ilgili bu önemli teknolojik malzemelerden neden %22
ÖTV ve %18 KDV alınır?
Anlamak mümkün değil!
Sağlıklı, Covid 19’suz günler dilerim.
El ateş ölçerleri ne kadar
güvenli?
O. Oryal ÜNVER
GÜSOD - GESİDER ONURSAL
BAŞKANI
Yanlış ateş
ölçümün sonunda
oluşabilecek mağdurlar,
faili meçhul kapsamına
mı girecek?

Eylül 2020 GüvenlikYönetimi n 9

Drone’lar
askeri alandan
medya hizmetlerine,
tarımdan kargo
taşımacılığına
kadar birçok
alanda çözümler
sunmaktadır.
EDİTÖR
eEylül sayımızda Kapak Konumuz Drone Teknolojileri.
Drone aktif olarak günümüzde “insansız hava aracı”
olarak tanımlanabilir. İlk piyasaya sürüldüğü zamanlara
bakılırsa askeri alanlarda savunma amaçlı kullanılmıştı.
Ancak teknolojinin gelişmesi ile günümüzde daha ulaşılabilir
ve maliyetsiz olduğu için her yerde bulunabilen bir araç
haline geldi. TDK, drone için uzun süre karşılık aradı ve en
sonunda “Uçan Göz” olarak belirledi. Savunma sanayiden,
medya hizmetlerine, tarımdan kargo taşımacılığına kadar
birçok alanda çözümler sunmaktadır. Kapak konumuz
olan Drone Teknolojileri başlığında, Drone’ların yenilikçi
çözümlerini okuyabilirsiniz.
Fokus Konumuz; Kritik Tesis Güvenliği kritik tesisler için
güvenlik yönetim sistemleri gereksinimi hızla artmakta ve
eşzamanlı olarak teknoloji firmalarının bu talebi daha hızlı,
verimli ve kullanıcı hatalarından arındırılmış şekilde yazılım
çözümleri sunabiliyor olması gelinen nokta açısından çok
önemlidir. Artık günümüzde bu tarz tesisler için fiziki ve
elektronik güvenlik sistemlerinin diğer sistemler ile entegre
edebilen ve tek yazılım ara yüzünden yönetebilen yapılara
ihtiyaç vardır. Fokus bölümümüzde kritik tesisler konusunda
birbirinden farklı tesis dallarında güvenlik hizmeti sağlayan
firmaların değerli görüşlerini okuyabilirsiniz.
Özel Dosya Konumuz ise; Araç Takip Sistemleri, şirketlerin
sahadaki araçlarını 7/24 saat takip etmesine, nerede
olduklarını, nereye gittiklerini, hızlarını, ne kadar süre
çalıştıklarını ve daha birçok bilgiyi araçlara monte edilen
cihazlar ile anında görmelerine yarayan sistemlere ‘araç
takip sistemi’ adı verilmektedir. Araç takip sistemlerinin,
mal/can güvenliği konusunda %10, maddi tasarruf
anlamında da %25’e kadar büyüyen iyileşmeye sebep
olduğunu göstermektedir. Daha az yakıt tüketimi, daha
yüksek filo disiplini ve verimlilik artışı sağlayan ‘araç takip
sistemleri’ saha aktivitesi olan şirketlerin öncelikli ihtiyacı
haline gelmektedir. Araç takip sistemlerine dair uzmanların
değerli makalelerini bu bölümümüzde inceleyebilirsiniz.
Güvenlik sektöründe birbirinden farklı konuların
uzmanlarının makale, teknik yazı ve röportajlarını bir araya
getirdiğimiz Eylül sayımızı beğenmeniz dileğiyle.
Sağlıklı günler dilerim
Eylül sayımızdan merhaba
Ezgi ÖZCAN

GÜNCEL
Sensormatic üst üste 3’üncü kez
birinci oldu
Sensormatic, Bilişim 500 araştırma-
sında ‘Güvenlik Donanımı’ katego-
risinde bu yıl da zirvenin sahibi oldu.
2019 yılında ulaştığı ciroyla, 2020
yılında da Bilişim 500’de liderliğe ara
vermeyen Sensormatic, elde ettiği
başarıyla üst üste 3’üncü kez ‘Güven-
lik Donanımı’sistem entegratörü ve iş
ortağı kategorisinde birincilik ödülünü
kazandı. Lider şirket, Türkiye’nin
ilk 500 bilişim şirketinin belirlendiği
Bilişim 500 listesinde de 5 basamak
yükselerek 45’inci sırada yer aldı. ‘Bili-
şim 500’, bilişim sektörüne yön veren,
yurt içi ve yurt dışı yatırımcıların da
ilgiyle sonuçlarını takip ettiği hatta
çalışacakları şirketlere ve yatırımlara
karar verdikleri, Türkiye’nin önde
gelen araştırmalarından. Sensorma-
tic, araştırma kapsamında, bu sene
deSistem Entegratörü ve İş ortağı
Kategorisi- ‘Güvenlik Donanımı’ ala-
nında üst üste 3’üncü kez birinci şirket
oldu. Lider şirket, Türkiye’nin ilk 500
bilişim şirketinin belirlendiği Bilişim
500 listesinde de yüzde 19,6 oranında
büyüme ile 5 basamak yükselerek
45’inci sırada yer aldı.
“2019 verimlilik yılıydı”
2020 yılı Bilişim 500 araştırmasından
ödülle dönen Sensormatic’in CEO’su
İsmail Uzelli, elde ettikleri başarıya
dair yaptığı değerlendirmede “Bilişim
500’de sürdürülebilir bir liderlik
örneği sergilediğimiz için gururluyuz.
Elektronik güvenlik ve iş zekası enteg-
ratörü olarak 26 yıldır sektörümüze
liderlik ediyoruz. Bugün 12 farklı sek-
törde hayata geçirdiğimiz 40 binden
fazla uygulamayla müşterilerimize
hizmet vermeye devam ediyoruz.
Sektöre sunduğumuz teknoloji
destekli yenilikçi çözümlerle, başta
verimlilik olmak üzere çok sayıda
avantaj sağlıyoruz. Başarımızı yeni-
likçiliğimize ve sürdürülebilir başarı
için çalışan ekibimize borçluyuz”
diye konuştu.
İnsan beyni hack’lenebilir!
Innovera Kurucu Ortağı Burak
Dayıoğlu, insan beyniyle bilgisayarı
birbirine bağlayan ve tek potada
birleştiren çip teknolojisinin bu
zamana kadar gelmiş geçmiş en
büyük siber güvenlik risklerini doğu-
racağını söyledi. Dayıoğlu, beyin-
bilgisayar arayüzlerinin insanların
becerilerini veya anılarını silmek
veya bozmak için de ele geçirile-
bileceği konusunda tüm dünyayı
uyardı ve “Bu arayüzlerin kullanı-
cının beynini değiştirme potansiyeli
var. Bilgisayar hack’leme, yazılım
hack’leme, otomobil hack’leme,
tıbbi cihaz hack’leme derken sıranın
beynimize geliyor olması siber
güvenlik endüstrisi çalışanları olarak
tüylerimizi ürpertiyor” diyor. Tesla
ve SpaceX’in CEO’su Elon Musk,
2016’da kurduğu şirketi Neuralink
ile insan beyniyle bilgisayar ortamını
tek potada buluşturan Link adı-
nı verdiği çipini tanıttı. İnsan ve
makine arasında yüksek hıza sahip
bir arabirim olan Neuralink, belki
de insanlık tarihinin seyrini değişti-
rebilecek bir buluş olarak ilgi çekti.
Neuralink çipinin hafıza kaybına,
depresyona ve görme engeline
kadar çeşitli nörolojik sorunlara ve
omurga yaralanmalarına çözüm
olması bekleniyor. Kulağın arkasına
implant edilen ‘Link’ adlı çipin ‘bir
akıllı saatten beklenebilecek tüm
özelliklere sahip olduğunu’ söyleyen
Musk, cihazın, sıcaklık, basınç gibi
birçok veriyi ölçebileceğini açıkladı.
Çip, ABD Gıda ve İlaç İdaresi’nden
‘çığır açan cihaz’ unvanını almış olsa
da henüz insan üzerinde denemelere
başlanmadı.

GÜNCEL
Sektörümüze yıllardır başarıyla
hizmet eden, değerli maden, evrak
ve para transferlerini güvenli bir
şekilde gerçekleştiren Loomis, küçük
paket taşımacılığında 10 başarılı
yılı geride bıraktı. Her ay ortalama
20 bin küçük paket taşıma hizmeti
gerçekleştiren Loomis; artan E Tica-
ret hacmiyle birlikte, ülkemizin 81
iline gönderileri, sıfır risk eşliğinde,
güvenle taşıyor… Kuyumcuların iş
yaşamına büyük kolaylıklar sağlayan
ve değerli her tür emtianın güven
içinde transferini sağlayan Loomis;
10 yıldır küçük paket servis hizmeti
ile sektörümüzün önemli bir ihtiyacı-
nı gideriyor. 5 bin dolara kadar olan
tüm ürünleri, küçük paket hizmeti
içinde değerlendiren Loomis; sigor-
talı olan bu gönderilerini, normal
kargo ücretlerine çok yakın fiyatlar
eşliğinde gerçekleştiriyor. Küçük
Paket Hizmet Yöneticisi Hakkı Can
Özdemir; kargo şirketlerinin değerli
maden taşımacılığında sorumluluk
almadığını, Loomis’in sigortalı bu
hizmetinin özellikle kuyumculuk
sektörü açısından büyük kolaylıklar
ortaya koyduğunu söyledi. 10 yıldır
aralıksız hizmet sunan Küçük Paket
Gönderi Departmanının 10 kişiden
oluşan kadrosuyla çalışmalarına gece
gündüz devam ettiğini kaydeden
Hakkı Can Özdemir; “Son yıllarda
E Ticaret alanında ciddi bir artış var.
E ticaret üzerinden takı satışları her
geçen gün artıyor. Birçok E Ticaret
sitesiyle koordineli bir çalışma-
mız var. Kimsenin gözünü yolda
bırakmadık. Her yıl, yaklaşık 240
bin küçük paket gönderisini binde
1’den daha düşük bir hasar oranıyla
kişilere ulaştırıyoruz. Gönderilerimiz
sigortalı olduğu için alanda satanda
sıfır risk ile çalışmanın konforunu
yaşıyorlar” diye konuştu. Küçük
paket taşımacılığında ülkemizin
seçkin kargo firmalarıyla işbirliği
yaptıklarını ve en geç 48 saat içinde
yurtiçindeki A noktasından B nok-
tasına gönderi yaptıklarını sözlerine
ekleyen Özdemir; açıklamasını
şöyle noktaladı:“6 aydır üzerinde
çalıştığımız bir yazılım var ve bu ay
içerisinde müşterilerimizin kullanı-
mına açmayı planlıyoruz. Özellikle
e-ticaret müşterilerimizin ihtiyaçları-
nı karşılayacak hem mobil uygu-
lama hem de web sitesi üzerinden
kolayca kullanabilecekleri bir sistem
geliştiriyoruz.“
Panasonic güvenlik çözümleri,
i-PRO logosunu Avrupa’da tanıttı
Kısa süre önce lansmanı yapılan
i-PRO logosu, daha güvenli bir
dünya için müşterilerin gereksinim-
lerine özel olarak esnek biçimde
geliştirilebilen Panasonic mirasını
yansıtan CCTV ürünlerinde yeni
bir dönemin başladığını gösteriyor.
Panasonic, yeni i-PRO logosunu
lansmanı kısa süre önce yapılan ve
dahili Yapay Zeka özelliklerine sa-
hip X Serisi ağ güvenlik kameraları
başta olmak üzere Avrupa pazarına
sunduğu güvenlik kameralarında
kullanmaya başlıyor. i-PRO kon-
septi, esnek güvenlik ürünlerinde
girilen yeni dönemi ve benimsenen
yeni stratejiyi ortaya koymanın
yanında Panasonic’in sağlamlaşmış
inovasyon, görüntü ve ürün kalitesi
ile birlikte CCTV kurulumları için
düşük toplam satın alma maliyeti
sunma konusunda kritik öneme
sahip güvenilirlik gibi marka de-
ğerlerinin önemini de vurguluyor.
Markalaşmanın en önemli unsuru
olan Nexus da i-PRO’nun ihtiyaç
duydukları bilgileri müşterilere
sunarak karar alma süreçlerini
destekleme konusunda oynadığı
merkezi rolü simgeliyor. Bu ürün,
bir dizi nodlardan oluşuyor ve bu
nodlar, i-PRO çözümleri tarafın-
dan kayıt altına alınan ve önemli
anlarda müşterilerin eylemlerine
yön veren kritik bilgilere temel
oluşturan ham verileri temsil
ediyor.
Küçük paket büyük hizmet

GÜNCEL
BugBounter’ın sponsoru olduğu Lostar Siber
Güvenlik Yaz Kampı’na kayıtlar başladı
İş süreçlerini anlık olarak izleyen teknoloji
Son yıllarda çok sık duyulan ve uygu-
landığı alanlarda önemli kazanımlar
sağlayan Radyo Frekanslı Tanıma
(RFID) teknolojisi, canlı ve cansız her
türlü nesnenin belirli bir mesafeden
tanınmasına ve izlenmesine olanak
sağlıyor. Dünya genelinde olduğu
gibi ülkemizde de yaygınlaşmakta
olan bu teknoloji; otomotiv, akarya-
kıt, lojistik, perakende, tarım, sağlık,
ilaç, tekstil, finans, bankacılık, enerji,
kamu, üretim, güvenlik ve turizm
gibi birçok sektörde kullanılıyor.
Operasyonel maliyetleri büyük
ölçüde azaltan RFID teknolojisi, iş
akışlarını hızlandırarak verimliliği ve
kârlılığı artırıyor. RFID ve RTLS ala-
nında 15 yılı aşkın tecrübeye sahip
olan Okyanus Teknoloji ise gerçek
zamanlı konum izleme sağlayan
Wipelot IoT Sistemleri ile tüm iş
süreçlerini dijitalleştirerek kontrol
altında tutuyor.
Radyo frekanslı tanımlama (Radio
Frequency Identification-RFID)
teknolojisi hayatımızda önemli bir
yere sahip. Canlı ve cansız her türlü
nesnenin dokunmadan belirli bir
mesafeden tanınmasına ve izlenme-
sine imkân tanıyan RFID teknolo-
jisi, dijitalleşmenin de etkisiyle son
yıllarda çok sık karşımıza çıkıyor
ve uygulandığı alanlarda önemli
kazanımlar sağlıyor. Dünya gene-
BugBounter, üniversite öğrencilerine
siber güvenlik uzmanları ile eğitim
fırsatı sunan Lostar Siber Güven-
lik Yaz Kampı’nın sponsoru oldu.
Ödüllü kampın başvuruları 4 Eylül
2020’ye kadar devam ediyor. Lostar
Bilgi Güvenliği’nin yaz döneminde
üniversite öğrencilerine sağladığı bir
siber güvenlik eğitim programı olan
Siber Güvenlik Yaz Kampı, katılacak
adaylara en tecrübeli siber güvenlik
uzmanları tarafından verilen eğitim
imkanı sunuyor. Ayrıca bu kamp
dönemi sonunda gerçekleştirilecek
olan bayrak yakalama (CTF) yarış-
masında başarılı olan katılımcılar
ise Lostar Bilgi Güvenliği’nde staj
yapmaya hak kazanacak. Hatta staj
süresince en iyi performansı göste-
ren öğrenciler yarı zamanlı olarak
çalışma daveti alacağı gibi karşılıklı
memnuniyetin devamı halinde
ise tam zamanlı olarak kariyerinde
ilerleme şansı elde edebilecek. 4 Eylül
2020 tarihine kadar başvuruları sü-
recek olan kamp kapsamında 9 Eylül
2020’de online sınav yapılacak ve 14
– 18 Eylül 2020 tarihleri arasında öğ-
renciler Lostar uzmanları tarafından
verilecek bir eğitime tabi tutulacak.
COVID-19 nedeniyle tüm kamp
aktiviteleri online olarak gerçekleşti-
rilecek. Kamp birincisinin Rasberry
Pi4 ve 1 yıllık Pentester Academy
Üyeliği, ikincinin 3 aylık Pentester
Academy Üyeliği ve üçüncünün de
1 aylık Pentester Academy Üyeliği
kazanacağı kampın içeriğinde Temel
Network Bilgileri, Temel Linux ve
Windows Bilgileri, Test Ortamları ve
Gerekli Uygulamalar, Network Gü-
venlik Testleri, Parola Atakları ve Son
Kullanıcı Güvenliği, Mobil Uygulama
Güvenliği, Kablosuz Ağ Güvenliği,
Etik Hacker’lık ve Bug Bounty gibi
birçok güncel konu başlığı yer alıyor.
linde olduğu gibi ülkemizde de hızla
yaygınlaşmakta olan bu teknoloji;
otomotiv, akaryakıt, lojistik, peraken-
de, tarım, sağlık, ilaç, tekstil, finans,
bankacılık, enerji, kamu, üretim,
güvenlik ve turizm başta olmak üzere
birçok sektörde kullanılıyor.

GÜNCEL
Türkiye’de endüstriyel yapılarda
meydana gelen patlama ve yangınların
sayısı her yıl artış gösterirken, yangınlar
can ve mal kaybına neden oluyor. Ülke
ekonomisi açısından büyük öneme
sahip olan bu yatırımlar, yangınlarla
büyük hasara uğruyor ya da tamamen
yok oluyor. Uzmanların değerlendirme-
lerine göre sigorta sektöründe, büyük
yangın hasarlarının oluşturduğu maddi
zararın her yıl ortalama 500 milyon TL
civarında olduğu belirtiliyor.
Yangın ve patlamaların çoğu,İstanbul
başta olmak üzere büyükşehirlerde-
ki yaşam alanlarına yakın tesislerde
gerçekleşiyor. Bu durum çevredeki ya-
pıların da zarar görmesine, can ve mal
kayıplarının artmasına neden oluyor.
Endüstriyel tesislerdeki yangın riskinin
ve hasarlarının alınacakönlemlerle
azaltmanın mümkün olduğunadikkat
çeken Türk Ytong Yönetim Kurulu
Başkanı Fethi Hinginar,bu yapılarda
yanıcı malzeme kullanıldığını ve sigorta
şirketlerinin bu konuda daha bilinçli
olması gerektiğini aktardı. Hinginar,
sigorta şirketlerini yapı sektöründe
yangına dayanıklı malzeme üreten
şirketleri desteklemeye, fabrikaları bu
malzemeleri kullanma yönünde teşvik
etmeye çağırdı.
Binaların Yangından Korunması
Hakkında Yönetmelik doğru uygu-
lanmalı
Fethi Hinginar, “Fabrikalar ekonomi-
mizin, yerel kalkınmanın can dama-
rıdır. Yangınları yüzde 100 önlemek
mümkün olmasa da alınacak önlem-
lerle sanayi yapılarını yangına hazırlıklı
hale getirmek, yangını büyümeden
kontrol etmek, neden olacağı kayıpları-
azaltmak ve üretime yeniden başlama
süresini kısaltmak mümkün.Türkiye’de
yürürlükte olan Binaların Yangından
Korunması Hakkında Yönetmelik,
endüstriyel tesislerdehangi yangın ön-
leminin ne şekilde alınacağını ve kul-
lanılacak malzemelerin özelliklerini de-
taylarıyla açıklıyor, ancak yönetmeliğin
uygulanmasında aksamalar yaşanıyor.
Uygulamaların denetlenmesi ve teşviki
Türkiye’deki fabrika yangınlarının faturası
500 milyon TL’yi geçiyor
konusunda adımlar atılmalı.”
Yangına dayanıklı yapılarda
sigorta primi düşmeli
Fethi Hinginar ayrıca sigorta sek-
töründeki şirketlerin de bu konuda
etkin bir rol üstlenmesinin var olan
sistemi geliştireceğine inandığını
belirterek şöyle devam etti: “Ülkemiz-
de fabrikaların sigortalanması hala
zorunlu değil, Avrupa ülkelerinde
olduğu gibi zorunluluk getirilebilir.
Sigorta şirketleri, yangın poliçesi
kriterlerini, Yangın Yönetmeliği
koşullarını rehber alarak belirleye-
bilir. Böylece endüstriyel tesislerde
alınması gereken önlemlerin neler
olacağı, doğru uygulanıp uygulanma-
dığı kontrol edilebilir.Doğru malze-
me seçimi ve uygulamalar, yangın
riskinive muhtemel hasarları önemli
ölçüde azaltır. Yangına dayanıklı
yapıların daha düşük sigorta primleri
ile ödüllendirilmesi sistemi geliştirir.
Buhem sigortacılar hem de sigortalı-
lar açısından kazançlı bir durumdur.”
Dijital bankacılık ve elektronik
ticaret, tüketicilere zamandan ve
mekândan bağımsız işlem yapma
imkânı sağlıyor ancak beraberinde
güvenlik kaygıları da artıyor. Online
ödeme ve bankacılık sistemleri kulla-
nımındaki artış bu alandaki güvenlik
önlemlerini gün geçtikçe daha da
kritik hale getiriyor. Türkiye’de yay-
gın olan, kullanıcıların banka hesap-
larını ele geçirerek gerçekleştirilen
olta saldırılar ve kredi kartı dolandı-
rıcılıklarına karşı önlemleri artırmak
gerektiğini söyleyen Procenne Genel
Müdürü Resul Yeşilyurt; yüksek
performanslı kriptografik işlemler
yapan Donanımsal Güvenlik Modülü
anlamına gelen HSM çözümlerinin
yazılımsal çözümlerle entegre şekilde
kullanılmasıyla özellikle terminal
cihazlar ile veri katmanı arasında
güvenli bir yapı kurmanın mümkün
olduğunu dile getiriyor. Hareketli
(data in motion) ve hareketsiz (data
at rest) verilerin gizliliğini, bütünlü-
ğünü ve kullanılabilirliğini koruyarak
güvenliğini sağlamak için çözümler
üreten Procenne, bankacılık ve
finans alanına yönelik dijital güvenlik
çözümleriyle de dikkat çekiyor. Pro-
cenne Genel Müdürü Resul Yeşilyurt;
siber güvenlik alanında son yıllarda
bankalar, finansal kuruluşları ve
finansal teknoloji şirketlerinin giderek
önem kazandığını söyleyerek sektöre
özel sundukları hizmetlerden bahsetti
ve konunun önemine dikkat çekti.
Bankacılıkta dijital güvenliğin yolu
HSM teknolojisinden geçiyor

GÜNCEL
Kaspersky, “YARA ile harika bir ninja
gibi tehdit avına çıkın” adlı yeni bir
çevrim içi eğitim programı başlatıyor.
Bu eğitimi alan konuyla ilgili BT
güvenliği profesyonelleri Kaspersky
Global Araştırma ve Analiz Ekibi’nin
YARA ile tehdit avında kullandığı en
iyi yöntemleri öğrenebilecek. Şirketin
dünyaca ünlü siber güvenlik uzman-
larından pratik analizler almanın
yanı sıra, katılımcılar edindikleri yeni
becerileri deneyebilecekleri, örnekleri
ve YARA kurallarını analiz edebile-
cekleri özel bir sanal laboratuvara da
erişebilecek. YARA, yeni zararlı yazı-
lım örneklerini bulup sınıflandırmayı
kolaylaştıran eşsiz bir araç. Güvenlik
analistleri bu araç yardımıyla belirli
kurallar oluşturabiliyor. Daha sonra
güvenlik çözümlerini veya çoklu
tarayıcı sistemlerini kullanarak bu
kurallara uyan dosyaları arayabiliyor-
lar. Birkaç kılavuzu takip edip yeterli
çalışmayı yürüten araştırmacılar veya
güvenlik ekipleri tehdit tespiti, korun-
ma ve müdahale alanlarında yeni bir
bilgi düzeyine erişiyor.
BT güvenliği ekiplerinin hazır olması
ve verimli çalışması için sürekli eğitim
çok önemli. Türkiye’de BT konusun-
da karar verme yetkisine sahip yöne-
ticilerin %30’u[1], güvenlik uzman-
larının bilgi birikimini geliştirmenin
BT güvenliği bütçesini artırmalarının
en büyük nedeni olduğunu belirtti.
Ancak yaşanan salgın sınıflarda verilen
eğitimlere kısıtlamalar getirdi. Bu
soruna bir çözüm bulmak ve kursu tek
başına eğitim alanlara daha erişilebilir
kılmak için Kaspersky YARA eğitimini
çevrim içi olarak sunmaya başladı.
Siber güvenlik ekibinden pratik analizler
Gartner’ın Uygulama Güvenliği
Testi için Kritik Yetenekler raporun-
da, Kurumsal ile Mobil ve İstemci
alanında en yüksek puanları Micro
Focus’un Fortify Uygulama Güvenli-
ği Platformu elde etti.
Uygulama geliştirme süreçlerine
entegre edilen güvenlik ve uyumluluk
testleri ile geliştiriciler için güven-
lik, performans, güvenilirlik ve kod
kalitesi gibi unsurları daha da önem
kazanıyor.
Kurumlar ise uygulamalardaki gü-
venlik açıklarına karşı daha dikkatli
ve hassas davranırken, kodlardaki
zafiyetleri bulmak ve ortadan kaldır-
mak önceliklendiriliyor.
Tüm bu süreçleri başarılı bir şekilde
gerçekleştirmek için uygulama
güvenliği araçları kullanılarak testler
yapmak ve saldırı yüzeylerini tespit
edip, uygulamayı yayınlanmadan
önce güvenliği en üst seviyeye taşı-
mak mümkün.
Güvenliği sağlarken iş ortamına değer katacak
araçlar sunuyor
Gartner’ın Uygulama Güvenliği
Testi için Kritik Yetenekler rapo-
ru, konteyner, API ve açık kaynak
gibi kriterlerde en iyileri belirliyor.
Şirketin bu yılki raporunda, Micro
Focus, dikkate alınan 5 kategori olan
Kurumsal, Açık Web Uygulamaları,
Mobil ve İstemci, DevOps/Dev-
SecOps ve Bulut Uygulamaları’nın
ikisinde en yüksek puanı elde ederek,
başarısını taçlandırdı.
Kurumsal, Mobil ve İstemci alanla-
rında en yüksek puanı alan Fortify
Uygulama Güvenliği Platformu,
güvenlik ve risk yönetimi liderle-
ri için uygulamalarının var olan
yeteneklerini ve ürün yol haritalarını
değerlendirirken, sürekli değişen
iş ortamına değer katacak araçlar
sağlıyor.
Bir Hizmet olarak Uygulama
Güvenliği yapısındaki platform, iş-
letmelerin ek istihdam ya da altyapı
yatırımına gerek duymadan, bir gün
içerisinde uygulama güvenliği çalış-
malarını başlatmalarını sağlıyor.

HAYATA BAKIŞ
sSürekli olumsuz düşünen insanlarla bir arada olursanız onlardan mutlaka
etkilenirsiniz. Onlar, yakınlarına, çevrelerine olumsuz duyguları ve kırık
umutları yayarlar. Kendileri acı çektikleri gibi çevrelerine de çektirirler.
Dünyada olumsuz düşünerek mutlu olan ve çevresine mutluluk veren bir
insan yoktur.
Her şeye kötümser ve olumsuz bakan insanlarla birlikte olmanız, bu insan-
ların bütün olumsuz özelliklerini sizin de edinmeniz demektir. Şunu bilmek
lazım ki ne pahasına olursa olsun böyle insanlardan hemen uzaklaşılmalıdır.
Sürekli öfkeli, üzgün yaşayan ve olaylara olumsuz bakan insanlarla birlikte
olursanız iyimser, neşeli, başarılı ve coşkulu halinizi unutur, bu insanların
bütün olumsuz davranışlarını edinmeye başlarsınız. Onun için duygularınızı
motive edecek, sizi geliştirecek ve sizi yüreklendirerek harekete geçirecek,
mutluluk kazandıracak insanlarla birlikte olun.
Yanınızdaki bir arkadaşınız, bir yakınınız, bir komşunuz veya ailenizden
herhangi birisi bir işe başlayacağınız sırada size “ Sen bu işi yapamazsın, bu
işi başaramazsın” dediği zaman bu olumsuz iletişimden etkilenerek kendi
yeteneğinizden ve kendi gücünüzden mutlaka kuşkuya düşersiniz. Bu şekilde
olumsuz davranan ve olumsuz mesaj veren insanlardan uzak kalınız.
Eğer neşeli, iyimser, başarılı, verimli ve olumlu düşünen bir insan olmak
istiyorsanız bu özelliklere sahip olan insanlarla bir arada olun ve onlarla
dostluğunuzu pekiştirin. Birlikte olduğunuz insanların kalitesi, sizin de kali-
teniz olacaktır bunu unutmayın.
İnsanlara duyduğunuz öfke karşısında sakin davranmalısınız. Herkes duy-
duğu öfkenin sonunda pişmanlık duyar. Öfke gelir, akıl gider. Akıl gidince
de her şey olabilir. Yumuşak bir cevap öfkeyi durdurabilir. Acı sözler öfkeyi
artırır. Bir öfke anında zararlı çıkmamanız için şöyle davranmayı deneyiniz.
Hemen parlamayın ve gayet sakin olun. Yumuşak cevap verin. Karşınızda-
kini sinirlendirici sözlerden kaçının. Sabırlı hareket edin. Öfkeli insana tepki
göstermeyin. Karşılaşacağınız insanlara kin- öfke ve düşmanlık duyarak
tepki göstermeyin.
Size güç veren yanında kendinizi mutlu hissettiğiniz insanlarla daha çok
birlikte olun.
“Sen bu işin üstesinden gelebilirsin, sen bu hayalini mutlaka gerçekleştire-
ceksin, sen bu işi başaracaksın” diyenler, sizi yüreklendirerek yürüyeceğiniz
yolda sizi daha çok mutlu etmek isteyen dostlarınızdır.
Biri gelip hayallerinden- hedeflerinden bahsederse, siz ona “ ben sana güve-
niyorum, sen başaracaksın” dediğinizde bu onun için çok anlamlı olacaktır.
O kişi sizin değerinizi daha iyi anlayacak ve size güvenerek sizi takdir ede-
cektir. Bir yazarın dediği gibi; “Başarısızlık ölüm değil, öğretmendir.
Başarısızlık yenilgi değil, gecikmedir. Çıkmaz sokak değil virajdır.”
Yorumlamanız dileğimle…
Sürekli olumsuz
düşünen insanlarla
bir arada olursanız
onlardan mutlaka
etkilenirsiniz. Onlar,
yakınlarına, çevrelerine
olumsuz duyguları ve
kırık umutları yayarlar.
Dünyada olumsuz
düşünerek mutlu olan ve
çevresine mutluluk veren
bir insan yoktur.
“Olumsuz düşünce ve
başarısızlık”
Oğuz GÜLAY

K
imse yeryüzünde kaç
tane drone olduğunu
bilmiyor. Bazıları toplam
drone popülasyonunun
2 milyonun üzerinde
olduğunu tahmin ederken, diğer-
leri yaklaşık 7 milyon olduğunu
söylüyor. Bir başka kaynakta ise
Amerikalı ailelerin %10’undan
fazlasının drone satın aldığı dile
getiriliyor. Nihayetinde bu cihazlar
ucuz ve kullanımı kolay ama büyük
bir güvenlik sorunu teşkil ediyor.
Drone’ların yarattığı güvenlik
tehdidi
Drone’lar büyük avantajlar sunuyor,
örneğin emlakçınız evinizi havadan
çekebilir. Acil tıbbi malzemeler dro-
ne ile teslim edilebilir. Öte yandan
gizlilik ile ilgili endişelere de sebep
oluyorlar. Evinizin üzerinde uçarak
fotoğraflar çeken bir drone rahatsız
edici olsa da en büyük endişe her
zaman arka bahçenizin gizliliği
değildir: drone’ların yarattığı gü-
venlik sorunları bunun ötesindedir.
Drone’lar korsanların eline geçebi-
lir veya diğer elektronik cihazların
ele geçirilmesi için kullanılabilir.
Bir korsanın kendi drone’una bile
ihtiyacı yoktur, amaçlarına hizmet
etmesi için sizinkini birkaç yolla
ele geçirebilirler. Siber güvenlik
sorunları, gökyüzündeki drone
popülasyonu arttıkça ve korsanlar
drone güvenliğindeki zayıflıkları
tespit etmek için daha akıllıca
yollar buldukça daha kritik hale
gelecek.
Drone’lar nasıl ele geçirilebilir?
Bir drone’un ele geçirilmesi için
kullanılabilecek birkaç farklı yol
vardır. Korsan, drone’un yerini bul-
duğunda muhtemelen kontrolünü
ele geçirebilir veya drone’nun baz
istasyonuna gönderdiği video ya
da görüntüleri alabilir. Bir drone’u
ele geçirmek teknik olarak çok zor
değildir ve birçok drone operatörü
drone’larını saldırıya açık bırakır.
Örneğin GPS sahteciliği drone’a
yanlış GPS koordinatları gönderir.
Drone, orijinal uçuş rotasını takip
ettiğini düşünür, ancak aslında
farklı bir yere yönlendiriliyordur.
Korsan sadece eğlenmek için
drone’u kasıtlı olarak düşürmek is-
teyebilir ancak drone bir araca, in-
sana veya hatta başka bir drone’a
çarpmak için de kullanılabilir. Veya
yüküyle (mesela drone monte edil-
miş bir kamera ve bellek kartında
kayıtlı görüntüleri içerebilir) birlikte
çalınabilmesi için korsanın yanına
inmesi de istenebilir.
Drone’lar bir buçuk kilometre
kadar uzaktan ele geçirilebilir.
Operatör ile drone arasındaki
komut ve kontrol sinyalinin ele
geçirilmesiyle korsan, drone ve
sistemlerinin tam kontrolüne sahip
olabilir. Radyo sinyali genellikle
şifrelenmediğinden kod bir paket
çözümleyicisi (veya “algılayıcı”) ile
kolayca çözülebilir; kısacası bir
drone sinyalini ele geçirmek teknik
olarak zor değildir. Ayrıca sinya-
lin engellenmesiyle de drone’un
Siber güvenlik sorunları, gökyüzündeki drone popülasyonu
arttıkça ve korsanlar drone güvenliğindeki zayıflıkları tespit
etmek için daha akıllıca yollar buldukça daha kritik hale gelecek.
KASPERSKY TÜRKİYE
Güvenlik ve
drone’lar
KAPAK DRONE TEKNOLOJİSİ

bilgisayar drone’a yüklenip bir
ofis binasının çatısına bırakılabi-
lir. Sonrasında Wi-Fi, RFID veya
Bluetooth bağlantısındaki güvenlik
açıklarından yararlanarak siber
saldırılar gerçekleştirmek için
kullanılabilir. Tabletlerden ve akıllı
telefonlardan veri çalmak veya
fareler ve klavyeler gibi Bluetooth
çevre birimlerini ele geçirmek için
bir Wi-Fi ağını taklit edebilir. Tuş
kaydetme yazılımı, drone monte
edilmiş bir bilgisayarın kullanıcılar-
dan şifre çalmasını sağlar.
Kötü amaçla kullanılan
drone’lar nasıl tespit edilip
durdurulabilir?
Drone’lar, İnsansız Uçaklar (UA)
veya İnsansız Hava Araçları
(İHA) olarak Sivil Havacılık Genel
Müdürlüğü’nün görev alanına
girer. Bu onları iki önemli şekilde
korur: Drone’ları vuramaz veya
onlara fiziksel olarak müdahale
edemezsiniz.
Kumanda ile drone arasındaki
sinyallere müdahale edemezsiniz.
Bu nedenle, alacağınız savunma
önlemleri alanınızı ve verilerinizi
korumaya odaklanmalıdır. Coğrafi
sınırlandırma, drone korsanlığı ile
baş etmenin bir yoludur. GPS veya
RFID tabanlı yazılım ile coğrafi
sınırlandırma, belirtilen konumun
etrafında sanal bir sınır oluşturur.
Yetkisiz bir drone bölgeye her
girdiğinde bir yanıt oluşturulur ve
ticari olarak satılan drone’lara
bağlanan kontroller, bunların coğ-
rafi olarak sınırlandırılmış alanlara
yolunu kaybetmesi sağlanabilir.
Downlink’teki açıklar sayesinde
korsan, drone’un baz istasyonu-
na veri iletmesini engelleyebilir.
Örneğin video, First Person View
(FPV - pilot görüşü) sistemlerinde
olduğu gibi drone’dan kumanda-
ya yayınlanıyorsa tehditlere açık
demektir. Bu, özellikle verilerin
şifrelenmemiş olması durumunda
geçerlidir (genellikle tüketici sis-
temlerinde olduğu gibi).
Drone güvenliğiyle ilgili ipuçları
Drone’unuzun güvenliği konu-
sunda endişeleniyorsanız yalnız
değilsiniz. Neyse ki, tüm drone’ları
korsanlık tehdidine karşı daha
güvenli hale getirmenin birçok yolu
vardır. Bu drone güvenlik ipuçları
drone’nuzu korumanıza yardımcı
olacak:
Drone’nun üretici yazılımını
düzenli olarak güncelleyin. Büyük
drone üreticileri, yeni güvenlik
tehditleri ortaya çıktığında yama-
lar yayınladığından, drone’nuzu
düzenli olarak güncellemek, onu
bilgisayar korsanlarından bir adım
önde tutmanıza yardımcı olacaktır.
Baz istasyonu uygulamanız için
güçlü bir şifre kullanın. Harfler,
sayılar ve özel karakterler içeren
bir karışım kullanarak oluşturulan
güçlü şifreler korsanları caydırır;
çoğu uğraşmaktan vazgeçip daha
kolay avlara yönelir. Bu, kötü
niyetli birinin drone sinyalini ele ge-
çirmesini önlemeye yardımcı olur.
Kumanda olarak bir akıllı
telefon veya dizüstü bilgisayar
kullanıyorsanız, cihazınızı güvende
tutun ve kötü amaçlı yazılımlar bu-
laşmasına izin vermeyin. (2012’de
bir operatör, bir video oyununu
indirip oynamak için bir drone’un
bilgisayarını kullandıktan sonra
ABD Ordusu’na ait birkaç drone’a
kötü amaçlı yazılımlar bulaştığı
bildirildi.) Virüsten korunma yazı-
lımı kullanın ve güvenilir olmayan
programlar veya uygulamalar
indirmeyin.
İnternete bağlıyken korsanların
iletişiminize erişmesini önlemek
için bir Sanal Özel Ağ’a (VPN)
abone olun. VPN, internete bağlan-
maya yarayan güvenli bir ağ geçidi
görevi görür ve bağlantınızı şifreler,
böylece korsanlar içeri giremez.
Baz istasyonunuza bağlana-
bilecek cihaz sayısı için bir sınır
belirleyin. Bu, bir korsanın diğer
cihazları kontrol etmek için sinyali-
nizi ele geçirmesini önleyecektir.
Drone’nuzun “Eve Dönüş”
(RTH) modu olduğundan emin
olun. Bu, siz başlangıç noktası-
nı ayarladıktan sonra drone’un
sinyali kaybetmesi, sinyalinizin
engellenmesi veya pilin bitmesi
durumunda geri dönmesini sağlar.
Böylece drone’unuzun kaçırılma-
sını engelleyebilirsiniz. Fakat RTH
modunun çalışması GPS’e bağlıdır
ve bu özellik GPS sahteciliğine
karşı korunmasızdır.
Korsanlar drone kullanarak
nasıl veri çalabilir?
Geleneksel olarak, bilgisayar
sistemleri hem bilgisayar ağı
açısından hem de fiziksel açıdan
korunmaktadır. Ancak Wi-Fi ve bu-
lut teknolojilerinin verilere her yer-
den erişmeyi mümkün kılmasıyla
veriler daha mobil hale gelmiştir.
Ayrıca Nesnelerin İnterneti, RFID
ile birlikte perakende mağazalar-
daki güvenlik kameraları, palet
etiketleri ve ürün etiketleri gibi
daha küçük öğeler arasında veri
akışına olanak tanır.
Wi-Fi, Bluetooth ve RFID gibi tekno-
lojiler genellikle yalnızca sınırlı bir
alanda çalışır, bu nedenle fiziksel
erişim kısıtlamaları çoğu durumda
korsanlığı önleyebilir. Öte yandan
drone’lar bilgisayar korsanlarına
daha fazla hareketlilik sağlar.
Örneğin Raspberry Pi veya ASUS
Tinker Board gibi küçük bir
Drone'lar
bir buçuk kilometre
kadar uzaktan ele
geçirilebilir.

uçmasını (veya inmesini) önler.
DJI ve Parrot gibi büyük drone üre-
ticileri; havaalanları, hapishaneler
ve elektrik santralleri gibi hassas
alanlar için drone’larına coğrafi
sınırlandırma yazılımı kurdu. Bu-
nunla birlikte bazı bilgisayar kor-
sanları, standart drone’ların kısıtlı
alanlara uçmasını önleyen coğrafi
sınırlandırma yazılımlarını kaldır-
manın yollarını bulmuştur. Drone
korsanlığı yöntemleri internette
kolayca bulunabilir. Ayrıca, coğrafi
sınırlandırmayı engellemenin en
basit yolu, drone’un etrafını kalay
levha ile sararak GPS sinyalini
engellemektir.
Coğrafi sınırlandırma, 2015’teki
Uçuşa Yasak Bölge kaydı baş-
latma girişimine rağmen çoğu
tüketici tarafından kullanılamıyor.
Drone’ları engelleyemiyorsanız,
onları tespit edebilir misiniz? Et-
rafınızda bir drone olup olmadığını
öğrenmek için birkaç yol mev-
cuttur, ancak hepsinde kusurlar
vardır. Drone’ları yakalamanın
%100 güvenilir bir yolu henüz
keşfedilmemiştir.
Radar, bir drone tespit etme yön-
temi olsa da çok güvenilir değildir;
örneğin kuşları drone’larla karıştı-
rır. Akustik sensörler, istenmeyen
drone’ları tespit etmenin daha iyi
bir yolu olabilir, çünkü belirli drone
tiplerinin ses imzalarını tanıyacak
şekilde programlanabilirler.
RF tarayıcılar, elektromanye-
tik spektrumu kontrol ederek
drone’ları yakalayabilir; drone
şanzımanlarını tanırlar. Ancak
navigasyon için radyo sinyallerini
değil GPS’i kullanan drone’lar bu
şekilde yakalanamaz. Son olarak,
termal görüntüleme nesnelerin
yaydığı ısıyı algılar. Bu, drone’la-
rın termal ayak izleri aracılığıyla
izlenmesini sağlar. Fakat hatalı
pozitif sonuçların sayısı yüksektir.
Drone’ları tespit etmek ve dur-
durmak zordur. Bu nedenle, kötü
amaçla kullanılan drone’ları tespit
etmeye çalışmak yerine temel ev
ve kablosuz güvenliğini artırmak
daha faydalıdır.
Ağlarınızı ve hava sahanızı
drone saldırılarına karşı nasıl
koruyabilirsiniz?
Drone’ların hava sahanızı işgal
etmesinden endişe ediyorsanız,
Kaspersky Antidrone gibi bir çö-
züm içinizi rahatlatacaktır. Ancak
drone’ların verilerinizi çalmasın-
dan endişe ediyorsanız verilerinizi
korumanın en iyi yolu, onları güven-
ceye aldığınızdan emin olmaktır.
Wi-Fi bağlantısı kullanıyorsa-
nız internet iletişiminizin saldırıya
uğramasını önlemek için bir VPN
kullanın. Kaspersky, sizi evdeyken
veya herkese açık Wi-Fi etkin nokta-
larını kullanırken koruyabilen bir VPN
Güvenli Bağlantı sağlar.
Evinizdeki tüm IoT cihazlarını
güvenceye alıp bir misafir ağıyla sı-
nırlandırarak korsanların akıllı cihaz
aracılığıyla ana ağınıza girmesine
engel olun.
Wi-Fi yönlendiricinizi varsayılan
kullanıcı adı ve şifreyle kullanmayın.
Korsanların yönlendiricinin türünü
veya kullandığınız ağı tahmin edeme-
mesi için kullanıcı adını değiştirin ve
güçlü bir erişim parolası belirleyin.
Farklı ağlar veya cihazlar için
aynı şifreleri kullanmayın. Bu, bir
korsanın kamera taşıyan bir drone’u
ele geçirmesi durumunda tüm dijital
yaşamınıza erişmesini çok daha
kolay hale getirir.
Drone’ların geleceği
FAA’ya göre, drone’ların sunduğu
fırsatlar için hobi piyasasına değil,
ticari drone piyasasına bakmak ge-
rekiyor. Drone’lar teslimat yapabilir,
sörvey ve haritalama hizmetlerini
destekleyebilir, mahsulleri izleyebilir
ve bir kontrolörün gideceği tehlikeli
yere ilişkin güvenlik denetimleri oluş-
turmak için kullanılabilir. Olanaklar
göz önüne alındığında, kesinlikle
daha fazla drone olacak ve bu daha
büyük bir drone güvenlik tehdidi
oluşturacaktır. Drone güvenliğinin
nasıl iyileştirilebileceği henüz net
olmayabilir, ancak işletmeler ticari
drone kullanımı yaygınlaşmadan
bunu yapmak zorunda kalacaklar.
Dolayısıyla drone üreticileri ve ticari
kullanıcıların drone güvenlik sorun-
larını doğru bir şekilde ele alması,
sizin de drone korsanlığından
korunmak için internet ve ev ağınızı
güvenceye almanız önemlidir.

Radar,
bir drone tespit
etme yöntemi olsa
da çok güvenilir
değildir.

D
rone, uzaktan kont-
rol edilen, pilotsuz
hava aracı veya misili
anlamına geliyor.
TDK’ya göre “Drone”
kelimesinin Türkçe karşılığı ise,
‘’uçangöz’’ yenilikçi teknolojilerle
drone’lar bir gözden çok daha
fazlasını yapıyor ve hedefliyor.
Drone’lar ya da uzun ismiyle
insansız hava araçları (İHA)
20’inci yüzyılın birçok teknolo-
jisi gibi önce savunma sanayi
için geliştirildi. Önceleri gözlem
amacıyla tasarlanan bu araçlar,
askeri saldırılarda kullanılmaya
başlanması daha geniş kitleler
tarafından tanınmasını sağladı.
STM; otonom hareket edebilen,
öğrenebilen, karar verebilen
ve sürü olarak verilen görevi
yerine getirebilen sistem çözüm-
lerinden oluşan geniş bir ürün
yelpazesi sunuyor. Yetkinlikleri-
miz kapsamında derin öğrenme
tabanlı bilgisayarlı görü teknikleri
marifetiyle gerçek zamanlı nesne
tespit, teşhis, takip ve sınıflandır-
ması gibi gelişmiş işlevleri yerine
getirebiliyoruz.
Kabiliyetler | yetkinlikler
Yüksek performanslı seyrüse-
fer ve kontrol algoritmaları
Yapay zekâ uygulamaları
Makine öğrenmesi
Sofistike bilgisayarlı görü ve
derin öğrenme algoritmaları
Görüntü işleme tabanlı kont-
rol uygulamaları
Gerçek zamanlı nesne takibi,
tespit ve teşhisi
Gerçek zamanlı engel tanıma
ve kaçınma
Gömülü ve gerçek zamanlı
nesne tespit, teşhis, takip ve
sınıflandırma
Birlikte çalışabilirlik
Özgün milli gömülü donanım
ve yazılım
Gelişmiş ve özgün elektronik
mühimmat emniyeti, kurma ve
ateşleme
Otonom döner kanatlı vurucu
İHA
KARGU™ asimetrik harp veya
anti-terör alanlarında kullanılmak
üzere tek er tarafından taşınabilen,
otonom veya uzaktan kumanda
ile çalışabilen, döner kanatlı milli
vurucu İHA çözümüdür. KARGU™
platform üzerinde gömülü ve ger-
çek zamanlı özgün görüntü işleme
ve derin öğrenme algoritmalarıyla
sabit veya hareketli hedeflere karşı
etkin olarak kullanılabilmektedir.
Sistem; “Vurucu Döner Kanatlı İHA
(VİHA)”, “Yer Kontrol Ünitesi” ve
“İHA Şarj İstasyonu” bileşenlerin-
den oluşmaktadır.
Kabiliyetler:
• Gündüz ve gece etkin operas-
yon
• Tali zararları en az olacak şekil-
de otonom hassas vuruş
• Koordinata veya görüntü üzerin-
den seçilen hedefe güdümlü imha
modları
• Farklı özgün mühimmat seçe-
nekleri
Derin öğrenme tabanlı bilgisayarlı görü teknikleri
marifetiyle gerçek zamanlı nesne tespit, teşhis, takip ve
sınıflandırması gibi gelişmiş işlevleri yerine getirebiliyoruz.
STM SAVUNMA TEKNOLOJİLERİ MÜHENDİSLİK VE TİCARET A.Ş.
Otonom drone sistemleri

ve harekât kabiliyetine sahip,
ile tek personel tarafından taşına-
bilen ve kullanılabilen çok-rotorlu
döner kanatlı milli İHA çözümü-
dür. TOGAN™ özgün gömülü ve
gerçek zamanlı görüntü işleme
ve derin öğrenme algoritmalarıyla
sabit veya hareketli nesnelere
karşı etkin olarak kullanılabilmek-
tedir. Sistem; “döner kanatlı İHA”
ve “yer kontrol” bileşenlerinden
oluşmaktadır.
Kabiliyetler
• Gündüz ve gece etkin kulla-
nım
• Hareketli nesne takibi
• İkincil TOGAN ile eş zamanlı
harekat ve görev değişimi
• Yüksek performanslı seyrüse-
• Özgün milli gömülü donanım
ve yazılım
• Görüntü işleme tabanlı kontrol
uygulamaları
• Gömülü ve gerçek zamanlı
sınıflandırma
• Tek personel tarafından kulla-
nılabilme
• 30x optik yakınlaştırma
• 3 eksen stabilize özgün POD
• Hareketli hedeflerde hedefe
yönelim
• Yüksek performanslı seyrüse-
• Tek er tarafından kullanılabil-
me
• Görevi terk veya kendini imha
kabiliyetleri
• Tapa emniyetli eve dön modu
• Gelişmiş ve özgün elektronik
ateşleme
• Ayarlanabilen mesafede hedefi
imha
ve yazılım
• Görüntü işleme tabanlı kontrol
uygulamaları
sınıflandırma
• Kullanım öncesi mühimmat
yükleme imkânı
• 10x optik yakınlaştırma
• 2 eksen stabilize EO ve IR çı-
karılabilir özgün POD seçenekleri
• Kullanıcı dostu Yer Kontrol
Yazılımı
• Kullanıcı dostu şebeke ve akü
destekli özgün batarya kontrol ve
şarj ünitesi
Otonom taktik vurucu sabit
kanatlı İHA
• ALPAGU™ asimetrik harp veya
anti-terör alanlarında kullanılmak
üzere tek er tarafından taşınabi-
len ve lançerden ateşlenebilen,
ile çalışabilen, keşif, gözetleme
ve küçük ölçekli tehditleri etkisiz
hale getirebilen sabit kanatlı milli
vurucu İHA çözümüdür. ALPAGU™
özgün gömülü ve gerçek zamanlı
görüntü işleme ve derin öğrenme
algoritmalarıyla sabit veya hare-
ketli hedeflere karşı etkin olarak
kullanılabilmektedir. Sistem; “sa-
bit kanatlı İHA”, “lançer” ve “yer
kontrol” bileşenlerinden oluşmak-
tadır.
Kabiliyetler
• Gündüz ve gece etkin ope-
rasyon
• Tali zararları en az olacak
şekilde otonom hassas vuruş
• Hareketli hedeflerde hedefe
yönelim
• Yüksek performanslı
seyrüsefer, kontrol ve güdüm
algoritmaları
• Tek er tarafından kullanıla-
bilme
• Uçuş sonlandırma veya
kendini imha modları
• Gelişmiş ve özgün elektronik
ateşleme
ve yazılım
• Yüksek yanal görüş açısı
• Görüntü işleme tabanlı kont-
rol uygulamaları
sınıflandırma
Ürün özellikleri
Menzil: 5 km
Görev Süresi: 10 dakika
Görev İrtifası (AGL): 400 ft
Seyir Hızı: 50 knot
Maksimum Hız: 65 knot
Ağırlık: 1.9 kg
Sıcaklık: -20 / + 50 °C
Güç: LiPo Batarya
Hazırlık Süresi: Azami 1 dakika
Otonom döner kanatlı keşif
İHA sistemi
TOGAN™ genel maksatlı keşif
ve gözetleme görevlerinde
kullanmak üzere özgün görev
planlama yazılımı, otonom zekâ
Sistem; “sabit kanatlı
İHA”, “lançer” ve “yer
kontrol” bileşenlerinden
oluşmaktadır.

İ
nsansız hava aracı anlamına ge-
len Drone’lar, yazılımsal olarak
ya da uzaktan kumanda ile yöne-
tilmekte ve yönlendirilmektedir.
Durmadan, mürettebatsız, belirli
bir yükseklikte uçabilme özelliğiyle
Drone’lar; insanın ulaşamadığı yer-
lerde verimli ve hızlıdırlar. Bu sebep-
lerle, güvenlik, gözlem, taşımacılık,
kargo, Ar-Ge, sivil ve ticari alanlarda
da kullanılmaya başlanmıştır. Askerî
açıdan bakıldığında, Drone’lar, hem
hedef belirleme hem de dışına ve
gövdesine takılan yükler aracılığıyla
kargo görevini yürütmektedirler.
Drone’lar, akıllı cihazlar aracılığıyla
belirlenen koordinatları izleyebil-
mekte ve bu rotaya uygun uçuşu
gerçekleştirmektedirler. Bunun
yanında, Drone pilinin şarjı gerçek
zamanlı kontrol edilebilmekte, olası
kazaların önüne geçilebilmektedir.
Havada veri toplayan Drone’lar, za-
man kazandırma, verimliliği artırma,
maliyet azaltmayla birlikte insan
hayatı kurtarma özelliklerini barın-
dırmaktadırlar. Drone’lar sayesinde
iş verimliliği artmakta; işletmelerin
maliyetlerinin azalması söz konusu
olmaktadır. Ayrıca, güvenlik sorun-
larını azaltmadaki ve çözmedeki
başarısı ile Drone’lar farklı sektörler
tarafından tercih edilmektedirler.
Nesnelerin interneti (IoT) ve yapay
zekâ ile sürekli gelişen Drone’lar,
farklı sektörlerde farklı amaçlarla
kullanılmaktadırlar. Örneğin; tesli-
mat özelliğini kullananlar, internetin
olmadığı yere interneti ulaştırmayı
hedefleyenler, enerji platformlarının
sorunsuz çalışması için kullananlar
görülmektedir. Drone’ların, sade-
ce havada değil; deniz altında ve
karada kullanılanları da mevcuttur.
Otomasyonu önemli olan Drone’lar,
uzaktan kumanda ile madenlerde
ya da deniz altında istenilen yönde
hareket etmekte ve veri toplamak-
tadırlar. Drone’ların kullanımları et-
kili ve verimli olsa da diğer yandan
kontrolsüz kullanımları veri topla-
ma, gizlilik ihlali ve hava trafiğinde
oluşturabileceği tehlikeler gibi
riskleri de barındırmaktadırlar. Bu
sebeple, kullanım amaçlarıyla farklı
fiziksel ve siber güvenlik tehditlerini
oluşturmaları açısından Drone’ların
kullanımına karşı önlemler alınması
gündemde yer almaktadır. Örneğin,
Drone’ların tören alanı, stadyum,
özel mülkler gibi yerlerde kullanıl-
ması hem saldırı hem de psikolojik
olumsuz etkileri barındırmaktadır.
Bu nedenle, böyle durumların
önüne geçmek için Drone karşıtı
tedbir sistemleri hayata geçirilmek-
tedir. Gece ve gündüz, farklı hava
şartlarında; tespit ve takip yete-
neğine sahip sistemler çalıştırıl-
maktadır. Böylece, tehditlere karşı
önlem alınmaktadır. Ayrıca, Drone
tehditlerine karşı farklı sistemlerle
entegre çalışabilen platformlar oluş-
turulmaktadır.
ÖLÇSAN olarak yerli ve milli yazılım
platformumuz K!M STMS bir çok
alarm üretebilecek tehdit ve unsuru
kontrol eden teknolojilerin tek
yazılım üzerinden kontrol edilerek
anlamlandırılmasını sağlamaktadır.
Bunun içerisinde Drone tehditi için
oluşturulan modüller mevcuttur.
Böylece, kullanıcının Drone’ları ken-
di amaçları için kullandığı yazılımları
olduğu gibi; farklı yazılımlarımızla da
hem siber hem de fiziksel güvenlik
açısından kullanıcıyı uyaran modül-
lerin yer aldığı sistemlerimiz mev-
cuttur. K!M STMS, Drone için kulla-
nılan bir platform olmasının yanında
geçiş kontrolleri, yangın alarmları
ve bunlar gibi farklı modüllerle her
türlü yönetimi tek platformdan farklı
sistemler hakkında bilgi edinme ve
yönetme kolaylığını sağlamaktadır.
Drone’lar, zaman kazandırma, verimliliği artırma, maliyet
azaltmayla birlikte insan hayatı kurtarma özelliklerini
barındırmaktadırlar.
Tunç PINAR/ Satış Müdürü
ÖLÇSAN TEKNOLOJİ A.Ş.
Sistemlerin kontrolü tek merkezde
Tunç PINAR

FOKUS KRİTİK TESİS GÜVENLİĞİ
G
İRİŞ
Endüstriyel tesisler,
insanların rutin yaşam
alanlarından önemli
farklılıkları olan yer-
lerdir. Tesislerde malzemelerin
üretimi ve geliştirilmesi, depolan-
ması, üretim sırasında tehlikeli
kimyasalların kullanılması ya da
ortaya çıkması, nakliye yapılması
gibi etkenler endüstriyel tesisle-
re özgü risklerve bunlara karşı
davranış biçimleri ortaya çıkar-
maktadır.
Endüstriyel kuruluşlar, malların
üretimden depolamaya ve nakli-
yata kadar bütün yaşam zinci-
rinde kir, toz, nem ve aşındırıcı
atmosferler oluşmasına sebep
olmaktadırlar. Kötü çevre koşulla-
rından aşırı etkilenen geleneksel
yangın alarm tekniklerinin yanlış
alarm verme eğilimi artmakta ve
azımsanmayacak oranda maliyeti
yüksek bakım masraflarına se-
bebiyet vermektedir. Ağır çevre
koşullarından etkilenen gelenek-
sel yangın algılama teknikleri
güvenilir bir yangın algılama kon-
septinin hayata geçirilmesinde
sıkça başarısız olmaktadır.
Yüksek koruma talep edilen
endüstriyel tesis projelerinde
kullanılan bir yangın sisteminin
performans ve teknolojik açıdan
aşağıdaki kriterlere sahip olması
istenmektedir.
Normal çalışma sırasında
düşük bakım maliyetleri ve yanlış
alarmlara karşı güvenlik.
Kir ve aşındırıcı gazlara karşı
dayanıklılık. (aşındırıcı gazlar,
nem, toz, kir gibi çevresel faktör-
ler)
Yüksek hava akımlarından ve
çevresel faktörlerden etkilenme-
mesi.
Parazit alanlarına karşı bağı-
şıklık. (EMC. gibi)
Sıcaklık dalgalanmaları nede-
niyle hassasiyet değişimi olma-
ması. (ortam hava değişimi v.d.)
Kararlı bir sistem yapısı.
Tehlikeli durumlarda güvenilir
alarm tetiklemesi sağlaması.
Yangınla mücadele stratejisi
gereği alınması gereken önlemleri
başarı ile gerçekleştirmesi. (Sesli
ve görsel uyarının devreye girme-
si, duman tahliye ve söndürme
gibi koruyucu önlemlerin alınması
v.b.)
Radyant ve konveksiyon ısısı-
nın saptanması.
Tam bir yangın çıkmadan önce
hızlı ve güvenilir alarm algılaması-
nın gerçekleştirilmesi.
Yangının ilerleme yönü, alarm
bölgesi (durmuş, cihaz yönünde
ilerleyen, cihazdan uzakta) gibi
spesifik verileri doğrulukla müca-
dele ekiplerine aktarabilmesi.
Bu nedenlerle endüstriyel tesisler-
de kullanılan günümüzdeki yangın
algılama metotları, tesislerin
ihtiyaçları ve teknolojinin de ge-
lişmesine paralel olarak bir hayat
koruma sisteminin gereksinimle-
rini karşılayacak yapıda,en son
teknolojinin uygulanması, yüksek
kaliteli malzeme kullanılması, ba-
kım ve işletme kolaylığı sağlaması
ilkelerini gözetmektedir.
Endüstriyel kuruluşlar, malların üretimden depolamaya ve
nakliyata kadar bütün yaşam zincirinde kir, toz, nem ve
aşındırıcı atmosferler oluşmasına sebep olmaktadırlar.
Volkan AKTAŞ/ Elektrik Elektronik Mühendisi
MATRIKS BİNA KONT. SİSTEMLERİ LTD.ŞTİ.
Endüstriyel tesislerde
yangın güvenliği

Bu yazımızda endüstriyel tesislerde kullanılan yangın
algılama sistemleri konusunda hakkında bilgiler veril-
meye çalışılmıştır.
Fiberoptik yangın algılama ve kontrol sistemleri
Fiber optik ve foton teknolojileri konusunda yapılan
çalışmalar günümüzde birçok farklı alanda uygula-
malara girmiş durumdadır. Bu yeni teknoloji bizlere
yangın alarm sistemleri alanında da birçok yenilikler
sunmaktadır. Geleneksel yangın alarm sistemleri ile
gerçekleştirilmesi çok güç veya maliyetli olan sistem-
ler yenilikçi bir bakış ile çok daha basit ve ekonomik
çözümlerle uygulanabilmektedir.
Fiberoptik yangın algılama sistemleri özellikle toz, kir
ve rutubetin yüksek olduğu karayolu tünel, raylı sis-
tem metro hatları, endüstriyel tesislerdeki gibi zorlu
şartlarda yangın algılama sistemi olarak kullanılmak-
tadır.
“Lineer Heat Serisi” Bu uygulamalar için en iyi
seçenektir.
Uygulama Çözüm
Tünel // Büyük çaplı tesisler: Sadece bir kablo
Kablo kanalı // Transformatör // Generatör:
En yüksek derecede EMV güvenliği
Taşıma bandı // Silo: Kir ve tozdan etkilenmez
Asma tavan // Girilemez alanlar Bakım gerektirmez
Soğutma tesisleri Nemden etkilenmez
Madenler // Rafineri // Yüzen tavanlı tank
ATEX sertifiklalı
Nükleer santraller // Çöp arıtma-toplama
Radyoaktif dalgalardan ve aşındırıcı tesisleri atmos-
ferlerden etkilenmez
Sistem sadece değişik yangın türlerini hızlı ve güve-
nilir şekilde tespit etmekle kalmayıp aynı zamanda
yangının yerini birkaç metre hassasiyetle tam olarak
tespit edebilmektedir. Sistem rüzgârdan etkilenme-
den sadece konveksiyon ısı dalgalarını değil aynı
zamanda termik ısı dalgalarını da algılayabilmektedir.
Tüm bu özelliklerine ek olarak sistem, sensör kablo-
nun izleme kabiliyetini kaybetmeden 1000°C kadar
olan sıcaklıklara dayanabilmesi sayesinde yangının
büyüklüğü ve genişleme yönünü uzun bir süre takip
edebilme özelliğine sahiptir. Bu özellikler sayesinde
karşı tedbirler etkin olarak kontrol edilebilmekte ve
olaya müdahale eden sorumlulara yangınla alakalı
yangın yeri, büyüklüğü, ısı tahliyesi gibi önemli bilgiler
verilebilmektedir.
Fiberoptik yangın algılama sistemleri hiçbir alanı de-
netim dışı bırakmaz. Sistem, tüm koruma alanı içinde
gerçek zamanlı olarak sıcaklık gelişimini ve yayılımı
sürekli olarak denetlenmesine olanak tanır.“Lineer
HeatSerisi“ kuantum mekanik RAMAN etkisini ve
patentli ölçüm yöntemini (CodeCorrelation - OTDR)
temel alarak, binlerce metre uzunluğunda fiber optik
kablolar boyunca ve her 10 saniyede bir binlerce ısı
değeri okuyarak, mükemmel bir ısı profili çıkartır.
Sensör kablonun her metresi için ayrı alarm kriterleri
tanımlanabilir veya otomatik olarak ortam şartları
üzerine set değer eklenebilir.
Sistemde aynı sensör kablo üzerinde hedefe yönelik
farklı alarm kriter ve hassasiyetleri tanımlayabil-
mektedir. Sistem bizlere 5 parametreli alarm kriteri
tanımlamamıza olanak sağlamaktadır. Bunlar;
Statik yüksek değer
Adaptif en yüksek değer (çevrenin sıcaklık de-
ğerini dikkate alır, °C cinsinden bölge ortalamasına
pozitif delta)
Volkan AKTAŞ

Farklı sıcaklık yükseliş karakteristikleri için 3 ka-
demeli ısı eğrisi (Isı artış hızı ve sabit değer aşılması)
Değişken ısı şartlarıyla baş edebilmek için “Lineer
HeatSerisi“ kablo üzerinde farklı alanlar için değişik
alarm duyarlılıkları tanımlayabilmektedir. Sistem aynı
zamanda buzlanma ikazında kullanılan “negatif“
alarmların konfigürasyonunu da mümkün kılmaktadır.
Sensör kablonun patlayıcı atmosfe-
re sahip alanlarda bile ek güvenlik
tedbirleri alınmaksızın kullanılması
mümkündür. Bu özelliği sayesinde
ATEX sertifikasına sahiptir. Ortam-
da kir, toz, aşındırıcı atmosferler, organik buharlar,
aşırı sıcaklıklar ya da radyoaktif dalgalar bulunsa
bile proje için en uygun tipte sensör kablo çözümü
sunulabilmektedir.
Fiberoptik yangın algılama ve kontrol sistemi yönetim
platformunuza (Örn. SCADA sistemleri) basit şekilde
entegre edilebilir. Bunun için Ethernet (TCP/IP) ya da
standart protokoller olan Modbus, RS-232, RS-422,
RS-485 üzerinden SCPI (Standard CommandsforP-
rogrammableInterface) kullanılarak doğrudan iletişim
sağlanabilir.
Grafik yazılım ya da scada
entegrasyonu ile yangın lo-
kasyonu veya sıcak-hareket-
li bölgenin tam koordinatları
ve ilgili alarm bölgesinin
ölçüleri grafik yazılımdan
takip edilebilecektir. Yangının ilerleme yönü, alarm
bölgesi (durmuş, cihaz yönünde ilerleyen, cihazdan
uzakta) gibi veriler grafik yazılımdan anlık olarak takip
edilebilmektedir.
Fiberoptik yangın algılama ve
kontrol sisteminde bulunan
röle kontakları aracılığıyla
yangın kontrol panelinden
(FCP) sistemin zon alarm
bilgileri izlenebilmektedir.
Sistem, önceden program-
lanmış kontrol işlemlerini yerine getirebilmekte,
örnek olarak havalandırma aktivasyonu, video
sistemleri, yangın söndürme sistemleri ile entegre
edilebilmektedir.
Fiberoptik sistemlerdeki sensör
kablo uygun bir kablo kelep-
çesiyle ya da gergi teli uygula-
masıyla kolaylıkla sabitlenebil-
mektedir. Mümkünse, sensör
kablosunun montajı, inşaat
işinin ilerleyişi ile birlikte gerçek-
leştirilebilir, aksi takdirde bir mobil silindir bloğu veya
makara sehpası kullanılarak kablo serilebilmektedir.
Fiber optik yangın algılama sistemleri basit ve kararlı
bir sistem mimarisine sahiptir. Lineer sıcaklık sen-
sörü olarak yüksek derecede hassasiyetle çalışan
bir fiber optik kabloyu temel alan koruma konsepti
sunmaktadır. Sensör kablo çok kolay monte edilebi-
len, bakım gerektirmeyen, çok uzun ömürlü bir kablo
olup, binlerce metre uzunluğunda kullanılabilmekte-
dir.
PC= DTS konfigüratörü ile birlikte kişisel bilgisayar
FP= Yangın paneli veya scada sistemi
UPS= Kesintisiz güç kaynağı veya batarya grubu
Aktif hava çekmeli çok hassas duman
dedektörleri
Günümüzde aktif hava çekmeli dedektörler; stratifi-
kasyon ihtimali olan endüstriyel depo, üretim alan-

ları, fabrikalar, enerji üretim tesisleri, fuar ve sergi
alanları, konferans salonları, alışveriş merkezlerinde-
ki atrium ve foodcourd alanları, spor salonları, hava
limanları, uçak hangarları, müze ve tarihi yapılar,
soğuk hava depoları, data center, server odaları gibi
dumanın algılanmadan önce geniş bir alana yayıldı-
ğıyüksek tavanlı ve geniş mekanlarda ya da yapay/
doğal havalandırma koşullarından ötürü diğer algıla-
ma yöntemlerinin yetersiz olduğu alanlarda duman
algılama için kullanılır.
Aktif hava çekmeli duman dedektörleri; korunan ma-
halden bir boru şebekesi vasıtasıyla çektiği havayı,
çok hassas bir dedektörde sürekli olarak izleyerek
çok küçük miktarlardaki dumanı algılayabilen sistem-
lerdir.
Neden kullanılır?
İşletme devamlılığı için en erken algılama,
Telekominikasyon tesisleri
Üretim tesisleri
Bilgisayar odaları
Bankacılık işlemleri
Gereksiz gaz deşarjlarının
önlenmesi,
Güvenli tahliye için ekstra
zaman,
Dumanı algılama zorluğu,
Toz-rutubet gibi zorlayıcı etkenler,
Estetik ve göze batmayan algılama ihtiyacı,
Bakım için dedektörlere erişim zorluğu,
Nüfus artışına ve tüketim alışkanlıklarındaki değişi-
me paralel olarak mal ve hizmet üretim kapasitesi
her geçen gün artmaktadır. Bu durum; daha geniş
alanlarda üretim ve depolama yapan proseslerin
kurulması, satış ve pazarlama alanında alışveriş
merkezleri gibi büyük yapıların ortaya çıkması,
hizmet üzerine daha komplike tesislerin kurulması
gibi talepleri ortaya çıkarmıştır. Başta can güvenliği
olmak üzere yatırımı koruma ve devamlılık olgusunun
oldukça önemli olduğu bu gibi yapılarda, muhtelif
sebeplerden ötürü ortaya çıkabilecek bir yangın riski
her zaman göz önünde bulundurulması gereken bir
durumdur.
Yangın algılama sistemleri tasarımstandardı EN
54-14’e göre noktasal bir dedektör için izin verilen
maksimum çalışma yüksekliği 11 metredir. Işın tipi
duman dedektörleri için ise bu değer, tavan yüksek-
liğinin yarısına da dedektör yerleştirmek kaydıyla 25
metredir. Günümüzdeki endüstriyel ve ticari amaçlı
tesislerde bu değerlerler sıklıkla aşılır olmuştur. Çoğu
zaman tavanın yarı yüksekliğine dedektör yerleştir-
mek de mümkün olmamaktadır.
Gün geçtikte bu gibi tesislerde klasik yangın algılama
sistemleri yerine, ortam şartlarına göre hassasiye-
tin ayarlayabilen ve çalışma şartlarına göre duman
algılama standartlarının değişimine imkân tanıyan,
çok hassas ve erken algılama yapan, servis ve bakım
maliyetleri düşük aktif hava çekmeli duman dedektör-
leri tercih edilmektedir.
Aktif hava çekmeli dedektörler, noktasal ya da ışın
tipi dedektörlerin aksine dumanın kendisine ulaşma-
sını beklemekyerine ortamdan sürekli hava çekerek
örnek alan “aktif” cihazlardır. Noktasal ya da ışın
tipi dedektörler gibi dumanın birikmesini sağlayacak
yatay bir yüzeye (tavan vb.) ihtiyaç duymazlar. Bu
özellikleri sayesinde istenilen her yükseklikte çoklu
algılama yapabilirler. Ayrıca noktasal ve ışın tipi de-
dektörlere kıyasla çok geniş bir hassasiyet aralığına
sahiptirler. Örneğin bir aktif hava çekmeli duman
dedektörü, mikro işlemci üretimi yapan ultra temiz bir
tesiste de, dizel forkliftlerin girip çıktığı bir depoda da
kullanılabilir.
Çalışma prensibi:
Algılama yapılacak
bölgede belirli bir
düzen çerçevesince
örnekleme boruları ya-
tay ya da dikey olarak
döşenir ve boruların
bir ucu cihaza girilir.
Bu boruların üzerine
uygun görülen nokta-

larda delikler açılır. Cihaz, içindeki fan sayesinde bu
örnekleme noktalarından hava emer.
Her bir borudan gelen hava miktarı cihaza girer gir-
mez sensörler yardımıyla ölçülür. (Hava miktarının ge-
rekenden fazla olması boru tesisatındaki bir çatlağın
ya da kopmanın işaretidir. Az olması ise tıkanma
anlamına gelir.)
Emilen hava, bu
ölçümden sonra ha-
vadaki büyük partikül-
leri tutan bir filtreden
geçerek dedektör
hücresine ulaşır.
Buraya gelen hava
lazer ışını ile taranır.
Eğer havada duman
partikülü yoksa ışın
hücre duvarında
sönümlenir. Eğer
duman partikülü varsa partikül üzerine düşen ışık ile
aydınlanır. İçbükey yansıtıcı bu ışığı toplayıp ışığa du-
yarlı hücre üzerine düşürür. Bu hücre ışığı elektriksel
bir değere dönüştürür.
Böylelikle algılama yapılmış olur.
Standartlar:
Aktif hava çekmeli duman dedektörlerinin planlama,
tasarım, montaj, işletmeye alma, kullanım ve bakım
esasları aşağıdaki standart ve kodlar tarafından
belirlenir.
Avrupa normları
En54-20 Fire Detectionand Fire Alarm Systems –
Part 20: Aspiratingsmokedetectors (EN54-20); thes-
tandardfortheinstallation of ASD systems in Europe
Amerikan normları
National Fire Alarm andSignalingCode (NFPA 72)
Standard fortheProtection of Information Techno-
logyEquipment (NFPA 75)
Standard forthe Fire Protection of Telecommuni-
cationsFacilities (NFPA 76)
Işın tipi duman dedektörleri-BEAM
Beam dedektöler; endüstriyel depo, üretim alanları,
fabrikalar, enerji üretim tesisleri, fuar ve sergi alan-
ları, konferans salonları, alışveriş merkezlerindeki
atrium ve foodcourd alanları, spor salonları, hava
limanları, uçak hangarları, müze ve tarihi yapılar gibi,
dumanın algılanmadan önce geniş bir alana yayıldığı
yüksek tavanlı ve geniş mekanlarda kullanılmak üze-
re tasarlanmış duman algılama sistemidir.
Alıcılı, VericiliReflektörlüMotorlu+ReflektörlüBir Alıcı +
Birden Fazla Verici
Çalışma prensibi
Işın tipi duman dedektörü,
alıcı ve vericiden oluşmakta-
dır. Çalışma prensibi olarak,
vericiden çıkan kızılötesi
ışığın engellenmesi prensi-
bine dayanmaktadır.
Alıcı, sistemin kurulum
aşamasında üzerine düşen ışık miktarını referans
almaktadır. Çalışma durumunda alıcı, ışık miktarın-
daki azalmayı sürekli referans değerle karşılaştırarak
ışığın engellenme yüzdesini bulur.
Vericiden çıkan kızılötesi ışın normalde hiçbir engele
takılmadan alıcı üzerine düşer. Yangın esnasında
çıkan dumanın, alıcı üzerine düşen ışın miktarını
azaltması sonucunda dedektör yangın alarmı verir.
Alarm eşiği üreticiye göre değişmekle birlikte 12%,
25%, 35%, and 50% gibi farklı alarm seviyelerinde
hassasiyet ayarı yapılabilmektedir.
Alıcı ve verici arasındaki mesafe üretici sınırlarına
göre değişiklik göstermektedir.(5-100 metre arası)
OSID beam dedektörleri
OSID duman dedektörü ışın tipi duman dedektörlerin-
den farklı olarak hem IR+UV
çift dalga boyu kullanmakta
hem de video imaging tek-
nolojisi ile CMOS sensörü
üzerinden hacimsel görün-
tüleme metodu ile dumanı
algılamaktadır.
OSID, kameralarda da kullanılan CMOS görüntüleme
sensörüyle standart ışın tipi duman dedektörlerin
sağlayamadığı üç boyutlu algılama yapabilmekte ve
çok kararlı bir performans sunmaktadır.
Hacimsel görüntüleme metodu kullandığından Imager
ile Emitter in tek bir hizada olmasına gerek yok-
tur. Bu sayede binada oluşabilecek vibrasyon v.b.
sebeplerle alıcı veya verici konumundaki değişimler
sistemin çalışmasını etkilemez, hatalı uyarılar oluş-
turmamaktadır.
Işın tipi duman dedektörleri bir çizgi şeklinde IR ışık
azalmasına bakarak duman algılaması yapmaktadır.
Özellikle bu sebeple toz partikülleri, yansıma veya

alıcı-verici arasına cisim girmesi sebepleriyle hatalı
alarm bilgileri sıklıkla karşılaşılmaktadır.
OSID duman dedektörlerinde ise IR+UV çift dalga
boyu kullanılarak algılama yapılmaktadır. IR ve UV
dalga boylarında iki farklı ışınla yapılan lineer duman
algılaması, duman partiküllerini toz parçacıklarından
ve daha büyük kütlelerden ayırt ederek pratikte hatalı
alarmları ortadan kaldırmaktadır.
OSID, normal ışın dedektörlerinden çok daha hızlı ve
kolay montaj ve ayarlama özellikleri sunmaktadır.
Çalışma prensibi
Alıcıya ulaşan UV
ışını miktarı IR’ye
oranla daha fazla
azalıyorsa ortamda
küçük partikül (muh-
temelen duman)
vardır. Alarm oluşur.
Alıcıya ulaşan hem
UV ışını hem de IR
ışını miktarı azalıyor-
sa ortamda büyük
partikül (muhtemelen toz) vardır. Hata oluşur.
Alıcıya hem UV hem de IR ışını ulaşmazsa hata olu-
şur. (Vinç vb. cisimlerin girmesi durumu ya da verici
arızası)
Emitter-UV/IR ışık veren bir LED
Imager-Lens ile ışığı üzerinde toplayan bir CMOS
devresi
Alev dedektörleri
Alevli yangın riski bulunan ve ko-
runan alanla doğrudan açık görüş
hattı olan üretim prosesi, ham-
madde ihtiva eden depolarda alev
dedektörleri kullanılmaktadır.
Alevler belirmeden önce çok
miktarda duman oluşması halinde
yangında oluşan mor ötesi ışıma(IR), detektöre ulaş-
mayabilir. Ayrıca imalat prosesi ve diğer proseslerin
oluşturduğu radyasyonun alev dedektörlerinde hatalı
alarm riski oluşturma riski göz önünde bulundurulma-
lıdır.
Harici üretim alanlarında kullanılacak alev dedektör-
leri için harici ortam şartlarına uygun(IP-67), Güneş
ışınlarından etkilenmeyen, alev algılama özelliği
yüksek teknolojiye sahip olması gerekmektedir.
Alev dedektörleri; Radyasyon tipi, ortama yayılan par-
tikül ve ortamda bulunan hatalı alarm kaynakları göz
önüne alındığında minimum double IR veya UV+IR
radyasyon teknolojilerine sahip olması önerilmekte-
dir. Alev dedektörlerinin yanlış alarmların engellenme-
si için ışın frekansı, şiddeti ve radyasyon süresi gibi
analizleri yapabilecek özel spektrum analiz algoritma-
larına ve mikroişlemci tabanlı mimariye sahip olması,
hassasiyet ve gecikme süresi ayarları yapılabilmesi
gibi teknolojik artılar sağlaması sistem güvenirliği
açısından faydalı olacaktır.

Gaz algılama sistemleri
Tesislerde parlayıcı ve patlayıcı gazların ortaya çıktığı,
depolandığı ve nakledildiği ortamlarda, gaz kaçak-
larının patlayıcı karışım oluşmadan algılanması ve
gerekli önlemlerin alınması için ortam özellikleri göz
önüne alınarak standart ya da ex-proof tipte sensör-
ler kullanılmaktadır.
Gelişen teknoloji ile birlikte ortamda belirli bir sevi-
yenin üzerinde bulunmaları halinde tehlike doğura-
bilecek gazların tespiti amacıyla farklı prensiplerle
çalışan gaz sensörleri üretilmiştir.
İdeal bir gaz sensörü; seçicilik, kalibrasyon gereksini-
mi, tekrarlanabilirlik, kararlılık, ge-
niş ölçüm aralığı, kullanım ömrü,
hızlı cevap ve yüksek duyarlılık
özelliklerine sahip olmalıdır.
Son yıllarda özellikle uzun kulla-
nım ömürleri, işletme ve bakım
maliyetlerinin az olması, sıcaklık
değişimlerindeki ve nem koşulla-
rındaki yüksek performansları, yüksek seçicilik özelli-
ği, hatalı alarm hassasiyeti sebebiyle IR(Infrared) tek-
nolojili gaz dedektörlerinin kullanımı yaygınlaşmıştır.
Bunun dışında gaz tipine hassasiyeti ve teknolojileri-
ne göre Pelistör, Elektrokimyasal, Katalitik sensörlü
gaz dedektörleri kullanılmaktadır.
Gelişen teknoloji ile beraber sensörler mikroişlemci
tabanlı ve dijital göstergeli olabilmektedir. Bu sayede
gaz algılama için ayrı bir santral tahsis etmeye gerek
kalmamaktadır.

Kritik tesis güvenliğine
21. Yüzyıl yaklaşımları
K
ritik tesis ile ne kas-
tediliyor?
Kritik tesis ifadesi bir
mekânın hem stratejik
hem de fiziksel önemi-
ne işaret eden bir adlandırma. Bir
diğer deyişle kritik tesis ifadesini,
bir ülkenin askeri donanımını,
biyokimyasal veri toplama ve
biyokimyasal savunma faaliyetle-
rini, nükleer santralleri ve büyük
bir ecza şirketinin ilaç formüllerini
bulundurduğu, yüksek toksisite-
ye sahip yani zehirli maddeleri
barındırıp işlediği veya serbest
pazarda satışı yasak ya da sınırlı
maddeleri ürettiği tüm laboratu-
var, kompleks, fabrika ve kurum-
lar için kullanılabilir.
Kritik tesisler ülkeler ve şirket-
lerin güvenliği ve kurulu düzenin
sürdürülebilirliği açısından kilit
öneme sahiptirler. Örneğim, bir
ülkenin yerli hava savunma ve ta-
arruz sistemlerine ait tasarımlar
ve planların dışarıya sızması, söz
konusu devletin dış politikada
stratejik avantajını kaybetmesi
anlamına gelir. Benzer şekilde ti-
caret sırlarının, formüllerin, daha
da vahimi malzemelerin dışarıya
çıkarılması büyük şirketlerin
pazar avantajlarını kaybetmele-
rine ve ülke ekonomisinin ciddi
boyutta zarar görmesine neden
olabilir.
Bunların da ötesinde, nükleer
santraller ve Fort Detrick benzeri
biyosavunma laboratuvarların-
da önemli alanlara yetkisiz ve
eğitimsiz personelin girmesi,
çevre faciaları, ölümcül hastalık-
ların yayılması gibi ciddi sonuçlar
doğurabilir.
Özetle, hem toplumsal, ekonomik
ve politik akisleri hem de içerikle-
rinin önemi kritik merkezlerin çok
katmanlı ve çok adımlı sistemlerle
korunması zorunlu kılıyor.
Fakat iş merkezleri ve oto galeri-
lerde dahi kimlik bırakarak giriş
yapılırken, personel kartları ve
ziyaretçi defterleri ile ya da basit
Teknolojinin üretildiği ve korunduğu ortamın da söz konusu
teknolojiyle uyum göstermesi gerekir.
PAPILON SAVUNMA - GÜVENLİK SİSTEMLERİ BİLİŞİM A.Ş.

kamera sistemleri ile bu mer-
kezleri korumak mümkün değil.
Her şeyden önce bu tarz yerlerde
kimlik bilgilerinin yalnızca alınma-
sı yeterli olmadığından bir teyit
süreci gerekir.
Bütüncül teknoloji, bütüncül
ilerleme
Kalkınma ve ilerleme, yalnızca
teknoloji veya teknik ilerlemeyle
değil, bu ilerlemeyi çevreleyen
faktörlerle de ilgilidir. Dolayısıyla
bir teknolojinin üretildiği ve ko-
runduğu ortamın da söz konusu
teknolojiyle uyum göstermesi
gerekir.
Örneğin, Sovyetlerin kapitalist
dünya devleri ile yarışmak adına
ürettiği askeri donanım, kaliteli
olmasına rağmen rakip üretim-
lere kıyasla ağır ve manevraya
elverişsiz olduğundan sürekli
üretim yapılmasına karşın Sov-
yetlerin askeri donanım olarak
geri kalmasına neden olmuş ve
birlik ülkelerinde sefalete yol
açacak kadar kaynak israfına
sebep olmuştur Yine Sovyet-
lerde yüksek teknoloji ve bu
teknolojiyi sürekli kontrol altında
tutacak sistemler paralel gelişim
göstermediğinden Çernobil gibi
bir yıkım yaşanmıştır.
Bu da gösteriyor ki, kritik üretim,
korunum ve enerji tesislerinin
güvenliğini sağlamada kullanıla-
cak sistemler muhakkak yüksek
teknolojinin getirdiği sorumluluk
ve hassas denge prensibi ile
örtüşmeli ve muhakkak çok
katmanlı, yani bütüncül olmalı.
Gelin, bu sistemleri oluşturan
donanım ve yazılım unsurlarına
yakından bakalım.
Adım I: Dışarıda
Bilindiği üzere, kritik tesisler tek-
nik donanım ve yüksek süperviz-
yon ihtiyacından dolayı kampüs,
kompleks gibi geniş alanlara
kurulurlar. Bu da, dışarıda, ka-
pıda ve içeride farklı önlemlerin
alınmasını gerektirir.
Güvenliğin kampüs girişinden
itibaren sağlanmasının esas
sebebi araçlı girişlerdir. Taşıt
kontrolü, aracı kullananın yetkili
personel veya önceden bildirilmiş
ziyaretçi olduğundan emin olmak
içindir. Burada yapılacak kontrol
iki adımlı olup, hem aracın hem
de sürücünün kampüse giriş izni
olduğunun saptanmasını sağlar.
Araç kontrolü taşıt tanıma ve
plaka tanıma ve X-Ray/termal
kamera taraması şeklinde üç
aşamadan oluşur. Yapay zekâ ile
eğitilen obje tanıma yazılımları
önce aracı tanır. Bu aşamada
karakter tanıma teknolojileri
(OCR) ile yalnızca plaka tanı-
ması yapmak, elinde plaka ile
giriş yapmaya çalışan kimseleri
engellemeyecek ve güvenlik açığı
yaratacaktır. Aracın tanınması-
nın ardından plaka algılanarak
izleme listesine alınmış şüpheli
plakaların bulunduğu verisetinde
ve geçiş yetkisi bulunan araçların
plakalarının saklandığı verisetin-
de sorgulanır. Geçiş yetkisi bulu-
nan araçların kampüs kapısından
geçişine izin verilir. Araçlar geçiş
sırasında X-Ray ve termal kame-
ralar ile taranarak şüphe çekecek
ve içeri girmesi sakıncalı madde-
ler tespit edilerek alınır ve gerekli
incelemeler ve tahliller yapılır.
Adım II: Kapıda
Araç girişinden veya kampüs
kapısından geçmek binalara giriş
için yeterli değildir. Bina girişle-
rinde bulunan iris ve yüz tanıma
cihazları ile kimlik doğrulaması
yapılır. Kişinin anlık yüz ve iris
görüntüsü daha önce yerel veri
setlerine kaydedilen yetkili perso-
nele ait iris ve yüzlerle kıyaslanır
ve eşleşme sağlanırsa geçiş izni
verilir. Ayrıca izleme listelerindeki-
şüphelilere ait biyometrik verinin
saklandığı verisetlerinde de
kontrol sorgusu yapılarak verilen
geçiş izninin sağlaması yapılır.
Bu iki adımlı biyometrik kimlik
doğrulaması, yaya girişlerinde
güvenliğin sağlanması ve yetkili
araç marka yetkili kişilerin eşleş-
tirilmesi için oldukça önemlidir.
Bu sayede, yetkili araçlar kulla-
nılarak yapılan yetkisiz girişler
önlenebilir.
Adım III: İçeride
Bina içlerinde güvenliğin sağlan-
ması kritik tesis güvenliğinin en
hassas kısmıdır. Zira bu adımda
içerideki hassas malzeme, bel-
ge, bilgi ve donanımı korumak
daha zordur. Binaya giriş yetkisi
tüm alanlara ulaşma izni sağla-
dığında, yönetim, teknik ve idari
personel, uzmanlıkları olmayan
alanlara ait bilgilere ve yine
kullanma yetisine sahip olmadık-
ları donanıma ulaşabilir. Bu da,
nükleer santrallerde çevre fela-
keti, laboratuvarlarda yasadışı
ticaret ve bulaş, askeri donanım
ve mühimmat üreten kurumlarda
ise terör eylemleri ve casusluk
faaliyetlerine karşı kırılganlık
riski oluşturur. Bu yüzden bu tarz
tesislerde bina için korumanın
ilk adımı seçici yahut hiyerarşik
yetkilendirme diye adlandırabile-
ceğimiz bir uygulamadır.
Seçici ya da hiyerarşik yetki-
lendirme, bina içindeki bazı
alanlara erişim izninin yalnızca
ilgili uzmanlarla veya tesisin üst
rütbeli yetkililerine verilmesi de-
mektir. Bu uygulamada erişilebi-
lecek alan sayısı ve bu alanların
önemi, rütbe veya görev tanımı-
na göre belirlenir. Örneğin askeri
Güvenliğin
kampüs girişinden
itibaren sağlanmasının
esas sebebi araçlı
girişlerdir.

araçlara ait proje çizimleri ve
üretim bantlarına mühendisler,
ilgili teknik personel, yönetici ve
denetleyici otorite ulaşabiliyor-
ken muhasebe departmanı, idari
personel ve benzeri kadroların bu
alanlara erişimi yoktur. Benzer
şekilde mühendisler, kurumun
finansal verisine ulaşamazlar. Bu
uygulama hem yüzlerce, hatta
binlerce hayata mal olabilecek
ciddi riskleri minimize etmenin
yanı sıra, kurum içi istihbaratı
dağıtarak olası bir sızıntıda tüm
hassas bilgilerin ele geçmesini
önler ve görünmez bir koruma
kalkanı işlevi görür.
Seçici yetkilendirme uygulamaları
birkaç teknolojiye dayanır. Bun-
ların ilki, yetkisi kısıtlandırılmış
personel kartlarıdır. Bu kartlar,
ilgili personelin birimindeki kart
okuma donanımı ile uyumlu
fakat diğer birimlerde kullanılan
donanım ile uyumsuzdur. Bu sa-
yede söz konusu kartlar yalnızca
ilgili personelin yetkili bulunduğu
alanları açar. Bununla birlikte bu
kartların bir başkası tarafından
ele geçmesi bu alanlara yetkisiz
girişleri kolaylaştırdığından, bir
tür kimlik doğrulamasının kulla-
nılması daha güvenli bir usuldur.
Ofis ve departman kapılarına
yerleştirilen yüz ve iris tarayıcılar
giriş-çıkış kontrolünde kullanıla-
bilir. Bu usulde önce her alana
giriş yetkisi bulunan personel
tespit edilerek her bir cihaz için
bu yetkili kişilerin biyometrik
verisini içeren bir yerel veri seti
hazırlanır. Cihaza okutulan her
bir görüntü, bu veri setindekiler
ile karşılaştırılır ve ancak eşleş-
me sağlanırsa geçişe izin verilir.
Bu usul, personel kartları ile
de desteklenerek güvenlik
artırılabilir. Buna göre, asansör-
lerde kullanılan algoritmalar,
kartla çalışmaya imkân vere-
cek şekilde yazılır/düzenlenir.
Personel kartlarındaki çiplere,
söz konusu personelin kat
bazlı erişim yetkisi gömülür.
Asansöre binen personel, kartı
okutarak asansörü aktif hale
getirir. Çipteki bilginin okunması
sayesinde asansör sadece per-
sonelin erişim yetkisi bulunan
katlara çıkar. Buna ek veya al-
ternatif olarak, her kat girişinde
biyometrik tanıma ve doğrulama
donanımlarının entegre edildiği
kapılar veya turnikeler bulundu-
rulabilir. Bu sayede, kapı ve tur-
nikeler ancak yetkili veri setinde
eşleşme bulunduğunda tetikle-
nir ve yetkisiz giriş teşebbüsleri
tamamen bloke edilir. Yetkili
personelin belli bir alana erişim
süresi kısıtlanabilir ve biyometrik
cihazlardan alınan veriyle giriş
ve çıkış saatleri içeride geçirilen
süre kaydedilerek şüpheli du-
rumlara erken müdahale imkânı
oluşturulur.
Kritik tesislerde iç mekân
güvenliği sağlanırken güvenlik
teknolojilerinin öncülerinden
ve olmazsa olmazlarından olan
görüntü izleme sistemleri, daha
yaygın kullanılan adları ile güven-
lik kameraları muhakkak olmalı.
Fakat böylesine önemli ve geniş
alanlarda bu kamera sistemle-
rinin kalitesi ve fonksiyonlarının
doğru seçilmesi hayati öneme
sahip. Zira bu noktaya kadar an-
latılan teknolojiler kişileri mercek
altına almak ve izlemek üzerine.
Bu teknolojiler ise mekâna bü-
tünlüklü bir şekilde bakabilmeyi
ve tüm kompleksi kuşbakışı
izlemeyi mümkün kılıyor. Önce-
den bu vazife, vardiyalı çalışan
gözcüler, güvenlik personeli
ve askerlerce yapılırdı. Fakat
bildiğimiz üzere insan yorulan,
dikkati dağılan ve ihtiyaçları olan
bir varlık. Halbuki en ufak kıpırtı
ve izin kaçırılmaması için, kişilere
gösterilen dikkatin yanı sıra,
mekâna gösterilen dikkat de en
üst düzeyde ve kesintisiz olmalı.
Bir diğer deyişle, gözcü persone-
lin yerini alan bu sistemler 7/24
çalışabilmeliler. Buna ek olarak,
kritik tesisler oldukça geniş alan-
lara yayıldığından bu sistemlerin
mekân izleme ve ekran aktarma
kapasitesi yüksek olmalı. Yani
bir ekranda çok sayıda mekâna
ait anlık görüntüyü bulabilmeli-
siniz. İlaveten bu sistemler, ani
ışık değişimleri ve ani hareketle-
re duyarlı olmalı. Işık ve hareket
sensörleri veya termal kameralar
ile desteklenerek olağandışı her
hamle, obje ve çevresel değişikli-
ği algılayabilmeliler. Fakat burada
üzerinde durulması gereken bir
detay var. Her ne kadar izleme

adımı kameralarla otomatize edil-
miş olsa da, kameraların aldığı
görüntüyü takip eden ve söz ko-
nusu ekranların arkasında oturan
hala bir insan. İnsan faktörünün
süreçten tamamen çıkarılması,
insan yargısının ve muhakeme-
sinin makinelerle kıyaslanama-
yacak kapsamı ve gücü. Fakat
ekran başındaki personelin
onlarca ekrandaki her bir ayrıntıyı
an be an takibi oldukça zor. Bu
yüzden, bu sistemler, kamera yer-
leştirilmiş her bir mekândan eş
zamanlı kayıt alacak ve aynı anda
bu kayıtları arşivleyecek dona-
nım ve hafızaya sahip olmalı. Bu
sayede alınan görüntüler isten-
diğinde geriye dönük oynatılarak
şüphe yaratabilecek durumlar
tespit ve analiz edilebilir. Bu
sistemlerin ses de kaydedebiliyor
olması, izlenen görüntünün doğru
bağlamlaştırılması, haksız itham
ve meslektaşlar arası güvensizlik
gibi problemlerin oluşmaması
adına işlevsel olabilir.
Bu sistemler, mekâna dair bütün-
lüklü ve ayrıntılı veri sundukları ve
yüzlerce saat kaydı sakladıkları
için tesise dair en zengin ve an-
lamlı veri dağarcığını barındırıyor-
lar. Bu da, tıpkı fiziksel alanlara
erişimde olduğu gibi, bu sistemle-
rin sunduğu bilginin de hiyerarşik
bir yapı içerisinde dağıtılması
ve bilgi ve istihbarat dağılımını
zorunlu kılıyor. Daha açık bir
ifadeyle, her güvenlik persone-
li, her mekâna ait görüntüye
erişememeli. Bunu sağlamak
için, görüntülerin kaydedildiği ve
yansıtıldığı bilgisayarlarda farklı
kullanıcı hesapları yaratılarak
bu hesaplar yalnızca belli
alanlara ait görüntülere erişe-
bilecek şekilde yetkilendirilir.
Her personel hesabına yalnızca
kendisinin bildiği bir kullanıcı
adı ve şifre kombinasyonu
ile, eğer istenirse, bilgisayar
kamerasına entegre yüz tanıma
yazılımı sayesinde yüzünü
okutup kimliğinizi doğrulayarak
giriş yapar. Özellikle iki adımlı
sistemin kullanımı, kurum içi
dengeli ve güvenli bilgi dağılımı-
nı maksimum düzeye çıkararak
aldatma ve ihlal teşebbüslerini
minimuma indirir. Bu donanımı,
drone’lar ve bina dışı kameralar
sayesinde yalnızca iç mekanları
değil, tüm kampüsü izlemek için
kullanmanın mümkün olması, kör
nokta kalmaması açısından da
önemli.
Bu tesislerde maksimum güvenli-
ğin sağlanması, kullanılan tekno-
lojilerin şu üç soruyu tatmin edici
şekilde cevaplamasına bağlı;
Yazılımlar
ayrı ayrı eğitilerek her
alanda farklı bir eylem
grubunun sakıncalı
olarak işaretlenmesi
sağlanabilir.

“kim”, “nerede” ve “nasıl?”. Bu
noktaya kadar anlatılan yazılım
ve donanım ağı, ilk iki soruyu
cevaplamak için yeterli. Fakat bu
soruların en mühimi olan üçüncü
soruyu cevaplayacak bir kom-
ponentten henüz bahsetmedik.
Daha genişletilmiş bir ifadeyle
“Nasıl?” sorusu, bir kişinin, tesis
içerisindeki belli bir alanda nasıl
davrandığını sormaktadır. Çünkü,
bu noktaya kadar anlatılan sis-
temler bize doğru kişilerin doğru
yerlerde olduğunun ve mekânsal
ihlaller olmadığının garantisini
verebilir. Ama söz konusu kişile-
rin bu mekanlarda doğru şekilde
davrandıklarını ve etik ihlallerin
olmadığını garantilemez. Bu açığı
kapatmak ise, son teknoloji ürünü
olan ve henüz sektörde kullanımı
alışkanlık haline gelmemiş birkaç
teknoloji ile mümkün.Üç boyutlu
kameraların kullanıldığı iskelet
izleme ve obje tanıma sistemleri,
yapay zeka temelli yazılımların da
desteğiyle tesis içerisinde bulun-
durulması ve kullanılması sakın-
calı olan objeleri tespit edebilir ve
güvenlik birimlerini alarmlar vası-
tasıyla uyarabilir. Eylem tanıma
yazılımları ise, hem iskelet analizi
sistem ve donanımları ile, hem
de görüntülü izleme sistemleri ile
birlikte kullanılabilir. Her türlü gö-
rüntü alan, görüntüyü rekonstrük-
te eden ve analiz eden donanımla
kullanılabilir oluşu, eylem tanıma
yazılımlarının tüm tesisi kapsaya-
cak şekilde kullanılmasına imkân
verir. Bu sistemlerde yapay zekâ
eğitilerek yürüme, koşma, içme,
yeme, kesme, spor yapma gibi on-
larca fiziksel aktivitenin sistem ta-
rafından tanınması sağlanır. Daha
sonra vurma, zorlama (kapı vs.)
sarsma açma (önemli belge, plan
ve kültürlerin saklandığı dolaplar
için) belli eylemler, tesis ihtiyacı-
na göre, sakıncalı olarak işaretle-
nerek sistem eğitilir. Bu sayede,
bu eylemlerin yapılması halinde
sistem yetkili güvenlik personeli
veya birimini alarma geçirerek
anında müdahale sağlar. Farklı
alanlarda kullanılacak yazılımlar
ayrı ayrı eğitilerek her alanda
farklı bir eylem grubunun sakıncalı
olarak işaretlenmesi sağlanabi-
lir. Son olarak, görüntülü izleme
sistemlerine entegre edilecek ger-
çek zamanlı yüz tanıma yazılımı,
sistemi tamamlayarak doğrulama
ve takibin giriş ve çıkışlarla sınırlı
kalmamasına, sürekli ve kolay
anlamlandırılabilir güvenlik verisi
akışına imkân verir.
2018 verilerine göre Dünyanın
31 ülkesine yayılmış toplam
dört yüz elli nükleer santral var.
Büyük kimya laboratuvarlarının,
biyosilah analiz ve biyosavunma
merkezlerinin, askeri donanım
ve teknoloji üreten kurumların
tam sayısını bilmek ise mümkün
değil. Fakat dikkatli bir tahminle
toplam sayının on binin üzerinde
olduğu söylenebilir. Gündelik
hayatta zihnimizi meşgul etme-
yen ve daima sinematografik
bir gizeme sahip bu mekânların
güvenliği, uluslararası diplomatik
ve siyasi ilişkileri, ülkelerin eko-
nomileri ve kaynak döngülerini ve
kamu sağlığını dengede tutuyor.
Bu merkezlerde yaşanabilecek
ihmal veya kötü niyet kaynaklı
bir aksilik, istihbarat sızıntısı,
teknik aksaklık veya yetkisiz
kullanım milyonların hayatına
mal olabilir. Bu sebeple bu
tesislerde çalışanların ve tesis-
lerin işleyişinin sürekli gözetim
altında tutulması şart. Bunu
ise kartlar ve kameralardan
ibaret tekil ve anaakım sis-
temlerle yapabilmek, suçun da
karmaşıklaştığı ve teknolojiden
hatırı sayılır ölçüde yardım aldığı
günümüz dünyasında mümkün
değil. Öte yandan teknoloji ve
teknoloji güvenliğinin paralel
işlememesi felakete davetiye
çıkaran bir durum. Bu yüzden
kritik tesis güvenliğinde bütüncül,
esnek, son teknoloji ürünü ve
kolay ölçeklendirilebilir sistemle-
rin kullanımı şart.

Çalışanların ve
tesislerin işleyişinin
sürekli gözetim altında
tutulması şart.

Yüksek tehlike sınıfındaki bir
endüstriyel üretim tesisinde
risk analizi ve yangın güvenliği
yaklaşımları
Y
üksek yanıcı ve pat-
layıcı özelliğe sahip
tehlikeli kimyasalların
işlendiği, ayrıştırıldığı
veya yeni kimyasalların
üretildiği ve depolandığı endüstri-
yel üretim tesislerinde, yangın ve
patlama riskleri oldukça önem-
lidir. Bu risk faktörlerinin belir-
lenmesi, güvenlik tedbirlerinin
ulusal ve uluslararası mevzuat
ve yönetmeliklere göre düzenlen-
mesi, bu tedbirler kapsamında
sistem ve donanımların oluşturul-
ması, çalışanların bilgi birikimi ve
acil eylem planlarının bulunması
gerekmektedir.
Bu yazıda yüksek tehlike sınıfı-
na giren endüstriyel bir üretim
tesisinde, yangın ve patlama
risklerinin analizine ve yangın
güvenliğine yangın güvenliğine
kapsamlı bir bakış açısı getiren
“yangın güvenliği kavramları ağa-
cı” yaklaşımını inceleyeceğiz.
1.GİRİŞ
Endüstriyel üretim tesislerinde
yangın güvenliği, can güvenliği,
proses emniyeti ve çevre emni-
yeti gibi tesisin önem arz eden
konularını doğrudan etkilemekte
ve ilgilendirmektedir. Endüstriyel
üretim tesisleri yanıcı ve patlayıcı
unsurlar barındıran yüksek yanıcı
yüke sahip yerlerdir. Bu durum
ise yangın güvenliği konusunda
kapsamlı stratejiler geliştirilme-
sini gerektirmektedir. Bunun için
öncelikle tesisteki risklerin doğru
bir şekilde belirlenmesi gerek-
mektedir. Belirlenen bu riskler
doğrultusunda tesisin kendi
proses sürecine uygun bir yangın
güvenliği yaklaşımı oluşturulma-
lıdır. Bu sürecin doğru işletile-
bilmesi ve tesise uygun yangın
güvenliği stratejilerinin belirle-
nebilmesi için süreci bütünlüklü
bir şekilde gösterebilecek bir
yaklaşıma ihtiyaç bulunmaktadır.
Yangın güvenliği doğrultusunda
hedeflerin belirlendiği, hedefler
doğrultusunda ise risk analizi-
nin yapılarak gerekli önlemlerin
ortaya konduğu ve stratejilerin
oluşturulduğu bir konsept,
yüksek tehlike sınıfında bulunan
bir endüstriyel üretim tesisinde
uygun adımların atılmasını sağ-
layabilecektir. Yangın Güvenliği
Kavramları Ağacı, bu kapsamda
bir risk analizi ve yangın güvenliği
yaklaşımıdır. Kapsamlı bir bakış
açısı getiren “Yangın Güvenliği
Kavramları Ağacı” yaklaşımını
inceleyeceğiz.
2 .Yangın güvenliği
kavramları ağacı
Yangın güvenliği kavramları ağacı,
alevlenme ihtimalinin önlenme-
si ve yangın sonrası oluşacak
hasarın kontrolü ile ilgili strateji-
lerin arasındaki ilişkiyi bütünlüklü
olarak gösteren bir risk analizi ve
yangın güvenliği yaklaşımıdır.
Bir endüstriyel tesiste, faaliyet sa-
hasında bulunan yapı ve oluşum-
lar ile bunların yangın yükü, riskli
alanların yangından aktif ve pasif
yöntemlerle korunumu ve bunla-
rın yanı sıra çalışma sahasında
bulunan insanların acil durumlar
karşısındaki olası davranışları gibi
yangın güvenliği kapsamındaki
başlıklar genellikle birbirinden
bağımsız olarak düşünülmekte-
dir. Bu durum güvenlik önlemleri
arasında koordinasyon problemi
doğurabilmekte ve yangın güven-
liğinin tesis açısından sağlanabil-
mesini tehlikeye düşürebilmekte-
Yangın ve patlama riski taşıyan endüstriyel tesisler; yüksek
tehlike sınıfında bulunan, yüksek yangın yükü ve yanıcılığa
sahip, hızla yayılma veya yoğun yangın şeklinde gelişme
gösterebilen malzemelerin bulunduğu ortamları kapsar.
Emre ÖZTÜRK- Hüseyin Caner YILDIRIM

Guvenlik yonetimi-87

Recomendados

Recomendados

Mais conteúdo relacionado

Mais procurados

Mais procurados (20)

Semelhante a Guvenlik yonetimi-87

Semelhante a Guvenlik yonetimi-87 (20)

Guvenlik yonetimi-87